You are on page 1of 61

‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬

‫حةمةد‬

‫صجنرية (‪)23‬‬ ‫يةبآلونشاوةناْى‬

‫ِؤمان‬
‫كورتة ر‬

‫شاخةواٌ عةىل حةمةد‬

‫ٖةوييَش‪2005 -‬‬
‫ضاثي دووةّ‬

‫‪1‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْاوى نتيَب‪ :‬خؤػةويظتى نضيَو يةصاْهؤدا‬


‫بابةت‪ :‬نوستة سؤَإ‬
‫ْووطةس ‪ :‬ػاخةوإ عةىل سةَةد‬
‫تريار‪ )1000( :‬داْــــة‬
‫ضاخ‪ :‬ضاثداْةء ئؤفظيَتى‬
‫تايحء ْةخؼةطاصى‪ٖ( :‬يـــــوا) بؤ نؤَجيوتةس‬
‫رَاسةى رَاسدٕ (‪ )347‬ى طايَى ‪ 2004‬ى دساوةتآ‪.‬‬

‫صجنرية (‪ )23‬ضاثي دووةّ‬ ‫يةبآلونشاوةناْى‬

‫‪2‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ضةىد ثةيظيَك بؤضاثى دووةو‬

‫خؤػةويظتى نضيَو يةصاْهؤ ْاوْيؼاْى نتيَبى ْووطةسى الو (ػـاخةوإ عـةىل‬


‫سةَةد)ة‪َ ،‬اوةيةى بةس يةئيَظتا ْوايَةى ْوآ يةدسيَزةى صجنرية بآلونشاوةناْيذا‪،‬‬
‫بآلونشدةوةو نتيَبداْةى نوسدى ثيَ ساصاْذةوة‪ ،‬دواى بآلو بووْـةوةى ئـةّ نوستـة‬
‫سؤَاْة بةتريارى (‪ )1000‬داْة‪ ،‬ئةجماسةػيإ طةْتةسى سؤػٓبريى بةٖشةو ْوايَةى‬
‫ْوآ ئةسنى ضاخ نشدٕء بآلونشدْةوةى ضـاثي دووةَـى تشتةئةطـتؤ بةبـةستيَهى‬
‫دوإء ْاوةسؤنيَهى ثوخت طةسيةْوآ ديَتـةوة بـةس ديـذةتإ‪ .‬ييَـشةدا ثشطـياسيَو‬
‫ديَـتة بةسدةممإ‪ . .‬ئايا بؤ ضاثى دووةّ؟‬
‫بيَطوَـإ َـٔ وةى خويَٓـةسيَهى ئـةّ نتيَبـة يةتـةو خويَٓذْـةوةو تويَبيظـت‬
‫بــووْى بةطــةسٖاتى سيهايــةتى ئــةّ نضــةى صاْهــؤ‪ ،‬صاّء وبــشئء يــادة تــاوء‬
‫ْاخؤػــةناْى نةطــاْى صاْهــؤّ ٖاتــةوة يــاد‪ ،‬ناتــآ عةػــكة فاػــيٌء تشطــٓاىء‬
‫توَاْاويةى ٖاوػيَوةى ئةّ نضة سةْطذاْةوةى صؤسبةى صؤسى قوتابياْى صاْهؤيـة‪،‬‬
‫نةدةياْويظــت يــةريَش ط ـيَبةسى عةػــلء خؤػةويظــتى ريــاْيَهى ْــوآ دسوطــت‬
‫بهــةٕء بةســةصو خؤصتــةوة ضــاوةساواْى داٖــاتووى تةَــةْيإ دةنــشد‪ ،‬نةضــى‬
‫سةػــةباى فــريام وخــةّء خةفــةت و بــيَ ئةَــةنى خةوْــة طــجيةناْياْى سةؾ‬
‫نشد!!! ناتـآ ئـةواْيؽ نةئـةّ نتيَبـةيإ خويَٓـذةوة خؤيـإ يـةتابًؤى بةطـةس‬
‫ٖاتةنإ دؤصيوةتةوة‪.‬‬
‫بؤية يةضاثي يةنةَذا يةَاوةيةنى نـةّ خويَٓـةسيَهى بـيَ رَـاس بةعةػـكةوة‬
‫ئــةّ نوستــة سؤَاْــةيإ خويَٓ ـذةوة ئيَُــةؾ يةبــةس خؤػةويظــتى ئــةوإ ضــاثي‬
‫دووةممــإ تشتــة ئةطــتؤو بشايــاسى بــآلو نشدْــةوةلإ دا‪ ،‬يةتــةو دةطتدؤػــى‬
‫تةسممإ بؤ ناى (ػاخةوإ)ى ْووطةسو سيَضى بيَ ئةْذاصةَإ بؤ ئيَـوةى خويَٓـةس‬
‫ٖةَذيع ئةّ نتيَبة ٖاتةوة بةسديذةتإ ئوَيَذَاْـة ثايَـةواْى ئـةّ نوستـة سؤَاْـة‬
‫بةػ ـيَو يةســةصو ٖيوانــاْى ٖاتبيَتــةدىء يــةبشاى دسانــى ضــاوةساواْى ئــةجماسةيإ‬
‫ئايٓذيةى تةَةْى تووء عةتش بيَت ء ناَةساْيةنى بةختةوةسى َـايَى ديَـى سوْـاى‬
‫دةناتةوة‪..‬‬
‫ئــازى ئــاغؤك‬
‫ة‬
‫‪2005‬‬ ‫ئاداسى‬
‫‪3‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪4‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪5‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-1-‬‬

