Pozwolenie na broń

Co jakiś czas w Polsce pojawia się w przestrzeni publicznej dyskusja „Czy należy w Polsce
liberalizować dostęp do broni palnej, czy raczej go ograniczać?”. Aby sprostać zadaniu
podjęcia polemiki w tym zakresie proponuję przyjrzeć się obecnym uregulowaniom prawnym
w zakresie dostępu Polaków do broni, w tym broni palnej.
Na dzień dzisiejszy kwestię dostępu obywateli polskich do broni reguluje Ustawa z 21 maja 1999
roku o broni i amunicji (Dz.U. 1999 r. Nr 53 poz. 549, z późn. zm.) /zwana dalej Ustawą/.
Reguluje ona szereg kwestii związanych między innymi z dostępem w Polsce do różnego rodzaju
broni, w tym broni palnej.
Polska ustawa o broni i amunicji ma charakter opresyjny, na co wskazuje jej art. 2 mówiący, że:
„Poza przypadkami określonymi w ustawie nabywanie, posiadanie oraz zbywanie broni i amunicji
jest zabronione.”
Czy tak jest faktycznie, czy też ta deklaracja ustawowa jest pusta?
Przyjrzyjmy się czym jest broń w rozumieniu Ustawy.
Dzieli ona broń na kilka grup i podgrup, a mianowicie:
1. broń palna, w tym:
a. bojowa,
b. myśliwska,
c. sportowa,
d. gazowa,
e. alarmowa,
f. sygnałowa;
2. broń pneumatyczna;
3. miotacze gazu obezwładniającego;
4. narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu i zdrowiu ludzkiemu, w tym:
a. broń białą w postaci:
– ostrzy ukrytych w przedmiotach niemających wyglądu broni (np. laski z ukrytymi ostrzami),
– kastetów i nunczaków,
– pałek posiadających zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierających wkładki z
takiego materiału (np. laski typu cold steel, ciupagi, maczugi, itp.),
– pałek wykonanych z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitujących kij
bejsbolowy (tu także zaliczają się tonfy, itp.),
b. broń cięciwową w postaci kusz,
c. przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej (np.
paralizatory, itp.).
Jak widać polska Ustawa o broni i amunicji pomija szereg narzędzi do zadawania bólu, a nawet
śmierci, jak chociażby miecze, szable, szpady, topory, siekiery, widły (tak jest coś takiego jak widły
bojowe), czy chociażby oferowane przez sklepy z bronią kubotany, które w ręku osoby sprawnej
fizycznie i znającej podstawy anatomii stają się bronią śmiertelnie niebezpieczną. To powoduje, jej
swoistą niespójność, która z pewnością domaga się jej dopracowania i doprecyzowania. Może nie
poprzez jej dalsze uszczegóławianie, gdyż inwencja ludzka w zadawaniu śmierci nie zna umiaru,
ale raczej przez bardziej ogólną klasyfikację.
Jeśli popatrzeć na dane ze Stanów Zjednoczonych, najbardziej śmiercionośną bronią okazuje się
broń palna. Czymże jest więc broń palna w świetle polskiej Ustawy?
Mówi ona precyzyjnie, że „… bronią palną jest każda przenośna broń lufowa, która miota, jest
przeznaczona do miotania lub może być przystosowana do miotania jednego lub większej liczby
pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego…” (art. 7. ust.1.). Tenże art. 7.
Ustawy w swoich dalszych ustępach precyzuje co to jest broń palna sygnałowa i alarmowa. Jednak
z uwagi na ich specjalistyczne i specyficzne zastosowanie pominę je, gdyż są zbędne dla rozważań
o powszechnym dostępie do broni w Polsce.
Drugą co do popularności w Polsce jest broń pneumatyczna, która jest zarówno bronią sportową (w
głównej mierze), ale także spełnia w społeczeństwie funkcje rekreacyjne. Ustawa o broni określa
broń pneumatyczną jako „… niebezpieczne dla życia lub zdrowia urządzenie, które w wyniku
działania sprężonego gazu jest zdolne do wystrzelenia pocisku z lufy … i przez to zdolne do rażenia
celu na odległość, a energia kinetyczna pocisku opuszczającego lufę … przekracza 17 J.”
Skoro znamy już przedmioty, które w świetle prawa są bronią, to warto wskazać kiedy polskie
prawo nie wymaga posiadania pozwolenia na broń.
Kwestię tę reguluje art. 11. Ustawy o broni, który mówi że „Pozwolenia na broń nie wymaga się w
przypadku:..”
1. gromadzenia broni w zbiorach muzealnych,
2. używania broni w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej
na podstawie zezwolenia właściwego organu,
3. używania broni palnej sygnałowej i alarmowej do celów wzywania pomocy, ratowniczych,
poszukiwawczych oraz przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom rozpoczęcia
konkurencji sportowej w trakcie zawodów sportowych,
4. dysponowania bronią przez przedsiębiorców dokonujących obrotu bronią i amunicją na
podstawie koncesji lub świadczących usługi rusznikarskie,
5. dysponowania bronią przekazaną w celu pozbawienia lub potwierdzenia pozbawienia cech
użytkowych (uczynienia jej niezdatnej do użytku),
6. posiadania broni palnej pozbawionej cech użytkowych (kolekcjonerstwo),
7. posiadania przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej
o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA,
8. posiadania ręcznych miotaczy gazu obezwładniającego,
9. posiadania broni pneumatycznej,
10. posiadania broni palnej rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej
broni,
11. posiadania broni palnej alarmowej o kalibrze do 6 mm.
Z punktu widzenie naszych rozważań niezwykle istotne są punkty: 7. – dot. posiadania
paralizatorów, 8. – dot. posiadania pojemników z gazem obezwładniającym, 9. – dot. posiadania
broni pneumatycznej (tzw. „wiatrówki”) i 10. – dot. posiadania broni palnej rozdzielnego
ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni (broń ładowana tzw. „czarnym
prochem”).
Posiadanie wszystkich wyżej wskazanych rodzajów broni nie wymaga posiadania pozwolenia na
broń.
Wobec powyższego wskazać należy, że każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, który ma
ukończone 18 lat, może posiadać:
1. paralizator, rozumiany jako przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą
energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA;
2. pojemnik z gazem obezwładniającym,
3. broń pneumatyczną (tzw. „wiatrówkę”),
oraz
4. broń palną rozdzielnego ładowania, wytworzoną przed rokiem 1885 oraz repliki tej broni (broń
ładowana tzw. „czarnym prochem”).
Co do broni palnej rozdzielnego ładowania tzw. „czarnym prochem” istotne jest, że nie może to by
w żadnym wypadku broń ładowana amunicją scaloną, to jest ładowana pociskiem, w którym łuska
ze spłonką, ładunkiem prochowym i nabojem stanowi jedną całość. Może to być wyłącznie broń
ładowana w sposób rozdzielny. To jest najpierw spłonka, później porcja „czarnego proch”,
następnie przybitka, dopiero teraz kula i na koniec smar.
