Professional Documents
Culture Documents
สามเหลี่ยมคล้าย
B / C E / F
27
D
B
A 6 E 9
ใบกิจกรรมที่ 1
คุณสมบัติของสามเหลี่ยมคล้าย สามารถนำไปคำนวณความสูง หรือระยะทางของวัตถุที่อยู่ห่างไกล
ยากแก่การวัดได้ เช่น ความสูงของตึก ความกว้างของแม่น้ำ เป็นต้น
ตัวอย่างที่ 1 นายเบิร์ดสูง 1.80 เมตร อยากรู้เสาธงสูงเท่าไร เขาจึงวัดเงาตัวเองได้ 2.40 เมตร และวัดเงาของ
เสาธงได้ 25.6 เมตร อยากทราบว่าเสาธงสูงเท่าไร D
C
B
E F
DE =
J H W R
วิธีทำ
ใบกิจกรรมที่ 2
ตัวอย่างที่ 3 จากรูป จงหาว่าเครื่องบินอยู่เหนือพื้นดินประมาณกี่เมตร เมื่อจุด A คือ สถานีส่งสัญญาณ
การบินอยู่ห่างจากเสาไฟฟ้ า 100 เมตร เมื่อเสาไฟฟ้ าสูง 80 เมตร เครื่องบินอยู่เหนือตึก ซึ่งอยู่ห่างจากสถานี
ส่งสัญญาณการบิน 4000 เมตร วิธีทำ AFE ~ ACB ( มุมร่วม )
B
2) .........................................................
E
x 3) .........................................................
A 100 ม. 80 ม .
C
จากรูป
F
.......................................................
......................................
............................................................
400 ม
.
ตัวอย่างที่ 4 จากรูป A และ B คือ ยอดเขา 2 ลูก ซึ่งสูง 2000 เมตร และ 1450 เมตร ตามลำดับ ถ้า
DE = 2200 เมตร จงหาว่าระยะ DC ยาวเท่าไร
A
2000 ม.
1450 ม.
C
D 2200 X x
วิธีทำ .................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
5
ใบความรู้ที่ 2
1) 2)
3) 4)
x
5
12
3) 4)
6
ใบความรู้ที่ 3
บทกลับของทฤษฎีบทของปี ทาโกรัส
ในรูปสามเหลี่ยมใด ๆ ถ้าพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสบนด้าน ๆ หนึ่งเท่ากับผลบวกของพื้นที่ของรูป
สี่เหลี่ยมจัตุรัสบนด้านอีก 2 ด้านแล้ว รูปสามเหลี่ยมจะเป็นสามเหลี่ยมมุมฉาก นั่นคือ ถ้าทราบว่า C เป็นด้าน
ที่ยาวที่สุดของสามเหลี่ยมรูปหนึ่ง และทราบว่า
ถ้า แล้ว รูปนี้จะเป็น สามเหลี่ยมมุมฉาก
ถ้า แล้ว รูปนี้จะเป็น สามเหลี่ยมมุมแหลม
ถ้า แล้ว รูปนี้จะเป็น สามเหลี่ยมมุมป้ าน
ตัวอย่าง กำหนดให้ ด้าน 3 ด้าน จงตรวจสอบว่า ถ้านำมาสร้าง “รูปสามเหลี่ยม” แล้ว จะได้เป็นรูป
สามเหลี่ยม อะไร
1) 0.5 , 1.2, 1.3 2) 6, 7, 9
3) 12, 15, 20 4) 5, 5, 10
วิธีทำ 1) 2) 92 = 81
6 2 + 72 =
เป็นสามเหลี่ยมมุมฉาก
3) 4)
7
ใบกิจกรรมที่ 3
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง นำความรู้เรื่องทฤษฎีปี ทาโกรัสมาใช้แก้ปัญหาได้
คำชี้แจง 1 รูปที่กำหนดให้ต่อไปนี้ เป็นอัตราส่วนของรูปสามเหลี่ยมที่แตกต่างกันมีอยู่เพียงรูปเดียว
เท่านั้นที่เป็นรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ให้พิจารณาว่าเป็นรูปใดโดยใช้ทฤษฎีบทปี ทาโกรัส
10 : 8 : 12 12 : 16 : 20 7 : 12 : 13
................................... ........................................ …………………………….
