Sekcja piąta: Cumy

Zadaszone miejsce do cumowania tankowca 107 tys. DWT – 1,5 m Hs 8 sek. Fala Tz/wiatr 40 węzłów/prąd 3 węzłów/ląd
Długość/materiał ogona cumowniczego Szczytowe obciążenia dynamiczne Maksymalna wycieczka
po kolektorze statku
%/Projekt statku MBL Surge-Sway (poza nabrzeżem) m
11 m Polipropylen/Poliester 12 0,06-0,0

22 m Polipropylen/Poliester 13 0,06-0,0
11 m nylonu 12 0,12-0,0
22 m nylonu 12 0,12-0,0

Tabela 5.9: Wpływ materiału ogona na obciążenie linii i wychylenie statku w przypadku osłoniętego nabrzeża z wiatrem od lądu

Zbiornikowiec 107 tys. DWT Odsłonięte miejsce do cumowania – 1,5 m Hs 8 sek. Tz Fala/40 węzłów wiatr/3 węzły
prądu/ląd
Długość/materiał ogona cumowniczego Szczytowe obciążenia dynamiczne Maksymalna
wycieczka po kolektorze statku
%/Projekt statku MBL Surge-Sway (poza nabrzeżem) m
11 m Polipropylen/Poliester 83 0,24-0,12
22 m Polipropylen/Poliester 59 0,24-0,12
11 m nylonu 50 0,32-0,12
22 m nylonu 31 0,32-0,12

Tabela 5.10: Wpływ materiału ogona na obciążenie linii i wychylenie statku w przypadku odsłoniętego nabrzeża przy wietrze od lądu

Tabela 5.10 pokazuje również, że w przypadku statków, które mają zacumować przy odsłoniętych nabrzeżach przy
wietrze/fali/prądzie od lądu, zastosowanie nylonowych ogonów zapewni znacznie niższe obciążenia szczytowe przy
minimalnym dodatkowym wychyle.
Konkretne projekty mogą wymagać dłuższych ogonów ze względu na pewne warunki, takie jak dłuższe
okresy fal. Zaleca się przeprowadzenie badań analizy cumowania w celu sprawdzenia optymalnej
kombinacji materiału ogona i długości w takich przypadkach.
Sekcja

Wciągarki cumownicze
6.1 Wstęp 146
6.2 Dobór i specyfikacja wciągarek cumowniczych 146
6.3 Projektowanie i budowa wciągarek cumowniczych 152
6.4 Obsługa i konserwacja wciągarek cumowniczych 160
Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

6.1-Wprowadzenie

W tej części znajdują się podstawowe informacje na temat wciągarek cumowniczych oraz wskazówki dotyczące
projektowania,
zakup i konserwacja wciągarek. Wciągarki cumownicze są ważną częścią cumowania
systemu i upewnienie się, że są one zaprojektowane do prawidłowego funkcjonowania i działają zgodnie z
przeznaczeniem, jest
ważne dla unieruchomienia statku i bezpieczeństwa załogi statku. Zakłada się, że
statki będą wyposażone w liny cumownicze i wciągarki, niezależnie od nowych technologii
opracowywane, aby ułatwić zgodność handlu na całym świecie.
6.1.1 Opis wciągarki cumowniczej
Konstrukcje wciągarek cumowniczych mają wiele cech wspólnych.
Wciągarka będzie składać się z napędu napędzanego (z silnikiem) połączonego poprzez przekładnię z wałem
napędowym. Do wału napędowego może być podłączony bęben wypaczający. Może być jeden lub więcej bębnów
połączonych z wałem napędowym za pomocą sprzęgieł. Bęben będzie wyposażony w hamulec główny
zabezpieczający linę cumowniczą, gdy statek będzie zacumowany. Bębny wciągarki są zwykle podzielone na sekcję
napinającą i sekcję magazynującą. Operator będzie sterował prędkością i kierunkiem wciągarki za pomocą
elementów sterujących (przycisków lub dźwigni) i może wciągać lub wysuwać bębny (zwykle za pomocą dźwigni) z
układu napędowego.
Napęd wciągarki cumowniczej może być zintegrowany z windą kotwiczną.
Fundamenty wyciągarki zostaną połączone z konstrukcją kadłuba poprzez wzmocnioną konstrukcję wsporczą, jak
opisano w rozdziale ósmym.
Zadaniem wciągarki cumowniczej jest:
Zapewnij pomoc mechaniczną podczas operacji cumowania podczas holowania lin na lądzie lub holowników oraz
podczas rozkładania lin cumowniczych statku.
Zabezpiecz koniec liny cumowniczej, gdy statek jest zacumowany.
Należy zapewnić dostosowanie długości liny cumowniczej do schematu cumowania w każdym porcie i
kompensować zmiany zanurzenia i pływów.
Utrzymuj statek w pozycji przeciw działaniu sił otoczenia lub bezwładności.
· Przechowuj linę cumowniczą, gdy nie jest używana.
·Chroń linę cumowniczą, wciągarkę, osprzęt i konstrukcję przed przeciążeniem i uszkodzeniem, powodując
zadziałanie hamulca głównego przy dużym obciążeniu liny.

6.2-Dobór i specyfikacja wciągarek cumowniczych

Wybierając wciągarkę cumowniczą, można wziąć pod uwagę wybór następujących elementów.
·Sterowanie napędem wyciągarki:
-Podręcznik.

146
 -Automatyczne napinanie.
·Ilość bębnów obsługiwanych przez jeden napęd wciągarki:
-Pojedynczy bęben.
-Podwójny bęben.
Napęd wyciągarki:
- Hydrauliczny.
-Elektryczny.
Bębny wyciągarki:
-Podział.
- Niepodzielny.
Hamulec wyciągarki:
-Zespół.
-Dysk.
Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