‫ناتيَو باونِ وةفاتى نشد‪ َٔ ،‬تةَةمن دةطاآلٕ بوو‪ . .‬دايوء خوػـوء بشايـةى‬
‫بــةو َووضــةية دةريــائ نــة يةباونُــةوة بؤَــإ بــةديَُابوو‪ . .‬ئاَيٓــةى دايهــِ‬
‫ئافشةتيَهى وسديًةو باسيوء الواص‪ٖ،‬ةسدوو ػاْى نةَيَو خشاو نةواْـةي‪ ،،‬بـةسدةواّ‬
‫يةضوء نشاطيَهى ساةػباو يةبةس دةنا‪ٖ ،‬ةس يةدواى َشدْى باونُةوة دطةسةيـةنى‬
‫صؤس دةنيَؼآء ثةجنةناْى بةدوونةو صةسد ٖةيَطةسااوة‪،‬تةْاْةت يةْيَو ثيَدةفيؼذا‬
‫بــةس يــةوةى بٓــووآ‪ ،‬دطــةسة دةنيَؼــآ‪ْ . .‬يطــاسى خوػــهِ تــا ثــؤىل ػةػــى‬
‫طةسةتايى خويَٓذوة‪ ،‬ئيذى يةْةبووْىء ْةداسى َايَةوةَإ‪،‬خويَٓذْى ديَٗيَؼـت‪. .‬‬
‫َٔ نة يةنـةؾء ٖـةواى ـةّء ثـةراسةى ٖـةراسىء بـيَ باونيـذا خـؤّ ْاطـيوةو‬
‫تةوسة بووَة‪ ،‬سةص دةنةّ يةخويَٓذٕ بةسدةواَبِء واصٖيَٓإء داْيؼنت يةَايَـةوة‬
‫دادّ ْادا‪.‬‬
‫ساؤرى ػـةممة بــوو‪ . .‬نشاطــةْيًىء قةَيظــة طــجيةنةّ ثؤػــى‪ ،‬ئــةونشاغء‬
‫قةَيظةى دووطايَة يةبـةسى دةنـةّ‪ ،‬نـةنتيَبء دةفتـةسةنامن ْايـة بـٔ ٖـةْطألء‬
‫بةسةو قوتاخباْة ٖةْطاوَٓا‪ ،‬وةنو داسى داسإ نؤآلْـة تـةْ ء باسيهةنـةّ تشتـة‬
‫بةس‪ ،‬ضاوةنامن خظتبووة بةسثيَء نةومتـة برينشدْـةوة يـةو ريـإء َةستةطـاتةى‬
‫ئيَُةى تيا دةريائ‪(( :‬دةبيَ َشؤظ تا نةى بـيَ دةطـةآلتبآ؟! ئـةى ئيَُـة تانـةى‬
‫ئاوا بةتشغء يةسص رياْى ْةبووْىء قوسابةطةسى ببةيٓة طةس؟! ْا‪ْ . .‬ابيَ دةطـت‬
‫يةخويَٓذٕ ٖةيَطشّ تا بةئاواتةنامن دةتةّ‪ . .‬سـةص دةنـةّ بضـُة نؤييَـز تـا يـةدوا‬
‫ساؤردا بتوامن بةو َووضةيةى وةسيذةتشّ ياسَةتيةنى بضوونى َايَةوةى ثيَ بـذةّ‪.‬‬
‫‪ .‬بيَطوَإ باسى ئابووسيؼُإ باػرت دةبيَ‪ٖ . .‬يواى بشاّ يةثةلاْطـةى تـةنٓيهى‬
‫َووطــأل دةخويَٓــآ‪ ،‬ئــةويؽ خويَٓــذٕ تــةواو دةنــاو دادةَــةصسآء َووضــةيةى‬
‫وةسدةتشآ‪ ..‬دةبيَ خؤّ بطؤساّ‪ ،‬ديَِ خؤػيبَء ضيرت بري يةْةبووْى ْةنةَةوة))‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫طاتآ ديَِ خؤؾ دةبووء ثاػإ دةنةومتة تيَـزاوى ةَـةوة‪ (( :‬باػـة ئـةوة‬
‫ضووَة نؤييَز‪ ،‬ئةدى ضؤٕ َةطشةفى ضواس طاو بةساآ نةّ؟! ٖيواى بـشاّ بـةو‬
‫ْةبووْيية دووطايَى ثةلاْطاى بؤ تةواوْةبيَ‪ ،‬دا َٔ ضـؤٕ ضـواس طـاو تةواونـةّ‬
‫نــة بةدووطــاو نشاطـيَهِ يةبــةسدابيَء ديَــِ ْيَــت بةػــويَٓى خشاثــذا بـشاؤّ ْــةوةنو‬
‫ثيَآلوةنةّ بذساآ؟!))‪.‬‬
‫يةتــةو خــؤدا َؼــتء َــشاّ بــوو‪ ،‬بيََاتــا يــةسايَى ساؤيؼــتٓةنةّ‪ ،‬طــةسّ‬
‫ٖةيَٓابشاى‪ . .‬يةْاناو طةسّ بةسصنشدةوة‪ ،‬نوسايَو بةسةو ساووّ ٖات‪ ،‬خةسيهبوو ثيَـو‬
‫بهةوئ‪ . .‬نوساةنة‪ :‬باآل بةسصى ساةْ ئةمسةس‪،‬ضاو ساةػى بـشؤ ػـةيتاْى‪ ،‬يةنـةّ‬
‫دــاس بــوو يةوتةساةنــةى ببيــِٓ‪ ،‬واديــاس بــوو ئــةويؽ قوتــابى بــوو‪ ،‬ضــوْهة ضــةْذ‬
‫نتيَبيَهى ثيَبوو بةثةية سيَطةى دةبشاى‪ َٔ . .‬نةَآ ثةػؤناّ‪ ،‬ئةو بةثةجنةنةيَةى‬
‫ديَؤثة ئاسةقةناْى ئةّ الو ئةوالى ْيَوضـةواْى وسدو خـاؾ نـشد‪ ،‬صيـاتش ثةػـؤناو‬
‫يةتةو دوويَةى َٔ‪ ،‬دووآلو ثيَؼى تشمت‪ . .‬طةسجنيَهى ثـشا يـةساىء تـووسايِ دايـيَ‪،‬‬
‫ييَــوى خــؤّ نشؤػــتء ْاوضــةوامن تــشر نــشد‪ ،‬خــوئَ تيَضايــة تؤْــاّ‪ ،‬يةػــةسَإ‬
‫طووسٖةيَطةسااّ‪ . .‬بةتووساةييةوة خؤّ ييَى الداو سايَطانةّ بؤى ضؤو نشدو ساؤيؼت‪.‬‬
‫بةدةّ سايَوة صجنريةى برينشدْةوةّ بـةدواى ئـةونوساةوة ثضـشا ثضـشا بـوو‪ ،‬نةومتـة‬
‫تيَــزاوى برينشدْةوةيــةنى قوويَــةوة‪ ،‬برينشدْةوةيــةى َيَؼــهُى دةسصى ئــارٕ‬
‫دةنشد‪.‬‬
‫واْــةى يةنــةّ دةطــتى ثيَهــشد‪َ ،‬اَؤطــتا طـوٖاّ ٖاتــة ثؤيةنــةَإء نضــة‬
‫قوتابييةنى تاصةى يةتةو بوو‪ ،‬نضةنة بةنةيةؾ دةّء ضاويَهى ساووخؤؾء ئيَظو‬
‫ي دةضـوو يـةخيَضاْيَهى‬ ‫طوونى ٖـةبوو‪ ،‬ضـاوةناْى صيتـىء وسياييـإ دةْواْـذ‪ ،‬ثـ َ‬
‫دةويَةَةْذبآ ‪ ،‬قةَيعء نشاطيَهى ثشاو ثوختى يةبةس بوو يةتةو ثيَآلويَهـى دـوإ‬
‫يةٖةَوو ئةو قوتاخباْة بطةسااباى‪ ،‬ثيَآلويَهى ْايابى تشت ْةدةدييـةوة‪ ..‬نضـةنةى‬
‫ثيَٓاطاْذئ‪ (( :‬قوتابياْى بـة اسيَض‪ :‬ئـةّ قوتابييـة تـاصة ٖـاتووة‪ْ ..‬ـاوى ْظـاسة‪،‬‬
‫دةبيَ ٖةطت بة ةسيبى ْةناو ضاوتإ ييَبآء ٖاوناسى بهةٕ))‪ .‬نة دةطتى بؤَٔ‬
‫دسيَزنشدو ساووى بةالى ئةودا طووسااْذ (( دةىٓظـاس تيـإ بضـؤسة دواوةو الى ئـةو‬
‫قوتابيية داْيؼة))‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْظــاس صؤس بةئةدةباْــة ٖــةْطاويٓاو ٖــات يةتــةنِ داْيؼــت‪ ..‬بــةخيَشٖاتٓيَهى‬


