The Theravada Standpoint on Meat Eating (ပီတာဟာဗ ေးလ်)

Introduction Debates and disputes over the practice of meat eating have been continuous in the
history of Buddhism. In a multi-religious context with divergent views and practices, it was
necessary for the Buddha to clarify his position regarding this issue from the very beginning.
In particular, extreme form of non-violence adopted by Jainism, the main Sramaṇa rival of
Buddhism during the time of the Buddha, necessitated the Buddha to articulate his position
clearly. With the advent of Mahayana with its clear-cut negative position on meat eating, in
particular by the monastic disciples of the Buddha, Buddhists were clearly divided into two
sides.
နိဒါန်ေးတွင ် အသာေးစာေးခြင်ေးအဗလေ့အထနှင ေ့် ပတ်သက်၍ အဗြျေအတင်ခငင်ေးြုံမမ
ှု ျောေးသည်

ုံဒဘ
ဓ ာသာသမိင
ုံ ေး် တွင ် စဉ်ဆက်မခပတ်ခြစ်ပွာေးဗနြေ့သည်။ ကွခပာေးဗသာ အခမင်နင
ှ ေ့် အဗလေ့အကျေငမ
ေ့် ျောေးရှိဗသာ
ဘာသာဗပါင်ေးစုံ စကာေးစပ်တင
ွ ၊် ဤကိစစနင
ှ ေ့် ပတ်သက်၍ ုံဒ၏
ဓ သဗဘာထာေးကိုံ အစကတည်ေးက ရှငေး် လင်ေးရန်

လိုံအပ်ပါသည်။ အထေးသခြင ေ့် ုံဒလ

ဓ က်ထက်တွင ် ုံဒဘ
ဓ ာသာ၏ အဓိကပပိြိုငဘ
် က်ခြစ်ဗသာ ဂျေိနေး် ဘာသာမှ

လက်ြကျေငသ
ေ့် ေးုံ ဗသာ အကကမ်ေးမြက်မှုပုံစသည် ုံဒခဓ မတ်စွာ၏ ရပ်တည်ြျေက်ကိုံ ရှငေး် ရှငေး် လင်ေးလင်ေးဗြာ်ခပရန်
လိုံအပ်ဗပသည်။ မဟာယာန ထွနေး် ကာေးလာဗသာအြါ အသာေးစာေးခြင်ေးတွင ် အပျေက်သဗဘာဗဆာင်ဗသာ
အဗနအထာေးခြင ေ့် အထေးသခြင ေ့် ုံဒ၏
ဓ တပညေ့်မျောေး အဗနခြင ေ့် ုံဒဘ
ဓ ာသာဝင်မျောေးကိုံ နှစ်ြက် ကွကွခပာေးခပာေး

သိခမင်လာကကသည်။

More recently with advanced ideas and attitudes toward protecting and preserving nature there
has been renewed interest on both vegetarianism in itself and the environment including all
living beings who inhabit the planet. In this new perspective Buddhism has been viewed as an
enlightening philosophy due to its emphasis on non-violence and its world-view which
encompasses all sentient beings. Contrasted with religions believing in creation Buddhism does
not have a man-centred world-view according which all other living beings were created for
the sake of man. Nor does it hold a view of supremacy of human being which allows him to
exploit the environment for his own gain. The idea of dependent co-origination portrays reality
as inter-dependent and inter-connected. With these enlightening and nature-friendly
characteristics one would expect Buddhism to be natural advocating vegetarianism. But the
dilemma is that it has not been so. Although the later Mahayana adopted vegetarianism, the
early schools have not been quite clear on the issue. The challenge is to understand this
apparently contradictory situation found in early Buddhism. In the present paper, I will try to
understand the position adopted in the early phase of Buddhism including Theravada on meat
eating. It is hoped that a study of the early standpoint may contribute to understand the later
developments in the practice.
မကကာဗသေးမီကပင် သဘာဝကိုံ ကာကွယ်ထန
ိ ေး် သိမေး် ဗစာငဗ
ေ့် ရှာက်ခြင်ေးဆိင
ုံ ရ
် ာ အဆငခေ့် မင ေ့်

အဗတွေးအဗြေါ်မျောေးနှင ်ေ့ သဗဘာထာေးမျောေးနှငအ

်ေ့ တ ကမဘာဗခမဗပေါ်တွင ် ဗနထိင
ုံ က် ကဗသာ

သက်ရအ
ှိ ာေးလေးုံ အပါအဝင် ပတ်ဝန်ေးကျေငက
် ိုံ သက်သတ်လွတ်စာေးခြင်ေး နှစ်မျေိြိုေးလေးုံ အဗပေါ် အသစ်တြန်

စိတ်ဝင်စာေးလာြေ့သည်။ ဤရှု ဗထာငအ

ေ့် သစ်တွင ် ုံဒဘ
ဓ ာသာသည် အကကမ်ေးမြက်မှုနင
ှ ေ့်
အာရုံ ရှိဗသာသတတဝါအာေးလုံေးကိုံ လွှမ်ေးခြြိုထာေးသညေ့် ဗလာကအခမင်ကိုံ အဗလေးဗပေးဗသာဗကကာင ်ေ့

ဉာဏ်အလင်ေးဗပေးသညေ့် ဒဿနအခြစ် ရှု ခမင်ထာေးသည်။ ြန်ဆင်ေးခြင်ေးကိုံ ကိုံေးကွယ်ယကုံ ကည်ဗသာ

ဘာသာတရာေးမျောေးနှင ်ေ့ ဆနက

် ေ့ ျေငဘ
် က်ခြစ်ဗသာ ုံဒဘ
ဓ ာသာသည် အခြာေးသက်ရသ
ှိ တတဝါအာေးလေးုံ
လသာေးအတွက် ြန်တီေးထာေးသညေ့် လသာေး ဟိုံခပြို ဗလာကအခမင် မရှိပါ။ သကိ
ေ့ ုံယ်ကျေိြိုေးအတွက်
ပတ်ဝန်ေးကျေငက
် ိုံ အသေးုံ ြျေြွငဗ
်ေ့ ပေးတေ့ လသာေးဗတွရ ေ့ ခမငခ်ေ့ မတ်မှုအဗပေါ် ရှု ခမင်ပုံလည်ေး မပါဘေး။

မှီြိုံတွြက်မရင်ေးအယအဆသည် အခပန်အလှနမ
် ှီြိုံပပီေး အခပန်အလှနြ
် ျေိတ်ဆက်မှုအခြစ်

လက်ဗတွွေ့ကိုံပုံဗြာ်သည်။ ဤဉာဏ်အလင်ေးနှင ်ေ့ သဘာဝသဟဇာတဝိဗသသမျောေးခြင ်ေ့ ုံဒဘ

ဓ ာသာသည်

သဘာဝအတိင
ုံ ေး် သက်သတ်လွတ်စာေးခြင်ေးဟုံ ဗမ ာ်လငရ
ေ့် ဗပလိမေ့်မည်။ ဒါဗပမယေ့် အကျေပ်အတည်ေးကဗတာေ့
ဒီလမ
ိုံ ခြစ်ြေ့ပါဘေး။ ဗနာက်ပင
ိုံ ေး် တွင ် မဟာယာနသည် သက်သတ်လွတ်စာေးခြင်ေးကိုံ လက်ြြေ့ဗသာ်လည်ေး

အဗစာပိုံငေး် ဗကျောင်ေးမျောေးတွင ် ထိခုံ ပဿနာကိုံ ရှငေး် ရှငေး် လင်ေးလင်ေး မသိရဗပ။ စိနဗ

် ြေါ်ြျေက်မှာ ုံဒဘ
ဓ ာသာ

အဗစာပိုံငေး် တွင ် ဗတွွေ့ ရှိရသညေ့် ဤဆနက

် ေ့ ျေငဘ
် က် အဗခြအဗနကိုံ နာေးလည်ရန် ခြစ်သည်။ ယြုံစာတမ်ေးတွင၊်
အသာေးစာေးခြင်ေးနှငပ
ေ့် တ်သက်၍ ဗထရဝါဒအပါအဝင် ုံဒဘ
ဓ ာသာ၏အဗစာပိင
ုံ ေး် အဆငတ
ေ့် င
ွ ်

လက်ြကျေငသ
ေ့် ေးုံ သညေ့် အဗနအထာေးကိုံ နာေးလည်ဗအာင် ကကိြိုေးစာေးပါမည်။ အဗစာပိုံငေး် ရှု ဗထာငက
ေ့် ိုံ
ဗလေ့လာခြင်ေးသည် လက်ဗတွွေ့တွင ် ဗနာက်ပိုံငေး် တိေးုံ တက်မမ
ှု ျောေးကိုံ နာေးလည်နင
ိုံ ဗ
် စရန်

အဗထာက်အကခြစ်ဗစမည်ဟုံ ဗမ ာ်လငပ
ေ့် ါသည်။

What do the texts say?

စာသာေးဗတွက ဘာဗခပာတာလ။

In trying to understand the early Buddhist position regarding meat-eating we need to examine
evidence form the basic canonical texts attributed to the Buddha himself.
အသာေးစာေးခြင်ေးနှငပ
ေ့် တ်သက်၍ ဗရှေးဦေး ုံဒဘ
ဓ ာသာ၏ ရပ်တည်ြျေက်ကိုံ နာေးလည်ရန် ကကိြိုေးစာေးရာတွင ်

ုံဒက
ဓ ိုံယ်ဗတာ်တိုံင ် စပ်လျေဉ်ေးသညေ့် အဗခြြကျေမ်ေးဂန်မျောေးကိုံ အဗထာက်အထာေးမျောေးခြင ်ေ့ ဆန်ေးစစ်ရန်

လိုံအပ်ပါသည်။

(I) The Jīvaka-sutta of the Majjhima-nikāya (55) is the locus classicus of the Buddha’s
most direct explanation on the question of meat eating. According to this discourse,
Jivaka, the physician, asks from the Buddha whether or not the rumour is true that
the Buddha would knowingly eat meat of animals killed specifically for him. The
Buddha says that the rumour is not true and then explains his position on the matter:
(၁) မဟာဇိမနိကာရာ (၅၅) ၏ ဂျေိဝကာ-သုံတတန်သည် ဗဘာဇဉ်နှငစ
်ေ့ ပ်လျေဉ်ေး၍ ခမတ်စာွ ဘုံရာေး၏
တိုံက်ရုံ က
ိ ရ
် ှငေး် လင်ေးြျေက်၏ အဆုံေးမရှိဗသာ ဗနရာခြစ်သည်။ ဤတရာေးဗဟာြျေက်အရ

သမာေးဗတာ် ဂျေီဝကသည် ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် မိမိအတွကသ

် တ်ထာေးဗသာ

တိရိ စဆာန်အသာေးမျောေးကိုံ သိလျေက်သတ်မည်ဟဗသာ ဗကာလာဟလသည် မှနက

် န်သည်ရှိမရှိ
 ုံဒထ
ဓ ဗမေးခမန်ေးသည်။ ဗကာလာဟလသည် မမှနဗ
် ကကာင်ေး ခမတ်စွာဘုံရာေးက မိနဗ
် ေ့ တာ်မပပီေး

ထိက
ုံ ိစစနင
ှ ေ့် ပတ်သက်၍ သ၏ ရပ်တည်ြျေက်ကိုံ ရှငေး် ခပသည်။

Jivaka, I say that there are three instances in which meat should not be eaten: when it is seen,
heard, or suspected (that the living being has been slaughtered for oneself). I say that meat
should not be eaten in these three instances. I say that there are three instances in which meat
may be eaten: when it is not seen, not heard, and not suspected (that the living being has been
slaughtered for oneself). I say that meat may be eaten in these three instances. (Ñāṇamoli &
Bodhi 1995/2001, 474)
ဇီဝက၊ ဗဘာဇဉ်ကိုံ မစာေးသငဗ
ေ့် သာ ကိစသ
စ ုံေးမျေိြိုေးရှသ
ိ ည်-ဟုံ ခမင်၏၊ ကကာေးသည်ရှိဗသာ် ယုံမှာေးခြင်ေး

(သတတဝါသည် မိမက
ိ ိုံယ်ကိုံ သတ်ခြင်ေးခြစ်သည်)။ ဒီသုံေးမျေိြိုေးမှာ အသာေးမစာေးသငဘ
ေ့် ေးလိုံ ေ့ ဗခပာတာပါ။
ငါဆိုံသည်ကာေး၊ မခမင်၊ မကကာေး၊ မကကာေး၊ မသကကာမှု (သတတဝါသည် မိမိကိုံယ်တင
ိုံ ် သတ်ခြင်ေးခြစ်သည်)။

ဤသေးုံ မျေိြိုေးတွင ် အသာေးစာေးနိင

ုံ သ
် ည်ဟုံ ငါဆိုံ၏။ (Ñāṇamoli & ဗ ာဓိ ၁၉၉၅/၂၀၀၁၊ ၄၇၄)

From this explanation, it is very clear that the Buddha does not reject the possibility of eating
meat altogether. In fact, it admits that there are conditions under which meat eating is
permissible. The Buddha does not give a categorical answer for Jivaka’s question. Of the four
modes of answering questions1 the Buddha in this context seems to have adopted the method
of answering a question by analyzing it (vibhajja-vyākaraṇīya= to be answered having analysed
the question). Without categorically prohibiting the practice the Buddha provides a conditional
answer. Any meat meeting the three conditions given has been described in the Vinaya as ‘fish
and meat purified in three corners’ (tikoṭi pārisuddha maccha-māṃsa: Vin II, 197).
ဤရှငေး် လင်ေးြျေကမ
် ှ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် အသာေးစာေးခြင်ေး ခြစ်နင
ိုံ ဗ
် ြျေကိုံ လုံေးဝ ခငင်ေးပယ် ဗတာ်မမဗကကာင်ေး

ထင်ရှာေးပါသည်။ အမှနမ
် ှာ၊ အသာေးစာေးခြင်ေးကိုံ ြွငမ
ေ့် ခပြိုနင
ိုံ ဗ
် သာ အဗခြအဗနမျောေး ရှိဗနဗကကာင်ေး ဝန်ြသည်။
ုံဒသ
ဓ ည် ဂျေီဝကာဗမေးြွနေး် အတွက် တိကျေဗသာအဗခြကိုံ မဗပေးဗပ။ အဗမေးအဗခြပုံစဗလေးမျေိြိုေးထမှ ၁-
ဤအဗကကာင်ေးအရာ၌ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ဗမေးြွနေး် တစ်ြုံကိုံ ြွခြမ်ေးစိတ်ခြာ၍ ဗခြဆိုံနည်ေးကိုံ
ကျေငသ
ေ့် ုံေးပုံရသည် (ဝိဇဇာ-ဝိကရṇīya= ဗမေးြွနေး် ကိုံ ြွခြမ်ေးစိတခ် ြာပပီေး ဗခြဆိုံရမညေ့်)။ ကျေငစ
ေ့် ဉ်ကိုံ
လုံေးဝတာေးခမစ်ခြင်ေးမရှဘ
ိ ခမတ် ုံဒက
ဓ အဗခြအဗနအရ အဗခြဗပေးသည်။ ဗပေးထာေးဗသာ
အဗနအထာေးသုံေးမျေိြိုေးနှင ေ့် ကိက
ုံ ်ညီဗသာ အသာေးမှနသ
် မ ကိုံ ဝိနယ၌ 'ငါေးဗထာငသ
ေ့် ုံေးမျေိြိုေးခြင ေ့် စင်ကကယ်ဗစ၏'
(tikoṭi pārisuddha maccha-māṃsa: Vin II, 197)။

In the discourse, the Buddha further explains how meat cleared from these three perspectives
is found by a monk. It is important to note that the monk described here is one who is practising
loving kindness (mettā) to all beings. He is described in the following words:
တရာေးဗဟာြျေက်၌ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ဤရှု ဗထာငသ
ေ့် ုံေးမျေိြိုေးမှ ကင်ေးရှငေး် ဗသာ အသာေးကိုံ မည်ကသ
ေ့ ုံိ ေ့

ဗတွွေ့ ရှိဗကကာင်ေးကိုံ ခမတ်စွာဘုံရာေးက ထပ်မရှငေး် ခပသည်။ ဤဗနရာတွင ် ဗြာ်ခပထာေးဗသာ ရဟန်ေးသည်

သတတဝါအာေးလုံေးအဗပေါ် ဗမတတာကရုံဏာ (ဗမတတာ) ကျေငဗ

ေ့် ဆာင်သခြစ်ဗကကာင်ေး မှတ်သာေးရန်
အဗရေးကကီေးပါသည်။ ဗအာက်ပါစကာေးလေးုံ မျောေးခြင ေ့် ဗြာ်ခပထာေးပါသည်။
Here Jivaka, some bhikkhu lives in dependence upon a certain village or town. He abides
pervading one quarter with a mind imbued with loving kindness, likewise the second, likewise
the third, likewise the fourth, so above, below, around and everywhere, and to all as to himself,
he abides pervading the all encompassing world with a mind imbued with loving kindness.
(Ñāṇamoli & Bodhi 1995/2001, 474)
ဤသာသနာဗတာ်၌ အြျေိြိုွေ့ဗသာ ရဟန်ေးတိသည်
ုံ ေ့ အြျေိြိုဗ
ွေ့ သာ ရွ ာ သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ပမိြိုွေ့ကိုံ မှီြိုံဗနထိင
ုံ က
် ုံန၏
် ၊
ကရုံဏာစိတ်ခြင ်ေ့ ဗလေးပုံတစ်ပုံ ပျေွေ့ နှဗစကာမ
ေ့ ဒုံတိယစိတလ
် ည်ေး ထိအတ
ုံ ေ့ ပင် တတိယစိတ်လည်ေး ထိအတ
ုံ ေ့ ပင်

စတုံတထလည်ေး ထိအတ
ုံ ေ့ ပင် အထက်ဗအာက် ဗအာက်အရပ် အရပ်ရပ်တ၌လည်
ိုံ ေ့ ေးဗကာင်ေး အလုံေးစုံဗသာ

ဗလာကကိုံ လွှမ်ေးခြြိုလျေက် ကိနေး် ဗအာင်ေးဗန၏၊ ြျေစ်ြင်ကကင်နာမှုခြင ေ့် စိတ်ထတွင ် နစ်မွနေး် ဗနသည်။ (Ñāṇamoli

& ဗ ာဓိ ၁၉၉၅/၂၀၀၁၊ ၄၇၄)

