You are on page 1of 1

Ευριπίδη "Ελένη" (Δραµατική Ποίηση Γ' Γυµνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εµπλουτισµένο)

Πρόλογος: 2η σκηνή στ. 83-191

ΠPOΛOΓOΣ Η Ελένη και το είδωλό της


στ. 83-191 «Kαὶ δοκεῖ µ' ἔχειν, κενὴν δόκησιν, οὐκ ἔχων»
2η ΣKHNH (στ. 83-191) ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΘΕΑΤΕΣ
ΤΕYΚΡΟΣ1 Το κάστρο ετούτο ποιος εξουσιάζει; H ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΤΕΥΚΡΟΥ Από την Ελένη µάθαµε την προϊστορία της δράσης και ακούσαµε τα
Γιατί, από τις στοές και τους ωραίους - Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ βάσανά της. Yπάρχουν ωστόσο ακόµη κενά. Τι να έγινε άραγε στην Τροία;
θριγκούς2 που το κυκλώνουν, για παλάτι 85 Πού να βρίσκεται ο Μενέλαος; Αχαιοί και Τρωαδίτες συνεχίζουν να την
Πώς αντιδρά ο ξένος όταν
άρχοντα πλούσιου µπορείς να το νοµίσεις.3
βλέπει την Eλένη; καταριούνται ως υπαίτια του πολέµου;
Άα!4
Ποιος είναι ο ξένος κι από
Θεοί, ποιαν όψη αντίκρισα; Κοιτάζω
πού έρχεται; Το νέο πρόσωπο που εµφανίζεται αναπάντεχα στη σκηνή ίσως µας
την πολυµίσητη θωριά κακούργας
Πώς βρέθηκε στην Aίγυπτο; καλύψει αυτά τα κενά.
γυναίκας, που ξεκλήρισε κι εµένα 90
κι όλους τους Αχαιούς. Άµποτε να ’χεις Με ποιον τρόπο µαθαίνουµε ποιος είναι;
την έχθρα των θεών που τόσο µοιάζεις Με βάση το κείµενο, πώς φαντάζεσαι τη σκευή* του;
µε την Ελένη. Κι αν σε ξένη χώρα Aς παρατηρήσουµε την παράπλευρη απεικόνιση του
δε βρισκόµουν,5 µε τούτη τη σαΐτα
Τεύκρου. Σε ποια χαρακτηριστικά επιµένει ο καλλιτέχνης;
που αλάθευτα χτυπά θ’ αφανιζόσουν, 95
για να γευτείς αυτή τη χάρη, αφού είσαι
Στη µακέτα του ζωγράφου Φασιανού προβάλλονται τα ίδια Tεύκρος (θραύσµα κορινθιακού
αγγείου του 6ου αι. π.X.)
παρόµοια µε του Δία τη θυγατέρα. χαρακτηριστικά;
EΛE. Γιατί, δυστυχισµένε, όποιος και να ’σαι,
µ’ αποστράφηκες έτσι και µου δείχνεις
µίσος για τα δεινά που ’φερε κείνη; 100 ΑΣ ΕΜΒΑΘΥΝΟΥΜΕ
TEY. Έσφαλα· η οργή µε συνεπήρε
πιότερο απ’ όσο θα ’ πρεπε · η Ελλάδα Συνοµιλητής της Ελένης σε αυτήν τη σκηνή είναι ένας ήρωας του Τρωικού
βαθιά µισεί, να ξέρεις, την Ελένη· πολέµου, ο Τεύκρος.
συχώρα µε, κυρά, γι’ αυτά τα λόγια. Aς επισηµάνουµε τις πληροφορίες που µεταφέρει ο Τεύκρος και
ΕΛE. Ποιος είσαι και από ποια χώρα εδώ φτάνεις; 105 συµπληρώνουν την προϊστορία της δράσης.
Aς αναρωτηθούµε γιατί ανάµεσα σε τόσους οµηρικούς ήρωες επιλέγεται
TEY. Ένας από τους Έλληνες τους δόλιους.
ένας νικητής αυτού του πολέµου και µάλιστα ο Τεύκρος.
ΕΛE. Γι’ αυτό λοιπόν δε στέργεις6 την Ελένη.
Διακρίνεις κάποια κοινά στοιχεία στη ζωή και στις περιπέτειες της Ελένης
Ποιος είσαι κι από πού; Ποιος ο γονιός σου;
και του Τεύκρου;
TEY. Με λένε Τεύκρο, γιος του Τελαµώνα, Τον αφηγηµατικό µονόλογο της Ελένης διαδέχεται ο διάλογος. Τα δύο πρόσωπα,
και Σαλαµίνα η γη που µ’ έχει θρέψει. 110 καθώς διαλέγονται, ζητούν και δίνουν πληροφορίες, εκφράζουν τα συναισθήµατά
ΕΛE. Στον τόπο εδώ του Νείλου τι γυρεύεις; τους ή τις απόψεις τους, µε τη µορφή σύντοµων διαλόγων ή στιχοµυθίας*. Ας
TEY. Με διώξαν οι δικοί µου απ’ την πατρίδα. δούµε:
ΕΛE. Θα’ σαι δυστυχισµένος· ποιος σε διώχνει; Σε ποιες στιγµές και για ποιους λόγους οι ήρωες φτάνουν στη γρήγορη
TEY. Ποιος άλλος; Ο πατέρας Τελαµώνας. εναλλαγή των λόγων (στιχοµυθία); Tεύκρος – Eλένη (P. Aξελός – A.
ΕΛE. Γιατί; Κάποιο κακό θα ’ναι η αιτία. 115 Ποια συναισθήµατα σου προκαλεί ως θεατή/αναγνώστη αυτή η µορφή Λαδικού, K.Θ.B.E., 1982, σκην. A.
διαλόγου; Bουτσινάς)
TEY. Στην Τροία εχάθη ο Αίας, ο αδελφός µου.
ΕΛE. Πώς; Δεν εχάθη απ’ το δικό σου χέρι;7
TEY. Ρίχτηκε στο σπαθί του κι εσκοτώθη.
ΕΛE. Μανία τον ηύρε; Αλλιώς δε θα τολµούσε.
TEY. Ξέρεις το τέκνο του Πηλέα, τον Αχιλλέα; 120

ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 4
ΣΧΟΛΙΑ
1. Ήρωας του τρωικού µυθολογικού κύκλου, ξακουστός τοξότης. H EΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΤΕΥΚΡΟΥ: ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΥΠΑΙΝΙΓΜΟΣ;
2. Tο τµήµα του κτιρίου που βρίσκεται ανάµεσα στα κιονόκρανα
και τη στέγη. Ο Ευριπίδης θέλησε από την πρώτη κιόλας σκηνή του νέου
3. Οι ήρωες του Ευριπίδη συνηθίζουν να περιγράφουν επιβλητικά δράµατος να χαιρετίσει το µυθικό πρόγονο ενός πιστού σύµµαχου
κτίρια· ίσως αυτό να αποτελεί σκηνογραφική υπόδειξη ή να των Αθηνών [του σύγχρονου βασιλιά της Κύπρου Ευαγόρα, που
έχει σχέση µε τη φτωχή σκηνογραφία του θεάτρου του 5ου αι. είχε αναλάβει την εξουσία το 412 π.Χ.], ενός φίλου των δύσκολων
π.Χ. και την προσπάθεια του ποιητή να κινήσει τη φαντασία ηµερών, που, µέσα στη γενική αποστασία των πόλεων της
του θεατή. αθηναϊκής συµµαχίας, ερχόταν να συγκινήσει και να τονώσει την
4. Tώρα που ο Tεύκρος αντιλαµβάνεται την παρουσία της πόλη της Παλλάδας τασσόµενος αποφασιστικά µε τους ηττηµένους
Eλένης, αισθάνεται κατάπληξη λόγω της οµοιότητάς της µε τη της Σικελίας […]. Η εµφάνιση στο «λογείον» του θεάτρου του
Διονύσου, την άνοιξη του έτους εκείνου, του προγόνου των
µισητή του «Ελένη».
Τευκριδών της Κύπρου, είχε, τη χρονική εκείνη περίοδο, την αξία
5. Η παρουσία σε µια ξένη χώρα µπορεί βέβαια να προσφέρει
µιας πολύτιµης ενθάρρυνσης. Τη στιγµή που οι Αθηναίοι
στον ξένο προστασία και άσυλο, από την άλλη όµως ο ξένος
θρηνούσαν τη µεγαλύτερη καταστροφή της ιστορίας τους, ήταν η
έχει την υποχρέωση να σέβεται τη χώρα στην οποία βρίσκεται Tεύκρος (µακέτα από το
ζωγράφο Aλ. Φασιανό) κατάλληλη ευκαιρία να τους παρουσιάσει το πρόσωπο του φίλου
και τους κατοίκους της. αυτού των κακών ηµερών, ο οποίος, σαν σταλµένος από τη θεία
6. στέργεις = αγαπάς, συµπαθείς. πρόνοια, εκφραζόταν υπέρ αυτών.
7. H Eλένη αναρωτιέται µήπως ο Τεύκρος ήταν αδελφοκτόνος H. Gregoire
και γι’ αυτό τον έδιωξε ο πατέρας του Τελαµώνας. (Aπό το Eυριπίδης, Eλένη, Eισαγωγή-µετάφραση-σχόλια Eρρ.
Xατζηανέστης, I. Zαχαρόπουλος)

