Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 21
Imię i nazwisko ...................................

Kinetyka chemiczna
1 W reakcji 11,2 dm3 chloru z fosforem w warunkach standardowych do otoczenia (.../2 pkt)

wydzieliło się 88,7 kJ energii na sposób ciepła. Oblicz standardową entalpię tworzenia
gazowego chlorku fosforu(V), wiedząc, że reakcja chemiczna zachodzi zgodnie z
równaniem: P4(s) + 10 Cl2(g) → 4 PCl5(g)

2 Zakwalifikuj podane reakcje chemiczne do procesów egzoenergetycznych lub (.../1 pkt)

procesów endoenergetycznych.

a) 2 NO2(g) ⇄ N2O4(g) ΔH < 0 c) O2(g) + 2 NO(g) ⇄ 2 NO2(g) ΔH < 0

b) N2(g) + O2(g) ⇄ 2 NO(g) ΔH > 0 d) H2(g) + FeO(s) ⇄ H2O(g) + Fe(s) ΔH > 0

3 W reakcji spalania magnezu powstało 6,3 g tlenku magnezu i wydzieliło się 76,53 kJ (.../1 pkt)
energii na sposób ciepła. Określ rodzaj tej reakcji chemicznej (egzotermiczna,
endotermiczna) i oblicz standardową entalpię tworzenia tlenku magnezu.

4 Poniżej przedstawiono wykres zmian energii podczas przebiegu reakcji chemicznej. (.../1 pkt)
Wskaż odpowiedź, która poprawnie opisuje ten typ reakcji chemicznej.

A. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla reakcji egzoenergetycznej, dla której
zmiana entalpii ΔH > 0.
B. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla reakcji endoenergetycznej, dla której
zmiana entalpii ΔH > 0.
C. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla reakcji egzoenergetycznej, dla której
zmiana entalpii ΔH < 0.
D. Wykres przedstawia przebieg zmian energii dla reakcji endoenergetycznej, dla której
zmiana entalpii ΔH < 0.

Grupa A | strona 1 z 4
5 Poniżej przedstawiono układy, w których podczas reakcji chemicznych zachodzą zmiany (.../3 pkt)
energii oraz wykres ilustrujący zmiany energii w jednym z układów.

Układ I
Ca(s) + 2 HCl(c) → CaCl2(c) + H2(g)
Reakcja chemiczna zachodzi po zetknięciu się substratów, probówka ogrzewa się.
Układ II
CaCO3(s) → CaO(c) + CO2(g)
Reakcja chemiczna przebiega przy ciągłym dostarczaniu energii.
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest
fałszywe.

1. Entalpia reakcji chemicznej w układzie I jest mniejsza od zera. P F

2. Wykres przedstawia zmiany energii w układzie II. P F

3. Entalpia reakcji chemicznej w układzie II jest większa od zera. P F

4. Układ I przekazuje do otoczenia energię na sposób ciepła. P F

W układzie II energia substratu jest większa niż suma energii
5. P F
produktów.
Reakcja chemiczna przebiegająca w układzie I jest
6. P F
egzotermiczna, a w układzie II – endotermiczna.

6 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – (.../1 pkt)
jeśli jest fałszywe.
1. Układ izolowany wymienia z otoczeniem masę i energię. P F
Entalpia reakcji egzoenergetycznej ∆H ma wartość większą od
2. P F
zera.
3. Ciśnienie, objętość i temperatura to parametry stanu. P F
W reakcji endotermicznej energia wewnętrzna produktów jest
4. P F
niższa od energii wewnętrznej substratów.
7 Reakcja chemiczna przebiega w temperaturze T i w fazie gazowej zgodnie z równaniem 2 (.../2 pkt)
A + B ⟶ C. Oblicz szybkość tej reakcji po przereagowaniu 40% substancji A, jeśli
reakcja przebiega według równania kinetycznego v = k · CA2 · CB, a stężenia
mol mol
początkowe substratów wynoszą: CA = 0,8 , CB = 0,4 . Stała szybkości tej
dm 3 dm 3
dm 6
reakcji chemicznej jest równa 0,39 . Wynik podaj z dokładnością do czterech
mol 2 ⋅ s
miejsc po przecinku.

