‫بسمه تعالی‬

‫نوبت اول دی ماه ‪1400‬‬ ‫نام و نامخانوادگی‪:‬‬

‫اداره کل آموزش و پرورش استان گیالن‬
‫مدیریت آموزش و پرورش ناحیه ‪ 2‬رشت‬ ‫رشته‪ :‬علوم تجربی‬ ‫پایه تحصیلی‪ :‬دهم‬
‫محل مهر آموزشگاه‬ ‫تاریخ امتحان‪1400/10/1۸ :‬‬
‫دبیرستان غیردولتی اندیشههای شریف‬ ‫کالس‪ :‬اقاقیا‬

‫مدت امتحان‪ ۸0 :‬دقیقه‬ ‫سواالت درس‪ :‬زیستشناسی (‪)1‬‬

‫نمره پس از تجدید نظر‪:‬‬ ‫نمره با حروف‪:‬‬ ‫نمره با عدد‪:‬‬ ‫نام و نامخانوادگی دبیر و امضا‪:‬‬

‫ردیف‬
‫بارم‬ ‫سواالت‬

‫‪2‬‬ ‫درستی یا نادرستی جمالت «الف» تا «ح» را بدون ذکر دلیل مشخص کنید‪( .‬نیازی به نوشتن توضیحات نیست‪).‬‬ ‫‪1‬‬
‫الف) بیشترین مقدار حمل گاز اکسیژن در خون به وسیلهی مولکول هموگلوبین انجام میشود‪)..........( .‬‬
‫ب) معدهی واقعی پستانداران نشخوارکننده‪ ،‬شیردان است‪)..........( .‬‬
‫پ) در محل اتصال سیاهرگها به دهلیز راست‪ ،‬وجود دریچه مانع بازگشت خون تیره میشود‪)..........( .‬‬
‫ت) هورمون سکرتین از لوزالمعده به خون ترشح شده و بر روی دوازدهه اثر میگذارد‪)..........( .‬‬
‫ث) ماکروفاژها عالوه بر کیسههای حبابکی ششها‪ ،‬در دیگر نقاط بدن نیز حضور دارند‪)..........( .‬‬
‫ج) در زمان بلع با باال رفتن اپیگلوت‪ ،‬از ورود غذا به مجرای تنفسی جلوگیری میشود‪)..........( .‬‬
‫چ) ابتدای رودهی بزرگ‪ ،‬راستروده نام دارد‪)..........( .‬‬
‫ح) مقدار طنابهای ارتجاعی در بطن راست‪ ،‬بیشتر از بطن چپ قلب است‪)..........( .‬‬
‫‪1/5‬‬ ‫اصطالحات «الف» تا «پ» را به طور کامل تعریف کنید‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫الف) نمو‪.‬‬
‫‪..............................‬‬
‫ب) جذب‪.‬‬
‫‪..............................‬‬
‫پ) صفاق‪.‬‬
‫‪..............................‬‬
‫‪0/۷5‬‬ ‫موارد «الف» تا «پ» به کدامیک از انواع کربوهیدراتها اشاره دارد؟ (پاسخ دقیق دهید‪).‬‬ ‫‪۳‬‬
‫الف) کاربرد در کاغذسازی‪.............................. :‬‬
‫ب) دیساکارید شیر‪.............................. :‬‬
‫پ) حاصل پیوند گلوکز و فروکتوز‪.............................. :‬‬
‫‪1‬‬ ‫در جدول زیر‪ ،‬واژهی صحیح را در مقابل عبارات «الف» تا «ت» یادداشت کنید‪( .‬نیازی به نوشتن توضیحات نیست‪).‬‬ ‫‪4‬‬

‫عبارات‬ ‫واژه‬

‫الف) از بین رفتن پرزها و ریزپرزهای روده‪.............................. :‬‬ ‫شاخص تودهی بدنی کمتر از ‪1۹‬‬