ΕΛE. Ναι· ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΘΕΑΤΕΣ


πήγε, όπως λεν, µνηστήρας της Ελένης. ΤΟΥ ΤΕΥΚΡΟΥ

TEY. Σαν αφανίστηκε, άφησε µεγάλη


για την Tροία
για τ' άρµατά του αµάχη στους συµµάχους.
για τους Έλληνες
ΕΛE. Και πώς αυτό τον Αίαντα έχει βλάψει; 125 για την Eλένη
TEY. Σκοτώθηκε που πήρε άλλος τα όπλα.8 για την οικογένειά της
ΕΛE. Και για τις συµφορές εκείνου πάσχεις; Αφού παρατηρήσουµε προσεκτικά τις διπλανές φωτογραφίες
TEY. Γιατί δε χάθηκα κι εγώ µαζί του. από σύγχρονες παράστασεις αρχαίου δράµατος, ας
συζητήσουµε ποιο από τα πρόσωπα που απεικονίζονται θα
ΕΛE. Ήσουν λοιπόν στην ξακουσµένη Τροία, ξένε;
µπορούσε να είναι ο Τεύκρος.
TEY. Την κούρσεψα, µα πάω κι εγώ χαµένος. 130
ΕΛE. Την έκαψαν, την έχουν κάνει στάχτη;
TEY. Δε µένει από τα κάστρα της σηµάδι.
ΕΛE. Δύσµοιρη9 Ελένη, παν για σένα οι Φρύγες.
TEY. Κι οι Έλληνες·10 τρανό κακό έχει φέρει. Γ. Λαζάνης N. Tζόγιας
ΕΛE. Πόσος καιρός που πήρατε την πόλη; 135
TEY. Εφτά χρονιές περάσαν από τότε.
ΑΣ ΕΜΒΑΘΥΝΟΥΜΕ
ΕΛE. Και πρώτα πόσο µείνατε στην Τροία;
TEY. Πολλά φεγγάρια, δέκα χρόνια ακέρια. Παράλληλα µε την αντίθεση ανάµεσα στην πραγµατική Ελένη και στο
ΕΛE. Και την Ελένη πήρατε της Σπάρτης;
TEY. Την έσυρε ο Μενέλαος απ' την κόµη.11 140
είδωλό της, παρακολουθούµε και την πάλη ανάµεσα στη γνώση και την
ΕΛE. Είδες εσύ τη δύστυχη ή σου το 'παν; άγνοια. Καθένας από τους συνοµιλητές γνωρίζει κάτι που ο άλλος
TEY. Με τα ίδια µου τα µάτια, ως βλέπω εσένα. αγνοεί. Έτσι προκύπτει η περίφηµη τραγική ειρωνεία*: ένα από τα
ΕΛE. Σκεφτείτε12 µη θεόσταλτη ήταν πλάνη.
TEY. Άλλη κουβέντα πιάσε όχι για κείνη. πρόσωπα του δράµατος ή και όλοι οι ήρωες αγνοούν την αλήθεια που
ΕΛE. Κι ό,τι έχεις δει για αλήθεια το λογιάζεις; 145 γνωρίζουν οι θεατές, οπότε και τα λόγια τους δεν έχουν το ίδιο νόηµα
Την είδα εγώ κι ακόµα ο νους τη βλέπει.13
TEY. για όλους.
ΕΛE. Έφτασε µε τον άντρα της στο σπίτι;
TEY. Μήτε στο Άργος, µήτε στον Ευρώτα. Μπορείς να εντοπίσεις παραδείγµατα τραγικής ειρωνείας στο
ΕΛE. Άαχ· συµφορά για κείνους14 που δε στέργεις. διάλογο Τεύκρου-Ελένης;
TEY. Κι οι δυο χαθήκαν, όπως λέει ο κόσµος. 150
Την κούρσεψα, µα πάω κι εγώ χαµένος, αναφωνεί ο Τεύκρος, ένας από
ΕΛE. Αντάµα δεν αρµένισαν οι Αργίτες;
TEY. Ναι, µα τους χώρισε τρανή φουρτούνα. τους πολεµιστές/νικητές του Tρωικού πολέµου, παρουσιάζοντας έτσι
ΕΛE. Σε ποια µεριά του πέλαγου σκορπίσαν; τον πόλεµο όχι στην ηρωική-επική του διάσταση αλλά ως αιτία