Wbrew pozorom jest to w pełni sprawna i wartościowa, pod względem „strzeleckim” broń, często
wielostrzałowa. Jako przykłady takiej broni można wskazać na dostępne w specjalistycznych
sklepach z bronią repliki rewolwerów systemu Samuela Colta lub Eliphaleta Remingtona.
Większość dostępnych replik jest sześciostrzałowa. Innym przykładem dostępnej w Polsce broni
ładowanej „czarnym prochem” są pistolety dwulufowe systemu Henry’ego Deringera. Jest to broń,
z której wprawny strzelec potrafi trafić w bardzo mały cel z odległości 100 m. Jest to czynność
trudna nawet przy użyciu współczesnej broni ładowanej pociskami z prochem nitrocelulozowym.
Oprócz broni krótkiej dostępna w Polsce jest także broń długa ładowana „czarnym prochem”. Tu
można wskazać: karabiny wojskowe – muszkiety oraz karabinki myśliwskie zwane dwururkami lub
dubeltówkami.
Skoro znamy już przedmioty, które w świetle prawa są bronią, wiemy dla jakich rodzajów broni
palnej nie jest wymagane pozwolenie to zasadnym wydaje się poznanie zasad, na jakich obywatel
Rzeczypospolitej Polskiej może otrzymać pozwolenie na posiadanie broni palnej, dla odróżnienia
od wskazanej powyżej użyjmy określenia współczesnej broni palnej.
Współczesną broń palną i amunicję do tej broni można posiadać na podstawie pozwolenia na broń
wydanego przez właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu zainteresowanej osoby lub
siedzibę zainteresowanego podmiotu komendanta wojewódzkiego Policji (art. 9. ust. 1. Ustawy).
Ten sam organ jest uprawniony do prowadzenia rejestrów broni palnej pozbawionej cech
użytkowych, to jest takiej przeróbki broni palnej, która pozbawia ją cech użytkowych w sposób
trwały, tak aby pomimo działania gazów powstających podczas spalania materiału miotającego, nie
można z niej wystrzelić jakiegokolwiek pocisku z lufy, a także nie jest w stanie wywołać efektu
wizualnego i akustycznego wystrzału. Jak widać z definicji jest to w głównej mierze broń o
charakterze pamiątkowym i ewentualnie kolekcjonerskim (art. 9. ust. 2. Ustawy), stąd też nie
podlega certyfikacji w formie konieczności posiadania pozwolenia na broń, a jedynie rejestracji
przez właściwego komendanta wojewódzkiego Policji.
Miotacze gazu obezwładniającego oraz narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać
życiu i zdrowiu ludzkiemu, które wskazano powyżej, a o których mówi art. 4. ust. 1. pkt 3. i 4.
Ustawy, w tym: broń biała, kusze i przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą
energii elektrycznej, można posiadać na podstawie pozwolenia na broń wydanego przez
właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu zainteresowanej osoby lub siedzibę
zainteresowanego podmiotu komendanta powiatowego Policji (art. 9. ust. 3. Ustawy).
Broń pneumatyczną można posiadać na podstawie karty rejestracyjnej broni pneumatycznej
wydanej przez właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu zainteresowanej osoby lub
siedzibę zainteresowanego podmiotu komendanta powiatowego Policji (art. 9. ust. 3. Ustawy). Jak
więc widać broń pneumatyczna nie podlega certyfikacji w znaczeniu konieczności uzyskania przez
posiadacza pozwolenia na posiadanie broni, a jedynie rejestracji przez właściwego komendanta
powiatowego Policji.
Wiemy już kto wydaje pozwolenie na broń i jakiego rodzaju, ten sam podmiot prowadzi rejestry
broni, podlegającej wyłącznie rejestracji. Skupmy się zatem na kwestii komu i po co wydaje się w
Polsce pozwolenie na posiadanie broni.
Art. 10. Ustawy w swoim ust. 1. wskazuje „Właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń,
jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa
publicznego oraz przedstawi ważną przyczynę posiadania broni.”
Art. 10. Ustawy w ust. 2. precyzuje 8 celów wydawania pozwolenia na broń katalogując je jako
służące:
1. ochronie osobistej,
2. ochronie osób i mienia,
3. łowiectwu,
4. uprawianiu sportu,
5. rekonstrukcjom historycznym,
6. kolekcjonerstwu,
7. gromadzeniu pamiątek,
8. szkoleniu.
Jednak używając sformułowania „w szczególności” ustawodawca nie zamknął tego katalogu i może
on by przez organ wydający pozwolenie na broń dowolnie rozszerzony.
Najwięcej kontrowersji wzbudza określenie „ważnej przyczyny”, jako podstawy wystąpienia z
wnioskiem o wydanie pozwolenia na broń. Ustawodawca w art. 10 ust. 3. Ustawy wskazał niektóre
z przykładów tejże „ważnej przyczyny” pozostawiając jednak ten katalog otwarty używając
stwierdzenia „w szczególności”.
Polska Ustawa jako przykłady ważnej przyczyny wskazuje:
1. stałe, realne i ponadprzeciętne zagrożenie życia, zdrowia lub mienia – dla pozwolenia na broń do
celów ochrony osobistej, a także osób i mienia,
2. posiadanie uprawnień do wykonywania polowania, ustalonych na podstawie odrębnych
przepisów – dla pozwolenia na broń do celów łowieckich,
3. udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu o charakterze strzeleckim, posiadanie
kwalifikacji sportowych, oraz licencji właściwego polskiego związku sportowego – dla pozwolenia
na broń do celów sportowych,
4. udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu, którego statutowym celem jest organizowanie
rekonstrukcji historycznych oraz zaświadczenie potwierdzające czynny udział w działalności
statutowej – dla pozwolenia na broń do celów rekonstrukcji historycznych,
5. udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu o charakterze kolekcjonerskim – dla
pozwolenia na broń do celów kolekcjonerskich,
6. udokumentowane nabycie broni w drodze spadku, darowizny lub wyróżnienia – dla pozwolenia
na broń do celów pamiątkowych,
7. posiadanie uprawnień, określonych w odrębnych przepisach do prowadzenia szkoleń o
charakterze strzeleckim oraz udokumentowane zarejestrowanie działalności gospodarczej w
zakresie szkoleń strzeleckich – dla pozwolenia na broń do celów szkoleniowych.
