ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱԳՐԱՐԱՅԻՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

Ա. Ե. ՔՈՉԻՆՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՔՈԼԵՋ

ՀՈՂԱՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՀՈՂԱՅԻՆ ԿԱԴԱՍՏՐԻ ԱՄԲԻՈՆ

Ստուգման գրքույկ N______

Կ ՈՒ Ր Ս Ա Յ Ի Ն Ա Շ Խ Ա Տ Ա Ն Ք

«Միջհամայնքային հողաշինարարություն» առարկայից

ԹԵՄԱ Սահմանային կետերի վերկանգնում և դրանց կորդինատների

հաշվարկում

«Հողաշինարարություն և հողային կադաստր» մասնագիտության քոլեջ

4-րդ կուրսի ուսանող(ուհի)

ՂԵԿԱՎԱՐ՝ Մ.Հ.ՂԱՐԻԲՅԱՆ

ԱՄԲԻՈՆԻ ՎԱՐԻՉ՝ Գ.Մ.ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆ

 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱԳՐԱՐԱՅԻՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

ՀԵՌԱԿԱ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԴԵՊԱՐՏԱՄԵՆՏ

ՀՈՂԱՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՀՈՂԱՅԻՆ ԿԱԴԱՍՏՐԻ ԱՄԲԻՈՆ

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ

«Միջհամայնքային հողաշինարարություն» առարկայից կուրսային նախագծի

կատարման

«Հողաշինարարություն և հողային կադաստր» մասնագիտության քոլեջ ուսուցման 4-

րդ կուրսի ուսանող (ուհի) __________________________________________________

ԹԵՄԱ` Սահմանային կետերի վերկանգնում և դրանց կորդինատների

հաշվարկում

1. Միջտնտեսային /տարածքային/ հողաշինարարության հիմնական խնդիրները:

2. Բազմանկյան ներքին անկյունների, դիրեկցիոն անկյունների, ռումբերի և

սահմանագծերի երկարությունների հաշվարկումը:

3. Կորդինատային աճերի և կորդինատների որոշումը:

4. Հողատեսքերի մակերեսների հաշվարկումը և էքսպլիկացիայի կազմումը:

5. Կուրսային նախագծի վերջնական ձևակերպումը և հանձնումը:

ՂԵԿԱՎԱՐ` Մ.Հ. ՂԱՐԻԲՅԱՆ

ԱՄԲԻՈՆԻ ՎԱՐԻՉ` Գ.Մ. ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆ

Միջտնտեսային (տարածքային) հողաշինարարության հիմնական

խնդիրները
Ցանկացած հասարակարգում արտադրական ուժերի և արտադրական
հարաբերությունների զարգացումը պահանջում է արդյունաբերության,
տրանսպորտի, էներգետիկայի, քաղաքաշինության, բնակավյարերի և
բնապահպանական միջոցառումների տարածությունների ճիշտ կազմակերպում և
տեղաբաշխում, որոնք էլ պայմաններ են ստեղծում հողային հարաբերությունների
կարգավորմանը, հողերի շրջանառությանը և հողաշինարարության զարգացմանը,
ինչպես նաև բաժանում կամ վերաբաժանում են հողամասերը, փոփոխելով դրանց
սեփականության իրավունքը: Առանձնացնում են նոր տարածքներ հողի
սեփականատերերի և հողօգտագործողների համար:Կարգավորում են գոյություն
ունեցող հողօգտագործողների և հողի սեփականատերերի տարածությունների
օգտագործությունը:
Վերը նշված գործողությունները կատարում են միջտնտեսային (տարածքային)
հողաշինարարության միջոցով:
Միջտնտեսային (տարածքային) հողաշինարարության հիմնական խնդիրներն են`
 Կազմավորել հողօգտագործողներ և հողի սեփականատերեր
 Հողօգտագործողների, հողի սեփականատերերի վերակազմավորում և
տարածքների կարգավորում
 Հողերի օտարում, հատկացում, տրամադրում
 Հողամասերի սահմանազատում
 Վարչատարածքային միավորների, հողօգտագործողների և հողի
սեփականատերերի տարածքների սահմանազատում
 Հողերի օգտագործման կանոնակարգի (ռեժիմի) որոշում
 Սեվիտուտներից օգտվելու իրավունքի սահմանումը
 Հողօգտագործողների և հողի սեփականատերերի տարածքների
քարտեզագրումը
 Հողամասի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցումը
 Հողի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման վկայականի
տրամադրումը հողօգտագործողներին և հողի սեփականատերերին:
 Սահմանային կետերի հատակագծի կազմումը