·Zastosowanie hamulca:
-Śruba mechaniczna.
-Wiosna.
6.2.1 Sterowanie napędem wciągarki
Istnieją dwie metody sterowania silnikiem napędowym: ręczna lub automatyczna.
6.2.1.1 Ręczny
Napęd wciągarki cumowniczej jest bezpośrednio sterowany przez operatora podczas holowania i renderowania
podczas operacji cumowania. Gdy statek jest zacumowany i nie ma obsługi operatora, napęd wciągarki jest wyłączony,
wyłączony, a bęben wciągarki i liny cumownicze są utrzymywane przez hamulec główny.
6.2.1.2 Automatyczne wciągarki napinające
Napęd wciągarki cumowniczej jest bezpośrednio sterowany przez operatora podczas holowania i renderowania
podczas operacji cumowania. Gdy statek jest zacumowany i nie ma nadzoru operatora, wciągarka automatycznie
podnosi się lub renderuje, aby utrzymać ustawione napięcie na liny cumowniczej.
Wciągarki automatyczne nie powinny być używane w trybie automatycznym, gdy podłączony jest system przenoszenia
ładunku. W trybie automatycznym wciągarki te mogą poddawać się obciążeniu i umożliwiać statkowi przesunięcie się
z pozycji, co w konsekwencji stwarza ryzyko dla ramion ładunkowych i węży. Automatyczny układ napinający może
również nie być w stanie utrzymać takiego samego obciążenia, jak ręczna wciągarka utrzymywana za pomocą
hamulca głównego.
6.2.2 Obsługa wielu bębnów cumowniczych za pomocą jednego napędu wciągarki
Napędy wciągarek mogą obsługiwać więcej niż jeden bęben poprzez układ sprzęgła na wale napędowym. Może to
zmniejszyć liczbę wymaganych napędów wciągarki. Bębny wciągarki mogą również dzielić napęd z bębnem
wypaczającym lub windą kotwiczną.
Pojedynczy napęd wciągarki obsługujący dwa bębny jest powszechny, ale ma do obsługi jeden napęd wciągarki
należy dokładnie rozważyć trzy lub więcej bębnów. Jeśli pojedynczy dysk obsługuje trzy lub więcej
bębny zawodzą, może to mieć poważny wpływ na ogólną zdolność cumowania. Patrz sekcja 6.4.2
wytyczne dotyczące redundancji silnika napędu wciągarki. Układy z trzema bębnami mogą wymagać dodatkowego
wyposażenia
cumowanie, osprzęt, taki jak rolki cokołu, aby utworzyć prowadzenie na burtę. Rozważając
potrójne bębny, upewnij się, że powstały układ cumowniczy nie jest taki
niepotrzebnie skomplikowane lub niebezpieczne, zwłaszcza na statkach, na których przestrzeń do cumowania jest
ograniczona
lub ograniczone.
6.2.3 Napędy wciągarek cumowniczych
Napęd wciągarki cumowniczej składa się z silnika, przekładni i wału napędowego. Napęd wciągarki powinien w
idealnym przypadku umożliwiać ciągłą zmianę prędkości linii, tj. dużą prędkość dla małych ładunków i niską
prędkość dla dużych ładunków. Silnik powinien oddawać nie więcej niż 50% MBL projektu statku, aby zapobiec
rutynowym nadmiernym naprężeniom liny cumowniczej.
Silnik napędowy może wykorzystywać źródło zasilania, takie jak ciśnienie hydrauliczne lub energia elektryczna.
Wciągarki parowe, choć całkowicie dopuszczalne, nie są przeznaczone dla nowych statków i nie są omawiane w tej
sekcji.

147
Jeśli typ napędu nie jest uwzględniony w tej publikacji, może on być nadal akceptowalny, ale należy go ocenić, aby
zapewnić równoważność funkcjonalności i bezpieczeństwa.
6.2.3.1 Źródło zasilania
Projekt systemu statku powinien zapewniać odpowiednią wydajność, bezpieczeństwo i redundancję zasilania
wciągarek cumowniczych.
Po wybraniu źródła zasilania można rozważyć typ napędu wciągarki.
6.2.3.2 Klasyfikacja obszarów niebezpiecznych
Silniki napędowe wciągarki cumowniczej, silniki agregatów hydraulicznych i cały związany z nimi sprzęt elektryczny
powinny spełniać klasyfikację niebezpieczną odpowiednią dla obszaru, w którym są zlokalizowane.
Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

6.2.3.3 Hydrauliczne napędy wciągarek

Silniki hydrauliczne wciągarki cumowniczej mogą być:
Zasilany z centralnego układu zasilania, który może być również wykorzystany do zasilania innych silników np. do
dźwigów czy wciągarek towarowych.
Niezależna, z każdą wciągarką posiadającą własną, napędzaną elektrycznie pompę hydrauliczną.
Charakterystyka prędkości/uciągu różni się w zależności od typu silnika:
Niskociśnieniowy silnik łopatkowy ma płynną regulację prędkości aż do prędkości znamionowej za pomocą specjalnego zaworu
dławiącego. Wysokie prędkości luźnej linii można osiągnąć jedynie poprzez odpowiednie modyfikacje napędu, aby zapewnić
wysoki zakres prędkości przy zmniejszonym momencie obrotowym.
Wysokociśnieniowy silnik hydrauliczny o zmiennym wydatku ma idealną charakterystykę prędkości/luzu uciągu w
pewnych granicach. Aby osiągnąć dużą prędkość luzu linii, wymagane jest zapewnienie zmiany prędkości.
Niskoobrotowy, wysokociśnieniowy promieniowy silnik tłokowy generuje wysoki moment obrotowy i może być
płynnie zmieniany aż do prędkości znamionowej za pomocą zaworu manewrowego. Aby osiągnąć dużą prędkość
luzu, silnik może mieć podwójny stopień prędkości, umożliwiający wysoką prędkość bez żadnej przekładni.
Napęd z przemiennikiem momentu obrotowego ma podobną charakterystykę jak silnik wysokociśnieniowy o zmiennym
wydatku i również wymaga drugiego stopnia biegu, aby zapewnić dużą prędkość luzu liniowego.
6.2.3.4 Elektryczne napędy wciągarek
Elektryczne suszarki wyciągowe mają pewne zalety w porównaniu z napędami hydraulicznymi, w tym niezawodne
działanie, zmniejszoną konserwację i niskie ryzyko wycieku oleju lub zanieczyszczenia.
Silniki elektryczne muszą być wyposażone w niezawodny hamulec, aby zapobiec pracy wciągarki i silnika, gdy
zasilanie elektryczne jest wyłączone.
Elektryczne napędy wciągarek i związany z nimi sprzęt powinny być zaprojektowane zgodnie z odpowiednią
klasyfikacją niebezpieczną dla obszaru, w którym działają.
Główne typy wciągarek elektrycznych obecnie spotykanych na tankowcach to wciągarki sterowane częstotliwością i
ze zmianą biegunów.
Sterowanie częstotliwością
Wciągarka elektryczna sterowana częstotliwością napędzana jest jednobiegowym silnikiem elektrycznym
sterowanym przez przetwornicę częstotliwości z płynną regulacją prędkości i momentu obrotowego oraz płynnym
uruchamianiem i zatrzymywaniem, podobnie jak w przypadku wciągarek hydraulicznych. Sterowanie
częstotliwością zapewnia również akceptowalne prędkości luźnej linii.
Zmiana bieguna
Wciągarki elektryczne z silnikami zmieniającymi bieguny działają w stałych krokach prędkości. Większość silników
ze zmianą biegunów ma trzy stopnie prędkości, przy czym pierwsze dwa służą do normalnej pracy, a trzeci do
dużych prędkości luźnej linii. Włącznik/wyłącznik steruje prędkością dla każdego ze stałych stopni prędkości.
Silniki z magnesami trwałymi nie są obecnie stosowane w cysternach, ale mogą pojawić się w przyszłości.
Można zastosować inne typy silników, jeśli spełniają odpowiednie wymagania funkcjonalne i bezpieczeństwa.
6.2.4 Typ bębna wciągarki
Bębny wciągarki mogą być dzielone lub niepodzielne.
Na niepodzielnym bębnie zewnętrzne warstwy liny cumowniczej mają tendencję do wtapiania się w niższe
warstwy pod wpływem naprężenia, co może spowodować uszkodzenie liny cumowniczej. Wciągarka z dzielonym
bębnem została zaprojektowana jako rozwiązanie tego problemu i jest preferowana przez większość operatorów.
Wciągarka z dzielonym bębnem składa się z sekcji napinającej (czasami zwanej sekcją roboczą) i sekcji
przechowywania liny.
Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