Now such a monk is invited by a householder for a meal, and when he visits the householder
he is offered with ‘good almsfood’. Upon receiving this almsfood the monk does not become
overjoyed by this offering, does not generate desire to receive such almsfood in future but
consumes it “without being tied to it, infatuated with it, and utterly committed to it, seeing the
danger in it and understanding the escape from it”. The Buddha asks from Jivaka, whether such
monk in doing so would be doing something harmful for oneself, the other or both oneself and
the other. Jivaka answers in the negative. The Buddha asks from Jivaka whether or not such a
monk sustains himself with blameless food on that occasion. To this Jivaka responds by
admitting that such a food is blameless. Then the Buddha goes on to show that the same applies
to a monk who practices the rest of the sublime mode of living (brahma-vihāra), namely,
compassion (karuṇā), altruistic joy (muditā) and equanimity (upekkhā).
ယြုံအြါ ထိရ
ုံ ဟန်ေးအာေး ဆွမ်ေးြရန် အိမ်ရှငအ
် ာေး ြိတ်ကကာေး၍ အိမရ
် ှငထ
် သိုံ ေ့ သွာေးဗရာက်ဗသာအြါ
'ဗကာင်ေးဗသာ ဆွမေး် ' ခြင ေ့် ပဗဇာ်၏။ ရဟန်ေးတိုံ ေ့ ဤဆွမေး် ကိုံ ြယဗသာအြါ၌ ရဟန်ေးသည် ဝမ်ေးဗခမာက်ခြင်ေး

မရှိဘ ဗနာင်အြါ၌ ဤသိဗသာ

ုံ ေ့ ဆွမ်ေးကိုံ ြယလိုံဗသာ စိတ်မရှိဗသာ်လည်ေး ”ကာမနှင ေ့် မစပ်ယှက်ဘ စွလန်ေးမှု

ကင်ေးလျေက် ကာမဂုံဏက
် ိုံ စွ၍ ဗဘေးရန် အနတရာယ်ကိုံ ခမင်၏၊ လွတ်ဗခမာက်ခြင်ေးသဗဘာကိုံ နာေးလည်၏။”
ခမတ်စွာဘုံရာေးက အဒီလိုံ ကျေငဗ
ေ့် နတေ့ ရဟန်ေးဟာ မိမိအတွက်ဗရာ တစ်ပါေးသအတွက်ဗရာ

တစ်ပါေးသအတွက်ပါ အနတရာယ်ခြစ်ဗစမှာလာေး၊ Jivaka က အနုံတ်လကခဏာန ေ့ ဗခြတယ်။ ထိရ

ုံ ဟန်ေးသည်

ထိသ
ုံ မယ၌ အခပစ်ကင်ေးဗသာ အစာကိုံ ဗက ေးသည်ရှိ၊ ဤကသ
ေ့ ဗသာ
ုံိ ေ့ အစာေးအစာသည် အခပစ်မရှိဟုံ

ဝန်ြခြင်ေးခြင ေ့် ဤ Jivaka တခပန်

ုံ ေ့ သည်။ ထိအ
ုံ ြါ၌ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ကကင်ေးဗသာ သပပာယ်မှု (ခ ဟမာဝိဟာရ)၊

ကရုံဏာ (ကာရုံṇā)၊ ဗစတနာ (မုံဒတ

ိ ာ) နှင ေ့် ဗယာနိဗသာမနသိကာရ (ဥဗပကခာ) တိကိ
ုံ ေ့ ုံ ကျေငသ
ေ့် ေးုံ ဗသာ
ရဟန်ေးတစ်ပါေးနှင ေ့် သက်ဆင
ုံိ ဗ
် ကကာင်ေး ခမတ်စွာဘုံရာေးက ဆက်လက်၍ ဗဟာဗတာ်မသည်။

In concluding the discussion the Buddha identifies five stages in which one accrues much
demerit if one were to slaughter a living being for the Buddha or his disciple. The five stages
are: in saying “go and fetch that living being” one accrues demerit in the first instance; the
second instance is when the living being experiences pain on being led along with a neck-
halter; the third is when he orders someone to slaughter the living being; the fourth is when
that living being experiences pain and grief on being slaughtered; and the fifth instance is when
he provides the Buddha or his disciple with that unwarranted food. The discourse is concluded
with Jivaka being satisfied that the monks sustain themselves with permissible and blameless
food.
နိဂုံေးြျေြိုပ်အာေးခြင ေ့် ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ တပညေ့်သာေး သတတဝါကိုံ သတ်လိုံလ င်
အကုံသုံလ
ိ ်တရာေးမျောေး တိေးုံ ပွာေးဗစမညေ့် အဆငင
ေ့် ါေးဆငက
ေ့် ိုံ ဗြာ်ထတ
ုံ ်ဗတာ်မသည်။ ဤတရာေးငါေးပါေးတိကာေး-
ုံ ေ့

“သတတဝါတိကိ
ုံ ေ့ ုံ သွာေးယကကဗလာ”ေ့ ဟုံ ဆိုံအပ်ကုံနဗ
် သာ ပဌမအကုံသုံလ
ိ တ
် ရာေးတိုံ ေ့ တိုံေးပွာေးကုံန၏
် ၊
ဒုံတိယဥပမာမှာ သက်ရသ
ှိ တတဝါသည် လည်ပင်ေးဆွကကိြိုေးခြင ေ့် ပိဗဆာင်
ုံ ေ့ ြရဗသာ ဗဝဒနာကိုံ ြစာေးရဗသာအြါ၊

တတိယအြျေက်မှာ သက်ရသ
ှိ တတဝါကိုံသတ်ရန် တစ်စတ
ုံ စ်ဦေးကိုံ အမိနဗ
် ေ့ ပေးဗသာအြါ၊ စတုံတထအြျေက်မှာ

ထိသ
ုံ တတဝါသည် သတ်ြရခြင်ေး၌ နာကျေငခ် ြင်ေး ဗဝဒနာကိုံ ြစာေးရဗသာအြါ၊ ပဉ္စမဥပမာမှာ ခမတ်စွာဘုံရာေး

သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် တပညေ့်ဗတာ်အာေး ြိုံငလ
် ုံမမ
ှု ရှိဗသာ အစာကိုံ ဗပေးလှူဗသာအြါ၊ သဃာသည် ြွငလ
ေ့် ွတ၍
်

အခပစ်ကင်ေးဗသာ အစာခြင ေ့် ရပ်တည်သည်ကိုံ ဂျေဝ

ီ က ဗကျေနပ်ခြင်ေးခြင ေ့် နိဂုံေးြျေြိုပ်ပါသည်။

Discussion
Although this discourse is the key place where the Buddha discusses the delicate issue of meat
eating, we have to remember that the discourse addresses only a limited context, namely that
of the monastic life. In this sense the discourse is not a discussion of the general issue of meat-
eating applicable to both lay and monastic groups. The discourse views the problem from a
point of view of a monastic follower. Even that follower, according to the discourse, is not an
ordinary one but an exemplary person who is so developed as to pervade the four sublime states
to the entire universe without any limit. For such a person eating is only for the sustenance of
life. He does not generate any of the desires an ordinary person is bound to generate on food.
He eats it with understanding the dangers associated with it and with an eye for escape from
the samsaric existence which requires one to engage in manifold activities including eating
food. Now for such a person what he eats cannot have any special significance. It would not
really matter whether he eats a meal with meat or without meat; a splendid meal or ordinary
meal. This part of the discussion suggests that not only the meal has to be cleared of three
corners but also the one who consumes it has to be endowed with exemplary qualities of
monastic life.
ဤဗဟာဗခပာြျေကသ
် ည် အသာေးစာေးခြင်ေးဆိုံငရ
် ာ သိမ်ဗမွဗ
ွေ့ သာကိစစရပ်ကိုံ ုံဒခဓ မတ်စွာဘုံရာေးဗဟာကကာေးသညေ့်

အဓိကဗနရာခြစ်ဗသာ်ခငာေး ဗဟာဗခပာြျေက်သည် ဘုံနေး် ကကီေးဘဝဟဗသာ အကနအ

် ေ့ သတ်ခြငသ
ေ့် ာ
သက်ဆုံင
ိ ဗ
် ကကာင်ေး မှတသ
် ာေးထာေးရန်လိုံသည်။ ဤသဗဘာအရ ဗဟာဗခပာြျေက်သည် လဝတ်ဗကကာင်နင
ှ ေ့်

ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေးမျောေး နှစ်ဦေးစလုံေးအတွက် သက်ဆုံင

ိ ဗ
် သာ အသာေးစာေးခြင်ေးဆိုံငရ
် ာ အဗထွဗထွခပဿနာကိုံ
ဗဆွေးဗနွေးခြင်ေးမဟုံတ်ပါ။ အဆိုံပါ ဗဟာဗခပာြျေက်သည် ခပဿနာကိုံ ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေးတစ်ပါေး၏ ရှု ဗထာငမ
်ေ့ ှ

ရှု ခမင်သည်။ တရာေးဗတာ်အရ ထိဗ

ုံ နာက်လိုံကသ
် ည်ပင်လ င် သာမာန်ပုံဂ္ိြိုလ်မဟုံတ်၊ ခမငခေ့် မတ်ဗသာ

ဗလေးပါေးဗသာ နိယာမမျောေးကိုံ စကကာဝဠာကကီေးတစ်ြလ

ုံ ုံေးသိုံ ေ့ အကနအ
် ေ့ သတ်မရှိ ပျေွေ့ နှဗစရန်
ေ့ အတွက်

စနမနာခပြိုသပင်။ ထိသ
ုံ ဗသာ
ုံိ ေ့ သသည် စာေးရခြင်ေးသည် အသက်၏ ဝမ်ေးဗရေးအတွက်သာတည်ေး။

သာမာန်လသည် အစာေးအဗသာက်တွင ် ထုံပ်လုံပ်ထာေးဗသာ ဆနဒမျောေး တစ်စုံတစ်ရာကိုံ ထုံတ်ဗပေးခြင်ေးမရှိဗပ။

၎င်ေးနှငဆ
်ေ့ က်စပ်ဗနဗသာ အနတရာယ်မျောေးကိုံ နာေးလည်သဗဘာဗပါက်ပပီေး အစာစာေးခြင်ေးအပါအဝင်

မျောေးခပာေးလှဗသာ လှုပ်ရှာေးမှုမျောေးတွင ် ပါဝင်လုံပ်ဗဆာင်ရန် လိုံအပ်သညေ့် သရဏဂုံတည်ခြင်ေးမှ လွတ်ဗခမာက်ရန်

မျေက်စိခြင ်ေ့ စာေးသုံေး၏။ ယြုံထက

ိုံ သ
ေ့ ဗသာလ
ုံိ ေ့ အတွက် သစာေးဗသာအရာသည် အထေးအဓိပါယ်မရှိနင
ိုံ ပ
် ါ။
အသာေးစာေးသည်ခြစ်ဗစ အသာေးမပါဘစာေးသည်ခြစ်ဗစ အမှနတ
် ကယ်အဗရေးမကကီေးပါ။ အရသာရှိဗသာ
အစာေးအစာ သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် သာမာန်အစာေးအစာ။ ဤဗဆွေးဗနွေးြျေက၏
် တစ်စိတတ
် စ်ပိုံငေး် သည် ဆွမ်ေးကိုံ

ရှု ဗထာငသ
ေ့် ေးုံ မျေိြိုေးသာမက စာေးသုံေးသကိလ
ုံ ည်ေး ဘုံနေး် ကကီေးဘဝ၏ စနမနာဂုံဏရ
် ည်မျောေးနှင ေ့် ခပညေ့်စုံဗစရမည်ဟုံ

အကကခပြိုထာေးသည်။

The attitude toward food articulated in the Jīvaka-sutta has been the general attitude adopted
by the monastic community throughout its history. In the Theravada monastic life, monks are
expected to do what is called ‘reflection’ (paccavekkhana) when one uses the four requisites of
life, namely, clothes, food, lodging and medicine. The idea is that a monk must always have in
his mind that he uses these requisites only to satisfy the basic needs that they are meant to
satisfy. Accordingly, the clothes are only for the protection of the body from external
influences, and for covering oneself. Food is only for the sustenance of life. The lodging is only
for the protection and for seclusion. And the medicine is only for the cure of illnesses. The
particular formula to be used in reflecting on food runs as follows:
ဂျေီဝကသုံတတန်တွင ် ဗြာ်ခပထာေးဗသာ အစာေးအဗသာက်အဗပေါ် သဗဘာထာေးသည် သမိုံငေး် တစ်ဗလ ာက်

ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေးအသိုံငေး် အဝိင

ုံ ေး် မှ လက်ြကျေငသ
ေ့် ုံေးြဗ
ေ့ သာ ဗယဘုံယျေသဗဘာထာေးခြစ်သည်။
ဗထရဝါဒရဟန်ေးဘဝ၌ ရဟန်ေးသည် ဘဝ၏လိအ
ုံ ပ်ရာဗလေးပါေးခြစ်ဗသာ အဝတ်၊ အစာေးအဗသာက်၊

တည်ေးြိုံြန်ေး၊ ဗဆေးဝါေးတိကိ
ုံ ေ့ ုံ သုံေးဗဆာင်ဗသာအြါ (ဝိတက်) (ပကခာကခနာဓ ) ဟုံဗြေါ်ဗသာ အကျေငက
ေ့် ိုံ ကျေငရ
ေ့် န်
ဗမ ာ်မှနေး် ထာေးသည်။ သဗဘာတရာေးမှာ ဘုံနေး် ကကီေးတစ်ပါေးသည် ခြညေ့်ဆည်ေးဗပေးလိုံဗသာ
အဗခြြလိုံအပ်ြျေကမ
် ျောေးကိုံ ခြညေ့်ဆည်ေးဗပေးရန်အတွကသ
် ာ ဤလိုံအပ်ြျေက်မျောေးကိုံ သေးုံ ဗဆာင်ရန် စိတ်ထတွင ်

အပမရှိဗနရဗပမည်။ ထိဗကကာင
ုံ ေ့ ေ့် အဝတ်မျောေးသည် ြနဓာကိယ
ုံ ်၏ ခပင်ပလွှမေး် မိုံေးမှုမှ ကာကွယ်ရန်နင
ှ ေ့် မိမိကိုံယ်ကိုံ

ြုံေးအုံပ်ရန်သာခြစ်သည်။ စာေးဝတ်ဗနဗရေးသည် အသက်ဗမွေးဝမ်ေးဗကကာင်ေးအတွက်သာခြစ်သည်။

တည်ေးြိုံြန်ေးသည် အကာအကွယ်နင
ှ ေ့် သီေးသနအ
် ေ့ တွကသ
် ာခြစ်သည်။ ဗဆေးဝါေးသည် ဗရာဂါဗဝဒနာမျောေးကိုံ

ကုံသရန်သာခြစ်သည်။ အစာေးအစာလည်ပတ်မအ
ှု ဗပေါ် ဗရာင်ခပန်ဟပ်ရာတွင ် အသုံေးခပြိုရမညေ့်

အထေးဗြာ်ခမြူလာမှာ ဗအာက်ပါအတိုံငေး် ခြစ်သည်။

Having reflected wisely, I consume this food. This food is not for sport, not for intoxication,
not for beautification, not for adornment. I take this food only for the endurance and
continuance of this body, for ending discomfort, and for assisting the holy life, considering:
‘Thus I shall terminate old feelings without arousing new feelings, and I shall be healthy and
blameless and shall live in comfort’.
ပညာရှိစွာ ဆင်ခြင်သေးုံ သပ်ပပီေး ဤအစာေးအစာကိုံ က န်ပ
ုံ ်စာေးသေးုံ ပါသည်။ ဤအစာေးအစာသည်

အာေးကစာေးအတွက်မဟုံတ်၊ မေးယစ်ခြင်ေးအတွက်မဟုံတ်၊ အလှအတွက်မဟုံတ်၊ အလှဆင်ရန်မဟုံတ်ဗပ။

ငါသည် ဤအစာကိုံ ြနိင
ုံ ရ
် ည်ရရ
ှိ န် ကကေ့ကကေ့ြနိင
ုံ ရ
် ည်ရရ
ှိ န်သာ ြနိင
ုံ ရ
် ည်ရ၍
ှိ သနရ
် ေ့ ှငေး် ဗသာ အသက်ကိုံ

ကညီခြင်ေးငှာ ဆင်ခြင်၏- ''ဤသိုံ ေ့ ငါသည် အသစ်ဗသာ ဗဝဒနာသစ်ကိုံ မခြစ်ဗစဘ အဗဟာင်ေးကိုံ

ြျေြိုပ်ပငိမ်ေးဗစကာမ ကျေနေး် မာ၍ အခပစ်ကင်ေးဗသာ ဗနထိင

ုံ ရ
် ာ၏၊ သက်သာတယ်'

The idea is that when a person takes food from the perspective as described above the quality
or the type of food one eats seems to have not much significance. The situation emerging is not
that of: ‘people give and I eat (I do not have a responsibility) which is easy. But it is the
following: ‘people give; I have not seen or heard that it was killed for me and I have no
suspicion that it was killed for me; so I eat’.
အယအဆမှာ လတစ်ဦေးသည် အထက်ဗြာ်ခပပါ အရည်အဗသွေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် စာေးဗသာက်သညေ့် အစာေးအစာ
အမျေိြိုေးအစာေးကိုံ ရှု ဗထာငမ
ေ့် ှ စာေးသေးုံ ဗသာအြါတွင ် မျောေးစွာ အဗရေးမပါပရ
ုံ သည်။ ဗပေါ်ဗပါက်လာတေ့

အဗခြအဗနက 'လဗတွက ငါစာေးတယ် (ငါမှေ့ ာ တာဝန်မရှိဘေး) လွယ်တက

ေ့ ိစမ
စ ဟုံတ်ဘေး။ သိရာတွ
ုံ ေ့ င်

ဗအာက်ပါအြျေကမ
် ှာ- 'လတိသည်
ုံ ေ့ ဗပေးလှူကကကုံန၏
် ။ ငါအတွ
ေ့ က် အသတ်ြရတာကိုံ ငါမခမင်ြေး၊ ကကာေးဘေးပပီေး

ငါအတွ
ေ့ က် သတ်လိုံက်တာလိုံ သ
ေ့ သယမရှိပါဘေး။ ဒါဆိုံ ငါစာေးတယ်'

In monastic life, it is difficult to separate the issue of eating meat from the attitude toward food
prescribed by the Buddha for the monks and nuns. In addition to the above-discussed ‘wise
reflection’ this attitude has been forcefully articulated in the discourse on the Simile of Son’s
Flesh (Puttamāṃsūpama-sutta: S II, 97-100). In order to explain the attitude toward gross food
(kabalinkāra-āhāra) that a monk should adopt, the Buddha brings out the parable of parents
who ate their own son’s flesh in order to survive a deadly desert. The Buddha asks from the
monks:
ဘုံနေး် ကကီေးဘဝတွင ် သဃာနှင ေ့် သီလရှငမ
် ျောေးအတွက် ခမတ်စွာဘုံရာေး ညွှနက် ကာေးထာေးဗသာ