‫ب) بسته شدن سرخرگهای اکلیلی‪.............................. :‬‬ ‫ریفالکس‬

‫پ) کاهش استحکام استخوانها‪.............................. :‬‬ ‫سلیاک‬

‫ت) کافی نبودن انقباض بندارهی انتهای مری‪.............................. :‬‬ ‫سکتهی قلبی‬

‫‪1‬‬
‫وﺑﺴﺎﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻤﺮه ﯾﺎر ‪www.Nomreyar.com -‬‬
 ‫‪1‬‬ ‫با قرار دادن تخممرغ بدون پوستهی آهکی درون محلول نمک غلیظ‪:‬‬ ‫‪5‬‬
‫الف) چه تغییری در تخممرغ ایجاد میشود؟ ‪..............................‬‬
‫ب) دلیل این تغییر را به طور کامل توضیح دهید‪.‬‬
‫‪..............................‬‬
‫‪1/5‬‬ ‫با توجه به شکل اسپیروگرام رسم شده‪ ،‬به سواالت «الف» تا «ت» پاسخ دقیق دهید‪.‬‬ ‫‪۶‬‬
‫الف) کدام شماره‪ ،‬مقدار هوایی است که پس از یک دم عمیق و با یک‬
‫بازدم عمیق میتوان از ششها خارج کرد؟ (شماره ذکر شود‪).‬‬
‫‪..............................‬‬
‫ب) شمارهی (‪ )1‬کدام حجم تنفسی را نشان میدهد؟‬
‫‪..............................‬‬
‫پ) در یک انسان سالم‪ ،‬حجم جاری تقریبا معادل چند میلیلیتر‬
‫است؟‬
‫‪..............................‬‬
‫ت) به چه علت حجم تنفسی شمارهی (‪ )2‬اهمیت زیادی دارد؟ (یک مورد را توضیح دهید‪).‬‬
‫‪..............................‬‬
‫در جمالت «الف» تا «ح» عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کرده و زیر آن خط بکشید‪( .‬نیازی به نوشتن توضیحات ‪2/25‬‬ ‫‪۷‬‬
‫نیست‪).‬‬
‫الف) در ساختار فسفولیپیدها‪ ،‬مولکول گلیسرول به (یک‪ -‬دو) عدد اسید چرب و یک گروه فسفات متصل میشود‪.‬‬
‫ب) آنزیمهای (پروتئاز‪ -‬لیپاز) لوزالمعده‪ ،‬درون خود لوزالمعده غیرفعال هستند‪.‬‬
‫پ) عوامل زنده و غیرزندهی محیط و تاثیرهایی که بر هم میگذارند‪( ،‬بومسازگان‪ -‬اجتماع) را میسازند‪.‬‬
‫ت) در تنفس آرام و طبیعی‪ ،‬دیافراگم نقش (اصلی‪ -‬فرعی) را برعهده دارد‪.‬‬
‫ث) بخش عقبی معده در پرندگان دانهخوار‪ ،‬ساختاری ماهیچهای است و (چینهدان‪ -‬سنگدان) نامیده میشود‪.‬‬
‫ج) هر (نایژک‪ -‬نایژه) هوا را به یک شش وارد میکند‪.‬‬
‫چ) مسیرهای بین دو گرهی شبکهی هادی قلب‪ ،‬در دهلیز (راست‪ -‬چپ) قرار دارند‪.‬‬
‫ح) با دمیدن هوای بازدمی به معرف آب آهک (آبی رنگ‪ -‬بیرنگ) پس از گذشت زمان‪ ،‬معرف به رنگ (شیری‪ -‬زرد) تغییر‬
‫خواهد کرد‪.‬‬
‫‪1/5‬‬ ‫با توجه به شکل ارائه شده‪ ،‬به سواالت «الف» تا «پ» پاسخ دقیق دهید‪.‬‬ ‫‪۸‬‬
‫الف) چه خونی (تیره یا روشن) در رگ شمارهی (‪ )۳‬جریان دارد؟‬
‫‪..............................‬‬
‫ب) هر یک از دریچههای زیر را به طور کامل نامگذاری کنید‪.‬‬
‫(‪.............................. :)1‬‬
‫(‪.............................. :)2‬‬
‫پ) در ساختار دریچهی شمارهی (‪ ،)4‬چه نوع بافتهایی به کار رفته است؟ (هر دو مورد‬
‫نوشته شود‪).‬‬
‫‪ ..............................‬و ‪..............................‬‬