148
6.2.4.1 Dzielony bęben
Zalety
·Utrzymuje stałą zdolność trzymania hamulca i siłę nośną, ponieważ lina cumownicza jest zaprojektowana tak, aby
przebiegała od pierwszej warstwy odcinka naprężającego.
Lina cumownicza nie może być osadzona w dolnych warstwach, gdy jest napięta, ponieważ na części napinającej bębna
znajduje się tylko jedna warstwa zwojów. Pozwala to uniknąć potencjalnego uszkodzenia liny cumowniczej.
Niedogodności
·Liny cumownicze muszą być przemieszczane pomiędzy bębnem napinającym a bębnem magazynującym, co stwarza
ryzyko uszkodzenia lin cumowniczych i personelu. Ryzyko można ograniczyć, planując operację cumowania z
uwzględnieniem wymagań dotyczących szpuli, procedur, przeszkolenia i doświadczenia operatora.
6.2.4.2 Bęben niepodzielny
Zalety
·Lina cumownicza nie musi być przenoszona z sekcji na sekcję, jak jest to wymagane w przypadku dzielonego bębna, co
eliminuje ryzyko uszkodzenia liny cumowniczej i obrażeń personelu.
Niedogodności
· Zewnętrzne warstwy liny cumowniczej mają tendencję do osadzania się w dolnych warstwach, gdy są naprężone. Jest
to szczególnie problem w przypadku syntetycznych lin cumowniczych, jak wspomniano powyżej.
·Mechaniczne urządzenia nawijające na niepodzielnych bębnach są podatne na uszkodzenia.
6.2.5 Hamulce wciągarki
W tej sekcji omówiono zarówno hamulec główny, jak i hamulec wejściowy.
Hamulce wejściowe są hamulcami automatycznymi na wale silnika napędowego i są wymagane w przypadku
stosowania napędów elektrycznych (i niektórych hydraulicznych). Takie napędy zwykle nie mają możliwości utrzymania
pozycji bez hamulca wejściowego i w przeciwnym razie po prostu obracałyby się swobodnie, pozwalając linom
cumowniczym na rozciąganie pod własnym ciężarem (patrz sekcja 6.2.5.4).
Hamulec główny zabezpiecza bęben, a tym samym linę cumowniczą, na końcu statku
statek jest zacumowany. Hamulec główny jest zaprojektowany tak, aby renderował się, zanim pojawią się obciążenia
liniowe
nadmierne, aby zmniejszyć ryzyko zerwania cum. Wciągarki obsługujące wiele bębnów
zawsze będzie wymagać hamulca głównego dla każdego bębna wciągarki.
W idealnym przypadku hamulec wyciągarki powinien trzymać i renderować w bardzo małym zakresie. Tynk powinien
odciążać tylko na tyle, aby napięcie liny cumowniczej wróciło do bezpiecznego poziomu.
Obciążenie trzymające hamulca wciągarki jest ustawione na 60% projektowego MBL statku. Obliczenia służące
ustaleniu MBL można znaleźć w części trzeciej.
Hamulce wciągarki są zazwyczaj typu taśmowego. Chociaż hamulce tarczowe są powszechnie stosowane jako hamulce
główne w wciągarkach o dużym obciążeniu, takich jak te do obsługi kotwic i holowania, nie są one powszechne na
tankowcach. Dla kompletności załączono opis hamulców tarczowych. Hamulce tarczowe są częściej stosowane jako
hamulec wejściowy.
6.2.5.1 Hamulce taśmowe
Hamulec główny musi działać w wąskim, przewidywalnym zakresie obciążenia, aby mógł spełniać swoją rolę jako część
systemu bezpieczeństwa cumowania.
Hamulce taśmowe pozwalają przy stosunkowo małej sile wejściowej wygenerować duże obciążenie hamowania,
dlatego możliwe jest ręczne załączenie tego typu hamulca. Chociaż ten układ jest prosty, ma pewne wady, na przykład:
Zmienna wydajność wynikająca z siły fizycznej operatorów podczas dokręcania hamulca.
· Zmiany w działaniu taśmy hamulcowej na skutek zużycia lub obecności korozji, wilgoci lub oleju.
Wrażliwość na kierunek zwijania (patrz rozdział 6.3.4.2).
Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Problemy te w mniejszym lub większym stopniu dotyczą różnych konstrukcji hamulców.

Hamulec taśmowy przykręcany

150
Prosty hamulec taśmowy z mocowaniem śrubowym wymaga regularnej konserwacji, regularnych testów
obciążenia i szczególnej ostrożności podczas obsługi, aby uzyskać przewidywalne ustawienia obciążenia hamulca,
nawet przy użyciu kluczy dynamometrycznych.
Głównym problemem hamulców taśmowych skręcanych jest ich ręczna obsługa. Po zacumowaniu, jeśli obciążenie
liny wzrośnie, opaska hamulca rozciągnie się. Operator może ulec pokusie ponownego dokręcenia koła
hamulcowego do pierwotnego ustawienia momentu obrotowego koła. Ponowne dokręcenie może spowodować
zerwanie liny cumowniczej przed poślizgiem hamulca. Problem można złagodzić, stosując hamulce sprężynowe.
Odmiana hamulca śrubowego wykorzystuje cylinder hydrauliczny do ustawiania hamulca. Manometr podłączony
do cylindra umożliwia załączenie hamulca zgodnie z ustawieniem obciążenia hamulca. Po włączeniu hamulca za
pomocą wspomagania hydraulicznego obciążenie zostaje przeniesione na połączenie mechaniczne poprzez
dokręcenie koła zamachowego, aż ciśnienie w cylindrze wspomagania zacznie spadać. Chociaż ta funkcja eliminuje
potrzebę stosowania klucza dynamometrycznego, hamulec ma te same wady, co hamulec śrubowy.
Hamulce sprężynowe
Ręczny hamulec sprężynowy pokazano na rysunku 6.1. Podczas dokręcania śruby hamulca sprężyna jest ściskana,
a ściskanie jest proporcjonalne do obciążenia trzymającego hamulca. Kiedy hamulec jest testowany i
dostosowywany do prawidłowej siły renderowania, wskaźnik jest ustawiany tak, aby można było wielokrotnie
resetować hamulec prawidłowa wartość. Ten typ wskaźnika ustawienia hamulca sprężynowego w pełni
kompensuje zużycie okładzin hamulcowych i wydłużenie mechanizmu hamulcowego.

Rysunek 6.1: Hamulec sprężynowy z ustawieniem ręcznym

Sprężynowy hamulec taśmowy ze zwalnianiem hydraulicznym pokazano na rysunku 6.2. W pokazanym przypadku hamulec jest
zwalniany za pomocą ręcznej pompy hydraulicznej. Aby włączyć hamulec, otwiera się zawór w celu zwolnienia ciśnienia
hydraulicznego. Wciągarki z napędami hydraulicznymi mogą wykorzystać główne ciśnienie hydrauliczne do zwolnienia hamulca.
Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

Pokrętło nie jest używane do rutynowej obsługi. Służy do regulacji naciągu sprężyny podczas kalibracji oraz do zwolnienia hamulca
w przypadku awarii układu hydraulicznego. Po każdej kalibracji koło zamachowe należy zabezpieczyć plombą, aby zapobiec
manipulacji. Alternatywnie śruba hamulca może być wyposażona we wskaźnik ustawienia hamulca aby zapewnić łatwą wzrokową
kontrolę prawidłowego ustawienia hamulca.

