‫تحلیل شدت و تداوم خشکسالی در مناطق خشک جنوب شرق ایران‬

‫مجید دهقانی‬
‫استاديار‪ ،‬گروه مهندسی عمران‪ ،‬دانشگاه وليعصر (عج) رفسنجان‬

‫نتایج و بحث‬ ‫ضرورت و اهداف پژوهش‬

‫جدول ‪ .2‬نتایج تحلیل های خشکسالی در ایستگاه های یزد و کرمان‬ ‫مصارف عمده آب شامل شرب‪ ،‬کشاورزی‪ ،‬صنعت و محيط زيست است‪ .‬در صورت‬
‫فراوانی نرمال‬ ‫فراوانی‬
‫کرمان‬
‫فراوانی خشکسالی‬ ‫شدت‬ ‫شدت‬ ‫فراوانی نرمال‬ ‫فراوانی‬
‫یزد‬
‫فراوانی خشکسالی‬ ‫شدت‬ ‫شدت‬ ‫اختالل در تامين آب برای اين بخشها جوامع بشری با مشکالت عديدهای مواجه می‪-‬‬
‫ترسالی‬ ‫ترسالی‬ ‫خشکسالی‬ ‫ترسالی‬ ‫ترسالی‬ ‫خشکسالی‬
‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5.008‬‬ ‫‪-3.568‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4.176‬‬ ‫‪-3.808‬‬ ‫‪1365‬‬ ‫گردند‪ .‬تقسيمبندیهای مختلفی برای خشکسالی ارائه گرديده که يکی از انواع اين‬
‫‪11‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1.024‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4.688‬‬ ‫‪-1.52‬‬ ‫‪1366‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪4.336‬‬
‫‪2.256‬‬
‫‪-5.568‬‬
‫‪-2.368‬‬
‫‪7‬‬
‫‪9‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2.848‬‬
‫‪1.28‬‬
‫‪-6.256‬‬
‫‪-3.872‬‬
‫‪1367‬‬
‫‪1368‬‬
‫تقسيمبندیها به اهداف مطالعات مربوط است‪ .‬بر اين اساس‪ ،‬خشکسالی به چهار دسته‬
‫‪9‬‬
‫‪6‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1.072‬‬
‫‪5.664‬‬
‫‪-2.08‬‬
‫‪-2.96‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3.536‬‬
‫‪3.504‬‬
‫‪-3.36‬‬
‫‪-4.336‬‬
‫‪1369‬‬
‫‪1370‬‬
‫خشکسالی هواشناسی‪ ،‬هيدرولوژيکی‪ ،‬کشاورزی و اجتماعی‪ -‬اقتصادی تقسيم میگردد‬
‫‪9‬‬
‫‪8‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4.688‬‬
‫‪-5.376‬‬
‫‪-1.856‬‬
‫‪8‬‬
‫‪8‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2.352‬‬
‫‪2.288‬‬
‫‪-2.576‬‬
‫‪-3.584‬‬
‫‪1371‬‬
‫‪1372‬‬
‫(ويلهايت و گالنتز‪ .)1985 ،‬برای مطالعه خشکسالی‪ ،‬اولين اقدام انتخاب يک شاخص‬
‫‪8‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-7.168‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.064‬‬ ‫‪-3.968‬‬ ‫‪1373‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3.968‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3.744‬‬ ‫‪-3.136‬‬ ‫‪1374‬‬ ‫مناسب برای کمی سازی خشکسالی است‪ .‬از ميان شاخص های متعدد خشکسالی ارائه‬
‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3.552‬‬ ‫‪-2.976‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3.216‬‬ ‫‪-4.528‬‬ ‫‪1375‬‬
‫‪9‬‬
‫‪5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1.12‬‬
‫‪6.448‬‬
‫‪-2.656‬‬
‫‪-3.968‬‬
‫‪8‬‬
‫‪6‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2.544‬‬
‫‪4.416‬‬
‫‪-2.736‬‬
‫‪-6.272‬‬
‫‪1376‬‬
‫‪1377‬‬
‫شده‪ ،‬شاخص بارش استاندارد (‪ )SPI‬در ساليان اخير بيشترين کاربرد را در مطالعه‬
‫‪9‬‬
‫‪6‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪5.76‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪-4.624‬‬
‫‪-2.128‬‬
‫‪10‬‬
‫‪6‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4.944‬‬
‫‪-2.8‬‬
‫‪-3.456‬‬
‫‪1378‬‬
‫‪1379‬‬
‫خشکسالی داشته است‪ .‬بر اين اساس در تحقيق حاضر از اين شاخص برای بررسی شرايط‬
‫‪9‬‬
‫‪9‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1.664‬‬
‫‪1.056‬‬
‫‪-3.184‬‬
‫‪-3.6‬‬
‫‪10‬‬
‫‪7‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1.968‬‬
