FAZ SIRASI VE KABLO DİZİLİM KONFİGÜRASYONLARI

Prysmian Group Türkiye

Ufuk İnce ve Murat Çakırkaplan
Haktan İş Merkezi No:39 Kat:2 Setüstü – Kabataş / İSTANBUL

Tel: + 90 212 393 77 55 Faks: + 90 212 393 77 67

e-posta: murat.cakirkaplan@prysmiangroup.com
e-posta: ufuk.ince@prysmiangroup.com

GİRİŞ

Elektrik sistemlerinde talep edilen güç;
taşınacak akım ile birlikte kablo kesit ve
özelliklerini de belirlemektedir. Talep edilen
yüksek güçlerde taşınacak akımın
karşılanabilmesi için, kabloların paralel
bağlanması yolu seçilebilmektedir. Bu yol
seçildiğinde , her faz için birden çok
kablonun kullanılması gerekmektedir.
Kablolarda meydana gelen aşırı ısınmalar;
kabloların iç izolasyon ve dış kılıf
malzemelerini deformasyona uğratmakta
ve kablo ömrünü azaltmaktadır. Bu durum
aynı zamanda, işletmenin durmasına,
kabloların tekrar temin edilmesine,
demontaj ve montaj işçiliklerine de sebep
olabilmektedir.

Faz Sırasının Önemi ve Uygulama

Örnekleri

Aynı fazda birden çok kablo kullanılması

gereken projelerde, doğru uygulama
yönteminin seçilmemesi halinde; kablolar
arasındaki empedanslar, kablolardan
dengesiz akım geçişlerine sebep
olabilmekte, kablolardan geçen dengesiz
akımlar (dengesiz akım dağılımı),
kabloların farklı ısılara çıkmasına ve aşırı
ısınmalara neden olabilmektedir.

Resim 1: Kablolarda aşırı ısınma Resim 2: Kablolarda deformasyonlar

1
Aynı faza birden çok kablonun paralel
olarak bağlanması gereken durumlarda;
tüm kablolardan aynı akımın geçmesini Resim 7: Düz zemin üzerinde 9 tek damarlı kablo ile
sağlamak, kablolar arasındaki manyetik beslenen sistemler
alan etkileşimi ve empedanslar göz önünde
bulundurulduğunda, doğru faz sırası ve
kabloların doğru şekilde dizilmesi ile
mümkün olmaktadır.

Faz sırası ve kabloların dizilim çeşitleri

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri
Yönetmeliği’nde, uluslararası standartlarda
ve çeşitli kaynaklarda da belirtilmektedir.
Tek damarlı kablolarla beslenen
Resim 8: Üst üste 9 tek damarlı kablo ile beslenen
sistemlerde; tek sıra düzeninde kablo sistemler
dizilim ve faz sıraları aşağıda belirtildiği
şekilde uygulanmalıdır.

Resim 3: Düz zemin üzerinde beslenen sistemler

Resim 9: Yonca şeklinde 9 tek damarlı kablo ile

Tek damarlı kablolarla beslenen sistemlerle beslenen sistemler
ilgili bir çok konfigürasyon bulunmaktadır.
Bunlar ile ilgili bir kaç konfigürasyona yer
vermek gerekirse;

Resim 10: Düz zemin üzerinde 12 tek damarlı kablo

ile beslenen sistemler
Resim 4: Düz zemin üzerinde 6 tek damarlı kablo ile
beslenen sistemler

Resim 5: Üst üste 6 tek damarlı kablo ile beslenen Resim 11: Üst üste 12 tek damarlı kablo ile beslenen
sistemler sistemler

Resim 6: Yonca şeklinde 6 tek damarlı kablo ile Resim 12: Yonca şeklinde 12 tek damarlı kablo ile
beslenen sistemler beslenen sistemler

2
Sonuç

Talep edilen gücün karşılanabilmesi için,

kablonun elektriksel ve mekaniksel
özellikleri yanısıra kabloların montajı ve
dizilim metodları da önemli noktalardandır.

Aynı faza birden çok kablonun paralel

olarak bağlanması gereken durumlarda;
faz sırası ve dizilim metodlarına
uyulmaması halinde, aynı faza paralel bağlı
kablolarda dengesiz akım dağılımları ve
dolayısıyla kablolarda aşırı ısınmalar
oluşabilmektedir. İstenmeyen bu durum,
kabloların ömrünü olumsuz etkilerken,
tesis için de tehlike oluşturmaktadır. Tüm
kablolardan dengeli akım geçişlerini
sağlamak; kablolar arasındaki manyetik
alan etkileşimi ve empedanslar göz önünde
bulundurulduğunda, doğru faz sırası ve
kabloların doğru şekilde dizilmesi ile
mümkün olmaktadır.

Bu nedenle; Elektrik Kuvvetli Akım

Tesisleri Yönetmeliği’nde ve uluslararası
standartlarda belirtilen faz sırası ve
kabloların dizilimi konfigürasyonları
uygulanmalıdır.

Referanslar
1 Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği

2 IEC 60364-5-52 IEC:2009

3 Heinhold Power Cables and their Application Part 1

Prysmian Group Türkiye Hakkında

Prysmian Group Türkiye; merkezi 1964 yılından bu yana, Mudanya’da (Bursa)

yer alan Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri A.Ş. ile 2011 yılında gruba dahil
olan Draka Comteq Kablo ve Ltd.Şti. ve Draka İstanbul Asansör İth. İhr.
Üretim Tic. Ltd. Şti. firmalarından oluşmaktadır. Prysmian Group Türkiye
bünyesinde, bugün yaklaşık 550 kişi çalışmaktadır. Prysmian Group Türkiye’nin
ürün yelpazesi kapsamında 220 kV'a kadar olan tüm enerji kabloları, 3.600
çifte kadar bakır iletkenli haberleşme kabloları ile fiber optik kabloları
bulunmaktadır. Ayrıca, Draka ile, sadece ana ortaklar seviyesinde gerçekleşen
birleşme sonucunda, demiryolu sinyalizasyon kabloları, asansör sistemleri,
stüdyo broadcast kabloları ve özel kablolar ürün yelpazesine eklenmiştir.
Prysmian Group içinde öncelikli bir ihracat merkezi olan ve 2013 yılında toplam
yaklaşık 822 milyon TL olan cirosunun %34’ünü ihraç eden Türk Prysmian
Kablo, Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. Daha fazla bilgi için :
www.prysmiangroup.com.tr