151
Rysunek 6.2: Hamulec sprężynowy ze zwalnianiem hydraulicznym

6.2.5.2 Czujniki obciążenia na bębnach hamulcowych

Dostępne są czujniki obciążenia umożliwiające odczyt obciążenia przewodu hamulca. Daje to dokładne wskazanie
obciążenia liny, gdy statek jest zacumowany, a liny są trzymane na hamulcu wciągarki. Jedna konstrukcja wykorzystuje
tensometr wbudowany w sworzeń ustalający w punkcie kotwiczenia hamulca. Odczyt może być również
poprowadzony do lokalizacji centralnej, takiej jak sterownia ładunku, aby umożliwić bardziej regularne monitorowanie
obciążeń linii. Nie powinno to zastępować regularnych kontroli fizycznych wciągarki i lin cumowniczych. Czujniki
obciążenia podają jedynie obciążenie hamulca i nie wskazują obciążenia linii, gdy hamulec jest wyłączony i używany
jest napęd wciągarki.
OCIMF zaleca montaż czujników obciążenia, których odczyt jest dostępny lokalnie i w centralnej lokalizacji (zwykle w
sterowni ładunku) w przypadku nowego tonażu powyżej 16 000 DWT. Należy rozważyć modernizację istniejącego
tonażu.
6.2.5.3 Hamulce tarczowe
Hamulce tarczowe są powszechnie stosowane jako hamulce główne w obsłudze kotwic i wciągarkach holowniczych
ale niewiele, jeśli w ogóle, jest używanych jako alternatywa dla hamulców taśmowych jako głównych hamulców
podczas cumowania
wciągarki. Hamulce tarczowe wykorzystują zacisk, który wywiera tarcie na tarczę. Zacisk jest ogólnie
sterowany elektrycznie, co zapewnia większą precyzję w ustawianiu obciążenia hamulca. Hamulce tarczowe działają
równie dobrze w każdym kierunku obrotu.
6.2.5.4 Hamulec wejściowy silnika napędowego
Silniki elektryczne i niektóre silniki hydrauliczne mają tendencję do swobodnego obracania się, gdy zasilanie jest
wyłączone, co pozwala na niekontrolowane wybieganie liny cumowniczej. Aby temu zapobiec, można je wyposażyć w
automatyczne hamulce na wale silnika napędowego. Nazywa się je hamulcami wejściowymi, a czasami hamulcami
magnetycznymi. ISO 3730 wymaga, aby wszystkie elektryczne silniki napędowe były wyposażone w automatyczny
układ hamulcowy o wytrzymałości 1,5-krotności obciążenia bębna. Te hamulce wejściowe stanowią uzupełnienie
głównego hamulca wciągarki.
Hamulec wejściowy jest uruchamiany przez sprężyny, gdy zasilanie jest wyłączone. Do aktywacji elektromagnesów
zwalniających hamulec wejściowy wymagana jest moc. Zasilanie jest włączane, gdy dźwignia sterująca znajduje się w
pozycji unoszenia lub renderowania. W przypadku awarii zasilania hamulec wejściowy pozostaje włączony. Dzięki temu
hamulce są niezawodne.

Hamulce wejściowe nie są zwykle używane jako hamulce główne wciągarki, ponieważ wymagałoby to, aby wszystkie
elementy układu napędowego, w tym przekładnia, były w stanie wytrzymać obciążenie hamujące wciągarki.
Ponadto, jeśli bęben pozostanie włączony, a taśma hamulcowa zostanie ustawiona, zarówno hamulec bębnowy, jak i
hamulec wejściowy będą działać zgodnie, a wciągarka cumownicza nie będzie pracować na poziomie 60% MBL
projektu statku.

152
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

6.3 - Projektowanie i budowa wciągarek cumowniczych

Ogólne wymagania dotyczące wciągarek cumowniczych na statkach są omówione w normach ISO 3730 Przemysł
stoczniowy i konstrukcje morskie – Wciągarki cumownicze oraz ISO 7825 Maszyny pokładowe – Wymagania ogólne.
6.3.1 Wydajność wyciągarki
OCIMF zaleca przestrzeganie specyfikacji wydajności wciągarki podanych w tabeli 2 normy ISO 3730 z wyjątkami
podanymi w sekcji 6.3.1.4.
ISO 3730 używa innej terminologii do opisu wytrzymałości niż OCIMF używa w tej publikacji. Rysunek 6.3 pokazuje, w
jaki sposób specyfikacje wydajności wciągarki w ISO odnoszą się do siebie nawzajem oraz jak terminy ISO odnoszą się
do zaleceń wytrzymałościowych OCIMF i MBL projektu statku. Zobacz glosariusze obu publikacjach w celu uzyskania
pełnej definicji tych terminów.

Silnik napędowy Bęben Hamulec Wytrzymałość

Ramy wciągarki cumowniczej, Bęben wciągarki cumowniczej

SMYS=118% SMYS=111%

Ramy wciągarek cumowniczych, Wciągarka

cumownicza
fundamenty i hamulec
DBL=100% statek DBL=100% statek
konstrukcja MBL konstrukcja MBL

Obciążenie trzymające hamulec

(ISO)80% statku
projekt MBL

Obciążenie trzymające hamulec

(OCIMF) 60% statku
projekt MBL

Obciążenie Napęd wciągarki cumowniczej Napęd wciągarki

renderowania cumowniczej
maksymalnie 50% Hamulec wejściowy
statku trzymający ładunek
projekt MBL 1,5 x obciążenie składniki SMYS=111% DBL
DBL=Obciążenie renderowania
bębna
Obciążenie regeneracyjne
<=0,5X obciążenie
bębna
Obciążenie bębna
22-33% statku
projekt MBL

Obciążenie regeneracyjne
min 11-17% statku
projekt MBL

Rysunek 6.3: Specyfikacje wydajności wciągarki ISO i zalecenia dotyczące wytrzymałości OCIMF w odniesieniu do projektu statku MBL

6.3.1.1 Obciążenia wyciągarką

W ISO stosowane są następujące terminy dotyczące obciążenia wciągarki, do których odniesienie znajduje się na
rysunku 6.3 powyżej.
Obciążenie bębna
Czasami nazywany obciążeniem znamionowym lub obciążeniem ciągnącym. Jest to siła uciągu, jaką lina cumownicza
może rozwinąć przy prędkości znamionowej na pierwszej warstwie. Podane wartości nie powinny być mniejsze niż
22% i nie większe niż 33% projektowego MBL statku. Wartość ta zapewnia odpowiednią siłę, aby przeciwstawić się
siłom otoczenia, unikając jednocześnie nadmiernego naprężenia liny.
Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

Obciążenie renderowania
Czasami określana jako zdolność uciągu przeciągnięcia lub udźwigu przeciągnięcia.
Jest to siła uciągu liny, jaką będzie wywierać wciągarka, gdy ster będzie w pozycji podniesionej, a lina cumownicza
będzie utrzymywana nieruchomo. Aby wciągnąć statek na nabrzeże w przypadku dużych obciążeń środowiskowych,
pożądane jest duże obciążenie renderujące. Jednakże obciążenie renderujące nie powinno być tak duże, aby istniało
ryzyko zerwania liny cumowniczej i nigdy nie powinno przekraczać 50% projektowego MBL statku.
Obciążenie regeneracyjne
Jest to obciążenie przykładane przez wciągarkę z automatycznym napinaniem do liny cumowniczej, które ma zostać
odzyskane podczas pracy przy napinaniu automatycznym.
6.3.1.2 Prędkości wciągarki

