488 SAYILI DAMGA VERGİSİ

KANUNU
 VERGİNİN KONUSU (DVK M. 1)

Damga vergisinin konusu kâğıttır.

Vergiye tabi kâğıtlar, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda sayılıdır.

Kağıt terimi,
- yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle
düzenlenen,
- herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler
ile
- elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri
şeklinde oluşturulan belgeleri,
ifade eder.
 YABANCI ÜLKELERDE İMZALANAN
KÂĞITLAR (DVK M. 1)

• Yabancı memleketlerle Türkiye`deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda

düzenlenen kâğıtlar, aşağıdaki hallerde vergiye tabidir:
•
- Türkiye`de resmi dairelere ibraz edilmesi,
- Üzerine devir veya ciro işlemleri yürütülmesi,
- Herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanılması,
 KAĞIDIN HÜKMÜNDEN FAYDALANMA
NEDİR?

• Kağıdın hukuki, ticari ya da benzer bir amaca bağlı olarak kullanılması,

sözleşmeyle öngörülen hak ve yükümlülüklere işlerlik kazandırılmasıdır.
 KÂĞIT YERİNE GEÇEN UNSURLAR:
(DVK M. 2)

• Aşağıdaki mektup ve şerhler damga vergisine tabidir:

- Vergiye tabi kâğıt niteliğinde olan veya onların yerini alan mektup ve şerhler
- Kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine
veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler
 MÜKELLEF (DVK M. 3)

• Mükellef, kağıtları imza edenlerdir.

Taraflardan birisi resmi daire ise bütün vergiyi kişiler öder.
Yabancı ülkelerde imzalanan kağıtların vergisini;
- Kağıtları resmi dairelere ibraz edenler
- Üzerinde devir ve ciro işlemi yapanlar
- Hükümlerinden yararlananlar
öderler.
 KÂĞIDIN NİTELİĞİNİN
BELİRLENMESİ (DVK M. 4)

• Vergileme için kağıdın niteliğine bakılır.

Kağıdın niteliğinin belirlenmesinde;
- Şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adı
- Belirtilmemiş olanlarda, üzerlerindeki yazının karşılık geldiği hüküm ve mana
esas alınır.
 VERGİ DOĞURAN OLAY

• Vergiye tabi kâğıtların düzenlenmesi, yazılıp imzalanması damga vergisinde

vergiyi doğuran olaydır.
Bir kâğıdın vergiye tabi tutulabilmesi için kağıdın herhangi bir hususu ispat ya da
belli edecek nitelik kazanmış ve tekemmül etmiş olması gerekir.
- Yazılı metin
- İmza/imza yerine geçen işaret
- İspat için ibraz edilebilir olma
 NÜSHA-SURET AYRIMI (DVK M. 5)

• Nüsha, aynı hüküm ve kuvveti haiz olmak üzere, birden fazla düzenlenmiş ve
taraflarca ayrıca imzalanmış kağıtların her biridir.
Suret, aslında bulunan ibarelerin aynısını taşıyan, ancak aslında bulunan imzaları
taşımayıp aslına uygun olduğuna ilişkin onaylayanın imzasını içeren kağıttır.
Suretler vergiye tabi değildir.
Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kâğıtlardan,
- maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda;
- nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir.
Poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin yalnız tedavüle çıkarılan nüshaları vergiye
tabi tutulur.
 HARÇLARLA İLGİLİ BENZER
DÜZENLEME

• Benzer bir düzenleme 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun Noter Harçlarına ilişkin
38. maddesinde yapılmıştır.
buna göre
“Birden fazla nüsha olarak düzenlenen belli bir bedeli ihtiva eden kâğıtlarla ilgili
nispi harca tabi işlemlerden sadece bir nüsha için noter harcı tahsil olunması”
öngörülmüştür.
 BİR KAĞITTA BİRDEN FAZLA AKİT
VE İŞLEM BULUNMASI (DVK M. 6)

• Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu
takdirde bunların herbirinden ayrı ayrı vergi alınır.
Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma
oldukları takdirde Damga Vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit
veya işlem üzerinden alınır.
Ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın eklenen
akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir.
Bir kâğıt üzerinde birden fazla adi kefalet ve garanti taahhüdü bulunması
hâlinde, ayrı ayrı olmak üzere bunlardan yalnızca birinden damga vergisi alınır.
Pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin
müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu
olmadıkça damga vergisi alınmaz.
 BİRDEN FAZLA İMZALI KAĞITLAR (DVK
M. 7)

