Professional Documents
Culture Documents
ÖĞRENME BİRİMİ
BUSBAR SİSTEMLER
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
77
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
Kablo yerine, birbirine eklenebilen hazır baralarla yapılan elektrik tesisatlarına busbar
sistemi denir. Busbar elektrik dağıtım sistemi, 1930’lu yıllarda Amerika’da ortaya çıkmıştır. 1950’li
yıllarda Japonya’da ve Avrupa’da ilk defa kullanılırken Türkiye’de ise 1970’li yıllarda kullanılmaya
başlanmıştır.
Busbar baraları, elektrik enerjisini taşıyan ve dağıtan modüler kanallardır (Görsel 3.2).
Koruyucu
galvanizli sac
Polyester film
kaplama
Epoksi kaplama
Bakır veya
alüminyum bara
78
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
• Enerji taşıyan hat, kablo gibi esnek olmadığı için hatta kısa devre ve kopukluk ihtimali
çok azdır.
Busbar sistemleri değişik akım taşıma kapasitelerine göre üretilir. Bu akım kapasiteleri
üretici firmalara göre değişkenlik gösterebilir.
79
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
Dik (900)
Esnek
80
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
• Baştan Besleme Kutusu: Busbar kanallarının baş kısmına monte edilir. Busbar hattına
enerji girişi yapmak için kullanılır (Görsel 3.10).
• Ortadan Besleme Kutusu: Busbar kanalının ortasına monte edilen ve enerji beslemesi
yapan elemandır (Görsel 3.11).
• Sondan Besleme Kutusu: Busbar kanalının sonuna monte edilen, başka bir hat veya
cihaza enerji beslemesi yapmayı sağlayan ekipmandır (Görsel 3.12).
81
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
Çelik dübel,
Duvar askı aparatları somun ve civata Tavan askı aparatları
82
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
Busbar sistemli kuvvet tesisatları, çizilen projelere uygun yapılır. Projeye göre önce duvar
veya tavanlara askı aparatları sabitlenir. Modüler busbar kanalları bu askılar üzerine monte edilir
ve birbirine eklenerek yapılır (Görsel 3.17).
a b
83
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
• Arka koruyucu kapağı yerine oturtup tornavidayla vidaları sıkılır (Görsel 3.19.a). Daha
sonra kanalın alt kısmında bulunan bara sıkıştırma somunu anahtarla iyice sıkılır (Gör-
sel 3.19.b). (Bazı kanal tiplerinde sıkıştırma somunu, çift başlı ve sıkıştırma torku 20 newton
metreye ulaştığında kırılacak şekilde yapılmıştır. Böylece birinci somun kırılsa da ikinci
somun sökme işlemi için kullanılabilir.)
• Ön koruyucu kapak yerine oturtulup vidaları sıkılır (Görsel 3.20.a). Tornavidayla vidalar
sıkılarak montaj tamamlanır (Görsel 3.20.b).
a b
84
Temrin Yaprağı BUSBAR SİSTEMİ KANALLARININ BİRBİRİNE
Temrin No. 25
EKLENEREK MONTAJI
İzlemek için
kodu tarayın
KOD=22942
Görsel 3.21: Busbar kanallarının montajı
MALZEME LİSTESİ
İŞLEM BASAMAKLARI
SORULAR
1. Busbar kanalı altındaki bara sıkıştırma somunu iyi sıkılmazsa nasıl bir sorun ortaya çıkabilir?
2. Busbar sistemi nerelerde kullanılır?
ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME
Adı ve Soyadı : 1 Kanal ön kapağının sökülmesi 25
Sınıfı : 2 Kanal bara uçlarının birleştirme düzeni 25
Numarası : 3 Bara somunun düzgün sıkılması 25
ÖĞRETMEN 4 Koruyucu kapakların yerine vidalanması 25
Adı ve Soyadı :
İmza : TOPLAM 100
85
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
• Busbar kanalı üzerindeki enerji alma noktasının kapağı açılır (Görsel 3.23.a). Çıkış kutularının
alt kısmındaki tırnaklar, enerji alma noktasındaki yuvaya bastırılarak takılır (Görsel 3.23.b).
a b
• Çıkış kutusunun iki kenarındaki klipsler, kanalın çıkıntısı üzerine bastırılarak kilitlenir (Görsel 3.24.a).