Grupa A | strona 2 z 4
8 Wybierz, w którym przypadku reakcja chemiczna przebiegnie najszybciej. (.../1 pkt)
A. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do gorącego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,1 .
dm3
B. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do zimnego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,01 .
dm3
C. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do gorącego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,01 .
dm3
D. Po wrzuceniu blaszki cynkowej do zimnego roztworu kwasu siarkowego(VI)
mol
o stężeniu 0,1 .
dm3

9 Szybkość pewnej reakcji chemicznej zwiększa się 3-krotnie po podwyższeniu (.../1 pkt)
temperatury o 10°C. Jak zmieni się szybkość tej reakcji chemicznej w temperaturze
wyższej o 20°C?

10 Poniżej zapisano równanie reakcji chemicznej w postaci ogólnej. (.../1 pkt)

A + 2 B ⇄ AB2
W wyniku dwukrotnego zwiększenia stężenia substratu A, przy niezmienionym stężeniu
substratu B szybkość tej reakcji chemicznej wzrosła czterokrotnie, natomiast w wyniku
dwukrotnego zwiększenia stężenia substratu B, przy niezmienionym stężeniu A szybkość
reakcji wzrosła dwukrotnie. Jak można zapisać równanie kinetyczne dla tej reakcji
chemicznej? Wskaż poprawną odpowiedź.
A. v = k [A]2[B] C. v = k [A][B]2
B. v = k [A][B] D. v = k [A]4[B]
11 Kinetykę pewnej reakcji chemicznej można opisać za pomocą równania kinetycznego (.../1 pkt)
pierwszego rzędu. Jak zmieni się szybkość tej reakcji chemicznej, jeśli stężenie substratu,
względem którego ta reakcja jest pierwszego rzędu, zwiększy się trzykrotnie? Wskaż
poprawną odpowiedź.
A. Zwiększy się trzykrotnie. C. Zmaleje trzykrotnie.
B. Zwiększy się dziewięciokrotnie. D. Zmaleje dziewięciokrotnie.

12 Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, (.../1 pkt)
lub F − jeśli jest fałszywe.
Katalizator to substancja, która wpływa na szybkość reakcji
1. P F
chemicznej przez zmianę energii aktywacji.
Katalizatory można podzielić na katalizatory dodatnie i katalizatory
2. P F
ujemne.
3. Działanie katalizatorów można wzmocnić dodając tzw. aktywatory. P F
Katalizator to substancja, która tworzy trwały kompleks z substratem
4. P F
reakcji chemicznej.

Grupa A | strona 3 z 4
13 Biokatalizatory to substancje, które wpływają na przyspieszenie lub spowolnienie (.../3 pkt)
procesów biologicznych. Biokatalizatorami są najczęściej enzymy należące do białek
prostych lub złożonych. Cząsteczki enzymów łatwo ulegają denaturacji pod wpływem
wysokiej temperatury. Wykres obok ilustruje, w jaki sposób temperatura wpływa na
szybkość reakcji biochemicznej katalizowanej przez pewien enzym.

Przeanalizuj wykres i odpowiedz na poniższe pytania.

a) W jakiej temperaturze reakcja chemiczna przebiega najszybciej?
b) Dlaczego w temperaturze wyższej od 45ºC szybkość tej reakcji chemicznej gwałtownie
się zmniejsza?
c) Jak zmieni się szybkość tej reakcji chemicznej, jeśli temperatura zostanie podwyższona
z 10ºC do 20ºC?

14 Wskaż reakcję chemiczną, która jest przykładem katalizy heterogenicznej. (.../1 pkt)
A. Rozkład nadtlenku wodoru w obecności katalazy.
B. Estryfikacja w obecności jonów wodorowych.
C. Rozkład nadtlenku wodoru w obecności tlenku manganu(IV).
D. Utlenianie tlenku siarki(IV) do tlenku siarki(VI) w obecności NO2.

15 Podziel poniższe równania reakcji ze względu na rodzaj katalizy (homogeniczna lub (.../1 pkt)
heterogeniczna).

Równanie reakcji chemicznej Rodzaj katalizy

2 SO2 + O2 N O2
⟶ 2 SO3 ..................................

HCOOH + CH3OH H
⟶
2 SO4
HCOOCH3 + H2O ..................................

Fe
N2 + 3 H2 ⟶ 2 NH3 ..................................

Grupa A | strona 4 z 4