‫تةسلِ نشد‪ (( :‬ياخوا بةخيَشبيَى طةسضـاوإ‪ . .‬صؤس دةَيَهـة ضـاوةساواْى نةطـيَو‬
‫دةنةّ ئةّ ساةسًةيةى َٔ بةتـةْيا يةطـةسى دادةْيؼـِ يـةنيَهبآ ثشايبهاتـةوةو‬
‫ببيَتة ٖاوسايَِ ‪ . .‬داسيَهى دى بةخيَشبيَى طةسضاوإ))‪.‬‬
‫ثــاؾ تــةواو بــووْى واْــةى يةنــةّ‪ ،‬بةساوويــةنى خؤػــةوة ساووى ثشطــياسّ‬
‫ئاسااطتةى نشد‪ْ َٔ (( :‬اوّ تةالويَزةو خةيَهى ئيَشةّ‪ . .‬ئـةى تـؤ خـةيَهى نـويَىء‬
‫يةض قوتاخباْةيةنةوة ٖاتووى؟!))‪.‬‬
‫ْظاس بةدةّ بضةيةنى بةَةعضاوة ْيطـاى يـةْيطاّ ضـةقاْذو ثيًََوةنـاْى ْـةسّ‬
‫ْةسّ ييَو دةْاْةوة‪ ،‬وتى‪َٓ (( :‬يؽ ٖةس خةيَهى ئةو ػاسةّ‪ ،‬بـةآلّ يةبضـوونيةوة‬
‫َايَُإ ضووةتة ٖةوييَش ‪ ،‬ئيَظتاؾ ٖاتوويٓةتةوة))‪.‬‬
‫بةصةسدةخةْةيـــةنى تةػـــةوة ٖةيَُـــذا يـــآ‪ (( :‬بةخيَشبيَى‪،‬خؤػــــشايَبووّ‬
‫بةْاطيٓت‪ٖ ،‬يواداسّ وةى دووٖاوسايَى ديَظؤص‪ ،‬دووس يةنيَؼةو تريوتشفت خويَٓـذٕ‬
‫ييَشة ببةيٓةطةس))‪.‬‬
‫ٖاوسايَيةتى َٔء ْظاس بةتجيَةسابووْى نات‪ ،‬ساؤر بةساؤر خؤػـرت دةبـوو ‪ْ . .‬ظـاس‬
‫طــةسةسااى ئــةوةى يةبٓةَايَةيــةنى دةويَةَةْــذ بــوو‪ ،‬نةضــى طــادةو طــاناس ‪.‬‬
‫‪.‬ئةوةْذةتشْطى بةدٌء بةسطء ثـاسةو َـاو ْـةدةدا‪ . .‬طـةسةتا سـةصّ ْـةدةنشد‬
‫ببُة ٖاوسايَى‪ ،‬ضوْهة الّ وابوو يةضيٓى ئةوداْيِ‪ ،‬نةضى ْظاس بؤ ساةويٓةوةى ئةو‬
‫تاسَايية‪ ،‬بةثةجنة دؤػاوَزةى ضةْذ دـاسآ ضـاوةخةوايَوةناْى ٖـةيَطًَؤظتء بـيَ‬
‫ثــةسوا وتــى‪ْ(( :‬اَــةوآ ديَــت بــةتؤصقاو يةبةساَبــةسّ تــةسدبطشآ‪ . .‬سااطــتةئيَُة‬
‫يــةخيَضاْيَهى دةويَةَةْــذئ‪ ،‬بــةآلّ وا سااٖــاتووئ ٖيَٓــذة تشيٓطــى بــةَاوء ثــاسة‬
‫ْادةئء سةص دةنةئ وةى ٖةس خةيَهيَهى ديهة ئاطايى بزئ))‪.‬‬
‫بــةّ قظــاْة ٖةطــتِ بــةٖيَُٓىء ساةسةتيــةنى صؤس نــشد‪ . .‬ساؤراْــة يــةسايَى‬
‫قوتاخباْة تووػى ئةو نوساة دةبووّ نةيةيةنـةّ ساؤردا ساووبـةساووى بووَـةوة‪. .‬‬
‫دووساو دووس تيَُذةساواْى‪،‬دةَضاْى قوتابييةءساةْطة يةوقوتاخباْـةى ْضيـو َايَُـإ‬
‫خبويَٓآ‪ ،‬بؤيـة بةو اسيَطةيـة ٖاتوضـؤ دةنـا‪ْ . .‬ـاصامن ‪ . .‬طـةيشة ‪ ،‬بـةبيٓيٓى ئـةو‪،‬‬
‫ٖةطتيَهِ ال ساطها ثيَؼرت دووسو ْضيـو ٖةطـتِ ثـيَ ْـةدةنشد‪ ..‬يـةدووسةوة بـؤيِ‬
‫‪8‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫دةساواْىء بة بةْضيو بووْةوةَإ‪ ،‬طـةسّ دادةتـشتء ضـاوة طـششييةنةّ سةػـاس‬