• Kağıtlara konulan imzanın birden fazla olması verginin tekerrürünü

gerektirmez.
Ancak maktu vergiye tabi olup birçok kişinin imzasını taşıyan makbuz ve ibra
senetlerinin damga vergisi imza adedine göre alınır.
Nispi vergiye tabi ve birden fazla kişinin imzasını taşıyan makbuz ve ibra
senetlerinde her imza sahibine ait olan hisse ayrıca belli edilmiş ise, vergi
hisselere göre ayrı ayrı ödenir.
Şu kadar ki, bir resmi daire veya bir gerçek veya tüzel kişi adına kağıtlara
konulan birden fazla imza bir imza hükmündedir.
 RESMİ DAİRE (DVK M. 8)

• Bu Kanunda yazılı resmi daireden maksat,

• - genel ve özel bütçeli idarelerle,
• - il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir,
• - yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları.
• Bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmeler resmi daire
sayılmaz.
 VERGİLEME ÖLÇÜLERİ (DVK M. 10)

• Damga Vergisi nispi veya maktu olarak alınır.

Nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli
para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır.
 BELLİ PARA

• Belli para, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği
paradır.
Kâğıtta işlem bedelinin açıkça yer almadığı ancak;
- Basit matematiksel işlemlerle belirlenebildiği durumlarda veya
-Kâğıdın atıf yaptığı başka kâğıtlarda belli paranın yer aldığı veya
hesaplanabildiği durumda,
kâğıdın belli parayı içerdiği kabul edilmelidir.
•
• (30 Seri No.lu DVK G. T.)
 BELLİ PARA
(İŞLEM BEDELİNİN İMZA TARİHİNDEN
SONRA BELİRLENEBİLMESİ)

• Sözleşmenin imzalandığı tarihte uygulanan fiyat veya bedeller dikkate alınarak

belli paranın bulunması ve bu değer üzerinden vergi hesaplanması gerekir.
Bedelin sonradan değişmesi, bu şekilde vergilemeyi değiştirmemektedir.
 BELLİ PARA (KÂĞITTA YER ALAN
AZAMİ VE ASGARİ BEDELLER)

• - Bir kâğıtta azami ve asgari taahhüt tutarı varsa, azami tutar üzerinden vergi
ödenmesi gerekir (İVDB, 18.01.2007 tarih ve 228 sayılı özelge)
- Atıfta bulunulan sözleşmede azami gaz çekiş miktarı belli olduğuna,
protokolde de fiyat belirlendiğine göre, protokolün içerdiği belli para
hesaplanabileceğinden, sözleşme nispi damga vergisine tabi tutulabilir (Danıştay
7. Dairesinin 01.04.2009 tarih ve E:2006/2139 K:2009/1767 sayılı kararı)
-Sözleşme üzerinde asgari ve azami hadlere bağlı bulunan işlem tutarlarının
olması durumunda damga vergisi asgari had üzerinden hesaplanır (AVDB
25.05.2011 tarih ve 316 sayılı özelgede)
 BELLİ PARA GÖSTERME
MECBURİYETİ (DVK M. 11)

• - Cari hesap şeklinde açılan kredilerle her türlü ikrazata ait taahhütname ve
mukavelenameler (İskonto ve iştira senetleri taahhütnamesi - Dispans - dahil) ve
• - Bunların temlik, yenileme, devir ve değiştirilmesine yönelik bütün kağıtlarda,
• - Keza matlupların devir ve temlikine ilişkin mukavelename ve temliknamelerde
ikraz veya temlik edilen para miktarının veya azami haddinin gösterilmesi
mecburidir.
• - Gösterilmediği takdirde bu kağıtların her birinden alınması gereken damga vergisi
ile cezası olayın meydana çıktığı tarihte, ilgili bulunduğu cari hesapta kayıtlı
kredi veya ikrazat miktarına göre hesaplanır ve alınır.