153
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Nominalna prędkość cumowania

Czasami nazywana prędkością znamionową lub prędkością projektową.
Nominalna prędkość cumowania to prędkość, którą można utrzymać przy obciążeniu znamionowym przyłożonym do
liny cumowniczej. Nominalna prędkość cumowania w połączeniu z obciążeniem bębna określa zapotrzebowanie mocy
napędu wciągarki.
Prędkość linii lekkiej
Czasami nazywana prędkością bez obciążenia lub prędkością na luzie.
Jest to prędkość, jaką może osiągnąć wciągarka przy znikomym obciążeniu liny cumowniczej. Duża prędkość jest
niezbędna, aby szybko przesunąć linę cumowniczą do punktu zacumowania na brzegu lub szybko sprowadzić linę z
powrotem na pokład.
6.3.1.3 Pojemność bębna
Bęben powinien być w stanie pomieścić całą długość liny cumowniczej. Wymagania dotyczące pojemności bębna, jego
długości i wysokości kołnierza zawarte są w normie ISO 3730. ISO 3730 definiuje również bębny o normalnej i dużej
pojemności.
W przypadku wciągarek z dzielonym bębnem powinna istnieć możliwość przechowywania całej długości liny
cumowniczej w części bębna przeznaczonej do przechowywania. Umożliwiłoby to szybkie wyciągnięcie liny
cumowniczej podczas cumowania, bez konieczności przenoszenia liny przez szczelinę kołnierza rozdzielającego.
6.3.1.4 Zalecenia dotyczące wydajności OCIMF
Zalecenia OCIMF różnią się od zaleceń ISO 3730 w następujących kwestiach.
Obciążenie trzymające hamulec
OCIMF zaleca ustawienie obciążenia trzymającego hamulca na poziomie 60% MBL konstrukcji statku w pierwszej
warstwie zamiast wartości 80% określonej w normie ISO 3730. Hamulec powinien mieć możliwość ustawienia wartości
do 80%, aby zawsze umożliwić ustawienie na poziomie 60%, niezależnie od zużycia hamulca.
Prędkość linii lekkiej
OCIMF zaleca prędkość lekkiej liny 45 m/min w pierwszej warstwie bębna, czyli o 50% więcej niż 30 m/min określone w
normie ISO 3730. Zalecana prędkość OCIMF uwzględnia, że ​podczas szybkiego rozwijania/wyciągania liny lina
cumownicza zwykle nie jest na pierwszej warstwie, nawet w przypadku wciągarek z dzielonym bębnem, a rzeczywista
prędkość linii może być nawet o 50% wyższa niż znamionowa prędkość pierwszej warstwy. Różne typy napędów mogą
osiągać różne prędkości linii świetlnych; należy to wziąć pod uwagę przy określaniu wydajności i typu napędu dla
nowego sprzętu. Na przykład niskociśnieniowy dwubiegowy silnik łopatkowy może osiągnąć tylko dwukrotnie większą
prędkość znamionową.
6.3.2 Wymagania wytrzymałościowe
Wytrzymałość wciągarki cumowniczej powinna opierać się na kryteriach MBL konstrukcji statku, obliczonych zgodnie z
rozdziałem trzecim.
Tabela 6.1 przedstawia wymagania wytrzymałościowe dla wciągarki cumowniczej. W przypadku konfliktu z ISO 3730
należy zastosować wyższą z dwóch liczb.
Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Dopasowywa Wartość obciążenia i Wyraźny Zaprojektować Test

nie podstawę Limit stresu
Pozycja SWL z Obci
Dopasowywa Obciążenie (DBL) ążen
nie ie
Cumowanie Dzielone bębny: Projekt statku DBL=statek SMYS=1,18x DBL
wciągarka na pierwszej warstwie MBL projekt MBL projekt statku
ramki i
Bębny niepodzielne: MBL
podwaliny
normalna warstwa
robocza
(drugi lub trzeci)
Cumowanie Dzielone bębny: Projekt statku DBL=statek Patrz uwaga 1 DBL
bęben na pierwszej warstwie MBL
wciągarki, projekt MBL
wały i
namiar Bębny niepodzielne:
normalna warstwa
robocza

154
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

(drugi lub trzeci)

Cumowanie Nie dotyczy Projekt statku DBL=Renderowan Zobacz uwagi DBL
ie 2
napęd MBL Obciążenie i3
wyciągarki
składniki
Cumowanie Dzielone bębny: Projekt statku SMYS=1,18x DBL
wciągarka na pierwszej warstwie MBL projekt MBL MBL
hamulce
Bębny niepodzielne:
normalna warstwa robocza
(drugi lub trzeci)
Tabela 6.1:Wymagania wytrzymałościowe dla wciągarek cysternowych

Uwagi:
1. Bęben, wały i łożyska wciągarki cumowniczej należy projektować tak, aby maksymalne naprężenia w DBL
wynosiły ≤90% granicy plastyczności.
2. Elementy napędu wciągarki cumowniczej należy projektować tak, aby maksymalne naprężenia w DBL wynosiły
≤90% granicy plastyczności.
3. W przypadku stosowania wielobiegowych silników elektrycznych, np. silników indukcyjnych, moment obrotowy
zastosowany podczas zmiany z jednego stopnia prędkości na drugi może być wyższy niż obciążenie spowodowane
przeciągnięciem i dlatego należy go stosować jako DBL.
4. W przypadku stosowania wielu bębnów ramy wciągarek cumowniczych, fundamenty, wał napędowy i łożyska
powinny uwzględniać możliwość zbliżania się wszystkich bębnów do MBL.
Chociaż hamulce powinny zepsuć się przed zerwaniem liny cumowniczej, wciągarka może zostać poddana
obciążeniu MBL liny cumowniczej w pełnym zakresie konstrukcji statku w ekstremalnych warunkach, np. w wodzie
morskiej. nadmierne dociągnięcie hamulca lub zwoje linki zwalniającej. Z tego powodu zaleca się, aby wszystkie
elementy konstrukcyjne wciągarki, w tym hamulce, fundamenty i konstrukcja pomostu nośnego, były
zaprojektowane zgodnie z tabelą 6.1.
Jeżeli hamulec wejściowy napędu ma być hamulcem głównym, wszystkie elementy, łącznie z przekładniami
redukcyjnymi, muszą być oparte na projekcie statku MBL linii cumowniczej. W przypadku wciągarek z
niepodzielnymi bębnami należy założyć, że lina cumownicza znajduje się w warstwie, która wytwarza największe
naprężenia w każdym poszczególnym elemencie. W przypadku wciągarek z bębnami dzielonymi należy przyjąć, że
lina cumownicza znajduje się na pierwszej warstwie.
Projektanci statków powinni zwrócić szczególną uwagę na konstrukcję wsporczą hamulców taśmowych ze stałym
końcem, ponieważ jest to główny punkt przenoszenia obciążenia.
6.3.3 Bębny wciągarki
6.3.3.1 Bębny dzielone
Wciągarka z dzielonym bębnem to zwykły bęben podzielony kołnierzem karbowanym na:
Sekcja przechowywania.
Sekcja napięcia.
Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

Przykłady można znaleźć na rysunkach 6.4 i 6.5.