TEY. Καταµεσίς στο Αιγαίο, όπως διαβαίναν.
ΕΛE. Δεν είδαν το Μενέλαο από τότε; 155
συµφορών. Η παράδοξη αυτή δήλωση µπορεί να αποτελέσει και την
TEY. Κανείς· νεκρό τον έχουν στην Ελλάδα. αφορµή, για να αρχίσουµε να διερευνούµε τους προβληµατισµούς του
Ευριπίδη για τον πόλεµο και να τους συνδέσουµε µε το ιστορικό
ΣΧΟΛΙΑ 8. Ο Τεύκρος αναφέρεται στη διαµάχη των Αχαιών αρχηγών για τα πλαίσιο του έργου.
όπλα του νεκρού Αχιλλέα, που είναι γνωστή ως κρίσις τῶν ὅπλων.
Αυτά δόθηκαν τελικά στον Οδυσσέα, πράγµα που οδήγησε τον ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 5
Αίαντα στην αυτοκτονία.
9. Στo πρωτότυπο υπάρχει η λέξη τλῆµον, που έχει δύο σηµασίες:
«ΣΤΗΝ ΤΡΟΙΑ ΕΧΑΘΗ Ο ΑΙΑΣ, Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ»
α) (ενεργητική) αυτή που προξένησε συµφορές (έτσι θα ερµηνεύει [Ο Τεύκρος θρηνεί πάνω από το πτώµα του αδελφού του Αίαντα.]
τη λέξη ο Τεύκρος) και β) (παθητική) αυτή που πέρασε συµφορές
(αυτήν τη σηµασία προφανώς δίνει στη λέξη η Ελένη). Ω θέαµα αβάσταχτο και τόλµηµα φριχτό! […]
Ποιες πίκρες µού γεννάει ο θάνατός σου! Τέλος, διωγµένος απ' τη γη µου θα βρεθώ
10. Βασικό µοτίβο πολλών έργων του Ευριπίδη είναι ότι οι Τώρα πια πού να πάω, σε ποιους ανθρώπους, και δούλος θα φανώ, ενώ είµαι ελεύθερος.
συµφορές του πολέµου πλήττουν όχι µόνο τους ηττηµένους αλλά εγώ που δε σου στάθηκα διόλου
στις συµφορές;
Αυτά µε περιµένουν στην πατρίδα· κι εδώ
στην Τροία, πολλοί οι εχθροί, και λίγοι
και τους νικητές. O Aίαντας προετοιµάζει την αυτοκτονία Μήπως ο Τελαµώνας, ο πατέρας µας, που µε στηρίζουν.
του (µελανόµορφος αµφορέας του 6ου αι. καλόγνωµος θα µε δεχτεί και µε χαρά, Και για όλα τούτα αιτία ο θάνατός σου.
11. Συνήθιζαν να σέρνουν από την κόµη (τα µαλλιά) τις αιχµάλωτες π.X.) χωρίς εσένα αν φτάσω; Αλίµονό µου, τι θα κάνω;
γυναίκες. Άρα ο Mενέλαος θεωρούσε ένοχη την Eλένη. Ναι! Σίγουρα!
Και τι δε θα πει, πόσες κακίες Σοφοκλής, Αίας, στ. 1004-1010, 1019-1024
12. H Ελένη δε χρησιµοποιεί τυχαία πληθυντικό· µιλώντας στον δε θα βρει να ξεστοµίσει, (µτφρ. Eν Kύκλω, επιµ. M. Γιόση)
(Aπό το Σοφοκλής, Aίας, Eκδόσεις του Eικοστού Πρώτου)
Τεύκρο είναι σαν να απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες.
13. Μια πιο πιστή µετάφραση θα ήταν: Την είδα εγώ, και αυτός που
βλέπει είναι ο νους, δηλαδή είδα την Ελένη µε τα µάτια µου και ο
νους µου (= η λογική µου) επιβεβαιώνει την αλήθεια αυτών που
είδα. Εκφράζει έτσι την ακλόνητη πεποίθησή του.
14. Eννοεί τον εαυτό της, ίσως και το Mενέλαο.