Ustawa uzależnia także rodzaj posiadanej broni od celu jakiemu ma on służyć, i tak dla celu:
1. ochrony osobistej:
a. broń palna: bojowa, gazowa, alarmowa w postaci pistoletów lub rewolwerów centralnego
zapłonu o kalibrach od 6 mm do 12 mm,
b. przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej o średniej
wartości prądu w obwodzie przekraczającej 10 mA,
c. miotacze gazu obezwładniającego;
2. ochrony osób i mienia:
a. takie same, jak do celów ochrony osobistej, a dodatkowo,
b. pistolety sygnałowe,
c. pistolety maszynowe o kalibrze od 6 mm do 12 mm,
d. strzelby powtarzalne o kalibrze wagomiarowym 12,
e. karabinki samoczynne o kalibrze od 5,45 mm do 7,62 mm;
3. łowieckiego – uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 23 marca 2005 r. w
sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz (Dz.U. 2005 r. Nr
61 poz. 548, z późn. zm.):
a. myśliwska broń palna długa centralnego zapłonu, o lufach gwintowanych lub gładkich, z
wyłączeniem broni czarnoprochowej, pistoletów i rewolwerów, z której po maksymalnym
załadowaniu można oddać najwyżej sześć pojedynczych strzałów, z tym że do magazynka broni
samopowtarzalnej można załadować jednorazowo najwyżej dwa naboje (§ 3. ust. 1. w/w.
Rozporządzenia),
b. używana do polowania broń myśliwska o lufach gwintowanych musi posiadać kaliber minimum
5,6 mm i być przeznaczona do strzelania amunicją charakteryzującą się energią pocisku nie
mniejszą niż 1000 J w odległości 100 m od wylotu lufy (§ 3. ust. 2. w/w. Rozporządzenia),
c. przy polowaniach na zwierzynę grubą, z wyłączeniem łosi i jeleni byków, dozwolone jest także
użycie broni gładkolufowej oraz myśliwskich naboi kulowych, a także użycie broni myśliwskiej o
lufach gwintowanych przeznaczonej do strzelania amunicją myśliwską charakteryzującą się energią
pocisku nie mniejszą niż 1000 J w odległości 100 m od wylotu lufy, oraz naboi myśliwskich z
pociskami półpłaszczowymi
Przedmiotowe Rozporządzenie bardzo szczegółowo wskazuje rodzaje broni palnej używanej do
polowań z wyszczególnieniem, jakiego rodzaju broni palnej można używać przy polowaniach na
poszczególne rodzaje zwierząt. Jednak z uwagi na szczegółowość tej materii, zainteresowani
powinni sięgnąć do § 3. wskazanego Rozporządzenia.
4. sportowego – broń palna:
a. bocznego zapłonu z lufami gwintowanymi, o kalibrze do 6 mm,
b. centralnego zapłonu z lufami gwintowanymi, o kalibrze do 12 mm,
c. gładkolufowa,
d. przystosowana do strzelania wyłącznie przy pomocy prochu czarnego (dymnego);
5. szkoleniowego – wszystkie wymienione powyżej;
6. rekonstrukcji historycznych – broń alarmowa albo inna broń palna, konstrukcyjnie przeznaczona
do strzelania wyłącznie amunicją ślepą, w tym broń samoczynna;
7. kolekcjonerskiego lub pamiątkowego – wszystkie wymienione powyżej.
Zgodnie z przepisami prawa polskiego, nie można uzyskać pozwolenia na broń szczególnie
niebezpieczną w postaci:
1. samoczynnej broni palnej, zdolnej do rażenia celów na odległość – pod tym pojęciem należy
rozumieć różnego rodzaju karabinki o kalibrze od 5,45 mm do 7,62 mm i pistolety maszynowe o
kalibrze od 6 mm do 12 mm, (vide: prawomocny Wyrok WSA w Warszawie z 25 września 2018
r. /II OSK 21/18/),
2. broni palnej wytworzonej lub przerobionej w sposób pozwalający na zatajenie jej przeznaczenia,
a także broni imitującej inne przedmioty,
3. broni palnej wyposażonej w tłumik huku lub przystosowanej do strzelania z użyciem tłumika
huku, z wyłączeniem pozwolenia na broń do celów łowieckich, która musi zostać użyta do
wykonania odstrzału sanitarnego,
4. broni palnej, której nie można wykryć przy pomocy urządzeń przeznaczonych do kontroli osób i
bagażu. (art. 10. ust. 5. Ustawy)
Na terenie Rzeczypospolitej Polskiej zabronione jest także posiadanie amunicji szczególnie
niebezpiecznej w postaci:
1. amunicji z pociskami wypełnionymi materiałami wybuchowymi, zapalającymi albo innymi
substancjami, których działanie zagraża życiu lub zdrowiu oraz pocisków do takiej amunicji,
2. amunicji z pociskami pełnopłaszczowymi zawierającymi rdzeń wykonany z materiału
twardszego niż stop ołowiu,
3. amunicji z pociskami podkalibrowymi, z płaszczem lub elementem wiodącym wykonanym z
tworzyw sztucznych, z wyłączeniem amunicji przeznaczonej do strzelania z broni gładkolufowej,
4. amunicji wytworzonej niefabrycznie, w tym także takiej, do której wytworzenia wykorzystywane
są fabrycznie nowe elementy amunicji, z wyłączeniem amunicji wytwarzanej na własny użytek
przez osoby posiadające pozwolenie na broń myśliwską, sportową lub kolekcjonerską (art. 10. Ust.
6. Ustawy).
Wydając pozwolenie na broń właściwy organ Policji może:
1. ograniczyć lub wykluczyć możliwość jej noszenia, co potwierdza się w legitymacji posiadacza
broni (art. 10. ust. 7 Ustawy),
2. wyrazić zgodę na noszenie broni posiadanej do celów kolekcjonerskich lub pamiątkowych (art.
10. ust. 7. Ustawy), których noszenie na podstawie wskazanego przepisu jest zabronione z mocy
Ustawy,
Pamiętać należy, że jako noszenie broni Ustawa definiuje „każdy sposób przemieszczania
załadowanej broni przez osobę posiadającą broń” (art. 10. Ust. 7).
Zgodnie z prawem polskim „Pozwolenie na broń wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej,
w której określa się cel, w jakim zostało wydane oraz rodzaj i liczbę egzemplarzy broni.” (art. 12.
ust. 1. Ustawy).
Kiedy mamy już w ręce pozwolenie na broń można przystąpić do jej zakupu, którego można
dokona w specjalistycznym sklepie stacjonarnym, jak również za pomocą środków porozumiewania
się na odległość, np. internet (art. 12a. Ustawy).
Kiedy już kupimy wymarzony karabin, pistolet lub rewolwer, etc. musimy go zarejestrować w
ciągu pięciu dni od dnia nabycia u właściwego komendanta Policji.
Obowiązek rejestracji nabytej broni nie dotyczy:
1. gromadzonej w zbiorach muzealnych,
2. pozostającej w dyspozycji przedsiębiorców dokonujących obrotu bronią i amunicją na podstawie
koncesji, o ile jest to związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością,
3. pozostającej w dyspozycji przedsiębiorców świadczących usługi rusznikarskie, o ile jest to
związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością,
4. przekazanej w celu pozbawienia jej cech użytkowych,
5. przekazanej w celu potwierdzenia pozbawienia jej cech użytkowych,
6. w postaci przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej
o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA,
7. w postaci ręcznych miotaczy gazu obezwładniającego,
8. palnej rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni (dotyczy
broni na tzw. „czarny proch”),
9. palnej alarmowej o kalibrze do 6 mm.
