Tài Liệu Đúc Kết Thượng Hội Đồng Giám Mục Về Giới Trẻ

Thượng Hội đồng - Vatican Media
\\
Tài liệu đúc kết của

Thượng Hội đồng về
Giới trẻ, Đức tin
và Sự Phân định ơn gọi
(Bản dịch tiếng Anh chính thức)
Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN

2019_T1_18 - Tài liệu đúc kết Thượng Hội đồng Giám mục về Giới trẻ, Đức tin và Sự Phân định Ơn gọi
Tài liệu đúc kết của Thượng Hội đồng về Giới trẻ, Đức
tin và Sự Phân định ơn gọi
(Bản dịch tiếng Anh chính thức)
Thượng Hội đồng - Vatican Media
‘Mọi ơn gọi khác nhau đều quy về một tiếng gọi chung duy nhất là nên thánh, đó
là sự viên mãn của tiếng gọi đến với niềm vui yêu thương vang lên trong tâm
hồn của mỗi người trẻ’
15 tháng Một, 2019 12:47
ZENIT STAFF
1
Dưới đây là bản dịch (tiếng Anh) của Vatican tài liệu đúc kết của thượng hội đồng giám
mục về giới trẻ, đức tin, và sự phân định ơn gọi, diễn ra vào tháng Mười, 2018.
***
Tài liệu Đúc kết của Thượng Hội đồng Giám mục về
Giới trẻ, Đức tin và Sự Phân định Ơn gọi
2
NỘI DUNG
GIỚI THIỆU ............................................................................................................................................... 4
LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................................................... 7
PHẦN I “NGƯỜI CÙNG ĐI VỚI HỌ” ................................................................................... 8
Chương 1 Một Giáo hội lắng nghe ............................................................................................. 8
Chương II Ba yếu tố then chốt .................................................................................................. 16
Chương III Bản sắc và những mối quan hệ .......................................................................... 22
Chương IV Người trẻ ngày nay .................................................................................................. 29
PHẦN II “MẮT HỌ LIỀN MỞ RA” ....................................................................................... 37
Chương I Hồng ân của tuổi trẻ ............................................................................................... 40
Chương II Mầu nhiệm ơn gọi .................................................................................................... 48
Chương III Sứ mạng đồng hành ................................................................................................ 56
Chương IV Nghệ thuật phân định ............................................................................................ 64
PHẦN III HỌ LIỀN LÊN ĐƯỜNG .......................................................................................... 70
Chương I Tính Công đồng Thừa sai của Giáo hội ........................................................... 74
Chương II Đồng hành trong cuộc sống mỗi ngày ............................................................ 80
Chương III Sức mạnh thừa sai được canh tân .................................................................... 90
Chương IV Sự Đào tạo toàn diện .............................................................................................. 97
KẾT LUẬN ......................................................................................................................................... 103
3
GIỚI THIỆU
Sự kiện Công đồng mà chúng tôi trải nghiệm
1. Ta sẽ đổ Thần Khí Ta trên hết thảy người phàm, con trai con gái các ngươi sẽ trở
thành ngôn sứ, thanh niên sẽ thấy thị kiến, bô lão sẽ được báo mộng” (Cv 2:17; x. Ge
3:1). Đây là điều chúng tôi đã trải nghiệm trong suốt Thượng Hội đồng, cùng nhau
bước đi và lắng nghe tiếng nói của Thần Khí. Người làm chúng tôi kinh ngạc với sự dồi
dào ơn sủng của Người, Người đổ đầy cho chúng tôi sự can đảm và sức mạnh của
Người để mang niềm hy vọng đến cho thế giới.
Chúng tôi cùng đồng hành với nhau, với Đấng Kế nhiệm Thánh Phê-rô, người
củng cố cho chúng tôi thêm niềm tin và truyền cho chúng tôi sức mạnh tươi mới và
lòng nhiệt thành cho sứ mạng. Cho dù chúng tôi đến từ nhiều nền tảng hoàn toàn khác
nhau về văn hóa và hội thánh, nhưng ngay từ đầu chúng tôi đã ý thức được mối ràng
buộc về tinh thần hiệp nhất chúng tôi, một khao khát đối thoại và một sự thấu cảm
thật sự. Chúng tôi cùng làm việc, chia sẻ những điều quan tâm sâu sắc nhất, trao đổi
những điều lo lắng, không che giấu những gánh nặng của chúng tôi. Nhiều bài phát
biểu đã chạm vào sâu thẳm tâm hồn chúng tôi và làm thức tỉnh mong muốn rao giảng
phúc âm của chúng tôi: chúng tôi cảm nhận như một thân thể, cùng chịu chung sự đau
khổ và niềm vui. Chúng tôi muốn chia sẻ với mọi người ơn sủng mà chúng tôi đã trải
nghiệm và chúng tôi muốn truyền đạt niềm vui của Tin mừng về cho các Giáo hội của
chúng tôi và cho toàn thế giới.
Sự hiện diện của các bạn trẻ là một sự khởi đầu mới: qua họ tiếng nói của tất cả
một thế hệ được lắng nghe thật dõng dạc và rõ ràng tại Thượng Hội đồng. Cùng đồng
hành với họ như là những người hành hương về mộ của Thánh Phê-rô, chúng tôi có
kinh nghiệm về cách thức cùng đồng hành như vậy tạo ra những điều kiện để Giáo hội
trở thành một không gian cho sự đối thoại và một chứng tá cho tình huynh đệ trao
4
tặng sự sống. Sức mạnh của kinh nghiệm này vượt qua mọi sự mệt mỏi và yếu đuối.
Thiên Chúa tiếp tục nói với chúng tôi nhiều lần: Đừng sợ, Ta ở cùng các con.
Tiến trình chuẩn bị
2. Chúng tôi đã gặt hái được những ích lợi rất lớn từ những đóng góp của các giám
mục và từ những sự hiểu biết sáng suốt của các linh mục, các tu sĩ, các giáo dân, các
chuyên gia, các nhà giáo và nhiều người khác. Ngay từ đầu các bạn trẻ đã tham gia vào
trong tiến trình của thượng hội đồng: bản câu hỏi đăng trên mạng, rất nhiều những
đóng góp của cá nhân và trên tất cả đó là cuộc Họp Tiền Thượng Hội đồng là một dấu
chỉ hùng hồn cho điều này. Sự đóng góp của họ là vô cùng quan trọng, cũng giống như
câu chuyện những ổ bánh và những con cá: Chúa Giê-su đã có thể thực hiện phép lạ
nhờ vào những hành động hữu ích của một cậu bé quảng đại dâng lên Người những
gì cậu có (x. Ga 6:8-11).
Tất cả những đóng góp đều được tóm tắt trong Instrumentum Laboris (Tài liệu
làm việc), nó cung cấp một nền tảng vững chắc cho việc thảo luận trong suốt các tuần
lễ diễn ra Đại Hội đồng. Bây giờ Tài liệu Đúc kết tập hợp lại những kết quả của tiến
trình này và sẽ phát hành nó trong tương lai: nó cho biết những gì đã được các Nghị
phụ công nhận, làm sáng tỏ và lựa chọn dưới ánh sáng của Lời Chúa.
Tài liệu Đúc kết của Đại Hội Thượng Hội đồng
3. Điều quan trọng là phải làm rõ về mối quan hệ giữa Instrumentum Laboris (Tài
liệu Làm việc) và Tài liệu Đúc kết. Tài liệu ban đầu là một khung tham chiếu toàn diện
và tổng hợp những gì đã lắng nghe trong suốt hai năm; tài liệu về sau là kết quả của
sự phân định về sau và nó tổng hợp những điểm thảo luận then chốt theo chủ điểm
5
mà các Nghị Phụ đã dành rất nhiều thời gian và sự quan tâm tập trung vào. Vì vậy
chúng tôi đánh giá rất cao tính đa dạng và sự bổ khuyết của hai văn bản này.
Tài liệu này được trình lên Đức Thánh Cha (x. Francis, Episcopalis Communio,
18; Instruction, art. 35 §5) và cùng với toàn thể Giáo hội như là hoa trái của Thượng
Hội đồng lần này. Vì tiến trình Thượng Hội đồng vẫn chưa kết thúc và giai đoạn áp
dụng vẫn còn ở phía trước (x. Episcopalis Communio, 19-21), Tài liệu Đúc kết sẽ là một
bản đồ chỉ dẫn cho những bước đi tiếp theo mà Giáo hội được kêu gọi phải thực hiện.
* Trong tài liệu này thuật ngữ “Thượng Hội đồng” có thể chỉ về toàn bộ tiến trình Thượng
Hội đồng hoặc là Đại Hội đồng Chung diễn ra từ ngày 3 đến 28 tháng Mười năm 2018.
6
LỜI MỞ ĐẦU
Chúa Giê-su đồng hành với các môn đệ về làng Ê-mau
4. Chúng ta lấy trình thuật hành trình về làng Ê-mau (x. Lc 24:13-35) như là một
văn bản mẫu để hiểu về sứ mạng của Giáo hội cho các thế hệ trẻ. Trình thuật này miêu
tả thật đúng những gì chúng tôi đã trải nghiệm tại Thượng Hội đồng và những gì chúng
tôi muốn mọi người trong các Giáo hội địa phương của chúng tôi có thể có kinh nghiệm
đối với giới trẻ. Chúa Giê-su cùng đi với hai người môn đệ, họ không hiểu được ý nghĩa
của những gì đã xảy ra cho Ngài, trong khi họ đang rời khỏi Giê-ru-sa-lem và rời bỏ
cộng đoàn. Để có thể trở thành người bạn đường của họ, Người cùng đi với họ. Người
hỏi họ những câu hỏi và kiên nhẫn lắng nghe các biến cố theo cách kể của họ, để giúp
họ nhận biết những gì họ đang trải nghiệm. Rồi, với tình yêu thương và sự sinh động,
Người công bố Lời cho họ, giúp họ làm sáng tỏ các biến cố mà họ đã trải qua dưới ánh
sáng của các Sách Thánh. Người nhận lời mời ở lại với họ khi trời đã tối: Người đi vào
đêm tối của họ. Khi họ lắng nghe, tâm hồn họ rực cháy cùng với họ và tâm trí của họ
được soi sáng; khi bẻ bánh mắt của họ được mở ra. Bây giờ chính họ là những người
lựa chọn ngay lập tức lên đường đi theo hướng ngược lại, trở về với cộng đoàn, chia
sẻ kinh nghiệm cuộc gặp gỡ của họ với Chúa Sống Lại.
Tiếp nối với Tài liệu Làm việc, Tài liệu Đúc kết bao gồm ba phần phù hợp với các
giai đoạn của câu chuyện Tin mừng này. Phần đầu được lấy chủ đề là “Người cùng đi
với họ” (Lc 24:15) và nó làm rõ những điều các Nghị Phụ nhận biết ra bối cảnh mà
những người trẻ đang ở trong đó, làm rõ những điểm mạnh và những thách đố. Phần
thứ hai, “Mắt họ liền mở ra” (Lc 24:31), là phần làm sáng tỏ và cung cấp một số công
cụ căn bản để hiểu được chủ đề của thượng hội đồng. Phần thứ ba, với chủ đề “Họ liền
lên đường” (Lc 24:33), trình bày những lựa chọn cho sự thay đổi tinh thần, mục vụ và
truyền giáo.
7
PHẦN I
“NGƯỜI CÙNG ĐI VỚI HỌ”
5. “Cũng ngày hôm ấy, có hai người trong nhóm môn đệ đi đến một làng kia tên là
Em-mau, cách Giê-ru-sa-lem chừng mười một cây số. Họ trò chuyện với nhau về tất cả
những sự việc mới xảy ra. Đang lúc họ trò chuyện và bàn tán, thì chính Đức Giê-su tiến
đến gần và cùng đi với họ” (Lc 24:13-15).
Trong trích đoạn này tác giả tin mừng chuyển tải nhu cầu của hai người lữ
khách đi tìm ý nghĩa của những biến cố mà họ đã trải qua. Ngài tập trung đặc biệt vào
thái độ của Chúa Giê-su cùng đi với họ trên hành trình. Chúa Phục Sinh muốn cùng
sánh bước bên cạnh tất cả mọi người trẻ, lắng nghe những mong chờ của họ, cho dù
đó là những điều không đạt được, và những hy vọng của họ, dù đó là những hy vọng
nhỏ bé. Chúa Giê-su cùng đi, lắng nghe và chia sẻ.
Chương 1
Một Giáo hội lắng nghe
Lắng nghe và nhìn với lòng cảm thông
Giá trị của sự lắng nghe
6. Lắng nghe là một sự gặp gỡ trong tự do, nó đòi hỏi sự khiêm nhường, kiên nhẫn,
sẵn sàng thấu hiểu, và một cam kết sẵn sàng trình bày những câu trả lời theo một cách
mới. Lắng nghe biến đổi tâm hồn của những người thực hiện nó, đặc biệt khi nó diễn
ra trong tâm tình hòa hợp và vâng nghe Thần Khí. Vì vậy nó không chỉ là sự thu thập
thông tin, cũng không phải là một sách lược để đạt được một mục tiêu, nhưng nó là
một cách thức mà chính Thiên Chúa liên hệ với dân của Người. Thiên Chúa nhìn thấy
8
sự khốn khổ của dân Người và nghe thấy tiếng khóc của họ, Người thực sự mủi lòng
và Người xuống để giải thoát họ (x. Xh 3:7-8). Qua việc lắng nghe, Giáo hội đi vào
chuyển động của Thiên Chúa, Đấng qua Con của Người, đã xuống thế để đến gần với
từng con người.
Người trẻ muốn được lắng nghe
7. Người trẻ được kêu gọi phải đưa ra những lựa chọn kiên định tạo hướng đi cho
cuộc sống của họ; họ bày tỏ khát khao được lắng nghe, được công nhận, và được đồng
hành. Nhiều bạn trẻ thấy rằng tiếng nói của họ không được xem là đáng quan tâm hay
hữu ích trong phạm vi xã hội và giáo hội. Trong một số tình huống tiếng kêu của họ
rất ít được chú ý, đặc biệt là tiếng kêu của những bạn trẻ nghèo và bị bóc lột – rất ít
người lớn sẵn sàng và có thể lắng nghe họ.
Sự lắng nghe trong Giáo hội
8. Trong Giáo hội có rất nhiều sáng kiến và những trải nghiệm củng cố có thể cung
cấp cho người trẻ một trải nghiệm được chấp nhận, được lắng nghe và biết cách làm
cho họ được lắng nghe. Tuy vậy, Thượng Hội đồng nhận thấy rằng cộng đoàn hội thánh
không phải luôn luôn thành công trong việc chuyển tải thái độ của Chúa Giê-su đối với
các môn đệ đi làng Ê-mau, khi Người hỏi họ, trước khi soi sáng cho họ bằng Lời, “Các
anh vừa đi vừa trao đổi với nhau về chuyện gì vậy?” (Lc 24:17). Đôi khi có thể theo
khuynh hướng đưa ra những câu hỏi được đóng gói trước và những giải pháp đã được
chuẩn bị sẵn, mà không cho phép những câu hỏi của người trẻ được trổi lên theo tính
trẻ trung của họ và gắn liền với những thách đố mà họ đưa ra.
Lắng nghe có thể tạo ra sự trao đổi các ơn sủng trong một bối cảnh cảm thông.
Nó cho phép họ cống hiến những đóng góp riêng của họ cho cộng đoàn, giúp cộng
đoàn nắm bắt những sự nhạy bén mới và cân nhắc những câu hỏi mới, đồng thời cộng
đoàn thiết lập những điều kiện cho sự loan báo Tin mừng có thể thật sự chạm đến
được tâm hồn, một cách sâu sắc và hiệu quả.
9
Lắng nghe như những mục tử và những người giáo dân có đủ trình độ chuyên
môn
9. Lắng nghe là một yếu tố then chốt trong thừa tác vụ của các mục tử, trên hết đó
là thừa tác vụ của các giám mục, mặc dù các giám mục thường xuyên mang những
gánh nặng của nhiều trách vụ và các ngài phải cố gắng tìm thời gian đủ cho sự phục
vụ đặc biệt này. Nhiều vị chỉ ra sự thiếu vắng những người đủ khả năng cống hiến cho
sự đồng hành này. Tin tưởng vào giá trị thần học và mục vụ của việc lắng nghe dẫn
đến nhu cầu phải cân nhắc lại và canh tân những con đường mà thừa tác vụ linh mục
được thực hiện theo cách thông thường và cân nhắc đến những tính ưu tiên của nó.
Ngoài ra, Thượng Hội đồng nhận thấy sự cần thiết phải đào tạo những người tận hiến
và những giáo dân, nam và nữ, đủ trình độ chuyên môn để đồng hành với người trẻ.
Đặc sủng của việc lắng nghe mà Thánh Thần kêu gọi trong các cộng đoàn cũng có thể
nhận được sự công nhận về mặt thể chế như một hình thức phục vụ hội thánh.
Sự đa dạng của các bối cảnh và văn hóa
Một thế giới đông đảo
10. Cấu trúc chính của Thượng Hội đồng mang đến sự hiện diện và đóng góp của
nhiều tôn giáo khác nhau trên thế giới, làm nổi bật lên vẻ đẹp của một Giáo hội hoàn
vũ. Cho dù trong một bối cảnh toàn cầu hóa đang phát triển, nhưng các Nghị Phụ yêu
cầu rằng những sự khác biệt giữa các bối cảnh và các nền văn hóa, thậm chí ngay trong
một quốc gia, đều phải được ghi chú đầy đủ. Tính đa dạng của các thế giới của người
trẻ quá lớn đến mức trong một số quốc gia có khuynh hướng sử dụng thuật ngữ “giới
trẻ” (youth) ở số nhiều. Ngoài ra độ tuổi được quy định bởi Thượng Hội đồng hiện tại
(16-29 tuổi) không đại diện cho một nhóm duy nhất, nhưng bao gồm nhiều nhóm khác
nhau và mỗi nhóm có kinh nghiệm cuộc sống riêng của họ.
10
Tất cả những khác biệt này có một tác động sâu sắc đến kinh nghiệm thực tế
của người trẻ: chúng ảnh hưởng đến những giai đoạn trưởng thành khác nhau, những
hình thái kinh nghiệm về tôn giáo, cấu trúc gia đình và tầm quan trọng của nó cho sự
truyền đạt đức tin, những mối quan hệ giữa các thế hệ – chẳng hạn như vai trò của
người lớn tuổi và sự tôn trọng dành cho họ – những cách thức tham gia vào đời sống
xã hội, những thái độ hướng đến tương lai, những câu hỏi về đại kết và liên tôn.
Thượng Hội đồng ghi nhận và chấp nhận sự dồi dào trong tính đa dạng của các nền
văn hóa và và lấy chính nó để phục vụ cho sự hiệp thông của Thần Khí.
Những thay đổi đang diễn ra
11. Điều đặc biệt quan trọng là sự khác biệt về động lực nhân khẩu học giữa các
quốc gia có tỷ lệ sinh cao, trong đó những người trẻ tuổi chiếm tỷ lệ đáng kể và ngày
càng tăng về dân số, và những quốc gia mà sự ảnh hưởng của giới trẻ đang mất dần đi
tầm quan trọng. Một yếu tố khác biệt hơn nữa là do kết quả của lịch sử: có những quốc
gia và lục địa với truyền thống Kitô giáo từ xa xưa, với nền văn hóa được in đậm nét
trong ký ức và không thể dễ dàng bị gạt bỏ, nhưng cũng có những quốc gia và lục địa
được in dấu bởi các truyền thống tôn giáo khác, trong đó Ki-tô giáo là một nhóm thiểu
số - thường là nhóm thiểu số mới đến. Một lần nữa ở các lãnh thổ khác, các cộng đồng
Ki-tô giáo và những người trẻ thuộc về những cộng đồng đó phải gánh chịu sự bắt bớ.
Sự loại trừ và gạt ra bên lề
12. Tiếp đến là những sự khác biệt giữa các quốc gia - và trong lãnh thổ các quốc
gia - do cấu trúc xã hội và sức mạnh kinh tế phân chia, đôi khi rất gay gắt, giữa những
người tiếp cận được với các cơ hội ngày càng tăng của sự toàn cầu hóa và những người
sống bên lề xã hội hoặc trong những vùng nông thôn và những người bị loại trừ hoặc
gạt bỏ. Một số biện pháp can thiệp cho thấy Giáo hội cần phải can đảm đứng về phía
họ và giúp xây dựng các giải pháp thay thế để tháo bỏ tình trạng loại trừ và gạt ra bên
lề, củng cố sự chấp nhận, đồng hành và hội nhập. Điều này cho thấy rõ sự cần thiết
11
phải nhận thức được sự thờ ơ cũng tác động đến nhiều Kitô hữu, để có thể vượt qua
nó bằng cách đào sâu chiều kích xã hội của đức tin.
Nam giới và nữ giới
13. Chúng ta cũng không được bỏ qua sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới với
những ơn đặc biệt, những sự nhạy cảm đặc trưng và kinh nghiệm sống của họ. Sự khác
biệt này có thể làm nảy sinh các hình thức thống trị, loại trừ và phân biệt đối xử, là
những điều mà tất cả các xã hội, kể cả Giáo hội, cần được giải phóng.
Kinh thánh trình bày người đàn ông và đàn bà là những cộng sự bình đẳng
trước Thiên Chúa (x. St 5: 2): mọi sự thống trị và phân biệt đối xử căn cứ trên giới tính
là một sự xúc phạm đến phẩm giá con người. Kinh thánh cũng trình bày sự khác biệt
giữa hai giới tính là một mầu nhiệm cấu thành nên con người và không được thu hẹp
thành những khuôn mẫu. Mối quan hệ giữa nam và nữ được hiểu theo nghĩa là một
ơn gọi sống với nhau trong sự tương quan và đối thoại, trong tình hiệp thông và sinh
hoa trái (x. St 1: 27-29; 2: 21-25) trong mọi lĩnh vực kinh nghiệm của con người: đời
sống vợ chồng, công việc, giáo dục và v.v.. Thiên Chúa đã giao phó trái đất theo như
giao ước với họ.
Thuộc địa văn hóa
14. Nhiều Nghị Phụ Thượng Hội đồng đến từ các bối cảnh không thuộc phương Tây
chỉ ra rằng ở đất nước của các ngài sự toàn cầu hóa mang theo những hình thức thuộc
địa văn hóa, nó đánh bật những nguồn cội văn hóa và tôn giáo ra khỏi người trẻ. Giáo
hội cần phải cam kết đồng hành cùng họ trong tiến trình này để họ không bị mất đi
những đặc tính quý giá nhất thuộc bản sắc của họ.
Có những cách hiểu trái ngược nhau về tiến trình thế tục hóa. Một số người coi
đó là một cơ hội đáng hoan nghênh để được thanh luyện khỏi một tôn giáo tính chỉ
thuần túy dựa trên tập quán hoặc dựa trên những bản sắc sắc tộc và dân tộc, trong khi
12
những người khác coi đó là một trở ngại cho việc truyền đạt đức tin. Trong các xã hội
thế tục, chúng ta cũng đang chứng kiến sự tái khám phá về Thiên Chúa và đời sống
thiêng liêng. Với Giáo hội nên xem đây như một tác nhân để phục hồi tầm quan trọng
của sự năng động của đức tin, rao truyền và sự đồng hành mục vụ.
Cái nhìn đầu tiên về Giáo hội ngày nay
Sự tham gia của Giáo hội trong giáo dục
15. Trong nhiều khu vực những người trẻ tuổi nhìn đến Giáo hội như một lực lượng
sống động và dễ lôi cuốn, như một lực lượng quan trọng ngay cả với những người trẻ
đương thời không tin hoặc thuộc về các tôn giáo khác. Các tổ chức giáo dục của Giáo
hội chào đón tất cả những người trẻ tuổi, bất kể những lựa chọn tôn giáo, nguồn gốc
văn hóa của họ, và hoàn cảnh cá nhân, gia đình hoặc xã hội của họ. Theo cách này, Giáo
hội có sự đóng góp nền tảng cho công cuộc giáo dục toàn diện cho giới trẻ ở nhiều nơi
khác nhau trên thế giới. Việc này diễn ra thông qua sự giáo dục trong các trường học
với mọi hình dạng và quy mô, trong các trung tâm đào tạo chuyên, trong các trường
cao đẳng và đại học, và cả trong các trung tâm tuổi trẻ và các nhà nguyện; cam kết này
cũng được thể hiện thông qua sự chào đón dành cho người tị nạn cùng rất nhiều hình
thức tham gia xã hội. Qua tất cả các cách này, Giáo hội hợp nhất chứng tá và việc loan
báo Tin Mừng của mình vào công cuộc giáo dục và thăng tiến con người. Khi được
truyền cảm hứng bởi sự đối thoại liên văn hóa và liên tôn, hoạt động giáo dục của Giáo
hội được đánh giá cao như một hình thức thăng tiến con người đích thực ngay cả bởi
những người ngoài Kitô giáo.
Các hoạt động trong thừa tác vụ giới trẻ
16. Khi Thượng hội đồng diễn ra, rõ ràng thừa tác vụ giới trẻ cần một ý hướng về
ơn gọi, và sự chăm sóc mục vụ ơn gọi đó nên hướng đến tất cả những người trẻ. Điểm
13
được nhấn mạnh là các chương trình mục vụ cần phải giải quyết toàn bộ mọi giai đoạn
từ giai đoạn khai tâm cho đến cuộc sống trưởng thành, giúp giới trẻ tìm thấy vị trí của
họ trong cộng đồng Kitô giáo. Cũng lưu ý rằng nhiều nhóm giáo xứ, các phong trào và
những nhóm giới trẻ đã đưa ra một tiến trình đồng hành và đào tạo hiệu quả cho giới
trẻ trong đời sống đức tin của họ.
Ngày Giới trẻ Thế giới - hoa trái của một tầm nhìn ngôn sứ của Thánh Gioan
Phaolô II, người vẫn là một điểm tham khảo cho giới trẻ trong thiên niên kỷ thứ ba -
cùng với các cuộc họp cấp quốc gia và giáo phận, đóng một phần quan trọng trong
cuộc sống của nhiều người trẻ vì nó mang lại một kinh nghiệm sống động về đức tin
và sự hiệp thông giúp họ giải quyết những thách thức lớn trong cuộc sống và gánh vác
công việc của họ với tinh thần trách nhiệm trong xã hội và trong cộng đoàn Giáo hội.
Những cuộc họp này có thể áp dụng vào việc đồng hành mục vụ của các cộng đoàn
riêng, là nơi việc đón nhận Tin Mừng phải được đào sâu và chuyển thành các lựa chọn
cho cuộc sống.
Gánh nặng quản trị
17. Nhiều Nghị Phụ đã chỉ ra rằng gánh nặng của các trách nhiệm hành chính tiêu
hao sức lực của nhiều mục tử một cách quá mức và đôi khi mất quá nhiều thời gian;
đây là một trong những lý do tại sao rất khó để gặp gỡ và đồng hành với người trẻ. Để
làm nổi bật sự ưu tiên dành cho các trách vụ mục vụ và tinh thần, các Nghị Phụ Thượng
Hội đồng đề nghị cần phải cân nhắc lại những cách thức cụ thể để thi hành thừa tác vụ
này.
Tình hình của các giáo xứ
18. Trong khi các giáo xứ vẫn còn là một cách thức đầu tiên và chính yếu của Giáo
hội trong một địa hạt riêng, có nhiều dấu hiệu từ một số khu vực cho thấy giáo xứ đang
phải phấn đấu để trở nên phù hợp cho người trẻ và ơn gọi thừa sai của giáo xứ cần
phải được xem xét lại. Hình bóng của giáo xứ trở nên nhỏ bé đi trong các khu vực
14
thành thị, sự thiếu năng động trong các hoạt động của giáo xứ, cùng với những thay
đổi theo không gian và thời gian trong lối sống tất cả đều đòi hỏi sự đổi mới. Ngay cả
khi đã có nhiều nỗ lực đổi mới, dòng chảy của đời sống tuổi trẻ thường chảy dọc hai
bên lề của cộng đoàn, mà không gặp gỡ được cộng đoàn.
Khai tâm vào đời sống Ki-tô giáo
19. Nhiều người lưu ý rằng các chương trình khai tâm Ki-tô giáo không phải lúc nào
cũng thành công trong cách giới thiệu cho thiếu nhi, thiếu niên và thanh niên về vẻ
đẹp của sự trải nghiệm đức tin. Khi cộng đoàn là nơi hiệp thông và là một gia đình
thực sự của con cái Thiên Chúa, nó thể hiện sức mạnh sống động truyền tải đức tin;
mặt khác, khi nó nhường chỗ cho luận lý của sự ủy thác và khi tổ chức quan liêu chiếm
ưu thế, sự khai tâm Ki-tô giáo bị hiểu sai như là một khóa học kiến thức tôn giáo và
kết thúc bằng Bí tích Thêm sức. Vì vậy, chúng ta cần phải cấp bách tái suy nghĩ thật
sâu sắc về cách giảng dạy giáo lý và mối liên hệ giữa việc truyền đạt đức tin trong gia
đình và trong cộng đoàn, tạo ra không gian cho các tiến trình đồng hành cá nhân.
Đào tạo chủng sinh và người sống đời tận hiến
20. Các chủng viện và nhà đào tạo là những nơi quan trọng nhất, trong đó người
trẻ được kêu gọi tiến đến chức tư tế và đời sống thánh hiến, có thể đào sâu sự lựa chọn
ơn gọi của họ và trưởng thành trong cương vị người môn đệ. Đôi khi những nền tảng
này không được cân nhắc đủ cho kinh nghiệm bước đầu của ứng viên, đánh giá thấp
tầm quan trọng của nó. Điều này ngăn cản sự phát triển của con người và có nguy cơ
dẫn đến việc chấp nhận những thái độ theo hình thức hơn là phát triển những ơn sủng
của Thiên Chúa và sự thay đổi sâu thẳm của tâm hồn.
15
Chương II
Ba yếu tố quan trọng
Sự mới mẻ của môi trường kỹ thuật số
Một thực tại lan rộng khắp nơi
21. Môi trường kỹ thuật số là nét đặc trưng của thế giới đương đại. Phần lớn nhân
loại bị đắm chìm trong môi trường đó một cách tự nhiên và liên tục. Nó không còn
đơn thuần là việc “sử dụng” những công cụ giao tiếp, nhưng sống trong một văn hóa
được số hóa rất cao đã có tác động sâu sắc đến các ý tưởng về thời gian và không gian,
về sự hiểu biết bản thân, về sự hiểu biết người khác và thế giới, về cách giao tiếp, cách
học hỏi, tìm hiểu, đi vào mối quan hệ với người khác. Cách tiếp cận với thực tế chú
trọng đến hình ảnh hơn là việc lắng nghe và đọc làm ảnh hưởng đến cách học của mọi
người và sự phát triển khả năng phê phán. Rõ ràng là “Môi trường kỹ thuật số không
phải là một thế giới ảo thuần túy hoặc song song, nhưng nó là một phần trải nghiệm
hàng ngày của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ” (Benedict XVI, Sứ điệp Ngày Truyền
thông Xã hội Thế giới lần thứ XLVII).
Mạng lưới (network) những cơ hội
22. Internet và mạng xã hội là một quảng trường công cộng, nơi giới trẻ dành phần
lớn thời gian của họ và gặp gỡ nhau một cách dễ dàng, dù không phải tất cả đều có
quyền truy cập như nhau, đặc biệt ở một số khu vực trên thế giới. Chúng tạo ra cơ hội
đặc biệt để đối thoại, gặp gỡ và trao đổi giữa mọi người, cũng như truy cập thông tin
và kiến thức. Ngoài ra, thế giới kỹ thuật số là một trong những trách nhiệm chính trị
xã hội và quyền công dân và nó có thể tạo điều kiện cho việc truyền thông thông tin
độc lập bảo vệ một cách hiệu quả cho những người dễ bị xúc phạm nhất, thông báo
công khai những vi phạm đối với các quyền của họ. Ở nhiều quốc gia, internet và mạng
16
xã hội đã đại diện cho một diễn đàn vững chắc để tiếp cận và giúp người trẻ tham gia
vào, đặc biệt là trong các sáng kiến và hoạt động mục vụ.
Mặt tối của internet
23. Môi trường kỹ thuật số cũng là một trong những môi trường của sự cô đơn,
thao túng, bóc lột và bạo lực, đến mức độ cực đoan là “web đen.” Phương tiện truyền