‫ي ضـواس َـاْ ضـاوثيَهةوتٓى َـٔء ئـةو دسيَـزةى نيَؼـا‪،‬‬ ‫دةدا‪ . .‬بةّ ػيَوةية ط َ‬
‫ئةَةؾ وايهشد بهةوَة داوى خؤػةويظتى‪ ،‬ئةو خؤػةويظتيةى ساؤرآ يـةساؤرإ‬
‫بــريّ ي ـيَ ْــةنشدبؤوة‪ . .‬صؤس دــاس يةقوتاخباْــة ٖاوسيَهــامن باطــى ئةوبابةتــةيإ‬
‫بهشداية‪،‬تايَتةّ ثيَ دةٖات‪ ،‬ضوْهة باوةساّ بةخؤػةويظتى ْةبوو‪.‬‬
‫ػةواْة يةطةس ديَطةنةَـذا تيَـٓطًَِ دةداو ئـةّ ديووئـةو ديـوّ دةنشد‪،‬ويَٓـةى‬
‫ئـــةونوساةّ يةبةسضـــاو الْةدةضـــوو وةى خـــةيايَيَو يةَيَؼـــهِ وويَـــآ‪ ،‬بـــةدةّ‬
‫ٖةْاطةيةنى قوويَةوة بريّ دةنشدةوةو يةخؤّ دةثشطـى‪ (( :‬ئـاخؤ دةبـيَ ْـاوى‬
‫ئةونوساة ضيبآ؟! ثؤىل ضةْذبيَ؟! خةيَهى نوآ بيَء‪ )) . .‬نؤَةيَيَ ثشطياسى تـش‬
‫تاخةو ضاوةنامنى داتريدةنشد‪.‬‬
‫ساؤريَهى ْوآ داٖات‪ ،‬صيـاد يـةداسإ تـشيٓطيِ بـةخؤدا‪ ،‬نـشاغء قةَيظـةنةّ‬
‫نشدةبةسو يةبةس ئاويَٓةنة وةطتاّ‪ ،‬بؤ ضةْذ طـاتآ ثشضـِ سيَهدظـت‪ . .‬بـؤ ضـةْذ‬
‫داسآ تةَاػاى سوخظاسى خـؤّ نـشدو بةطةسطـوساَاْةوة ساواْيُـة خـؤّء يةبـةس‬
‫خؤوة دةَوت‪ (( :‬ئاى ئةوة َاوةيةنة ضـيِ ييَكـةوَاوة؟! ئـةى بؤضـى دةسوومن‬
‫تيَهضووة‪ْ ،‬امن بؤ ْاخوسآ ء ديَِ توْذ دةبيَ))‪ .‬ئاويَٓةنـةّ دـآ ٖيَؼـتء نةومتـة‬
‫ساآ‪ ،‬بةياْييةنى طافء بيَطـةسدبوو‪ ،‬ساؤريـؽ بشيكـةى دةدايـةوةو ئـةو ساةػـةباية‬
‫توْذو تيزةى طةس يةئيَواسةى دويَٓيَهةوة ٖةيَيَهشد بوو‪ ،‬بة تـةواوى وةطـتابوو‪. .‬‬
‫ديَِ خةبةسيذا ئةونوساة دةبيِٓ‪،‬بؤيـة بشاياسَـذا ْضيهـى بووَـةوة‪ ،‬بشاوامنـة ضـاوىء‬
‫بــضامن ئــةو نــوساة ضــيية؟! بؤضــى وا بــةبيَ دةْطــى طــةيشّ دةنــا‪ . .‬يةطووضــى‬
‫نؤآلْةنة دةسنةوت ‪ ،‬بيٓيِ دًةناْى بةسى تؤساييةو ثاْتؤيَيَهى ساةؾء قةَيظيَهى‬
‫ْيًى نشؤدتة بةس‪ ،‬صؤس دوإ ييَى دةٖات ‪ . .‬يـةدووسةوة تيَـش تيَـش ْؤسالـة بـةرٕء‬
‫باآلى‪ ،‬ثاػإ طةسّ داتشت‪،‬نوساةنةخشاثرت بؤى دةساواْيِ‪ ،‬ثـيَؽ ئـةوةى بطةيٓـة‬
‫يةى‪ ،‬طةسّ ٖةيَرباى‪ ،‬تةصوويةنى طاسدّ بةتيإ داٖات‪ ،‬بةوسدى تةَاػـاّ نـشد‪،‬‬
‫ديَِ صؤس بةخريايى ييَى دةداو ثةػؤناّ‪ . .‬ئـةو طـةسى بـةسص نـشدةوة‪ ،‬ضـاوةناْى‬
‫وةى دةسيا بـةخيَشايى ػـةثؤيَيإ دةدا‪ ،‬ضـاوةناْى وةى ئةطـتيَشة يةػـةوتاسيَهى‬
‫تاسيوء ئةْطوطت يةضاو دةضشيظهاْةوة‪ . .‬بةبيٓيٓى ئةّ ْيطـاو ػـةثؤآلْة صيـاتش‬
‫‪9‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫يةيــــةى ْضيــــو بوويٓــــةوة‪ ،‬صؤس‬