အစာေးအဗသာက်အဗပေါ် သဗဘာထာေးနှင ေ့် အသာေးစာေးခြင်ေးကိစစ ြွခြာေးရန် ြက်ြသည်။ အထက်ဗြာ်ခပပါ

'ပညာရှိဗသာ ဝိတက်' အခပင် ဤသဗဘာထာေးကိုံ သာေး၏သာေး၏ ပုံသဏ္ဌာန် (Puttamāṃsūpama-sutta: S II,

97-100) ၌ အြိုံငအ
် မာ ဗြာ်ခပထာေးပါသည်။ ကာ လင်ဂါရ-အာဟာရ (က လင်ဂါရ-အာဟာရ) ၏

သဗဘာထာေးကိုံ ရှငေး် ခပရန် ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ဗသလုံဗခမာပါေး သကနတာရတွင ် ရှငသ

် န်ရန်အတွက်
သာေးသာေးကိုံ စာေးဗသာ မိဘတိ၏
ုံ ေ့ ပုံဥပမာကိုံ ဗဟာကကာေးဗတာ်မ၏။ ခမတ်စွာဘုံရာေးက သဃာဗတွကိုံ

ဗမေးတယ်။

What do you think, bhikkhus? Would they eat that food for amusement or for enjoyment or for
the sake of physical beauty and attractiveness? “No, venerable sir” Wouldn’t they eat that food
only for the sake of crossing the desert? “Yes, venerable sir” It is in such a way, bhikkhus, that
I say the nutriment edible food should be seen. (Bodhi 2000, 598)
ရဟန်ေးတိုံ ေ့ အဘယ်သုံိ ေ့ ထင်သနည်ေး၊ သတိသည်
ုံ ေ့ ထိအ
ုံ စာေးအစာကိုံ အပန်ေးဗခြရန် သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ်

အဗပျော်အပါေးအတွက် သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ရုံပ်ပိုံငေး် ဆိုံငရ
် ာ လှပမှုနင
ှ ေ့် ဆွဗဆာင်မှုမျောေးအတွက် စာေးကကမည်လာေး။
“မဟုံတ်ပါ အသ င်ဘုံရာေး” ထိအ
ုံ စာေးအစာကိုံ သကနတာရကိုံ ခြတ်ကေးရန်အတွက်သာ စာေးကကမည် မဟုံတ်ဗလာ။

“ဟုံတ်ပါပပီ အသ င်ဘရ
ုံ ာေး၊ (ဗ ာဓိ ၂၀၀၀၊ ၅၉၈)၊

Eating is only for the survival and for nothing else. In particular food is not meant for increasing
one’s desire for sensory gratification. The attitude advocated, no doubt, is for those who have
renounced their worldly life.
အစာစာေးခြင်ေးသည် ရှငသ
် န်ခြင်ေးအတွက်သာခြစ်ပပီေး အခြာေးအရာအတွက်သာခြစ်သည်။ အထေးသခြင ေ့်

အစာေးအစာသည် အာရုံ ြစာေးမှုကိုံ တိုံေးလာဗစရန်အတွက် ရည်ရွယခ် ြင်ေးမဟုံတ်ပါ။

ဗထာက်ြအာေးဗပေးထာေးဗသာ သဗဘာထာေးသည် မိမိတ၏

ိုံ ေ့ ဗလာကီဘဝကိုံ စွနလ
် ေ့ တ
ွှ ်လိုံက်သမျောေးအတွက်

သသယခြစ်ြွယ်မရှိပါ။

(II) The next important canonical discussion on the issue of meat eating occurs in the
Vinaya Cullavagga-pāḷi (Vin II, 197). Here Devadatta, who is known in the
Buddhist tradition for being the enemy of the Buddha, is seen as making five
requests from the Buddha, namely, that the monks should live their entire life in
the forest, on alms-food (piṇḍa-pāta), wearing rag-robes, dwelling at the root of
trees, and that they should never eat fish or meat (maccha-māṃsaṃ na khādeyya).
In presenting these five proposals Devadatta reminds the Buddha that the latter
praises so much the simple and contended life with less wants and these request
are conducive for the development of such virtues. The Buddha’s response to
Devadatta was that the monks should observe the first four of these practices on
their own discretion, and the fifth on fish and meat eating is permissible provided
that it satisfies the three conditions (mentioned already) (Tikoṭiparisuddhaṃ
macchamaṃsaṃ adiṭṭhaṃ asutaṃ aparisaṅkitaṃ - fish and meat purified in three
corners, not seen, not heard, and not suspected: Vin II, 197).
(III) (၂) အမသာေးစာေးခြင်ေးကိစစနင
ှ ေ့် ပတ်သက်၍ ဗနာက်အဗရေးကကီေးဗသာ ကျေမ်ေးဂန် ဗဆွေးဗနွေးြျေက်သည်

ဝိနယ သီလဝဂ္-ပါḷi (Vin II, 197) ၌ ခြစ်ဗပေါ်သည်။ ဤသာသနာဗတာ်၌ ုံဒ၏

ဓ ရန်သဟုံ
သိကကဗသာ ဗဒဝဒတသည် ခမတ်စွာဘုံရာေးထဗတာ်မှ ဗတာင်ေးဆုံငါေးမျေိြိုေး ဗတာင်ေးခြင်ေးဟုံ

ရှု ခမင်ကကကုံနဗ
် သာ ရဟန်ေးတိသည်
ုံ ေ့ ဗတာ၌ တစ်သက်လုံေး ဆွမ်ေးြခြင်ေး (ပိṇḍa-ပါတ) ဟဗသာ

ပန်ကကာေးအပ်ကုံန၏
် ၊ သကကနေး် ကိုံ ၀တ်ဆင်၍ သစ်ပင်အခမစ်၌ ဗန၍ ငါေးအသာေးကိုံ မစာေးရ
(မကခမာṃsaṃ na khādeyya)။ ဤတရာေးငါေးမျေိြိုေးတိကိ
ုံ ေ့ ုံ တင်ခပရာတွင ် ဗဒဝဒတ်သည် နိစစဓဝ

ကာမဂုံဏက
် ိုံ လွနစ
် ွာ ြျေီေးမွမ်ေးအပ်ကုံနဗ
် သာ ကာမဂုံဏတ
် ၌
ိုံ ေ့ ဗတာငတ
ေ့် မှု နည်ေးပါေးဗသာ
အကျေငတ
်ေ့ ရာေးတိ၌
ုံ ေ့ ဗကာင်ေးစွာ ပွာေးမျောေးအပ်ကုံန၏
် ဟုံ ခမတ်စွာဘုံရာေးအာေး

ဗအာက်ဗမေ့ဗတာ်မ၏။ ဗဒဝဒတ်ကိုံ ခမတ်စွာဘုံရာေး ဗခြကကာေးဗတာ်မသည်မှာ ရဟန်ေးတိုံ ေ့

ပဌမတရာေးဗလေးပါေးတိကိ
ုံ ေ့ ုံ မိမိတိုံ ေ့ ဉာဏ်ခြင ေ့် ဗစာငဗ
ေ့် ရှာက်အပ်ကုံနဗ
် သာ ပဉ္စမအြျေက်အာေးခြင ေ့်

ငါေးနှင ေ့် အသာေးတိကိ

ုံ ေ့ ုံ စာေးသေးုံ ခြင်ေးငှါ ြွငခေ့် ပြိုအပ်ကုံနဗ
် သာ ဥပဇဈ ာယ်သုံေးပါေးတိကိ
ုံ ေ့ ုံ ခပညေ့်စုံဗစခြင်ေးငှာ
(Tikoṭiparisuddhaṃ Macchamaṃsaṃ adiṭṭṭṭṭჹჹჹჹჹთჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჹჭჹ ငါေးနှင ေ့်
 အသာေးမျောေးကိုံ မခမင်ရ၊ မကကာေးရ၊ သသယမရှိဗသာ ဗထာငသ
်ေ့ ုံေးဗထာငခ်ေ့ ြင ်ေ့ သနစ
် ေ့ င်ခြင်ေး- Vin II,

197)။

Discussion
The context of the present episode too is monastic life. Devadatta’s requests are not for all the
followers of the Buddha but only for the monastic followers. Inclusion of meat eating in the
list of requests suggests that fish and meat were considered as part of ‘good meal’ (paṇīta
bhojana). But as we found in the above discussion whether it is splendid or ordinary would not
matter for one who eats his food with wise reflection.
ယြုံခြစ်ရပ်၏ ဆက်စပ်အဗကကာင်ေးအရာမှာလည်ေး ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေးဘဝခြစ်သည်။ ဗဒဝဒတ်၏

ဗတာင်ေးဆိုံမသ
ှု ည် ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ ဗနာက်လက
ိုံ ်အာေးလေးုံ အတွက်မဟုံတ်ဘ ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေး
တပညေ့်မျောေးအတွက်သာ ခြစ်သည်။ ဗတာင်ေးဆိုံြျေကစ
် ာရင်ေးတွင ် အသာေးစာေးခြင်ေးတွင ် ငါေးနှငအ
ေ့် သာေးကိုံ
'ဗကာင်ေးဗသာအစာ' (ပṇīta bhojana) ၏ တစ်စိတတ
် စ်ပင
ိုံ ေး် အခြစ် ယဆဗကကာင်ေး အကကခပြိုသည်။ သိဗသာ်
ုံ ေ့

အထက်ဗြာ်ခပပါ ဗဆွေးဗနွေးမှုတွင ် က န်ပ

ုံ ်တဗတွ
ိုံ ေ့ ွေ့ ရှိထာေးသညေ့်အတိင
ုံ ေး် ၎င်ေးသည်

သာလွနဗ
် ကာင်ေးမွနသ
် ည်ခြစ်ဗစ၊ သာမာန်ခြစ်ဗစ ဉာဏ်ပညာခြင ်ေ့ ဆင်ခြင်သုံေးသပ်ခြင်ေးခြင ်ေ့

မိမိ၏အစာေးအစာကိုံ စာေးဗသာသအတွက် အဗရေးမကကီေးပါ။

(IV) The discourse on Carrion-smell (Āmagandha-sutta) of the Sutta-nipāta (Sn v. 239-

252) contains an interesting discussion where fish and meat eating has been given
a figurative interpretation. The discourse, according to the commentary, is
presented as the response of the former Buddha Kassapa to a question posed by
the Brahmin named Tissa. The present Buddha is said to have quoted it when a
Brahmin named Amagandha (smell of raw-meat!) questioned him on the
appropriateness of meat eating. The question put to the Kassapa Buddha: What is
‘raw meat smell’ in your opinion? The question is prefaced with the information
that while virtuous religious people consume food prepared by various kinds of
grain, some consume foul smelling meat. To this, the Buddha answers first by
describing what ‘smell of raw meat’ is. The smell of raw meat is not eating meat
but such vices as destroying life, torture, mutilation of limbs, lying, stealing,
falsehood, fraud and deceit, study of worthless teachings, adultery, being
unrestrained in sensual pleasures, being greedy, wicked, backbiting, treacherous
and the like. The discourse presents a long list of vices that are considered as true
foul smell of raw meat, and reiterates that meat eating itself is not ‘foul smell of
raw meat’. The explanation is concluded with statement emphasizing the
uselessness of adhering to rites and rituals:
(၄) သုံတတနိပတ (သုံ. ၂၃၉-၂၅၂) ၏ Carrion-အန ေ့ (အာမဂနဓ-သုံတတန်) ဗဟာဗခပာြျေက်တွင ် ငါေးနှင ်ေ့

အသာေးစာေးခြင်ေး၏ ပုံဗဆာင်အဓိပပာယ်ြွငဆ
ေ့် ုံြ
ိ ျေကသ
် ည် စိတ်ဝင်စာေးြွယ်ဗကာင်ေးဗသာ ဗဆွေးဗနွေးြျေကတ
် စ်ြုံ

ပါရှိသည်။ တိဿအမည်ရှိဗသာ ပုံဏ္ာေးဗမေးဗသာဗမေးြွနေး် ကိုံ ဗရှေးယြင် ကဿပဘုံရာေးရှင၏

်

ဗခြကကာေးြျေကအ
် ခြစ် ဋီကာမှာ ဗြေါ် ခပထာေးသည်။ ပစစြိုပန
ပ ် ုံဒခဓ မတ်စွာဘုံရာေးရှငသ
် ည် အမဂနဓအမည်ရှိဗသာ
ပုံဏ္ာေးမျေိြိုေး (အသာေးစိမ်ေးန)ေ့ ခြင ်ေ့ အသာေးစာေးခြင်ေး၏ သငဗ
်ေ့ လျော်မှုကိုံ ဗမေးခမန်ေးဗသာအြါ၌ ဤစကာေးကိုံ

ကိုံေးကာေး၍ မိနဗ
် ေ့ တာ်မ၏။ ကဿပခမတ်စွာဘုံရာေးကိုံ ဗမေးတဗ
ေ့ မေးြွနေး် က 'အသာေးစိမ်ေးန'ေ့ ဆိုံတာ ဘာလ၊

သီလရှိသတိသည်
ုံ ေ့ ဗကာက်နအမျေ
ှ ိြိုေးမျေိြိုေးခြင ်ေ့ ခပင်ဆင်ထာေးဗသာ အစာေးအစာကိုံ စာေးသုံေးကကဗသာ်လည်ေး အြျေိြိုွေ့က
အနအသက်
ေ့ ဆေးုံိ မျောေး စာေးသုံေးကကသည်ဟဗသာ အြျေက်အလက်နင
ှ ေ့် ဗမေးြွနေး် ကိုံ ဗရှ ွေ့ဗဆာင်ထာေးသည်။
ဤအြျေက်ကိုံ ခမတ်စွာဘုံရာေးက 'အသာေးစိမေး် န'ေ့ ဟသည် မည်သည်ကိုံ ဗြာ်ခပခြင်ေးခြင ်ေ့ ဗရှေးဦေးစွာ

အဗခြဗပေးသည်။ အသာေးစိမေး် နသည်

ေ့ အသာေးကိုံ မစာေးဘ အသက်ကိုံ ြျေက်ဆေးီ ခြင်ေး၊ ညှဉ်ေးပန်ေးနှပ
ိ ်စက်ခြင်ေး၊

ဗခြလက်အဂက ါ ကျေိြိုေးဗစခြင်ေး၊ လိမ်လည်ြိုံေးယခြင်ေး မုံသာဝါဒ လိမ်လည်လှည်ခေ့ ြာေးခြင်ေး၊ တန်ြိုံေးမရှိဗသာ

အဆုံေးအမကိုံ ဗလေ့လာခြင်ေး၊ အိမ်ဗထာင်ဗရေးဗြာက်ခပန်ခြင်ေး၊ backbiting, သစစာမေ့နင

ှ ထ
ေ့် က
ိုံ သ
ေ့ ဗသာ။
ုံိ ေ့

ဗဟာဗခပာြျေက်တွင ် အသာေးစိမ်ေး၏ အနအမှ

ေ့ နဟ
် ုံ ယဆနိင
ုံ ဗ
် သာ ညစ်ညမ်ေးဗသာ အနအသက်
ေ့ ဆုံေးိ မျောေးစာရင်ေးကိုံ

ရှည်လျောေးစွာတင်ခပထာေးပပီေး ၎င်ေးကိုံယ်တင
ိုံ ် စာေးသေးုံ ခြင်ေးသည် 'အသာေးစိမေး် ၏ အနဆိ
ေ့ ုံေးမျောေး' မဟုံတ်ဗကကာင်ေး
ထပ်ဗလာင်ေးဗခပာကကာေးြေ့သည်။ ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာမျောေးနှင ေ့် ဓဗလေ့ထေးုံ တမ်ေးမျောေးကိုံ လိုံက်နာခြင်ေး၏
အသုံေးမကျေမှုကိုံ အဗလေးဗပေးဗြာ်ခပသညေ့် ရှငေး် လင်ေးြျေက်ခြင ေ့် နိဂုံေးြျေြိုပ်သည်-

Not abstaining from the eating of fish and flesh, not fasting, nakedness, shaving of the head,
matted hair,, layer of dirt (on the body), or rough antelope skins, not the tending of the
sacrificial fire, the many austere forms of penance in the world, incantations, oblations,
sacrifice, observance of seasonal penances (can) purify that mortal who has not overcome his
doubts.
ငါေးအသာေးတိကိ
ုံ ေ့ ုံ စာေးခြင်ေးမှ ဗရှာင်ကကဉ်ခြင်ေး၊ အစာမဗရှာင်ခြင်ေး၊ အဝတ်အြျေည်ေးစည်ေးရှခိ ြင်ေး၊ ဗြါင်ေးရိတခ် ြင်ေး၊
အဗမွေးအမှငမ
် ျောေး၊ အညစ်အဗကကေးအလွှာမျောေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ခြဗသကအ
ေ့ ဗရြွကကမ်ေးတမ်ေးခြင်ေးမှ ဗရှာင်ကကဉ်ခြင်ေး၊

ဗလာက၌ ကာမဂုံဏ၊် ဂါထာ၊ ဥဒါန်ေး၊ ယဇ်၊ ရာသီအလိုံက် ကုံသုံလ

ိ ်တရာေးတိကိ
ုံ ေ့ ုံ ဗစာငထ
ေ့် န
ိ ေး် ခြင်ေး (ဝိစိကိစဆာ)
မလွနက
် ဗသာ ဗသသသည် စင်ကကယ်၏။

One shall fare guarded in the streams (of the senses) and with (full) comprehension of the
faculties, standing firm in the truth and delighting in rectitude and gentleness, going beyond
clinging and with all ills eliminated, he that is wise is not sullied by what is seen and heard.
(Jayawickrama 2001, 98)
ဗြာဋ္ဌ ဗာရုံ တ၌
ိုံ ေ့ ဗစာငကေ့် ကပ်ခြင်ေး 'ဣဗ္နဒ'ကိုံ သိခမင်ခြင်ေး 'သမမာဝါယာမ' ၌ တည်လျေက် နေးညသ
ေ့ မ
ိ ်ဗမွွေ့ ခြင်ေး၌
ဗမွွေ့ဗလျော်ခြင်ေးရှိကုံနဗ
် သာ စွကပ်ခြင်ေးမှ လွနဗ
် ခမာက်ခြင်ေး 'အသုံဘ' ကင်ေးခြင်ေးသိုံ ေ့ ဗရာက်လတတ၊ ေ့

ခမင်သကိ ကာေးသိစိတ်ခြင။ေ့် (Jayawickrama ၂၀၀၁၊ ၉၈)