1) 2) 12
5
x
12
y
16
X = …………………………… y = ………………………………………
3) z 4) m
15
17
Z = ……………………………… m = …………………………………………
5) 0.3
6)
p 7.5
0.5 n p
6
ส่วนสูงของสามเหลี่ยมนี้จะเป็นเท่าใด
6) ผลบวกของด้านประกอบมุมฉากของรูปสามเหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งเป็น 28 เซนติเมตร และรูปสามเหลี่ยม
นี้มีพื้นที่ 96 ตารางเซนติเมตร จงหาความยาวของด้านที่ยาวที่สุด
7) บันไดอันหนึ่งยาว 50 ฟุต พาดถึงหน้าต่างสูง 48 ฟุต ถ้ากลับบันไดไปพาดเข้ากับกำแพงอีกด้านหนึ่ง
ปลายบันไดจะจดกำแพงสูงจากพื้นดินเพียง 14 ฟุต ผนังตึกอยู่ห่างจากกำแพงกี่ฟุต
8) เชือกยาวเท่าไร ถ้านำมาทำเป็นรูปสามเหลี่ยม โดยให้ด้านตรงกันข้ามมุมฉากยาว 25 นิ้ว ด้านอีกด้านจะ
ยาว 7 นิ้ว
9) บันไดยาว 25 ฟุต พาดอยู่กับกำแพง เชิงบันไดห่างจากกำแพง 7 ฟุต ถ้าดึงเชิงบันได ออกไปจากจุดเดิม
ด้วยอัตราเร็ว 2 ฟุต / วินาที หลังจากถึงไปได้ 4 วินาที ปลายบันไดอยู่สูงจากพื้นดินเท่าไร
9
ใบความรู้ที่ 4
อัตราส่วนตรีโกณมิติ
ตรีโกณมิติ ( Trigonometry ) เป็นวิชาที่ว่าด้วยการคำนวณเกี่ยวกับด้าน มุม และพื้นที่รูปสามเหลี่ยม มาจาก
คำว่า ตรี – tri แปลว่า “ สาม”
โกณ – gono แปลว่า “ ด้าน”
มิติ – metry แปลว่า “ การวัด”
อัตราส่วนตรีโกณมิติ คือ อัตราส่วนของด้านทั้งสามของรูปสามเหลี่ยม ได้แก่ Sine , Cosine , Tangent ,
Cotangent , Secant , Cosecant
จากรูป
B
ด้าน c เรียกว่า ด้านตรงข้ามมุมฉาก เรียกย่อว่า “ ฉาก ”
ด้าน a เรียกว่า ด้านตรงข้ามมุมฉาก เรียกย่อว่า “ มุม ”
c a ด้าน b เรียกว่า ด้านตรงข้ามมุมฉาก เรียกย่อว่า “ ชิด ”
A C
b
11
ใบความรู้ที่ 5
อัตราส่วนตรีโกณมิติของมุม และ
จากรูป
โดยที่อัตราส่วนระหว่างด้าน 2 ด้าน ของรูป มุมฉากใด ๆ มีค่าคงที่ ดังนั้น จะหาค่าอัตราส่วนตรีโกณมิติ
ของมุม และ ได้ดังนี้
มุม sine cos tan sec cosece cot
ข้อสังเกต
sine = cos = cos ( ) sine A = cos ( )
cos = sine = sine ( ) cos A = sine( )
tan = cot = cot ( ) tan A = cot ( )
cot = tan = tan ( ) cot A = tan ( )
sec = cosece = cosece ( ) sec A = cosece ( )
cosece = sec = sec ( ) cosece A = sec ( )
เอกลักษณ์ตรีโกณมิติที่สำคัญ
1) sine A . cos A = 1 6) cot A =
2) cos A . sec A = 1 7)
3) tan A . cot A = 1 8)
4) tan A = 9)
5) sec A = 10) cosece A =
12
ใบกิจกรรมที่ 5
1 จงหาค่าของ
วิธีทำ
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
2 จงหาค่า x จากสมการ
วิธีทำ
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
3 จงหาค่า A เมื่อ
วิธีทำ
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
13
ใบกิจกรรรมที่ 6
1 จงหาค่าของ
วิธีทำ
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………
2 จงหาค่าของ
วิธีทำ = ………………………………………………
….