thông kỹ thuật số có thể đưa con người vào nguy cơ bị lệ thuộc, cô lập và mất dần liên
lạc với thực tại cụ thể, ngăn chặn sự phát triển của các mối quan hệ tương hỗ đích
thực. Các hình thức bạo lực mới đang được lan truyền trên các phương tiện truyền
thông xã hội, chẳng hạn cyberbullying (bắt nạt trên mạng); Internet cũng là một kênh
để truyền bá nội dung khiêu dâm và bóc lột người với mục đích tình dục hoặc thông
qua cờ bạc.
24. Cuối cùng, có những lợi ích kinh tế khổng lồ hoạt động trong thế giới kỹ thuật
số, có khả năng thực hiện các hình thức điều khiển xâm nhập vô cùng tinh vi, như tạo
ra các cơ chế thao túng lương tâm và tiến trình dân chủ. Cách thức hoạt động của nhiều
nền tảng thường dẫn đến việc ưu ái cho sự gặp gỡ giữa những con người có suy nghĩ
giống nhau, che chắn để họ thoát khỏi những tranh cãi. Những nhóm kín này tạo điều
kiện cho sự lan truyền tin tức giả và thông tin sai lệch, kích động những định kiến và
thù ghét. Sự phổ biến tin giả là cho thấy một nền văn hóa đã mất ý thức về sự thật và
bẻ cong sự thật cho phù hợp với lợi ích cụ thể. Danh dự của các cá nhân bị đe dọa
thông qua những kết án chủ quan được dẫn dắt trên mạng. Giáo hội và các mục tử của
mình cũng không thoát khỏi hiện tượng này.
Người di cư như một mô hình của thời đại chúng ta
Một hiện tượng đa diện
17
25. Di cư trên toàn cầu được xem là một hiện tượng thuộc cấu trúc, không phải là
một tình huống khẩn cấp sẽ trôi qua. Di cư có thể xảy ra trong phạm vi một quốc gia
hoặc giữa các quốc gia khác nhau. Sự quan tâm của Giáo hội tập trung đặc biệt vào
những người chạy trốn chiến tranh, bạo lực, đàn áp chính trị hoặc tôn giáo, tránh các
thảm họa tự nhiên trong đó có những nguyên nhân do biến đổi khí hậu, và thoát khỏi
sự nghèo đói cùng cực: nhiều người trong số đó là người trẻ. Nói chung họ đang tìm
kiếm những cơ hội cho bản thân và gia đình. Họ mơ ước về một tương lai tốt đẹp hơn
và họ muốn tạo những điều kiện để đạt được ước mơ đó.
Nhiều Nghị phụ Thượng Hội đồng nhấn mạnh rằng người di cư là một “mô
hình” có thể chiếu tỏa ánh sáng cho thời đại chúng ta và đặc biệt là về điều kiện của
tuổi trẻ, và họ nhắc nhở chúng ta về tình trạng ban đầu của đức tin, đó là “người ngoại
kiều và là lữ khách trên mặt đất” (Dt 11:13).
Bạo lực và tình trạng dễ bị xúc phạm
26. Những người di cư khác bị thu hút bởi văn hóa phương Tây, và đôi khi họ hình
thành những kỳ vọng phi thực tế có nguy cơ khiến họ thất vọng nặng nề. Những kẻ
buôn người vô đạo đức, thường liên kết với các băng đảng ma túy hoặc các băng đảng
vũ trang, khai thác điểm yếu của người di cư là những người thường xuyên chịu cảnh
bạo lực, buôn bán người, lạm dụng tâm lý và thể xác và những đau khổ không kể xiết
trên hành trình của họ. Chúng ta cũng không được bỏ qua tình trạng rất dễ bị xúc
phạm của những người di cư là trẻ vị thành niên không có người thân đi kèm, hoặc
tình trạng của những người bị buộc phải sống nhiều năm trong các trại tị nạn, hoặc
những người bị mắc kẹt tại các quốc gia quá cảnh trong suốt thời gian dài, mà không
thể theo đuổi một khóa học hoặc thể hiện tài năng của họ. Ở một số nước chủ nhà, tình
trạng di cư gây ra nỗi sợ hãi và cảnh báo, thường bị kích động và bị khai thác cho mục
đích chính trị. Điều này có thể dẫn đến một tâm lý bài ngoại, khi con người trở nên
khép kín, và điều này cần được giải quyết một cách dứt khoát.
18
Những câu chuyện của sự chia ly và gặp gỡ
27. Những người di cư trẻ trải nghiệm sự chia y khỏi nơi chôn nhau cắt rốn của họ
và thường biến thành một cuộc nhổ rễ văn hóa và tôn giáo. Những cộng đồng nơi họ
ra đi cảm nhận sự phân mảnh, và nó làm mất đi những yếu tố mạnh mẽ và táo bạo
nhất của họ. Cảm nhận này cũng xảy ra với các gia đình, đặc biệt là khi một hoặc cả hai
cha mẹ di cư, để lại những đứa trẻ ở quê nhà. Giáo hội có vai trò quan trọng như là
một điểm tham chiếu cho các thành viên trẻ của những gia đình bị chia ly này. Nhưng
những câu chuyện của người di cư cũng là các câu chuyện về sự gặp gỡ giữa những
con người và giữa các nền văn hóa: đối với cộng đồng và xã hội nơi họ đến, họ mang
đến một cơ hội làm phong phú và phát triển con người toàn diện cho tất cả. Theo quan
điểm này, các sáng kiến chào đón, trong đó có Giáo hội, đóng một vai trò quan trọng
và họ có thể mang đến cuộc sống mới cho các cộng đồng có khả năng chấp nhận họ.
Vai trò ngôn sứ của Giáo hội
28. Với nhiều nền tảng khác nhau của các Giáo phụ, chủ đề của người di cư nhìn
thấy sự tập hợp nhiều quan điểm khác nhau, đặc biệt là giữa các quốc gia nơi ra đi và
các quốc gia điểm đến. Hơn nữa, tiếng chuông cảnh báo đã gióng lên từ các Giáo hội
với các thành viên của mình buộc phải ra đi lánh nạn chiến tranh và đàn áp, và những
người nhìn những cuộc di cư bắt buộc này là mối đe dọa cho sự sống còn của họ. Chính
việc Giáo hội chấp nhận tất cả những quan điểm khác nhau này đã mang đến cho mình
một vai trò ngôn sứ trong xã hội về vấn đề di cư.
Nhận biết và phản ứng với tất cả các hình thức lạm dụng
Xây dựng sự thật và xin tha thứ
29. Những hình thức lạm dụng khác nhau được thực hiện bởi một số giám mục,
linh mục, tu sĩ và giáo dân đã làm gia tăng những đau khổ có thể kéo dài suốt đời và
19
không có sự thống hối nào có thể cứu vãn nơi các nạn nhân, nhiều người trong số họ
còn trẻ. Hiện tượng này lan rộng trong xã hội và nó cũng ảnh hưởng đến Giáo hội và
cho thấy một trở ngại nghiêm trọng đối với sứ vụ của mình. Thượng hội đồng nhấn
mạnh cam kết vững chắc trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt
nhằm tránh mọi sự tái diễn, bắt đầu từ việc lựa chọn và đào tạo những người sẽ được
trao phó trách nhiệm và sự giáo dục.
Tìm về căn nguyên
30. Sự lạm dụng tồn tại dưới nhiều hình thức: lạm dụng quyền lực, lạm dụng lương
tâm, lạm dụng tình dục hoặc tài chính. Rõ ràng, những đường lối thi hành thẩm quyền
tạo cơ hội cho những điều này xảy ra phải bị xóa bỏ và sự thiếu trách nhiệm và thiếu
minh bạch của rất nhiều trường hợp đã qua xử lý phải được xem xét lại. Khao khát
thống trị, thiếu đối thoại và minh bạch, những hình thức của lối sống lưỡng diện, sự
trống rỗng về tinh thần, cũng như các điểm yếu về tâm lý là mảnh đất để sự hủ hóa
phát triển mạnh. Cụ thể, “chủ nghĩa giáo sĩ trị” nổi lên từ một cách nhìn cao sang và
riêng biệt về ơn gọi, nó giải thích thừa tác vụ được trao phó như là một quyền lực để
thực thi thay vì là một sự phục vụ nhưng không và quảng đại cho đi. Điều này khiến
chúng ta tin rằng chúng ta thuộc về một nhóm người có mọi câu trả lời và không cần
phải lắng nghe hoặc học hỏi bất cứ điều gì, hoặc chỉ làm ra vẻ lắng nghe” (Phanxico,
Francis, Huấn từ tại Tổng Công nghị thứ nhất của Đại Hội đồng chung lần thứ XV thuộc
Thượng Hội đồng Giám mục, 3 Tháng Mười 2018).
Cảm ơn và động viên
31. Thượng Hội đồng bày tỏ lời cảm ơn đến những người có can đảm tố cáo điều
ác mà họ phải gánh chịu: họ giúp Giáo hội nhận ra những gì đã xảy ra và cần có câu trả
lời dứt khoát. Thượng hội đồng đánh giá cao và khuyến khích sự cam kết chân thành
của rất nhiều nam nữ giáo dân, linh mục, nam nữ sống đời tận hiến và các giám mục
cống hiến mỗi ngày với lòng trung thực và sự tận tụy phục vụ giới trẻ. Công việc của
20
họ giống như một khu rừng âm thầm phát triển. Nhiều bạn trẻ có mặt tại Thượng hội
đồng cũng bày tỏ lòng tri ân đối với những người đã đồng hành cùng họ và họ nhấn
mạnh đến sự cần thiết phải có những hình ảnh gương mẫu.
Chúa Giê-su, Người không bao giờ từ bỏ Giáo hội của mình, ban cho Giáo hội sức mạnh
và công cụ để bước đi trên một con đường mới. Khẳng định đường hướng “hành động
và phạt vạ là rất cần thiết” (Phanxico, Thư gửi Dân Chúa, 20 Tháng Tám 2018, 2) và ý
thức rằng lòng thương xót đòi công lý, Thượng hội đồng nhận ra rằng đối mặt với câu
hỏi về sự lạm dụng ở tất cả các khía cạnh của nó thực sự có thể là một cơ hội cho một
cuộc cải cách mang ý nghĩa trọng đại, cũng cần phải có sự giúp đỡ quý giá của giới trẻ.
21
Chương III
Bản sắc và những mối quan hệ
Những mối quan hệ gia đình và liên thế hệ
Gia đình như một điểm tham chiếu ưu tiên
32. Gia đình tiếp tục là điểm tham chiếu chính yếu cho những người trẻ. Trẻ em
trân quý tình yêu và sự chăm sóc của cha mẹ, chúng giữ mối quan hệ gia đình thân
thương và chúng hy vọng mai này sẽ thành công trong việc xây dựng một gia đình cho
riêng chúng. Rõ ràng, sự gia tăng những trường hợp ly thân, ly dị, và gia đình cha hoặc
mẹ đơn thân có thể gây ra những đau khổ và khủng hoảng lớn về bản sắc nơi những
người trẻ tuổi. Đôi khi, họ phải gánh vác trách nhiệm không phù hợp với độ tuổi khiến
họ phải trở thành người lớn trước tuổi. Ông bà thường có sự đóng góp quyết định
trong việc giáo dục tình cảm và tôn giáo: với sự khôn ngoan của họ, họ là một mắt xích
quyết định trong mối quan hệ giữa các thế hệ.
Tầm quan trọng của vai trò người mẹ và người cha
33. Người mẹ và người cha có vai trò riêng biệt nhưng họ có vai trò quan trọng
ngang bằng như những điểm tham chiếu trong việc giáo dục con cái và truyền đức tin
cho con cái. Hình ảnh người mẹ tiếp tục giữ một vai trò mà những người trẻ coi là vô
cùng quan trọng cho sự phát triển của họ, ngay cả khi nó không được công nhận đầy
đủ theo các phạm trù về văn hóa, chính trị và việc làm. Nhiều người cha thể hiện vai
trò riêng của mình qua sự cống hiến, nhưng chúng ta không thể che giấu sự thật rằng
trong một số bối cảnh, hình ảnh người cha bị thiếu vắng hoặc bị phai mờ, và trong
những những bối cảnh khác là nóng nảy hoặc độc đoán. Những sự mơ hồ này cũng
được phản ánh trong tình phụ tử thiêng liêng.
Những mối quan hệ giữa các thế hệ
22
34. Thượng Hội đồng ghi nhận sự cống hiến của nhiều cha mẹ và nhà giáo cam kết
sâu sắc trong việc truyền tải các giá trị, bất chấp những khó khăn của bối cảnh văn
hóa. Ở một số vùng, vai trò của người già và sự tôn kính đối với tổ tiên là yếu tố chính
cho việc giáo dục và đóng góp lớn cho sự hình thành bản sắc cá nhân. Gia đình đa thế
hệ – mà trong một số nền văn hóa nó được xem là gia đình thực sự có ý nghĩa – cũng
đóng một vai trò quan trọng. Tuy nhiên, một số người trẻ thấy truyền thống gia đình
là gò bó và họ tìm cách thoát ra khỏi gia đình dưới sự thúc đẩy của một nền văn hóa
toàn cầu, mà đôi khi khiến họ không tìm được điểm tham chiếu. Ở những nơi khác
trên thế giới, không có sự xung khắc thế hệ rõ rệt giữa người trẻ và người lớn tuổi,
thay vào đó là một sự xa cách lẫn nhau. Đôi khi, người lớn tuổi không cố gắng hoặc
không thành công trong việc truyền tải các giá trị nền tảng của cuộc sống, hoặc không
thì họ lại chấp nhận các phong cách “trẻ trung”, đảo ngược mối quan hệ giữa các thế
hệ. Theo cách này, mối quan hệ giữa những người trẻ và người lớn tuổi có nguy cơ chỉ
còn duy trì ở mức độ cảm xúc, khiến cho chiều kích giáo dục và văn hóa không còn tác
động.
Cội rễ của tuổi trẻ và văn hóa
35. Người trẻ tập trung vào tương lai và họ đối mặt cuộc sống với năng lượng và
sự năng động. Nhưng họ cũng bị cuốn hút tập trung vào việc thụ hưởng hiện tại và đôi
khi có xu hướng ít chú ý đến ký ức về quá khứ nguồn gốc của họ, đặc biệt là nhiều món
quà được truyền lại cho họ từ cha mẹ, ông bà và hành trang văn hóa của nơi họ sống.
Giúp người trẻ khám phá sự phong phú sống động của quá khứ, trân quý ký ức và tận
dụng nó cho những lựa chọn và cơ hội của họ, là một hành động yêu thương thực sự
đối với họ vì sự phát triển và những lựa chọn mà họ được kêu gọi thực hiện.
Tình bạn và mối quan hệ giữa những người đồng trang lứa
36. Bên cạnh các mối quan hệ giữa các thế hệ, không thể bỏ qua mối quan hệ giữa
những người đương thời. Những mối quan hệ này đại diện cho một kinh nghiệm nền
23
tảng về sự tương tác và giải phóng dần dần khỏi bối cảnh nguồn gốc của gia đình. Tình
bạn và sự tranh luận, thường có trong các nhóm ít nhiều mang tính cấu trúc, tạo ra cơ
hội để củng cố các kỹ năng xã hội và quan hệ trong bối cảnh mà một người không được
coi trọng cũng không bị phán xét. Kinh nghiệm nhóm cũng là một nguồn tuyệt vời để
chia sẻ đức tin và giúp đỡ lẫn nhau làm chứng tá. Các bạn trẻ có thể hướng dẫn những
người trẻ khác và thực hiện công tác tông đồ thật sự giữa bạn bè của họ.
Thân xác và cảm xúc
Những thay đổi đang diễn ra
37. Giới trẻ nhận ra tầm quan trọng của thân xác và tình dục đối với cuộc sống của
họ và đối với sự phát triển bản sắc của họ, vì họ không thể sống tình bạn và cảm xúc
mà không có những điều này. Tuy nhiên, trong thế giới hiện đại, họ gặp phải những
hiện tượng phát triển nhanh chóng liên quan đến những vấn đề này. Trên hết, những
phát triển của khoa học và của các công nghệ y sinh có ảnh hưởng rất mạnh đến nhận
thức của cơ thể, dẫn đến ý tưởng cho rằng nó là cánh cửa mở cho những thay đổi
không giới hạn. Khả năng can thiệp vào DNA, khả năng cấy những yếu tố nhân tạo vào
cơ thể (cyborg) và sự phát triển của sinh học thần kinh góp thành một nguồn tài
nguyên lớn, nhưng đồng thời chúng đặt ra những câu hỏi về nhân chủng và đạo đức.
Một sự chấp nhận dễ dãi đối với cách tiếp cận thuần túy công nghệ đối với cơ thể làm
mất dần nhận thức về sự sống như một món quà và ý thức về những giới hạn của thụ
tạo: người ta có thể bị mê muội hoặc bị bóc lột bởi các lực lượng kinh tế và chính trị
(x. Phanxico, Tông huấn Laudato si’, 106).
Ngoài ra, trong một số nhóm giới trẻ đang nổi lên một niềm đam mê ngày càng
lan rộng đối với thái độ chấp nhận rủi ro như một công cụ để tự khám phá, để tìm
kiếm những cảm giác mạnh và để chứng tỏ bản thân. Bên cạnh sự tiếp nối của các hiện
tượng cũ, chẳng hạn như hành vi tình dục sớm, sự lang chạ, du lịch tình dục, sự tôn
24
thờ quá mức đối với thân xác, ngày nay người ta lưu ý đến sự phổ biến rộng rãi của
nội dung khiêu dâm kỹ thuật số và phô bày thân xác trên mạng. Với những hiện tượng
như vậy mà các thế hệ trẻ được tiếp xúc, tạo nên một trở ngại cho sự trưởng thành
lành mạnh. Chúng nhắm vào các lực lượng xã hội hoàn toàn mới và có ảnh hưởng đến
những lựa chọn và trải nghiệm cá nhân, khiến chúng trở thành mảnh đất màu mỡ cho
một loại thuộc địa hóa tư tưởng.
Tiếp nhận những giáo huấn đạo đức của Giáo hội
38. Đây là bối cảnh mà các gia đình Ki-tô giáo và cộng đoàn giáo hội tìm cách giúp
những người trẻ tìm thấy tình dục như một món quà tuyệt vời ẩn chứa trong Mầu
nhiệm, để sống các mối quan hệ theo luận lý của Tin Mừng. Nhưng không phải lúc nào
họ cũng thành công trong việc chuyển khát khao này thành chương trình giáo dục cảm
xúc và tính dục kỹ lưỡng, vượt lên trên và thoát ra khỏi cách tổ chức rời rạc. Nơi nào
với chương trình giáo dục thật sự được xem là một đề xuất lựa chọn sẽ có những kết
quả tích cực giúp những người trẻ nắm bắt mối quan hệ giữa việc giữ vững niềm tin
vào Chúa Giê-su Ki-tô và cách sống chứng nhân và mối quan hệ giữa các cá nhân.
Những kết quả này mời gọi và khuyến khích sự đầu tư nhiều hơn cho những hoạt động
tích cực của Giáo hội trong lĩnh vực này.
Những câu hỏi của người trẻ
39. Giáo hội có một truyền thống phong phú để dựa trên đó xây dựng và đưa ra
giáo huấn của mình về lĩnh vực này: chẳng hạn, Giáo lý Giáo hội Công giáo, thần học
về thân xác được Thánh Gioan Phaolô II phát triển, Thông điệp Deus Caritas Est của
Đức Benedict XVI, Tông huấn Amoris Laetitia của Đức Giáo hoàng Phanxico. Nhưng
những người trẻ, kể cả những người biết giáo huấn này và sống theo nó, bày tỏ mong
muốn được nghe một lời rõ ràng, nhân hậu và cảm thông từ Giáo hội. Tuy nhiên, luân
lý tính dục thường xuyên làm nảy sinh sự khó hiểu và khiến xa rời Giáo hội, tới mức
độ Giáo hội bị xem là một không gian của những phán xét và kết án. Trước những thay
25
đổi xã hội và lối sống tình cảm mới và vô số quan điểm đạo đức, người trẻ tỏ ra nhạy
cảm trước giá trị của tính xác thực và sự cống hiến, nhưng thường bị lạc hướng. Họ
bày tỏ khát khao mạnh mẽ muốn tranh luận các câu hỏi liên quan đến sự khác biệt
giữa bản sắc nam tính và nữ tính, tính tương hỗ giữa nam và nữ, và đồng tính luyến
ái.
Những hình thức dễ bị xúc phạm
Thế giới công việc
40. Thế giới công việc vẫn là một lĩnh vực mà giới trẻ thể hiện tính sáng tạo và năng
lực đổi mới của họ. Nhưng đồng thời họ đối mặt với các hình thức loại trừ và gạt ra
bên lề. Vấn đề đầu tiên và nghiêm trọng nhất là tình trạng thất nghiệp của thanh niên,
mà ở một số quốc gia đạt đến mức độ quá cao. Ngoài tình trạng khiến họ rơi vào cảnh
nghèo, sự thiếu việc làm tác động tiêu cực đến khả năng mơ ước và hy vọng của người
trẻ và nó lấy mất của họ cơ hội đóng góp cho sự phát triển của xã hội. Ở nhiều quốc
gia, tình trạng này phụ thuộc vào thực tế là một số người trẻ thiếu kỹ năng chuyên
môn đầy đủ, có lẽ vì những khuyết điểm trong hệ thống giáo dục và đào tạo. Thông
thường sự bấp bênh đối với công việc ảnh hưởng đến người trẻ có liên quan đến
những lợi ích kinh tế bóc lột sức lao động.
Bạo lực và bắt bớ
41. Nhiều người trẻ sống trong các vùng chiến tranh và họ phải trải qua bạo lực
dưới vô vàn hình thức khác nhau: bắt cóc, tống tiền, tội phạm có tổ chức, buôn người,
nô lệ và bóc lột tình dục, hãm hiếp, v.v. Những người trẻ tuổi khác, vì tôn giáo của họ,
phải đấu tranh để tìm vị trí của họ trong xã hội và họ chịu đựng nhiều hình thức bắt
bớ, thậm chí là hy sinh tính mạng. Rất nhiều thanh niên, hoặc là bị cưỡng bức hoặc do
thiếu lựa chọn, phải sống bằng con đường phạm tội và những hoạt động bạo lực: binh
26
lính trẻ em, băng đảng vũ trang, băng đảng tội phạm, buôn bán ma túy, khủng bố, v.v.
Bạo lực này phá hủy nhiều cuộc sống trẻ. Những sự lạm dụng và bị lệ thuộc, giống như
bạo lực và con đường sai lệch, là những lý do dẫn người trẻ vào chốn lao tù, với tỷ lệ
cao hơn nơi một số nhóm sắc tộc và nhóm xã hội. Tất cả những hoàn cảnh này đặt ra
các câu hỏi cho Giáo hội.
Tình trạng gạt ra bên lề và bất an xã hội
42. Thậm chí con số nhiều người hơn trên thế giới phải chịu các hình thức bị gạt ra
bên lề và loại trừ xã hội vì lý do tôn giáo, sắc tộc hoặc kinh tế, là những người trẻ tuổi.
Chúng ta hãy nhớ đến tình trạng khó khăn của các thiếu niên và thanh niên mang thai
và cơn đại dịch phá thai, kể cả sự lây nhiễm HIV, các hình thức bị lệ thuộc (ma túy, cờ
bạc, khiêu dâm, v.v.) và tình trạng của những trẻ em đường phố, không nhà cửa, không
gia đình hoặc nguồn lực kinh tế; đặc biệt phải chú ý đến các tù nhân trẻ tuổi. Nhiều bài
phát biểu nhấn mạnh đến sự cần thiết đối với Giáo hội phải đánh giá cao các kỹ năng
của những người trẻ bị loại trừ và những đóng góp mà họ có thể xây dựng cho cộng
đồng của họ. Giáo hội nên can đảm đứng về phía họ, đồng hành cùng họ khi họ đứng
lên lấy lại phẩm giá và vai trò của mình trong việc xây dựng lợi ích chung.
Trải nghiệm đau khổ
43. Trái với khuôn mẫu phổ biến, thế giới của người trẻ được đánh dấu sâu đậm
bởi những kinh nghiệm về tình trạng dễ bị xúc phạm, bất tài, bệnh tật và đau khổ. Ở
nhiều quốc gia, ngày càng gia tăng các mức độ đau khổ về tâm lý, trầm cảm, bệnh tâm
thần và rối loạn ăn uống, đặc biệt là trong giới trẻ, do các trải nghiệm bất hạnh khắc
sâu hoặc không thể tìm được vị trí trong xã hội; và chúng ta cũng không được quên
hiện tượng đau thương của những vụ tự tử. Những người trẻ trải qua nhiều thử thách
khác nhau, cùng với gia đình của họ, phải cậy dựa vào sự hỗ trợ của các cộng đồng Ki-
tô giáo, nhưng những cộng đồng này không phải luôn luôn được trang bị đầy đủ để
chào đón họ.
27
Tài nguyên của tình trạng dễ bị xúc phạm
44. Nhiều hoàn cảnh này được tạo ra bởi “văn hóa loại bỏ”: người trẻ tuổi nằm
trong số những nạn nhân đầu tiên của nó. Tuy nhiên, văn hóa này cũng có thể tạo vết
nhơ cho những người trẻ, cho các cộng đoàn Ki-tô hữu và các nhà lãnh đạo của họ, từ
đó góp phần vào sự xuống cấp của con người, của xã hội và môi trường làm ảnh hưởng
đến thế giới của chúng ta. Phản ứng của Giáo hội là một lời kêu gọi thay đổi, đoàn kết
và hoạt động giáo dục đổi mới, trong khi Giáo hội hiện diện một cách đặc biệt trong
những hoàn cảnh khó khăn này. Những người trẻ sống trong các hoàn cảnh này có
nguồn tài nguyên quý giá để chia sẻ với cộng đồng và họ dạy chúng ta đo đánh giá bản
thân trong những giới hạn, giúp chúng ta phát triển tính nhân văn. Không có dấu chấm
hết cho sự sáng tạo mà một cộng đoàn được đầy tràn sinh khí bởi Tin Mừng. Niềm vui
có thể đưa ra một giải pháp thay thế cho tình trạng bất ổn và các hoàn cảnh khó khăn.
Theo con đường này, xã hội có thể có kinh nghiệm rằng những viên đá bị thợ xây loại
bỏ có khả năng trở thành viên đá góc tường (x. Tv 118:22; Lc 20:17; Cv 4:11; 1 Pet
2:4).
28
Chương IV
Người trẻ ngày nay
Những khía cạnh của văn hóa giới trẻ ngày nay
Tính chất độc đáo và nét đặc trưng
45. Cách thức thế hệ trẻ tiếp cận thực tế có một số đặc điểm riêng biệt. Người trẻ
yêu cầu được chấp nhận và tôn trọng tính chất độc đáo của họ. Nói đến một số đặc
điểm rõ ràng nhất của văn hóa tuổi trẻ, hình ảnh được dành cho sự ưu tiên hơn và
vượt trên các hình thức giao tiếp khác, cảm giác và cảm xúc được gắn cho tầm quan
trọng như một cách tiếp cận thực tế, và tính cụ thể và hành động được dành cho sự
ưu tiên nhiều hơn những phân tích lý thuyết. Tình bạn là rất quan trọng đối với họ,
như việc thuộc về các nhóm đồng niên, được tổ chức với nhau thông qua phương tiện
truyền thông xã hội. Giới trẻ nói chung không gò bó và cởi mở đối với sự đa dạng, và
điều này khiến họ chú ý đến các chủ đề hòa bình, bao gồm và đối thoại giữa các nền
văn hóa và tôn giáo. Có rất nhiều bằng chứng từ nhiều nơi trên thế giới cho thấy rằng
người trẻ biết cách trở thành những người tiên phong trong sự gặp gỡ và đối thoại
liên tôn và liên văn hóa, trong bối cảnh chung sống hòa bình.
Cam kết và tham gia xã hội
46. Cho dù có khác so với các thế hệ trước, cam kết xã hội vẫn là một nét đặc biệt
của người trẻ ngày nay. Bên cạnh một số người còn thờ ơ, nhiều người khác sẵn sàng
cam kết thực hiện những sáng kiến cho các công việc tình nguyện, công dân tích cực
và đoàn kết xã hội, và họ cần được đồng hành và được động viên để phát huy những
tài năng, kỹ năng và sự sáng tạo của họ, và để đưa ra được những khích lệ giúp họ
nhận trách nhiệm. Cam kết xã hội và tiếp xúc trực tiếp với người nghèo vẫn là cơ hội
nền tảng để khám phá hoặc đào sâu đức tin và phân định ơn gọi. Có sự nhạy cảm mạnh
mẽ và rộng khắp đối với các vấn đề môi trường sinh thái và tính bền vững, mà Tông
29
huấn Laudato si’ (Chúc tụng Chúa) đã trình bày. Mọi người cũng chỉ ra rằng giới trẻ
sẵn sàng tham gia vào lĩnh vực chính trị để xây dựng lợi ích chung, một lĩnh vực mà
Giáo hội không thể luôn luôn đồng hành qua cách tạo ra những cơ hội để đào tạo và
không gian để phân định. Liên quan đến việc thúc đẩy công lý, người trẻ yêu cầu Giáo
hội thể hiện sự dấn thân quyết đoán và nhất quán, dập tắt mọi sự đồng lõa với tâm
tính thế gian.
Nghệ thuật, âm nhạc và thể thao
47. Thượng hội đồng công nhận và đánh giá cao tầm quan trọng mà giới trẻ dành
cho cách thể hiện nghệ thuật dưới mọi hình thức: có nhiều bạn trẻ sử dụng tài năng
của Chúa ban trong lĩnh vực này, làm lan tỏa cái đẹp, sự thật và sự tốt lành, phát triển
tính nhân văn và mối quan hệ của họ với Thiên Chúa. Đối với nhiều người, thể hiện
nghệ thuật cũng là một ơn gọi chuyên môn đích thực. Chúng ta không quên rằng trong
suốt nhiều thế kỷ, “con đường nghệ thuật” là một trong những con đường đặc quyền
để thể hiện niềm tin và rao giảng phúc âm.
Âm nhạc có tầm quan trọng đặc biệt, nó tạo ra một môi trường thật mà giới trẻ
không ngừng đắm chìm trong đó, cũng như một nền văn hóa và ngôn ngữ có khả năng
khơi dậy cảm xúc và định hình cho bản sắc. Ngôn ngữ âm nhạc cũng đại diện cho một
nguồn tài nguyên mục vụ với một hình thái đặc biệt trong phụng vụ và sự canh tân
của nó. Việc tiêu chuẩn hóa thị hiếu thông qua những lợi ích thương mại đôi khi có
nguy cơ làm giảm giá trị mối liên kết với các hình thức truyền thống thể hiện âm nhạc
và phụng vụ.
Điều quan trọng không kém là sự nhấn mạnh mà những người trẻ tuổi đặt vào
hoạt động thể thao, Giáo hội không được đánh giá thấp tiềm năng của nó đối với giáo
dục và đào tạo, duy trì sự hiện diện vững chắc ở đó. Thế giới thể thao cần được giúp
đỡ để vượt qua những sự mơ hồ đang ảnh hưởng đến nó, chẳng hạn như thần tượng
hóa các nhà vô địch, sự phụ thuộc vào lợi ích thương mại và ý thức hệ phải thành công
30
bằng mọi giá. Một con đường để thực hiện là nhấn mạnh giá trị của sự đồng hành và
hỗ trợ cho người khuyết tật trong hoạt động thể thao.
Đời sống thiêng liêng và tính tôn giáo
Những bối cảnh tôn giáo khác nhau
48. Kinh nghiệm tôn giáo của giới trẻ bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi bối cảnh xã hội
và văn hóa nơi họ sống. Ở một số quốc gia, đức tin Ki-tô giáo là một kinh nghiệm cộng
đoàn mạnh mẽ và sống động, trong đó giới trẻ tham gia với niềm vui. Trong các khu
vực khác của truyền thống Ki-tô giáo cổ xưa, phần lớn dân số Công giáo không trải
nghiệm được cảm giác thực sự thuộc về Giáo hội; tuy nhiên, không thiếu các nhóm
thiểu số và những kinh nghiệm sáng tạo chỉ ra sự hồi sinh của sự quan tâm đến tôn
giáo như một phản ứng chống lại tầm nhìn hạn hẹp và bị bóp nghẹt. Ở những nơi khác,
người Công giáo cùng với các giáo phái Ki-tô giáo khác tạo thành một cộng đồng thiểu
số đôi khi phải chịu cảnh phân biệt đối xử hoặc thậm chí là bắt bớ. Cuối cùng, có những
nơi với các giáo phái hoặc hình thức tín ngưỡng thay thế đang gia tăng; những tín đồ
của các nhóm đó thường bị vỡ mộng và chống lại bất kỳ hình thức tôn giáo nào. Nếu
ở một số vùng, giới trẻ không có cơ hội bày tỏ đức tin của mình một cách công khai
hoặc thấy sự tự do tôn giáo của họ không được công nhận, thì ở những vùng khác họ
cảm thấy sức đè nặng của những lựa chọn lịch sử – bao gồm cả chính trị – đã làm suy
yếu uy tín của Giáo hội. Không thể nói về tính tôn giáo của giới trẻ nếu không suy xét
đến tất cả những sự khác biệt này.
Tìm kiếm tôn giáo
49. Nói chung, người trẻ nói rằng họ đang tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống và họ thể
hiện sự quan tâm đến tâm linh. Tuy nhiên, đôi khi sự chú ý này có thể mang hình thức
tìm kiếm hạnh phúc tâm lý hơn là mở lòng để gặp gỡ với Mầu nhiệm của Thiên Chúa
31