Powyższe reguluje art. 13. ust. 1. Ustawy.
W świetle tego przepisu obowiązek rejestracyjny broni dotyczy wyłącznie:
1. broni używanej w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej
na podstawie zezwolenia właściwego organu,
2. broni palnej sygnałowej i alarmowej używanej do celów wzywania pomocy, ratowniczych i
poszukiwawczych,
3. brani palnej sygnałowej używanej przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom
rozpoczęcia konkurencji sportowej w trakcie zawodów sportowych, jeżeli wymaga ona takiej
sygnalizacji (coraz rzadsze z uwagi na wypieranie takich sposobów przez elektroniczne systemy
sygnałowe),
4. broni palnej pozbawionej cech użytkowych,
5. broni pneumatycznej.
Warto zauważyć, że wielu nabywców broni pneumatycznej w celach rekreacyjnych (np. różnego
rodzaju „wiatrówek”) nie dokonuje wymaganej rejestracji. Celowym wydaje się zmiana tego
przepisu i nałożenie obowiązku rejestracyjnego na sprzedawcę broni, a nie nabywcę, poprawiłoby
to skuteczność tego przepisu. Na chwilę pisania tej informacji ilość broni pneumatycznej będącej w
rzeczywistym posiadaniu obywateli polskich pozostaje liczbą czarną.
Rejestracji broni nie może dokonać:
1. dla broni palnej pozbawionej cech użytkowych – osoba nie mająca ukończonych 18 lat,
2. dla broni pneumatycznej:
a. osoba nie mająca ukończonych 18 lat,
b. wykazująca:
– zaburzenia psychiczne lub o znacznie ograniczonej sprawności psychofizycznej,
– istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,
– uzależniona od alkoholu lub substancji psychoaktywnych,
– potrzebne jest stosowne zaświadczenie wydane przez upoważnionego do ich wydawania lekarza i
psychologa,
c. skazana prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu
– przy składaniu wniosku o rejestrację wnioskodawca musi przedłożyć informację z Krajowego
Rejestru Karnego.
W przypadku odmowy rejestracji zgłoszonej broni Policja może za pokwitowaniem przyjąć tę broń
do depozytu. W przypadku przejęcia broni do depozytu, koszty związane z deponowaniem broni
ponosi osoba zgłaszająca broń do rejestracji (art. 13. ust. 9. Ustawy).
Pomimo zapisu „może… przyjąć… broń do depozytu” najczęściej norma ta przybiera formę
dokonaną – „przyjmuje… broń do depozytu”.
Jeśli znamy już zasady rejestracji broni pneumatycznej, które są najsurowsze ze wszystkich zasad
rejestracji broni – sprawdźmy jakie są zasady otrzymania pozwolenia na broń.
Zgodnie z art. 15. omawianej Ustawy, pozwolenia na broń nie wydaje się osobom:
1. niemającym ukończonych 21 lat – z wyjątkiem wydania pozwolenia na broń na wniosek szkoły,
organizacji sportowej, Polskiego Związku Łowieckiego, stowarzyszenia obronnego, jednakże tylko
na broń służącą do celów sportowych lub łowieckich,
2. z zaburzeniami psychicznymi, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie
zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 685), lub o znacznie ograniczonej sprawności
psychofizycznej,
3. wykazującym istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,
4. uzależnionym od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych,
5. nieposiadającym miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
6. stanowiącym zagrożenie dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego, w tym:
a. skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo
skarbowe,
b. skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za nieumyślne przestępstwo:
– przeciwko życiu i zdrowiu,
– przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem
środka odurzającego albo gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia.
W związku z wyżej wskazanymi ograniczeniami, skonstatować można że ktoś musi ocenić stan
zdrowia wnioskodawcy ubiegającego się o wydanie pozwolenia na broń.
Co zatem wchodzi w zakres badania i kto może je przeprowadzić?
Takie badanie lekarskie osoby ubiegającej się obejmuje ogólną ocenę stanu zdrowia, ze
szczególnym uwzględnieniem układu nerwowego, stanu psychicznego, stanu narządu wzroku,
słuchu i równowagi oraz sprawności układu ruchu. Przeprowadzone jest ono przez upoważnionego
lekarza. Lekarz przeprowadzający to badanie kieruje osobę ubiegającą się na badania
psychiatryczne i okulistyczne, a jeżeli uzna to za niezbędne także na inne badania specjalistyczne
lub pomocnicze.
Badanie psychologiczne osoby ubiegającej się obejmuje w szczególności określenie poziomu
rozwoju intelektualnego i opis cech osobowości, z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych
sytuacjach, a także określenie poziomu dojrzałości społecznej tej osoby. Przeprowadzone jest ono
przez upoważnionego psychologa. Zakres badania psychologicznego może zostać rozszerzony,
jeżeli psycholog przeprowadzający to badanie uzna to za niezbędne do prawidłowego określenia
sprawności psychologicznej osoby ubiegającej się o wydanie pozwolenia na broń.
Wykazy lekarzy upoważnionych i psychologów upoważnionych prowadzi komendant wojewódzki
Policji.
Badania lekarskie i psychologiczne osoby ubiegającej się o wydanie pozwolenia na broń prowadzi
są prowadzone na koszt osoby ubiegającej się o wydanie tego pozwolenia.
Zgodnie z art. 15e. ust. 2. Ustawy maksymalna opłata za badanie lekarskie lub maksymalna opłata
za badanie psychologiczne wynoszą odpowiednio 15% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w
gospodarce narodowej w roku kalendarzowym poprzedzającym przeprowadzenie badania,
ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r.
poz. 53, 252 i 568).
W 2022 roku koszt takiego badania wyniesie 848,60 zł za 1 badanie (5657,30 x 15% = 848,595 zł),
tym samym łączny koszt w 2022 roku badania lekarskiego i psychologicznego wyniesie 1 697,20 zł
(848,60 zł x 2 badania = 1 697,20 zł).
Zanim jednak udamy się na badanie warto sprawdzić, czy nie występuje u nas jeden ze stanów
chorobowych wykluczających uzyskanie pozwolenia na broń. Wykaz tych stanów chorobowych
zamieszczony jest w Załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2005 r. w
sprawie wykazu stanów chorobowych i zaburzeń funkcjonowania psychologicznego
wykluczających możliwość wydania pozwolenia na broń i rejestracji broni (Dz.U. z 2006 r. Nr 2,
poz. 14). Według powyższego załącznika nie można wydać pozwolenia na broń osobie
wykazującej:
1. organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi,
2. zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji
psychoaktywnych, z wyłączeniem palenia tytoniu,
3. schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe,
4. zaburzenia nastroju (afektywne),
5. zaburzenia nerwicowe lękowe, obsesyjno-kompulsyjne, dysocjacyjne, pod postacią somatyczną,
6. przewlekająca się reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne,
7. przewlekłe zaburzenia behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami
fizycznymi z wyłączeniem dysfunkcji seksualnych niespowodowanych zaburzeniem organicznym
ani chorobą somatyczną,
8. zaburzenia osobowości,
9. zaburzenia nawyków i popędów,
10. zaburzenia preferencji seksualnych (transwestytyzm fetyszystyczny, ekshibicjonizm,
oglądactwo, pedofilia, sadomasochizm);
11. upośledzenie umysłowe,
12. całościowe zaburzenia rozwojowe,
13. zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i wieku
młodzieńczym.