‫‪2‬‬
‫وﺑﺴﺎﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻤﺮه ﯾﺎر ‪www.Nomreyar.com -‬‬
‫‪2/5‬‬ ‫به هر یک از سواالت «الف» تا «ث» با ذکر دو مورد پاسخ دقیق دهید‪( .‬نیازی به نوشتن توضیحات نیست‪).‬‬ ‫‪۹‬‬
‫الف) دو آنزیم موجود در بزاق انسان را نام ببرید‪.‬‬
‫‪ ..............................‬و ‪..............................‬‬
‫ب) در بدن انسان‪ ،‬سلولهای کناری غدههای معده چه موادی ترشح میکنند؟‬
‫‪ ..............................‬و ‪..............................‬‬
‫پ) از ویژگیهای مشترک جانداران دو مورد را نام ببرید‪.‬‬
‫‪ ..............................‬و ‪..............................‬‬
‫ت) در لولهی گوارش ملخ‪ ،‬آنزیمهایی که به پیشمعده وارد میشوند از کدام بخشها ترشح شدهاند؟‬
‫‪ ..............................‬و ‪..............................‬‬
‫ث) مراکز عصبی تنفس در کدام بخشهای مغز انسان قرار دارند؟‬
‫‪ ..............................‬و ‪..............................‬‬
‫‪1‬‬ ‫با توجه به شکل ارائه شده‪ ،‬به سواالت «الف» تا «ت» پاسخ دقیق دهید‪.‬‬ ‫‪10‬‬
‫الف) کدام روش جابهجایی مواد از عرض غشای سلول نمایش داده شده است؟‬
‫‪..............................‬‬
‫ب) کدام شماره‪ ،‬سیتوپالسم درون سلول را نشان میدهد؟ (شماره ذکر‬
‫شود‪).‬‬
‫‪..............................‬‬
‫پ) شمارهی (‪ )2‬به کدام گروه از مواد (ریزمولکول یا درشتمولکول)‬
‫اشاره دارد؟‬
‫‪..............................‬‬
‫ت) سلول برای تامین انرژی الزم این فرایند‪ ،‬از کدام مولکول استفاده میکند؟‬
‫‪..............................‬‬
‫‪1‬‬ ‫برای هر یک از توضیحات «الف» تا «ت» که مربوط به تنوع تبادالت گازی است‪ ،‬یک جانور مثال بزنید‪( .‬نیازی به نوشتن‬ ‫‪11‬‬
‫توضیحات نیست‪).‬‬
‫الف) یک مهرهدار دارای پمپ فشار مثبت‪.............................. :‬‬
‫ب) جانور آبزی دارای سادهترین آبشش‪.............................. :‬‬
‫پ) گروهی از مهرهداران دارای کیسههای هوادار‪.............................. :‬‬
‫ت) تکسلولی دارای تنفس از طریق انتشار‪.............................. :‬‬
‫در رابطه با تعداد رگهای مربوط به قلب انسان‪ ،‬به سواالت «الف» تا «ث» پاسخ دقیق دهید‪( .‬نیازی به نوشتن توضیحات ‪1/25‬‬ ‫‪12‬‬
‫نیست‪).‬‬
‫الف) در ساختار قلب انسان از بطن راست‪ ،‬چند عدد سرخرگ خارج میشود؟ ‪..............................‬‬
‫ب) در قسمتی از قلب که خون تیره جریان دارد‪ ،‬چند عدد سیاهرگ ورودی مشاهده میشود؟ ‪..............................‬‬
‫پ) بر روی قوس آئورتی‪ ،‬چند عدد انشعاب وجود دارد؟ ‪..............................‬‬
‫ت) تعداد سیاهرگهای ورودی به قسمت چپ قلب‪ ،‬چند عدد است؟ ‪..............................‬‬
‫ث) چند عدد سرخرگ کرونری‪ ،‬وظیفهی تغذیهی ماهیچهی قلب را برعهده دارند؟ ‪..............................‬‬