= ………………………………………………….
=
…………………………………………
= …………………………………………
= …………………………………………………………………………………………...
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………………………...
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………
14
แบบฝึ กหัดที่ 3
C
3) A 4)
28
21
15 B
8 B
A
C
5) 6) B
B
17
A 4
A
8 3
C
C
2 จากตารางจงหาค่าต่อไปนี้
1) ............................................................ 6)
............................................................
2) ............................................................ 7)
.............................................................
3) ............................................................ 8)
.............................................................
4) ............................................................ 9)
............................................................
5) ............................................................ 10)
.....................................................
15
3 จงหาความยาว x
1) 2) 3)
x
x 6
10
x 10
130
0
35
240
4) 650 5)
x x
350
20 15.3
6)
13
400
x
16
ใบความรู้ที่ 6
การนำอัตราส่วนตรีโกณมิติไปใช้ในการแก้ปัญหา
ในการวัดระยะทางและความสูง วิชาตรีโกณมิติจะให้ประโยชน์อย่างมากมาย เพราะไม่
จำเป็นต้องทำการวัดจริง เพียงแต่ทราบมุมที่เกี่ยวข้อง เราก็สามารถหาระยะทางและความสูงของสิ่งต่างๆ
ได้ เช่น ภูเขา อาคาร เสาธง เป็นต้น เพียงแต่เรายึดเส้นระดับสายตา จะได้มุมสำคัญ 2 ชนิด คือ มุมยกขึ้น
หรือ มุมเงย ( Angle of Elevation ) และมุมกดลงหรือมุมก้ม
ระยะความสูงที่ต้องการหาคือ
(Angle of Depression)BC + 11 เมตร
จากรูป มุมฉาก ABC
ตัวอย่างที่ 1 มารศรีนอนราบอยู่บนหลังคาตึก 3 ชั้น สูง 11 เมตร มองเห็นว่าวลอยอยู่ในอากาศ เป็น
จะได้ tan 30 = 0
วิธีทำ BC =
C ว่าว
=
A 30 0 =
B
30 เมตร = 1.732 เมตร
ว่าวอยู่สูงจากพื้น = 11 + 17.32 = 28.32 เมตร
11 เมตร
17
ใบกิจกรรมที่ 7
1 รูป ABC มี และ เซนติเมตร
จงหาส่วนสูงของ ABC
วิธีทำ C
1200
450 a = 40
=
x =
=
450 =
A B
x =
ส่วนสูงของ ABC =
วิธีทำ A
150 750
1500
B 750 150
D
a C x
cot 150
=
=
=
=
cot 75 =
0
=
=
=
1 = 2 เพราะต่างมีค่าเท่ากับ a
18
ใบกิจกรรมที่ 8
1 เรือไอน้ำลำหนึ่ง แล่นออกจากท่า A ไปทางทิศเหนือเป็นระยะทาง 37 กิโลเมตร ถึงท่า B แล้ว
เปลี่ยนเส้นทางไปในทิศ 0900 (แบริง 0900) ถึงท่า C เป็นระยะทาง 36 กิโลเมตร
จงหา 1) เรืออยู่ห่างจากท่า A เป็นระยะทางเท่าไร
2) แบริงของ C จาก A
วิธี
ทำ...................................................................................................................................................