‫‪2.704‬‬
‫‪-2.8‬‬
‫‪-4.176‬‬
‫‪1380‬‬
‫‪1381‬‬
‫خشکسالی مناطق جنوب شرق کشور که شامل استان های يزد‪ ،‬کرمان و سيستان و‬
‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6.544‬‬ ‫‪-3.216‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5.712‬‬ ‫‪-3.984‬‬ ‫‪1382‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-4.528‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-4.704‬‬ ‫‪1383‬‬ ‫بلوچستان می باشد استفاده گرديد‪ .‬بر اين اساس مقادير اين شاخص در مقياس ‪ 9‬ماهه در‬
‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5.952‬‬ ‫‪-2.128‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4.544‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1384‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1.136‬‬ ‫‪-3.904‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.288‬‬ ‫‪-2.848‬‬ ‫‪1385‬‬ ‫طول ‪ 30‬سال اخير محاسبه گرديد و دوره های خشکسالی‪ ،‬ترسالی و نرمال استخراج‬
‫‪9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-4.656‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3.072‬‬ ‫‪-3.552‬‬ ‫‪1386‬‬
‫‪7‬‬
‫‪9‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5.888‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-3.664‬‬
‫‪-5.136‬‬
‫‪9‬‬
‫‪8‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3.824‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-1.408‬‬
‫‪-5.152‬‬
‫‪1387‬‬
‫‪1388‬‬
‫گرديد‪.‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5.728‬‬ ‫‪-1.12‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4.944‬‬ ‫‪-1.216‬‬ ‫‪1389‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1.504‬‬ ‫‪-6.048‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1.968‬‬ ‫‪-4.96‬‬ ‫‪1390‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.68‬‬ ‫‪-2.064‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2.72‬‬ ‫‪-3.744‬‬ ‫‪1391‬‬
‫‪7‬‬
‫‪9‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪5.008‬‬
‫‪1.04‬‬
‫‪-2.768‬‬
‫‪-2.592‬‬
‫‪7‬‬
‫‪7‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1.68‬‬
‫‪3.888‬‬
‫‪-5.344‬‬
‫‪-4.576‬‬
‫‪1392‬‬
‫‪1393‬‬
‫مواد و روشها‬
‫جدول ‪ .3‬نتایج تحلیل های خشکسالی در ایستگاه های زابل و زاهدان‬ ‫استانهای کرمان‪ ،‬سيستان و بلوچستان و يزد در جنوب شرق ايران قرار گرفته و مجموعا‬
‫زاهدان‬ ‫زابل‬
‫فراوانی نرمال‬ ‫فراوانی‬ ‫فراوانی خشکسالی‬ ‫شدت ترسالی‬ ‫شدت‬ ‫فراوانی نرمال‬ ‫فراوانی‬ ‫فراوانی خشکسالی‬ ‫شدت ترسالی‬ ‫شدت‬ ‫‪ 27‬درصد مساحت کشور را تشکيل می دهند‪ .‬اين سه استان در اقليم خشک واقع شده‬
‫ترسالی‬ ‫خشکسالی‬ ‫ترسالی‬ ‫خشکسالی‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪6.448‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-8.18‬‬
‫‪7‬‬
‫‪7‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4.64‬‬
‫‪1.072‬‬
‫‪-1.07‬‬
‫‪-6.62‬‬
‫‪1368‬‬
‫‪1369‬‬
‫است‪ .‬با توجه به اينکه مطالعه حاضر در اقليم خشک صورت میگيرد‪ ،‬به دليل وجود ماه‬
‫‪8‬‬
‫‪8‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5.664‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-7.79‬‬
‫‪8‬‬
‫‪8‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-1.25‬‬
‫‪-6.88‬‬
‫‪1370‬‬
‫‪1371‬‬