Discussion
In the discourse the Buddha Kassapa is addressed by the interlocutor, Tissa, the Brahmin, as
‘relative of Brahma’ (brahma-bandhu) indicating that he too belonged in the Brahmanic caste.
The commentary in fact confirms that the Buddha Kassapa was of Brahmin origin. Thus the
dialogue is between two Brahmins. This Brahmanic connection may have to be understood as
a way of responding to Brahmins who adhered to vegetarianism and looked down upon the
followers of the Buddha who consumed fish and meat. Here the Buddha is giving an ethical
interpretation, which is quite new, to meat eating. Nothing is mentioned about meat eating in
the discourse. The very terminology “the fowl smell of raw meat’ or ‘carrion smell’ as
Jayawickrama translates it, is a term lauded with assumptions. The very terminology says that
eating meat is unacceptable. The metaphor of smell makes more sense in the context of
Brahmins who were obsessed with physical purity and observed many rites and rituals
associated with symbolic purity. Here the Buddha is seen to be attributing a totally new
meaning to the term and saying that what really matters is not any physical smell caused by
eating meat but impurity or bad smell caused by evil behaviour. This manner of giving new
interpretation to old concepts is not unfamiliar in the discourses of the Buddha. Some well
known examples are the Wasala-sutta re-defining who an outcaste is, the Vāseṭṭha-sutta (of the
Majjhima-nikāya and the Suttanipāta) redefining true Brahmin, and the Sigālovāda-sutta (of
the Dīgha-nikāya) reinterpreting the act of worshipping directions. The reason why the
discourse has been attributed to the former Buddha Kassapa may be to give the discussion an
added historical significance by suggesting that the standpoint regarding meat eating is not
something new or arbitrary on the part of the Buddha Gotama who belonged in the Worrier
caste, but to Kassapa the Buddha who belonged in the Brahmin caste.
ခမတ်စွာဘုံရာေး ကဿပ ဗဟာဗခပာြျေက်မှာ တိဿ ပုံဏ္ာေး က ခ ဟမာ ဗဆွမျေိြိုေး (ခ ဟမာ ဘဒဒြူ) လိုံ ဗြေါ်
ေ့ တေ့ စကာေး
မှာ ခ ဟမာ ဇာတ် လည်ေး ပါ တယ်။ ုံဒက
ဓ ဿပသည် ခ ာဟမဏနွယ်ြွာေးခြစ်ဗကကာင်ေး အမှနစ
် င်စစ် ကျေမ်ေးြျေက်က
အတည်ခပြိုသည်။ ရဟန်ေးတိုံ ေ့ ဤသိလ
ုံ ေ့ င် ပုံဏ္ာေးနှစ်ပါေးတိအကကာေး
ုံ ေ့ ဗဆွေးဗနွေးမှု ခြစ်၏။

ဤခ ဟမာဆက်န ွှယ်မသ
ှု ည် သတ်သတ်လွတ်စာေးခြင်ေးကိုံ လိုံက်နာပပီေး ငါေးနှင ေ့် အသာေးစာေးသေးုံ ဗသာ
ုံဒ၏
ဓ ဗနာက်လိုံက်မျောေးကိုံ နှမ
ိ ေ့်ြျေဗသာ ပုံဏ္ာေးတိအာေး
ုံ ေ့ တခပန်
ုံ ေ့ သညေ့်နည်ေးလမ်ေးအခြစ် နာေးလည်ရဗပမည်။
ဤတွင ် ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် အသာေးစာေးခြင်ေးအတွက် အလွနအ
် သစ်ဗသာ ကျေငဝ
ေ့် တ်အနက်ကိုံ
ဗပေးဗတာ်မပါသည်။ ဗဟာဗခပာြျေက်တွင ် အသာေးစာေးခြင်ေးနှငပ
ေ့် တ်သက်၍ မည်သညေ့်အရာမ မဗြာ်ခပထာေးပါ။
Jayawickrama လိုံ ေ့ ဘာသာခပန်ဆုံထ
ိ ာေးတေ့ “အစိမ်ေးအသာေးရ ေ့ ငှက်န”ေ့ သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ” carrion အန ေ့ ” ဆိုံတေ့
အသုံေးအနှုနေး် ဟာ ယဆြျေက်ဗတွန ေ့ဂုံဏခ် ပြိုတေ့ အသေးုံ အနှုနေး် ခြစ်ပါတယ်။ အသာေးစာေးတာကိုံ လက်မြနိင
ုံ ဘ
် ေးလိုံ ေ့

ဗဝါဟာရအသုံေးအနှုနေး် ဗတွက ဆိုံပါတယ်။ ရုံပ်ပင

ိုံ ေး် ဆိင
ုံ ရ
် ာ သနရ
် ေ့ ှငေး် မှုကိုံ စွလမ်ေးပပီေး အမှတအ
် သာေး

သနရ
် ေ့ ှငေး် မှုနင
ှ ေ့် ဆက်န ွှယ်ဗသာ ဓဗလေ့ထေးုံ တမ်ေးမျောေးစွာကိုံ လိုံက်နာကျေငဗ
ေ့် ဆာင်ကကဗသာ ပုံဏ္ာေးတိ၏
ုံ ေ့
စကာေးစပ်တင
ွ ် အန၏
ေ့ ဥပစာသည် ပိုံ၍ အဓိပပါယ်ရသ
ှိ ည်။ ဤဗနရာတွင ် ုံဒခဓ မတ်စွာဘုံရာေးသည် ဗဝါဟာရ၏

လုံေးဝအဓိပပါယ်အသစ်ကိုံ ရည်ညွှနေး် ပပီေး အမှနတ

် ကယ်အဗရေးကကီေးဗသာအရာမှာ အသာေးစာေးခြင်ေးဗကကာင ေ့်

ခြစ်ဗပေါ်လာဗသာ အနမဟုံ
ေ့ တ်ဗသာ်လည်ေး မဗကာင်ေးဗသာအကျေငဗ
်ေ့ ကကာင ်ေ့ ခြစ်ဗပေါ်လာဗသာ အညစ်အဗကကေး
သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် မဗကာင်ေးဗသာ အနအသက်
ေ့ ဆုံေးိ မျောေးဟုံ မိနဗ
် ေ့ တာ်မသည်ကိုံ ဗတွွေ့ ခမင်ရပါသည်။

အယအဆဗဟာင်ေးမျောေးကိုံ အဓိပပာယ်ြွငဆ
်ေ့ ခုံိ ြင်ေး ဤနည်ေးသည် ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ တရာေးဗဟာြျေကမ
် ျောေးတွင ်

မရင်ေးနှေးီ ပါ။ အြျေိြိုွေ့ဗသာ ထင်ရှာေးဗသာ ဥပမာမျောေးကာေး ခ ာဟမဏ သစစာကိုံ ခပန်ဆုံိခြင်ေး ၊ သီလမရှသ

ိ မည်သည်

ကိုံ ခပန်လည် သတ်မှတ်ခြင်ေး ၊ ိဟမဏ သုံတတန် ( ခ ာဟမဏ နှင ေ့် သုံတတနိပတ ) နှင ေ့် ခ ာဟမဏ တိကိ
ုံ ေ့ ုံ ခပန်ဆခုံိ ြင်ေး ၊
ဒိဂဟ နိကခိတ ၊ ကိုံေးကွယ်ရာလမ်ေးညွန်။ ခမတ်စွာဘုံရာေးရှင ် ကဿပ ဗဟာကကာေးရခြင်ေး၏ အဗကကာင်ေးအရင်ေးမှာ
အသာေးစာေးခြင်ေး ရှု ဗထာငသ
်ေ့ ည် အသစ်အဆန်ေး မဟုံတ်ဗသာ်လည်ေး ခမတ်စွာဘုံရာေးရှင ် ဗဂါတမ

ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ သာသနာဗတာ်တွင ် မထင်သလိုံ မဟုံတ်ဘ သမိုံငေး် ဆိုံငရ

် ာ ရှု ဗထာငမ
ေ့် ှ ထပ်ဗလာင်ေး
အဓိပပါယ်ြွငဆ
်ေ့ ခုံိ ြင်ေး ခြစ်နင
ိုံ ပ
် ါသည်။ ခ ာဟမဏ ဇာတ်၌ ပါဗသာ ကဿပခမတ်စွာဘုံရာေးအာေးကာေး၊

Eating meat in monastic context and beyond

It is interesting to note that there is hardly any discussion in the Theravada on meat eating
outside the monastic context. Instead, what has been really discussed is harming and killing of
life and how bad such an act morally is. The first precept in the sīla (morality) is to abstain
from killing. In the five-precept formula it is given as ‘pāṇa-atipāta’ or killing of life. The term
‘pāṇa’ (life) refers to life; but does not specify which kind of life. But the context and
elaborations found in discourses show that what is meant is all living beings, human beings,
birds, beasts, reptiles, insects etc. The texts do not allude to plant life in this context. The
positive aspect of this precept is described in the following manner:
ဗထရဝါဒ သာသနာတွငေး် ခပင်ပ အသာေးစာေးခြင်ေးနှငပ
်ေ့ တ်သက်၍ ဗဆွေးဗနွေးမှု မရှိသဗလာက်ကိုံ စိတ်ဝင်စာေးြွယ်

မှတ်သာေးြွယ်ဗကာင်ေးလှသည်။ ယင်ေးအစာေး၊ အမှနတ

် ကယ် ဗဆွေးဗနွေးြသ
ေ့ ညေ့်အရာမှာ အသက်အနတရာယ်နင
ှ ေ့်

သတ်ခြတ်ခြင်ေးခြစ်ပပီေး၊ ထိက
ုံ သ
ေ့ ဗသာ
ုံိ ေ့ အကျေငစ
်ေ့ ာရိတတသည် မည်မ ဆိေးုံ ရွ ာေးသည်။ သီလ (သီလ) ၌
ပဌမပညတ်သည် သတ်ခြင်ေးမှ ဗရှာင်ကကဉ်၏။ ငါေးပါေးသီလ၌ 'ပṇa-အတိပါတ' သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ်

အသက်သတ်ခြင်ေးဟုံ ဗပေး၏။ 'ပṇa' (ဘဝ) ဟဗသာ ဗဝါဟာရသည် ဘဝ၊ ဒါဗပမယေ့်

ဘယ်လိုံဘဝမျေိြိုေးလဆိုံတာဗတာေ့ မသတ်မှတ်ထာေးပါဘေး။ သိဗသာ်

ုံ ေ့ ဗဟာဗခပာြျေက်မျောေးတွင ် ဗတွွေ့ ရှရ
ိ သညေ့်

အဗကကာင်ေးအရာနှင ေ့် အဗသေးစိပ်ဗြာ်ခပြျေက်မျောေးမှာ သက်ရှိသတတဝါအာေးလေးုံ ၊ လသာေးမျောေး၊ ငှက်မျောေး၊ သာေးရမျောေး၊

တွာေးသွာေးသတတဝါမျောေး၊ အင်ေးဆက်ပိုံေးမ ွှာေးမျောေး စသည်တကိ

ိုံ ေ့ ုံ ဆိုံလိုံသည်ဟသညေ့် အဓိပပါယ်ကိုံ ကျေမ်ေးဂန်မျောေးတွင ်
ဤအဗကကာင်ေးအရာတွင ် မဆိုံလိုံပါ။ ဤတရာေးဗတာ်၏ အခပြိုသဗဘာဗဆာင်ဗသာ ရှု ဗထာငက
ေ့် ိုံ
ဗအာက်ပါအတိင
ုံ ေး် ဗြာ်ခပထာေးပါသည်။

Abandoning the taking of life, he dwells refraining from taking life, without stick or sword,
scrupulous, compassionate, feeling for the welfare of all living beings. (Sāmaññaphala-sutta:
D I, 46)
အသက်ကိုံ စွန၍
် ေ့ တုံတ်ဓာေးမပါဘ အသက်ကိုံ ယခြင်ေးမှ ဗရှာင်ကကဉ်ရာ၏၊ (Sāmaññaphala-sutta:D I, 46)

The first precept has been traditionally understood, in its positive manifestation, as involving
active practice of kindness towards all living beings. The well-known Karaṇīyametta-sutta too
can be considered as an elaboration of the positive implementation of the same precept.
Although meat-eating is not specifically mentioned the discourse stresses that one must love
all being as a mother would love her only son (mātā yathā niyaṃ puttaṃ-āyusā ekaputtam
anurakkhe evampi sabbabhūtesu – mānasam bhāvaye aparimāṇaṃ: Sn v. 26). Among the five
prohibited trades for the lay people, selling meat is one. Thus in a true Buddhist society nobody
will kill animals, birds, fish or any other living being and nobody will sell such meat. If this
situation obtains there cannot arise a question of meat eating for there is none such to be eaten.
ပဌမပညတ်ကိုံ သက်ရှိသတတဝါအာေးလေးုံ အဗပေါ် ကရုံဏာသက်ဝင်စွာ ကျေငခ်ေ့ ြင်ေးပါ၀င်သညေ့်

အခပြိုသဗဘာဗဆာင်ဗသာ ထင်ရှာေးဗပေါ်လွငမ
် ှုတွင ် ဗရှေးယြင်ကတည်ေးက နာေးလည်ထာေးခြင်ေးခြစ်သည်။

လသိမျောေးဗသာ ကာရṇိိယာမတတာ-သုံတတန်ကိုံလည်ေး တညီဗသာ အခပြိုသဗဘာဗဆာင်ဗသာ ဥပါဒါန်ကိုံ

ြျေွေ့ထင
ွ ခ် ြင်ေးဟုံ ယဆနိင
ုံ သ
် ည်။ အသာေးစာေးခြင်ေးကိုံ အတိအလင်ေး ဗြာ်ခပခြင်ေး မရှိဗသာ်လည်ေး
တစ်ပါေးတည်ေးဗသာ သာေးကိုံ မိြင်ကသ
ေ့ ုံိ ေ့ ြျေစရ
် မည် (mātā yathā niyaṃ puttaṃ-āyusā ekaputtam anurakkhe

evampi Sabbabhūtesu – mānasam bhāvaye aparimāṇa)။ လဝတ်ဗကကာင် ဗရာင်ေးဝယ်မှု တာေးခမစ်ထာေးသညေ့်

ငါေးမျေိြိုေးတွင ် အသာေးဗရာင်ေးြျေခြင်ေးမှာ တစ်ြုံခြစ်သည်။ ထိဗကကာင

ုံ ေ့ ်ေ့ စစ်မှနဗ
် သာ ုံဒဘ
ဓ ာသာလအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးတွင ်
တိရ စဆာန်မျောေး၊ ငှက်မျောေး၊ ငါေးမျောေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် အခြာေးသက်ရှိသတတဝါမျောေးကိုံ မည်သမ မသတ်ကကဘ

ထိအ
ုံ သာေးမျောေးကိုံ မည်သမ ဗရာင်ေးြျေမည်မဟုံတ်ဗပ။ ဒီလိုံအဗခြအဗနမျေိြိုေး ကကြိုလာရရင် အသာေးစာေးတာ

မစာေးရဘေးလာေးလိုံ ဗမေးစရာ
ေ့ မလိုံပါဘေး။

But it is clear that this ideal situation does not obtain. One way to explain how meat is there to
be bought if that the entire society at any given context has never been totally Buddhist or full
of true Buddhists who follow the Path flawlessly. Fishing and killing animals and birds for food
have been there always in societies though it is imaginable in a Buddhist society such livelihood
might not have been encouraged. The whole idea of ‘meat purified in three corners’ assumes
that such meat for the killing of which one is not directly responsible is available. The idea of
personal responsibility at issue here has to be understood correctly. It looks like that what the
early discourses and the Theravada tradition take as responsibility is one’s direct personal
responsibility. The indirect responsibility, which is implicit in ‘meat purified in three corners’,
does not seem to have been acknowledged in the tradition at all. As the popular argument
correctly shows the demand and supply theory is at work here, and in this sense no one who
eats meet cannot escape the indirect responsibility for encouraging killing living beings. But to
my knowledge this argument has never been recognized in the discourses. What instead one
finds in the discourses is the attention for the direct personal involvement. For example, if the
meat has been produced specifically for x, then x is guilty if he were to consume it knowing
that it has been specifically prepared for him. It would be appropriate to quote the commentarial
explanation of ‘meat purified in three corners’ in this context:
ဒါဗပမယေ့် ဒီစခပအဗခြအဗနက မရနိင
ုံ ဘ
် ေးဆိုံတာ ရှငေး် ပါတယ်။ လအြွ
ေ့ အွေ့ စည်ေးတစ်ရပ်လေးုံ သည်

မည်သညေ့်အဗခြအဗနတွငမ
် ဆိုံ လုံေးဝ ုံဒဘ
ဓ ာသာမဟုံတ်၊ အခပစ်ကင်ေးစင်စွာ လိုံက်နာဗသာ

ုံဒဘ
ဓ ာသာဝင်အစစ်မျောေးနှင ေ့် ခပညေ့်ဗနပါက အသာေးမည်ကသ
ေ့ ုံိ ေ့ ဝယ်ယရမည်ကိုံ ရှငေး် ခပရန်
နည်ေးလမ်ေးတစ်ြုံခြစ်သည်။ ငါေးြမ်ေးခြင်ေးနှင ်ေ့ သတ်ခြတ်ခြင်ေး၊ တိရ စဆာန်မျောေးနှင ်ေ့ ငှက်မျောေးကိုံ

သတ်ခြတ်ခြင်ေးမျောေးသည် ုံဒဘ
ဓ ာသာလအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးတွင ် ထိသ
ုံ ဗသာ
ုံိ ေ့ အသက်ဗမွေးဝမ်ေးဗကျောင်ေးမှုအာေး

တွနေး် အာေးမဟုံတ်ဟုံ ယဆနိင

ုံ ဗ
် သာ်လည်ေး လအြွ
ေ့ အွေ့ စည်ေးတွင ် အပမရှိဗနပါသည်။ 'ဗထာငသ
်ေ့ ုံေးဗထာငခ်ေ့ ြင ်ေ့
သနစ
် ေ့ င်ထာေးဗသာ အသာေး' ၏ အယအဆ တစ်ြုံလေးုံ သည် တိုံက်ရုံ က
ိ ်တာဝန်မယဗသာ သတ်ခြတ်ခြင်ေးအတွက်

ယင်ေးအသာေးကိုံ ရရှိနင
ိုံ သ
် ည်ဟုံ ယဆသည်။ ဤဗနရာ၌ ခပဿနာရှိဗနသညေ့် ပုံဂ္ိြိုလ်ဗရေးဆိင
ုံ ရ
် ာ တာဝန်ယမှု

အယအဆကိုံ မှနက
် န်စွာ နာေးလည်ရန် လိအ
ုံ ပ်ပါသည်။ ဗရှေးဦေးစွာ ဗဟာဗခပာြျေက်မျောေးနှင ေ့် ဗထရဝါဒ
ဓဗလေ့ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာအရ တာဝန်ရှိသည်ဟသည် တစ်ဦေးတစ်ဗယာက်၏ တိုံကရ
် ုံ က
ိ ်တာဝန်ခြစ်သည်ဟုံ