• Bu vergi ve cezanın ödenmesinde mukriz ve müstakrizlerle temlik eden ve adına

temlik yapılan şahıslar ve müesseseler müteselsilen sorumludurlar.
 YABANCI PARALARIN TÜRK
PARASINA ÇEVRİLMESİ (DVK M. 12)

• Damga Vergisine tabi kâğıtlarda yazılı yabancı paralar Maliye Bakanlığınca tayin
ve ilan edilecek fiyat üzerinden Türk parasına çevrilerek ona göre Damga Vergisi
alınır.
• (35 Seri no.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’ne göre döviz satış kuru)
 DÖVİZLİ SÖZLEŞMELERİN TÜRK
PARASINA ÇEVRİLMESİ:

• (“Türk Parasına Uyarlanacak Sözleşmelerde Damga Vergisi” başlıklı DV-

22/2018-1 sayılı sirküleri)
• - Sözleşmelerin diğer maddelerinde değişiklik yapılmaması, ilk sözleşmeye atıf
yapılaması, ilk sözleşmede yer alan döviz cinsinden bedel ile değişikliğe ilişkin
kâğıdın düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen
cari döviz satış kurunun çarpımı suretiyle bulunacak tutarı geçmemesi durumunda
söz konusu değişikliğe ilişkin kağıtlardan ayrıca damga vergisi aranılmayacaktır.
• - Bedelin Türk Lirası olarak belirlenmesine ilişkin düzenlenen kâğıdın, ilk sözleşme
yerine yeni bir sözleşme olarak veya aynı sonucu doğuracak şekilde bedel dışındaki
unsurları da değiştirecek şekilde düzenlenmesi halinde, bu kağıt için genel hükümler
çerçevesinde damga vergisi aranılacaktır.
 DAMGA VERGİSİ ORANI VE ÜST
LİMİTİ (DVK M. 14)

• Kağıtların Damga Vergisi bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınır. Şu kadar ki her bir kağıt için
hesaplanacak vergi tutarı (1) sayılı tabloda yer alan sınırlamalar saklı kalmak üzere (66 Seri No'lu Damga Vergisi Genel Tebliği ile
1/1/2022 tarihinden itibaren) 4.814.234,00 TL'yi aşamaz.

• (35 Seri No.lu DVK G. T.)

• Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin,

-Değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir. Birinci fıkraya göre azami tutardan vergi alınan
mukavelenamelerin, diğer hükümlerinde değişiklik olmaksızın sadece bedelinin artması durumunda, artan bedele ilişkin bu hüküm
uygulanmaz.
-Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır.
-Sözleşmelerin süresinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınır.
- Akreditif mektup ve telgraflarında süre uzatıldığı takdirde verginin dörtte biri alınır.
-Yabancı memleketlerden Türkiye üzerine düzenlenen kağıtlar aynı miktarda, yabancı memleketlerin birinden diğeri üzerine
düzenlenip Türkiye`de tedavüle çıkarılanlar ise yarı oranda vergiye tabidir.
 HARÇLARLA İLGİLİ BENZER
DÜZENLEME

• Benzer bir düzenlemede 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 47. maddesinde

yapılmış olup, “belli tutarı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kâğıtların
değiştirilmesi halinde, sadece artan tutar üzerinden noter harcı alınması
öngörülmüştür. "
 DAMGA VERGİSİNİN GİDER YAZILMASI

• Ticari kazancın tespitinde geçerli olan tahakkuk ve dönemsellik ilkeleri gereği;

Beyan edilerek kesinleşen damga vergilerinin beyan döneminde,
Sonradan tarh edilen damga vergilerinin, kesinleştiği tarih itibariyle (pişmanlıkla beyanda
beyannamenin verildiği, uzlaşmayla kesinleşen damga vergisinde uzlaşma tarihi, mahkeme
kararıyla kesinleşen damga vergisinde karar tarihi),
gider kaydedilmesi gerekmektedir.
Büyük Mükellefler VDB 29.01.2010 tarih ve 3455 sayılı özelgesi:
“…düzenlenen Vergi İnceleme Raporlarına istinaden …damga vergisi yönünden tarhı öngörülen
ve tarhiyat öncesi uzlaşma ile uzlaşılan vergiler ilgili dönemlerde gider kaydedilmemiş olması
kaydıyla, Kurumlar Vergisi Kanununun 8’inci maddesi ve Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı
maddesinin birinci ve altıncı bentleri uyarınca, ödendiği takvim yılına ilişkin kurum kazancının
tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilecektir. Ancak, anılan ödemeler üzerinden
tahakkuk ettirilen söz konusu vergiler nedeniyle ödenen ceza ve faizlerin kurum kazancının
tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. ”
 ÖDEME ŞEKİLLERİ (DVK M. 15)

• -Makbuz karşılığı
-İstihkaktan kesinti
-Basılı damga konulması
 MAKBUZ VERİLMESİ ŞEKLİYLE
ÖDEME (DVK M. 18)

• Bu Kanunda gösterilen haller dışında Damga Vergisi makbuz karşılığında ödenir.