Obowiązek udokumentowania spełnienia powyższych warunków, w szczególności braku
występowania wskazanych w pkt 2 – 4 spoczywa na osobie, która składa wniosek o wydanie
pozwolenia na broń. Stosowne orzeczenia wydają upoważnieni lekarze i psycholodzy. Przedkładane
razem z wnioskiem orzeczenie lekarskie lub psychologiczne nie może być wydane wcześniej niż na
3 miesiące przed dniem złożeniem wniosku o wydanie pozwolenia na broń.
Osoba posiadająca już ważne pozwolenie na broń musi raz na pięć lat przedstawić właściwemu
organowi Policji stosowne orzeczenia lekarskie i psychologiczne informująca, że przesłanki
wskazane przy ubieganiu się o wydanie pozwolenia na broń nie uległy zmianie.
Warto pamiętać, że zgodnie z art. 15h. Ustawy, od orzeczenia lekarskiego lub psychologicznego
przysługuje nam odwołanie, które wnosi się na piśmie w terminie 30 dni od dnia doręczenia
orzeczenia, za pośrednictwem lekarza lub psychologa, który wydał orzeczenie, do jednego z
podmiotów odwoławczych, którymi są:
1. wojewódzkie ośrodki medycyny pracy, a w przypadku gdy odwołanie dotyczy orzeczenia
lekarskiego wydanego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy – instytuty badawcze w
dziedzinie medycyny pracy,
2. jednostki służby medycyny pracy podmiotów leczniczych utworzonych i wyznaczonych przez
ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
3. podmioty lecznicze utworzone i wyznaczone przez Ministra Obrony Narodowej.
W przypadku złożenia stosownego odwołania o decyzji lekarza lub psychologa przekazuje on je
wraz z dokumentacją badań do podmiotu odwoławczego w terminie 7 dni od dnia otrzymania
odwołania. Badanie w trybie odwołania przeprowadza się w terminie 30 dni od dnia otrzymania
odwołania, a jego koszty ponosi odwołujący się od decyzji. Pamiętać trzeba, że orzeczenie lekarskie
lub psychologiczne wydane w trybie odwołania jest ostateczne.
To jeszcze nie koniec formalności związanych z ubieganiem się o pozwolenie na broń, gdyż
zgodnie z art. 16. ust. 1 Ustawy „Osoba, która występuje z podaniem o wydanie pozwolenia na
broń, jest obowiązana zdać egzamin przed komisją powołaną przez właściwy organ Policji ze
znajomości przepisów dotyczących posiadania i używania danej broni oraz z umiejętności
posługiwania się tą bronią.” Wskazany egzamin jest odpłatny i składa się z dwóch części:
1. pierwsza – teoretyczna, dotycząca znajomości przepisów w zakresie zgodnego z prawem
posiadania i używania danej broni, i obejmuje sprawdzenie znajomości przepisów:
a. ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji oraz przepisów wydanych na jej podstawie,
b. ustawy z dnia 16 kwietnia 1969 r. Kodeks karny dotyczących przestępstw związanych z bronią,
i przeprowadza się ją w formie testu, składającego się z 10 pytań.
Warunkiem zdania teoretycznej części egzaminu jest udzielenie przez zdającego prawidłowej
odpowiedzi na wszystkie pytania.
(Rozporządzenie Ministra Spraw wewnętrznych i Administracji z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie
egzaminu ze znajomości przepisów dotyczących posiadania broni oraz umiejętności posługiwania
się bronią – Dz.U. z 2017 r. poz. 1756),
2. druga – praktyczna, dotycząca umiejętności posługiwania się tą bronią, którą przeprowadza się
na strzelnicy i obejmuje sprawdzenie przestrzegania szczegółowych zasad zachowania
bezpieczeństwa na strzelnicy, umiejętności prawidłowego rozkładania i składania, ładowania i
rozładowywania danej broni, postępowania z bronią niesprawną w stopniu uniemożliwiającym
dalsze strzelanie, określenia części broni oraz przeprowadzenie sprawdzianu strzeleckiego z użycia
danego rodzaju broni.
UWAGI:
1. W przypadku nie zaliczenia części teoretycznej, wnioskodawca nie jest dopuszczany do części
praktycznej.
2. W przypadku nie zaliczenia części praktycznej, możliwe jest przystąpienie do egzaminu
poprawkowego.
3. Sprawdzianu strzeleckiego nie przeprowadza się w przypadku broni sygnałowej.
Egzamin jest odpłatny, a stawki odpłatności za egzaminy są zróżnicowane i uzależnione od celu, w
jakim ma być wydane pozwolenie na broń, i tak dla pozwolenia na broń wydawanego w celu:
1. ochrony osobistej – 500 zł,
2. sportowym – 800 zł,
3. kolekcjonerskim – 1 150 zł,
4. pamiątkowym – 550 zł,
5. szkoleniowym – 1 000 zł (UWAGA: szkoleniowy dla nauczycieli realizujących w szkołach lub
szkołach wyższych zajęcia z przysposobienia obronnego wynosi 100 zł),
6. innym – 600 zł.
Jak widać z powyższego samo wydanie pozwolenia na broń będzie w 2022 roku kosztowało nie
mniej niż 2 197,20 zł. Do tego dochodzi zakup broni, której ceny zaczynają się od 2 000 zł. Legalne
posiadanie w Polsce broni palnej wiąże się więc z wydatkowaniem kwoty nie mniejszej niż 4 200
zł.
Wyboista droga do uzyskania pozwolenia na broń za nami i wreszcie posiadamy upragnioną tzw.
„czerwoną książeczkę” (pozwolenie na broń).
Trudno się jednak nią powszechnie chwalić, albowiem:
1. właściwy organ Policji może w pozwoleniu na broń ograniczyć lub wykluczyć możliwość jej
noszenia (art. 10. ust. 7. Ustawy), które rozumiane jest jako każdy sposób przemieszczania
załadowanej broni przez osobę posiadającą broń (art. 10. ust. 9. Ustawy),
2. zabronione jest noszenie broni posiadanej na podstawie pozwolenia do celów kolekcjonerskich
lub pamiątkowych bez zgody właściwego organu Policji (art. 10. ust. 8. Ustawy).
Należy mieć pamiętać, że raz otrzymanego pozwolenia na broń lub karty rejestracyjnej broni nie
wolno nam utracić poprzez jej zgubienie lub kradzież.