Hằng sống. Đặc biệt trong một số nền văn hóa, nhiều người coi tôn giáo là một vấn đề
riêng tư và họ lựa chọn từ nhiều truyền thống tâm linh khác nhau có những yếu tố mà
họ tìm thấy sự phản ánh những điều họ tin. Từ đó lan truyền một thuyết hỗn hợp, phát
triển dựa trên sự giả định thuộc tương đối luận rằng tất cả các tôn giáo đều bình đẳng.
Gắn bó với cộng đoàn đức tin không được mọi người xem là một con đường đặc ân để
tìm được ý nghĩa của cuộc sống, và nó được đồng hành và đôi khi được thay thế bởi
những ý thức hệ hoặc bởi sự sùng bái thành công trong chuyên môn và kinh tế, với
quan điểm tự hoàn thành mong ước về vật chất. Tuy nhiên, một số cách thực hành
được thừa hưởng từ truyền thống vẫn còn tồn tại, chẳng hạn như hành hương đến các
đền thánh, có những lúc bao gồm số lượng lớn người trẻ, và những cách thể hiện lòng
đạo đức phổ biến, thường là sự sùng kính Mẹ Maria và các Thánh, là những cách giữ
gìn đời sống đức tin của một dân tộc.
Gặp gỡ Chúa Giê-su
50. Sự đa dạng tương tự được tìm thấy trong mối quan hệ của người trẻ với hình
ảnh Chúa Giêsu. Nhiều bạn trẻ nhận Ngài là Đấng Cứu Thế và là Con Thiên Chúa và họ
thường cảm thấy gần gũi với Ngài thông qua Mẹ Maria, Mẹ Người, và họ dấn thân vào
hành trình đức tin. Những người khác không có mối quan hệ cá nhân với Ngài, nhưng
xem Ngài là một người tốt lành và là một điểm tham chiếu về đạo đức. Một lần nữa
những bạn trẻ khác gặp gỡ Ngài qua một trải nghiệm mạnh mẽ của Thần Khí. Tuy
nhiên, với những người khác, Ngài là một nhân vật của quá khứ rất xa cách với kinh
nghiệm của con người và không có liên quan đến cuộc sống của họ.
Mặc dù đối với nhiều người trẻ, Thiên Chúa, tôn giáo và Giáo hội dường như là
những từ ngữ trống rỗng, họ rất nhạy cảm với hình ảnh của Chúa Giê-su khi Người
được trình bày một cách hấp dẫn và hiệu quả. Bằng nhiều cách, người trẻ ngày nay
đang nói với chúng ta: “Chúng tôi muốn được gặp ông Giê-su” (Ga 12:21), nó biểu lộ
sự thao thức lành mạnh là đặc trưng cho tâm hồn mỗi con người: thao thức tìm kiếm
32
tâm linh, thao thức gặp gỡ với Thiên Chúa, thao thức yêu thương” (Phanxico, Thánh
Lễ khai mạc Tổng Công hội Dòng Thánh Augustine, 28 tháng Tám 2013).
Khao khát sống phụng vụ
51. Trong nhiều bối cảnh, người trẻ Công giáo yêu cầu những dịp cầu nguyện và cử
hành bí tích có thể tác động đến cuộc sống hàng ngày của họ qua một phụng vụ tươi
mới, chân thực và hân hoan. Ở một số nơi trên thế giới, kinh nghiệm phụng vụ là nguồn
mạch chính cho bản sắc Ki-tô giáo và có một mức độ tham dự tốt, với niềm tin. Giới
trẻ xem phụng vụ là một thời gian đặc ân để trải nghiệm về Thiên Chúa và với cộng
đoàn hội thánh và là điểm xuất phát cho sứ mạng. Tuy nhiên, ở những nơi khác, chúng
tôi đang chứng kiến sự rời bỏ các Bí tích và Thánh Lễ Chúa nhật, được xem là một giới
luật đạo đức hơn là một sự gặp gỡ đầy niềm vui với Thiên Chúa Phục sinh và cộng
đoàn. Nói chung, cho dù có các lớp giáo lý về bí tích được tổ chức, nhưng vẫn có rất ít
sự đồng hành giáo dục để sống bí tích một cách sâu sắc, để đi vào sự phong phú của
các mầu nhiệm qua những biểu tượng và nghi thức của nó.
Sự tham gia và gắn kết tích cực
Giới trẻ muốn gắn kết tích cực
52. Trước những sự đối nghịch của xã hội, nhiều người trẻ mong muốn cống hiến
những thành quả của tài năng, kỹ năng và sự sáng tạo của họ và họ sẵn sàng lãnh nhận
trách nhiệm. Trong số những chủ điểm họ yêu thích nhất là tính bền vững của xã hội
và môi trường, sự phân biệt đối xử và phân biệt chủng tộc. Sự tham gia của giới trẻ
thường đi theo những con đường hoàn toàn mới, trong đó có việc khai thác tiềm năng
của truyền thông kỹ thuật số về những huy động và áp lực chính trị: việc truyền bá lối
sống và các mô hình tiêu dùng và đầu tư, trong sự đoàn kết và quan tâm đến môi
33
trường; những hình thức mới của sự cam kết và tham gia và xã hội và chính trị; những
hình thức phúc lợi mới trợ giúp người hèn mọn nhất.
Những lý do của sự xa cách
53. Thượng Hội đồng nhận thức được rằng một con số đáng kể những người trẻ,
với rất nhiều lý do, không yêu cầu nơi Giáo hội bất cứ điều gì vì họ không thấy Giáo
hội là quan trọng đối với cuộc sống của họ. Trái lại, một số người yêu cầu dứt khoát
rằng phải để họ một mình, vì họ thấy sự hiện diện của Giáo hội là một sự phiền toái,
thậm chí là khó chịu. Yêu cầu này không phải luôn luôn xuất phát từ sự khinh miệt
thiếu tính phê phán hoặc bốc đồng, nhưng cũng có thể dựa trên những lý do nghiêm
túc và đứng đắn: những vụ bê bối tình dục và kinh tế; thực tế là các giáo sĩ chuẩn bị
rất kém để gắn kết hiệu quả với những sự nhạy cảm của giới trẻ; thiếu quan tâm đến
việc chuẩn bị bài giảng và trình bày Lời Chúa; vai trò thụ động được trao cho giới trẻ
trong cộng đoàn Ki-tô giáo; Giáo hội khó khăn trong việc giải thích các điểm giáo lý và
đạo đức của mình trước xã hội đương đại.
Người trẻ trong Giáo hội
54. Người Công giáo trẻ không chỉ đơn thuần đón nhận đầu cuối của hoạt động mục
vụ: họ là thành viên sống động của một thân thể hội thánh, những người được rửa tội
trong đó Thần Khí Chúa cư ngụ và hoạt động. Họ giúp làm phong phú bản chất của
Giáo hội và không riêng những điều Giáo hội làm. Họ là hiện tại của Giáo hội chứ không
chỉ là tương lai của Giáo hội. Giới trẻ giữ vai chính trong nhiều hoạt động của Giáo hội,
qua đó họ thể hiện sự phục vụ một cách quảng đại, đặc biệt qua việc giảng dạy giáo lý
và phụng vụ, chăm sóc người yếu đuối, làm việc thiện nguyện với người nghèo. Các
phong trào, hiệp hội và các hội đoàn tôn giáo cũng mang đến cho người trẻ cơ hội cho
sự cam kết và đồng trách nhiệm. Đôi khi sự sẵn sàng của người trẻ vấp phải tính độc
đoán và sự nghi ngờ từ người lớn tuổi và các mục tử, họ không nhận ra trọn vẹn tính
sáng tạo của người trẻ và họ phải chật vật để chia sẻ trách nhiệm.
34
Phụ nữ trong Giáo hội
55. Giới trẻ cũng mạnh mẽ kêu gọi sự công nhận lớn hơn và đánh giá cao hơn dành
cho phụ nữ trong xã hội và trong Giáo hội. Nhiều phụ nữ giữ một phần trọng yếu trong
các cộng đoàn Ki-tô giáo, nhưng thường rất khó để họ được tham gia vào các bước
đưa ra quyết định, ngay cả khi những điều này không đòi hỏi trách nhiệm mục vụ cụ
thể. Sự thiếu vắng tiếng nói và quan điểm của phái nữ làm cho sự tranh luận và hành
trình của Giáo hội nghèo nàn, làm mất đi sự phân định của một đóng góp quý giá.
Thượng Hội đồng khuyến nghị mọi người phải nhận thức rõ hơn về tính cấp bách của
một sự thay đổi không thể tránh khỏi, nhất là trên cơ sở phản ánh thuộc nhân học và
thần học về sự tương hỗ giữa nam và nữ.
Sứ mạng của người trẻ đối với bạn bè đồng tuổi
56. Trong nhiều bối cảnh khác nhau, có các nhóm giới trẻ, thường là từ các phong
trào và hội đoàn hội thánh, tích cực tham gia rao giảng phúc âm cho bạn bè đồng tuổi
của họ qua đời sống chứng nhân cụ thể, ngôn ngữ dễ tiếp cận và khả năng thiết lập
mối quan hệ bạn bè đích thực. Hoạt động tông đồ này giúp đem Tin Mừng đến cho
những người không thể tiếp cận được bằng thừa tác vụ giới trẻ bình thường và nó
giúp cho đức tin của những người tham gia vào đó được trưởng thành. Vì vậy, nó xứng
đáng được đánh giá cao, được hỗ trợ, được đồng hành một cách khôn ngoan và hòa
nhập vào đời sống của cộng đoàn.
Mong muốn một cộng đoàn hội thánh chân thực và huynh đệ hơn
57. Giới trẻ yêu cầu Giáo hội đưa ra một tấm gương sáng về tính xác thực, gương
mẫu, năng lực, đồng trách nhiệm và sự chắc chắn về văn hóa. Đôi khi yêu cầu này có
vẻ giống như một sự chỉ trích, nhưng thường nó cho thấy hình thức tích cực của cam
kết cá nhân đối với một cộng đoàn huynh đệ, chào đón, vui mừng và cam kết, chống
lại sự bất công xã hội. Trong số những điều mong chờ của giới trẻ, điểm nổi bật nhất
35
là họ khao khát Giáo hội chấp nhận một phong cách đối thoại ít gia trưởng và thẳng
thắn hơn.
36
PHẦN II
“Mắt họ liền mở ra”
58. “Rồi bắt đầu từ ông Môi-sê và tất cả các ngôn sứ, Người giải thích cho hai ông
những gì liên quan đến Người trong tất cả Sách Thánh. Khi gần tới làng họ muốn đến,
Đức Giê-su làm như còn phải đi xa hơn nữa. Họ nài ép Người rằng: "Mời ông ở lại với
chúng tôi, vì trời đã xế chiều, và ngày sắp tàn." Bấy giờ Người mới vào và ở lại với họ.
Khi đồng bàn với họ, Người cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, và bẻ ra trao cho họ. Mắt
họ liền mở ra và họ nhận ra Người, nhưng Người lại biến mất.” (Lc 24:27-31).
Sau khi lắng nghe họ, Chúa đề cập đến một “câu nói” sắc bén và dứt khoát, đầy
uy quyền và làm biến đổi hai người lữ khách. Bằng cách này, nhẹ nhàng nhưng dứt
khoát, Chúa bước vào nơi ở của họ, Người ở lại với họ và Người chia sẻ bánh sự sống:
Người là dấu chỉ Thánh Thể cuối cùng cho phép hai môn đệ được mở mắt.
Một Lễ Ngũ Tuần mới
Hoạt động của Chúa Thánh Thần
59. Chúa Thánh Thần làm bừng cháy tâm hồn, làm sáng tỏ đôi mắt và thức tỉnh đức
tin của hai người lữ khách. Người hoạt động ngay từ khi bắt đầu công trình sáng tạo
thế giới để chương trình của Chúa Cha tóm lại mọi điều trong Đức Ki-tô có thể đạt đến
sự kiện toàn. Người hành động mọi lúc, mọi nơi, trong nhiều bối cảnh và văn hóa khác
nhau, kêu gọi cam kết cho công bằng, tìm kiếm sự thật, can đảm hy vọng ngay giữa
những khó khăn và đau khổ. Do đó Thánh Phaolô nói rằng “cho đến bây giờ, muôn loài
thọ tạo cùng rên siết” (Rm 8:22). Khát khao đời sống trong sự yêu thương và sự thao
thức tốt lành được tìm thấy trong tâm hồn của người trẻ là một phần của niềm khao
khát lớn lao về sự viên mãn của niềm tin nơi tất cả thọ tạo. Trong mỗi người trẻ, kể cả
37
những người không biết Đức Ki-tô, Thần Khí sáng tạo vẫn hoạt động để dẫn dắt họ
đến với cái đẹp, sự thiện và sự thật.
Thần Khí làm Giáo hội trẻ trung
60. Tuổi trẻ là một giai đoạn xác thực và độc đáo trong cuộc sống, mà chính Chúa
Giêsu đã trải qua, từ đó Ngài thánh hóa nó. Sứ điệp cho Người Trẻ của Công đồng
Vatican II (7 tháng Mười Hai năm 1965) trình bày Giáo hội như là “tuổi trẻ thật sự của
trần gian,” mang trong mình “khả năng mừng vui với những gì đang mở ra, cho đi bản
thân một cách vô điều kiện, canh tân chính mình và một lần nữa lên đường cho những
cuộc chinh phục mới.” Với sự tươi mới và đức tin của họ, người trẻ giúp thể hiện khuôn
mặt này của Giáo hội, trong đó chúng ta nhìn thấy một hình ảnh phản chiếu của “Đấng
Hằng sống vĩ đại, Đức Ki-tô là Đấng muôn đời trẻ trung.” Đó không phải là vấn đề tạo
ra một Giáo hội mới cho người trẻ, nhưng là cùng với họ tái khám phá sự tươi trẻ của
Giáo hội, mở lòng chúng ta đón nhận ơn sủng của một ngày lễ Ngũ tuần mới.
Thần khí trong đời sống của người tín hữu
61. Ơn gọi của người Ki-tô hữu là đi theo Đức Ki-tô, đi qua nguồn nước của Bí tích
Rửa tội, lãnh nhận dấu ấn của Bí tích Thêm sức và trở thành một phần Thân thể của
Người qua Bí tích Thánh Thể. “Vì vậy, Chúa Thánh Thần đến, ban đầu qua nước và sau
đến lửa, và anh chị em được hòa trộn vào bánh là Thân thể của Chúa Ki-tô (Thánh
Augustine, Bài giảng 227). Trong hành trình nhập môn Ki-tô giáo, trên tất cả chính
nhờ Bí tích Thêm sức cho phép người tín hữu được sống lại trải nghiệm Lễ Ngũ Tuần
của một sự tuôn đổ mới từ Chúa Thánh Thần cho sự phát triển và sứ mạng. Điều quan
trọng là phải tái khám phá tính phong phú của Bí tích này, để nắm bắt mối liên kết của
nó với ơn gọi riêng của mỗi người được rửa tội và với thần học đặc sủng, để quan tâm
nhiều hơn đến cách nó được thể hiện theo thừa tác vụ, để nó không trở thành thời
gian mang tính nghi thức và vô nghĩa. Mỗi hành trình ơn gọi đều có Chúa Thánh Thần
38
là vai chính: Ngài là “người thầy tâm hồn”, Đấng mà chúng ta nên noi theo sự dẫn dắt
của Người.
Một trải nghiệm đích thực về Thiên Chúa
62. Điều kiện đầu tiên cho sự phân định ơn gọi trong Thần Khí là một trải nghiệm
đích thực về niềm tin vào Đức Ki-tô, Đấng đã chết và sống lại, nhớ rằng đức tin không
phải là một ánh sáng phá tan mọi bóng tối của chúng ta, nhưng là một ngọn đèn dẫn
những bước đi của chúng ta trong đêm tối và đủ cho hành trình” (Phanxico, Thông
điệp Lumen Fidei, 57). Trong các cộng đoàn Ki-tô giáo đôi khi chúng ta có nguy cơ đưa
ra một hữu thần thuyết đạo đức và trị liệu, ngay cả khi không có chủ ý, nhằm đáp ứng
nhu cầu của con người về sự an toàn và thoải mái, thay vì một cuộc gặp gỡ sống động
với Thiên Chúa dưới ánh sáng Tin Mừng và sức mạnh của Thần Khí. Nếu đúng là cuộc
sống chỉ được đánh thức bởi sức sống, thì rõ ràng là người trẻ cần gặp gỡ các cộng
đoàn Kitô giáo thực sự bắt nguồn từ tình bạn với Đức Ki-tô, Người dẫn chúng ta đến
với Chúa Cha trong sự hiệp thông của Chúa Thánh Thần.
39
Chương I
Hồng ân của tuổi trẻ
Chúa Giê-su là một người trẻ giữa những người trẻ
Tuổi trẻ của Chúa Giê-su
63. “Một người trẻ cho tất cả các bạn trẻ, trở thành một mẫu gương cho giới trẻ, và
do đó thánh hóa họ cho Chúa” (Irenaeus, Adversus Haereses, II, 22, 4), Đức Ki-tô đã
thánh hóa giai đoạn của tuổi trẻ vì quả thật ngài đã sống giai đoạn đó. Trình thuật Kinh
thánh chỉ giới thiệu một chương của tuổi trẻ của Chúa Giê-su (x. Lc 2:41-52), trải qua
trong sự chìm lắng, trong sự đơn giản và trong môi trường làm việc của làng Na-da-
rét, và Người chỉ được biết đến như là một “người thợ mộc” (Mc 6:3) và “con trai của
người thợ mộc” (Mt 13:55).
Chiêm ngắm cuộc đời của Ngài là cách tốt nhất để nắm bắt phúc lành của tuổi
trẻ: Chúa Giêsu có niềm tin tuyệt đối vào Chúa Cha, Ngài duy trì tình bạn với các môn
đệ và ngay trong những thời gian khủng hoảng, Ngài vẫn trung tín với họ. Ngài thể
hiện lòng trắc ẩn sâu sắc đối với những người hèn mọn nhất, đặc biệt là người nghèo,
người bệnh, tội nhân và những người bị loại trừ. Người đã can đảm đối đầu với những
người có thẩm quyền về tôn giáo và chính trị thời bấy giờ; Người đã chịu sự hiểu lầm
và bị từ chối; Ngài trải qua nỗi sợ hãi khi đứng trước đau khổ và Người biết sự mong
manh của Cuộc Khổ Nạn; Người hướng mắt nhìn về tương lai, phó thác bản thân vào
bàn tay an toàn của Chúa Cha trong sức mạnh của Thần Khí. Tất cả những người trẻ
có thể nhìn thấy chính họ trong Chúa Giêsu, cùng với những nỗi sợ hãi và niềm hy
vọng của họ, những sự bấp bênh và ước mơ của họ và họ có thể phó thác bản thân cho
Người. Đối với họ, chiêm ngưỡng những cuộc gặp gỡ của Chúa Giê-su với người trẻ sẽ
là một nguồn cảm hứng.
40
Với ánh mắt nhìn của Chúa
64. Lắng nghe Đức Ki-tô và hiệp thông với Ngài giúp các mục tử và những nhà giáo
dục tìm được cách giải thích khôn ngoan về giai đoạn này của cuộc sống. Thượng Hội
đồng cố gắng nhìn người trẻ bằng thái độ của Chúa Giê-su, để phân định những dấu
chỉ hoạt động của Thần Khí trong cuộc sống của họ. Chúng tôi tin rằng ngay cả ngày
nay, Thiên Chúa nói với Giáo hội và thế giới thông qua giới trẻ, qua sự sáng tạo và cam
kết của họ, cũng như những đau khổ và lời cầu xin của họ để được giúp đỡ. Với họ,
chúng ta có thể đọc thời đại của chúng ta theo tính ngôn sứ hơn và nhận ra các dấu
chỉ của thời đại; do đó, người trẻ là một trong những “đấu trường thần học”, qua đó
Thiên Chúa cho chúng ta biết một số mong chờ và thách đố của Người để xây dựng
tương lai.
Những đặc điểm của tuổi trẻ
65. Là một giai đoạn phát triển của nhân cách, tuổi trẻ được in dấu bằng những ước
mơ tạo thành động lực, bằng những mối quan hệ đòi hỏi ngày càng nhiều tính kiên
định và cân bằng hơn, bằng những thử thách và thử nghiệm, và bằng những lựa chọn
để từng bước xây dựng một dự án cuộc sống. Ở giai đoạn này của cuộc đời, người trẻ
được kêu gọi tiến bước nhưng không đánh mất nguồn cội của mình, để xây dựng tính
tự chủ, nhưng không trong sự đơn độc. Bối cảnh xã hội, kinh tế, văn hóa không phải
luôn luôn cung cấp đủ những điều kiện thuận lợi. Nhiều thánh nhân trẻ tuổi đã cho
phép những đặc điểm tuổi trẻ tỏa sáng với tất cả vẻ đẹp của họ, và trong thời đại của
mình, họ là những ngôn sứ thực sự của sự thay đổi. Tấm gương của họ cho thấy những
khả năng của người trẻ khi họ mở lòng để gặp gỡ với Đức Ki-tô.
Những người trẻ khuyết tật hoặc mang trong mình bệnh tật cũng có thể đưa ra
sự đóng góp có giá trị. Thượng Hội đồng mời các cộng đoàn hãy dành chỗ cho các sáng
kiến để công nhận và cho phép họ trở thành những vai chính, chẳng hạn thông qua
41
việc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu cho người điếc, các chương trình giáo lý phù hợp,
những kinh nghiệm xã hội và kinh nghiệm làm việc.
Sự thao thức tốt lành của người trẻ
66. Các bạn trẻ mang trong mình sự thao thức mà trên hết là được chấp nhận, được
tôn trọng và đồng hành, với lòng tự tin hoàn toàn về sự tự do và trách nhiệm của họ.
Qua kinh nghiệm, Giáo hội biết rằng sự đóng góp của họ là nền tảng cho sự đổi mới.
Về một số khía cạnh, người trẻ có thể là một bước đi trước các mục tử của họ. Vào
buổi sáng Phục sinh, người Môn đệ trẻ được Chúa yêu đã đến mộ trước, trước cả Phê-
rô, là người bị gánh nặng của tuổi tác và sự phản bội (x. Ga 20:1-10); cũng như vậy
trong cộng đoàn Ki-tô hữu thì động lực tuổi trẻ là một nguồn năng lượng đổi mới cho
Giáo hội, vì nó sẽ giúp Giáo hội giũ bỏ được mọi thứ đè nặng lên mình hoặc làm Giáo
hội trở nên trì trệ, để mở rộng cửa cho Chúa Sống lại. Đồng thời, thái độ của Người
Môn đệ được Chúa yêu cho thấy điều quan trọng là phải giữ được sự liên kết với kinh
nghiệm của người già, để nhận ra vai trò của các mục tử và không tiến bước một mình.
Từ đó tạo nên bản giao hưởng của các tiếng nói chính là hoa trái của Thần Khí.
Những người trẻ bị tổn thương
67. Như mọi người khác, người trẻ cũng mang trên mình những vết thương. Có
những vết thương của các thất bại mà họ phải gánh chịu, những khao khát bị thất
vọng, những kinh nghiệm về sự phân biệt đối xử và bất công, về việc không cảm thấy
được yêu thương hay được công nhận. Có những vết thương về thể chất và tâm lý.
Đức Ki-tô, Đấng đã chấp nhận đón lấy cuộc thương khó và cái chết của mình, qua thập
giá của Người, đến gần gũi tất cả những người trẻ đau khổ. Tiếp đến là những vết
thương về đạo đức, sự đè nặng của những lỗi lầm, cảm giác tội lỗi vì đã mắc các sai
phạm. Ngày nay hơn bao giờ hết, được hòa giải với những vết thương của bản thân là
một điều kiện cần thiết để có một đời sống tốt. Giáo hội được kêu gọi để hỗ trợ tất cả
42
những người trẻ trong các thử thách của họ và để thúc đẩy mọi hoạt động mục vụ cần
thiết.
Trở thành người trưởng thành
Tuổi của những sự lựa chọn
68. Tuổi trẻ là một quãng thời gian của cuộc đời cũng phải đi đến hồi kết, để mở
đường cho cuộc sống trưởng thành. Bước chuyển tiếp này không tự động diễn ra,
nhưng nó hàm ý về một hành trình của sự trưởng thành, không phải luôn luôn được
giúp đỡ bởi môi trường nơi người trẻ sống. Ở nhiều khu vực có một văn hóa lan rộng
tạm thời ủng hộ việc kéo dài vô thời hạn tuổi vị thành niên và trì hoãn các quyết định;
sự lo sợ về tính quyết đoán tạo ra chứng tê liệt trong việc đưa ra quyết định. Tuy nhiên,
không thể kéo tuổi trẻ đứng lại. Đó là độ tuổi của những sự lựa chọn và từ đây là giai
đoạn của niềm đam mê và trách nhiệm lớn nhất của nó. Người trẻ đưa ra quyết định
trong các lĩnh vực chuyên môn, xã hội và chính trị và theo những cách khác quyết liệt
hơn để định hình cho cuộc sống của họ. Chính vì những lựa chọn theo cách này mà
người ta có thể nói chính xác hơn về “những lựa chọn cuộc sống”: cuộc sống của một
người trẻ được trao cho một định hướng dứt khoát, với tính độc đáo đặc thù của nó.
Cuộc sống dưới dấu chỉ của sứ mạng
69. Đức Thánh Cha Phanxico mời gọi các bạn trẻ nhìn cuộc sống của họ trong chân
trời sứ mạng: “Vì vậy trong cuộc sống, chúng ta thường phí thời gian đặt câu hỏi về
bản thân: ‘Tôi là ai?’ Chúng con không thể cứ giữ mãi câu hỏi ‘Tôi là ai?’ trong suốt
phần đời còn lại của mình. Nhưng câu hỏi thật sự phải là: ‘Tôi sống cho ai?’” (Huấn từ
trong đêm Canh thức Cầu nguyện chuẩn bị cho Ngày Giới trẻ Thế giới, Vương cung
Thánh đường Thánh Maria Maggiore, 8 tháng Tư 2017). Lời này soi sáng cho những
lựa chọn của cuộc sống, vì nó mời gọi chúng ta đưa những lựa chọn đó vào trong chân
43
trời giải phóng của sự tự hiến. Đây là cách duy nhất để tiến đến niềm hạnh phúc đích
thực và lâu dài. Về mặt hiệu quả, “sứ mạng hữu thể của tôi trong lòng mọi người không
chỉ là một phần của cuộc sống hay một huy hiệu mà tôi có thể tháo cởi; nó không phải
là một khoảng thời gian ‘thêm’ hay khoảnh khắc khác trong cuộc sống. Thay vào đó,
nó là điều tôi không thể cắt đứt khỏi hữu thể của tôi mà không phá hủy chính bản ngã
của mình. Tôi là một sứ mạng trên trần gian này; đó là lý do tại sao tôi ở đây trong thế
giới này” (Phanxico, Tông huấn Evangelii Gaudium, 273).
Một nền giáo dục đủ khả năng đối thoại
70. Sứ mạng là một mục tiêu chắc chắn cho hành trình cuộc sống, nhưng không
phải là một “hệ thống bản đồ vệ tinh”, trình bày trước mặt tất cả mọi tuyến đường. Sự
tự do luôn đòi hỏi một chiều kích phiêu lưu, nó cần được đánh giá bằng tính can đảm
và được đồng hành một cách khôn ngoan, theo luật “tiệm tiến”. Nhiều trang Tin Mừng
miêu tả Chúa Giê-su mời gọi chúng ta phải táo bạo, dám ra khơi, chuyển từ luận lý chỉ
tuân giữ các điều răn thành món quà quảng đại và vô điều kiện, nhưng vẫn không che
giấu yêu cầu phải đón lấy thập giá của mình (x. Mt 16:24). Ngài rất dứt khoát: “Người
cho đi tất cả và Người đòi hỏi tất cả: Người trao ban một tình yêu tuyệt đối và đòi hỏi
một trái tim trọn vẹn” (Phanxico, Bài giảng, 14 tháng Mười 2018). Để không làm cho
người trẻ lầm đường bởi các đề xuất tối giản hoặc áp đảo họ bằng một loạt các quy tắc
đem đến cho Ki-tô giáo một hình ảnh bị thu hẹp và duy luân lý, chúng ta được kêu gọi
phải đầu tư cho lòng dũng cảm của họ và giáo dục họ dám nhận trách nhiệm, với sự
hiểu biết chắc chắn rằng những sai lỗi, thất bại và khủng hoảng là những kinh nghiệm
có thể làm vững mạnh nhân tính của họ.
Ý thức thực sự của thẩm quyền
71. Để bảo đảm một hành trình trưởng thành thực sự, người trẻ cần những người
lớn có thẩm quyền. Theo nguyên ngữ, auctoritas chỉ khả năng tạo sự phát triển; nó
không diễn tả ý tưởng về một sức mạnh chỉ huy, mà là một sức mạnh tạo tác thật sự.
44
Khi Chúa Giêsu gặp người trẻ, trong bất kỳ trạng thái và điều kiện nào của họ, ngay cả
khi họ đã chết, Người nói với họ bằng cách này hay cách khác: “Hãy trỗi dậy! Hãy đứng
dậy!” Và lời Người khiến xảy ra đúng như những gì Người nói (x. Mc 5:41; Lc 7:14).
Trong chương thuật về việc chữa lành người bị quỷ ám động kinh (x. Mc 9:14-29),
điều này khơi gợi nơi rất nhiều người những hình thức xa lánh mà người trẻ ngày nay
trải qua, rõ ràng Chúa Giê-su giang tay Ngài ra không để lấy mất đi tự do mà để làm
cho nó hoạt động, giải phóng nó. Chúa Giê-su thi hành trọn vẹn thẩm quyền của Ngài:
Ngài không muốn điều gì khác ngoài sự trưởng thành của người trẻ, không mang một
chút sự chiếm hữu, thao túng hay làm mê hoặc.
Những mối dây quan hệ gia đình
72. Gia đình là cộng đoàn đức tin đầu tiên là nơi người trẻ có kinh nghiệm về tình
yêu của Thiên Chúa và bắt đầu phân định một ơn gọi, với tất cả những giới hạn và sự
bất toàn của nó. Hai Thượng Hội đồng gần đây nhất và Tông huấn Amoris Laetitia đều
nói về họ, liên tục nhấn mạnh rằng nghĩa vụ của gia đình, như là một Hội Thánh tại
gia, là sống niềm vui của Tin mừng trong cuộc sống hàng ngày và giúp cho cho tất cả
các thành viên của mình luôn mở lòng cho chiều kích của ơn gọi và sứ mạng, theo hoàn
cảnh của họ.
Tuy nhiên, các gia đình không luôn luôn dạy con cái họ cân nhắc về tương lai
qua lăng kính của ơn gọi. Đôi khi khao khát tìm kiếm thế giá ngoài xã hội và thành
công cá nhân, tham vọng của cha mẹ hoặc xu hướng quyết định những lựa chọn cho
con cái của họ để lại rất ít không gian cho sự phân định và điều kiện để các quyết định
được thực hiện. Thượng Hội đồng nhận ra nhu cầu cần phải giúp các gia đình hiểu rõ
hơn về cuộc sống như một ơn gọi. Trình thuật Tin Mừng về tuổi niên thiếu của Chúa
Giê-su (x. Lc 2: 41-52), phụ thuộc vào cha mẹ nhưng vẫn có thể tách mình ra khỏi các
ngài để lo việc của Chúa Cha, có thể làm sáng tỏ cách giải thích về các mối quan hệ
trong gia đình từ quan điểm của Tin Mừng.
45
Được kêu gọi đến với tự do
Tin mừng của sự tự do
73. Tự do là điều kiện thiết yếu cho mọi lựa chọn cuộc sống đích thực. Tuy nhiên,
có nguy cơ nó bị hiểu lầm, đặc biệt vì nó thường được trình bày không thỏa đáng.
Chính Giáo hội gặp nhiều người trẻ giống như một thể chế áp đặt các quy tắc, những
điều cấm đoán và nghĩa vụ. Nhưng Đức Ki-tô “đã giải thoát chúng ta để chúng ta được
tự do” (Gl 5:1), dẫn đưa chúng ta từ chế độ Lề Luật đến Thần Khí. Dưới ánh sáng của
Tin mừng, ngày nay thật hữu ích khi hiểu rõ hơn rằng tự do là đặc tính tương quan
đặc biệt và cho thấy rằng những đam mê và cảm xúc vô cùng quan trọng đến mức
chúng dẫn đưa chúng ta hướng tới cuộc gặp gỡ đích thực với tha nhân. Quan điểm này
cho thấy rõ ràng rằng sự tự do thật sự là vấn đề nhận thức bằng trí óc và chỉ có được
khi nó liên quan đến sự thật (xem Ga 8: 31-32) và trên hết là đức mến (x. 1 Cr 13: 1-
13; Gl 5:13): tự do là chính mình trong tâm hồn của người khác.
Sự tự do đáp lời
74. Thông qua kinh nghiệm sống tình huynh đệ và tình đoàn kết, đặc biệt là với
những người hèn mọn nhất, người trẻ học biết rằng tự do đích thực đến từ cảm giác
được chấp nhận, và chúng ta càng tạo không gian cho người khác nhiều hơn thì nó
càng phát triển. Họ có một kinh nghiệm tương tự khi họ cam kết sống cuộc sống đơn
giản hoặc tôn trọng môi trường. Khi họ trải nghiệm sự công nhận lẫn nhau và cam kết
chung, họ khám phá trong lòng một tiếng gọi âm thầm đến với tình yêu từ Thiên Chúa.
Điều này giúp dễ dàng nhận ra chiều kích siêu việt nằm ở trung tâm của tự do và trở
nên sống động qua sự tiếp xúc với những kinh nghiệm sống mãnh liệt nhất – sinh và
tử, tình bạn và tình yêu, tội lỗi và tha thứ. Đây là những kinh nghiệm giúp chúng ta
thấy rằng bản chất của tự do là đáp lời một cách dứt khoát.
46
Tự do và đức tin
75. Cách đây hơn 50 năm, Thánh Phaolô VI đã giới thiệu cụm từ “đối thoại về ơn
cứu độ” và ngài đã diễn giải sứ mạng của Chúa Con trên trần gian như là một cách thể
hiện của một “lời kêu gọi tình yêu.” Tuy nhiên, ngài nói thêm rằng chúng ta có quyền
tự do đáp lời hoặc từ chối nó” (x. Thông điệp Ecclesiam Suam, 75). Từ quan điểm này,
hành động của đức tin cá nhân cho thấy cả sự tự do và giải phóng. Vì vậy, đức tin không