‫ػـــًَةراّ‪ ،‬ئاسةقةيـــةنى تـــةسَى‬
‫ييـــٓذِ ساػـــتء بةستـــةى ئـــةو‬
‫طـــــةسجنذاْةّ ْـــــةَا‪ْ ،‬اضـــــاس‬
‫ضاوةنامن داخظتء بةبيَ دةْطى‬
‫سيَطةنـــــةّ بـــ ـشاى‪ ،‬نةضـــــووَة‬
‫قوتاخباْــــة‪ْ ،‬كــــووَى دةسيــــاى‬
‫خةياو بوو بووّ‪ ،‬دةسياى ديذةْى‬
‫ئــةو نــوساةى ٖيَؼــتا دووقظــةّ‬
‫يةتــةيَى ْــةنشدووة ‪ْ . .‬ظــاس بــةو‬
‫دلةْةى َٔ طةسطـاَى دايطـشت‪،‬‬
‫ضـــةْذ دـــاسآ ثيَـــى ساتةياْـــذّ‪:‬‬
‫((تةآلويَز تيإ ئةوة ْةخؤػى؟!‬
‫بؤ وا تيَو ضوويتى؟!))‪.‬‬
‫َٓـــــــــــــيؽ بـــــــــــــةدةّ‬
‫صةسدةخةْةيةنةوة ػـاْيَهِ بـؤى‬
‫ٖةيَتةناْـــذو ومت‪ْ(( :‬ـــا‪ْ . .‬ـــا‪. .‬‬
‫عةيبِ ْيية‪ ،‬صؤس باػِ))‪.‬‬

‫‪10‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-2-‬‬

‫طؤصو خؤػةويظتى ئةونوساةى ٖيَؼتا ْاصامن ْاوى ضيية‪ ،‬طةسطاَى نشدبووّ‪،‬‬


‫ٖـــةراْيَهى توْـــذ ٖةراْـــذَى ‪ . .‬تـــريؤدةى داوى ئةػـــكيَهى طةسػـــيَت واى‬
‫ييَهشدبووّ‪،‬ػــةنةتء َاْــذوو‪ ،‬تاقــةتى خويَٓذْــةوةّ ْــةبيَ‪ . .‬ساؤرىٗــةيٓى دةَــة‬
‫دةَى ضيَؼتةْطاو ‪ ،‬خؤسثةيتا ثـةيتا بـةسةو ضـةقى تـةسدووٕ ًَيـذةْا‪ . .‬ػـٌء‬
‫ػؤم‪ ،‬ةَط‪،‬ء ْيطةسإ يةريَش داس نـاييجتؤصى تةْيؼـت ضـيُةْةنة داْيؼـتبووّ‪،‬‬
‫يةثى دةطتى ضةثةّ خظتبووة ريَش ضةْاتةو تاوآ دوإ طـةسّ بةطـةس طـيٓةّ‬
‫نةواْذبوو‪ ،‬ئةْذيَؼةّ ساووةو ديٗاْيَهى ْادياس ٖةيَفشاى‪.‬‬
‫ْيطاسى خوػهِ بةئةطجايى ٖاتة الّء يةطـةس ضيضـهإ ساؤْيؼـت ‪ ،‬ثةجنـةى‬
‫ػــايةمتإ تةياْــذة ثؼــتى ًَــِء يــةبشابشاةناْى تــري نــشد‪ ،‬بةٖةيَجةيةنــةوة وتــى‬
‫((تةالويَز‪ . .‬تةالويَز تةالويَز))‪.‬‬
‫نةػتى برينشدْـةوةّ يةنـةْاسى ئـاساَى ْيؼـتةوة‪ ،‬بةتةوطـةوة خـؤّ بـادا‪:‬‬
‫((ٖا‪ْ ،‬يطاس ضى بووة؟! ضيت دةوآ؟!))‪.‬‬
‫بةدةّ خةْيٓى طاختةوة‪ ،‬ساووى ثشطياسى ئاسااطتة نشدّ‪ (( :‬دةيَيَِ ئةوة بؤ‬
‫َاتء َةيووٍ داْيؼتووى؟! بري يةضى دةنةيـةوة؟! َاوةيةنـة تيَبيٓـيِ نـشدوة‬
‫ٖةيَعء نةوتء دووآلْةوةت ئاطايى ْيية‪ٖ ،‬ةطـت بـةتؤسااْآ دةنـةّ‪ْٗ ،‬يَٓيـةنى‬
‫تةوسةت يةديَذايةو نةضى ييَُى دةػاسييةوة))‪.‬‬
‫طةسّ ٖةيَرباى‪ . .‬طًَةَيُةوة وةى يـةنآ َـاس بيطـةصآ‪ ،‬بةٖةيَضـووْةوة يضـِ‬
‫ٖةيَيَٓا ‪ (( :‬ببووسة َٔ ٖيض ػتيَهى ػاساوةّ ْييـة‪ . .‬دةواصّ ييَبيَٓـة بـا ْـةختآ‬
‫حبةطيَُةوة))‪.‬‬
‫ئــةو دوو ضــاوة عــةياسو عيؼــوةباساْةى نــةثشا بــةباسةو دةيضــشيهاْذ‪ ،‬نــةَآ‬
‫تاطا‪،‬دووباسة تيَٗةيَضؤوة‪ (( :‬وةى ثيَِ وتى‪ ،‬تؤ وةنـو دـاسى دـاسإ ْـةَاوى‪. .‬‬
‫فةسَوو بة تاقة ثشطياسآ ػًَةراى‪،‬ئةَةؾ بةيَطةية تؤ ػتيَهت ييَكـةوَاوةو ييَُـى‬
‫‪11‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫دةػاسييةوة ‪ . .‬خؤ يةْظاس تووساة ْةبوويتى؟!))‪.‬‬