Pozwolenie na broń może zostać cofnięte, jak również karta rejestracyjna broni może zostać przez
właściwy organ Policji unieważniona.
Zdarza się to wówczas, gdy osoba posiadająca już pozwolenie na broń naruszyła:
1. warunki określone w pozwoleniu na broń, w zakresie zawartego w pozwoleniu na broń
ograniczeniu lub zabronieniu jej noszenia (art. 17. ust. 1. pkt 1) w zw. z art. 10 ust. 7 Ustawy),
2. obowiązek rejestracji broni w ciągu 5 dni od dnia nabycia – dotyczy broni: używanej w celach
sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej na podstawie zezwolenia
właściwego organu; sygnałowej i alarmowej używanej do celów wzywania pomocy, ratowniczych,
poszukiwawczych oraz przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom rozpoczęcia
konkurencji sportowej w trakcie zawodów sportowych, jeżeli wymaga ona takiej sygnalizacji;
pozbawionej cech użytkowych i pneumatycznej, (art. 17. ust. 1. pkt 2) w zw. z art. 13. ust. 1 w zw. z
art. 11. Ustawy),
3. obowiązek zawiadomienia o utracie broni niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin
od chwili stwierdzenia utraty broni (art. 17. ust. 1. pkt 3) w zw. z art. 25. Ustawy),
4. zakaz przemieszczania się z rozładowaną bronią albo nosi broń, znajdując się w stanie po użyciu
alkoholu, środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo środka zastępczego (art. 17. ust.
1. pkt 4) Ustawy),
5. zasady przechowywania oraz ewidencjonowania broni i amunicji oraz ich noszenia w sposób
uniemożliwiający dostęp do nich osób nieuprawnionych lub osób trzecich (art. 17. ust. 1. pkt 5) w
zw. z art. 32. Ustawy).
Również w przypadku naruszenia wskazanych powyżej obowiązków rejestracyjnych broni lub
przemieszczania się z bronią w stanie ograniczonej poczytalności, osobom posiadającym
zarejestrowaną broń pneumatyczną unieważnia się kartę rejestracyjną broni (art. 17. ust. 1. pkt 2)
Ustawy).
Natomiast wobec osób posiadających pozwolenie na broń w przypadku przemieszczania się z
bronią (nawet rozładowaną) w stanie ograniczonej poczytalności – po spożyciu alkoholu, środka
odurzającego lub substancji psychotropowej albo środka zastępczego – właściwy organ Policji
obligatoryjnie cofa wydane już pozwolenie na broń (art. 17. ust. 3. Ustawy).
Cofnięcie uprawnień (pozwolenia na broń) następuje także w przypadku, gdy osoba posiadająca
pozwolenie na broń nie przedstawi – raz na 5 lat – orzeczenia lekarskiego i psychologicznego,
stwierdzającego, że:
1. nie mają zaburzeń psychicznych lub znacznie ograniczających sprawność psychofizyczną,
2. nie wykazują istotnych zaburzeń funkcjonowania psychologicznego,
3. wykazują uzależnienie od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych,
i potwierdzające, że mogą dysponować bronią, wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed
upływem tego terminu (art. 17. ust. 4. w zw. z art. 15. ust. 3. w zw. z art. 15. ust. 1. pkt 2) – 4)
Ustawy).
Dodatkowo właściwy organ Policji jest na mocy Ustawy zobligowany do cofnięcia już wydanego
pozwolenia na broń w przypadku naruszenia przez osobę posiadającą pozwolenie:
1. warunków określonych w pozwoleniu na broń dotyczących możliwości jej noszenia (art. 18. ust.
1. pkt 1) w zw. z art. 10 ust. 7. Ustawy),
2. należy do kręgu osób które:
a. posiadających zaburzenia psychiczne lub znacznie ograniczających sprawność psychofizyczną,
b. wykazują istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,
c. wykazują uzależnienie od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych
(art. 18. ust. 1. pkt 2) w zw. z art. 15. ust. 1. pkt 2) – 4) Ustawy),
3. naruszyła obowiązek zawiadomienia o utracie broni niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu
24 godzin od chwili stwierdzenia utraty broni (art. 18. ust. 1. pkt 3) w zw. z art. 25. Ustawy),
4. przemieszcza się z rozładowaną bronią albo nosi broń, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu,
środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo środka zastępczego (art. 18. ust. 1. pkt 4)
Ustawy).
Także karta rejestracyjna broni pneumatycznej musi być obligatoryjnie cofnięta przez właściwy
organ Policji w przypadku stwierdzenia, że osoba posiadająca taką broń należy do osób które:
1. posiadają zaburzenia psychiczne lub znacznie ograniczające sprawność psychofizyczną,
2. wykazują istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,
3. wykazują uzależnienie od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych
(art. 18. ust. 3. W zw. z art. 18. Ust. 1. pkt 2) – 4) w zw. z art. 15. ust. 1. pkt 2) – 4) Ustawy),
Oprócz wyżej wskazanych obligatoryjnych przypadków cofnięcia pozwolenia na broń, istnieją
także fakultatywne przesłanki utraty tego uprawnienia.
Zgodnie z art. 18. ust. 5. Ustawy do przesłanek tych należą naruszenia przez osobę posiadającą
pozwolenie na broń:
1. obowiązku rejestracji broni w ciągu 5 dni od dnia jej nabycia (art. 18. ust. 5. pkt 1) w zw. z art.
13. ust. 1. Ustawy),
2. obowiązku poddania się raz na 5 lat badaniom lekarskim i psychologicznym i przedstawienia
orzeczeń lekarskiego i psychologicznego, stwierdzające że dana osoba należy do osób które:
a. posiadają zaburzenia psychiczne lub znacznie ograniczające sprawność psychofizyczną,
b. wykazują istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,
c. wykazują uzależnienie od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych
i potwierdzające, że mogą dysponować bronią, wydane przez lekarza upoważnionego i psychologa
upoważnionego, wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem tego terminu (art. 18. ust.
5. pkt 2) w zw. z art. 15. ust. 3.–5. Ustawy),
3. obowiązku zawiadomienia właściwego organu Policji o zmianie miejsca stałego pobytu
pisemnie, w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca stałego pobytu, organ Policji właściwy ze
względu na nowe miejsce stałego pobytu (art. 18. ust. 5. pkt 3) w zw. z art. 26. Ustawy),
4. zasad przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji w sposób
uniemożliwiający dostęp do nich osób nieuprawnionych (art. 18. ust. 5. pkt 4) w zw. z art. 32.
Ustawy),
5. wymogu uzyskania zgody właściwego organu Policji na wywóz broni i amunicji za granicę (art.
18. ust. 5. pkt 5) w zw. z art. 38. Ustawy),
6. zasady używania broni palnej oraz innej broni zdolnej do rażenia celów na odległość wyłącznie
w celach szkoleniowych i sportowych tylko na strzelnicach (art. 18. ust. 5. pkt 6) w zw. z art. 45.