ΕΛE. Ώω δυστυχία·15 κι η µάνα της Ελένης; ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΘΕΑΤΕΣ


TEY. Τη Λήδα λες; Επήγε πια στον Άδη.
ΕΛE. Για τις ντροπές της κόρης της εχάθη; Ο ποιητής µέσα από τα λόγια του Τεύκρου δίνει κι
άλλες πληροφορίες για το σκηνικό. Τα στοιχεία αυτά
TEY. Ναι, µια θηλιά περνώντας στο λαιµό της.16 160
οι θεατές της παράστασης µπορούν να τα δουν:
ΕΛE Ζουν του Τυνδάρεω οι δυο γιοι ή δε ζούνε;17
— µε τα ίδια τους τα µάτια (ρεαλιστικό σκηνικό),
TEY. Και ναι και όχι· υπάρχει διπλή φήµη. — µε τα «µάτια» της φαντασίας τους (αφαιρετικό
ΕΛE. Ποια γνώµη η πιο καλή; Αχ! συµφορές µου. σκηνικό).
TEY. Άστρα γινήκαν και θεούς τους λένε.18 Ας παρατηρήσουµε τη διπλανή φωτογραφία.
ΕΛE. Καλός αυτός ο λόγος· η άλλη φήµη; 165 Ως θεατής της παράστασης αυτής τι θα
TEY. Πως σκοτωθήκαν για την αδελφή τους.19 «έβλεπες» ακούγοντας τον Τεύκρο;
Όµως τα λόγια φτάνουνε· δε θέλω Ο Τεύκρος ήρθε στη σκηνή από τη µία πάροδο* και
διπλά να κλαίω γι' αυτά και να στενάζω. τώρα αποχωρεί από την ίδια, για να συνεχίσει το
Σκοπός µου που ήρθα στο παλάτι ετούτο Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ταξίδι του. Αν λάβεις υπόψη σου όσα αναφέρει ο
Mακέτα σκηνικού του Γ. Zιάκα για παράσταση της Eλένης, Θ.O.K.,
είναι να βρω τη µάντισσα Θεονόη·20 170 ΤΟΥ ΤΕΥΚΡΟΥ - Τεύκρος και τη θεατρική σύµβαση της εποχής, από
1993, σκην. N. Xαραλάµπους
βοήθησέ µε εσύ µαντείες να πάρω Η ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ποια πάροδο πιστεύεις ότι γίνεται η είσοδος και η
µε πρίµο αγέρι πώς θα ταξιδέψω, έξοδός του από τη σκηνή;
Tι ζητάει από την
στη θαλασσόζωστη να φτάσω Κύπρο,
Eλένη ο Tεύκρος;
που µε χρησµό µε πρόσταξεν ο Φοίβος
Πώς αντιµετωπίζει το
µια πόλη εκεί να ιδρύσω κατοικώντας 175 αίτηµά του η Eλένη και ΑΣ ΕΜΒΑΘΥΝΟΥΜΕ
και να την ονοµάσω Σαλαµίνα, µε ποια δικαιολογία;
το πατρικό νησί µου έτσι τιµώντας. Η Ελένη, ύστερα από τη σύντοµη συνοµιλία της µε τον Τεύκρο, µένει
ΕΛE. Θα σ' οδηγήσει το ίδιο το ταξίδι· και πάλι µόνη της στη σκηνή. Η κατάσταση όµως στο µεταξύ δεν
µα φύγε, ξένε, γρήγορα απ' τη χώρα, είναι η ίδια.
ο γιος πριν σ' αντικρίσει του Πρωτέα 180 Aς συζητήσουµε τι πρόσφερε η συνάντηση Τεύκρου-Ελένης.
που βασιλεύει εδώ· πήγε κυνήγι Πιο συγκεκριµένα, µπορούµε να εξετάσουµε γιατί η
µε τα σκυλιά του· κι όποιον θα πετύχει συνάντηση αυτή επιδεινώνει την τραγική θέση της ηρωίδας.
Έλληνα τον σκοτώνει. Πώς φαντάζεσαι ότι η συνάντηση αυτή θα µπορούσε να
Την αιτία µη θέλεις να τη µάθεις· δε στη λέω· επηρεάσει την εξέλιξη του έργου (δραµατική οικονοµία);
έπειτα και σε τι θα σ' ωφελούσα;21 185 Ο Πρόλογος ολοκληρώνεται. Mπορούµε να κάνουµε κάποιες