ယဆပုံရသည်။ 'ဗထာငသ
ေ့် ုံေးဗထာငခေ့် ြင ေ့် သနစ
် ေ့ င်ထာေးဗသာ အသာေး' တွင ် သွယ်ဝိုံက၍
်

သွယ်ဝိုံက်ဗသာတာဝန်ကိုံ ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာအရ လုံေးဝအသိအမှတခ် ပြိုပုံမဗပေါ်ပါ။ လကကိြိုက်မျောေးဗသာ

ခငင်ေးြုံြျေက်တွင ် ဝယ်လအ
ိုံ ာေးနှင ေ့် ဗထာက်ပေ့ဗရေးသီအုံရ
ိ ီသည် ဤဗနရာတွင ် အလုံပ်ခြစ်ဗနပပီဟုံ
မှနက
် န်စွာခပသထာေးသကသ
ေ့ ုံိ ေ့ ဆုံစာေးသ မည်သမ သက်ရှိသတတဝါမျောေးကိုံ သတ်ခြတ်ရန် အာေးဗပေးသညေ့်

သွယ်ဝိုံက်တာဝန်မှ လွတ်ကင်ေးနိင
ုံ မ
် ည်မဟုံတ်ဗပ။ ဒါဗပမယေ့် က န်ဗတာ်သသ
ိ ဗလာက်ဗတာေ့ ဒီခငင်ေးြုံြျေကက
် ိုံ

ဗဟာဗခပာြျေက်ထမှာ ဘယ်တုံနေး် ကမှ အသိအမှတ်မခပြိုြပ

ေ့ ါဘေး။ ဗဟာဗခပာြျေက်မျောေးတွင ် ဗတွွေ့ ရှရ
ိ မညေ့်အစာေး

ပုံဂ္ိြိုလ်ဗရေးဆိုံငရ
် ာ တိုံကရ
် ုံ က
ိ ပ
် ါဝင်ပတ်သက်မှုအတွက် အာရုံ စေးစိုံက်မှုခြစ်သည်။ ဥပမာ၊ အသာေးကိုံ x အတွက်

သီေးသနထ
် ေ့ တ
ုံ ်လပ
ုံ ်ထာေးရင် x က သအတွ
ေ့ က် အထေးခပင်ဆင်ထာေးပပီေးသာေးလိုံ ေ့ သိထာေးလိုံ ေ့ စာေးသုံေးမိရင်

အခပစ်ရှိတယ်။ ဤအဗခြအဗနတွင ် 'ဗထာငသ

ေ့် ုံေးဗထာငခေ့် ြင ေ့် သနစ
် ေ့ င်ထာေးဗသာ အသာေး' ၏ မှတ်ြျေက်စကာေး

ရှငေး် လင်ေးြျေက်ကိုံ ကိေးုံ ကာေးရန် သငဗ

ေ့် လျော်ပါမည်-

In ‘seen’ etc. seen means to have seen that animals and fish etc. being killed for the sake of
monks. ‘Heard’ means to have heard that animals and fish etc. have been killed for the sake of
monks. ʽSuspected’ is threefold as suspected by seeing, suspected by hearing, and suspected
freed from both (seeing and hearing). The all-encompassing judgment in this matter is as
follows: Here the monks see people leaving village or going about in the forest carrying nets,
baits etc.; on the next day in their alms-round in the village monks receive food with fish and
meat; then the monks become suspicious owing to seeing that this food must have been
prepared for the sake of monks; this is ‘suspected by seeing’ and such food is not good to
accept. Food not suspected in this manner is good to accept. If people were to ask, ‘why do you
not accept this food’, and monks were to say why, and if people were to respond by saying that
the meat or fish was not prepared for the sake of monks but it was prepared for their own use
or the use of royal officers then it is good to accept. Even if the monks did not see but they
heard that people left village or went around in the forest with nets and baits etc. and in the
next day if they were to receive food with fish and meat and the monks become suspicious
owing to hearing that this food must have been prepared for the sake of monks, this is
‘suspected by hearing’ and such food is not good to accept. Food not suspected in this manner
is good to accept. If people were to ask, ‘why do you not accept this food’, and monks were to
say why and if people were to respond by saying that the meat or fish was not prepared for the
sake of monks but it was prepared for their own use or the use of royal officers then it is good
to accept. Even if the monks did neither see nor hear, but became suspicious when they received
food with fish and meat from the village and, then it is called ‘suspected freed from both (seeing
and hearing)’. If people were to ask, ‘why do you not accept this food’, and monks were to say
why and if people were to respond by saying that the meat or fish was not prepared for the sake
of monks but it was prepared for their own use or the use of royal officers, or they were to say
that the meat was natural and hence proper (for monks to accept) then it is good to accept. (MA
II, 47-8)
'ခမင်ခြင်ေး' စသည်တ၌
ိုံ ေ့ ခမင်သည်ဟဗသာ အဓိပပါယ်မှာ ရဟန်ေး၏အလိငှ
ုံ ေ့ ာ တိရ စဆာန် ၊ ငါေး စသည်တကိ
ိုံ ေ့ ုံ

သတ်ခြင်ေးငှါ ခမင်သည် ။ 'ကကာေးြေးသည်' ဟဗသာ အဓိပပါယ်မှာ သဃာအလိငှ

ုံ ေ့ ာ တိရိ စဆာန်ငါေး စသည်တကိ
ိုံ ေ့ ုံ
သတ်ကကသည်ဟုံ ကကာေးသိရ၏။ ခမင်သစ
ိ ိတ်၊ ကကာေးသိစတ
ိ ်နင
ှ ်ေ့ သသယဟုံ သုံေးမျေိြိုေး (ခမင်၊ ကကာေး) သသယဟုံ

သုံေးမျေိြိုေးတိတည်
ုံ ေ့ ေး။ ရဟန်ေးတိုံ ေ့ ဤသာသနာဗတာ်၌ အလေးုံ စဗ
ုံ သာ အဆုံေးအမသည် ဗအာက်ပါအတိုံငေး် ခြစ်၏၊

နက်ခြန်ဗန၌ေ့ ရွ ာ၌ ဆွမေး် ြကကဗသာ ရဟန်ေးသည် ငါေးနှင ်ေ့ အသာေးတိကိ

ုံ ေ့ ုံ ဗက ေးဗမွေး၏၊ ရဟန်ေးတိုံ ေ့
ဤဆွမ်ေးဗတာ်သည် ရဟန်ေး၏အလိငှ
ုံ ေ့ ာ ခပင်ဆင်ထာေးရမည်ကိုံ သိခမင်ခြင်ေးဗကကာင ေ့် သသယခြစ်ကုံန၏
် ၊
ဤအရာသည် 'ခမင်ခြင်ေးဗကကာင ်ေ့ သသယ' ခြစ်ပပီေး ထိသ
ုံ ဗသာ
ုံိ ေ့ အစာေးအစာကိုံ လက်ြရန် မဗကာင်ေးပါ။

ဤပုံစခြင ေ့် သသယမရှိဗသာ အစာေးအစာသည် လက်ြရန်ဗကာင်ေးသည်။ 'ဤအစာေးအစာကိုံ အဘယေ့်ဗကကာင ေ့်

လက်မြသနည်ေး''ဟုံ လတိုံ ေ့ ဗမေးကကကုံနလ

် င်၊ ရဟန်ေးတိသည်
ုံ ေ့ အဘယေ့်ဗကကာင ်ေ့ ဆိုံအပ်ကုံနသ
် နည်ေးဟုံ

ဗမေးကကကုံနလ
် င်၊ ကိုံယပ
် ိုံငအ
် သေးုံ ခပြိုမှု သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ဗတာ်ဝင်အရာရှိမျောေး အသုံေးခပြိုခြင်ေးဆိလ
ုံ င်

လက်ြရန်ဗကာင်ေးသည်။ ဘုံနေး် ကကီေးဗတွက မခမင်ရဗပမယေ့် ရွ ာကထွက်ပပီေး ဗတာထမှာ ပိုံက်ကွနန

် ေ့ ငါေးစာ

စတာဗတွန ေ့ လှည်ပ
ေ့ တ်သွာေးတယ်လိုံ ေ့ ကကာေးသိရပပီေး ဗနာက်ဗနဗတွ
ေ့ မှာ ငါေးအသာေးန ေ့ ဗက ေးရင် သဃာဗတွ
မယုံသကကာ ခြစ်သွာေးကကတာ၊ ရဟန်ေးတိုံ ဤဆွ
ေ့ မေး် ကိုံ 'ကကာေးနာခြင်ေး' ဟဗသာ ယုံမှာေးမှု 'အလိငှ
ုံ ေ့ ါ' ဤအစာသည်
နှစ်သက်ြွယ်မရှ၊ိ ဤပုံစခြင ေ့် သသယမရှိဗသာ အစာေးအစာသည် လက်ြရန်ဗကာင်ေးသည်။ 'ဤအစာေးအစာကိုံ

အဘယေ့်ဗကကာင ေ့် လက်မြသနည်ေး''ဟုံ လတိဗမေးလာလ

ုံ ေ့ င် သဃာသည် အဘယေ့်ဗကကာငဆ
ေ့် ုံဗ
ိ သာ် အသာေးငါေးကိုံ
သဃာအလိငှ
ုံ ေ့ ာ မခပင်ဆင်ပါဟုံ ဗလ ာက်ကကကုံန၏
် ၊ ဗတာ်ဝင်အရာရှိဗတွကိုံ အသုံေးခပြိုတာပခြစ်ခြစ်

လက်ြြိဗကာင်
ုံ ေ့ ေးပါတယ်။ ရဟန်ေးတိုံ ေ့ မခမင်ရ မကကာေးရခငာေးလည်ေး ရွ ာမှ ငါေးနှင ေ့် အသာေးတိုံကိ
ေ့ ုံ ဗက ေးဗသာအြါ
သသယခြစ်ကုံန၍
် 'အရုံ (ခမင်၊ ကကာေး) ကင်ေးခြင်ေး'ဟုံ ဗြေါ်၏။ 'ဤအစာေးအစာကိုံ အဘယေ့်ဗကကာင ေ့်
လက်မြသနည်ေး''ဟုံ လတိဗမေးလာလ
ုံ ေ့ င် သဃာသည် အဘယေ့်ဗကကာငဆ
ေ့် ုံဗ
ိ သာ် အသာေးငါေးကိုံ သဃာအလိငှ
ုံ ေ့ ာ

မခပင်ဆင်ပါဟုံ ဗလ ာက်ကကကုံန၏
် ၊ ဗတာ်ဝင်အရာရှမ
ိ ျောေးကိုံ အသေးုံ ခပြိုခြင်ေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် အသာေးသည်
သဘာဝအတိင
ုံ ေး် သငဗ
ေ့် လျော်သည်ဟုံ ဆိုံကကခြင်ေးခြစ်ရာ (ရဟန်ေးတိုံ ေ့ လက်ြရန်) လက်ြခြင်ေးသည်

ဗကာင်ေးပါတယ်။ (MA II၊ ၄၇-၈)၊

The commentary in its subsequent analysis lays much stress on the ‘knowledge factor’ involved
in the process. A monk cannot accept meat or fish if he knows that it was prepared for him or
for the Sangha. If he did not know then such food is no harm. If some monks knew but some
others did not know it and if those who did not know were to eat they would not be guilty, but
those who knew would be guilty if they ate. Here again this emphasis made of knowing or not-
knowing makes guilt purely dependent on psychological factors. The commentary brings up
the hypothetical situation of a particular monk receiving food with meat or fish and knowing
that it was specifically prepared for him would give that food to another monk who would eat
it trusting the giver and asks ‘who is guilty’. The question is answered by saying that neither is
for the one who accepted did not eat and the one who ate did not know. The knowledge-factor
involved may be articulated in the following manner: either one should know for sure that the
killing was not done for oneself or the community, or one should not know that the killing was
done specifically for oneself or the community. These two conditions are different from each
other although they may look alike. While the first is not guilty owing to his knowledge, the
other is not guilty for his ignorance of the true situation (It is according to this that a monk who
accepts meat or fish specifically killed for him but assured by donors that it was not so is not
guilty).
၎င်ေး၏ဗနာက်ဆက်တွြွခြမ်ေးစိတ်ခြာြျေက်တွင ် မှတြ
် ျေက်ခပြိုြျေက်သည် လုံပ်ငန်ေးစဉ်တွငပ
် ါ၀င်သညေ့်

'အသိပညာအြျေက'် အဗပေါ် မျောေးစွာြိအာေးဗပေးသည်။ သဃာသည် မိမိအတွကခ် ြစ်ဗစ သဃာအတွကခ် ြစ်ဗစ

ခပင်ဆင်ထာေးသည်ဟုံ သိပါက အသာေးငါေးမျောေးကိုံ လက်မြနိင

ုံ ပ
် ါ။ မသိလ င် ထိအ
ုံ စာေးအစာသည်

အနတရာယ်မရှိပါ။ အြျေိြိုွေ့ဗသာရဟန်ေးတိသည်
ုံ ေ့ သိဗသာ်လည်ေး အြျေိြိုွေ့က မသိကုံနမ
် မသိဗသာ သသည် စာေးလ င်
အခပစ်မရှိ၊ သိဗသာ သသည် စာေးလ င် အခပစ်ရ၏
ှိ ၊ ဤတွင ် သိခြင်ေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် မသိခြင်ေး၏

အဗလေးဗပေးခြင်ေးသည် စိတ်ပင
ိုံ ေး် ဆိုံငရ
် ာ အဗကကာင်ေးရင်ေးမျောေးအဗပေါ်တွငသ
် ာ အခပစ်ကိုံ ခြစ်ဗစသည်။ ဋီကာမှာ

အသာေးငါေး ဗက ေးတေ့ ရဟန်ေးတစ်ပါေးရ ေ့ နိမိတ်ပုံ အဗခြအဗန ကိုံ ဗကာက်ြျေက်ြျေပပီေး သအတွ

ေ့ က် သီေးသန ် ေ့

ခပင်ဆင်ထာေးတေ့ ဆွမ်ေးကိုံ လှူမယေ့်သအာေး ကိေးုံ စာေးမယေ့် ဘုံနေး် ကကီေးတစ်ပါေးကိုံ ဗပေးလှူပပီေး 'ဘယ်သက အခပစ်ရှိလ'

လိုံ ေ့ ဗမေးတယ်။ မစာေးြေးသနှင ေ့် မစာေးြေးသ မသိသအတွက် မဟုံတ်ဟုံ ဗမေးြွနေး် ကိုံ ဗခြသည်။

ပါဝင်ပတ်သက်ဗနဗသာ အသိပညာ-အြျေက်အာေး ဗအာက်ပါနည်ေးလမ်ေးခြင ေ့် ရှငေး် လင်ေးဗြာ်ခပနိင

ုံ သ
် ည်-
လသတ်ခြင်ေးသည် မိမိကိုံယက
် ိုံ သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ရပ်ရွာအတွက် မဟုံတ်ဗကကာင်ေး ဗသြျောစွာ သိထာေးသငသ
ေ့် ည်၊
သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် သတ်ခြတ်ခြင်ေးသည် မိမိကိုံယ်ကိုံ သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် အသိုံငေး် အဝိင
ုံ ေး် အတွက် အတိအကျေ မသိသငဗ
ေ့် ပ။
ဒီအဗခြအဗနနှစ်ြုံဟာ တစ်ြုံနတစ်
ေ့ ြုံ တညီဗနဗပမယေ့် ကွခပာေးပါတယ်။ ပဌမသသည် မိမိပညာဗကကာင ေ့်
အခပစ်မရှိဗသာ်လည်ေး တစ်ပါေးသသည် အဗခြအဗနမှနက
် ိုံ မသိခြင်ေးဗကကာင ေ့် အခပစ်မရှိပါ (ဤကသ
ေ့ ုံိ ေ့
သတ်သတ်မှတမ
် ှတ် သတ်ြရဗသာ ရဟန်ေးသည် အသာေးငါေးကိုံ လက်ြဗသာ်လည်ေး အလှူရင
ှ မ
် ျောေးက ထိသ
ုံ ုံိ ေ့
မဟုံတ်ဗကကာင်ေး အာမြပါသည်။ အခပစ်မရှိပါဘေး)။

Although the knowledge factor is decisive in determining the guilt of one who eats what is
prepared specifically for him, with the improper kinds of meat even if one were to not know
that the meat is improper one would be guilty if one were to eat it. Therefore, the commentary
advises that one should always inquire about the kind of meat before one eats it. The improper
kinds of meat have been listed in the Vinaya. The first in the list is human flesh. The story of
pious female disciple Suppiya who gave her own flesh to a sick monk caused this prohibition.
The rest of prohibited meats include that of elephants, horses, dogs, snakes, lions, tigers,
leopards, bears, and hyenas (Vin I, 216-220). In this context the Buddha cautions the monks
not to eat meat without having carefully discerned (na ca bhikkhave appaṭivekkhitvā maṃsaṃ
paribhuñjitabbaṃ: Vin I, 218). Two important considerations emerge from the discussion: the
guilt or otherwise of meat eating depends on knowledge or lack of it of the fact that it was
prepared specifically for oneself or the Sangha and the appropriateness of the kind of meat
offered. In other words, a monk is allowed to eat meat if he knows that it was appropriate meat
not specifically prepared for him or if he knows that it was appropriate meat but does not know
that it was prepared specifically for him.
မိမိအတွက် အထေးခပင်ဆင်ထာေးဗသာ ဟင်ေးကိုံ စာေးသ၏ အခပစ်ကိုံ အဆေးုံ အခြတ်ဗပေးဗသာ ဉာဏ်ခြင ေ့်
ပိုံငေး် ခြာေး၍ မဗလျော်ကန်ဗသာ အမသာေးကိုံ မစာေးလ င်လည်ေး အခပစ်ရှိ၏၊ ထိဗကကာင
ုံ ေ့ ေ့် မစာေးမီ

အသာေးအမျေိြိုေးအစာေးကိုံ အပမဗမေးခမန်ေးရန် အကကခပြိုထာေးသည်။ Vinaya တွင ် မဗလျော်ကန်ဗသာ

အသာေးအမျေိြိုေးအစာေးမျောေးကိုံ ဗြာ်ခပထာေးပါသည်။ စာရင်ေးထမှာ ပထမဆုံေးက လအသာေးပါ။
ေ့ နာမကျေနေး် ဗသာ

ရဟန်ေးအာေး မိမိအသာေးကိုံ ဗပေးလှူဗသာ ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ တပညေ့ခ် ြစ်ဗသာ သုံပိယ