Ustawy),
7. zakazu użyczania broni osobie nieupoważnionej (art. 18. ust. 5. pkt 7) Ustawy).
Osobie posiadającej kartę rejestracyjną broni pneumatycznej można unieważnić wydaną kartę w
przypadkach wskazanych powyżej w pkt 2. – 6. (art. 18. ust. 7. Ustawy).
W przypadku odebrania pozwolenia na broń lub karty rejestracji broni, osoba której to dotyczy,
zobowiązana jest w terminie 7 dni od dnia otrzymania ostatecznej decyzji o cofnięciu pozwolenia
na broń lub unieważnienia karty, do zwrotu dokumentów potwierdzających legalność posiadania
broni i amunicji do właściwego organu Policji (art. 18. ust. 8. Ustawy).
Posiadana broń i amunicja oraz dokumenty, w świetle Ustawy może być odebrana przez Policję w
przypadku ujawnienia, że osoba której wydano:
1. pozwolenie na broń:
a. nie przestrzega warunków określonych w pozwoleniu na broń dotyczących możliwości jej
noszenia (art. 19. ust. 1. pkt 1) w zw. z art. 18. ust. 1. pkt 1) w zw. z art. 10 ust. 7. Ustawy),
b. należy do osób które:
– posiadają zaburzenia psychiczne lub znacznie ograniczające sprawność psychofizyczną,
– wykazują istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,
– wykazują uzależnienie od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych,
(art. 19. ust. 1. pkt 1) w zw. z art. 18. ust. 1. pkt 2) Ustawy),
c. przemieszcza się z rozładowaną bronią albo nosi broń, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu,
środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo środka zastępczego (art. 19. ust. 1. pkt 1)
w zw. z art. 18. ust. 1. pkt 4) Ustawy),
d. naruszyła:
– obowiązek rejestracji broni w ciągu 5 dni od dnia jej nabycia,
– obowiązek poddania się raz na 5 lat badaniom lekarskim i psychologicznym i przedstawienia
orzeczeń lekarskiego i psychologicznego, stwierdzające że dana osoba może dysponować bronią,
wydane przez lekarza upoważnionego i psychologa upoważnionego, wystawione nie wcześniej niż
3 miesiące przed upływem tego terminu,
– obowiązek zawiadomienia właściwego organu Policji o zmianie miejsca stałego pobytu pisemnie,
w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca stałego pobytu, organ Policji właściwy ze względu na
nowe miejsce stałego pobytu,
– zasadę przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji w sposób
uniemożliwiający dostęp do nich osób nieuprawnionych,
– wymóg uzyskania zgody właściwego organu Policji na wywóz broni i amunicji za granicę,
– zasadę używania broni palnej oraz innej broni zdolnej do rażenia celów na odległość wyłącznie w
celach szkoleniowych i sportowych tylko na strzelnicach,
– zakaz użyczania broni osobie nieupoważnionej
(art. 19. ust. 1. pkt 1) w zw. z art. 18. ust. 1. pkt 4) Ustawy).
2. kartę rejestracyjną broni pneumatycznej:
a. należy do osób które:
– posiadają zaburzenia psychiczne lub znacznie ograniczające sprawność psychofizyczną,
– wykazują istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,
– wykazują uzależnienie od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych,
(art. 19. ust. 1. pkt 2) w zw. z art. 18. ust. 1. pkt 2) Ustawy),
b. przemieszcza się z rozładowaną bronią albo nosi broń, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu,
środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo środka zastępczego (art. 19. ust. 1. pkt 2)
w zw. z art. 18. ust. 1. pkt 4) Ustawy),
c. naruszyła obowiązek poddania się raz na 5 lat badaniom lekarskim i psychologicznym i
przedstawienia orzeczeń lekarskiego i psychologicznego, stwierdzające że dana osoba może
dysponować bronią, wydane przez lekarza upoważnionego i psychologa upoważnionego,
wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem tego terminu (art. 19. ust. 1. pkt 2) w zw. z
art. 18. ust. 5. pkt pkt 2) – 6) Ustawy)
– a zwłoka zagrażałaby bezpieczeństwu publicznemu (art. 19. ust. 1. Ustawy).
Decyzja w sprawie cofnięcia pozwolenia na broń, a także unieważnienie karty rejestracyjnej broni
następuje w drodze decyzji administracyjnej (art. 20. Ustawy).
Jeśli cofnięto nam pozwolenie na broń lub unieważniono kartę rejestracyjną broni, to w świetle
Ustawy zobowiązani jesteśmy do niezwłocznego zbycia broni i amunicji (art. 22. ust. 1. Ustawy).
Zbycia broni możemy dokonać za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do obrotu bronią
lub sprzedając ją osobie posiadającej pozwolenie na ten sam rodzaj broni (art. 22. ust. 2. w zw. z art.
21. ust. 1. Ustawy).
Jednak jeżeli posiada ona dla nas wartość emocjonalną i nie chcemy się jej pozbywać, a
równocześnie pozostać prawym obywatelem, to czyniąc zadość Ustawie, w miejsce sprzedaży broni
możemy oddać ją specjaliście celem pozbawienia jej cech użytkowych (art. 22. ust. 1a. Ustawy).
Jeśli natomiast nie uda nam się jej sprzedać w ciągu 30 dni, a nie chcemy pozbawiać broni jej cech
użytkowych, to po 30 dniach zmuszeni jesteśmy oddać ją do depozytu Policji (art. 22. ust. 3.
Ustawy).
Posiadając pozwolenie na broń, trzeba także pamiętać, że w przypadku jej utraty jesteśmy
zobowiązani niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od chwili stwierdzenia utraty
broni, do zawiadomienia o tym Policji (art. 25. Ustawy).
W przypadku zmiany miejsca stałego pobytu, osoba posiadająca pozwolenie na broń lub
posiadająca broń podlegającą rejestracji, która nie wymaga pozwolenia na broń, jest zobowiązana w
razie zmiany miejsca stałego pobytu, do zawiadomienia o tym fakcie pisemnie, w terminie 14 dni
od dnia zmiany miejsca stałego pobytu, organ Policji właściwy ze względu na nowe miejsce stałego
pobytu (art. 26. Ustawy).
Dodatkowe obowiązki nałożone na posiadacza broni zostały wskazane w art. 32. Ustawy, który w
ust. 1. mówi, że „Broń i amunicję należy przechowywać i nosić w sposób uniemożliwiający dostęp
do nich osób nieuprawnionych.” To znaczy jaki?
Tu z pomocą przychodzi nam Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 26 sierpnia
2014 r. w sprawie przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji (Dz.U. z
2014 r. poz. 1224.), które szczegółowo wskazuje warunki techniczne i sposoby przechowywania
broni palnej i amunicji, również przechowywanej w celach kolekcjonerskich i pamiątkowych.