‫بضةيةنى بضسّ ْيؼتة طـةس ييَـو‪ ،‬طـةسّ بـؤى يةقاْـذ‪ ،‬بةقةٖشيَهـةوة دةْطـِ‬
‫ٖةيَرباى‪ْ (( :‬ةخيَش يةْظاس تووساة ْةبوَة‪ ،‬خؤصتـة ٖـةَووإ وةى ْظـاس دةبـووٕ‪،‬‬
‫دةبةطة يةخةّ بةسدة))‪.‬‬
‫ئةوداسة بةتوساتشا ييَى دووثات نشدَةوة‪ (( :‬ئةى نةواتة بؤ بيَـذةْطى ؟! ئـةو‬
‫تؤسااْة نتء ثشاةت َاْايةنى قوووء صؤس ٖةيَذةتشآ‪ ،‬ئةوَاْاية ضيية))؟!‬
‫خؤّ يةوةآلَةنةى بووساْـذ‪ (( :‬ئـةسآ ْيطـاس دةْطـى دايهـِ ْايـة‪ . .‬دايهـِ‬
‫يةنوآ ية؟!))‪.‬‬
‫طادةو طاناس‪ ،‬بةػيَٓةيى‪ (( :‬ضووةتة َايَى ثووسّ ئايؽ))‪.‬‬
‫ثشاتــاو ئــاوسايَهى ضــةخء سااطــتِ دايــةوةو ط ـةيشى ئــةو بويبوالْــةّ نــشد نــة‬
‫بة ةَباسى يـةْاو قةفـةصى بـةس ٖةيواْةنـة دةيانويَٓـذ‪ ،‬دسيَـزةّ بةقظـةنامن دا‪:‬‬
‫((ئةى ٖيوا ‪،‬ئةو يةنوآية؟!))‪.‬‬
‫بةطاسدو طشاو نةَتةسخةَيةوة ‪ (( :‬ئةويؽ بؤ ئةوآ ساؤيؼتووة))‪.‬‬
‫ضاوى بةَة ضاى تيَربايِ‪ ،‬يةبـةسّ ثاساايـةوة‪ (( :‬دةطـتِ داَيَٓـت تةآلويَـزتيإ‪،‬‬
‫تهــات ييَذةنــةّ واَةصاْــة تيٌَءْــةفاَِ‪ٖ ،‬ــيض يــةدوْيا ْاتــةّ‪ . .‬بــؤ ْٗيَٓــى خــؤمت‬
‫ييَذةػاسييةوة ٖةس وةنوو‪.)) . . .‬‬
‫يــةديَوة تــةنامن دايــة بــةسخؤو سااطــت بووَــةوة‪ ،‬بةػــجشصةييةنى تيَهــةو‬
‫يةبيَضاسى‪ ،‬قظةناْيِ ثيَرباى‪ ( :‬خوػهِ ٖةطت دةنةّ تـؤ خةيَـةفابى‪ . .‬فـةسَوو‬
‫ئةوة تويَ ِ تشتـووة بـضامن ضـيِ يةديَذايـة؟! دةبيًَـيَ‪ ،‬ئـةو ػـتة ضـيية َـٔ ييَـتِ‬
‫ػاسدؤتةوةو ْايذسنيَِٓ!؟))‪.‬‬
‫ْيطاس ٖةيَظاية طةسثيَء بةساوويةنى خؤػةوة دةطتى خظـتة طةسػـامن‪ ،‬بـة‬
‫سةطشةتةوة‪(( :‬ئةوةى َٔ ٖةطتى ثيَبهةّ خؤػةويظتى َشؤظيَهةو ْاتةوآ نةغ‬
‫ٖيضى يةباسةوة بضاْآ‪ . .‬ضاوةناْت دوإ دوإ دةخويَُٓةوة ‪ ،‬ضاوةناْت دسؤ‬
‫ْانةٕ‪ . .‬سةص دةنةّ ثيَتبًَيَِ ئاتات يةخؤبيَ ضوْهة نوساى ئةّ صةَـإء ساؤرتـاسة‬
‫صؤس بيَظيفةتٔ‪ ،‬بيَ وةفإ‪ ،‬تاثةيوةْذى دسوطت دةنةٕ قرياى ساةػت بـؤ دةنةْـة‬
‫طــجى‪ ،‬ئــيرت دةطــتى خؤيــإ بيٓــى فشيــوت دةدةٕء ٖــةَوو وةختــى خؤيــإ‬
‫‪12‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بةساابواسدْى تؤوة دةبةْة طةس‪ ،‬واثيَِ وتى‪ ،‬خؤت تووػى طةسيَؼةو تيَـزاوى وا‬
‫َةنــة‪ ،‬خــةسيهى خويَٓذْةنــةتبى تــةييَ تــةييَ باػــرتة ٖــةسْا دوو ساؤرى دى‬