υποθέσεις (και να τις επιβεβαιώσουµε ή να τις διαψεύσουµε
TEY. Γυναίκα, µίλησες σωστά· µακάρι
αργότερα) για τη λειτουργία του ως προς: Tεύκρος (Z. Pούµπος, Eταιρεία Θεάτρου «H άλλη
τη χάρη σου οι θεοί να ξεπληρώσουν.
την εξέλιξη της δράσης, πλευρά», 2004, σκην. Ά. Mιχόπουλος)
Είσαι όµοια στο κορµί µε την Ελένη, τα θέµατα που θα θιγούν στο δράµα.
µα δεν της µοιάζεις στην ψυχή. Να πάει
κατά χαµού, ποτέ της στον Ευρώτα 190
µη φτάσει· εσύ καλό να βλέπεις πάντα.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 6
ΣΧΟΛΙΑ 15. Σύµφωνα µε τις συµβάσεις του θεάτρου, τα λόγια αυτά «ΚΙ O,ΤΙ EΧΕΙΣ ΔΕΙ ΓΙΑ ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟ ΛΟΓΙΑΖΕΙΣ;»
λέγονται έτσι, ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι ο Tεύκρος δεν την
Ήµουν κι εγώ στον πόλεµο τοξότης· Ποτέ δεν πάτησα την αντρειωµένη Τροία».
ακούει. το ριζικό µου ενός ανθρώπου που ξαστόχησε. […]
16. Η αυτοκτονία της Λήδας είναι επινόηση του Eυριπίδη. Mε ήταν εκεί, στην όχθη ενός Δέλτα.
Αηδόνι ποιητάρη, Και στην Τροία;
απαγχονισµό στην αρχαία τραγωδία αυτοκτονούσαν συνήθως οι σαν και µια τέτοια νύχτα στ' ακροθαλάσσι του Πρωτέα Τίποτε στην Τροία – ένα είδωλο.
γυναίκες που αισθάνονταν ντροπή. Έτσι η Ελένη, αν και αθώα, σ' άκουσαν οι σκλάβες Σπαρτιάτισσες κι έσυραν το θρήνο,
κι ανάµεσό τους –ποιος θα το 'λεγε– η Ελένη!
Έτσι το θέλαν οι θεοί.
Κι ο Πάρης, µ' έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν πλάσµα ατόφιο·
αισθάνεται υπεύθυνη για το θάνατο των προσφιλών της προσώπων. Αυτή που κυνηγούσαµε χρόνια στο Σκάµαντρο. κι εµείς σφαζόµασταν για την Ελένη δέκα χρόνια
Ήταν εκεί, στα χείλια της ερήµου· την άγγιξα, µου µίλησε: Γ. Σεφέρης, «Ελένη» (απόσπασµα)
17. Εννοεί τα αδέλφια της, Κάστορα και Πολυδεύκη, τους «Δεν είν' αλήθεια, δεν είν' αλήθεια» φώναζε. (Aπό το Γ. Σεφέρης, Ποιήµατα, Ίκαρος)
περίφηµους ∆ιόσκουρους. «Δεν µπήκα στο γαλαζόπλωρο καράβι.

18. Σύµφωνα µε το µύθο, ο ∆ίας χάρισε την αθανασία στους


∆ιόσκουρους, που έγιναν οι προστάτες των ναυτικών και
ταυτίστηκαν µε τον αστερισµό των ∆ιδύµων.
19. O Eυριπίδης επινόησε το θάνατό τους για τον ίδιο λόγο που
επινόησε και την αυτοκτονία της Λήδας.
20. O σκοπός του ταξιδιού του Tεύκρου είναι ακόµα µια επινόηση
του Eυριπίδη, που προβάλλει τις µαντικές ικανότητες της Θεονόης
και δικαιολογεί την παρουσία του στην Aίγυπτο.
21. H αιτία, προφανώς, είναι ο φόβος του Θεοκλύµενου µήπως
έλθουν Έλληνες (ιδίως ο Mενέλαος) και πάρουν πίσω στην Eλλάδα
την αγαπηµένη του Eλένη· όµως η Eλένη δεν αποκαλύπτει την
αιτία στον Tεύκρο, γιατί έτσι θα πρόδιδε την ταυτότητά της.

You might also like