• 16, 32, 43 ve 44 No.lu Damga Vergisi Genel Tebliğleri gereğince:

• Zorunlu Olarak Sürekli Mükellefiyet Kapsamına Alınan Kurumlar Kuruluşlar ve Şirketler:

• - Özel Bütçeli İdareler,

• - İl Özel İdareleri,

• -Belediyeler,

• - Döner Sermayeli Kuruluşlar,

• - Bankalar,

• - Kamu İktisadi Teşebbüsleri,

• - Devlet ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri İştirakleri,

• - Özel Kuruluşlar,

• - Diğer Kamu Kurumları,

• - Anonim Şirketler.
 İ H T İ YARİLİ K H AK K I NDAN YAR AR L ANAB İLE N
S ÜR E K L İ M ÜK E L L E FLE R :

• - 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na tabi diğer mükellefler,

• - Kollektif ve adi komandit şirketler,
• - Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde bilanço esasına göre defter
tutanlar,
• - VUK hükümleri çerçevesinde işletme hesabı esasına göre defter tutanlar,
• - Serbest meslek erbabı.
 MAKBUZ KARŞILIĞI ÖDEMELERDE
ÖDEME ZAMANI (DVK M. 22)

• Makbuz karşılığı ödemelerde Damga Vergisi;

• a) Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından
bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın yirminci (115 no.lu VUK
Sirküleri uyarınca yirmialtıncı) günü akşamına kadar vergi dairesine bir
beyanname ile bildirilir ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenir.
• b) (a) bendi dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün
içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir.
 VERGİ VE CEZADA SORUMLULUK (DVK
M. 24)

• Vergiye tabi kağıtların damga vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması
lazım gelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler
sorumludur.
Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler
müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin
noksan ödenmesini gerektirmez.
Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak
düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından
ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve
cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar.
Sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunanlar, taraf oldukları işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin
beyan ve ödenmesinden sorumludurlar. Verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda
vergi, ceza ve fer'ileri, vergi için diğer işlem taraflarına rücu hakkı olmak üzere, bu kişilerden alınır.
Resmi daireler veya noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve damga vergisi
hiç alınmıyan veya noksan alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenliyenlere aittir.
Vergi ve ceza, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları düzenleyenlerden alınır.
 ÖZEL SORUMLULUK (DVK M. 25)

• Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda

düzenlenen ticari ve mütedavil kağıtların damga vergisi ve cezası, mükelleflerine
rücu hakkı saklı bulunmak üzere hamillerinden alınır.
 RESMİ DAİRELERİN SORUMLULUĞU
(DVK M. 26)

• Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga

Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir
tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine
göndermeye mecburdurlar.
 DİĞER KURUM VE KURULUŞLAR İLE
KİŞİLERİN MECBURİYETİ (DVK M.
27)

• Noterler, damga vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kâğıtları vergi ve

cezası ödenmedikçe tasdik edemezler veya bunların suretlerini çıkarıp
veremezler.
Buna aykırı olarak işlem yapılması halinde, mükellef hakkında VUK hükümleri
uygulanmakla birlikte, noterlerden de tasdik ettikleri veya üzerinde işlem
yaptıkları her kâğıt için kanunen alınması gereken cezası ayrıca alınır.
Bankalar, kamu iktisadi teşebbüsleri ve iştirakleri ile sürekli damga vergisi
mükellefiyeti bulunanlar, vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kâğıtları
usulüne uygun olarak vergi ve cezası ödenmedikçe işleme koyamazlar. Vergi ve
cezası ödenmeden bu kâğıtları işleme koyan kişi ve kuruluşlardan, kâğıdın
mükelleflerinden alınacak ceza tutarınca ayrıca ceza alınır.
 DVK EK M. 2 (DÖVİZ KAZANDIRICI
İŞLEMLER)

• İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla maddede belirtilen

işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen
beyannameler dâhil) damga vergisinden müstesnadır.
• Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan maddede sayılan diğer
döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik
süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, düzenlenen
kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.