Çıkış kutusu ön kapağı kapatılır (Görsel 3.24.b).
86
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
• Çıkış kutusunun kapağı üzerinde bulunan deliğe asma kilit geçirilir. Bu kilit, yetkili
olmayan kişiler tarafından çıkış kutusuna müdahele edilmesini önler (Görsel 3.25).
Busbar kanalına montajı yapılan çıkış kutusu kabloları makine veya prizlere bağlanır.
Çıkış kutularına bağlanan kablo kesitleri makinelerin çektiği akıma uygun olmalıdır. Uygun kesit
kullanılmadığı takdirde kabloda ve bağlantı noktalarında ısınma meydana gelir. Bu durum arızalara
yol açar.
Çıkış kutularının içerisinde yer alan sigortaların akım değerlerinin, makinelerin normal
çalışma akımına uygun olmasına dikkat edilir. İçerisinde barındırdığı sigorta ve kaçak akım rölesi
sayısına göre çıkış kutularının fiziksel boyutları da değişir. Küçük çıkış kutuları PVC maddesinden
yapılırken büyük çıkış kutuları metal sac malzemeden yapılır.
Busbar kanalın üzerindeki enerji alma noktaları sayesinde birden fazla çıkış kutusuyla priz
ve makinelere enerji beslemesi yapılabilir.
Busbar sistemlerinde kullanılan modüllerin kablo bağlantısı ve kanala montajı yapılırken
dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
87
Temrin Yaprağı
BUSBARLARA ÇIKIŞ KUTULARININ MONTAJI Temrin No. 26
MALZEME LİSTESİ
İŞLEM BASAMAKLARI
SORULAR
ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME
Adı ve Soyadı : 1 Çıkış kutusuna sigortanın yerleştirilmesi 25
Sınıfı : 2 Kablo uçlarına yüksük takılması 25
Numarası : 3 Kablo uçlarının klemenslere bağlanması 25
ÖĞRETMEN 4 Çıkış kutusunun Busbar kanala montajı 25
Adı ve Soyadı :
İmza : TOPLAM 100
88
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
• Çıkış fişinin kapağı açılır. Kablo kutuya geçirildikten sonra üç faz klemensinden bir uç
tek faz olarak alınır. Daha sonra nötr ve toprak bağlantısı yapılır (Görsel 3.28).
• Çıkış fişinin kapağı kapanır. Busbar kanalı üzerindeki enerji alma noktasının kapağı
açılır (Görsel 3.29).
• Çıkış fişinin tırnakları enerji alma yuvasına yerleştirilir. Fiş kenarındaki klipsler kilitlenir. Fiş
üzerindeki yuvarlak kilitleme mekanizması kapalı konuma getirilerek montaj sonlandırılır
(Görsel 3.30).
89
Bilgi Yaprağı BUSBAR SİSTEMLER
90
Temrin Yaprağı BUSBAR HATTINA AYDINLATMA VE PRİZ EKİPMANLARININ
Temrin No. 27
BAĞLANTISI VE MONTAJI
İzlemek için
kodu tarayın
KOD=22943
MALZEME LİSTESİ
Malzemenin Adı Malzemenin Özelliği Miktar
Busbar kanalı 3P + N + T 1 adet
Busbar çıkış fişi 16 A 1 adet
Lamba armatürü, priz 40 W lamba - bir fazlı topraklı priz 1 adet
Kablo ve yüksük 3x1,5 mm NYAF, 3x2,5 mm NYAF
2 2
1 metre
El aletleri Yan keski, kablo pabucu sıkma pensi, tornavida -
İŞLEM BASAMAKLARI
SORULAR
ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME
Adı ve Soyadı : 1 Çıkış fişinin kablo bağlantısı 25
Sınıfı : 2 Çıkış fişinin armatüre bağlanması 25
Numarası : 3 Çıkış fişinin prize bağlanması 25
ÖĞRETMEN 4 Çıkış fişinin kanala montajı 25
Adı ve Soyadı :
İmza : TOPLAM 100
91