Wciągarka z dzielonym bębnem pracuje tylko z jedną warstwą liny cumowniczej na odcinku napinającym i teoretycznie
może utrzymać stałą, dużą siłę trzymania hamulca.

155
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Rysunek 6.4: Wciągarka z dzielonym bębnem

Rysunek 6.5: Lina cumownicza HMSF z płaszczem na wciągarce z dzielonym bębnem

Wymagania projektowe dotyczące długości bębna są zawarte w normie ISO 3730. Minimalna liczba zwojów
potrzebnych na odcinku naprężającym bębna może się różnić w zależności od rodzaju liny cumowniczej. Zaleca się,
aby projektanci statków uwzględnili co najmniej dziesięć zwojów w celu dostosowania liny do różnych warunków typy.
Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Jako ogólne wytyczne należy uwzględnić, co następuje:

·Minimalnie dziesięć zwojów liny stalowej i lin cumowniczych HMSF.
·Minimum pięć do sześciu zwojów w przypadku konwencjonalnych lin cumowniczych.
Bębny, które są zbyt szerokie lub zbyt małe, mogą nie być prawidłowo nawijane.
6.3.3.2 Bębny niepodzielne

156
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Często trudno jest prawidłowo nawinąć i ułożyć linę cumowniczą na niepodzielnych bębnach. Jeśli lina
cumownicza nie zostanie prawidłowo nawinięta, może ulec uszkodzeniu w wyniku naprężenia systemu.
Postępowanie zgodnie z wytycznymi dotyczącymi kąta floty i składu wyposażenia zawartymi w sekcji 4.13 jest
jeszcze ważniejsze niż w przypadku bębnów dzielonych.

Rysunek 6.6: Niepodzielona wciągarka bębnowa

6.3.3.3 Bębny wciągarki do obsługi lin podbierających SPM

Statki, które mogą prowadzić handel z SPM, powinny być wyposażone tak, aby bezpiecznie obsługiwać linie
odbioru SPM (patrz sekcja 4.3).
Bębny magazynujące wciągarki używane do odzyskiwania lin podbierających SPM powinny być ustawione tak,
aby umożliwić bezpośrednie proste prowadzenie z kipą dziobową i ogranicznikiem łańcucha dziobowego bez
użycia rolek cokołu. To względne ustawienie wyposażenia cumowniczego SPM cysterny w bezpośrednim
prowadzeniu jest najbezpieczniejszy i najskuteczniejszy sposób obsługi linii odbioru SPM. Jeżeli projekt układu
cumowniczego nie pozwala na bezpośrednie prowadzenie, może zaistnieć potrzeba zastosowania rolek cokołu, ale
dalsze wytyczne znajdują się w sekcji 4.3.3, w tym ograniczenia. Może zaistnieć potrzeba rozważenia
zamontowania specyficznych wciągarek cumowniczych SPM jako dodatku do wszelkich normalnych kombinacji
wciągarki cumowniczej i windy kotwicznej.
Bębny magazynujące wciągarki używane do przechowywania linii podbierającej SPM powinny być w stanie
unieść co najmniej 15 ton na pierwszą warstwę i pomieścić 150 m liny o średnicy 80 mm. Rozmiar kołnierza
bębna powinien być wystarczający, aby pomieścić tę ilość liny i każdą linkę trwale umieszczoną pod spodem.
Używanie bębnów wypaczających do przenoszenia lin podbierających jest uważane za niebezpieczne i należy go
unikać.
Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

6.3.4 Hamulce wciągarki

6.3.4.1 Obciążenie trzymające hamulec
OCIMF zaleca, aby hamulec główny był ustawiony na 60% projektowego MBL statku na pierwszej warstwie. Różni się
to od wymagania ISO 3730, zgodnie z którym zdolność utrzymywania hamulca głównego powinna wynosić 80%
projektowego MBL statku na pierwszej warstwie.
Dzieje się tak, ponieważ hamulce mogą ulec pogorszeniu w wyniku zużycia podczas eksploatacji, dlatego zaleca się,
aby nowe wyposażenie było zaprojektowane tak, aby wytrzymać 80% MBL projektu statku, ale z możliwością regulacji
do 60% MBL projektu statku, aby spełnić zalecenia OCIMF.
Wciągarki dwubębnowe nie powinny posiadać więcej niż jednej warstwy liny cumowniczej na naciągu

157
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

części bębna, ponieważ może to zmniejszyć siłę trzymania hamulca wciągarki cumowniczej.
Hamulce wyciągarki są zaprojektowane tak, aby można je było ustawić jedną warstwą wokół bębna wyciągarki.Dalej
dalej
odległość na zewnątrz od środka bębna zmniejsza siłę niezbędną do renderowania wciągarki
hamulec. Zabezpieczenie hamulca drugą warstwą spowoduje, że rendering będzie o 11% mniejszy od deklarowanego
zdolność hamowania i o 25% w przypadku ustawienia hamulca z czwartą warstwą.
W przypadku niepodzielnych bębnów wciągarki zaleca się zwrócić się do producenta o wskazówki dotyczące
utrzymania wartości zalecanej przez OCIMF dla tynku hamulcowego.
W przypadku hamulców sprężynowych taśma hamulca obróci się podczas pracy o ćwierć do pół obrotu poza
początkowy punkt poślizgu występujący podczas badania przed osiągnięciem pełnego obciążenia trzymającego.
Końcowe obciążenie trzymające hamulców sprężynowych będzie zatem wyższe niż poślizg początkowy obciążenie
zarejestrowane. Obciążenie to może wynosić 10–20% powyżej obciążenia testowego ze względu na połączenie
efektu serwa w hamulcu i siły sprężyny działającej na śrubę hamulca, która kompensuje wydłużenie taśmy i
mechanizmu hamulca.
Jeśli hamulec sprężynowy zostanie przetestowany pod kątem 80% MBL projektu statku, końcowe obciążenie
trzymające hamulca może wynosić 90-100% MBL projektu statku. Dlatego ważne jest, aby hamulce sprężynowe
zostały przetestowane i wyregulowane tak, aby osiągały nie więcej niż 60% projektowego MBL statku, co daje
prawdopodobne końcowe obciążenie hamulca wynoszące około 70-80% projektowego MBL statku, jak pokazano na
rysunku 6.7.

Rysunek 6.7: Wpływ poślizgu na końcowe obciążenie hamulca

Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

6.3.4.2 Nawijanie na bębny

Hamulce taśmowe są zaprojektowane tak, aby działały efektywnie (tzn. do renderowania) tylko w jednym kierunku
i należy to wziąć pod uwagę przy zwijaniu lin cumowniczych na bębny. Hamulce tarczowe działają skutecznie w
obu kierunkach.
Poprzednie wytyczne dotyczące prawidłowego nawijania lin cumowniczych na bębny wciągarki zakładały, że
nieruchomy koniec taśmy hamulcowej jest napięty, a układ taśmy hamulcowej jest podobny do rysunku 6.8. Na
rysunku 6.8 konstrukcja hamulca jest ustawiona tak, aby utrzymać linę cumowniczą działającą zgodnie z ruchem
wskazówek zegara (a wszelkie renderowanie będzie odbywać się w tym kierunku). Owijanie liny cumowniczej wokół
bębna również powinno odbywać się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aby ułatwić taki ruch.

