UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI

BUDOWA UKŁADU ROZRODCZEGO MĘSKIEGO

• JĄDRA – narząd parzysty; wytwarza plemniki, płyn ,w którym plemniki są

zawieszone, hormony płciowe męskie i inne hormony, które regulują
wytwarzanie plemników; położony w worku skórnym (moszna)

• PRZEWODY WYPROWADZAJĄCE NASIENIE - kanaliki proste, przewodziki sieci

jądra, przewodziki odprowadzające, przewód najądrza, nasieniowód,
przewód wytryskowy, cewka moczowa

• GRUCZOŁY DODATKOWE - pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy, gruczoły

opuszkowo-cewkowe

• PRĄCIE

FUNKCJE JĄDER

• wytwarzanie plemników oraz płynu, w którym plemniki są zawieszone

• wydzielanie hormonów płciowych męskich oraz innych hormonów
regulujących wytwarzanie plemników
BUDOWA JĄDER

A. PŁACIKI JĄDRA (250)

• kanaliki plemnikotwórcze
• komórki gruczołu śródmiąższowego - wydzielanie hormonów

B. NAJĄDRZA
• nabłonek migawkowy

C. KANALIKI PLEMNIKOTWÓRCZE
• nabłonek plemnikotwórczy

NABŁONEK PLEMNIKOTWÓRCZY

• somatyczne komórki podporowe (Sertolego) - funkcja podporowa i

odżywcza
• komórki szeregu spermatogenezy
• komórki mioidialne - 3-5 warstw
• tkanka łączna

CZYNNOŚCI KOMÓREK PODPOROWYCH – SERTOLEGO

• pełnią funkcję podpory komórek spermatogenezy oraz odżywiają je i izolują

• biorą udział w barierze krew-jądro
• biorą udział w fagocytowaniu i trawieniu ciałek resztkowych
• produkują płyn światła kanalików, w którym są zawieszone plemniki
• uwalniają niewielkie ilości estrogenu
• wydzielają defensyny
• wydzielają czynniki pobudzające i hamujące spermatogenezę
• wydzielają czynniki wzrostu i różnicowania
• regulują przebieg spermatogenezy

SPERMATOGENEZA

A. SPERMATOGENEZA - rozmnażanie i różnicowanie spermatogonii

B. MEJOZA

C. SPERMIOGENEZA – proces przekształcanie spermatyd w plemniki

Wynikiem spermiogenezy jest:

• wytwarzanie akrosomu z AG
• formowanie witki
• modyfikacja i kondensacja chromatyny

BUDOWA PLEMNIKA

• akrosom
• główka
• szyjka
• wstawka
• witka
GRUCZOŁ ŚRÓDMIĄŻSZOWY JĄDRA

Składa się z komórek endokrynowych śródmiąższowych jądra (komórek Leydiga),

które wydzielają m. in. testosteron (zapoczątkowuje spermatogenezę, odpowiada
za II rzędowe męskie cechy płciowe, pobudza wydzielanie łoju, intensyfikuje procesy
metaboliczne w organizmie) i relaksynę

TESTOSTERON

• początkuje i utrzymuje spermatogenezę

• wpływa na wykształcenie i utrzymywanie się drugorzędowych męskich cech
płciowych (budowa ciała, owłosienie)
• pobudza wydzielanie łoju przez gruczoły łojowe skóry
• podtrzymuje czynność pęcherzyków nasiennych

CZYNNIKI MODYFIKUJĄCE I USZKADZAJĄCE SPERMATOGENEZĘ

• niedożywienie
• wysoka temperatura - obcisła bielizna, laptop na kolanach
• wolne rodniki
• promieniowanie jonizujące
• metale ciężkie
• herbicydy, insektycydy
• alkohol i leki
BUDOWA NASIENIOWODU

• bańka nasieniowodu – magazyn plemników

• przewód wytryskowy

ŚCIANA NASIENIOWODU

• błona śluzowa - nabłonek wielorzędowy walcowaty

• błona mięśniowa - trzy warstwy miocytów gładkich
• przydanka

GRUCZOŁY DODATKOWE

• pęcherzyk nasienny – 70% nasienia: fruktoza, proglandyny

• gruczoł krokowy – 20% nasienia: enzymy (alfa – reduktaza, fosfotaza kwaśna,
hialuromidaza)
• gruczoł opuszkowo – rdzeniowy – budowa płacikowa, gruczoły cewkowe,
komórki śluzowe i mioepitelialne
BUDOWA PRĄCIA

• dwa ciała jamiste

• ciało gąbczaste
• żołądź

NASIENIE

• 70% - wydzielina pęcherzyków nasiennych

• 20% - wydzielina prostaty
• 10% - plemniki
• jeden ejakulat – 2 – 5 ml
• 20 – 300 milionów plemników