ပ ပုံခပင်သည်

ဤတာေးခမစ်ြျေက်ကိုံ ခြစ်ဗပေါ်ဗစ၏။ ကျေနတ

် ာေးခမစ်ထာေးဗသာ အသာေးမျောေးမှာ ဆင်၊ ခမင်ေး၊ ဗြွေး၊ ဗ မ၊ ခြဗသက၊ေ့
ကျောေး၊ ကျောေးသစ်၊ ဝက်ဝနှင ေ့် ကျောေးမျေိြိုေးမျောေး (Vin I၊ 216-220)။ ဤအရာ၌ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ရဟန်ေးအာေး
ဗသဗသြျောြျော ပိုံငေး် ခြာေး၍ မသိဘ အသာေးကိုံ မစာေးရန် တာေးခမစ်ဗတာ်မ၏ (na ca bhikkhave appaṭivekkhitvā

maṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ: Vin I, 218)။ တရာေးဗဆွေးဗနွေးခြင်ေးမှ အဗရေးကကီေးဗသာအြျေက်နစ

ှ ်ြျေက်

ဗပေါ်ထက
ွ ်လာခြင်ေး- အခပစ်ရခှိ ြင်ေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် အခြာေးနည်ေးခြင ်ေ့ အသာေးစာေးခြင်ေး အခပစ်သည် မိမိကိုံယတ
် ိုံင ်

သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် သဃာအတွက် သီေးသနခ် ပင်
ေ့ ဆင်ထာေးခြင်ေးနှင ေ့် ပဗဇာ်ဗသာ အသာေးအမျေိြိုေးအစာေး၏

သငဗ
ေ့် လျော်မှုတအဗပေါ်
ိုံ ေ့ အသိပညာ သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ြျေိြိုတ
ွေ့ မ
ေ့ ှုဗပေါ်တွင ် မတည်ပါသည်။ တစ်နည်ေးဆိုံရဗသာ်

ထိအ
ုံ သာေးသည် မိမိအတွက် သငဗ
ေ့် လျော်ဗသာ အသာေးခြစ်ဗကကာင်ေး သိလ င် သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် သငဗ
ေ့် လျော်ဗသာ
အသာေးခြစ်ဗကကာင်ေး သိဗသာ်လည်ေး မိမိအတွက် အထေးခပင်ဆင်ထာေးဗကကာင်ေး မသိလ င် ဆွမ်ေးစာေးြွငရ
ေ့် ှိသည်။

The question of appropriate meat is not applicable to lay society. At least the Buddha did not
intend this classification for the lay society. Although the idea of ‘meat purified in three corners’
too has been articulated in the context of monastic life, it seems applicable to society at large.
At least this is how the Buddhist society in general has interpreted this idea. Accordingly, there
has been some kind of uneasy existence of fishermen and butchers within Buddhist societies.
In a way, they seem to have provided with a valuable service to the rest of Buddhist community
including the monks and nuns who wished to have it both ways! Nevertheless, the social
attitude toward these groups of people has always been one of disdain and dissociation.
Understandably, in many Theravada Buddhist countries, including Sri Lanka, initial converts
to theistic religions naturally came from among fishing folks from maritime regions. Even
among the Buddhists who continue to be fishermen, there seems to have developed certain
traditions and conventions which are meant to mitigate the bad karma produced by killing. For
example, it is reported that a fisherman would be quite vary of killing any living being other
than fish or killing outside his profession.
သငဗ
ေ့် လျော်ဗသာအသာေး၏ဗမေးြွနေး် သည် လဝတ်ဗကကာင် လအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးနှင ေ့် မသက်ဆင
ုံိ ပ
် ါ။ အနည်ေးဆေးုံ ဗတာေ့

ခမတ်စွာဘုံရာေးက ဒီလိုံ လဝတ်ဗကကာင် လအြွ

ေ့ ွေ့အစည်ေးအတွက် ရည်ရွယ်တာ မဟုံတ်ဘေး။ 'အမသာေးကိုံ
ဗထာငသ
ေ့် ုံေးဗထာငခေ့် ြင ေ့် သနစ
် ေ့ င်ခြင်ေး' ဟဗသာ အယအဆကိုံလည်ေး ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေးဘဝအဗခြအဗနတွင ်

ဗပေါ်လွငဗ
် စဗသာ်လည်ေး လအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးကကီေးတစ်ြုံလုံေးနှင ေ့် သက်ဆုံင
ိ ပ
် ရ
ုံ သည်။ အနည်ေးဆုံေးဗတာေ့
ုံဒဘ
ဓ ာသာလအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးက ဒီအယအဆကိုံ ဗယဘုံယျေအာေးခြင ေ့် အဓိပပာယ်ြွငဆ
ေ့် ုံပ
ိ ုံပါပ။ ထိဗကကာင
ုံ ေ့ ေ့်
ုံဒဘ
ဓ ာသာလအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးအတွငေး် တငါသည်မျောေးနှင ေ့် သာေးသတ်သမာေးမျောေး တည်ရှိဗနခြင်ေးမှာ

စိတ်မသက်မသာ ခြစ်ဗနသည်။ တစ်နည်ေးအာေးခြင ်ေ့ ဘုံနေး် ကကီေးမျောေးနှင ်ေ့ သီလရှငမ

် ျောေး အပါအဝင် အခြာေးဗသာ
ုံဒဘ
ဓ ာသာအသိင
ုံ ေး် အဝိုံငေး် အတွက် အြိုံေးတန်ဗသာ ဝန်ဗဆာင်မှုကိုံ ဗပေးဗဆာင်ထာေးပရ
ုံ သည်။

မည်သပင်
ုံိ ေ့ ဆုံဗ
ိ စကာမ ဤလအုံပ်စုံမျောေးအဗပေါ် လမှုဗရေးသဗဘာထာေးသည် အပမတဗစ

အထင်အခမင်ဗသေးခြင်ေးနှင ေ့် ကွလွမှုတစ်ြုံခြစ်သည်။ သီရိလကကာ အပါအဝင် ဗထရဝါဒ ုံဒဘ

ဓ ာသာနိင
ုံ င
်
အမျောေးအခပာေးတွင ် ဗရှေးဦေးစွာ ကိုံေးကွယယ
် ုံကကည်မှုသုံိ ေ့ ကေးဗခပာင်ေးသမျောေးသည် ပင်လယ်ဗရဗကကာင်ေးမှ

ငါေးြမ်ေးသမျောေးကကာေးတွင ် သဘာဝအာေးခြင ေ့် ဗပါက်ြွာေးလာကကသည်။ တငါသည်အခြစ်

ဆက်လက်တည်ရှိဗနဗသာ ုံဒဘ
ဓ ာသာဝင်မျောေးပင်လ င် သတ်ခြတ်ခြင်ေးခြင ်ေ့ ခြစ်ဗပေါ်လာဗသာ
မဗကာင်ေးမှုကုံသုံလ
ိ ်မျောေးကိုံ ဗလျောပ
ေ့ ါေးဗစရန် ရည်ရွယသ
် ညေ့် ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာမျောေးနှင ေ့် စည်ေးမျေဥေး် အြျေိြိုွေ့ကိုံ
တီထင
ွ ြ
် ကေ့ ကပရ
ုံ သည်။ ဥပမာအာေးခြင၊်ေ့ တငါသည်တစ်ဦေးသည် ငါေးမှလ၍
ွ အခြာေးသက်ရှိသတတဝါမှနသ
် မ ကိုံ

သတ်ခြတ်ခြင်ေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ၎င်ေး၏လုံပ်ငန်ေးအခပင်ဘက်တွင ် သတ်ခြတ်ခြင်ေးမျေိြိုေးခြစ်မည်ဟုံ

အစီရင်ြထာေးသည်။

The last meal of the Buddha In the Mahāparinibbāna-sutta of the Dīgha-nikāya (16) where the
last days of the life of the Buddha are described, it is said that immediately before the
parinibbāna next day early morning the Buddha accepted a meal prepared by person called
Cunda. According to this account the meal consisted what is called ‘sūkara-maddava’, and the
Buddha had taken this particular meal only by himself and had instructed the donor to throw
away any left over for it may not be digested by anyone else in the world. The discourse says
that after this meal the already weak Buddha got weaker finally precipitating his demise. In the
Buddhist tradition there has been considerable controversy as to what this particular meal was.
The popular understanding has been that it is some kind of pork. Since the discourse does not
provide us with any clue to determine what exactly this food is, we need to consult the
commentarial exegesis to see the tradition. The commentary to Dīgha-nikāya says thus: ‘sūkara
maddava’ is the flesh of single first-born pig not too young, not too old, which had been
received naturally (sūkara-maddavan ti nātitaruṇassa nātijiṇṇassa eka-jeṭṭhaka sūkarassa
pavatta maṃsaṃ: DA II, 568). Having listed this initial meaning the commentary lists two other
meanings to the term held by ‘certain others’: a preparation of soft-boiled rice cooked with five
cow-products; and a kind of alchemistic mixture described in the science of alchemy. In
addition to these three meanings Dhammapala, in his commentary to the Udāna adds a fourth
possibility, namely, that it is young bamboo shoots tramples by pigs (sūkarehi maddita vamsa-
kaliro).
ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ ဗနာက်ဆုံေးဆွမေး် ဗတာ် (၁၆)ပါေးခြစ်ဗသာ မဟာပရိန ိ ဗာနသုံတတန် (၁၆)ပါေးတွင ်

ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ ဗနာက်ဆေးုံ ဗနရက်

ေ့ မျောေးကိုံ ဗြေါ် ခပထာေးရာ ပရိန ိ ဗာန်မစမီ ဗနာက်ဗန ေ့ နနက်ဗစာဗစာတွင ်
ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ခပင်ဆင်ထာေးဗသာ ဆွမေး် ကိုံ လက်ြသည်ဟုံ ဆိ၏
ုံ ။ စုံနဟ
ဒ ုံဗြေါ်သည်။
ဤအဗကကာင်ေးအရာအရ ဆွမ်ေးသည် 'သုံကာရမဒဒဝ' ဟုံဗြေါ်ဗသာ ဆွမေး် ကိုံ ခမတ်စွာဘုံရာေး ကိုံယ်တိုံငသ
် ာလ င်

ယဗဆာင်ပပီေး ဗလာက၌ အခြာေးမည်သမ မဗကကညက်ဗစရန် စွနပ

် ေ့ စ်ရန် ညွှနက် ကာေးထာေးသည်။ .

ဆွမ်ေးစာေးပပီေးဗနာက် အာေးနည်ေးဗနပပီခြစ်ဗသာ ဒ
ုံ သ
ဓ ည် အာေးနည်ေးလာကာ ဗနာက်ဆုံေးတွင ်
ပရိနိ ဗာန်စဗတာ်မသည်ဟုံ ဗဟာကကာေးထာေးသည်။ ုံဒဘ
ဓ ာသာ ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာအရ ဤဟင်ေးသည်

မည်သည်နင
ှ ်ေ့ စပ်လျေဉ်ေး၍ အခငင်ေးပွာေးြွယ်ရာမျောေး ရှိြသ
ေ့ ည်။ ဝက်သာေးတစ်မျေိြိုေးဟုံ လကကိြိုက်မျောေးဗသာ
နာေးလည်မှုတစ်ြုံခြစ်သည်။ ဗဟာဗခပာြျေက်သည် က န်ပ
ုံ ်တအာေး
ိုံ ေ့ ဤအစာေးအစာသည်
အဘယ်အရာခြစ်သည်ကိုံ အတိအကျေဆေးုံ ခြတ်ရန် သလွနစ
် တစ်ြုံမ မဗပေးဗသာဗကကာင၊်ေ့ က န်ပ
ုံ ်တသည်
ိုံ ေ့

ဓဗလေ့ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာကိုံကကညေ့်ရှုရန် မှတ်ြျေက်ခပြိုခြင်ေးဆိင

ုံ ရ
် ာ အစီအစဥ်ကိုံ တိုံငပ
် င်ရန် လိအ
ုံ ပ်ပါသည်။
ဒိဂဟနိကာယာ ဟဗသာ ကျေမ်ေးဂန်၌ ဤသိုံ ေ့ဆိုံသည်- 'သုံကာရမဒဒဝ' သည် ငယ်လွနေး် ဗသာ မနုံမငယ် ဝက်၏

အသာေးခြစ်ပပီေး၊ သဘာဝအတိုံငေး် ြယထာေးဗသာ (sūkara-maddavan ti nātitaruṇassa nātijiṇṇassa

ekaṭūṭhasaka) II၊ ၅၆၈)။ ဤကနဦေး အဓိပပါယ်ကိုံ ဗြာ်ခပထာေးဗသာဗကကာင ်ေ့ 'အခြာေးသအြျေိြိုွေ့' ဟဗသာ

ဗဝါဟာရ၏ အခြာေးအဓိပါပ ယ်နစ
ှ ်ရပ်ကိုံ ဗြာ်ခပသည်- နွာေးငါေးမျေိြိုေးခြင ေ့် ြျေက်ခပြိုတထ
် ာေးဗသာ ထမင်ေးဗပျော၊ေ့
အဂ္ိရတ်ပညာရပ်တင
ွ ် ဗြာ်ခပထာေးဗသာ အဂ္ရ
ိ တ်အဗရာအဗနှာတစ်မျေိြိုေးခြစ်သည်။ ဓမမပါလဟဗသာ

အဓိပပါယ်သေးုံ မျေိြိုေးအခပင် ဥဒာနဋီကာ၌ ဝက်မျောေးနင်ေးဗသာ မ စ်ငယ်သည် စတုံတထခြစ်နင

ိုံ ဗ
် ြျေကိုံ

ထပ်ဗလာင်ေးဗြာ်ခပထာေးသည်။

While there is no ambiguity about the term ‘sūkara’, ‘maddava’ is open for debate. It can be
derived from ‘mudu’ (mild) and the noun deriving from this adjective is maddava meaning
mildness or softness. It is according to this that sūkara-maddava is understood as the soft flesh
of a pig. Maddava could also be derived from the verb ‘maddati’ which means to press or to
trample. Alternative interpretation referred to by Dhammapala, the author the sub-commentary,
seems to derive from this second meaning. Discussing this term in his Milinda-pañha
translation, Rhys Davids notices this difficulty and referring to Sanskrit ‘mardava’ which
always means tender, he says that this could be even tender flowers (Davids 1977, 244). In his
Dīgha-nikāya translation, which is later than the translation of the Milinda-pañha, Rhys Davids
produces this additional information:
'sūkara' ဟဗသာအသုံေးအနှုနေး် နှငပ
ေ့် တ်သက်၍ ရှငေး် ရှငေး် လင်ေးလင်ေးမရှိဗသာ်လည်ေး 'maddava' သည်
ခငင်ေးြုံရန်ြွငထ
ေ့် ာေးသည်။ ၎င်ေးကိုံ 'mudu' (mild) မှဆင်ေးသက်လာနိင
ုံ ပ် ပီေး

ဤနာမဝိဗသသနမှဆင်ေးသက်လာဗသာနာမ်သည် maddava နေးညသ

ေ့ မ
ိ ်ဗမွွေ့ ခြင်ေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ်
နေးညသ
ေ့ မ
ိ ်ဗမွွေ့ ခြင်ေးဟုံ အဓိပပာယ်ရသည်။ ဤစကာေးအရ sūkara-maddava ကိုံ ဝက်၏ နေးညဗ
ေ့ သာအသာေးအခြစ်

နာေးလည်သည်။ Maddava သည် နှပ

ိ ်ရန် သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် နင်ေးရန် ဟဗသာ ကကိယာ 'maddati' မှ

ဆင်ေးသက်လာနိင
ုံ သ
် ည်။ ဓမမပါလ၊ ဋီကာြွ ဗရေးသာေးသ ဓမမပလ ရည်ညွှနေး် ဗသာ အစာေးထိေးုံ
အဓိပပာယ်ြွငဆ
်ေ့ ုံြ
ိ ျေကသ
် ည် ဤဒုံတိယအဓိပါပ ယ်မှ ဆင်ေးသက်လာပရ
ုံ သည်။ သ၏ Milinda-pañha

ဘာသာခပန်ြျေက်တင
ွ ် ဤအသုံေးအနှုနေး် ကိုံ ဗဆွေးဗနွေးရာတွင ် Rhys Davids သည် ဤအြက်အြကိုံ သတိခပြိုမပိ ပီေး

အပမတမ်ေးနေးညဗ
ေ့ သာအဓိပပါယ်ရှိဗသာ သကကတ 'မာဒါဝ' ကိုံရည်ညန
ွှ ေး် ကာ နေးညဗ
ေ့ သာပန်ေးပင်ခြစ်နင
ိုံ သ
် ည်

(Davids 1977, 244)။ Milinda-pañha ဘာသာခပန်သည်ထက် ဗနာက်ကျေဗသာ သ၏ Dīgha-nikāya

ဘာသာခပန်တင
ွ ် Rhys Davids သည် ဤအပိုံဗဆာင်ေးအြျေကအ
် လက်မျောေးကိုံ ထုံတ်ဗပေးသည်-

Dr. Hoey informs me that the peasantry in these districts are still very fond of bulbous roots, a
sort of truffle, found in the jungle, and called sūkara-kanda. K.E. Neumann, in his translation
of the Majjhima (1896), p.xx, has collected several similar instances of truffle-like roots, or
edible plants, having such names. (Davids 1910/1977, 137)
ဤြရိုံငရ
် ှိ ဗတာင်သလယ်သမာေးမျောေးသည် ကျေေးီ ဗပါင်ေးတက်၊ ဗတာထတွငဗ
် တွွေ့ဗသာ ကျေည်ဆန်တစ်မျေိြိုေးမျေိြိုေးကိုံ

အလွနန
် စ
ှ ်သက်ကကဗသေးဗကကာင်ေး ဗဒါက်တာဟိုံဗဟက က န်ပ
ုံ ်အာေး ဗခပာခပပါသည်။ K.E. Neumann သည်
Majjhima (1896), p.xx ၏ ဘာသာခပန်ဆုံမ
ိ ှုတင
ွ ် truffle-like roots သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် စာေးသုံေးနိင
ုံ ဗ
် သာအပင်မျောေး