phải là một yếu tố được thêm vào sự tự do giống như từ bên ngoài thêm vào, nhưng
nó làm thỏa mãn khao khát của lương tâm về sự thật, sự thiện và cái đẹp, tái khám
phá chúng một cách trọn vẹn trong Chúa Giê-su. Chứng tá của rất nhiều người tử đạo
trẻ trong quá khứ và hiện tại, vang vọng mạnh mẽ tại Thượng Hội đồng, là bằng chứng
thuyết phục nhất cho thấy đức tin làm cho chúng ta được tự do khi đối mặt với những
sức mạnh của thế giới này, trước những bất công và ngay cả khi đối mặt với cái chết.
Sự tự do bị thương tổn và được cứu chuộc
76. Sự tự do của con người bị hằn vết sẹo của những vết thương bởi tội lỗi riêng và
bởi nhục dục. Nhưng qua cách trải nghiệm sự tha thứ và lòng thương xót, khi mọi
người nhận thức được những trở ngại đang giam cầm mình, họ trở nên trưởng thành
và có thể cam kết rõ ràng hơn trong các lựa chọn dứt khoát cho cuộc sống. Từ quan
điểm giáo dục, điều quan trọng là phải giúp người trẻ không cảm thấy ngã lòng khi đối
mặt với những sai lầm và thất bại, thậm chí là những sai lầm và thất bại đáng hổ thẹn,
vì những điều này là một phần không thể thiếu trong hành trình hướng tới một sự tự
do trưởng thành hơn, nhận thức được điểm mạnh và điểm yếu của nó.
Nhưng sự dữ không có lời nói cuối cùng: “Vì Thiên Chúa quá yêu thế gian đến
nỗi đã ban Con Một của Người” (Ga 3:16). Người yêu chúng ta đến cùng và do vậy
Người chuộc lại sự tự do cho chúng ta. Chết trên thập giá vì chúng ta, Người tuôn đổ
Thần Khí, và “và ở đâu có Thần Khí của Chúa, thì ở đó có tự do” (2 Cr 3:17), một tự do
mới, một tự do vượt qua, được kiện toàn trong ơn sủng mỗi ngày.
47
Chương II
Mầu nhiệm ơn gọi
Tìm kiếm ơn gọi
Ơn gọi, hành trình và khám phá
77. Trình thuật tiếng gọi của Sa-mu-en (x. 1 Sm 3: 1-21) cho phép chúng ta tập hợp
các yếu tố cơ bản của sự phân định: lắng nghe và nhận ra tiếng gọi thiêng liêng, kinh
nghiệm cá nhân, phát triển từng bước trong sự hiểu biết, đồng hành kiên nhẫn và đầy
lòng tôn trọng đối với mầu nhiệm khi nó được bộc lộ, sứ mạng cho cộng đoàn. Ơn gọi
không áp đặt cho Sa-mu-en như một định mệnh phải thi hành; đó là một sự mời gọi
của tình yêu, một sự sai đi trong câu chuyện về sự tin tưởng nhau hàng ngày.
Đối với Sa-mu-en trẻ tuổi, cũng như với mọi người nam và nữ – ơn gọi bao gồm
một hành trình dài, đồng thời nó có thể có những khoảnh khắc mạnh mẽ và đặc ân.
Cần có thời gian để hiểu và diễn giải Lời Chúa; sứ mạng mà Lời mời gọi sẽ được tỏ lộ
từng bước. Các bạn trẻ bị cuốn hút vào cuộc phiêu lưu khám phá bản thân theo từng
bước một. Họ sẵn sàng học hỏi từ các hoạt động họ thực hiện, từ các cuộc gặp gỡ và
những mối quan hệ của họ, đặt mình vào sự thử thách trong cuộc sống hàng ngày. Tuy
nhiên, họ cần được giúp đỡ để đan kết những kinh nghiệm lại với nhau và đọc những
kinh nghiệm đó từ góc độ đức tin, tránh nguy cơ bị phân tán và nhận ra các dấu hiệu
mà Thiên Chúa nói. Trong giai đoạn khám phá một ơn gọi, mọi việc không hoàn toàn
trở nên rõ ràng ngay lập tức, vì “đức tin ‘nhìn thấy’, đến mức nó bước vào hành trình,
đến mức nó chọn đi vào những chân trời được mở ra bởi Lời của Chúa” (Phanxico,
Thông điệp Lumen Fidei, 9).
48
Ơn gọi, ơn sủng và tự do
78. Qua nhiều thế kỷ, kiến thức thần học về mầu nhiệm ơn gọi đã nhìn thấy những
điểm nhấn mạnh khác nhau, theo bối cảnh xã hội và hội thánh nơi chủ đề được xây
dựng. Trong bất cứ trường hợp nào, phải nhận ra được đặc tính tương tự của thuật
ngữ “ơn gọi” cũng như nhiều chiều kích thực tế được chỉ rõ. Theo thời gian, điều này
dẫn đến việc nhấn mạnh vào những khía cạnh cá nhân, vào những cách thức không
luôn đánh giá đúng tính phức tạp của bức tranh tổng thể. Do đó, để nắm bắt sâu sắc
mầu nhiệm của một ơn gọi xuất phát từ chính Thiên Chúa, chúng ta được kêu gọi phải
thanh tẩy trí tưởng tượng và ngôn ngữ tôn giáo của chúng ta, và tái khám phá sự
phong phú và sự hài hòa của cách trình bày trong Kinh thánh. Đặc biệt, sự tác động
lẫn nhau giữa việc lựa chọn thiêng liêng và sự tự do của con người cần phải được suy
nghĩ thấu đáo, bỏ qua mọi quan niệm của thuyết tiền định và thuyết ngoại tại. Ơn gọi
không phải là một kịch bản được soạn trước mà con người chỉ đơn giản đọc thuộc
lòng, và cũng không phải là một sự ứng khẩu trên sân khấu không soạn trước. Vì Thiên
Chúa kêu gọi chúng ta làm bạn chứ không phải làm người tôi tớ (x. Ga 15,13), nên
những lựa chọn của chúng ta là một đóng góp thực sự vào việc mở ra lịch sử của
chương trình yêu thương của Người. Mặt khác, chương trình cứu độ là một Mầu nhiệm
vượt trội hơn chúng ta vô cùng; do đó chỉ bằng cách lắng nghe Chúa thì chúng ta mới
biết mình được kêu gọi đóng góp vào phần nào trong đó. Được hiểu dưới ánh sáng
này, ơn gọi xuất hiện như một món quà của ơn sủng và giao ước – bí mật đẹp nhất và
quý giá nhất của sự tự do của chúng ta.
Sự tạo dựng và ơn gọi
79. Khi xác quyết rằng tất cả mọi sự đều được tạo dựng nhờ Đức Ki-tô và cho Ngài
(x. Cl 1, 16), Kinh Thánh hướng dẫn chúng ta đọc mầu nhiệm ơn gọi như một thực tại
thấm nhuần chính sự sáng tạo của Thiên Chúa. Thiên Chúa đã tạo dựng bằng Lời
Người, “gọi” để biến thành hữu thể và mang sự sống, sau đó Người “thiết lập sự khác
biệt” trong những hỗn độn mơ hồ, đóng dấu ấn trên vũ trụ nét đẹp của trật tự và sự
49
hài hòa của tính đa dạng. Nếu Thánh Phaolô VI nói rằng “mỗi sự sống đều là ơn gọi”
(x. Thông điệp Populorum Progressio, 15), thì Đức Benedict XVI nói thêm rằng con
người được tạo ra là một hữu thể đối thoại: Ngôi Lời sáng tạo “kêu gọi mỗi từng người
chúng ta, tỏ lộ rằng chính sự sống là một ơn gọi từ Thiên Chúa” (x. Tông huấn Verbum
Domini, 77).
Hướng đến một văn hóa ơn gọi
80. Nói về đời sống của con người theo cách nói của ơn gọi cho phép chúng ta làm
nổi bật một số yếu tố rất quan trọng đối với sự phát triển của người trẻ: nó có nghĩa
là bác bỏ quan điểm cho rằng họ đã được định đoạt bởi định mệnh hoặc là sản phẩm
của sự tình cờ, hoặc không thì họ là sản phẩm tốt của cá nhân để chịu sự quản lý tùy
ý. Nếu trong trường hợp đầu tiên không có ơn gọi, vì chẳng có sự công nhận nào về
định mệnh xứng đáng tồn tại, thì trong trường hợp thứ hai con người được cho là
“không có nguồn cội”, trở thành “người không có ơn gọi”. Đây là lý do tại sao vấn đề
quan trọng là xây dựng các điều kiện cho phép tất cả các cộng đoàn Ki-tô giáo, dựa
trên ý thức rửa tội của các thành viên cộng đoàn, để phát triển một văn hóa ơn gọi
đích thực và cam kết liên lỷ cầu nguyện cho các ơn gọi.
Ơn gọi theo Chúa Giê-su
Sự cuốn hút của Chúa Giê-su
81. Nhiều người trẻ trở nên say mê hình ảnh của Chúa Giê-su. Đối với họ đời sống
của Ngài rất tốt lành và đẹp, vì đó là đời sống nghèo và đơn giản, được xây dựng trên
những tình bạn chân thành và sâu sắc, trao tặng cho anh em của Ngài với lòng quảng
đại, không bao giờ khóa chặt trước bất cứ ai, nhưng luôn mở rộng cho ơn sủng. Ngày
nay, đời sống của Chúa Giê-su vẫn còn rất cuốn hút và truyền cảm; đối với tất cả những
người trẻ, đó là một sự khơi gợi thách đố cho họ. Giáo hội biết điều này xuất phát từ
50
sự thật rằng Chúa Giê-su có mối liên kết sâu sắc với mỗi con người, vì “Đức Ki-tô, A-
đam mới, qua sự mặc khải mầu nhiệm của Chúa Cha và tình yêu của Ngài, tỏ lộ trọn
vẹn chính mình và làm cho tiếng gọi tối thượng của Người trở nên rõ ràng” (x. Hiến
chế Mục vụ Gaudium et Spes, 22).
Đức tin, ơn gọi và cương vị người môn đệ
82. Quả thật, Chúa Giê-su không chỉ cuốn hút mọi người bằng cuộc sống của mình
– Ngài còn đưa ra một lời kêu gọi dứt khoát về đức tin. Ngài gặp những người nam và
nữ nhận ra trong những lời nói và hành động của Ngài cách thức đúng để nói về Thiên
Chúa và liên hệ đến Ngài, hướng họ đến với đức tin dẫn đến ơn cứu độ: “Này con, lòng
tin của con đã cứu chữa con. Con hãy đi bình an!” (Lc 8:48). Những người khác gặp
Ngài được kêu gọi để trở thành môn đệ và chứng nhân cho Ngài. Ngài không che giấu
những người muốn trở thành môn đệ về việc cần phải vác thập giá mỗi ngày và theo
Ngài trên một hành trình vượt qua cái chết và tiến đến sự phục sinh. Đức tin sống
chứng nhân trong Giáo hội, là dấu chỉ và công cụ của ơn cứu độ cho tất cả các dân tộc.
Luôn có nhiều hình thức khác nhau trong vai trò người môn đệ trong cộng đoàn của
Chúa Giê-su. Hầu hết các môn đệ sống đức tin trong những hoàn cảnh bình thường
của cuộc sống hàng ngày; tuy nhiên, có những người, gồm cả một số phụ nữ, đã chia
sẻ sự hiện hữu lưu động và ngôn sứ của Thầy (x. Lc 8: 1-3); ngay từ khởi đầu, các tông
đồ đã có một vai trò đặc biệt trong cộng đoàn và họ được kết hợp với Ngài trong sứ
vụ hướng dẫn và rao giảng của Ngài.
Mẹ Maria Đồng Trinh
83. Trong số tất cả các nhân vật Kinh thánh điển hình của mầu nhiệm ơn gọi, chúng
ta nên suy ngẫm một cách đặc biệt về hình ảnh Mẹ Maria. Bằng lời “xin vâng” của mình,
người nữ trẻ này đã làm cho việc Nhập Thể trở nên hiện thực, từ đó tạo điều kiện cho
mọi ơn gọi khác của hội thánh. Mẹ vẫn luôn là người môn đệ đầu tiên của Chúa Giê-su
và là mẫu gương cho tất cả các môn đệ. Trong cuộc hành hương đức tin của mình, Mẹ
51
Maria đã theo Con của Mẹ đến đến dưới chân Thánh giá và sau Phục sinh, Mẹ cùng
đồng hành với Giáo hội non trẻ đến Lễ Ngũ tuần. Là mẹ và là người thầy đầy lòng
thương xót, Mẹ tiếp tục đồng hành cùng Giáo hội và khẩn xin Thần Khí ban sức sống
cho mọi ơn gọi. Rõ ràng sau đó, “nguyên tắc Maria” có một vai trò nổi bật và soi sáng
toàn bộ đời sống của Giáo hội trong những cách thể hiện khác nhau. Bên cạnh Mẹ Đồng
Trinh, hình ảnh Thánh Giu-se, bạn trăm năm của Mẹ tạo nên một mẫu gương khác về
sự đáp lời cho ơn gọi.
Ơn gọi và những ơn gọi
Ơn gọi và sứ mạng của Giáo hội
84. Không thể hiểu được tầm quan trọng trọn vẹn của ơn gọi rửa tội nếu chúng ta
không nhớ rằng với tất cả mọi người, không ngoại trừ ai, đó là một lời kêu gọi nên
thánh. Tiếng gọi này nhất thiết hàm ý là một lời mời gọi chia sẻ sứ mạng của Giáo hội,
trong đó mục đích nền tảng chính là sự hiệp thông với Thiên Chúa và sự hiệp nhất
giữa mọi người. Những con đường khác nhau để theo Đức Ki-tô thể hiện sứ mạng làm
chứng cho biến cố của Chúa Giê-su, mỗi con đường theo cách riêng của nó, trong đó
mọi người nam và nữ đều tìm được ơn cứu độ.
Sự đa dạng của những đặc sủng
85. Thánh Phaolô nhiều lần nhắc lại chủ đề này trong các thư của ngài, hồi tưởng
lại hình ảnh của Giáo hội như một thân thể được tạo thành bởi nhiều thành viên khác
nhau và nhấn mạnh rằng từng thành viên đều là cần thiết, đồng thời là một phần của
toàn thể, vì chỉ có sự hiệp nhất của tất cả làm cho thân thể sống động và hài hòa. Nguồn
cội của sự hiệp nhất này Thánh Phao-lô đặt nơi mầu nhiệm của Chúa Ba Ngôi Cực
Thánh: “Có nhiều đặc sủng khác nhau, nhưng chỉ có một Thần Khí. Có nhiều việc phục
vụ khác nhau, nhưng chỉ có một Chúa. Có nhiều hoạt động khác nhau, nhưng vẫn chỉ
52
có một Thiên Chúa làm mọi sự trong mọi người” (1 Cr 12:4-6). Công đồng Vatican II
và Huấn quyền sau đó đưa ra những chỉ dẫn giá trị để xây dựng một nền thần học
đúng về các đặc sủng và thừa tác vụ trong Giáo hội, để đón nhận và trân quý theo sự
khôn ngoan những ân sủng mà Thần Khí không ngừng tuôn đổ trong Giáo hội để làm
Giáo hội luôn tươi trẻ.
Nghề nghiệp và ơn gọi
86. Nhiều người trẻ sống đời sống chuyên môn của họ trong một chân trời ơn gọi.
Họ thường từ chối những đề nghị công việc hấp dẫn không phù hợp với các giá trị Ki-
tô giáo và họ đưa ra lựa chọn nghề nghiệp bằng cách đặt câu hỏi đâu là cách tốt nhất
để đem tài năng cá nhân của họ trổ sinh hoa trái để phục vụ Nước Trời. Việc làm được
nhiều người coi là cơ hội để nhận biết và trân quý những hồng ân họ đã đón nhận:
bằng cách này, người nam và nữ tham gia tích cực vào mầu nhiệm Ba Ngôi về sự sáng
tạo, cứu chuộc và thánh hóa.
Gia đình
87. Hai Đại hội Thượng Hội đồng gần đây về gia đình, theo sau là Tông huấn Amoris
Laetitia, đã đưa ra sự đóng góp phong phú cho ơn gọi của gia đình trong Giáo hội và
sự đóng góp trọng yếu mà các gia đình được mời gọi làm chứng cho Tin mừng qua
tình yêu thương lẫn nhau, và qua sự sinh sản và giáo dục trẻ em. Nói về sự phong phú
trong các tài liệu gần đây nhắc nhở chúng ta tầm quan trọng của việc tiếp tục đón nhận
thông điệp để tái khám phá và giúp người trẻ ngày nay hiểu được vẻ đẹp của ơn gọi
hôn nhân.
Đời sống tận hiến
88. Hồng ân của đời sống tận hiến, cả chiêm niệm và tông đồ, mà Thần Khí thúc đẩy
trong Giáo hội, có một giá trị ngôn sứ đặc biệt đến mức độ nó trở thành một chứng tá
vui mừng về tính nhưng không của tình yêu. Khi các cộng đồng tôn giáo và các nền
53
tảng mới sống tình huynh đệ đích thực, họ trở thành những trường học của tình hiệp
thông, những trung tâm cầu nguyện và chiêm niệm, những nơi làm chứng cho sự đối
thoại liên thế hệ và liên văn hóa, và là môi trường để rao truyền phúc âm và bác ái. Sứ
mạng của nhiều người nam và nữ sống đời tận hiến là những người chăm sóc cho
những người hèn mọn nhất trong các vùng ngoại vi của thế giới, thể hiện một cách cụ
thể sự cống hiến của một Giáo hội hướng ngoại. Nếu ở một số vùng đang bị giảm sút
số lượng và sự mệt mỏi của sự già nua, đời sống tận hiến vẫn tiếp tục trổ sinh hoa trái
và đầy sáng tạo, nhất là qua việc chia sẻ trách nhiệm với nhiều giáo dân là những người
chia sẻ tinh thần và sứ mạng của nhiều đặc sủng khác nhau. Giáo hội và thế giới không
thể không có hồng ân ơn gọi này, đó là một nguồn lực lớn cho thời đại chúng ta.
Thừa tác vụ chức thánh
89. Giáo hội luôn quan tâm đặc biệt đến các ơn gọi cho thừa tác vụ chức thánh, vì
biết rằng chức thánh là một yếu tố cấu thành nên bản sắc của Giáo hội và rất cần thiết
cho đời sống người Ki-tô hữu. Do đó, Giáo hội luôn dành sự quan tâm đặc biệt cho việc
đào tạo và đồng hành với các ứng viên cho chức tư tế. Mối quan tâm của nhiều nhà
thờ về sự giảm sút số lượng của họ đòi hỏi một sự phản ánh mới về ơn gọi cho thừa
tác vụ chức thánh và về việc chăm sóc mục vụ cho các ơn gọi để chuyển tải sự cuốn
hút nơi con người của Chúa Giê-su, và về lời kêu gọi của Ngài để trở thành các mục tử
cho đoàn chiên của Ngài. Tương tự như vậy, ơn gọi cho chức phó tế vĩnh viễn kêu gọi
sự chú ý lớn hơn, vì toàn bộ tiềm năng của tài nguyên này vẫn chưa được khai thác.
Điều kiện của “những người độc thân”
90. Thượng Hội đồng phản ánh về tình hình của những người sống đời “độc thân”,
công nhận rằng thuật ngữ này có thể cho thấy rất nhiều hoàn cảnh. Mỗi hoàn cảnh
riêng có thể có nhiều nguyên nhân, tình nguyện hoặc không cố ý, và có thể tùy thuộc
và những yếu tố văn hóa, tôn giáo và xã hội. Vì thế, nó có thể cho thấy một phạm vi rất
rộng trong các lựa chọn cuộc sống. Giáo hội nhận ra rằng tình trạng này, sống theo
54
tinh thần đức tin và ân sủng, có thể là một trong nhiều con đường mà ân sủng của Bí
tích Rửa tội được thể hiện, và con người tiến tới sự nên thánh là điều mà tất cả mọi
người đều được kêu gọi.
55
Chương III
Sứ mạng đồng hành
Giáo hội đồng hành
Đứng trước những lựa chọn
91. Trong thế giới hiện đại, với đặc trưng là một tính đa nguyên rõ ràng hơn và một
loạt những lựa chọn khả thi nhiều hơn bao giờ hết, chủ điểm của các lựa chọn phát
sinh ở nhiều cấp độ khác nhau, đặc biệt trong các hành trình cuộc sống ít có sự thuận
lợi hơn và được đánh dấu bằng sự bấp bênh rất lớn. Thường thường giới trẻ do dự
giữa những cách tiếp cận vừa cực đoan vừa chân thật: từ việc xem bản thân trong tình
trạng bị điều khiển đến một số phận đã được định trước và không thể thay đổi, đến
việc bị choáng ngợp bởi một lý tưởng ưu việt trừu tượng, trong khuôn khổ của sự
cạnh tranh mất trật tự và mang tính bạo lực.
Do đó, đồng hành vì lợi ích của các lựa chọn đúng đắn, vững chắc và có cơ sở, là
một sự phục vụ vô cùng cần thiết. Hiện diện, hỗ trợ và đồng hành trên hành trình
hướng tới những lựa chọn đích thực là một con đường để Giáo hội thực hiện chức
năng mẫu tử của mình, tạo sự tự do cho con cái của Chúa. Phục vụ theo cách này chính
là sự tiếp nối cách thức mà Thiên Chúa qua Đức Giê-su Ki-tô hoạt động đối với dân
của Người: qua sự hiện diện liên tục và chân thành, sự gần gũi và yêu thương tận tụy
và sự nhân từ vô bờ bến.
Cùng bẻ bánh
92. Như trình thuật các môn đệ về làng Ê-mau cho chúng ta thấy, đồng hành đòi hỏi
phải có sự sẵn sàng cùng chung bước trên đường, thiết lập một mối quan hệ đặc biệt.
Nguồn gốc của thuật ngữ “đồng hành” chỉ về việc bẻ bánh và chia sẻ (cum pane), với
tất cả sự phong phú tượng trưng về con người và bí tích chỉ về điều này. Do đó, toàn
56
thể cộng đoàn là chủ thể chính của sự đồng hành, vì chính trong lòng của mình, cộng
đoàn phát triển những mối quan hệ có thể hỗ trợ người đó trên hành trình của mình
và cung cấp cho họ những điểm tham chiếu và định hướng. Đồng hành trong sự phát
triển con người và Ki-tô giáo hướng tới đời sống trưởng thành là một trong những
cách thức mà cộng đoàn chứng minh rằng nó có khả năng đổi mới và canh tân thế giới.
Bí tích Thánh Thể là sự kỷ niệm sống động về biến cố vượt qua, một nơi đặc ân
của việc rao giảng phúc âm và truyền tải niềm tin vì lợi ích của sứ mạng. Trong cộng
đoàn tập trung cử hành Thánh Thể, trải nghiệm được chạm đến một cách riêng tư,
được dẫn dắt và được chữa lành bởi Chúa Giê-su đồng hành với mỗi người trên hành
trình trưởng thành của mình.
Môi trường và vai trò
93. Cũng như các thành viên trong gia đình, những người được gọi để thi hành vai
trò đồng hành bao gồm tất cả những người quan trọng trong những phạm vi ảnh
hưởng khác nhau của cuộc sống người trẻ, như các nhà giáo, những huấn luyện viên
và các người hướng dẫn khác, kể cả những nhà chuyên môn. Các linh mục, nam nữ tu
sĩ, trong khi họ không nắm sự độc quyền về việc đồng hành, có một trách vụ cụ thể từ
ơn gọi của họ và họ phải tái khám phá, vì họ được yêu cầu thực hiện điều đó bởi những
người trẻ có mặt trong Đại hội Thượng Hội đồng, thay mặt cho rất nhiều người trẻ
khác. Kinh nghiệm của một số Giáo hội đề cao vai trò của giáo lý viên như là những
người đồng hành của các cộng đoàn Ki-tô giáo và của các thành viên của các cộng đoàn.
Đồng hành đi vào xã hội
94. Không thể giới hạn sự đồng hành nhắm riêng vào con đường phát triển tâm
linh và những cách thực hành đời sống người Ki-tô hữu. Một hiệu quả không kém là
sự đồng hành trên con đường từng bước gánh vác các trách nhiệm trong xã hội, chẳng
hạn trong lĩnh vực chuyên môn hoặc trong việc tham gia vào chính trị - xã hội. Theo ý
nghĩa này, Đại hội Thượng Hội đồng chỉ ra tầm quan trọng của giáo huấn xã hội của
57
Giáo hội. Trong xã hội và trong các cộng đoàn hội thánh ngày càng trở nên đa văn hóa
và đa tôn giáo, cần có sự đồng hành chú ý đặc biệt vào mối quan hệ trong sự đa dạng,
coi đó là cơ hội làm phong phú lẫn nhau và là một cơ hội cho tình hiệp thông huynh
đệ, chống lại sự cám dỗ hai chiều của việc thu mình vào trong bản sắc riêng và tính
tương đối của mình.
Sự đồng hành của cộng đoàn, các nhóm và cá nhân
Sự đòi hỏi cấp bách
95. Có một sự liên kết vốn có giữa sự đồng hành cá nhân và đồng hành cộng đoàn,
điều mà mọi đời sống thiêng liêng hoặc tính nhạy cảm về hội thánh được kêu gọi để
kết nối với nhau theo cách riêng của nó. Trong những thời điểm đặc biệt tinh tế, chẳng
hạn như giai đoạn phân định các lựa chọn đời sống nền tảng hoặc phân định các giai
đoạn quan trọng, việc đồng hành cá nhân trực tiếp sẽ chứng minh đặc biệt hiệu quả.
Tuy nhiên, nó vẫn là yếu tố quan trọng trong cuộc sống hàng ngày như là một cách
đào sâu mối quan hệ của một người với Chúa.
Và chúng ta phải nhấn mạnh sự cấp bách của việc đồng hành cá nhân cho các
chủng sinh và linh mục trẻ, các tu sĩ đang trong giai đoạn đào tào, cũng như các cặp
vợ chồng chuẩn bị kết hôn và trong những giai đoạn đầu sau khi cử hành bí tích, thu
hút nguồn cảm hứng từ giai đoạn dự tòng.
Sự đồng hành cộng đoàn và đồng hành nhóm
96. Chúa Giêsu đồng hành cùng nhóm các môn đệ của Ngài, chia sẻ cuộc sống hàng
ngày với họ. Kinh nghiệm cộng đoàn nêu bật những phẩm chất và giới hạn của mỗi
người và giúp chúng ta khiêm nhường nhận ra rằng nếu chúng ta không chia sẻ những
hồng ân chúng ta đã đón nhận vì ích chung, thì chúng ta không thể đi theo Chúa.
58
Cách thực hành này vẫn tiếp tục trong Giáo hội hôm nay, khi các bạn trẻ tham gia
nhiều nhóm, phong trào và hiệp hội khác nhau, tại đó họ trải nghiệm một môi trường
ấm áp và chào đón và sự thân thiết của các mối quan hệ như họ mong muốn. Tham gia
các tổ chức như vậy là vô cùng quan trọng một khi hành trình khai tâm Ki-tô giáo hoàn
tất, vì nó đem đến cho giới trẻ cơ hội để đưa ơn gọi Ki-tô giáo của họ đến bước trưởng
thành. Các mục tử nên duy trì sự hiện diện trong các môi trường này, để đảm bảo sự
đồng hành phù hợp.
Trong các nhóm này, những người đào tạo và người hướng dẫn đại diện cho
một điểm tham chiếu liên quan đến việc đồng hành, trong khi những tình bạn phát
triển trong họ chuẩn bị nền tảng cho sự đồng hành của bạn bè.
Đồng hành tinh thần cá nhân
97. Sự đồng hành tinh thần nhằm giúp con người từng bước hòa nhập trong các
chiều kích khác nhau của cuộc sống để theo chân Chúa Giê-su. Trong tiến trình này, có
thể nhận ra ba yếu tố: lắng nghe cuộc sống, gặp gỡ Chúa Giê-su và cuộc sự đối thoại
thầm kín giữa sự tự do của Thiên Chúa và của cá nhân. Những người đồng hành cần
phải có tinh thần chào đón và kiên nhẫn, họ gợi ra những câu hỏi thích hợp và nhận
biết dấu chỉ của Thần Khí trong những câu trả lời của người trẻ.
Trong việc đồng hành tinh thần cá nhân, con người học cách nhận biết, làm sáng
tỏ và lựa chọn theo cách nhìn của đức tin, lắng nghe những khơi gợi của Thần Khí
trong cuộc sống hàng ngày (x. Phanxico, Tông huấn Evangelii Gaudium, 169-173). Đặc
sủng của sự đồng hành tinh thần không nhất thiết phải liên quan đến thừa tác vụ chức
thánh, trong quá khứ cũng không có. Chưa bao giờ có nhu cầu quá lớn như ngày nay
về những người hướng dẫn tinh thần, về những người cha và mẹ có kinh nghiệm sâu
sắc về đức tin và nhân văn tính, vượt hơn cả sự chuẩn bị về trí tuệ. Trong lĩnh vực này,
Thượng Hội đồng rất hy vọng sẽ tái khám phá nguồn tài nguyên vô cùng hiệu quả của
59
đời sống tận hiến, đặc biệt là đời sống tận hiến của phụ nữ, và các giáo dân, trẻ và già,
được đào tạo tốt.
Sự đồng hành và Bí tích Hòa giải
98. Bí tích hòa giải đóng một phần thiết yếu trong việc giúp chúng ta tiến bước
trong đời sống đức tin, được đánh dấu không chỉ bởi những giới hạn và sự yếu đuối,
mà còn bởi tội lỗi. Thừa tác vụ bí tích hòa giải và sự đồng hành tinh thần phải được
phân biệt rõ ràng với nhau, vì chúng có các hình thức khác nhau và có những mục tiêu
khác nhau. Một bước tiệm tiến lành mạnh và khôn ngoan của những con đường sám
hối là cần thiết trong mục vụ, gồm nhiều nhà giáo dục là những người có thể giúp
người trẻ đọc được đời sống đạo đức của họ, để phát triển ý thức đúng đắn về tội và
trên hết là mở rộng lòng mình đón nhận niềm vui giải thoát của lòng thương xót.
Sự đồng hành toàn diện
99. Thượng Hội đồng nhận thấy cần thiết phải thúc đẩy một sự đồng hành toàn
diện, trong đó các khía cạnh tinh thần được kết hợp hài hòa với con người và xã hội.
Như Đức Thánh Cha Phanxico giải thích, “sự phân định tinh thần không loại trừ những
hiểu biết sâu sắc về sự sống, tâm lý, xã hội học hoặc đạo đức rút ra từ những khoa học
về con người. Đồng thời, nó thay đổi họ” (Tông huấn Gaudete et Exsultate, 170). Vấn
đề đặt ra là việc tiếp thu tất cả các yếu tố này một cách hăng hái, tôn trọng các nền văn
hóa và tinh thần khác nhau, không loại trừ và không lẫn lộn.
Sự đồng hành tâm lý hoặc liệu pháp tâm lý, miễn là nó mở ra cho tính siêu việt,
có thể chứng minh làm nền tảng cho hành trình hội nhập của nhân cách, và nó có thể
tái mở một số mặt của nhân cách bị khóa chặt hoặc bị ngăn chặn cho khả năng phát
triển ơn gọi. Người trẻ sống với tất cả sự phong phú và mong manh để trở thành một
“cuốn sách mở ra.” Sự hỗ trợ tâm lý không những có thể giúp họ kiên nhẫn hồi tưởng
lịch sử cá nhân của mình, mà còn mở lại các câu hỏi để giúp họ đạt đến trạng thái cân
bằng tình cảm ổn định hơn.
60
Đồng hành trong thời gian đào tạo thừa tác vụ chức thánh và đời sống thánh hiến
100. Khi người trẻ được nhận vào các nhà đào tạo hoặc chủng viện, điều quan trọng
là phải xác định xem họ có đủ gắn kết với nguồn cội trong cộng đoàn hay không, và họ
có cho thấy sự ổn định trong các mối quan hệ bạn bè với những người đồng niên, trong
sự cam kết học tập hoặc làm việc, và trong sự tiếp xúc với sự nghèo khó và đau khổ.
Trong sự đồng hành tinh thần, điều trọng yếu là phải bắt đầu bằng việc cầu nguyện và
thế giới nội tâm, trên hết là học cách phân định trong cuộc sống của họ, nhất là những
hình thức từ bỏ và sự khổ hạnh. Sống đời độc thân cho Nước Trời (x. Mt 19:12) nên
được hiểu là một món quà được xác định và thực hiện trong sự tự do, niềm vui, sự
nhưng không và khiêm nhường, trước khi được chấp nhận vào vị trí ứng viên hoặc
tuyên hứa lần đầu. Sự đóng góp của tâm lý học được hiểu là một hỗ trợ cho sự trưởng
thành về tình cảm và hòa nhập nhân cách, được áp dụng trong việc đào tạo theo đạo
đức nghề nghiệp và tôn trọng sự tự do của những người đang được đào tạo. Hình ảnh
của vị giám sở hoặc bất cứ ai chịu trách nhiệm đào tạo trở nên quan trọng hơn bao
giờ hết để hợp nhất hành trình đào tạo, để đi đến một nhận thức thực tế, để tham khảo
tất cả những người liên quan đến việc đào tạo, và để quyết định có hoặc không làm
gián đoạn hành trình đào tạo, để hướng dẫn các cá nhân vào một con đường ơn gọi
khác.
Khi giai đoạn ban đầu của việc đào tạo kết thúc, cần có sự đào tạo và đồng hành
liên tục của các linh mục và những người nam và nữ sống đời tận hiến, đặc biệt đối
với người trẻ, là những người thường phải đối mặt với các thách đố và trách nhiệm
thường bất cân xứng. Trách nhiệm đồng hành với họ không chỉ thuộc về những người
được ủy quyền, nhưng phải được các chính các giám mục và bề trên thực hiện.
61
Những người đồng hành có phẩm chất
Được gọi để đồng hành
101. Theo nhiều cách, người trẻ yêu cầu chúng tôi mô tả những phẩm chất cần có
nơi một người đồng hành. Sự phục vụ đồng hành là một sứ mạng đích thực, đòi hỏi
tính sẵn sàng tông đồ nơi những người thi hành nó. Giống như thầy phó tế Phi-lip-