Գծագրական թղթի /վատմանի/ վրա 1:10000 մասշտաբով անցկացնել

սահմանային կետերը բազմանկյան տեսքով:Սահմանային կետերի գծերի
հեռավորությունը կարող է լինել 200-500 մետր, դա կախված է ռելիեֆի
բարդությունից:Սահմանակետերի քանակը ընդունել 16-25 սահմանակետ:
Սահմանային կետերը վերականգնվում է հետևյալ եղանակներով.
1. Ճշտվում է տվյալ համայնքի սահմանակետերը
2. Չափվում է այդ կետերի միջև եղած գծերի երկարությունը
3. Կոորդինատային ցանցի միջոցով որոշվում է բոլոր սահմանագծերի դիրեկցիոն
անկյունները և ռումբերը:
Բազմանկյան ներքին անկյունները որոշում են հատակագծի վրա յուրաքանչյուր
կետում մետաղյա հատուկ փոխադրիչի միջոցով:

6 8
7

9
4

3 10

2 12
14 11
13
1 16 15

Բազմանկյան ներքին անկյունների տեսական գումարը որոշվում է հետևյալ

բանաձևով.
β = 1800 . (n-2)
 Բազմանկյան ներքին անկյունների որոշումը

Բազմանկյան Չափված Հավասարակշռված

գագաթների անկյունները անկյունները
համարները
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
 Հատակագծի վրա չափված բազմանկյան ներքին անկյունների գումարը պետք
է հավասար լինի բազմանկյան ներքին անկյունների տեսական գումարին: Այդ
երկուսի տարբերության դեպքում ստացված թույլատրելի անկապքը /սխալը/
սահմանված կարգով բաշխվի բոլոր անկյունների վրա:

Թույլատրելի անկապքը որոշվում է հետևյալ բանաձևով

q = t . √ n , որտեղ t = 1,50 գործիքի ճշտությունն է (տվյալ դեպքում փոխադրիչի)

n-բազմանկյան գագաթների քանակն է:

+ qթ = 1,50 √ 24 = 1,5 . 4,9 = 7,3

Սահմանակետերի կոորդինատների հաշվարկումը

Բազմանկյան գագաթների կոորդինատները հաշվարկվում է` գրաֆիկ

եղանակով:

Հատակագծի վրա սահմանագծերի երկարությունը չափվում է չափակարկինով

և մասշտաբային քանոնով, համաձայն հատակագծի մասշտաբի: Այդ բոլոր չափված
տվյալները արտահայտվում են համապատասխան աղյուսակում:
 Սահմանագծերի երկարության որոշումը
Սահմանակետերի Սահմանագծերի Սահմանագծերի
համարները երկարությունը (սմ) երկարությունը ըստ
մասշտաբի (մ)
1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
6-7
7-8
8-9
9-10
10-11
11-12
12-13
13-14
14-15
15-16
16-17
17-18
18-19
19-20
20-21
21-22
22-23
23-24
 Սահմանագծերի դիրեկցիոն անկյունները հավասար են միջօրեականի
հյուսիսային ծայրից ժամացույցի սլաքի ուղղությամբ սկզբնակետով անցնող մինչև
տվյալ գծի հետ հատվող անկյանը:

СЗ СВ

IV I

r= 3600 -α r=α

ЮЗ ЮВ

III II

r= α-1800 r=1800- α

Ю
 Սահմանագծերի դիրեկցիոն անկյունները

Սահմանակետերի Սահմանագծերի
համարները դիրեկցիոն անկյունները

1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
6-7
7-8
8-9
9-10
10-11
11-12
12-13
13-14
14-15
15-16
16-17
17-18
18-19
19-20
20-21
21-22
22-23
23-24
24-1
 Սահմանագծերի ռումբերը
Սահմանակետերի
Սահմանագծերի ռումբերը
համարները
1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
6-7
7-8
8-9
9-10
10-11
11-12
12-13
13-14
14-15
15-16
16-17
17-18
18-19
19-20
20-21
21-22
22-23
23-24
24-1