‫‪3‬‬
‫وﺑﺴﺎﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻤﺮه ﯾﺎر ‪www.Nomreyar.com -‬‬
 ‫‪1/25‬‬ ‫در جدول زیر‪ ،‬نام اندامک مربوطه را در مقابل عبارات «الف» تا «ث» بنویسید‪( .‬نیازی به نوشتن توضیحات نیست‪).‬‬ ‫‪1۳‬‬

‫وظیفه‬ ‫نام اندامک‬

‫الف) تامین انرژی سلول‪.............................. :‬‬ ‫هسته‬

‫ب) پروتئینسازی‪.............................. :‬‬ ‫شبکهی آندوپالسمی صاف‬

‫پ) بستهبندی مواد‪.............................. :‬‬ ‫میتوکندری‬

‫ت) ساخت لیپید‪.............................. :‬‬ ‫دستگاه گلژی‬

‫ث) کنترل فعالیتهای سلول‪.............................. :‬‬ ‫ریبوزوم‬

‫‪1/5‬‬ ‫به سواالت «الف» تا «پ» پاسخ کامل داده و علت را توضیح دهید‪.‬‬ ‫‪14‬‬
‫الف) به چه علت افراد سیگاری به سرفههای مکرر مبتال هستند؟‬
‫‪..............................‬‬
‫ب) چرا بطن چپ قلب انسان‪ ،‬دیوارهی قطورتری دارد؟‬
‫‪..............................‬‬
‫پ) چرا شش انسان‪ ،‬حالتی اسفنجگونه دارد؟‬
‫‪..............................‬‬

‫موفق باشید‪...‬‬
‫دبیر‪ :‬پروین امینی کُردکندی‬

‫‪4‬‬
‫وﺑﺴﺎﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻤﺮه ﯾﺎر ‪www.Nomreyar.com -‬‬
 ‫هب انم خدا‬
‫دبیرستان غیردولتی اندیشههای شریف‬
‫پاسخنامه تشریحی آزمون پایان ترم اول زیستشناسی (‪)۱‬‬
‫(شنبه ‪)۱۴00/۱0/۱۸‬‬
‫کالس دهم اقاقیا‬
‫‪ .1‬الف) درست‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) درست‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) نادرست‪)0/۲5( .‬‬
‫ت) نادرست‪)0/۲5( .‬‬
‫ث) درست‪)0/۲5( .‬‬
‫ج) نادرست‪)0/۲5( .‬‬
‫چ) نادرست‪)0/۲5( .‬‬
‫ح) درست‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .2‬الف) نمو به معنی عبور از مرحلهای به مرحلهی دیگری از زندگی است‪)0/5( .‬‬
‫ب) ورود مواد به محیط داخلی بدن جذب نام دارد‪)0/5( .‬‬
‫پ) صفاق پردهای است که اندامهای درون شکم را به هم وصل میکند‪)0/5( .‬‬
‫‪ .3‬الف) سلولز‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) الکتوز‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) ساکارز‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .4‬الف) سلیاک‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) سکتهی قلبی‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) شاخص تودهی بدنی کمتر از ‪)0/۲5( .۱۹‬‬
‫ت) ریفالکس‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .5‬الف) تخممرغ چروکیده میشود یا آب از دست میدهد‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) طبق اسمز‪ ،‬آب درون تخممرغ که رقیقتر است از طریق پردهی نازک اطراف تخممرغ (دارای نفوذپذیری انتخابی) خارج شده و به محیط آب‬
‫نمک غلیظ میرود‪)0/75( .‬‬
‫‪ .6‬الف) شمارهی (‪( )0/۲5( .)۳‬ذکر شماره الزامی است‪).‬‬
‫ب) حجم ذخیرهی دمی‪)0/5( .‬‬
‫پ) ‪)0/۲5( .500‬‬
‫ت) زیرا باعث میشود حبابکها همیشه باز بمانند و همچنین تبادل گازها را در فاصلهی بین دو تنفس ممکن میکند‪( .‬ذکر یک مورد‪)0/5 ،‬‬
‫‪ .7‬الف) دو‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) پروتئاز‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) بومسازگان‪)0/۲5( .‬‬
‫ت) اصلی‪)0/۲5( .‬‬
‫ث) سنگدان‪)0/۲5( .‬‬
‫ج) نایژه‪)0/۲5( .‬‬
‫چ) راست‪)0/۲5( .‬‬
‫ح) بیرنگ‪ )0/۲5( .‬شیری‪)0/۲5( .‬‬