158
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Na rysunkach 6.8 i 6.9 „wyjście 1” i „wyjście 2” pokazują standardowe i alternatywne opcje kierunku rozwijania liny
cumowniczej oraz wskazują odpowiedni kierunek zwijania zgodnie z ruchem wskazówek zegara na rysunku 6.8 i
przeciwnie do ruchu wskazówek zegara na rysunku 6.9.
Naprężona lina cumownicza naciska na nieruchomy koniec taśmy hamulcowej, wpychając wolny koniec taśmy w
stronę nieruchomego końca i powodując zaciśnięcie lub zamknięcie razem dwóch połówek taśmy wokół bębna
wciągarki.

Rysunek 6.8: Standardowy kierunek renderowania

Niektóre wciągarki mają układ taśm hamulcowych, w których stały koniec taśmy jest raczej ściskany, a nie
naprężony, podczas pracy z prawidłowo nawiniętymi linami cumowniczymi. Układy te są często kojarzone z
konstrukcjami, które zawierają hamulce sprężynowe ze zwalnianiem hydraulicznym, jak pokazano na rysunku 6.9.
Siła wywierana przez linę cumowniczą prawidłowo nawiniętą powoduje, że na konstrukcję pokładu działa siła
reakcji. Siła ta ma kierunek przeciwny do siły występującej w standardowym układzie hamulcowym.
Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

Rysunek 6.9: Alternatywny kierunek renderowania

W obu przypadkach efekt naprężenia linki jest podobny, tzn. obie połówki taśmy zostają zaciśnięte lub złączone razem.
Obydwa rozwiązania są dopuszczalne.
Jeżeli operatorzy statków mają jakiekolwiek wątpliwości co do prawidłowego kierunku zwijania, należy skonsultować
się z producentem wciągarki.
6.3.4.3 Badania warsztatowe producenta

159
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

Protokoły testowania są określone w normie ISO 3730.

Wymagania i opcje, jakie może wybrać operator statku, to:
Testowanie prototypu
Producent i nabywca mogą zgodzić się na przyjęcie certyfikatu badania prototypu zamiast badania typu.
Testowanie typu
Jedna wciągarka z każdej partii powinna zostać przetestowana zgodnie z protokołem ISO 3730.
Jeżeli wymagane są badania wykraczające poza badanie typu, należy je uzgodnić między producentem a nabywcą w
momencie zawierania umowy.
Indywidualne testy
Jeżeli jest to wymagane, należy przeprowadzić indywidualne badanie zgodnie z normą ISO 3730.
6.3.4.4 Próba odbiorcza na pokładzie
Zaleca się przeprowadzenie pokładowego testu odbiorczego z mocą statku po zamontowaniu wciągarki. Test odbiorczy
powinien obejmować test hamulca wyciągarki.
6.3.5 Sterowanie wciągarkami, platformy i obszar roboczy operacji cumowania
Sterowanie wciągarką powinno być zamontowane tak, aby operator mógł dobrze widzieć obszar roboczy cumowania i
innych członków ekipy cumowniczej. Elementy sterujące powinny być rozmieszczone tak, aby mieć pewność, że
operator nie jest narażony na ryzyko ze strony ruchomych części.
Projektując i montując platformy i kraty wokół wciągarek i ich elementów sterujących, należy zwrócić uwagę na
zapewnienie nieprzerwanego bezpiecznego dostępu do bębnów, elementów sterujących i punktów konserwacyjnych.
Platformy dostępowe powinny być jednopoziomowe, poziome i wystarczająco głębokie/szerokie, aby umożliwić dwóm
operatorom bezpieczną pracę obok siebie lub jeden za drugim oraz przemieszczanie się o jeden lub dwa stopnie w
dowolnym kierunku. Platformy dostępowe powinny rozciągać się na długość wciągarki od hamulca/sterowania do
bębna/bębna nawijającego (jeśli jest zamontowany).
Należy unikać platform z wieloma poziomami i platform, które nie spełniają powyższych zaleceń. Ograniczenie
przestrzeni wokół wciągarki poważnie ogranicza cumowanie
Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

zdolność zespołu do bezpiecznej obsługi wciągarki lub poruszania się po niej w celu zwiększenia świadomości
sytuacyjnej podczas operacji.
W przypadku istniejącego tonażu operatorzy statków powinni rozważyć modyfikację lub powiększenie istniejących
platform zgodnie z powyższymi zaleceniami podczas następnego planowanego okresu naprawy.
Należy zapewnić osłony chroniące operatora przed poruszającymi się maszynami i zapewniające operatorowi coś,
czego może się trzymać, jeśli statek się poruszy.
Wokół wciągarek pokładowych należy zamontować osłonę, aby zapobiec wyciekom oleju z wciągarki i zanieczyszczeniu
obszaru roboczego.
Można rozważyć zdalne sterowanie. Patrz sekcja 2.3.3.2.
6.3.6 Tabliczki znamionowe i plakaty
Wciągarka cumownicza powinna mieć zamontowaną na stałe, odporną na korozję tabliczkę znamionową w widocznym
miejscu, zgodnie z normą ISO 3730. Na tabliczce znamionowej należy oznaczyć co najmniej: obciążenie bębna,
nominalną prędkość cumowania i obciążenie trzymające.
Każdy bęben powinien posiadać zamontowaną na stałe, odporną na korozję płytkę, na której znajduje się oznaczenie
prawidłowego sposobu nawijania.
6.3.7 Informacje przekazywane armatorowi statku
Konstruktor statku, przy pomocy producenta wciągarki cumowniczej, powinien przy dostawie statku przekazać
armatorowi następujące informacje:
·Plan ustaleń dotyczących holowania i cumowania, który zawiera informacje wymienione w ujednoliconych
wymaganiach IACS A2 Armatura pokładowa i wsporcze konstrukcje kadłuba związane z holowaniem i cumowaniem na
statkach konwencjonalnych oraz A3 Projektowanie i testowanie wind kotwicznych.
Informacje wymagane dla MSMPR (patrz sekcja pierwsza).
Instrukcja obsługi wciągarki cumowniczej i związanego z nią wyposażenia.
·Wymagania konserwacyjne dla wciągarki cumowniczej i związanego z nią wyposażenia.