phê, người đồng hành được kêu gọi vâng nghe tiếng gọi của Thần Khí, đi ra ngoài và
để lại sau lưng vùng an toàn được bao quanh bởi các bức tường của Giê-ru-sa-lem,
một hình ảnh của cộng đoàn Ki-tô giáo, để tiến về một nơi hoang mạc khắc nghiệt, có
thể là một nơi nguy hiểm, trong đó người đó nỗ lực để đuổi kịp một cỗ xe. Khi bắt kịp,
anh ta phải tìm cách thiết lập một mối quan hệ với người hành hương ngoại kiều, để
gợi ra một câu hỏi mà có thể không bao giờ được đặt ra một cách tự nhiên (x. Cv 8:26-
40). Tóm lại, việc đồng hành đòi hỏi phải đặt mình vào tư thế sẵn sàng phục vụ theo
Thần Khí của Chúa và của người được đồng hành, với tất cả những phẩm chất và khả
năng của mình, và sau đó can đảm bước sang một bên với lòng khiêm nhường.
Lý lịch của người đồng hành
102. Người đồng hành tốt là một người có tinh thần ổn định, một người có khả năng
lắng nghe, một con người của đức tin và cầu nguyện, là người hiểu được những yếu
đuối và nhược điểm của chính mình. Do đó, người đồng hành biết cách chấp nhận
những người trẻ mà mình đồng hành, không lên mặt dạy đời và không có sự buông
thả sai lầm. Khi cần thiết người đó biết cách đưa ra một lời sửa lỗi mang tính huynh
đệ.
Ý thức rằng việc đồng hành là một sứ mạng đòi hỏi một nguồn cội tinh thần sâu
sắc sẽ giúp người đồng hành giữ được sự tự do khi tiếp xúc với những người trẻ mà
người đó đồng hành: người ấy sẽ tôn trọng kết quả của hành trình của họ, hỗ trợ họ
bằng lời cầu nguyện và vui mừng với những thành quả mà Thần Khí tạo ra trong
những con người mở lòng ra với Ngài, mà không tìm cách áp đặt ý chí và những ý thích
62
của riêng mình. Người đó có khả năng đặt mình vào vai trò phục vụ một cách cân bằng,
không chiếm sân khấu chính hoặc có những thái độ chiếm hữu và thao túng tạo ra sự
lệ thuộc hơn là sự tự do cho người khác. Sự tôn trọng sâu sắc này cũng là bảo đảm tốt
nhất chống lại mọi nguy cơ thống trị hoặc lạm dụng dưới bất kỳ hình thức nào.
Tầm quan trọng của việc đào tạo
103. Để thi hành việc phục vụ này, người đồng hành cần phải đào sâu đời sống tinh
thần của chính mình, nuôi dưỡng mối quan hệ kết nối bản thân với Đấng đã trao sứ
mạng này cho người đó. Đồng thời người đồng hành cần cảm nhận được sự hỗ trợ của
cộng đoàn hội thánh mà người đó thuộc về. Điều quan trọng là người đó phải có sự
đào tạo riêng cho thừa tác vụ đặc biệt này và ngược lại người đó có thể hưởng ích lợi
từ việc đồng hành và giám sát.
Cuối cùng, điều đáng chú ý là trong số những đặc tính của “Giáo hội hữu thể”
của chúng ta, điều mà giới trẻ đặc biệt trân quý là tính sẵn sàng và khả năng cộng tác
làm việc: theo cách này, việc đào tạo người trẻ trở nên quan trọng, hiệu quả và sâu sắc
hơn. Kỹ năng cần thiết để cộng tác làm việc gồm có việc trau dồi các đức tính quan hệ
cụ thể: kỷ luật lắng nghe và khả năng tạo không gian cho người khác, sẵn sàng tha thứ
và sẵn sàng “gánh vác trách nhiệm,” theo tinh thần hiệp thông đích thực.
63
Chương IV
Nghệ thuật phân định
Giáo hội, một môi trường cho sự phân định
Những ý nghĩa giữa sự đa dạng của các truyền thống thiêng liêng
104. Đồng hành với ơn gọi là một chiều kích then chốt của tiến trình phân định về
phía người được kêu gọi lựa chọn. Thuật ngữ “phân định” được sử dụng theo nhiều
cách khác nhau, mặc dù có sự liên quan với nhau. Theo một ý nghĩa tổng quát hơn, sự
phân định thể hiện tiến trình trong đó các quyết định quan trọng được thực hiện; theo
nghĩa thứ hai, tiêu biểu hơn cho truyền thống Ki-tô giáo và phù hợp hơn cho mục đích
của chúng tôi, nó tương tự như động lực tinh thần mà một người, một nhóm hoặc một
cộng đoàn tìm cách nhận biết và vâng theo ý định của Thiên Chúa trong hoàn cảnh cụ
thể của họ: “hãy cân nhắc mọi sự; điều gì tốt thì giữ” (1 Tx 5:21). Nó đạt đến mức đi
tìm kiếm để nhận ra tiếng nói của Thần Khí và để chấp nhận tiếng gọi của Thần Khí,
sự phân định là một chiều kích thiết yếu theo cách sống của Chúa Giê-su, một thái độ
căn bản hơn là một hành động ngoại lệ.
Xuyên suốt lịch sử của Giáo hội, các linh đạo khác nhau đã phân tích chủ đề
phân định với những điểm nhấn mạnh khác nhau, và liên quan đến những đặc sủng
và các thời điểm lịch sử khác nhau. Trong Thượng Hội đồng, chúng tôi đã nhận ra một
số yếu tố chung, chúng không bị giới hạn trong những khác biệt về ngôn ngữ: sự hiện
diện của Thiên Chúa trong đời sống và lịch sử của mỗi con người; khả năng nhận biết
hành động của Chúa; vai trò của việc cầu nguyện, của đời sống bí tích và sự khổ hạnh;
cam kết kiên trì theo các yêu cầu của Lời Chúa; sự tự do liên quan đến những điều
chắc chắn đạt được; liên tục đánh giá dưới ánh sáng của cuộc sống hàng ngày; tầm
quan trọng của sự đồng hành thích đáng.
64
Trung tâm của Ngôi Lời và của Giáo hội
105. Đến mức độ trở thành “một thái độ nội tâm bắt nguồn từ một hành vi của đức
tin, (Phanxico, Huấn từ tại Tổng Công nghị của Thượng Hội đồng Giám mục, 3 tháng
10 năm 2018), sự phân định được đặt vào trung tâm của Giáo hội, với sứ mạng đưa
mọi người nam và nữ đến gặp gỡ Thiên Chúa, Đấng đã hoạt động trong cuộc sống và
trong tâm hồn của họ.
Bối cảnh giáo hội xây dựng một bầu không khí tin tưởng và tự do khi các cá
nhân tìm kiếm ơn gọi của họ trong môi trường tĩnh tâm và cầu nguyện; nó mang đến
những cơ hội cụ thể để đọc lại lịch sử của một người và để khám phá những ân tứ và
những yếu đuối của một người dưới ánh sáng của Lời Chúa; nó cho phép gắn kết với
các chứng nhân là những người thực hiện nhiều lựa chọn của cuộc sống. Và sự gặp gỡ
với người nghèo nhanh chóng đào sâu những gì là trọng yếu trong đời sống, trong khi
các bí tích – đặc biệt là Bí tích Thánh Thể và Hòa giải – nuôi dưỡng và gìn giữ những
người tiến bước trên con đường khám phá ý định của Thiên Chúa.
Chân trời của cộng đoàn luôn được bao hàm trong mọi sự phân định, không
bao giờ được thu hẹp nó vào chiều kích cá nhân. Đồng thời, mọi sự phân định cá nhân
đặt câu hỏi cho cộng đoàn, mời họ lắng nghe những gì Thần Khí đang nói qua trải
nghiệm thiêng liêng của các thành viên cộng đoàn: cũng như mọi người tín hữu, Giáo
hội cũng luôn tìm sự phân định.
Lương tâm trong sự phân định
Thiên Chúa nói với tâm hồn
106. Sự phân định tập trung chú ý vào những gì thực sự đang diễn ra trong tâm hồn
của mỗi người nam và nữ. Trong Kinh thánh, thuật ngữ “quả tim” được sử dụng để chỉ
về trung tâm điểm của nội tâm con người, nơi diễn ra việc lắng nghe Lời Chúa liên tục
65
nói với chúng ta, trở thành một tiêu chuẩn để đánh giá cuộc sống và những lựa chọn
của chúng ta (x. Tv 139). Kinh Thánh xét đến chiều kích cá nhân, nhưng đồng thời
nhấn mạnh đến chiều kích cộng đoàn. Ngoài ra, “quả tim mới” được các ngôn sứ hứa
không phải là ân sủng dành riêng cho cá nhân, nhưng liên quan đến toàn thể dân
Israel, trong đó truyền thống và lịch sử cứu độ của người tín hữu diễn ra (x. Ed 36:26-
27). Các Tin mừng cũng theo cùng một cách: Chúa Giê-su liên tục khẳng định tầm quan
trọng của nội tâm và Ngài đặt trung tâm của đời sống đạo đức trong tâm hồn (x. Mt
15:18-20).
Quan niệm của Ki-tô giáo về lương tâm
107. Thánh Phaolô mở rộng những gì truyền thống Kinh Thánh đã nói về tâm hồn,
đưa nó ngang hàng với thuật ngữ “lương tâm”, mà ngài lấy từ văn hóa thời đại của
mình. Trong lương tâm, chúng ta thu thập hoa trái của sự gặp gỡ và kết hiệp với Đức
Ki-tô: một sự biến đổi của ơn cứu độ và chấp nhận một sự tự do mới. Truyền thống
Ki-tô giáo nhấn mạnh vào lương tâm là nơi riêng biệt dành cho sự mật thiết đặc biệt
với Thiên Chúa và gặp gỡ với Người, nơi tiếng nói của Người được nghe thấy: “Lương
tâm là trung tâm thầm kín nhất và là thánh điện của một con người. Ở đó, chỉ một
mình con người với Thiên Chúa, với tiếng nói của Người vang vọng trong sâu thẳm”
(Hiến chế mục vụ Gaudium et Spes, 16). Lương tâm này không phải là tình cảm tức
thời và hời hợt, cũng không phải là “sự tự ý thức”: nó biểu lộ cho một sự hiện hữu siêu
việt mà mỗi con người khám phá trong nội tâm của riêng mình, nhưng con người
không điều khiển nó.
Rèn luyện lương tâm
108. Rèn luyện lương tâm của chúng ta là công việc của cả cuộc đời, trong đó chúng
ta học cách nuôi dưỡng những tình cảm của Chúa Giê-su Ki-tô, áp dụng các tiêu chí
đằng sau những lựa chọn của Ngài và những ý định đằng sau các hành động của Ngài
(x. Phl 2:5). Để đạt đến chiều kích sâu thẳm nhất của lương tâm, theo cái nhìn của Ki-
66
tô giáo, điều quan trọng là phải trau dồi nội tâm để nó phát triển qua các thời gian
thinh lặng, suy ngẫm cầu nguyện, lắng nghe Lời Chúa, về sự bền đỗ có được từ các Bí
tích và từ giáo huấn của Giáo hội. Ngoài ra, chúng ta cần phát triển thói quen làm việc
tốt, là những việc chúng ta rà soát lại khi xét mình: bài tập này không chỉ là xác định
tội lỗi, mà bao gồm cả sự nhận biết công việc của Chúa trong cuộc sống hàng ngày của
chúng ta, trong các sự kiện lịch sử và văn hóa của chúng ta, trước sự chứng kiến của
rất nhiều người nam và nữ khác đã đi trước chúng ta hoặc những người đồng hành
cùng chúng ta với sự khôn ngoan của họ. Tất cả việc này sẽ giúp chúng ta trưởng thành
trong nhân đức khôn ngoan, đưa ra một định hướng chung cho đời sống chúng ta qua
những lựa chọn cụ thể, trong ý thức về những ân ban và những giới hạn của chúng ta.
Sa-lô-môn trẻ đã xin ân ban này hơn bất cứ thứ gì khác (x. 1 V 3:9).
Lương tâm cộng đoàn
109. Ở mức độ cá nhân nhất, lương tâm của mọi người tín hữu luôn liên quan đến
lương tâm cộng đoàn. Chỉ qua sự trung gian của Giáo hội và truyền thống đức tin của
Giáo hội, chúng ta mới có thể tiếp cận dung nhan đích thực của Thiên Chúa được mặc
khải trong Chúa Giê-su Ki-tô. Do đó, sự phân định thiêng liêng được coi là một công
việc ngay thẳng của lương tâm, trong trách nhiệm của chúng ta biết rằng điều tốt là
có thể, trên nền tảng qua đó đưa ra những quyết định có trách nhiệm về cách thực
hiện đúng lý trí thực tiễn, trong và dưới ánh sáng của mối quan hệ cá nhân của chúng
ta với Chúa Giê-su.
Thực hành sự phân định
Hiểu biết Thiên Chúa
110. Như một cuộc gặp gỡ với Chúa diễn ra sâu thẳm trong tâm hồn, sự phân định
có thể được hiểu là một hình thức cầu nguyện đích thực. Do đó, nó đòi hỏi có đủ thời
67
gian cho sự hồi tưởng, vừa trong bối cảnh của cuộc sống hàng ngày vừa trong những
thời điểm đặc biệt, như tĩnh tâm, các khóa linh thao, hành hương, v.v. Sự phân định
nghiêm túc được trợ giúp bởi tất cả những cơ hội đó khi chúng ta gặp gỡ Chúa và đào
sâu thêm sự hiểu biết của chúng ta về Ngài, dưới nhiều hình thức hiện diện khác nhau
của Ngài: các Bí tích, và đặc biệt là Bí tích Thánh Thể và Hòa giải; lắng nghe và suy
niệm Lời Chúa, Lectio Divina trong cộng đoàn, kinh nghiệm huynh đệ của cuộc sống
chung, và gặp gỡ với người nghèo – là những người mà Chúa Giê-su đồng hóa.
Thái độ của tâm hồn
111. Mở lòng để lắng nghe tiếng nói của Thần Khí đòi hỏi những định hướng nội tâm
đặc biệt: trước hết là sự tập trung của tâm hồn đạt được qua sự thinh lặng và bởi sự
tự trút bỏ là điều đòi hỏi tính khổ hạnh. Nền tảng quan trọng khác là sự tự nhận thức,
tự chấp nhận và ăn năn, kết hợp với tinh thần sẵn sàng đưa cuộc sống vào một trật tự,
từ bỏ bất cứ điều gì nổi lên như một trở ngại và lấy lại sự tự do nội tâm cần thiết để
đưa ra những lựa chọn được Chúa Thánh Thần hướng dẫn. Sự phân định tốt cũng đòi
hỏi việc chú ý đến những biến động của tâm hồn, khi chúng ta phát triển khả năng
nhận biết và đặt tên cho chúng. Cuối cùng, sự phân định đòi hỏi lòng can đảm để gắn
kết vào cuộc chiến đấu tâm linh, vì sẽ không thiếu những cám dỗ và chướng ngại mà
Tà Thần đặt trên lối đi của chúng ta.
Đối thoại đồng hành
112. Các truyền thống thiêng liêng khác nhau đều đồng ý rằng sự phân định tốt đòi
hỏi sự tương tác thường xuyên với một người linh hướng. Chuyển kinh nghiệm sống
của chúng ta thành từ ngữ một cách xác thực và giúp chúng ta nhìn thấy rõ hơn. Đồng
thời, người đồng hành cung cấp cho chúng ta một yếu tố quan trọng của tính trách
nhiệm, trở thành người trung gian cho sự hiện diện của Mẹ Giáo hội. Chức năng tinh
tế này đã được xét đến trong chương trước.
68
Quyết định và xác nhận
113. Sự phân định như một chiều kích trong cách sống của Chúa Giê-su và các môn
đệ của Ngài làm cho các tiến trình cụ thể trở nên khả thi giúp chúng ta vượt qua được
sự thiếu chắc chắn, đạt đến mức độ chúng ta có thể chịu trách nhiệm về các quyết
định. Do đó, những tiến trình phân định không thể kéo dài vô hạn, hoặc là trong cuộc
sống riêng của chúng ta, hoặc trong đời sống của các cộng đoàn và các tổ chức. Việc
quyết định được tiếp nối bởi một giai đoạn căn bản khác là việc thực hiện và xác minh
trong cuộc sống hàng ngày. Do đó, điều cần thiết là phải bắt đầu từ việc chăm chú lắng
nghe những thúc đẩy trong lòng để nghe được tiếng nói của Thần Khí. Gắn kết với
thực tiễn hàng ngày có tầm quan trọng đặc biệt trong giai đoạn này. Các truyền thống
thiêng liêng khác nhau cho thấy giá trị của đời sống huynh đệ và sự phục vụ người
nghèo như một thử nghiệm cho các quyết định đã được đưa ra và như một bối cảnh
trong đó con người bộc lộ chính mình một cách trọn vẹn.
69
PHẦN III
Họ liền lên đường
114. Họ mới bảo nhau: "Dọc đường, khi Người nói chuyện và giải thích Kinh Thánh
cho chúng ta, lòng chúng ta đã chẳng bừng cháy lên sao?" Ngay lúc ấy, họ đứng dậy,
quay trở lại Giê-ru-sa-lem, gặp Nhóm Mười Một và các bạn hữu đang tụ họp tại đó.
Những người này bảo hai ông: "Chúa trỗi dậy thật rồi, và đã hiện ra với ông Si-môn."
Còn hai ông thì thuật lại những gì đã xảy ra dọc đường và việc mình đã nhận ra Chúa
thế nào khi Người bẻ bánh” (Lc 24:32-35).
Từ việc lắng nghe Lời Chúa, chúng ta chuyển qua niềm hân hoan của một cuộc
gặp gỡ ngập tràn trong tâm hồn, mang lại ý nghĩa cho cuộc sống và tạo sinh năng lượng
mới. Những khuôn mặt bừng sáng và cuộc hành trình đạt được năng lượng mới: ánh
sáng và sức mạnh của sự đáp lời cho ơn gọi trở thành sứ mạng đối với cộng đoàn và
toàn thế giới. Không trì hoãn và không sợ hãi, các môn đệ trở lại trên con đường đã
qua để cùng tham gia với anh em của mình và làm chứng cho cuộc gặp gỡ của họ với
Chúa Giê-su Phục sinh.
Một Giáo hội trẻ trung
Một biểu tượng phục sinh
115. Trong sự nối tiếp với nguồn cảm hứng vượt qua của Ê-mau, hình ảnh Maria
Mac-đa-la (x. Ga 20: 1-18) soi sáng con đường mà Giáo hội tìm cách để cùng đi và với
giới trẻ như hoa trái của Thượng Hội đồng này: một con đường phục sinh dẫn đến sự
loan báo và rao truyền. Nuôi dưỡng một khát khao sâu sắc đến với Chúa và bất chấp
bóng tối của đêm đen, Maria Mac-đa-la chạy đến với Phê-rô và người môn đệ kia; hành
động của cô khơi nguồn cho hành động của họ, sự cống hiến của cô cho thấy trước
70
hướng đi của các tông đồ và mở ra cho họ con đường. Vào buổi bình minh của ngày
hôm đó, ngày đầu tuần, cô trải qua một cuộc gặp gỡ vô cùng bất ngờ: Maria đi tìm vì
cô đã yêu, và cô tìm thấy vì cô được yêu. Đấng Phục sinh tỏ lộ mình khi Ngài gọi cô
bằng chính tên của cô và Ngài yêu cầu cô đừng giữ chặt lấy Ngài, vì Thân thể Phục sinh
của Ngài không phải là một kho báu để cất giấu, nhưng là một Mầu nhiệm để chia sẻ.
Do đó, cô trở thành người môn đệ truyền giáo đầu tiên, người tông đồ của các tông đồ.
Được chữa lành khỏi những vế thương (x. Lc 8: 2) và là chứng nhân của sự phục sinh,
cô là hình ảnh của Giáo hội trẻ trung trong ước mơ của chúng ta.
Cùng đi với người trẻ
116. Say mê đi tìm kiếm sự thật, sự kỳ diệu trước vẻ đẹp của Chúa, khả năng chia sẻ
và niềm vui của việc loan báo vẫn còn sống động đến ngày nay trong tâm hồn của
nhiều người trẻ là thành viên nhiệt thành của Giáo hội. Đây không chỉ đơn thuần là
làm một việc gì đó “cho họ”, mà là sống trong “sự hiệp thông với họ”, cùng trưởng
thành trong sự hiểu biết về Tin Mừng và trong việc tìm kiếm những cách sống chân
thực hơn và làm chứng cho nó. Sự tham gia có trách nhiệm của những người trẻ vào
đời sống của Giáo hội không phải là một tùy chọn, nhưng đó là một đòi hỏi của đời
sống theo bí tích rửa tội và là yếu tố thiết yếu cho đời sống của mỗi cộng đoàn. Những
thử thách và sự yếu đuối của người trẻ giúp chúng ta trở nên tốt hơn, những câu hỏi
của họ thách đố chúng ta, những hoài nghi của họ khiến chúng ta suy ngẫm về phẩm
chất đức tin của chúng ta. Những sự chỉ trích của họ cũng cần thiết cho chúng ta, vì
thường khi thông qua họ, chúng ta nghe thấy tiếng nói của Chúa yêu cầu chúng ta hoán
cải tâm hồn và đổi mới các cấu trúc.
Khao khát đến với tất cả người trẻ
117. Tại Thượng Hội đồng, chúng tôi luôn tự chất vấn mình về những người trẻ, điều
đó có nghĩa là chúng tôi không chỉ nghĩ riêng đến những người thuộc về Giáo hội và
hoạt động tích cực trong Giáo hội, nhưng là tất cả những người có các tầm nhìn khác
71
về cuộc sống, những người thuộc về các tôn giáo khác hoặc những người đã xa cách
tôn giáo. Tất cả mọi người trẻ, không ngoại trừ ai, đều ở trong trái tim của Thiên Chúa
và do đó cũng ở trong trái tim của Giáo hội. Nhưng chúng tôi chân nhận rằng tuyên bố
này trên môi miệng chúng tôi không phải luôn luôn được thể hiện thực sự qua các
hoạt động mục vụ của chúng tôi: thường chúng tôi vẫn khóa chặt trong môi trường
của riêng mình, nơi tiếng nói của họ không lọt vào, hoặc chúng tôi cố sức dành cho các
hoạt động ít phức tạp và vui vẻ hơn, chặn đứng sự thao thức mục vụ tốt lành thôi thúc
chúng tôi rời bỏ sự an toàn của mình. Và Tin Mừng cũng yêu cầu chúng tôi phải táo
bạo và chúng tôi muốn như vậy mà không đặt ra những giả định cũng như không chiêu
mộ tín đồ, làm chứng cho tình yêu của Chúa và vươn tay ra với tất cả những người trẻ
trên thế giới.
Sự thay đổi tinh thần, mục vụ và truyền giáo
118. Đức Thánh Cha Phanxico thường nhắc nhở chúng ta rằng điều này sẽ không thể
thực hiện nếu không có một hành trình thay đổi nghiêm túc. Chúng tôi ý thức rằng đây
không chỉ là vấn đề kích hoạt các hoạt động mới, và chúng tôi cũng không muốn viết
“các dự án tông đồ lớn, được lên chương trình tỷ mỷ, giống như các tướng bị đánh bại”
(Phanxico, Tông huấn Evangelii Gaudium, 96). Chúng tôi biết rằng để trở nên khả tín,
chúng tôi phải sống một cuộc cải tổ Giáo hội, hàm ý là sự thanh tẩy tâm hồn và thay
đổi phong cách. Giáo hội phải thực sự cho phép mình mang lấy hình thức của Thánh
Thể, là việc Giáo hội cử hành như là nguồn mạch và tột đỉnh của đời sống của mình –
hình thức của một tấm bánh được làm từ nhiều hạt lúa mỳ và được bẻ ra cho sự sống
của thế giới. Hoa trái của Thượng Hội đồng này, đó là sự lựa chọn mà Chúa Thánh
Thần đã khơi gợi trong chúng ta thông qua việc lắng nghe và phân định, là cùng song
hành với người trẻ, tiến đến với mọi người, để làm chứng cho tình yêu của Thiên Chúa.
Chúng tôi có thể mô tả tiến trình này qua cách nói về công đồng tính cho sứ mạng, hay
công đồng tính thừa sai: “Xây dựng một Giáo hội công đồng trở thành hiện thực là điều
kiện tiên quyết không thể thiếu cho một nguồn năng lượng thừa sai mới sẽ bao gồm
72
toàn thể Dân Chúa.”[1] Ở đây chúng tôi giải quyết sứ ngôn của Công đồng Vatican II,
mà chúng ta vẫn chưa tiếp thu được tất cả sự phong phú của nó và phát triển trên nền
tảng hàng ngày của nó, như Đức Thánh Cha Phanxico nhắc nhở chúng ta rằng: “Đây
chính là con đường công đồng tính mà Thiên Chúa mong muốn nơi Giáo hội thuộc
thiên niên kỷ thứ ba” (Phanxico Huấn từ nhân Kỷ niệm 50 năm Thành lập Thượng Hội
đồng Giám mục, 17 Tháng Mười, 2015). Chúng tôi tin chắc rằng sự lựa chọn này, hoa
trái của sự cầu nguyện và tranh luận, nhờ ơn Chúa sẽ cho phép Giáo hội trở nên và thể
hiện rõ ràng hơn như là “tuổi trẻ của thế giới.”
73
Chương I
Tính Công đồng Thừa sai của Giáo hội
Một động lực căn bản
Người trẻ yêu cầu chúng tôi cùng song hành
119. Toàn thể Giáo hội, khi chọn cách quan tâm đến giới trẻ qua Thượng hội đồng
này, đã đưa ra một lựa chọn rất rõ ràng: Giáo hội coi sứ mạng này là một ưu tiên mục
vụ mang ý nghĩa xây dựng nên kỷ nguyên, trong đó cần phải đầu tư thời gian, năng
lượng và những nguồn tài nguyên. Ngay từ khi bắt đầu hành trình chuẩn bị, các bạn
trẻ đã bày tỏ khát khao được tham gia và được trân trọng, và cảm thấy mình cùng
chung vai chính trong đời sống và sứ mạng của Giáo hội. Trong Thượng hội đồng này,
chúng tôi đã có kinh nghiệm về cách sống tinh thần đồng trách nhiệm của các Ki-tô
hữu trẻ như là nguồn mạch của niềm vui sâu thẳm cho các giám mục. Chúng tôi nhận
ra trong kinh nghiệm này hoa trái của Thánh Thần liên tục canh tân Giáo hội và kêu
gọi Giáo hội thi hành công đồng tính như bản chất và hoạt động, thúc đẩy sự tham gia
của tất cả những người được rửa tội và những người có thiện chí, mỗi người tùy theo
tuổi tác, tình trạng của cuộc sống và ơn gọi. Trong Thượng hội đồng này, chúng tôi đã
có kinh nghiệm về sự hiệp nhất của các giám mục qua sự bình quyền cum Petro et sub
Petro để với mong muốn cho Dân Chúa được kêu gọi thể hiện chính mình và làm phong
phú chính mình thông qua việc thực hiện công đồng tính ở mọi cấp độ.
Tiến trình Thượng Hội đồng tiếp tục
120. Sự bế mạc của Hội nghị Thượng Hội đồng và tài liệu tổng hợp những kết quả
của nó không khép lại tiến trình thượng hội đồng, nhưng là một giai đoạn của tiến
trình. Do hoàn cảnh cụ thể, những cơ hội thực sự và nhu cầu cấp thiết của giới trẻ rất
khác nhau trong các quốc gia và châu lục, ngay cả trong cùng một đức tin, chúng tôi
mời gọi các Hội đồng Giám mục và các Giáo hội tiếp tục hành trình này, cam kết tiến
74
hành sự phân định chung, kể cả trong các cuộc thảo luận có những người không phải
là giám mục, như Thượng Hội đồng này đã làm. Phương thức của các tiến trình hội
thánh này cần phải bao gồm sự lắng nghe mang tính huynh đệ và sự đối thoại liên thế
hệ, nhằm xây dựng các chương trình mục vụ hướng sự chú ý đặc biệt đến những người
trẻ bị thiệt thòi và những người có rất ít hoặc không có sự liên hệ với các cộng đoàn
hội thánh. Chúng ta hy vọng rằng các gia đình, các viện tôn giáo, các hiệp hội, phong
trào và chính những người trẻ sẽ tham gia vào những tiến trình này, để “ngọn lửa” của
những gì chúng ta đã trải qua trong những ngày này có thể lan rộng.
Thể thức Thượng Hội đồng của Giáo hội
121. Kinh nghiệm mọi người chia sẻ đã khiến những tham dự viên Thượng Hội đồng
nhận thức được tầm quan trọng của thể thức Thượng Hội đồng của Giáo hội đối với
việc rao giảng và truyền đạt đức tin. Sự tham gia của giới trẻ đã giúp “đánh thức” công
đồng tính, đó là một “yếu tố cấu thành nên Giáo hội như Thánh Gioan Chrysostom nói,
'Giáo hội và Thượng Hội đồng là đồng nghĩa’, (19) tới mức độ Giáo hội không là gì khác
ngoài việc 'cùng đồng hành' với đoàn chiên của Chúa trên những con đường lịch sử
hướng đến cuộc gặp gỡ với Đức Ki-tô” (Phanxico, Huấn từ nhân Kỷ niệm 50 năm Thành
lập Thượng Hội đồng Giám mục, 17 Tháng Mười 2015). Công đồng tính là đặc trưng
cho đời sống và sứ mạng của Giáo hội, đó chính là Dân Chúa được tạo thành gồm
những người trẻ và già, nam và nữ thuộc mọi nền văn hóa và chân trời, và Thân thể
Chúa Ki-tô, trong đó chúng ta là những chi thể của nhau, bắt đầu từ những người bị
đẩy ra ngoài lề và bị chà đạp lên. Trong thời gian dành cho việc trao đổi và những
chứng ngôn, Thượng Hội đồng đã đưa ra những đặc điểm nền tảng của phong cách
thượng hội đồng: đây là mục tiêu của sự thay đổi mà chúng ta được kêu gọi.
122. Chính qua các mối quan hệ – với Đức Ki-tô, với tha nhân, trong cộng đoàn – mà
đức tin được truyền lại. Vì ích lợi của việc truyền giáo, Giáo hội được kêu gọi phải
mang lấy một khuôn mặt thân quen chú ý vào sự lắng nghe, chào đón, đối thoại và
phân định chung trong tiến trình làm thay đổi đời sống của những người dự phần.
75
“Giáo hội Công đồng là một Giáo hội lắng nghe, nhận biết rằng lắng nghe ‘không chỉ
đơn giản là nghe thấy’. Đó là một sự lắng nghe lẫn nhau trong đó mọi người đều có
một điều gì đó để học hỏi. Dân tộc trung thành, giám mục đoàn, Giám mục của Roma:
tất cả lắng nghe nhau, và tất cả lắng nghe Chúa Thánh Thần, là 'Thần Khí sự thật' (Ga
14:17), để biết được những gì Người ‘nói với các Giáo hội' (Kh 2:7)” (Phanxico, Huấn
từ nhân Kỷ niệm 50 năm Thành lập Thượng Hội đồng Giám mục, 17 Tháng Mười 2015).
Bằng cách này, Giáo hội thể hiện mình như là “nhà tạm để gặp gỡ”, trong đó lưu giữ
Hòm Giao ước (x. Xh 25): một Giáo hội năng động, luôn chuyển động, đồng hành trên
hành trình, được làm vững mạnh bởi rất nhiều đặc sủng và thừa tác vụ. Theo cách đó
Thiên Chúa cho thấy Người hiện hữu trên trần gian.
Một Giáo hội có sự tham gia và đồng trách nhiệm
123. Một điểm đặc trưng trong phong cách của Giáo hội là trân quý các đặc sủng mà
Thần Khí thông ban tùy theo ơn gọi và vai trò của mỗi thành viên của Giáo hội, thông
qua chiều kích đồng trách nhiệm. Để kích hoạt điều đó, sự hoán cải tâm hồn trở nên
cần thiết, cũng như việc sẵn sàng lắng nghe lẫn nhau, giúp xây dựng một suy nghĩ và
cảm giác chung hiệu quả. Được cổ vũ trên tinh thần này, chúng ta có thể tiến tới một
Giáo hội có sự tham gia và đồng trách nhiệm, có khả năng biết trân quý gia tài của sự
đa dạng mà Giáo hội được hợp thành bởi nó, đón nhận với tâm tình tri ân sự đóng góp
của các giáo dân, gồm cả các thanh niên nam và nữ, nam nữ sống đời tận hiến cũng
như các nhóm, các hội đoàn và phong trào. Không ai bị gạt sang một bên hoặc tự đặt
mình sang một bên. Đây là con đường để tránh chủ nghĩa giáo quyền, là chủ nghĩa loại
trừ nhiều người ra khỏi các tiến trình đưa ra quyết định, và chủ nghĩa giáo quyền của
giáo dân giam cầm họ thay vì dẫn đưa họ đến với cam kết rao giảng trên thế giới.
Thượng Hội đồng yêu cầu rằng sự tham gia tích cực của người trẻ phải trở nên
hiệu quả và trở thành bình thường ở những vị trí đồng trách nhiệm trong các Giáo hội
địa phương và trong những cơ quan của các Hội đồng Giám mục và Giáo hội hoàn vũ.
Thượng Hội đồng cũng yêu cầu rằng hoạt động của Văn phòng giới trẻ ở Bộ Giáo dân,
76
Gia đình và Sự sống phải được củng cố, nhất là qua việc thành lập một cơ quan để đại
diện cho giới trẻ ở cấp độ quốc tế.
Những tiến trình phân định liên kết
124. Kinh nghiệm về việc “đồng hành” với tư cách là Dân Chúa giúp chúng ta hiểu rõ
hơn và sâu sắc hơn ý thức về thẩm quyền qua việc phục vụ. Các mục tử cần có khả
năng nâng cao sự cộng tác trong việc làm chứng và thừa sai, và đồng hành với các tiến