‫ضوويةنؤييَز يةويَذا خةيَهيَهى بـآ ػـوَاس ٖةْـة ثةيوةْـذيإ دةتـةو ببةطـتى‪،‬‬
‫ٖةسْا نةبووية َاَؤطتا ئةو سةية خةيَو بةَةَٓووْيةوة داواى دةطتت دةنا))‪.‬‬
‫وضــاْيَو نشاونــح ييَهــذلإ ْــؤساى‪ ،‬ئــةو دساى بــةو بيَذةْطيــةداو دةَطةسَاْــة‬
‫تيَٗةيَضؤوة‪ (( :‬بؤ قظة ْانةى بؤ؟! ػةسَِ ييَ َةنةو يـيَِ َةتشطـيَ‪ ،‬طـوْٓةتى‬
‫ريإ واٖاتووة دسةْطبآ ياصوو‪ ،‬ض نوسا‪ ،‬ض نض ٖةطت بةخؤػةويظـتى َـشؤظ دةنـا‬
‫بةتايبــةت سةتــةصى بةساَبــةسىء ٖ ـةس يةوقؤْا ــةدا واديَتــة ثيَؼــةوة ثــرت خــؤى‬
‫بٓاطيَ))‪.‬‬
‫ْةَتواْى بةستةى ئةوقظاْة بطشّ‪ ،‬ضـوْهة بةَيَؼـو نـةيٌء ػـةنةت بـووّ‪،‬‬
‫يةديَةوة تشياّ‪ ،‬خؤّ ػًهشدو يةباوةػى ْةسّء تـةسَى تواَـةوة‪ٖ ،‬ةْظـهِ دةداو‬
‫طةسو قزى ػيَواوّ بةسااطت وضةخ بةبةس ٖةْظهةوة ساادةتةنى‪ ،‬ضـاوامن بيَـضاسىء‬
‫سانيإ دةْواْذ وةنو ػةم ػةقة دةيةسصيِ‪ . .‬بةٖيَُٓى قزى طةسضـاواْى الداّء‬
‫ديَٓةسّء َيٗشةباْة طةس صةْؼتى نشدّ‪ٖ (( :‬ةى ػيَتة ئةوة بـؤ دةتـشى؟! دةى‬
‫قظةّ بؤبهة؟! ئةوةى يةديَتةبؤَى بذسنيَٓة‪ ،‬ئاػهشا نشدْى ْٗيَٓيـةنإ ئؤخـزٕء‬
‫ئاساَيت ثيَ دةبةخؼآ يةوةى ْٗيَٓيـةنإ بـةداخشاوى يـةْاخي خـؤت تةقـةت‬
‫بهةىء خؤتى ثيَ ئاصاس بذةى‪ . .‬دةبًَيَ دةى؟! ئةى َٔ خوػهت ْيِ؟!))‪.‬‬
‫يةْاخـــةوة ســـةصّ نـــشد ٖةسضـــى صووة ئـــةوةى يـــة ناْطـــاى دةسومنذايـــة‬
‫بيتةقيَُٓةوة‪ ،‬ريةمت داية بـةس خـؤو سـريغ تشمتـى‪ ،‬بـةدةّ ساػـتٓى فشَيَظـهى‬
‫دسػتةوة‪ ،‬دةَِ ٖةيَيَٓا‪ْ (( :‬يطاس‪ ،‬ضيت ثيَبًَـيَِ وضـيت ييَبؼـاسَةوة؟! ئـةوةى‬
‫َٔ دووضاسى بووَة بـةداسآ ريـاْى ئابًؤقـة داوّء يـةّ ْيَوةْـذة وةنـو ديَواْـةّ‬
‫ييَٗــاتووة‪ . .‬يةطــةسةتاى دةواَــى ئةَظــاو ْضيهــةى َاْطيَــو دةبــوو ضــووبووَة‬
‫قوتاخباْة‪ ،‬ساؤريَهيإ ساووبة ساووى نوسايَو بووَـةوة خـةسيو بـوو بةيـةى بهـةوئ‪،‬‬
‫نوساةنة يةنةجماس بوو بيبيِٓ‪ ،‬بةتيَجةسابووْى نات ساؤراْة دةَبيٓى‪،‬طـةسةتا ٖـيض‬
‫تشْطيــةنِ ثيَٓــةداو تيَـشاواْيِٓ بــؤى وةى ٖةسيــةنيَهى تــش بــوو نةبةنؤآلْــة دووسو‬
‫دسيَزةنةى َايَى َاّ عةصيض دةساؤيي‪ ،‬ئيَظتاؾ ْاصامن بؤضى نوساة ئـةو نؤآلْـةى‬
‫‪13‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بةسْــةداو يــةبريى ْةضــؤوة سايَطانــةى بطــؤساآ‪ ،‬ئةَــةؾ وايهــشد بةسةبــةسةو دووس‬