အမျောေးအခပာေးကိုံ စုံဗဆာင်ေးထာေးပပီေး ထိက

ုံ သ
ေ့ ဗသာအမည်
ုံိ ေ့ မျောေးရှသ
ိ ည်။ (ဗဒေး စ် ၁၉၁၀/၁၉၇၇၊ ၁၃၇)၊

These interpretations given by both ancient and modern commentators betray some kind of
ambiguity the Theravada tradition itself had on this issue. But the primary meaning assigned
by the commentary is that it is some kind of pork. The sub-commentary does not refer to any
other meanings and directly describes sūkara-maddava as ‘soft meat of a wild bore’ (vana-
varāhassa mudu-māmsaṃ: DT, 278). This shows that the tradition was fairly sure that the meal
was some kind of pork.
ဗရှေးဗြတ်နင
ှ ေ့် ဗြတ်သစ် ဋီကာဆရာမျောေး ဗပေးဗသာ ဤအဓိပပာယ်ြွငဆ
ေ့် ုံြ
ိ ျေက်မျောေးသည်

ဤကိစစနင
ှ ပ
ေ့် တ်သက်ပပီေး ဗထရဝါဒ ဓဗလေ့ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာကိုံ ဗြာက်ခပန်ခြင်ေးမျေိြိုေးခြစ်သည်။ သိဗသာ်
ုံ ေ့
မှတ်ြျေက်ဗပေးသညေ့် အဓိကအဓိပပာယ်မှာ ဝက်သာေးတစ်မျေိြိုေးခြစ်သည်။ မှတ်ြျေက်ြွသည် အခြာေးအဓိပပါယ်မျောေးကိုံ

မရည်ညွှနေး် ဘ sūkara-maddava ကိုံ 'ဗတာသာေး၏နေးညဗ

ေ့ သာအသာေး' အခြစ် တိုံကရ
် ုံ က
ိ ်ဗြာ်ခပသည် (vana-

varāhassa mudu-māmsaṃ: DT, 278)။ ဤသည်မှာ အစာေးအစာသည် ဝက်သာေးတစ်မျေိြိုေးမျေိြိုေးခြစ်ဗကကာင်ေး

ဓဗလေ့ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာအရ ဗသြျောဗကကာင်ေးခပသသည်။

The discourse itself says that the physical pain of the Buddha aggravated after he ate this food.
Both the commentary and the sub-commentary comment on this by pointing out that there was
no causal connection between eating pork and aggravation of the pain. The commentary says
that the Buddha did not have this aggravated pain due to eating. But in fact the Buddha had
less pain because he had this mild meal. The pain of the Buddha would have been more severe
had he not eaten this, says the commentary (DA II, 568). The sub-commentary glosses over
this further, and says that one must not think that even the Buddha could not digest it (which,
according to the discourse, the Buddha had claimed nobody else would be able to digest it).
The Buddha in fact digested it, and hence the absence of any disturbance and softening of the
disturbance caused due to other conditions, says the sub-commentary.
ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ဤအစာကိုံ စာေးသေးုံ ပပီေးဗနာက် ရုံပ်ပိုံငေး် ဆိုံငရ
် ာ ဗဝဒနာ ပိမ
ုံ ိုံခပင်ေးထန်လာသည်ဟုံ

ဗဟာဗခပာြျေက်တွင ် ဗြာ်ခပထာေးသည်။ ဝက်သာေးစာေးခြင်ေးနှင ေ့် နာကျေငမ

် ှုကိုံ ပိုံမိုံဆုံေးိ ရွ ာေးဗစခြင်ေးကကာေး

အဗကကာင်ေးရင်ေးြဆက်စပ်မှု မရှိဟုံ မှတ်ြျေက်ဗပေးသညေ့် မှတ်ြျေက်နင

ှ ေ့် မှတ်ြျေက်ြွနှစ်ြုံစလုံေးကိုံ ဗထာက်ခပသည်။

ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် အစာစာေးခြင်ေးဗကကာင ေ့် ဤဗဝဒနာကိုံ မြစာေးရဟုံ ကျေမ်ေးဂန်၌ ဆိုံ၏။ သိဗသာ်

ုံ ေ့
အမှနတ
် ကယ်ဗတာေ့ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ဤညင်သာဗသာ ဆွမ်ေးကိုံ စာေးဗသာဗကကာင ေ့် ဗဝဒနာ

သက်သာပါသည်။ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ဤအရာကိုံ မစာေးလ င် ဗဝဒနာသည် ပိ၍

ုံ ခပင်ေးထန်လိမေ့်မည် ဟုံ ဋီကာ

(DA II, 568) က ဆိုံ၏။ ဤအဗကကာင်ေးကိုံ ထပ်ဆင ေ့် ဗတာက်ဗခပာင်ပပီေး ခမတ်စွာဘုံရာေးဗတာင်မှ

မဗြျေမြျေက်နင
ိုံ ဟ
် ုံ မထင်ရဗပ (ဟဗသာ ဗဟာကကာေးြျေက်အတိုံငေး် ုံဒခဓ မတ်စွာဘုံရာေးက အခြာေးမည်သမ

ဗြျေြျေက်နင
ိုံ မ
် ည်မဟုံတ်ဟုံ အြိုံငအ
် မာဆိုံထာေးသည်)။ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် စင်စစ်အာေးခြင ေ့် ၎င်ေးကိုံ

ဗကကညက်ဗစ၍ အခြာေးဗသာ အဗခြအဗနမျောေးဗကကာင ေ့် ခြစ်ဗပေါ်လာဗသာ အဗနှာက်အယှက် တစ်စုံတစ်ရာ

ဗပျောဗ
ေ့ ပျောင်ေးမှု မရှိခြင်ေး ခြစ်သည်ဟုံ မှတ်ြျေက်ြျေသည်။
This later exegetical urge to dissociate the demise of the Buddha from his eating pork suggests
that by this time the apparent connection between the two events had been perceived as
embarrassing. However, one cannot get the same feeling when one reads the discourse itself.
It directly links, without any obvious sense of discomfort, aggravation of the pain which ended
in the demise of the Buddha to his last meal. There is no any evidence that the Theravada
tradition was hesitant to acknowledge the relation between the Buddha’s demise and his last
meal of pork. The sub-commentary makes it very clear that the donor being a stream-winner
prepared this food from natural meat (meaning meat not violating any of the three criteria) (DA
I, 218). If the meat was purified with three corners, there is nothing to worry about it. The fact
that it aggravated the situation of the Buddha, who clearly knew what exactly he was doing,
and finally precipitated his demise, is to be understood as a series of events causally
conditioned.
ဝက်သာေးစာေးခြင်ေးမှ ခမတ်စာွ ဘုံရာေး၏ ပရိနိ ဗာန်စခြင်ေးကိုံ ြွထုံတ်ရန် ဗနာက်မှ တွနေး် အာေးဗပေးသညေ့်
တိုံက်တွနေး် ြျေက်သည် ယြုံအြျေိန၌
် အခြစ်အပျေက်နစ
ှ ်ြကုံ ကာေး ဆက်စပ်မှုမှာ ရှကစ
် ရာဟုံ ထင်ခမင်လာပါသည်။

သိဗသာ်
ုံ ေ့ ဗဟာဗခပာြျေက်ကိုံ ကိုံယ်တိုံငြ
် တ်သညေ့အ
် ြါ တညီဗသာြစာေးြျေက်ကိုံ မရနိင
ုံ ဗ
် ပ။ ခမတ်စွာဘုံရာေး

ပရိန ိ ဗာန်စပပီေး ဗနာက်ဆေးုံ ဆွမ်ေးဗတာ်နင

ှ ေ့် ယှဉ်ဗသာ ဗဝဒနာကိုံ သိသာထင်ရှာေးစွာ မသက်မသာ

ြစာေးရခြင်ေးမရှဘ
ိ တိုံကရ
် ုံ က
ိ ် ဆက်စပ်ဗနသည်။ ဗထရဝါဒ ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာအရ ုံဒခဓ မတ်စွာဘုံရာေး
ပရိန ိ ဗာန်ခပြိုခြင်ေးနှင ေ့် ဗနာက်ဆုံေး ဝက်သာေးစာေးခြင်ေးကကာေး ဆက်န ွှယ်ဗကကာင်ေး ဝန်ြရန် ြျေီတုံြျေတုံ ခြစ်ဗနဗသာ

အဗထာက်အထာေး တစ်စတ
ုံ စ်ရာ မရှိဗပ။ မှတ်ြျေကြ
် ွသည် အလှူရှငသ
် ည် စမ်ေးဗြျောင်ေးဗပါက်သခြစ်ပပီေး
ဤအစာေးအစာကိုံ သဘာဝအသာေး (စသုံေးမျေိြိုေးမှ မြျေိြိုေးဗြာက်ဗသာ အသာေးဟုံ ဆိုံလိုံသည်) (DA I, 218)

အလှူရင
ှ သ
် ည် ဤအစာေးအစာကိုံ ခပင်ဆင်ထာေးဗကကာင်ေး ရှငေး် လင်ေးစွာ ဗြာ်ခပထာေးသည်။ အသာေးကိုံ

ဗထာငသ
ေ့် ုံေးဗထာငခေ့် ြင ေ့် သနစ
် ေ့ င်ထာေးပါက ၎င်ေးအတွက် စိတ်ပစရာမရှိပါ။ အတိအကျေသတ
ိ ေ့ ုံဒခဓ မတ်စွာဘုံရာေးရ ေ့
အဗခြအဗနကိုံ ပိဆ
ုံ ုံေးိ ဗစတယ် ဆိုံတအ
ေ့ ြျေက်ကိုံ အတိအကျေသပိ ပီေး ဗနာက်ဆေးုံ မှာ နိဂုံေးြျေြိုပ်သွာေးတာကိုံ

ဆက်တိုံက်ခြစ်ဗပေါ်ဗနတေ့ အခြစ်အပျေက်ဗတွအခြစ် နာေးလည်ရမှာပါ။

The tradition has taken tremendous effort to exonerate the donor from any wrong doing or any
reproach from the posterity. It is said that the Buddha exalted this last meal and the very first
meal he had immediately before his enlightenment as the highest acts of alms-giving. In a later
period, this tradition has come under scrutiny of King Milinda who questioned from Nagasena
how this could be since the last meal “turned to poison, gave rise to disease, put an end to the
period of his (the Buddha’s) then existence, took away his life”. The latter provides the
following explanation:
အလှူွေ့ ရှငအ
် ာေး မဗကာင်ေးမှုခပြိုခြင်ေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ဗနာင်လာဗနာက်သာေးမျောေး၏ ကရ
ေ့ ရှုေ့ တ်ြျေခြင်ေးမှ လွတ်ကင်ေးရန်
အစဉ်အလာသည် ကကီေးမာေးဗသာ အာေးထုံတ်မခှု ြစ်သည်။ ခမတ်စွာဘုံရာေးသည် ဤဗနာက်ဆုံေးဆွမေး် ကိုံ

ြျေီေးဗခမှာက်ပပီေး ဉာဏ်အလင်ေးမရဗသေးမီ ပထမဆေးုံ ဆွမ်ေးကိုံ အခမငဆ

်ေ့ ေးုံ ဆွမေး် အခြစ် ြျေီေးဗခမှာက်သည်ဟုံ

ဆိုံပါသည်။ ဗနာင်ကာလ၌ ဤအစဉ်အလာသည် မိလိနမ

ဒ င်ေးကကီေး၏ ဗနာက်ဆုံေးဆွမ်ေးသည်

မည်ကသ
ေ့ ခြစ်
ုံိ ေ့ နင
ိုံ သ
် နည်ေးဟုံ ဗမေးခမန်ေးြရ
ေ့ ာ မိလိနမ
ဒ င်ေးကကီေးသည် “အဆိပ်ခြစ်၏၊ အနာခြစ်၏၊ (ခမတ်စွာဘုံရာေး)
တည်ရှိရာကာလကိုံ ြျေြိုပ်ပငိမေး် ဗစ၏၊ သအသက်
ေ့ ကိုံ လုံယသွာေးသည်” ဗနာက်ဆုံေးတွင ်

ဗအာက်ပါရှငေး် လင်ေးြျေက်ကိုံ ဗပေးပါသည်။

It was not because of it that any sickness fell upon the Blessed One, but it was because of the
extreme weakness of his body and because of the period of life he had to live having been
exhausted, that the disease arose, and grew worse and worse – just as when, O King, an ordinary
fire is burning, if fresh fuel be supplied, it will burn up still more- or as when a stream is flowing
along as usual, if a heavy rain falls, it will become a mighty river with a great rush of water- or
as when the body is of its ordinary girth, if more food be eaten, it becomes broader than before.
So this was not, O King, the fault of the food that was presented, and you can not impute any
harm to it. (Davids 1977, 244-245)
ခမတ်စွာဘုံရာေးထ၌ အနာဗရာဂါ တစ်စုံတစ်ရာ ကျေဗရာက်ခြင်ေးဗကကာင ေ့် မဟုံတ်ဘ ြနဓာ၏

လွနက
် အာေးနည်ေးခြင်ေးဗကကာင ေ့် ဗမာပန်ေးနွမ်ေးနယ်ကာ အသက်ရင
ှ ဗ
် နထိင
ုံ ြ
် ေ့ရသညေ့် ကာလခြစ်ဗသာဗကကာင ေ့်

ဗရာဂါထကာ ကကီေးပွာေး၍ သာ၍ဆိေးုံ သည်- အရှငမ

် င်ေးကကီေး၊ သာမာန်မေးီ သည် ဗလာင်သကသ
ေ့ ၊ုံိ ေ့ ဗလာင်စာ

လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် ဗပေးဗဆာင်ပါက ပိုံ၍ဗလာင်က မ်ေးမည်- သိမဟုံ

ုံ ေ့ တ် ြါတိုံငေး် ကသ
ေ့ ုံိ ေ့ စီေးဆင်ေးဗနဗသာ

ဗြျောင်ေးကသ
ေ့ ုံိ ေ့ မိုံေးသည်ေးစွာရွ ာလ င် အာေးကကီေးဗပလိမေ့်မည်။ ဗရစီေးအာေးကကီေးဗသာခမစ် သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် ြနဓာကိုံယ်သည်
သာမန်လုံေးပတ်ရှိသကသ
ေ့ ုံိ ေ့ အစာပိုံစာေးပါက ယြင်ကထက် ပိုံမိုံကျေယ်ခပနလ
် ေ့ ာသည်။ သိခြစ်
ုံ ေ့ ဗပရာ

အရှငမ
် င်ေးကကီေး၊ ဆွမ်ေးဗတာ်တင်ခြင်ေး၏ အခပစ်မဟုံတ်ပါ ၊ မည်သညေ့်အနတရာယ်ကိုံမ ကရ
ေ့ ခြင်
ေ့ ေးမခပြိုနင
ိုံ ပ
် ါ။

(Davids 1977၊ 244-245)

This explanation is essentially a continuation of the tradition of denying any causal relation
between the two events and exonerating the donor. Although the latter purpose may have been
served, whether or not the explanations of this sort are effective in denying the direct relation
this food had with aggravating the situation of the Buddha remains uncertain.
ဤရှငေး် လင်ေးြျေကသ
် ည် ခြစ်ရပ်နစ
ှ ်ြုံကကာေးရှိ အဗကကာင်ေးရင်ေးြဆက်စပ်မက
ှု ိုံ ခငင်ေးဆိုံခြင်ေးနှင ေ့် အလှူရှငအ
် ာေး

ြွငလ
ေ့် ွှတ်ခြင်ေးဆိုံငရ
် ာ အစဉ်အလာ၏ အဆက်အစပ်တစ်ြုံခြစ်သည်။ ဗနာက်ဆုံေးရည်ရွယ်ြျေကက
် ိုံ

ခြညေ့်ဆည်ေးဗပေးနိင
ုံ ဗ
် သာ်လည်ေး ဤအမျေိြိုေးအစာေး၏ ရှငေး် လင်ေးြျေက်သည် ုံဒ၏
ဓ အဗခြအဗနကိုံ
ပိုံမိုံဆုံေးိ ရွ ာေးဗစဗသာ ဤအစာေးအစာနှင ေ့် တိုံက်ရုံ က
ိ ဆ
် က်စပ်မှုကိုံ ခငင်ေးဆိရ
ုံ ာတွင ် ထိဗရာက်မှုရှိမရှိ မဗသြျောပါ။

Conclusion
The mainstream Mahayana tradition has advocated vegetarianism, and consequently meat-
eating has come under severe criticism in the Mahayana literature. The eighth chapter of the
Lankāvatāra-sūtra contains a scathing attack on meat-eaters. Scholars such as Kalupahana think
that the connection of the Sutra to Lanka, which has been the main centre of Theravada, and
its attack on meat-eating are not accidental (Kalupahana 1992, 241-246). The target of
Laṅkāvatāra could well be the Theravada tradition which thrived in Sri Lanka since the 3rd
century bce. What would be the Theravada position on meat eating? It is clear that the position
is not at all an outright prohibition. Nor is the position an unconditional approval. The three
criteria established surely limit one’s direct involvement in killing beings for food. The three
criteria have been given for the monks and nuns. A community of people who depended on
others for their livelihood does not seem to have much choice in this regard. It is very
appropriate for them to choose houses; nor is it appropriate for them to look for preferences in
food. Discussing vegetarianism in Buddhist monastic life Damien Keown makes the following
observations:
ဗြတ်ဗရစီေးဗကကာင်ေးအရ မဟာယာန ဓဗလေ့သည် သက်သတ်လွတ်စာေးခြင်ေးကိုံ ဗထာက်ြအာေးဗပေးပပီေး
အသာေးစာေးခြင်ေးဗကကာင ်ေ့ မဟာယာနစာဗပတွင ် ခပင်ေးထန်ဗသာ ဗဝြန်မှုမျောေး ြြရ
ေ့ သည်။
လကကာဒီပရသုံတတရကျေမ်ေး၏ အဋ္ဌမအြန်ေးတွင ် အသာေးစာေးသမျောေးကိုံ ပက်ပက်စက်စက် တိုံက်ြိုံက်ခြင်ေး

ပါရှိသည်။ ကဗလာပဟာနကသ
ေ့ ဗသာ
ုံိ ေ့ ပညာရှငတ
် က
ိုံ ေ့ ဗထရဝါဒ၏ အဓိက ဟိုံခြစ်သညေ့် သုံတတန်လကကာနှင ေ့်

ဆက်န ွှယ်မှုနင
ှ ေ့် အသာေးစာေးခြင်ေးတိကိ
ုံ ေ့ ုံ တိုံက်ြိုံက်ခြင်ေးသည် မဗတာ်တဆမဟုံတဟ
် ုံ ယဆကကသည်

(Kalupahana 1992၊ 241-246)။ လာṅkāvatāra ၏ ပစ်မတ

ှ ်မှာ ဘီစီ ၃ ရာစုံကတည်ေးက သီရိလကကာတွင ်

ထွနေး် ကာေးြေ့ဗသာ ဗထရဝါဒ အစဉ်အလာ ခြစ်နင

ိုံ သ
် ည်။ အသာေးစာေးခြင်ေးန ေ့ ပတ်သက်ပပီေး ဗထရဝါဒ

အဗနအထာေးက ဘယ်လိုံလ။ ရပ်တည်ြျေက်သည် လေးုံ ဝတာေးခမစ်ြျေက်မဟုံတ်ဗကကာင်ေး ထင်ရှာေးပါသည်။