trình phân định liên kết để giải thích các dấu chỉ của thời đại dưới ánh sáng đức tin và
dưới sự hướng dẫn của Thần Khí, với tất cả các thành viên của cộng đoàn cùng đóng
góp, bắt đầu từ những người ở bên lề. Các nhà lãnh đạo Giáo hội với những khả năng
như vậy cần một sự đào tạo đặc biệt về công đồng tính. Về vấn đề này, có thể sẽ thỏa
đáng hơn nếu đưa ra các khóa đào tạo liên kết cho giới trẻ giáo dân, cho các tu sĩ và
chủng sinh trẻ, đặc biệt ở những nơi có các vấn đề như việc thi hành thẩm quyền hoặc
thừa tác vụ cộng tác được quan tâm.
Phong cách truyền giáo
Sự hiệp thông truyền giáo
125. Đời sống thượng hội đồng của Giáo hội hướng đặc biệt đến việc truyền giáo: nó
là “dấu chỉ và khí cụ của sự kết hiệp mật thiết với Thiên Chúa và sự hiệp nhất cho toàn
thể mọi người”, (Hiến chế Lumen Gentium, 1), cho đến ngày Thiên Chúa sẽ có toàn
quyền “trên muôn loài” (1 Cr 15:28). Người trẻ, mở lòng ra với Thần Khí, có thể giúp
Giáo hội thực hiện bước chuyển đổi vượt qua đi “từ ‘cái tôi’ được hiểu theo nghĩa cho
mình là trung tâm chuyển thành 'chúng ta' thuộc hội thánh, nơi mọi 'cái tôi', mặc lấy
Đức Ki-tô (x. Gl 3:27), sống và đi vào hành trình cùng với anh chị em của mình như
một tác nhân đầy trách nhiệm và tích cực của một sứ mạng duy nhất của Dân Chúa”
(Ủy ban Thần học Quốc tế, Tính công đồng trong đời sống và sứ mạng của Giáo hội, 2
77
tháng Ba 2018, 107). Dưới sự thúc đẩy của Thần Khí và sự hướng dẫn của các giám
mục, một sự chuyển đổi tương tự phải diễn ra đối với cộng đoàn Ki-tô giáo, được kêu
gọi tránh xa việc hướng vào 'cái tôi' của tính tự bảo vệ mình để hướng đến sự phục vụ
cho việc xây dựng 'chúng ta’ bao gồm toàn bộ gia đình nhân loại và toàn thể tạo vật.
Một sứ mạng đối thoại
126. Động lực nền tảng này có những kết quả rất phù hợp cho cách thức thực hiện
sứ mạng chung với những người trẻ, nó đòi hỏi chúng ta phải gắn kết, thẳng thắn và
không thỏa hiệp, trong sự đối thoại với tất cả mọi người nam và nữ thiện chí. Như
Thánh Phaolô VI đã nói: “Giáo hội … phải có điều gì đó để nói, một thông điệp để đưa
ra, một sự liên lạc để thực hiện” (Thông điệp Ecclesiam Suam, 65). Trong một thế giới
được đánh dấu bởi sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa, “sự đồng hành” trở
thành nền tảng nếu các sáng kiến về tình đoàn kết, hội nhập và sự thúc đẩy công bằng
là xác thực và hiệu quả, và nó cho thấy ý nghĩa của một văn hóa gặp gỡ và tính nhưng
không.
Chính những người trẻ sống hàng ngày tiếp xúc với các bạn đồng niên của họ
thuộc những giáo phái Ki-tô khác, các tôn giáo, những niềm tin và văn hóa khác, họ đã
khơi gợi cho toàn thể cộng đồng Ki-tô giáo thực hành tính đại kết và đối thoại liên tôn.
Điều này đòi hỏi sự can đảm trong parresia (sự mạnh dạn trình bày quan điểm) và sự
can đảm biết khiêm nhường trong việc lắng nghe, đón nhận sự khổ hạnh – và đôi khi
cả sự tử đạo – như hàm ý trong điều này.
Hướng về những vùng ngoại vi của thế giới
127. Việc thực hành đối thoại và tìm kiếm các giải pháp chung thể hiện sự ưu tiên rõ
ràng trong thời điểm khi những hệ thống dân chủ bị thách đố bởi mức độ tham gia
thấp, và do sự ảnh hưởng bất cân xứng của các nhóm lợi ích nhỏ không nhận được sự
hỗ trợ rộng rãi trong dân chúng, với nguy cơ dẫn đến những hậu quả giản hóa, kỹ trị
và độc đoán. Sự trung thành với Tin Mừng sẽ hướng cuộc đối thoại này tới việc tìm ra
78
cách trả lời cho tiếng kêu của người nghèo và của trái đất (x. Phanxico, Tông huấn
Laudato si', 49), là điều mà giới trẻ thể hiện sự nhạy cảm đặc biệt, đảm bảo rằng các
tiến trình xã hội được truyền cảm hứng từ những nguyên tắc giáo huấn xã hội: phẩm
giá của con người, đích đến chung của sản phẩm, lựa chọn ưu tiên cho người nghèo,
ưu tiên đoàn kết, chú ý đến tính phân quyền, chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta.
Không một ơn gọi nào trong Giáo hội có thể đặt mình bên ngoài chiều kích cộng đồng
tính này đó là ra khơi và đối thoại; do đó, mọi nỗ lực của việc đồng hành đều được kêu
gọi phải đánh giá chính mình theo chân trời này, dành sự quan tâm đặc biệt cho những
người nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất.
79
Chương II
Đồng hành trong cuộc sống mỗi ngày
Từ những cấu trúc đến các mối quan hệ
Từ việc được ủy quyền đến sự tham gia
128. Tính công đồng thừa sai không chỉ đơn thuần áp dụng cho chiều kích phổ quát
của Giáo hội. Nhu cầu về việc cùng đồng hành, làm chứng thật cho tình huynh đệ trong
một cộng đoàn đổi mới và hữu hình, trước hết áp dụng cho các cộng đoàn riêng lẻ. Do
đó, cần phải làm thức tỉnh trong mọi thực tại địa phương nhận thức rằng chúng ta là
dân của Chúa, chịu trách nhiệm nhập thể Tin Mừng trong các bối cảnh khác nhau và
trong tất cả các hoàn cảnh hàng ngày. Điều này liên quan đến việc phải bước ra ngoài
luận lý của sự ủy quyền, nó có tác động rất lớn đến hoạt động mục vụ.
Ví dụ, chúng tôi có thể nói đến những khóa học giáo lý để chuẩn bị cho các bí
tích, một nhiệm vụ mà nhiều gia đình trao phó hoàn toàn cho giáo xứ. Tâm lý này dẫn
đến kết quả làm cho trẻ em có nguy cơ nhìn thấy đức tin không phải là một thực tại
tỏa sáng trong cuộc sống hàng ngày của các em, mà chỉ là một sự tập hợp các ý tưởng
và quy tắc thuộc về một phạm vi tách biệt khỏi cuộc sống của chúng. Thay vào đó, cả
hai phải cùng nhau song hành: giáo xứ cần gia đình để giúp các bạn trẻ trải nghiệm
thực tại của đức tin hàng ngày; ngược lại, gia đình cần thừa tác vụ giáo lý và cơ cấu
giáo xứ để cung cấp cho trẻ em một tầm nhìn có hệ thống hơn về Ki-tô giáo, để giới
thiệu chúng vào cộng đoàn và mở ra cho chúng những chân trời rộng lớn hơn. Vì vậy,
chỉ có các cấu trúc là không đủ, nếu các mối quan hệ đích thực không được phát triển
nơi người trẻ; chính giá trị của những mối quan hệ thực hiện việc truyền giáo.
80
Đổi mới giáo xứ
129. Giáo xứ phải tham gia vào tiến trình này, vì nó tìm cách trở thành một cộng
đoàn năng động hơn, một môi trường hướng sứ mạng tới những người hèn mọn nhất.
Có những dấu hiệu cho thấy giáo xứ không phải luôn luôn thành công trong việc đáp
ứng những nhu cầu tâm linh của con người trong thời đại của chúng ta, phần lớn là do
những yếu tố nhất định đã thay đổi sâu sắc đến lối sống của con người. Bây giờ chúng
ta sống trong một nền văn hóa “không biên giới”, được đánh dấu bởi những mối quan
hệ theo không gian và thời gian mới – một phần là do truyền thông số – và bởi tính
chuyển động liên tục. Trong bối cảnh này, cách hiểu về giáo xứ được xác định bởi các
ranh giới và không có khả năng gắn kết người tín hữu với những sáng kiến, đặc biệt
là giới trẻ, sẽ giam hãm giáo xứ trong sự trì trệ không thể chấp nhận được và trong
các chu kỳ mục vụ lặp đi lặp lại đáng lo ngại. Vì vậy, giáo xứ cần phải được xem xét lại
về phương diện mục vụ, xét theo mặt đồng trách nhiệm hội thánh và sức mạnh truyền
giáo, khám phá những hiệp lực mới trong địa hạt của mình. Chỉ bằng cách đó thì giáo
xứ sẽ trở thành một môi trường đặc biệt để gắn kết đời sống của người trẻ.
Những cơ cấu mở và có thể đọc được
130. Cùng với sự cởi mở và chia sẻ nhiều hơn, điều quan trọng là các cộng đoàn phải
tự hỏi bản thân rằng những lối sống và cách sử dụng những cơ cấu của mình có đem
đến cho người trẻ một chứng tá hữu hình của Tin Mừng hay không. Rõ ràng đời sống
riêng của nhiều linh mục, nữ tu, các tu sĩ và giám mục nổi bật với sự đơn giản và tính
trách nhiệm với mọi người; nhưng điều này gần như không được nhiều người nhận
biết, đặc biệt là với giới trẻ. Nhiều người trong đó thấy rằng thế giới giáo hội của chúng
ta rất khó đọc được; họ bị ngăn cách ở một khoảng cách xa bởi những vai trò chúng ta
thực hiện và bởi các khuôn mẫu kèm theo những vai trò này. Chúng ta hãy đặt mục
tiêu làm cho đời sống hàng ngày của chúng ta trở nên dễ tiếp cận hơn, qua tất cả mọi
cách thể hiện. Sự gần gũi có hiệu quả, sự chia sẻ những không gian và các hoạt động,
tạo điều kiện cho việc giao tiếp đích thực, thoát khỏi những định kiến. Đây là cách
81
Chúa Giêsu công bố về Nước Trời và Thần Khí của Người thúc giục chúng ta noi theo
con đường này hôm nay.
Đời sống cộng đoàn
Một bức tranh ghép của những khuôn mặt
131. Một Giáo hội công đồng và truyền giáo được thể hiện qua các cộng đoàn địa
phương với nhiều khuôn mặt khác nhau. Giáo hội không bao giờ là một bức tranh đơn
sắc khô khan, nhưng Giáo hội đã phát triển như một khối đa diện gồm những con
người với những cảm xúc, nguồn gốc và văn hóa khác nhau. Bằng cách này, Giáo hội
mang một kho báu không gì sánh bằng của đời sống Ba Ngôi trong những chiếc bình
sành là sự yếu đuối của con người. Sự hòa hợp mà Thần Khí ban cho không xóa bỏ
những khác biệt, nhưng làm cho chúng cộng hưởng với nhau, tạo nên bản giao hưởng
phong phú. Sự gặp gỡ giữa những người khác nhau trong cùng một niềm tin là điều
kiện căn bản cho việc canh tân mục vụ của các cộng đoàn chúng ta. Điều này mang
một khía cạnh về sự loan báo, về sự cử hành và phục vụ, nghĩa là thuộc các lĩnh vực
nền tảng của hoạt động mục vụ bình thường. Sự khôn ngoan nói rằng “cần cả một ngôi
làng để nuôi dạy một đứa trẻ”: nguyên tắc này áp dụng cho tất cả các lĩnh vực hoạt
động mục vụ ngày nay.
Cộng đoàn trong ranh giới địa hạt
132. Việc hiện thực hóa hiệu quả một cộng đoàn với nhiều khuôn mặt cũng mang
khía cạnh về mối quan hệ với khu vực địa phương, về sự mở rộng với các kết cấu xã
hội và những cách tiếp xúc với chính quyền dân sự. Chỉ một cộng đoàn hiệp nhất và
đa dạng mới có khả năng thể hiện bản thân theo cách cởi mở và tỏa rạng ánh sáng của
Tin Mừng trên những mối quan tâm của xã hội đang thách đố chúng ta ngày nay:
những câu hỏi về môi sinh, việc làm, hỗ trợ cho gia đình, tình trạng thua thiệt, đổi mới
82
chính trị, đa nguyên văn hóa và tôn giáo, tìm kiếm công lý và hòa bình, môi trường kỹ
thuật số. Điều này đang diễn ra trong các hiệp hội và phong trào của giáo hội. Người
trẻ yêu cầu chúng tôi không đối mặt với những thách đố này một mình nhưng phải
đối thoại với tất cả, không phải để cắt giảm một phần sức mạnh, mà để đóng góp cho
ích chung.
Sứ điệp Tin mừng và giáo lý
133. Việc loan báo Đức Giê-su Ki-tô, đã chết và sống lại, Đấng đã mặc khải Chúa Cha
và thông ban Thần Khí, là ơn gọi nền tảng của cộng đoàn Ki-tô giáo. Một phần của sự
loan báo này là lời mời gọi các bạn trẻ nhận ra được những dấu chỉ của tình yêu Thiên
Chúa trong cuộc sống của họ và khám phá ra cộng đoàn như một nơi gặp gỡ với Đức
Ki-tô. Sự loan báo này, mãi luôn mới, là nền tảng của giáo lý cho người trẻ và mang lại
cho nó một giá trị sứ điệp Tin mừng (x. Phanxico, Tông huấn Evangelii Gaudium, 164).
Chúng ta phải giữ vững cam kết của mình luôn sống động để đưa ra những con đường
toàn diện, liên tục có khả năng tích hợp: kiến thức sống về Chúa Giêsu Kitô và Tin
Mừng của Người, khả năng đọc kinh nghiệm cá nhân và các sự kiện lịch sử dưới ánh
sáng đức tin, cầu nguyện và việc cử hành phụng vụ, giới thiệu Lectio Divina và hỗ trợ
cho việc làm chứng đức ái và thúc đẩy công lý. Theo cách này, chúng tôi đưa ra một
linh đạo đích thực cho giới trẻ.
Những khóa học giáo lý cần phải minh họa được sự kết nối mật thiết của đức
tin với kinh nghiệm cụ thể hàng ngày, với thế giới của những cảm xúc và những gắn
kết, với niềm vui và sự thất vọng mà chúng tôi gặp phải trong việc học hành và việc
làm; chúng phải bao gồm giáo huấn xã hội của Giáo hội; chúng phải mở rộng ra với
những ngôn ngữ của cái đẹp, âm nhạc và các cách thể hiện nghệ thuật khác nhau, và
với các hình thức giao tiếp kỹ thuật số. Các chiều kích của thân xác, cảm xúc và tình
dục phải được xét đến rất nhiều, vì có một mối liên hệ sâu sắc giữa giáo dục đức tin và
giáo dục tình yêu. Đức tin, xét cho cùng, nên được hiểu như là một tập quán, hoặc như
một cách sống trong thế giới.
83
Trong giáo lý của giới trẻ, điều vô cùng cấp thiết là phải tiếp tục tìm kiếm các
loại ngôn ngữ và phương pháp phù hợp, nhưng không bao giờ đánh mất điều trọng
yếu đó chính là sự gặp gỡ với Đức Ki-tô, Đấng là trung tâm của giáo lý. YouCat, DoCat
và các công cụ tương tự được đánh giá cao, mặc dù điều này không có ý đánh giá thấp
các chương trình giáo lý được xây dựng bởi các Hội đồng Giám mục. Cũng cần phải có
sự cam kết đổi mới đối với các giáo lý viên, những người thường thường còn trẻ tuổi
và phục vụ những người trẻ khác, gần như là những người đồng thời đại. Điều quan
trọng là phải có sự đào tạo đầy đủ cho họ và phải cho thấy rằng thừa tác vụ của họ
được cộng đồng công nhận rộng rãi hơn.
Trung tâm điểm của phụng vụ
134. Việc cử hành Thánh Thể tạo sinh sức sống cho cộng đoàn và tính công đồng cho
Giáo hội. Đó là nơi để truyền tải niềm tin và sự đào tạo cho sứ mạng, qua đó cho thấy
thật rõ rằng cộng đoàn sống nhờ ân sủng chứ không phải bằng công việc của đôi tay
chúng ta. Theo những lời của truyền thống phương đông, chúng ta có thể nói rằng
phụng vụ là cuộc gặp gỡ với Đấng Phục vụ Thiên Chúa, Người băng bó các vết thương
của chúng ta và chuẩn bị bữa đại tiệc vượt qua cho chúng ta, sai chúng ta đi để làm
điều tương tự cho anh chị em của chúng ta. Vì vậy, chúng ta hãy lặp lại rằng việc cam
kết cử hành với sự đơn giản cao quý bao gồm nhiều thừa tác vụ giáo dân, là một yếu
tố thiết yếu cho việc thay đổi truyền giáo của Giáo hội. Giới trẻ đã cho thấy rằng họ rất
trân trọng và mong muốn tham gia sâu sắc vào việc cử hành đích thực, trong đó vẻ
đẹp của những dấu chỉ và sự chăm chút bài giảng Lời Chúa cùng với sự tham gia của
cộng đoàn thực sự nói về Thiên Chúa. Do đó, cần phải thúc đẩy sự tham gia tích cực
của họ, trong khi vẫn giữ sống động ý thức tôn kính trước Mầu nhiệm; chân nhận
những sự nhạy cảm của họ về âm nhạc và nghệ thuật, nhưng cũng giúp họ hiểu rằng
phụng vụ không hoàn toàn là việc tự thể hiện nhưng là một hoạt động của Đức Ki-tô
và Giáo hội. Điều quan trọng không kém là phải giúp giới trẻ khám phá được giá trị
84
của việc chầu Thánh Thể như một sự nối dài của việc cử hành lễ, qua đó sống chiêm
niệm và cầu nguyện thầm lặng.
135. Tầm quan trọng rất lớn trong các hành trình đức tin cũng gắn liền với việc thực
hành bí tích Hòa giải. Người trẻ cần cảm thấy được yêu thương, được tha thứ và hòa
giải, và họ có một niềm khao khát thầm kín muốn được cái ôm thương xót của Chúa
Cha. Vì điều này, các linh mục cần phải quảng đại luôn sẵn sàng cử hành bí tích này.
Những nghi thức sám hối cộng đoàn giúp người trẻ tiếp cận với việc xưng tội riêng và
chúng làm cho chiều kích hội thánh của bí tích trở nên rõ ràng hơn.
136. Trong nhiều bối cảnh, lòng mộ đạo cộng đồng đóng một vai trò quan trọng
trong việc đưa người trẻ đến với đời sống đức tin một cách thiết thực, nhạy cảm và
gần gũi. Chú ý đến ngôn ngữ cơ thể và sự tham gia đầy lòng yêu mến, lòng mộ đạo
cộng đồng mang đến khát khao được gặp gỡ với Thiên Chúa là Đấng giải thoát, thường
là qua sự trung gian của Mẹ Thiên Chúa và của các thánh.
Đối với người trẻ, hành hương là một trải nghiệm của hành trình trở thành
phép ẩn dụ cho cuộc sống và Giáo hội: chiêm ngưỡng vẻ đẹp của tạo vật và nghệ thuật,
sống huynh đệ và hiệp nhất với Chúa trong lời cầu nguyện một lần nữa lại được giới
thiệu như là những điều kiện tốt nhất cho sự phân định.
Sự quảng đại của diakonia
137. Giới trẻ có thể giúp đổi mới lại phong cách của các cộng đoàn giáo xứ và xây
dựng một cộng đoàn huynh đệ gần gũi với người nghèo. Người nghèo, người trẻ bị
loại bỏ, những người đau khổ nhất, có thể trở thành nguyên tắc cho sự đổi mới cộng
đoàn. Họ cần phải được công nhận như là những chủ thể của việc truyền giáo và họ
giúp chúng ta giải phóng bản thân thoát khỏi tinh thần thế gian. Giới trẻ thường rất
nhạy cảm với chiều kích của diakonia. Nhiều người tích cực cam kết trong công việc
thiện nguyện và qua việc phục vụ họ tìm được con đường gặp gỡ Chúa. Do đó, sự dấn
thân dành cho những người bé mọn nhất trở thành một con đường thực hành đức tin,
85
trong đó con người khám phá ra sự yêu thương đối với “những gì đã mất”, là trung
tâm điểm của Tin Mừng và là nền tảng của toàn bộ đời sống Ki-tô hữu. Người nghèo,
người bé mọn, người bệnh tật, người già, là thân thể đau khổ của Đức Ki-tô: do đó, đặt
mình vào việc phục vụ những người này là cách để gặp gỡ Chúa và là không gian đặc
ân cho sự phân định ơn gọi của một người. Trong các bối cảnh khác nhau, cần phải có
một sự mở lòng đặc biệt dành cho những người di cư và người tị nạn. Đối với họ, cần
phải hoạt động hướng đến việc tiếp nhận, bảo vệ, thăng tiến và hội nhập. Sự bao gồm
xã hội đối với người nghèo làm cho Giáo hội trở thành ngôi nhà của đức ái.
Thừa tác vụ mục vụ từ góc nhìn ơn gọi
Giáo hội, ngôi nhà cho người trẻ
138. Chỉ qua con đường tiếp cận mục vụ đủ khả năng canh tân đặt nền tảng trong
việc chăm sóc các mối quan hệ và chất lượng của cộng đoàn Ki-tô giáo mới có ý nghĩa
và hấp dẫn đối với giới trẻ. Từ đó, Giáo hội sẽ có thể giới thiệu mình như một ngôi nhà
chào đón họ, nổi bật với bầu không khí gia đình được xây dựng trên niềm tin và sự tự
tin. Khát khao tình huynh đệ, đây là điều xuất hiện rất nhiều lần khi Thượng Hội đồng
lắng nghe người trẻ, yêu cầu Giáo hội phải trở thành “một ngôi nhà cho nhiều dân tộc,
một người mẹ cho tất cả các dân tộc” (Phanxico, Tông huấn Evangelii Gaudium, 288):
thừa tác vụ mục vụ có trách nhiệm làm cho tình mẫu tử phổ quát của Giáo Hội trở nên
hiện thực trong lịch sử, thông qua những hành động cụ thể và mang tính ngôn sứ về
sự chào đón hân hoan và mọi ngày, là điều làm cho Giáo hội trở thành một ngôi nhà
cho giới trẻ.
Lòng nhiệt thành ơn gọi của thừa tác vụ mục vụ
139. Ơn gọi là bản lề mà xoay quanh nó tất cả các chiều kích của con người được hợp
nhất. Nguyên tắc này không chỉ liên quan đến cá nhân tín hữu, mà kể cả thừa tác vụ
86
mục vụ nói chung. Vì vậy, điều vô cùng quan trọng phải làm sáng tỏ rằng chỉ trong
chiều kích ơn gọi thì tất cả các thừa tác vụ mục vụ mới tìm thấy một nguyên tắc thống
nhất, vì ở đây nó tìm thấy nguồn cội và sự trọn vẹn của nó. Do đó, liên quan đến các
hành trình thay đổi mục vụ đang được tiến hành, không ai yêu cầu tăng cường thừa
tác vụ ơn gọi như một khu vực riêng biệt và độc lập, mà để tạo sinh khí cho cách tiếp
cận mục vụ toàn diện của Giáo hội, trình bày một cách hiệu quả sự đa dạng rất lớn của
ơn gọi. Mục tiêu của thừa tác vụ mục vụ là giúp mọi người, thông qua một hành trình
phân định, để đạt “tới tình trạng con người trưởng thành, tới tầm vóc viên mãn của
Đức Ki-tô” (Eph 4:13).
Thừa tác vụ ơn gọi mục vụ cho người trẻ
140. Ngay từ khởi đầu của tiến trình thượng hội đồng đã cho thấy rất rõ ràng rằng
thừa tác vụ giới trẻ cần một định hướng ơn gọi. Theo cách này, hai đặc điểm trọng yếu
cho cách tiếp cận mục vụ đối với các thế hệ trẻ nổi lên: đó chính để “dành cho giới trẻ”,
vì nó nhắm đến những người đang ở trong giai đoạn duy nhất và không thể lặp lại
trong cuộc sống đó là tuổi trẻ; nó “thuộc về ơn gọi”, vì tuổi trẻ là thời gian đặc ân cho
các lựa chọn cuộc sống và để đáp lại lời kêu gọi của Chúa. “Tính ơn gọi” của thừa tác
vụ giới trẻ không nên hiểu theo nghĩa độc quyền, mà là ý nghĩa chuyên sâu. Thiên
Chúa kêu gọi mọi độ tuổi trong cuộc sống – từ trong lòng người mẹ đến khi về già –
nhưng tuổi trẻ là khoảng thời gian đặc ân để lắng nghe, sẵn sàng và đón nhận ý Chúa.
Thượng hội đồng đưa ra đề nghị rằng ở cấp Hội đồng Giám mục Quốc gia, phải
chuẩn bị một “sổ tay Hướng dẫn Thừa tác vụ Giới trẻ” theo quan điểm về ơn gọi, để
giúp các vị lãnh đạo cấp giáo phận và thừa tác viên địa phương cung cấp sự đào tạo và
hoạt động tốt với và cho giới trẻ.
Từ sự phân mảnh đến sự hợp thành một hệ thống
141. Mặc dù hiểu rằng việc lập kế hoạch cho các hoạt động mục vụ là cần thiết, để
tránh sự tùy tiện, trong nhiều trường hợp các Nghị Phụ đã bày tỏ sự băn khoăn lo lắng
87
của họ trước sự phân mảnh ít nhiều đối với cách tiếp cận mục vụ của Giáo hội. Cụ thể,
các ngài nói đến rất nhiều cách tiếp cận mục vụ đối với giới trẻ: thừa tác vụ giới trẻ,
thừa tác vụ gia đình và ơn gọi, tuyên úy trường học và đại học, các hoạt động xã hội,
văn hóa, bác ái, thời gian rảnh, v.v. Việc thành lập nhiều văn phòng có tính chuyên môn
cao, nhưng đôi khi hoạt động tách biệt với nhau, không làm cho thông điệp Ki-tô giáo
trở nên dễ tiếp cận hơn. Trong một thế giới bị phân mảnh, người trẻ cần được giúp
đỡ để hợp nhất cuộc sống, diễn giải những trải nghiệm hàng ngày của họ và phân định
sâu sắc. Nếu đây là sự ưu tiên thì cần phát triển sự phối hợp và hợp nhất cao hơn giữa
các lĩnh vực khác nhau, chuyển từ một công việc cho “các văn phòng” thành một công
việc cho “các dự án”.
Mối quan hệ đầy hoa trái giữa các sự kiện và cuộc sống hàng ngày
142. Trong Thượng Hội đồng, thường có sự đề cập về Ngày Giới trẻ Thế giới và nhiều
sự kiện liên quan diễn ra ở cấp độ lục địa, quốc gia và giáo phận, cùng với những sự
kiện được tổ chức bởi các hiệp hội, phong trào, hội đoàn tôn giáo và các thực thể giáo
hội khác. Những khoảng thời gian gặp gỡ và chia sẻ này được đánh giá cao, vì chúng
mang đến cơ hội cùng chia sẻ hành trình giống như một cuộc hành hương, trải nghiệm
tình huynh đệ với tất cả mọi người, hân hoan chia sẻ niềm tin và ngày càng gần gũi
hơn với Giáo hội. Đối với nhiều người trẻ, những khoảng thời gian này là một kinh
nghiệm về sự biến đổi, trong đó họ đã trải nghiệm được vẻ đẹp của dung nhan Thiên
Chúa và đưa ra những lựa chọn quan trọng trong cuộc sống. Những hoa trái tốt nhất
của sự trải nghiệm này được tích lũy trong cuộc sống mỗi ngày. Do đó, điều quan trọng
là phải lập kế hoạch và trải nghiệm những sự tích lũy này như là các bước đi quan
trọng của một tiến trình đạo đức rộng lớn hơn.
Những trung tâm giới trẻ
143. Những địa điểm cụ thể dành riêng cho giới trẻ của cộng đoàn Ki-tô giáo, chẳng
hạn như các nhà nguyện, các trung tâm giới trẻ và những cấu trúc tương tự khác, thể
88
hiện nhiệt huyết đối với giáo dục của Giáo hội. Chúng có thể mang nhiều hình thức,
nhưng chúng vẫn là những không gian ưu tiên, trong đó Giáo hội trở thành ngôi nhà
chào đón dành cho thanh thiếu niên, những người khám phá được tài năng của họ và
dấn thân phục vụ. Chúng truyền tải một gia tài giáo dục rất phong phú, được chia sẻ
trên phạm vi rộng lớn, để hỗ trợ các gia đình và chính xã hội dân sự.
Tuy nhiên, trong bối cảnh của một Giáo hội hướng ra bên ngoài, cần phải có sự
đổi mới mang tính sáng tạo và linh hoạt cho những thực tại này, bỏ đi ý tưởng trở
thành các trung tâm tĩnh lặng mà giới trẻ có thể đến, hướng tới ý tưởng về các chủ đề
mục vụ cùng chuyển động và hướng tới giới trẻ, tức là có khả năng gặp gỡ họ ở những
nơi bình thường của cuộc sống – trường học và môi trường kỹ thuật số, những vùng
ngoại vi, thế giới nông thôn, thế giới công việc, xu hướng âm nhạc và nghệ thuật, v.v..
– tạo ra một phong cách tông đồ mới năng động và tích cực hơn.
89
Chương III
Sức mạnh truyền giáo được canh tân
Một số thách đố cấp thiết
144. Tính công đồng là phương pháp mà Giáo hội có thể áp dụng để giải quyết những
thách đố cũ và mới, tập hợp và đưa những ân tứ của tất cả các thành viên của mình
vào cuộc đối thoại, bắt đầu từ người trẻ. Dựa trên công việc của Thượng hội đồng,
Phần đầu tiên của Tài liệu này đã phác thảo một số lĩnh vực cấp thiết cần phải khởi
động hoặc canh tân lại sức mạnh của Giáo hội trong việc thực hiện sứ mạng Đức Ki-tô
trao phó cho mình, điều mà chúng tôi tìm cách giải quyết theo con đường cụ thể hơn.
Truyền giáo trong môi trường kỹ thuật số
145. Môi trường kỹ thuật số đưa ra một thách đố đối với Giáo hội ở nhiều cấp độ
khác nhau; do đó, điều cần thiết là phải đào sâu kiến thức về những động lực và phạm
vi khả năng của nó trên quan điểm nhân học và đạo đức. Điều này không những đòi
hỏi phải bước vào môi trường đó và phát huy tiềm năng truyền thông của nó với mục
tiêu loan truyền Ki-tô giáo, mà còn mang hương vị Tin Mừng đến cho văn hóa và hoạt
động của nó. Một số sáng kiến đi theo hướng này đã được tiến hành và cần được
khuyến khích, đào sâu và chia sẻ. Sự ưu tiên mà nhiều người dành cho hình ảnh của
nó như một chiếc xe truyền thông làm nổi lên những câu hỏi về cách truyền tải niềm
tin đặt nền tảng trên việc lắng nghe Lời Chúa và đọc các Sách thánh. Người Ki-tô hữu
trẻ, cũng giống như những người đương thời của họ là những cư dân của môi trường
kỹ thuật số, tìm thấy ở đây một sứ mạng đích thực, trong đó một số người đã cam kết
tham gia. Hơn thế nữa, họ cũng là những người trẻ yêu cầu được đồng hành trong việc
phân định về những gương mẫu cuộc sống trưởng thành trong môi trường được số
hóa cao ngày nay, để giúp họ nắm bắt được các cơ hội đồng thời tránh được những
rủi ro.
90
146. Thượng hội đồng muốn nhìn thấy các Văn phòng dành riêng cho văn hóa kỹ
thuật số và rao giảng Tin mừng được thiết lập trong Giáo hội ở các cấp độ thích hợp,
để thúc đẩy hoạt động hội thánh và suy tư trong môi trường này, tận dụng tốt sự đóng
góp quan trọng của giới trẻ. Trong số các chức năng của chúng, bên cạnh sự ưu tiên
cho việc trao đổi và phổ biến cách sử dụng tốt ở mức độ cá nhân và cộng đoàn, và phát
triển những công cụ huấn luyện và rao giảng kỹ thuật số thích hợp, chúng cũng có thể
quản lý các hệ thống chứng thực cho các trang Công giáo, để chống lại việc lan truyền
những “tin giả” về Giáo hội, và chúng có thể tìm cách thuyết phục các cơ quan chính
quyền thúc đẩy các chính sách và công cụ nghiêm ngặt hơn bao giờ hết để bảo vệ trẻ
vị thành niên trên web.
Người di cư: phá đổ những bức tường và xây dựng những cầu nối
147. Nhiều người di cư là người trẻ. Tính phổ quát của Giáo hội mang đến cho họ cơ
hội tuyệt vời để thúc đẩy sự đối thoại giữa các cộng đồng gốc của họ và những nơi mà
họ di cư đến, giúp vượt qua nỗi sợ hãi và do dự và củng cố các mối liên kết di cư có
nguy cơ phá vỡ. “Đón nhận, bảo vệ, thăng tiến và hội nhập,” bốn động từ mà Đức Thánh
Cha Phanxico tổng hợp lại thành những hành động cần có để hỗ trợ cho người di cư,
là những động từ của công đồng. Việc thực hiện chúng đòi hỏi phải có hoạt động của
Giáo hội ở tất cả các cấp và nó liên quan đến tất cả các thành viên của cộng đoàn Ki-tô
giáo. Về phần mình, khi được đồng hành một cách thích hợp, người di cư có thể cung
cấp các nguồn lực về tinh thần, mục vụ và truyền giáo cho các cộng đoàn chủ nhà. Phần