• İhracat ve Diğer Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası

Uygulama Genel Tebliği
 DAMGA VERGİSİNE EKLİ TABLOLAR

• (1) Sayılı Tablo

• Damga Vergisine Tabi Kâğıtlar
• Akitlerle İlgili Kâğıtlar
• Kararlar ve mazbatalar
• Ticari İşlemlerde kullanılan kâğıtlar
• Makbuzlar ve diğer kâğıtlar
 DAMGA VERGİSİNE EKLİ TABLOLAR

• (2) Sayılı Tablo

• Damga Vergisinden İstisna Edilen Kâğıtlar
• Resmi işlerle ilgili kâğıtlar
• Resmi daireler arasında kullanılan kâğıtlar
• Resmi dairelerden kişilere verilen kâğıtlar
• Kişilerden resmi dairelere verilen kâğıtlar
• Öğrenciler ve askerlerle ilgili kâğıtlar
• İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle ilgili kâğıtlar
• Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar
• Kurumlarla ilgili kağıtlar
 İPTAL EDİLEN İHALE KARARLARININ HÜKMÜNDEN
YARARLANILMAYAN KISMINA AİT DAMGA VERGİSİ RET VE
İADE EDİLECEK
(6728 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİKLİK DAMGA VERGİSİ KANUNU
(1) SAYILI TABLO II/2)

• Kamu İhale Kanununa tabi ihalelerde şikayet ve itirazen şikayet üzerine ilgili
kurum ve kuruluşlar ile Kamu İhale Kurumu kararı ve yargı kararlarına
istinaden ihalenin iptal edilmesi halinde,
- İhale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına ilişkin damga vergisi iade
edilecek,
Red ve iade işlemi iptal edilen ihale kararlarının hükmünden yararlanılmayan
kısmına ilişkin damga vergisini kapsamaktadır, ancak ihale kararına ilişkin olarak
sözleşme düzenlenmiş olması halinde bu sözleşmelere ait damga vergisi iade
edilmeyecektir.
 ANONİM, LİMİTED VE ESHAMLI KOMANDİT ŞİRKETLERİN
PAY DEVİRLERİNE İLİŞKİN OLARAK DÜZENLENEN
KÂĞITLAR DAMGA VERGİSİNDEN BUNLARLA İLGİLİ
İŞLEMLER HARÇLARDAN İSTİSNA EDİLMİŞTİR.
(15.07.2016’DAN İTİBAREN)

• 6728 sayılı Kanunun 29. ve 33. maddeleriyle 488 sayılı Damga Vergisi
Kanunu’nun damga vergisinden istisna kâğıtlara ilişkin (II) sayılı tablosunun “IV.
Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kâğıtlar” başlıklı bölümünün (16) numaralı
fıkrasında ,
“Anonim, limited ve eshamlı komandit şirketlerin pay devirlerine ilişkin olarak
düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden bunlarla ilgili işlemler harçlardan” istisna
edilmiştir.
• İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 27.09.2011 tarihli ve 1645 sayılı
özelgesi
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5-1/e maddesi kapsamında olması durumunda,
DVK’ya ekli (2) sayılı tablonun IV/35 bölümü gereğince damga vergisine tabi
tutulmaması gerekir.
 492 SAYILI HARÇLAR KANUNU

• 1. Yargı harçları,
2. Noter harçları,
3. Vergi Yargısı Harçları,
4. Tapu ve kadastro harçları,
5. Konsolosluk harçları,
6. Pasaport, ikamet tezkeresi, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları,
7. Gemi ve liman harçları,
8. İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harçları,
9. Trafik harçları.
 TAPU VE KADASTRO HARÇLARI
(HK M. 57)

• Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları,
tapu ve kadastro harçlarına tabidir.
 MÜKELLEF (HK M. 58)

• Tapu ve kadastro harçlarını kanuna ekli tarifede belirtilen kişiler;