‫های بدون بارش‪ ،‬استفاده از مقياس های زمانی کوتاه مدت مانند ‪ 1‬و ‪ 3‬ماهه و حتی ‪6‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2.272‬‬ ‫‪-1.12‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3.92‬‬ ‫‪-2.59‬‬ ‫‪1372‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3.392‬‬ ‫‪-6.88‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1.28‬‬ ‫‪-3.78‬‬ ‫‪1373‬‬ ‫ماهه میتواند منجر به نتايج غير واقعی گردد‪ .‬زيرا به دليل وجود مقادير صفر در سری‬
‫‪11‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-1.23‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.496‬‬ ‫‪-2.4‬‬ ‫‪1374‬‬
‫‪5‬‬
‫‪12‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5.664‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-6.82‬‬
‫‪0‬‬
‫‪6‬‬
‫‪9‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3.344‬‬
‫‪1.024‬‬
‫‪-5.87‬‬
‫‪-2.38‬‬
‫‪1375‬‬
‫‪1376‬‬
‫زمانی بارش‪ ،‬سری زمانی خشکسالی کامال نرمال نخواهد بود‪ .‬بنابراين در اين تحقيق از‬
‫‪5‬‬
‫‪12‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5.696‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-6.94‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5‬‬
‫‪10‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪4.864‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-5.84‬‬
‫‪-2.38‬‬
‫‪1377‬‬
‫‪1378‬‬ ‫شاخص ‪ SPI‬در مقياس ‪ 9‬ماهه استفاده گرديد‪ .‬برای محاسبه شدت خشکسالی مقادير اين‬
‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5.76‬‬ ‫‪-4.37‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5.856‬‬ ‫‪-3.57‬‬ ‫‪1379‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-2.61‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-3.49‬‬ ‫‪1380‬‬ ‫شاخص در ماه های خشک با هم جمع گرديده و به صورت يک عدد ارائه می شود‪.‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5.712‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5.856‬‬ ‫‪-1.17‬‬ ‫‪1381‬‬
‫‪9‬‬
‫‪8‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5.68‬‬
‫‪-7.07‬‬
‫‪0‬‬
‫‪9‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪5.856‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪-5.84‬‬
‫‪-2.38‬‬
‫‪1382‬‬
‫‪1383‬‬
‫همچنين مجموع ماه های خشکسالی‪/‬ترسالی به عنوان تداوم خشکسالی يا ترسالی بيان‬
‫‪9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-7.09‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-5.84‬‬ ‫‪1384‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2.72‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4.816‬‬ ‫‪-2.38‬‬ ‫‪1385‬‬ ‫خواهد شد‪.‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2.96‬‬ ‫‪-7.07‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1.04‬‬ ‫‪-5.84‬‬ ‫‪1386‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1.456‬‬ ‫‪-2.38‬‬ ‫‪1387‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5.456‬‬ ‫‪-8.16‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3.408‬‬ ‫‪-5.84‬‬ ‫‪1388‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-2.4‬‬ ‫‪1389‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5.584‬‬ ‫‪-8.05‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4.944‬‬ ‫‪-5.86‬‬ ‫‪1390‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-2.34‬‬ ‫‪1391‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4.544‬‬ ‫‪-3.65‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4.752‬‬ ‫‪-2.53‬‬ ‫‪1392‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-4.27‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-4.21‬‬ ‫‪1393‬‬