quan trọng đặc biệt là sự tham gia văn hóa và chính trị, gồm các cấu trúc phù hợp, để
chống lại sự lây lan của chủ nghĩa bài ngoại, phân biệt chủng tộc và từ chối người di
cư. Những tài nguyên của Giáo hội Công giáo là một yếu tố vô cùng quan trọng trong
cuộc chiến chống lại nạn buôn người, như được thấy rõ trong công việc của nhiều nữ
tu. Vai trò của Nhóm Santa Marta, nơi tập hợp các nhà lãnh đạo tôn giáo và những
người chịu trách nhiệm về luật pháp và trật tự, là rất quan trọng và đại diện cho một
cách thi hành tốt có thể lấy làm nguồn cảm hứng. Chúng ta cũng không được bỏ qua
91
cam kết bảo đảm tính hiệu lực cho quyền được ở lại đất nước quê nhà cho những
người không muốn di cư nhưng bị buộc phải làm như vậy, và cung cấp sự hỗ trợ cho
các cộng đoàn Ki-tô giáo có nguy cơ bị giảm bớt con số do sự di cư.
Phụ nữ trong Giáo hội theo công đồng tính
148. Một Giáo hội tìm cách sống theo phong cách thượng hội đồng không thể không
suy nghĩ về điều kiện và vai trò của phụ nữ trong Giáo hội, và trong xã hội nói chung.
Thanh niên nam nữ mạnh dạn đặt câu hỏi này. Những thành quả của sự phản ánh như
vậy cần được thực hiện thông qua một sự thay đổi đầy can đảm về văn hóa và sự thay
đổi trong cách thực hành mục vụ hàng ngày. Một lĩnh vực mang tầm quan trọng đặc
biệt trong vấn đề này là sự hiện diện của phụ nữ trong các tổ chức giáo hội ở tất cả các
cấp, gồm cả những vị trí gánh vác trách nhiệm, cũng như sự tham gia của phụ nữ trong
các tiến trình đưa ra quyết định của giáo hội, tôn trọng vai trò của thừa tác viên chức
thánh. Đây là một trách nhiệm của sự công bằng, lấy cảm hứng từ mối quan hệ của
Chúa Giê-su với những người nam và nữ trong thời của Ngài, và từ tầm quan trọng
trong vai trò của một số người nữ trong Kinh Thánh, trong lịch sử cứu độ và trong đời
sống của Giáo hội.
Tình dục: một từ ngữ rõ ràng, tự do, xác thực
149. Trong bối cảnh văn hóa hiện nay, Giáo hội phải đấu tranh để truyền đạt nét đẹp
về thân xác và tình dục theo quan điểm Ki-tô giáo, như nó nổi lên từ Sách Thánh, từ
Truyền thống và từ Huấn quyền của các vị Giáo hoàng gần đây. Do đó cần phải nhanh
chóng tìm kiếm những cách tốt hơn, có thể được diễn giải một cách cụ thể để trở thành
những lộ trình đào tạo mới. Chúng ta phải đưa ra cho giới trẻ một kiến thức nhân
chủng học về cảm xúc và tình dục có khả năng đưa ra giá trị đúng đắn cho sự trinh
trong, thể hiện ý nghĩa chân thực nhất của nó đối với sự phát triển của con người bằng
sự khôn ngoan của nền tảng giáo dục, trong mọi trạng thái của cuộc sống. Đó là việc
nhấn mạnh sự lắng nghe thấu cảm, đồng hành và phân định, phù hợp với những điều
92
được đưa ra bởi Huấn quyền gần đây. Vì đây là điều cần thiết phải dành sự quan tâm
cho việc đào tạo các thừa tác viên mục vụ có uy tín, bắt đầu từ sự trưởng thành của
các chiều kích tình cảm và tình dục của riêng họ.
150. Có những câu hỏi đặt ra về thân xác, cảm xúc và tình dục đòi hỏi phải có sự
nghiên cứu về nhân học, thần học và mục vụ sâu sắc hơn, dưới bất kỳ hình thức nào
và ở bất kỳ mức độ nào cho thấy cách thức phù hợp nhất, từ địa phương đến phổ quát.
Trong số các câu hỏi nổi lên là những câu hỏi liên quan đến sự khác biệt và sự hài hòa
giữa bản sắc nam giới và nữ giới và những khuynh hướng tình dục. Về vấn đề này,
Thượng hội đồng nhấn mạnh rằng Thiên Chúa yêu thương mọi người và Giáo hội cũng
như vậy, nhắc lại cam kết của mình chống lại mọi sự phân biệt đối xử và bạo lực trên
nền tảng tình dục. Một cách công bằng, Giáo hội nhắc lại mối liên quan nhân học then
chốt của sự khác biệt và tính bổ trợ cho nhau giữa nam và nữ và tin rằng đó là sự giản
hóa luận để xác định bản sắc cá nhân trên cơ sở duy nhất về “định hướng tình dục”
của con người” (Bộ Giáo lý Đức Tin, Thư gửi các Giám mục Giáo hội Công giáo về việc
chăm sóc mục vụ cho những người quan hệ đồng tính, 1 tháng Mười 1986, 16).
Nhiều cộng đoàn Ki-tô giáo đã đưa ra những hành trình đồng hành trong đức
tin cho người đồng tính: Thượng Hội đồng đề nghị rằng những sáng kiến như vậy cần
được hỗ trợ. Trong những hành trình này, con người được giúp đỡ để đọc lịch sử của
chính họ; bước đi trên con đường tự do và trách nhiệm theo tiếng gọi rửa tội của họ;
nhận biết khao khát được thuộc về và đóng góp cho đời sống của cộng đoàn; để phân
định những cách tốt nhất để nhận ra điều này.
Kinh tế, chính trị, việc làm, ngôi nhà chung
151. Giáo hội cam kết thăng tiến đời sống xã hội, kinh tế và chính trị được đánh dấu
bởi sự công bằng, đoàn kết và hòa bình, đó là điều mà giới trẻ yêu cầu một cách kiên
định. Điều này đòi hỏi sự can đảm để trở thành tiếng nói cho những người không có
tiếng nói gửi đến các nhà lãnh đạo thế giới, bằng cách tố cáo sự tham nhũng, chiến
93
tranh, buôn bán vũ khí, buôn bán ma túy và bóc lột tài nguyên thiên nhiên, và bằng
cách kêu gọi những người chịu trách nhiệm phải hoán cải. Là một phần của bức tranh
lớn hơn, việc này không thể tách rời khỏi cam kết phải bao gồm cả những người hèn
mọn nhất, xây dựng những con đường cho phép họ không những tìm được câu trả lời
cho các nhu cầu của mình, mà còn đóng góp vào việc xây dựng xã hội.
152. Ý thức rằng “việc làm là một chiều kích cơ bản cho sự tồn tại của con người trên
trần gian” (Thánh Gioan Phaolô II, Laborem Exercens, 4) và rằng tình trạng thiếu việc
làm là nhục nhã đối với nhiều người trẻ, Thượng Hội đồng đề nghị rằng các Giáo hội
địa phương giúp đỡ và đồng hành với những người trẻ khi họ tìm chỗ đứng trên thế
giới này, có thể thông qua sự hỗ trợ của các sáng kiến kinh doanh trẻ. Những kinh
nghiệm như vậy được tìm thấy ở nhiều Giáo hội địa phương và cần được hỗ trợ và
củng cố.
153. Sự thúc đẩy công bằng cũng ảnh hưởng đến việc quản lý tài sản của Giáo hội.
Giới trẻ sẽ cảm thấy như ở nhà khi ở trong một Giáo hội với những vấn đề về kinh tế
và tài chính được thực hiện một cách minh bạch và nhất quán. Cần phải có những sự
lựa chọn can đảm trong lĩnh vực mang tính bền vững, như được chỉ ra trong Tông
huấn Laudato si’, sự thiếu tôn trọng môi trường tạo ra những hình thức nghèo đói
mới, trong đó người trẻ là những nạn nhân đầu tiên. Các hệ thống đang thay đổi, và
điều này cho chúng ta thấy rằng một cách sống khác thuộc khía cạnh kinh tế và tài
chính là có thể. Giới trẻ thúc giục Giáo hội phải trở thành ngôn sứ trong lĩnh vực này,
qua lời nói của mình nhưng trên hết là thông qua các lựa chọn cho thấy rằng sự quản
lý tài chính có thể vừa là thân thiện với con người vừa thân thiện với môi trường. Cùng
với họ chúng ta có thể thực hiện được.
154. Đối với các vấn đề về môi sinh được quan tâm, điều quan trọng là phải đưa ra
những hướng dẫn cho hành động cụ thể theo Tông huấn Laudato si’ trong các thói
quen của nhà thờ. Một số bài phát biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cung cấp
cho giới trẻ sự đào tạo về những cam kết thuộc chính trị - xã hội và tài nguyên mà giáo
94
huấn xã hội của Giáo hội đã trình bày liên quan đến vấn đề này. Những người trẻ tham
gia vào chính trị nên được hỗ trợ và khuyến khích làm việc hướng tới một sự thay đổi
thực sự cho các cấu trúc xã hội bất công.
Bối cảnh liên văn hóa và liên tôn
155. Tính đa nguyên về văn hóa và tôn giáo là một thực tế phát triển trong đời sống
xã hội của giới trẻ. Người Ki-tô hữu trẻ thể hiện một chứng nhân rất đẹp của Tin Mừng
khi đức tin của họ có một tác động biến đổi đến đời sống và hoạt động hàng ngày của
họ. Họ được kêu gọi trở nên cởi mở đối với người trẻ của các truyền thống tôn giáo và
tâm linh khác, và để duy trì những mối quan hệ xác thực với họ giúp hiểu biết lẫn nhau
và mang lại sự chữa lành cho những định kiến và khuôn sáo. Do đó, họ là những người
tiên phong cho hình thức đối thoại liên tôn và liên văn hóa mới, giúp giải phóng xã hội
của chúng ta thoát khỏi sự loại trừ, chủ nghĩa cực đoan, trào lưu chính thống cực đoan
và sự thao túng tôn giáo để đạt những mục tiêu cho giáo phái hay dân túy. Các nhân
chứng của Tin Mừng, những người trẻ này cùng với những người đồng niên của họ,
trở thành những người thúc đẩy cho một tư cách công dân bao gồm sự đa dạng và cam
kết tôn giáo có trách nhiệm xã hội để xây dựng sự gắn kết xã hội và nền hòa bình.
Gần đây, theo đề nghị của giới trẻ, các sáng kiến đã được đưa ra, đưa những
người thuộc các tôn giáo và văn hóa khác nhau đến để trải nghiệm việc sống chung,
để trong bầu không khí vui vẻ và tôn trọng các tôn giáo của nhau, tất cả có thể tích cực
thúc đẩy một cam kết chung trong xã hội.
Giới trẻ với đối thoại đại kết
156. Đối với hành trình hòa giải giữa tất cả các Ki-tô hữu, Thượng Hội đồng đánh giá
rất cao khao khát của nhiều người trẻ muốn thúc đẩy sự hiệp nhất giữa các cộng đồng
Ki-tô giáo bị chia cách. Cam kết theo con đường này, người trẻ thường đào sâu nguồn
gốc của đức tin của chính họ và trải nghiệm một sự cởi mở thật sự trước những gì
người khác có thể trao tặng. Bằng trực giác họ biết rằng Chúa Ki-tô kết hiệp chúng ta,
95
cho dù có những khác biệt nhất định vẫn còn tồn tại. Như Đức Thánh Cha Phanxico đã
tuyên bố nhân dịp viếng thăm Đức Thượng phụ Bartholomew năm 2014, chính
“những người trẻ tuổi hôm nay thúc giục chúng ta thực hiện những bước tiến tới sự
hiệp thông trọn vẹn. Và điều này không phải vì họ không hiểu hết tầm quan trọng của
những khác biệt vẫn khiến chúng ta xa cách, nhưng vì họ có thể nhìn vượt xa hơn, họ
có khả năng nắm bắt được những điều trọng yếu giúp chúng ta hợp nhất” (Phanxico,
Diễn từ tại Nghi thức Phụng vụ, Nhà thờ Thượng phụ Thánh George, Istanbul, 30 tháng
Mười Một, 2014).
96
Chương IV
Sự đào tạo toàn diện
Tính cụ thể, sự phức tạp và hòa nhập
157. Thực tại hôm nay được đánh dấu với sự phức tạp ngày càng tăng của các hiện
tượng xã hội và kinh nghiệm cá nhân. Trong cuộc sống hàng ngày, những thay đổi
đang diễn ra có sự tác động lẫn nhau và không thể giải quyết theo cách có chọn lọc.
Trong cuộc sống thực tế, mọi thứ đều được kết nối với nhau: đời sống gia đình và sự
gắn kết với nghề nghiệp, sử dụng những công nghệ và kinh nghiệm cộng đồng, bảo vệ
thai nhi và bảo vệ người di cư. Tính cụ thể trình bày cho chúng ta một cái nhìn nhân
học về con người nói chung và một cách nhận biết không tách rời nhưng hiểu thấu
được các sự kết nối, học hỏi kinh nghiệm, đọc lại nó dưới ánh sáng của Lời Chúa, và
tìm thấy nguồn cảm hứng từ những chứng ngôn gương mẫu hơn là từ những mô hình
trừu tượng. Điều này đòi hỏi một loại hình đào tạo mới nhằm tích hợp các cách nhìn,
làm cho họ đủ khả năng nắm bắt sự liên kết của các vấn đề và biết cách hợp nhất
những chiều kích khác nhau của con người. Cách tiếp cận này có sự hài hòa sâu sắc
với quan điểm Ki-tô giáo trong sự chiêm ngắm, sự nhập thể của Chúa Con, sự gặp gỡ
không thể tách rời giữa Thiên Chúa và con người, giữa trần gian và thiên đàng.
Giáo dục, trường học và đại học
158. Trong Thượng hội đồng, có một sự nhấn mạnh đặc biệt và liên tục về trách
nhiệm quyết định và quan trọng của việc đào tạo chuyên môn trong các trường học
và đại học, đặc biệt vì đây là những nơi mà hầu hết người trẻ trải qua phần lớn thời
gian của họ. Ở một số nơi trên thế giới nền giáo dục cơ bản là câu hỏi đầu tiên và quan
trọng nhất mà giới trẻ đặt ra cho Giáo hội. Do đó, đối với cộng đồng Ki-tô giáo, vấn đề
quan trọng là phải duy trì sự hiện diện nổi bật trong các lĩnh vực này qua các giáo viên
giỏi, phát triển các vai trò tuyên úy và sự tham gia văn hóa nghiêm túc.
97
Các viện giáo dục Công giáo phải là chủ thể của sự phản ánh cụ thể. Chúng phải
thể hiện sự khắc khoải của Giáo hội đối với việc đào tạo toàn diện cho người trẻ. Đây
là những đấu trường quý giá cho những cuộc gặp gỡ giữa Tin Mừng và văn hóa của
một dân tộc và cho sự phát triển nghiên cứu. Những nơi này được kêu gọi phải đưa ra
được một mô hình đào tạo có khả năng đưa đức tin vào cuộc đối thoại với các câu hỏi
đặt ra của thế giới đương đại, với những quan điểm nhân học khác nhau, với những
thách đố của khoa học và công nghệ, với những thay đổi trong phong tục xã hội và
cam kết đối với sự công bằng.
Cần phải chú ý đặc biệt đến những nơi này để thúc đẩy tính sáng tạo của người
trẻ trong các lĩnh vực khoa học và nghệ thuật, thơ ca và văn học, âm nhạc và thể thao,
thế giới kỹ thuật số và truyền thông, v.v.. Bằng cách này, người trẻ sẽ có thể khám phá
tài năng của họ và đưa ra để phục vụ xã hội vì lợi ích của tất cả mọi người.
Chuẩn bị những người đào tạo mới
159. Tông hiến Veritatis Gaudium gần đây về các phân khoa và đại học thuộc giáo
hội đưa ra một số tiêu chuẩn nền tảng cho việc đào tạo đủ khả năng giải quyết những
thách đố của thời đại hôm nay: sự suy ngẫm về tinh thần, trí tuệ và hiện sinh của sứ
điệp, đối thoại toàn diện, công việc đa ngành được thực hiện với sự khôn ngoan và
tính sáng tạo và nhu cầu cấp thiết của việc “kết nối mạng” (x. Tông hiến Veritatis
Gaudium, 4d). Những nguyên tắc này có thể truyền cảm hứng cho tất cả các lĩnh vực
giáo dục và đào tạo; việc áp dụng chúng sẽ đặc biệt có lợi cho cho công việc đào tạo
các nhà giáo dục mới, giúp họ mở ra một tầm nhìn có khả hòa hợp kinh nghiệm và sự
thật. Ở cấp độ toàn cầu, các Đại học Giáo hoàng đóng một phần quan trọng và cũng
góp phần như vậy ở cấp độ châu lục và quốc gia là các trường đại học và trung tâm
nghiên cứu Công giáo. Đánh giá định kỳ, hướng tới các tiêu chuẩn cao nhất và sự đổi
mới liên tục của các tổ chức này, là một sự đầu tư chiến lược tuyệt vời vì lợi ích của
giới trẻ và của toàn Giáo hội.
98
Đào tạo các môn đệ thừa sai
160. Hành trình của Thượng hội đồng nhấn mạnh khát khao rất lớn để đưa ra hình
ảnh cho sự tham gia tích cực của giới trẻ ngày càng nhiều hơn. Chắc chắn thừa tác vụ
tông đồ của người trẻ đối với những người trẻ khác không thể là sự ngẫu hứng, nhưng
phải là kết quả của một hành trình đào tạo nghiêm túc và kỹ lưỡng: làm thế nào để
đồng hành với tiến trình này? Làm thế nào để cung cấp các công cụ tốt nhất cho giới
trẻ, để họ có thể là chứng nhân đích thực của Tin Mừng? Câu hỏi này cũng phản ánh
mong muốn của nhiều người trẻ muốn đào sâu đức tin của họ hơn: khám phá những
nguồn cội Kinh thánh của đức tin, để nắm bắt sự phát triển lịch sử của giáo lý, ý nghĩa
của tín điều, sự phong phú của phụng vụ. Điều này giúp giới trẻ có thể suy tư về các
vấn đề hiện tại trong môi trường đức tin được thử thách, để biết cách đưa ra được
một lý do cho niềm hy vọng có trong họ (x. 1 Pr 3:15).
Do đó, Thượng hội đồng đề xuất rằng những kinh nghiệm truyền giáo cho giới
trẻ phải được tăng cường bằng cách thiết lập các trung tâm đào tạo cho việc truyền
giáo, nhắm vào người trẻ và các đôi vợ chồng trẻ, và bằng một kinh nghiệm toàn diện
để hoàn thành việc sai họ đi rao giảng. Hiện đã có những sáng kiến như vậy ở nhiều
vùng lãnh thổ khác nhau, nhưng mỗi Hội đồng Giám mục được yêu cầu phải nghiên
cứu làm thế nào có thể đạt được trong bối cảnh cụ thể.
Thời gian cho sự đồng hành phân định
161. Trong Nghị trường Thượng Hội đồng thường xuyên có những lời yêu cầu chân
thành xin sự đầu tư một cách quảng đại cho giới trẻ, cho niềm đam mê giáo dục, sự
mở rộng thời gian và cả các nguồn lực kinh tế. Tập hợp những đóng góp và mong
muốn khác nhau nổi lên trong các cuộc trao đổi của thượng hội đồng và lắng nghe
những kinh nghiệm đang được thực hiện, Thượng Hội đồng đề nghị tất cả các Giáo hội
địa phương, các dòng tu, các phong trào, các hiệp hội và các tổ chức của giáo hội thuyết
phục họ cung cấp cho các bạn trẻ một kinh nghiệm của sự đồng hành khi cân nhắc
99
phân định. Kinh nghiệm này – với thời lượng cần được xác định tùy theo bối cảnh và
cơ hội – có thể được mô tả như là một thời gian dành cho sự trưởng thành của đời sống
người Ki-tô hữu. Nó liên quan đến thời gian dài thoát ra khỏi những môi trường và các
mối quan hệ theo thói quen, và nó cần được xây dựng theo ít nhất ba yếu tố không thể
thiếu: kinh nghiệm về đời sống huynh đệ được chia sẻ với những người đào tạo lớn
tuổi hơn là điều vô cùng cần thiết, đơn sơ và tôn trọng ngôi nhà chung; một kế hoạch
tông đồ vững chắc và đầy ý nghĩa, được kết hợp với nhau; một yêu cầu về linh đạo
bén rễ trong đời sống cầu nguyện và bí tích. Bằng cách này, tất cả các thành phần cần
thiết được đưa ra để Giáo hội có thể cung cấp cho những người trẻ mong muốn nó trở
thành một kinh nghiệm sâu sắc cho sự phân định ơn gọi.
Đồng hành trong hôn nhân
162. Điều quan trọng là phải đồng hành với các đôi bạn trẻ trong quá trình chuẩn bị
tiến đến hôn nhân, nhớ rằng có nhiều cách phù hợp để tổ chức những hành trình như
vậy. Như chúng ta đã đọc trong Tông huấn Amoris Laetitia (Niềm vui của Tình yêu),
207: “Họ không cần phải được học toàn bộ Giáo lý hoặc bị choáng ngợp với quá nhiều
thông tin … sự chuẩn bị cho hôn nhân cần trở nên như một bước 'khởi đầu' cho bí tích
hôn phối, cung cấp cho các đôi vợ chồng sự trợ giúp họ cần có để lãnh nhận bí tích một
cách xứng đáng và tạo nên một khởi đầu vững chắc của cuộc sống như một gia đình.”
Điều quan trọng là phải đồng hành cùng các gia đình trẻ, quan trọng nhất là trong
những năm đầu tiên của hôn nhân, và điều này cũng bao gồm việc giúp họ đóng một
vai trò tích cực trong cộng đoàn Ki-tô giáo.
Sự đào tạo chủng sinh và những người nam nữ sống đời thánh hiến
163. Nhiệm vụ đặc biệt của việc đào tạo các ứng viên cho thừa tác vụ chức thánh và
cho đời sống thánh hiến nam hoặc nữ vẫn là một thách đố quan trọng đối với Giáo hội.
Chúng tôi cũng lưu ý đến tầm quan trọng của sự đào tạo nền tảng văn hóa và thần học
vững chắc cho những người nữ và nam tận hiến. Liên quan đến chủng sinh, nhiệm vụ
100
đầu tiên rõ ràng là việc đưa vào áp dụng Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis
mới. Trong suốt thời gian diễn ra Thượng Hội đồng, một số điểm nhấn quan trọng đã
xuất hiện đáng được quan tâm.
Ở vị trí hàng đầu là sự lựa chọn các nhân viên đào tạo: với họ việc có trình độ
chuyên môn là chưa đủ; họ cần phải có khả năng tạo những mối quan hệ huynh đệ,
lắng nghe và thấu hiểu, sự tự do sâu sắc trong tâm hồn. Ở vị trí thứ hai, những gì cần
thiết trong việc đồng hành thích hợp với các chủng sinh là công việc rất nghiêm túc và
đòi hỏi có khả năng đối với các nhóm giáo dục phân định, trong đó bao gồm cả phụ
nữ. Cấu trúc của các nhóm đào tạo này, nơi các ơn gọi khác nhau có ảnh hưởng lẫn
nhau, là một hình thức thu nhỏ nhưng vô cùng quý giá của công đồng tính, nó có thể
tác động đến tâm trí của những người trẻ trong giai đoạn đào tạo ban đầu của họ. Ở vị
trí thứ ba, sự đào tạo phải tập trung vào việc phát triển khả năng của những mục tử
tương lai và những người nam và nữ tận hiến để thực hiện vai trò của họ là những
người hướng dẫn theo cách có thẩm quyền, nhưng không độc đoán, giáo dục các ứng
viên trẻ để cống hiến cho cộng đoàn. Cần chú ý đặc biệt đến một số tiêu chuẩn đào tạo,
chẳng hạn: chiến thắng khuynh hướng thiên về chủ nghĩa giáo sĩ trị, khả năng làm việc
theo nhóm, nhạy cảm với người nghèo, minh bạch về lối sống, sẵn sàng cho phép mình
được đồng hành. Ở vị trí thứ tư, sự phân định ban đầu nghiêm túc là rất quan trọng,
vì rất thường khi những người trẻ gia nhập các chủng viện hoặc các nhà đào tạo được
chấp nhận nhưng lịch sử quá khứ của họ không được biết rõ hoặc không được nghiên
cứu sâu. Vấn đề này trở nên vô cùng tế nhị trong trường hợp của “những chủng sinh
lang thang”: sự bất quân bình về quan hệ và tình cảm, và thiếu nền tảng giáo hội, là
những tín hiệu nguy hiểm. Bỏ qua các chuẩn mực giáo hội về những vấn đề này là
hành vi vô trách nhiệm, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho cộng đoàn Ki-tô
giáo. Điểm thứ năm liên quan đến quy mô của các cộng đoàn đào tạo: những cộng
đoàn quá lớn có nguy cơ thiếu sự theo dõi cá nhân và thiếu kiến thức đối với những
người trẻ đang đi trên hành trình của họ, trong khi những cộng đoàn quá nhỏ có thể
gặp khó khăn và phải chịu luận lý của sự phụ thuộc; trong những trường hợp này, tốt
101
hơn là xây dựng các chủng viện hoặc nhà đào tạo liên giáo phận được kết hợp bởi một
số tỉnh dòng, với các dự án đào tạo rõ ràng và trách nhiệm được xác định rõ.
164. Thượng Hội đồng đã trình ba đề xuất để khuyến khích sự đổi mới.
Đề xuất đầu tiên liên quan đến sự đào tạo liên kết cho giáo dân, các tu sĩ và linh
mục. Điều quan trọng là giữ cho các thanh niên nam nữ đang được đào tạo tiếp xúc
với đời sống hàng ngày của các gia đình và các cộng đoàn, đặc biệt chú ý đến sự hiện
diện của phụ nữ và các đôi vợ chồng Ki-tô hữu, sự đào tạo đó đặt nền móng trên thực
tại của cuộc sống và được đánh dấu bằng các mối quan hệ có thể hòa hợp vào trong
bối cảnh xã hội và văn hóa.
Đề xuất thứ hai được quan tâm bao gồm chương trình chuẩn bị các khóa học
đặc biệt về việc chăm sóc mục vụ cho giới trẻ cho thừa tác vụ chức thánh hoặc đời
sống thánh hiến, thông qua các chương trình có kế hoạch chu đáo và những kinh
nghiệm về công tác mục vụ và rao giảng tin mừng.
Đề xuất thứ ba yêu cầu cân nhắc về khả năng hỗ trợ cho hành trình đào tạo về
kinh nghiệm và trong bối cảnh cộng đoàn – với sự phân định đích thực về con người
và hoàn cảnh theo tầm nhìn và tinh thần của Ratio Fundamentalis Institutionis
Sacerdotalis. Đây là trường hợp đặc biệt trong giai đoạn cuối của hành trình đó, là giai
đoạn xem xét các ứng viên sẽ từng bước được giới thiệu vào trách nhiệm mục vụ.
Những cách thức này được giải thích và đưa vào áp dụng có thể được chỉ rõ bởi Hội
đồng Giám mục của mỗi quốc gia, phù hợp với các phiên bản Ratio Fundamentalis
riêng của họ.
102
Kết luận
Được kêu gọi nên thánh
165. Tất cả các ơn gọi khác nhau đều hợp nhất trong một tiếng gọi chung là sự nên
thánh, nó là sự kiện toàn cho tiếng gọi đến với niềm vui của tình yêu vang lên trong
trái tim của mỗi người trẻ. Chỉ qua việc đặt nền tảng trên một tiếng gọi duy nhất nên
thánh thì các hình thức khác nhau của đời sống mới có thể được liên kết, biết rằng
Thiên Chúa “muốn chúng ta trở thành những thánh nhân và không dừng lại ở một đời
sống vô vị và tầm thường” (Phanxico, Tông huấn Gaudete et Exsultate, 1). Sự nên thánh
tìm thấy nguồn mạch vô tận nơi Chúa Cha, Đấng qua Thần Khí của Người sai Chúa Giê-
su đến với chúng ta, “là Đấng Thánh của Thiên Chúa” (Mc 1:24), Người đến giữa chúng
ta để làm cho chúng ta nên thánh qua tình bạn hữu với Người, Đấng mang đến niềm
vui và sự bình an cho cuộc sống của chúng ta. Phục hồi trong tất cả các công tác mục
vụ thông thường của Giáo hội sống kết hiệp mật thiết với sự hiện hữu hạnh phúc của
Chúa Giê-su là điều kiện cơ bản cho mọi sự đổi mới.
Tái thức tỉnh thế giới với sự nên thánh
166. Chúng ta phải là những thánh nhân để chúng ta có thể mời gọi người trẻ trở
nên thánh. Người trẻ đang rất cần một Giáo hội đích thực, tỏa sáng, minh bạch, hân
hoan: chỉ có một Giáo hội của các vị thánh mới có thể đáp ứng được những yêu cầu
như vậy! Nhiều người trẻ đã rời bỏ Giáo hội vì họ không tìm thấy sự thánh thiện trong
Giáo hội, mà thay vào đó là sự tầm thường, sự kiêu căng, chia rẽ và hủ hóa. Thật không
may, thế giới bị làm tổn thương bởi những sự lạm dụng của một số người trong Giáo
hội thay vì được tiếp thêm sức mạnh bởi sự thánh thiện của các thành viên trong Giáo
hội: do đó, toàn thể Giáo hội phải quyết tâm đi theo con đường thay đổi dứt khoát, tức
thời và triệt để về quan điểm! Người trẻ cần những thánh nhân có thể đào tạo nên
những vị thánh khác, từ đó cho thấy rằng “sự thánh thiện là một khuôn mặt cuốn hút
nhất của Giáo hội” (Phanxico, Tông huấn Gaudete et Exsultate, 9). Có một ngôn ngữ
103
mà tất cả những người đàn ông và phụ nữ thuộc mọi lứa tuổi, vùng miền và văn hóa
đều có thể hiểu được, vì nó mang tính trực tiếp rạng ngời: đó là ngôn ngữ của sự nên
thánh.
Bị cuốn hút bởi sự thánh thiện của người trẻ
167. Rõ ràng ngay từ bước khởi đầu của hành trình thượng hội đồng người trẻ tạo
thành một phần thiết yếu của Giáo hội. Sự thánh thiện của họ cũng vậy, trong những
thập kỷ gần đây đã phát triển theo nhiều cách khác nhau trên khắp thế giới: chiêm
ngưỡng và phản ánh trong Thượng Hội đồng về sự can đảm của rất nhiều người trẻ
đã hy sinh cuộc sống của họ để giữ lòng trung thành với Tin Mừng khiến chúng tôi vô
cùng cảm động; lắng nghe những chứng ngôn của người trẻ có mặt tại Thượng Hội
đồng, là những người giữa sự bắt bớ đã chọn cách chia sẻ cuộc thương khó của Chúa
Giê-su, đã mang lại sức sống. Qua sự thánh thiện của người trẻ, Giáo hội làm mới tinh
thần hăng hái và sức sống tông đồ của mình. Nhựa sống của sự nên thánh được tạo ra
bởi đời sống tốt lành của rất nhiều người trẻ có thể chữa lành những vết thương của
Giáo hội và thế giới, đưa chúng ta trở lại với sự viên mãn của tình yêu mà chúng ta
luôn được kêu gọi đạt đến: các vị thánh trẻ truyền cảm hứng cho chúng ta quay trở về
với tình yêu ban đầu của mình (x. Kh 2:4).
104
[1] International Theological Commission, Synodality in the life and mission of the Church, 2
March 2018, §9. The document illustrates, moreover, the nature of synodality in these
terms: “It is possible to go deeper into the theology of synodality on the basis of the doctrine of
the sensus fidei of the People of God and the sacramental collegiality of the episcopate in
hierarchical communion with the Bishop of Rome. This ecclesiological vision invites us to
articulate synodal communion in terms of ‘all’, ‘some’ and ‘one’. On different levels and in
different forms, as local Churches, regional groupings of local Churches and the universal
Church, synodality involves the exercise of the sensus fidei of the universitas fidelium (all), the
ministry of leadership of the College of Bishops, each one with his presbyterium (some), and the
ministry of unity of the Bishop of Rome (one). The dynamic of synodality thus joins the
communitarian aspect which includes the whole People of God, the collegial dimension that is
part of the exercise of episcopal ministry, and the primatial ministry of the Bishop of Rome. This
correlation promotes that singularis conspiratio between the faithful and their Pastors, which
is an icon of the eternal conspiratio that is lived within the Trinity” (§64).
[Nguồn: zenit]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 26/4/2019]
105