‫‪1‬‬

‫وﺑﺴﺎﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻤﺮه ﯾﺎر ‪www.Nomreyar.com -‬‬

 ‫‪ .8‬الف) روشن‪)0/۲5( .‬‬
‫ب)‬
‫(‪ :)۱‬دولختی یا میترال‪)0/۲5( .‬‬
‫(‪ :)۲‬سینی آئورتی‪)0/5( .‬‬
‫پ) پوششی‪ )0/۲5( .‬پیوندی‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .9‬الف) آمیالز‪ )0/۲5( .‬لیزوزیم‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) کلریدریک اسید یا ‪ )0/۲5( .HCl‬عامل یا فاکتور داخلی‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) نظم و ترتیب‪ .‬هم ایستایی یا هومئوستازی‪ .‬رشد و نمو‪ .‬فرایند جذب و استفاده از انرژی‪ .‬پاسخ به محیط‪ .‬تولیدمثل‪ .‬سازش با محیط‪( .‬ذکر دو مورد‪،‬‬
‫هر مورد ‪)0/۲5‬‬
‫ت) معده‪ )0/۲5( .‬کیسههای معده‪)0/۲5( .‬‬
‫ث) بصلالنخاع‪ )0/۲5( .‬پل مغزی‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .10‬الف) اگزوسیتوز یا برونرانی‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) شمارهی (‪( )0/۲5( .)۳‬ذکر شماره الزامی است‪).‬‬
‫پ) درشتمولکول‪)0/۲5( .‬‬
‫ت) ‪)0/۲5( .ATP‬‬
‫‪ .11‬الف) قورباغه‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) ستارهی دریایی‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) پرندگان‪)0/۲5( .‬‬
‫ت) پارامسی‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .12‬الف) یک‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) سه‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) سه‪)0/۲5( .‬‬
‫ت) چهار‪)0/۲5( .‬‬
‫ث) دو‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .13‬الف) میتوکندری‪)0/۲5( .‬‬
‫ب) ریبوزوم‪)0/۲5( .‬‬
‫پ) دستگاه گلژی‪)0/۲5( .‬‬
‫ت) شبکهی آندوپالسمی صاف‪)0/۲5( .‬‬
‫ث) هسته‪)0/۲5( .‬‬
‫‪ .14‬الف) زیرا به علت از بین رفتن سلولهای مژکدار مخاط تنفسی‪ ،‬سرفه راه موثرتری برای بیرون راندن مواد خارجی است‪)0/5( .‬‬
‫ب) زیرا بطن چپ قلب‪ ،‬خون را در گردش خون عمومی به تمام اندامها میفرستد و باید نیروی بیشتری به خون وارد کند‪)0/5( .‬‬
‫پ) زیرا بیشتر حجم ششها را کیسههای حبابکی به خود اختصاص دادهاند‪)0/5( .‬‬

‫دبیر‪ :‬پروین امینی کُردکندی‬

‫‪2‬‬

‫وﺑﺴﺎﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻤﺮه ﯾﺎر ‪www.Nomreyar.com -‬‬