6.4 - Eksploatacja i konserwacja wciągarek cumowniczych

160
 Wytyczne dotyczące sprzętu cumowniczego (MEG4)

6.4.1 Automatyczne wciągarki napinające

Wciągarki automatyczne nie powinny być używane w trybie automatycznym, gdy podłączony jest system przenoszenia
ładunku.
W trybie automatycznym wciągarki te mogą poddawać się obciążeniu i pozwolić statkowi na przesunięcie się z pozycji,
co w konsekwencji stwarza ryzyko dla morskich ramion załadunkowych i węży. Tryb automatyczny może być
odpowiedni w przypadku zbiornikowców, które nie są zaangażowane w operacje przesyłania ładunków, np. na
postojowych kojach.
Cumowania należy zabezpieczać przy zaciągniętym bębnie wciągarki zaciągniętym na hamulcu ręcznym i przy
wyłączonym napędzie wciągarki.
6.4.2 Redundancja silników napędu wciągarki
Jeśli wciągarka, zwłaszcza z wieloma bębnami, jest zależna od jednego silnika, należy zastosować kroki
należy podjąć, aby upewnić się, że awaria silnika nie doprowadzi do poważnej i trwałej utraty cumowania
zdolność. Może to obejmować trzymanie na pokładzie zapasowych silników każdego typu i/lub wystarczającej ilości
części zamienne do natychmiastowej naprawy. Jeżeli plan redundancji zakłada połączenie wciągarek z innymi
wciągarek, ich rozmieszczenie należy przedstawić na planie cumowania statku.
6.4.3 Wciągarki dzielone
Lina cumownicza jest wysyłana na brzeg bezpośrednio z sekcji magazynowania dzielonego bębna. Po odzyskaniu liny
cumowniczej nawija się ją bezpośrednio na sekcję magazynującą, aż będzie dostępny luz wystarczający do
wystarczającej liczby zwojów sekcji napinającej, aby:
1. Trzymaj napięcie cumy tylko na odcinku napinającym.
2. Zapewnij dodatkowe zakręty, aby umożliwić regulację liny cumowniczej podczas transportu ładunku.
W tym momencie lina cumownicza przechodzi przez szczelinę z sekcji magazynowej do sekcji napinającej.

Określenie, kiedy jest właściwy moment na przeniesienie liny cumowniczej z sekcji magazynowania do sekcji
naprężającej, może być trudne, szczególnie w przypadku stosowania długich odcinków liny cumowniczej, np. podczas
transportu. w MBM. Należy zachować ostrożność, aby zapobiec naprężeniu liny cumowniczej podczas jej
przeprowadzania przez szczelinę. To napięcie może uszkodzić linę cumowniczą lub zranić personel zaangażowany w
transport. Operacje cumowania należy prowadzić tak, aby uniknąć nadmiernych warstw na bębnie napinającym.
6.4.4 Wciągarki bębnowe niepodzielne
Operatorzy wciągarek powinni zostać poinformowani i przeszkoleni w zakresie użytkowania niepodzielnej wciągarki
bębnowej, aby zapewnić integralność miejsc do cumowania i bezpieczne zacumowanie statku. W szczególności
powinni być świadomi zagrożeń związanych z wbijaniem się zewnętrznych warstw liny cumowniczej w dolne warstwy
pod wpływem naprężenia, co może prowadzić do uszkodzenia liny i potencjalnych obrażeń personelu.
6.4.5 Hamulce wciągarki
Hamulce taśmowe są zaprojektowane do działania w jednym kierunku (patrz sekcja 6.3.4.2) i operatorzy powinni być
świadomi prawidłowego kierunku. Tabliczka producenta powinna wskazywać prawidłowy kierunek nawijania. Jeżeli nie
jest to przewidziane, należy przy najbliższej okazji pomalować każdy bęben i trwale oznaczyć układ nawijający.
Niektóre wciągarki hydrauliczne wysokociśnieniowe są wyposażone w zawór przeciwwagi działający jak hamulec
silnika. W przypadku tych wciągarek hamulec musi zostać zaciągnięty natychmiast po zakończeniu operacji
cumowania, ponieważ silnik może pełzać w kierunku wyciągania, jeśli ma wewnętrzny przeciek.
Hamulce ze wspomaganiem hydraulicznym i niektóre hamulce sprężynowe z ręcznym zwalnianiem hydraulicznym
wyglądają podobnie. Operatorzy powinni zapoznać się z instrukcją operacyjną lub instrukcją producenta dotyczącą
instalacji na ich konkretnym statku, aby upewnić się, jakiego typu używają.
Hamulce wciągarki muszą działać prawidłowo, aby osiągnąć żądane obciążenie trzymające.
6.4.5.1 Wpływ warstw cumy na obciążenie hamulca
Wskazówki dotyczące wpływu warstw na obciążenie trzymające hamulca znajdują się w rozdziale 6.3.4.1.
Wciągarka bębnowa dzielona
Obciążenie trzymające jest zwykle podawane dla pierwszej warstwy liny cumowniczej na bębnie. Warstwy powinny
być tak zarządzane, aby utrzymać pojedynczą warstwę i zatrzymać tynk hamulcowy przy niższym obciążeniu.
Niedzielona wciągarka bębnowa
W przypadku niepodzielnych bębnów wciągarek zaleca się zwrócić się do producenta o wskazówki dotyczące
przestrzegania zaleceń OCIMF dotyczących tynkowania hamulców. Może to wymagać doświadczenia operacyjnego
statku w celu zidentyfikowania normalnej warstwy używanej w większości operacji cumowniczych.

161
 Sekcja szósta: Wciągarki cumownicze

6.4.5.2 Obciążenie trzymające hamulca

Poniżej przedstawiono czynniki wpływające na zdolność trzymania hamulca taśmowego. Procedury obsługi i
konserwacji powinny uwzględniać te czynniki.
Moment obrotowy przyłożony do hamulca
Rysunek 6.10 przedstawia wyniki serii testów obciążenia trzymającego hamulca na VLCC, gdy przyłożony moment
obrotowy jest zmienny. Obciążenie trzymające będzie się znacznie zmieniać wraz ze zmianą przyłożonego momentu
obrotowego. Dlatego istotne jest, aby operator prawidłowo zaciągnął hamulec.

Moc hamulca w tonach (kN)

Rysunek 6.10: Wpływ przyłożonego momentu obrotowego na siłę trzymania hamulca

Prosty hamulec śrubowy jest podatny na nieprawidłowe dokręcenie i nie jest zalecany w przypadku nowego tonażu
powyżej 16 000 DWT.
Tarcie i stan wyciągarki
Niewielka zmiana współczynnika tarcia spowoduje dużą zmianę nośności. W przypadku typowych hamulców
wciągarki cumowniczej zmiana nośności jest dwukrotnie większa od zmiany współczynnika tarcia. Na przykład 10%
zmiana tarcia spowoduje 20% zmianę nośności. Zmiana tarcia może wynikać z:
Zużycie obręczy lub okładziny hamulcowej.
·Zmiany warunków pogodowych.
Olej w hamulcu.
·Wilgoć.
·Nagromadzenie rdzy.
Czynniki te mogą zmniejszyć nośność hamulca nawet o 75%. Można to częściowo zrekompensować poprzez
wyłożenie felg hamulcowych stalą nierdzewną oraz częste testowanie i ponowną kalibrację.
6.4.6 Próba hamulca wciągarki
6.4.6.1 Cel i częstotliwość
Głównym celem testów hamulców jest sprawdzenie, czy hamulec będzie działał przy niższym obciążeniu niż
projektowany statek. MBL.OCIMF zaleca, aby hamulce były ustawione na 60% projektowego MBL statku.
Każdy hamulec wyciągarki powinien zostać przetestowany:
·Przed dostawą statku.
Corocznie, zgodnie z zaleceniami zawartymi w Międzynarodowym przewodniku bezpieczeństwa zbiornikowców i
terminali do przewozu ropy naftowej (ISGOTT).
·Po dokonaniu jakichkolwiek modyfikacji.
Po zakończeniu wszelkich prac konserwacyjnych.
Jeżeli występują oznaki przedwczesnego poślizgu hamulców lub powiązanego z nim nieprawidłowego działania.

162