H. Sienkiewicz był reporterem czasopisma „Niwa” i gazety „Słowo”. Z zamiłowania
podróżnik, odbył wiele wypraw m.in. do Konstantynopola, Neapolu, Rzymu, Hiszpanii i Zanzibaru. Podczas wypraw gromadził materiały, które następnie wykorzystał w swych utworach. Prawdopodobnie wtedy właśnie narodził się pomysł opisania przygód pary dzieci zagubionych w głębi Czarnego Lądu. Powieść została wydana w 1911 r., wcześniej ukazywała się w odcinkach w „Kurierze Warszawskim”.
W pustyni i w puszczy to powieść podróżniczo-przygodowa, ma więc następujące cechy:
bohaterowie: głównymi bohaterami powieści są Staś i Nel. Porwani przez Beduinów są
zmuszeni podróżować po północno-wschodnich krańcach kontynentu afrykańskiego. Bohaterowie w trakcie podróży nabywają nowych umiejętności (zwłaszcza Staś), poznają nowych ludzi, spotykają się także z rdzennymi mieszkańcami Czarnego Lądu; temat, fabuła: powieść obfituje w szereg sensacyjnych, nieprzewidzianych zdarzeń (porwanie, pościg, ucieczka). Tłem przygód jest egzotyczna sceneria (pustynia, sawanna, step, rozlewiska Nilu, góry Karamojo). Zakończenie jest pomyślne dla bohaterów, którzy po wielu przygodach, często obfitujących w niebezpieczeństwa, docierają do upragnionego celu (zostają odnalezieni przez kapitana Glena i Clary'ego). Staś i Nel przeżywają wiele niebezpiecznych przygód: spotkanie z lwem, z wobo, choroba dziewczynki (febra) i niebezpieczna wyprawa Stasia do obozu Lindego, nocny atak lwów (strata koni);