Zgodnie z przywołanym powyżej Rozporządzeniem broń palną przeznaczoną do ochrony osobistej
nosi się w sposób jak najmniej widoczny, w kaburze przylegającej do ciała (§ 8. ust. 2.
Rozporządzenia).
Natomiast broń palną nieprzeznaczoną do ochrony osobistej, o ile jest to możliwe, ze względu na
jej ilość i wielkość, nosi się w sposób jak najmniej widoczny (§ 8. ust. 3. Rozporządzenia).
Broń palna przeznaczona do celów łowieckich w obwodach łowieckich powinna w czasie
polowania być przenoszona w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 43 ust. 3
ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 1995 r. poz. 147, z późn. 713, z
późn. zm.).
Posiadając broń palną należy mieć cały czas na uwadze przepisy karne Ustawy mające na celu
dyscyplinowanie posiadaczy tej broni.
I tak:
1. porzucenie broni palnej lub amunicji, przez jej posiadacza, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 50. Ustawy),
2. posiadanie bez wymaganej rejestracji broni pneumatycznej albo zbywanie osobie nieuprawnionej
broni pneumatycznej albo miotacza gazu obezwładniającego lub narzędzia albo urządzenia, którego
używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu, podlega karze aresztu albo grzywny (art. 51. ust. 1.
Ustawy),
3. karze aresztu albo grzywny podlega także ten, kto:
a. nie dopełnia obowiązku rejestracji broni albo obowiązku zdania broni i amunicji do depozytu,
b. nie dopełnia obowiązku zawiadomienia Policji o utracie lub zbyciu innej osobie broni i amunicji
do tej broni,
c. posiadając pozwolenie na broń lub posiadając broń podlegającą rejestracji, która nie wymaga
pozwolenia na broń, nie dopełnia obowiązku pisemnego zawiadomienia właściwego organu Policji
o zmianie miejsca stałego pobytu w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca stałego pobytu,
d. nosi broń, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu, środka odurzającego lub substancji
psychotropowych albo środka zastępczego,
e. przywozi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa niebędącego państwem
członkowskim Unii Europejskiej broń lub amunicję bez wymaganego zaświadczenia właściwego
konsula Rzeczypospolitej Polskiej lub nie dopełnia obowiązku pisemnego zgłoszenia przywozu
broni lub amunicji przy przekraczaniu granicy,
f. wywozi za granicę, do państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej, broń
lub amunicję bez zgody właściwego organu Policji lub zaświadczenia zastępującego pozwolenie na
broń oraz uprawniającego do wywozu broni,
g. przywozi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
albo wywozi z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do państwa członkowskiego Unii Europejskiej
broń palną lub amunicję, bez zgody przewozowej lub uprzedniej zgody przewozowej,
h. przywozi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
inną broń niż broń palna, bez wymaganego zaświadczenia właściwego konsula Rzeczypospolitej
Polskiej,
i. wywozi z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do państwa członkowskiego Unii Europejskiej
inną broń niż broń palna bez zgody właściwego organu Policji,
j. narusza zakaz przesyłania broni lub amunicji za pośrednictwem podmiotów
innych niż operatorzy świadczący usługi pocztowe,
k. przechowuje oraz nosi broń i amunicję w sposób umożliwiający dostęp do nich osób
nieuprawnionych,
l. przewozi broń lub amunicję środkami transportu publicznego, nie spełniając warunku
prawidłowego zabezpieczenia broni i amunicji,
m. przewozi broń i amunicję w kabinie pasażerskiego statku powietrznego, nie będąc osobą do tego
upoważnioną na podstawie odrębnych przepisów,
n. nosi broń, naruszając ograniczenie lub wykluczenie możliwości jej noszenia określone przez
właściwy organ Policji w pozwoleniu na broń, albo nosi broń, naruszając zakaz jej noszenia
wprowadzony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
o. używa w celach szkoleniowych lub sportowych broni zdolnej do rażenia celów na odległość poza
strzelnicami,
p. narusza przepisy regulaminu określającego zasady zachowania bezpieczeństwa na strzelnicy,
q. nie dopełnił obowiązku zwrotu legitymacji osoby dopuszczonej do posiadania broni, legitymacji
posiadacza broni, karty rejestracyjnej broni lub Europejskiej karty broni palnej,
r. nie przekazuje komendantowi wojewódzkiemu Policji właściwemu ze względu na miejsce
polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej pisemnej informacji o planowanej
dacie i miejscu polowania, imprezy sportowej lub rekonstrukcji historycznej z udziałem
cudzoziemców oraz przybliżonej liczbie uczestników biorących w nich udział
(art. 51. ust. 2. Ustawy).
Karze grzywny podlega także ten, kto posiada broń palną, nie mając przy sobie:
1. legitymacji posiadacza broni lub Europejskiej karty broni palnej albo innego dokumentu
upoważniającego do posiadania broni,
2. legitymacji osoby dopuszczonej do posiadania broni i świadectwa broni
(art. 51. ust. 3. Ustawy).
W przypadku popełnienia tych wykroczeń Sąd może orzec dodatkowo przepadek broni i amunicji,
chociażby przedmioty te nie stanowiły własności sprawcy (art. 51. Ust. 4. Ustawy).
Jak widać z powyższego posiadanie w Polsce broni palnej wiąże się z wieloma obostrzeniami, co
powoduje że na do końca 2020 roku (ostatnie upublicznione przez Policję dane) wydano w Polsce
234 916 pozwoleń na broń, a we władaniu osób posiadających pozwolenie na broń pozostawało 587
853 szt. broni palnej.
Najwięcej wydano pozwoleń na broń w celach łowieckich – 130 448 pozwoleń (347 284 szt. broni).
Na drugiej pozycji plasują się pozwolenia na broń w celach sportowych – 39 205 pozwoleń (102
588 szt. broni). Trzecią pozycję zajmują dopiero pozwolenia na broń w celu ochrony osobistej – 32
184 pozwolenia (36 689 szt. broni).
Najwięcej posiadanej w Polsce broni wiąże się z szeroko rozumianą rekreacją i sportem. Niecałe 14
% pozwoleń na broń dotyczących ochrony osobistej może świadczyć o tym, że w Polsce występuje
jeden z najniższych w Europie wskaźnik przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, a większość Polek
i Polaków czuje się bezpieczna.
Jak uzyskać nieodpłatną pomoc?
Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może
każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest
w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Do darmowych świadczeń uprawnione są także osoby fizyczne prowadzące jednoosobową
działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy
potwierdzić dodatkowym oświadczeniem. Oświadczenia trzeba wypełnić i złożyć prawnikowi lub
doradcy obywatelskiemu na początku wizyty.
Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i
godzinę wizyty w konkretnym punkcie.
Rejestracji można dokonać telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej
starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu. Stosowny numer telefonu można znaleźć też w
serwisie https://np.ms.gov.pl, gdzie w większości przypadków da się też dokonać samodzielnej
rejestracji drogą elektroniczną na wybrany termin.
Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o
sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.