Tarifede belirtilmeyen işlemlerde, taraflar aksini kararlaştırmamış ise, aşağıda yazılı kişiler
ödemekle mükelleftir:
a) Mülkiyet ve mülkiyetten gayrı ayni hakları iktisap edenler (İktisap eden kişiler birden fazla ise
harçları hisseleri oranınca öderler).
b) İpotek tesisinde ipoteği tesis edenler,
c) Kadastro işlerinde adlarına tescil yapılanlar,
d) Miras sebebiyle çıplak mülkiyetin mirasçı adına tescilinde, çıplak mülkiyet sahibi olanlar,
e) Rücularda rücu eden taraf,
f) Bunlar dışında kalan işlemlerde lehine işlem yapılmış olanlar.
 KAYITLI DEĞER, EMLÂK VERGİSİ
DEĞERİ (HK M. 63)

• Bu Kanunda sözü edilen "kayıtlı değer" veya "emlâk vergisi değeri" deyimi; 1319 sayılı Emlâk Vergisi
Kanununun 29 uncu maddesine göre belirlenen vergi değerini ifade eder.

• Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan
edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanır.
• Kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisaplarında harç, devir ve iktisap bedelinin tamamı üzerinden hesaplanır.
• Tapuda yapılan işlemden sonra, emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin
veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespit edilmesi halinde, aradaki
farka isabet eden harç ikmalen veya re'sen tarh edilir. Bu suretle tarh edilecek tapu ve kadastro harcı için, 213
sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan vergi ziyaı cezası % 25 nispetinde uygulanır. Takdir komisyonu kararlarına
istinaden bu fıkra uyarınca tarhiyat yapılamaz.

• Harcın hesabında 10 Yeni Türk Lirası'na kadar olan matrah kesirleri dikkate alınmaz.
 ÖDEME ZAMANI (HK M. 113)

• Bu harçlar peşin olarak alınır.

• Yıllık harçlar, her yıl ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmiş sayılır. Tahakkuk ettirilen
harçlar ayrıca mükellefe tebliğ olunmaz ve ocak ayı içerisinde ödenir. Denetim kuruluşları
yetkilendirme belgesi harçları ise kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde verilen
bildirim üzerine, bağımsız denetim faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi iş hasılatı esas alınarak
tahakkuk ettirilir, tahakkuk ettirilen harçlar ayrıca mükellefe tebliğ edilmez ve mayıs ayı içerisinde
ödenir.
• Elektrik üretimi lisans harçları her yıl kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde verilen
bildirim üzerine, elektrik üretim faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi iş hasılatı esas alınarak tahakkuk
ettirilir, tahakkuk ettirilen harçlar ayrıca mükellefe tebliğ edilmez ve mayıs ayı içerisinde ödenir.
Genel bütçe geliri olarak kaydedilen elektrik üretimi lisans harçlarından hidrolik kaynaklara dayalı
elektrik üretim lisans harçlarının %90'ı, haziran ayının sonuna kadar, hidrolik kaynaklara dayalı elektrik
üretimi yapan tesisin bulunduğu yerin il özel idaresine, il özel idaresi bulunmayan yerlerde büyükşehir
belediyesine aktarılır. Hesaplanarak aktarılan bu tutarlar, 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel
İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanuna göre
belediyelere ve il özel idarelerine ayrılacak payların hesabında matraha dâhil edilmez.
 ÖZEL KANUNLARDAKİ HÜKÜMLER
(HK M. 123)

• Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç
alınmaz.
 CİNS TASHİHİ HARÇLARININ BELEDİYELERCE
TAHSİL EDİLMESİ VE BİLDİRİMİ (HK M. 69, 132)
88 SERİ NO.LU HARÇLAR KANUNU GENEL TEBL İĞİ

• 7327 sayılı Kanunla Harçlar Kanununun mükerrer 69 uncu maddesinde yapılan

değişiklik ve 132 nci maddesine eklenen hükümle, Harçlar Kanununa ekli (4)
sayılı tarifenin “I-Tapu işlemleri” başlıklı bölümünün 13/a fıkrasında yer alan cins
tashihi harçlarının, belediyelerce yapı kullanma izninin (iskan belgesinin)
verilmesinden önce vergi dairesine ödenmesi uygulamasına son verilmekte, söz
konusu harçların belediyelerce yapı kullanma izin harcı ile birlikte makbuz
karşılığı peşin olarak tahsil edilmesi sağlanmıştır.