‫نتیجهگیری‬
‫در اين تحقيق با استفاده از شاخص خشکسالی ‪ SPI‬در مقياس ‪ 9‬ماهه به بررسی شرايط خشکسالی‬
‫استانهای کرمان‪ ،‬يزد و سيستان و بلوچستان در سه دهه اخير پرداخته شد‪ .‬شرايط نشان داد که در‬
‫ايستگاههای کرمان‪ ،‬يزد و زابل به طور معمول هر ساله خشکسالی و ترسالی اتفاق می افتد و بيش‬ ‫نتایج و بحث‬
‫از ‪ 5‬ماه از سال نيز شرايط نرمال وجود دارد‪ .‬در کنار اين امر‪ ،‬شدت خشکسالی در اين سه ايستگاه‬
‫به طور متوسط بيش از شدت ترسالی است‪ .‬در مقابل در ايستگاه های بم‪ ،‬سيرجان‪ ،‬زاهدان‪ ،‬چابهار‬
‫و کنارک چابهار‪ ،‬الگوی تناوبی خشکسالی و ترسالی به طور معمول حاکم بوده و سال های‬ ‫مقادير شاخص ‪ SPI‬در مقياس ‪ 9‬ماهه با استفاده از نرم افزار ‪ DIP‬محاسبه گرديد‪ .‬سپس تعداد‬
‫ماههای خشکسالی‪ ،‬ترسالی و دارای شرايط نرمال در هر سال برای همه ايستگاه ها استخراج شد‪.‬‬
‫خشکسالی و ترسالی به صورت متناوب تکرار میگردد‪ .‬در مجموع در اين ‪ 5‬ايستگاه شدت‬
‫سپس مجموع مقادير شاخص در شرايط خشکسالی و ترسالی به عنوان شدت خشکسالی و‬
‫خشکسالی بيش از ترسالی می باشد‪ .‬بر اساس يافته های اين تحقيق‪ ،‬مديريت منابع آبی دقيقی به‬
‫خصوص در مناطق جنوبی استان های مورد مطالعه نياز است تا بتوان از اثرات مخرب خشکسالی‬ ‫ترسالی هر سال محاسبه گرديد‪ .‬نتايج در جدولهای ‪ 2‬تا ‪ 5‬ارائه گرديده است‪ .‬بر اساس نتايج‬
‫جدول ‪ ،2‬در ايستگاه کرمان تنها در سال های ‪ 66‬و ‪ 74‬خشکسالی رخ نداده است و در بقيه سال‬
‫جلوگيری يا شدت آن را کاهش داد‪.‬‬
‫ها حداقل در يک ماه خشکسالی وجود داشته است‪ .‬همچنين در سال های ‪86 ،83 ،78 ،73 ،71‬‬
‫منابع اصلی‬ ‫و ‪ 88‬واقعه ترسالی در اين ايستگاه وجود نداشته است‪ .‬بيشترين شدت خشکسالی در کرمان در‬
‫‪Dehghani, M., Saghafian, B., Nasiri Saleh, F., Farokhnia, A., & Noori, R. (2014). Uncertainty analysis of‬‬ ‫سال ‪ 73‬و سپس در سال ‪ 90‬و بيشترين شدت ترسالی نيز در سال های ‪ 82‬و ‪ 77‬بوده است‪.‬‬
‫‪streamflow drought forecast using artificial neural networks and Monte‐Carlo simulation. International‬‬ ‫همچنين در تمام دوره مطالعه تعداد ماه های با شرايط نرمال بيش از ‪ 5‬ماه بوده است‪ .‬در ايستگاه‬
‫‪Journal of Climatology, 34(4), 1169-1180.‬‬
‫‪McKee, T.B., Doesken, N.J., Kleist, J., (1993). The relationship of drought frequency and duration to time‬‬ ‫يزد فقط در سال ‪ 84‬خشکسالی و در سال های ‪ 83 ،78‬و ‪ 88‬ترسالی واقع نشده است‪ .‬بيشترين‬
‫‪steps, Preprints, 8th Conference on Applied Climatology, January 17–22 Anaheim, California, 179–184.‬‬
‫‪McKee, T.B. Doesken, N.J. Kleist, J., (1995). Drought monitoring with multiple time scales. Preprints,‬‬ ‫شدت خشکسالی در سال های ‪ 77‬و ‪ 67‬و بيشترين شدت ترسالی در سال های ‪ 82‬و ‪ 89‬بوده‬
‫‪Ninth Conf. on Applied Climatology, Dallas, TX, Amer. Meteor. Soc., 233–236.‬‬ ‫است‪ .‬همچنين در تمام دوره مطالعه تعداد ماه های با شرايط نرمال بيش از ‪ 6‬ماه بوده است‪ .‬در‬
‫‪Wilhite, D.A., Glantz., M.H., (1985). Understanding the drought phenomenon: definitions. Water‬‬
‫‪International 10: 111-120.‬‬ ‫هر دو ايستگاه کرمان و يزد‪ ،‬بيشترين شدت خشکسالی کمی بيشتر از بيشترين شدت ترسالی‬
‫است‪.‬‬

‫‪Corresponding author Email: m.dehghani@vru.ac.ir‬‬