Օգտվելով գրաֆիկական եղանակով կոորդինատների

որոշման մեթոդից
հաշվարկվում է բազմանկյան գագաթների կոորդինատային աճերը ∆ x և ∆ y :
Կոորդինատային աճերը որոշվում է հետևյալ կերպ.
Օգտվելով կոորդինատային ցանցից չափակարկինի և մասշտաբային քանոնի
օգնությամբ չափվում է վերը նշված աճերը, հիմք ընդունելով նախօրոք ընտրված
սկզբնակետը:Այնուհետև ստացված կոորդինատային աճերը հաջորդաբար
գումարելով կամ հանելով նախորդ կետի կոորդինատներից ստացվում է հաջորդ
կետի կոորդինատները և այդպես շարունակ:Ստուգում`:Ցանկացած
գագաթի
կոորդինատը ստուգելուց այն պետք է հավասար լինի նախորդ կետի աճին ∆ x և ∆ y :

Սահմանագծերի ռումբերի որոշումը

Առաջին քարորդում ռումբը (r) հավասար է դիրեկցիոն անկյանը:

r= СВ:α

Երկրորդ քարորդում ռումբը հավասար է 1800 հանած դիրեկցիոն անկյունը (α)

r= ЮВ: (1800- α)

Երրորդ քարորդում ռումբը հավասար է դիրեկցիոն անկյունից հանած 1800

r= ЮЗ: α - 1800

Չորրորդ քարորդում ռումբը հավասար է 3600 հանած դիրեկցիոն անկյուն

r= СЗ:3600 - α

Ռումբերի որոշումը ըստ քարորդների

I II III IV
r= a r=1800 - α r= α - 1800 r= 3600 - α
∆x + - - +
∆y + + - -
α - դիրեկցիոն անկյուն r- ռումբ

IV r= 3600 -α I

+x +x r=α
-y +y
y

III r= α-1800 II

- x -x r=1800- α
- y +y
 Սահմանային կետերի կորդինատների հաշվարկում

Կոորդինատային աճ Սահմանակետերի
Սահմանակետեր հաշվարկված ուղղված կոորդինատները
ի համարները ±∆ x ±∆ y ±∆ x ±∆ y x y
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
24-1
Կորդինատային աճերի թույլատրելի անկապքը հաշվարկվում են հետևյալ
բանաձևով`

fբաց = √ ∆ x 2 + ∆ y 2

f բաց 1
f հարաբ. = <
P 1000

1
որտեղ հարաբերական անկապքը պետք է լինի -ից
1000

fբաց –բացարձակ թույլատրելի անկապքն է

f հարաբ – հարաբերական թույլատրելի անկապքն է

P- սահմանագծերի գումարն է/ բազմանկյան պարագիծը

Հողերի նախագծումը և էքսպլիկացիայի կազմումը

Բազմանկյան մակերեսը ընդունելով որպես հողօգտագործման տարածք

բաժանվում է ըստ հողատեսքերի` վարելահող, պտղատու այգի, խաղողի այգի,
խոտհարք, արոտ:Հողատեսքերը իրարից բաժանվում են միջգյուղյա կամ
ներհամայնքային ճանապարհներով: Ճանապարհների լայնությունը նախատեսվում է
10-6 մ:

Բազմանկյան կենտրոնում առանձնացնում է 50-60 հա բնակավայրի տարածք:

Գրաֆիկական եղանակով հաշվարկվում է հողատեսքերի մակերեսները և կազմվում
է էքսպլիկացիան/ հողերի հարաբերակցությունը:
 ԷՔՍՊԼԻԿԱՑԻԱ

Հողատեսքերի և կատեգորիաների
ընդհանուր
Հ/Հ անվանումները
մակերեսը հա

1 2 3
1 վարելահող
2 պտղատու այգի
3 խաղողի այգի
4 խոտհարք
5 արոտ
ընդ. գյուղատնտեսական հողատեսքեր
այլ հողեր
6 դաշտային ճանապարհ
ընդ. գյուղ. նշանակության հողեր
7 բնակավայրի հողեր
ընդ. այլ կատեգորիայի հողեր
8 միջգյուղյա ճանապարհ
ընդ. հատակագծի սահմանում