ရာထေးသည် ြင်ေးြျေကမ
် ရှိ အတည်ခပြိုြျေက်လည်ေး မဟုံတ်ဗပ။ သတ်သတ်မှတမ
် ှတ် စနှုနေး် သုံေးရပ်သည်
သတတဝါမျောေးအာေး အစာအတွက် သတ်ခြတ်ခြင်ေးတွင ် လတစ်ဦေး၏ တိုံက်ရုံ က
ိ ်ပါဝင်ပတ်သက်မက
ှု ိုံ
ကနသ
် ေ့ တ်ထာေးသည်။ သဃာနှင ေ့် သီလရှငမ
် ျောေးအတွက် စသုံေးပါေးကိုံ ဗပေးထာေးသည်။ အခြာေးသမျောေး၏

အသက်ဗမွေးဝမ်ေးဗကကာင်ေးအတွက် မှီြိုံဗနရဗသာ အသိုံငေး် အဝိုံငေး် သည် ဤကိစစနင

ှ ေ့် ပတ်သက်၍ ဗရွ ေးြျေယ်စရာ

မျောေးမျောေးစာေးစာေး ရှိပမ
ုံ ဗပေါ်ပါ။ အိမ်မျောေးကိုံဗရွ ေးြျေယ်ရန် အလွနသ
် ငဗ
ေ့် လျော်ပါသည်။ အစာေးအဗသာက်အတွက်
ဦေးစာေးဗပေးရှာဗြွရန်လည်ေး မသငဗ
ေ့် လျော်ပါ။ Damien Keown သည် ုံဒဘ
ဓ ာသာ ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေးဘဝတွင ်

သက်သတ်လွတ်စာေးခြင်ေးကိုံ ဗဆွေးဗနွေးရာတွင ် ဗအာက်ပါအြျေက်မျောေးခြစ်သည်။

The earliest sources depict the Buddha as following a non-vegetarian diet and even resisting
an attempt to make vegetarianism compulsory for monks. Many take this as confirmation that
the Buddha had no objection to meat-eating, but it may equally well have been the case that
since meat-eating was a wide-spread and accepted practice in the Buddha’s time, accepting
meat in alms was allowed for practical purposes. (Keown 2005, 48-49)
အဗစာဆုံေး သတင်ေးရင်ေးခမစ်မျောေးက ခမတ် ုံဒသ
ဓ ည် သက်သတ်လွတ်မစာေးဘ လိုံက်နာပပီေး
ရဟန်ေးဗတာ်မျောေးအတွက် သက်သတ်လွတ်စာေးရန် မသင်မဗနရ ကကိြိုေးပမ်ေးမှုကိုံပင် ဆနက
် ေ့ ျေငဗ
် ကကာင်ေး

ဗြာ်ခပသည်။ အသာေးစာေးခြင်ေးအာေး ခမတ်စွာဘုံရာေးအာေး ကနက

် ေ့ ွက်ခြင်ေး မရှိဟုံ လအမျောေးက

အတည်ခပြိုမှတ်ယကကဗသာ်လည်ေး ဗဘာဇဉ်ကိုံ ခမတ်စွာဘုံရာေးဗြတ်တင

ွ ် ကျေယ်ကျေယ်ခပနခ် ပန
ေ့ ် ေ့
လက်ြကျေငသ
ေ့် ေးုံ ဗသာဗကကာင ေ့် ဆွမ်ေးြခြင်ေးကိုံလည်ေး ြွငခေ့် ပြိုြသ
ေ့ ည်၊ လက်ဗတွွေ့ရည်ရွယ်ြျေက်မျောေး။ (Keown 2005၊
48-49)

Furthermore, one could argue that if food was consumed ‘reflecting wisely’, as we discussed
above, what one eats or whether what one eats is exquisite or ordinary would not matter. Seyfort
Ruegg highlights some additional considerations regarding the Theravada (early Vinaya)
position:
as an almsman the Bhikkhu was not only dependent on the offerings he received on his begging
rounds, but that as a person to be honoured (dakkhiṇeyya) and a “field of merit”
(puññakkhetta), he was morally bound to accept any alms offered in good faith by a pious donor
and that if he failed to do so he was interfering with the karmic fruit and just reward that the
donor was entitled to expect. Finally since in Buddhist thought it is the intention with which an
act is accomplished that determines its moral and karmic quality, the Bhikkhu’s accepting and
eating meat in the conditions specified above cannot be dismissed as necessarily a mere
subterfuge allowing him to circumvent some share of responsibility in a series of acts involving
vihimsa at an earlier stage. (Seyfort 1980, 239)
ထိအခပင်
ုံ ေ့ ၊ အထက်တွငက
် န်ပ
ုံ ်တဗဆွ
ိုံ ေ့ ေးဗနွေးြေ့သညေ့်အတိုံငေး် အစာေးအဗသာက်ကိုံ

'ပညာခြငဆ
်ေ့ င်ခြင်သုံေးသပ်ခြင်ေး' ကိုံစာေးသေးုံ ပါက၊ ဘာစာေးသည်ခြစ်ဗစ၊ စာေးသည်ခြစ်ဗစ၊ သာမာန်အာေးခြင ်ေ့
အဗရေးမကကီေးဗကကာင်ေး ဗစာဒကတက်နင
ိုံ သ
် ည်။ Seyfort Ruegg သည် ဗထရဝါဒ (အဗစာပိုံငေး် ဝိနယ) ရာထေးနှင ေ့်

ပတ်သက်ဗသာ ဗနာက်ထပ် ထညေ့်သွငေး် စဉ်ေးစာေးြျေက်အြျေိြိုွေ့ကိုံ မီေးဗမာင်ေးထိေးုံ ခပသည်- ဆွမ်ေးြ သဃာသည်

ဗတာင်ေးရမ်ေးခြင်ေး အလှူကိုံ မှီြိုံရုံ သာမက ြျေေးီ ဗခမှာက်ခြင်ေး (ဒကခဏ
ိ ) နှင ေ့် 'ကုံသုံလ
ိ '် (ပုံဏ္ကခိတ) ဟဗသာ

သီလကိုံ ြယ၍ လှူဗသာ ဆွမ်ေးကိုံ ြယရ၏၊ ဗစတနာဗကာင်ေးခြင ်ေ့ လှူဒါန်ေးသသည် ကုံသုံလ

ိ ်တရာေး
ပျေက်ကွက်ပါက ကုံသုံလ
ိ ်အကျေိြိုေးကိုံ ဗနှာငယ
ေ့် က
ှ ်ပပီေး အလှူရှင ် ဗမ ာ်လငထ
ေ့် က
ိုံ ်ဗသာ ဆုံလာဘ်ကိုံသာ ဗပေးသည်။
နိဂုံေးြျေြိုပ်အာေးခြင ေ့် သီလနှငက
ေ့် ကိုံ အဆုံေးအခြတ်ဗပေးဗသာ အကျေငက
ေ့် ိုံ ပပီေးဗခမာက်ဗအာင် ခပြိုလုံပ်ရန်

ကကရွ ယ်ထာေးခြင်ေးဗကကာင ေ့် အထက်ဗြာ်ခပပါ အဗခြအဗနမျောေးတွင ် ဘိကခြို၏ ဗဘာဇဉ်ကိုံ လက်ြစာေးသေးုံ ခြင်ေးမှာ

တာဝန်ြွဗဝမှုမ သာခြစ်ပပီေး တာဝန်ြွဗဝမှုကိုံ ဗရှာင်လွှနိင
ုံ ြ
် ွင ေ့် မရှိနင
ိုံ ဗ
် ပ။ အဗစာပိုံငေး် အဆငတ
ေ့် င
ွ ်

ဝိဇဇာပါ၀င်ဗသာ လုံပ်ရပ်မျောေး (Seyfort 1980၊ 239)

All these are clearly meant for the monastic community. What about meat-eating as a practice
in society at large?
ဒါဗတွအာေးလုံေးဟာ ဘုံနေး် ဗတာ်ကကီေးအသိုံငေး် အဝိင
ုံ ေး် အတွက် ထင်ရှာေးပါတယ်။ လအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးကကီေးတွင ်
အဗလေ့အကျေငတ
ေ့် စ်ြုံအခြစ် အသာေးစာေးခြင်ေးနှငပ
ေ့် တ်သက်၍ဗကာ။

In the five precepts (pañca-sīla) the first being abstaining from taking life vegetarianism seems
almost a corollary of it. This is further supported by prohibition of selling meat as a livelihood
for the followers of the Buddha. But as found earlier in this discussion, the Buddha has not
discussed the specific problem of meat eating as applicable to the whole society. What we have
in the Theravada tradition in this regard is not a well-articulated theory or a principle, but some
attitudes and practices. There are Jātaka stories detailing the dangers of being addicted to meat-
eating. Dharmadvaja Jātaka (219) refers to a king who resorted to cannibalism when he could
not find any meat for his meal. In the opposite direction, a child is eulogized in the Sri Lankan
commentarial literature for not killing an animal even to save his mother’s life. In the recorded
history, some of the earliest examples of kindness to animals are available from the ancient Sri
Lanka. Devanampiya Tissa, the first king to be converted to Buddhism, declared the reservoir
called Abhaya a sanctuary for the fish in there. Many subsequent rulers in Sri Lanka enacted a
public decree called ‘mā-ghāta’ (don’t kill!) in the entire country or in limited areas. This does
not necessarily mean that they adopted vegetarianism. Nonetheless, they seem to have
understood the teaching of the Buddha as advocating restraint in food including meat-eating.
Emperor Asoka who followed the teaching of the Buddha refers to non-violence (ahimsā) in
many of his edicts. In particular, in his first rock edict he says that the number of animals and
birds killed for the royal kitchen has been reduced to three and that even that number will come
to stop very soon.
ငါေးပါေးသီလ၌ ဗရှေးဦေးစွာ အသက်သတ်လွတ်စာေးခြင်ေးမှ ဗရှာင်ကကဉ်ခြင်ေး သည် ယှဉ်တွလုံနေးီ ပါေး ခြစ်ပုံရသည်။
ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ ဗနာက်လက
ိုံ ်မျောေးအတွက် စာေးဝတ်ဗနဗရေးအခြစ် အသာေးဗရာင်ေးြျေခြင်ေးအာေး တာေးခမစ်ခြင်ေးခြင ်ေ့

ထပ်မ၍ အဗထာက်အပေ့ ခြစ်ဗစပါသည်။ ဒါဗပမယေ့် ဒီဗဆွေးဗနွေးမှုမှာ ဗစာဗစာကဗတွွေ့ ြေ့တအ

ေ့ တိုံငေး်

လအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးတစ်ြုံလုံေးန ေ့ သက်ဆုံင
ိ တ
် ေ့ အသာေးစာေးတေ့ ခပဿနာကိုံ ုံဒက
ဓ မဗဆွေးဗနွေးြေ့ပါဘေး။ ဤကိစစနင
ှ ေ့်

ပတ်သက်၍ ဗထရဝါဒ ထေးုံ တမ်ေးစဉ်လာတွင ် က န်ပ

ုံ ်တိုံ ေ့ ရှိသည်ဟသည် ဗကာင်ေးစွာ သပ်ရပ်ဗသာ သီအရ
ုံိ ီ

သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ် နိယာမတစ်ြုံ မဟုံတ်ဗသာ်လည်ေး အြျေိြိုွေ့ဗသာ သဗဘာထာေးမျောေးနှင ေ့် ကျေငထ
ေ့် ေးုံ မျောေးသာ ခြစ်သည်။
အသာေးစာေးခြင်ေး၏အနတရာယ်မျောေးကိုံ အဗသေးစိတ်ဗြာ်ခပထာေးဗသာ ဂျေတတကာပုံခပင်မျောေးရှိပါသည်။

ဓမမဒါွ ဇယာတက (၂၁၉) သည် ဆွမ်ေးစာေးရန် အသာေးရှာမဗတွွေ့ဗသာအြါ လသာေးစာေးခြင်ေးကိုံ ကျေငသ

ေ့် ေးုံ ြေ့ဗသာ
ဘုံရင်ကိုံ ရည်ညွှနေး် သည်။ ဆနက
် ေ့ ျေငဘ
် က်အာေးခြင၊ေ့် မိြင်၏အသက်ကိုံ ကယ်တင်ရန်ပင်
တိရ စဆာန်မသတ်ခြင်ေးအတွက် ကဗလေးတစ်ဦေးအာေး သီရလ
ိ ကကာဗဝြန်ြျေက်စာဗပမျောေးတွင ် ြျေီေးမွမေး် ထာေးသည်။
မှတ်တမ်ေးတင်ထာေးဗသာ သမိုံငေး် တွင၊် တိရိ စဆာန်မျောေးအဗပေါ် ကကင်နာမှု၏ အဗစာဆုံေး ဥပမာအြျေိြိုွေ့ကိုံ

ဗရှေးသီရိလကကာမှ ရရှိနင
ိုံ သ
် ည်။ ဗဒဝနမပိယတိဿသည် ုံဒဘ
ဓ ာသာသိုံ ေ့ ကေးဗခပာင်ေးြေ့ဗသာ ပထမဆေးုံ ဗသာ

ရှငဘ
် ရ
ုံ င်ခြစ်ပပီေး ထိဗ
ုံ ရဗလှာင်ကန်ကိုံ အ ရ
ဗ ာဟုံ အမည်တွငဗ
် သာ ငါေးမျောေးြိုံဗအာင်ေးရာ ဗနရာအခြစ်
ဗကကညာြေ့သည်။ သီရိလကကာရှိ ဗနာက်ဆက်တွအုံပ်ြျေြိုပ်သအမျောေးအခပာေးသည် နိင
ုံ င
် တစ်ဝန်ေး သိမဟုံ
ုံ ေ့ တ်

ကနသ
် ေ့ တ်နယ်ဗခမမျောေးတွင ် 'မာဂတာ' (မသတ်ရ!) ဟုံဗြေါ်ဗသာ လထုံအမိနက
် ေ့ ိုံ ခပဋ္ဌာန်ေးြေ့သည်။ ဤသည်မှာ
၎င်ေးတိသည်
ုံ ေ့ သက်သတ်လတ
ွ ်စာေးခြင်ေးကိုံ လက်ြသည်ဟုံ မဆိုံလိုံပါ။ မည်သပင်
ုံိ ေ့ ဆဗ
ုံိ စကာမ၊ အသာေးစာေးခြင်ေး
အပါအဝင် အစာကိုံ ထိနေး် ရန် ုံဒ၏
ဓ အဆုံေးအမကိုံ သတိုံ ေ့ နာေးလည်ပုံရသည်။ ခမတ်စွာဘုံရာေး၏ အဆေးုံ အမကိုံ

လိုံက်နာဗသာ ဧကရာဇ် အသုံဘသည် သ၏ အမိနဗ

် ေ့ တာ် အမျောေးအခပာေးတွင ် အကကမ်ေးမြက်ခြင်ေး (အဟမ်ဆာ)

ကိုံ ရည်ညွှနေး် သည်။ အထေးသခြင၊်ေ့ ဗတာ်ဝင်မေးီ ြိုံဗြျောင်အတွက် သတ်ခြတ်ြရတေ့ တိရ စဆာန်န ေ့

ငှက်အဗရအတွက်ကိုံ သုံေးမျေိြိုေးအထိ ဗလ ာြ
ေ့ ျေပပီေး မကကာြင်မှာပ ရပ်တနသ
် ေ့ ွာေးမယ်လိုံ ေ့ သရေ့ ေ့ ပထမဆေးုံ
ဗကျောက်အမိနစ
် ေ့ ာမှာ ဗခပာထာေးပါတယ်။

All these instances point to a very humane and kind attitude toward beings killed for food. As
the well-known statement in the Karaṇīya-metta-sutta says one should wish for the well-being
of all beings (including those that are killed for food). The optimum state is one without any
being killed for food. But the Buddha never made this a law. In particular, he did not make
regulations for the lay people (simply because the lay society was beyond the jurisdiction of
the Buddha). Therefore, the Buddhist position toward meat-eating as applicable to society at
large is characterized by moderation, restraint and non-addiction, steps which could lead
ultimately to complete abandoning of food-related desire including that for meat.
ဤခြစ်ရပ်မျောေးအာေးလေးုံ သည် အစာအတွက် အသတ်ြရဗသာ သတတဝါမျောေးအဗပေါ် အလွန် လသာေးဆန်ပပီေး

ကကင်နာဗသာ သဗဘာထာေးကိုံ ညွှနခ် ပသည်။ ကာရṇīယာ-ဗမတတာသုံတတန်၌ လသိမျောေးဗသာ ဂါထာသည်

သတတဝါအာေးလုံေး (အစာအလိငှ
ုံ ေ့ ာ သတ်ခြတ်ခြင်ေး အပါအဝင်) အလေးုံ စဗ
ုံ သာ သုံြြျေမ်ေးသာကိုံ
အလိုံရအ
ှိ ပ်သည်ဟုံ မိနဗ
် ေ့ တာ်မ၏။ အဗကာင်ေးဆေးုံ အဗခြအဗနမှာ အစာေးအစာအတွက် အသတ်မြရဘ
တစ်ြုံတည်ေးခြစ်သည်။ ဒါဗပမယေ့် ခမတ်စွာဘုံရာေးက ဒါကိုံ ဘယ်ဗတာမ
ေ့ ှ တရာေးမဗဟာဘေး။ အထေးသခြင ်ေ့
လဝတ်ဗကကာင်မျောေး အတွက် စည်ေးမျေဥေး် မျောေး မြျေမှတ်ြေ့ဗပ။ ထိဗကကာင
ုံ ေ့ ေ့် လအြွ
ေ့ ွေ့အစည်ေးကကီေးတွင ်
အသာေးစာေးခြင်ေးဆိင
ုံ ရ
် ာ ဒ
ုံ ဘ
ဓ ာသာ ရပ်တည်ြျေကသ
် ည် မ တခြင်ေး၊ ထိနေး် ဗကျောင်ေးခြင်ေး နှင ်ေ့

စွလမ်ေးခြင်ေးကင်ေးခြင်ေးတိခြင
ုံ ေ့ ေ့် လကခဏာရပ်ခြစ်ပပီေး အသာေးစာေးခြင်ေး အပါအဝင်

အစာေးအဗသာက်နင
ှ ပ
ေ့် တ်သက်ဗသာ ဆနဒကိုံ အဆေးုံ စွနထ
် ိ စွနလ
် ေ့ ွှတ်နင
ိုံ ဗ
် စမညေ့် အဆငမ
ေ့် ျောေးခြစ်သည်။