........................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
19
ใบกิจกรรมที่ 9
1 เรือท่องเที่ยวลำหนึ่ง แล่นจากจุด A ไปในทิศทาง 0300 เป็นระยะทาง 30 กิโลเมตร ถึงจุด B และ
แล่นต่อไปในทิศ 1500 เป็นระยะทาง 15 กิโลเมตร ถึงจุด C จงหาว่า
1) เรือท่องเที่ยวลำนี้อยู่ห่างจากจุดเริ่มต้นเป็นระยะทางเท่าไร
2) เรือท่องเที่ยวลำนี้อยู่ทิศทางใดของจุดเริ่มต้น ( แบริงของ C จาก A )
วิธี
ทำ...................................................................................................................................................
.......................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
2 สมศักดิ์ยืนอยู่ที่ขอบสนามฟุตบอลของโรงเรียนมองไปยังยอดเสาธงของโรงเรียน จากระดับสายตาเป็น
มุมเงย 300 ถ้าขอบสนามอยู่ห่างจากเสาธง 15 เมตร และสมศักดิ์สูง 1.75 เมตร จงหาว่าเสาธงสูงกี่
เมตร
วิธี
ทำ...................................................................................................................................................
.......................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
21
ใบกิจกรรมที่ 10
ค่าฟังก์ชันไซน์และโคไซน์ของจำนวนจริงใด ๆ เช่น
ตัวอย่าง จงหาค่าของ
วิธีทำ
=
=
=
22
แบบฝึ กหัดที่ 4
1) ถ้า จงหาว่า จุดปลายส่วนโค้งที่ยาว หน่วย จะอยู่ในควอตรันต์ใดบ้าง
2) ถ้า จงหาว่า จุดปลายส่วนโค้งที่ยาว หน่วย จะอยู่ในควอตรันต์ใดบ้าง
3) ถ้า จงหาค่า เมื่อ
4) จงหาว่าจุดปลายส่วนโค้งที่ยาว หน่วย อยู่ในควอตรันต์ใด เมื่อกำหนดให้
4.1) และ เป็นจำนวนเต็มลบ
4.2) เป็นจำนวนเต็มบวก และ เป็นจำนวนเต็มลบ
4.3) เป็นจำนวนเต็มบวก และ เป็นจำนวนเต็มลบ
4.4) และ เป็นจำนวนเต็มลบทั้งคู่
5) ถ้า และ จงหาค่าของ
6) ถ้า และ จงหาค่าของ
7) จงหาค่าของ
7.1)
7.2)
7.3)
7.4)
7.5)
9.2) 9.6)
9.3)
9.4) 23
แบบฝึ กหัดที่ 4 (2) 0
แบบฝึ กหัดที่ 1
1) จงหาความยาวของด้านที่มีเครื่องหมาย ?
1.1) กำหนดให้ ABC ~ PQR
B Q
5
3 ? 6
A C R P
4 ?
1.2) กำหนดให้ MAC ~ TGE
A T 20 E
16 ?
?
M C 30
20 G
R G P
9 C
6
3) จากรูปกำหนดให้
C 3.1) ถ้า CE = 4 , CB = 20 , CA = 10 , CD = ?, AD = ?,
EB=?
3.2) ถ้า CE = 10, EB = 4 , AB = 18, DE = ?
D E
3.3) ถ้า DE = 9, AB = 15, DC = 6 , DA = ?
A B
20
ใบความรู้ที่ 7
ฟังก์ชันไซน์ และโคไซน์
นิยาม เมื่อ เป็นจุดปลายของเส้นโค้งที่ยาว หน่วย จากจุด บนวงกลมที่มีรัศมียาว 1
หน่วย และมีจุดศูนย์กลางที่ โดยเมื่อวัดจากจุด แล้ววัดทวนเข็มนาฬิกา ค่า จะเป็นบวก
และวัดตามเข็มนาฬิกา ค่า จะเป็นลบ จะได้ฟังก์ชันไซน์ คือ เซตของคู่อันดับ
Cos =x sec =
Tan = cot =
Sin = ,