Tài Liệu Đúc Kết Thượng Hội Đồng Giám Mục Về Giới Trẻ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tài Liệu Đúc Kết Thượng Hội Đồng Giám Mục Về Giới Trẻ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Thượng Hội đồng - Vatican Media

Tài liệu đúc kết của

Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN

(Bản dịch tiếng Anh chính thức)

Thượng Hội đồng - Vatican Media

15 tháng Một, 2019 12:47

Giới trẻ, Đức tin và Sự Phân định Ơn gọi

GIỚI THIỆU ............................................................................................................................................... 4

LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................................................... 7

PHẦN I “NGƯỜI CÙNG ĐI VỚI HỌ” ................................................................................... 8

Chương 1 Một Giáo hội lắng nghe ............................................................................................. 8

Chương II Ba yếu tố then chốt .................................................................................................. 16

Chương III Bản sắc và những mối quan hệ .......................................................................... 22

Chương IV Người trẻ ngày nay .................................................................................................. 29

PHẦN II “MẮT HỌ LIỀN MỞ RA” ....................................................................................... 37

Chương I Hồng ân của tuổi trẻ ............................................................................................... 40

Chương II Mầu nhiệm ơn gọi .................................................................................................... 48

Chương III Sứ mạng đồng hành ................................................................................................ 56

Chương IV Nghệ thuật phân định ............................................................................................ 64

PHẦN III HỌ LIỀN LÊN ĐƯỜNG .......................................................................................... 70

Chương II Đồng hành trong cuộc sống mỗi ngày ............................................................ 80

Chương IV Sự Đào tạo toàn diện .............................................................................................. 97

KẾT LUẬN ......................................................................................................................................... 103

Sự kiện Công đồng mà chúng tôi trải nghiệm

Tiến trình chuẩn bị

Chúa Giê-su đồng hành với các môn đệ về làng Ê-mau

“NGƯỜI CÙNG ĐI VỚI HỌ”

Một Giáo hội lắng nghe

Lắng nghe và nhìn với lòng cảm thông

Giá trị của sự lắng nghe

Người trẻ muốn được lắng nghe

Sự lắng nghe trong Giáo hội

Sự đa dạng của các bối cảnh và văn hóa

Một thế giới đông đảo

Những thay đổi đang diễn ra

Sự loại trừ và gạt ra bên lề

Nam giới và nữ giới

Thuộc địa văn hóa

Cái nhìn đầu tiên về Giáo hội ngày nay

Sự tham gia của Giáo hội trong giáo dục

Các hoạt động trong thừa tác vụ giới trẻ

Gánh nặng quản trị

Tình hình của các giáo xứ

Khai tâm vào đời sống Ki-tô giáo

Đào tạo chủng sinh và người sống đời tận hiến

Ba yếu tố quan trọng

Sự mới mẻ của môi trường kỹ thuật số

Một thực tại lan rộng khắp nơi

Mạng lưới (network) những cơ hội

Mặt tối của internet

Người di cư như một mô hình của thời đại chúng ta

Một hiện tượng đa diện

Bạo lực và tình trạng dễ bị xúc phạm

Những câu chuyện của sự chia ly và gặp gỡ

Vai trò ngôn sứ của Giáo hội

Xây dựng sự thật và xin tha thứ

Tìm về căn nguyên

Cảm ơn và động viên

Bản sắc và những mối quan hệ

Những mối quan hệ gia đình và liên thế hệ

Gia đình như một điểm tham chiếu ưu tiên

Tầm quan trọng của vai trò người mẹ và người cha

Những mối quan hệ giữa các thế hệ

Cội rễ của tuổi trẻ và văn hóa