‫بةدووس ضاوى ثشا ػةسّء عيؼوةَإ بؤ يةنـذى بٓيَـشئ‪ . .‬ئـةو ديَـة ػـيَتةّ صؤس‬
‫سااسااو طةيشة ‪ْ ،‬ـاصامن خؤدـذةوآ‪ ،‬يـإ ْـا؟! ئـةو نـوساة ثاْتاييـةنى فشاواْـى‬
‫يةٖضسو صةيِٓ داترينـشدووة ‪،‬بةدةطـت خـؤّ ْييـة طـةس بةنتيَبـةنامن دادةتـشّ‪،‬‬
‫خويَٓـذ من بـؤ ْـانشآ‪ ،‬دوء دةسوومن ٖةَيؼـة توْـذةو ئـةوةى يةٖةسػـتآ صيـاتش‬
‫ْيطةساْى نـشدووّ‪ ،‬ئةَظـاو واخويَٓـذٕ تـةواو دةبيَ‪ٖ،‬يَؼـتا ْـاصامن ْـاوى ضـييةو‬
‫خةيَهى نوآية؟!))‪.‬‬
‫ْيطاس ضاو ئةبًَةم بوو‪ ،‬بةْةسّء ْياْيةوة دةَى ٖةيَجضشاى‪ ( :‬ئةو نـوساةى تـؤ‬
‫باطى دةنةى‪ ،‬قوتابيية ياخود نوساى نؤآلْة؟!))‪.‬‬
‫بةثةيـةوةآلَيِ دايـةوة‪ (( :‬بـةيَيَ‪ . .‬بــةيَيَ قوتابييـةء ٖـةَوو ساؤرآ طــةعات‬
‫سةوتء ْيـوى بـةياْى َـٔ دةتةَـة ئةوطـةسى نـؤالٕ‪ ،‬ئـةو يـةو طـةسى نـؤآلٕ‬
‫دةسدةنةوآ ضةْذ نتيَبيَهى ثيَيةو بةسةو قوتاخباْةى بةياْياْى نوساإ دةضيَ))‪.‬‬
‫ْيطـــاس بـــةدصة ْيطايـــةى تيَـــشاواْيِء بةبضةيـــةنى دةطـــتهشدةوة (( دـــا‬
‫خوػهةنةّ‪،‬ئةَة تشياْى دةوآ؟! سةص ْانةّ خـؤت خةفـةنإ بهـةىء ضـيذى‬
‫ئاصاسى خؤت بذةى ‪ ،‬ضُا ئةوةْذةى دةوآ خؤتى بؤ نـورىء وةٖـا خـؤت وػـو‬
‫بهةيةوة‪ ،‬فةسَوو خـؤت يةبـةس ئاويَٓـة ديـوة ضـيت ييَٗـاتووة؟! نـوسااْى ئـةَشاؤ‬
‫يةواْة ْ‪ ،‬نضإ يةثيَٓاوياْذا وةى ثةسواْة خؤ بظوتيَٓٔ))‪.‬‬
‫ي نـوسااْى ئـةَشاؤ بيَوةفـإ‪ ،‬دـآى َتُاْـةو‬ ‫صياتش دابةصييـة طـةسنوسا‪(( :‬بـة َي َ‬
‫خاوةْى بةيَيَٓى خؤيإ ْ‪،،‬نضاْيإ تةْٗا بؤ ساابواسدْى خؤيإ دةوآء‪.)). . .‬‬
‫بةتايَتة ئاَيَضةوة قظةنةيِ يةدةّ قؤطـتةوة‪ (( :‬دةى طـةسا يةئـةقًَت ‪ ،‬بـة‬
‫تويَشةى ئةو دابةصيٓة صؤسةى تـؤ‪ ،‬دةبـيَ دةْابيؼـتإ ئـةو قؤْا ـةى بشايبـآ‪ ،‬دة‬
‫ثيَُإ بًَيَ ساؤرآ يةساؤرإ تؤؾ ٖةطتت بةخؤػةويظتى نوسايَـو نشدووة؟!دةبًَـيَ‬
‫دةى))‪.‬‬
‫ْيطاس ٖةْاطةيةنى قوويَى ثشا بةطييةناْى ٖةيَهيَؼـاو ساواْييـة دوا ئاطـؤى داس‬
‫ناييجتؤصةنةو طةسى داتشتةوة وةى تةصوويةنى ثشا يةصةت بةٖةَوو دةَاسةناْيـذا‬
‫َيَشوويةى نشدبآ‪ ،‬تةسّ داٖات‪ (( :‬ساؤيَة ئةوةىتؤ ئيَظتا ٖةطتى ثيَذةنـةى‪َ ،‬ـٔ‬
‫‪14‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫طــآ طــاو ث ـيَؽ ئــةَشاؤ ٖةطــتِ ثيَهــشدووة‪ ،‬بــةآلّ ئــةوةى َــٔ صؤس يــةوةى تــؤ‬
‫بةطويَرتة‪ ،‬ضاْيية تؤ ٖيَؼتا ئةو نوساة بةتةواوى ْاْاطى‪ ،‬نةضى َٔ دةَٓاطىء‬
‫طةس ػيَتاْة تريؤدةى داوى ئةػكى بووّ‪ ،‬بـآ ئـةوةى بـضامن ضـؤٕ دةطـتِ بـةو‬
‫خؤػةويظتية نشدو ضؤْيؽ نؤتايى ثيَٗات))‪.‬‬
‫بةبضةيــةنى طــاصتاس وبــآ باناْــة ومت‪ (( :‬باػــة نوساةنــةت دةْاطــى؟! نــآ‬
‫بوو؟! توخوا تة اس ثيَِ ْـة َييَى‪ ،‬بـضامن دةيٓاطـِ يـإ ْـا؟ بـةخوا الى نـةغ باطـى‬
‫ْانةّ))‪.‬‬
‫ضاوَإ بشايية يةنذى‪ْ. .‬يطاس بةساوخظـاسيَهى تيَـو تشػـاى‪ ،‬ساةْطيَهـى ٖيَٓـاو‬
‫بشدو َاْذواْة صَاْى تةسااْذ‪ (( :‬داباطى بهةّ يا ْةنةّ ٖيض يةبابةتةنـة ْـاتؤساآ‬
‫ضوْهة ئةوةى َٔ تةَظيًيةى بوو‪ ،‬يةى نةغ ثايَةواْى بوو ئةويؽ خـؤّ دةطـتِ‬
‫ثيَهشدو ٖةس خؤّ نؤتاييِ بةتةَظـيًةنة ٖيَٓـا‪ . .‬ئةونةطـة خضَـى خؤَـإ بـوو‪،‬‬
‫ئيظُاعيًى ثووسّ ئايؽ))‪.‬‬
‫دةَِ بةؾ بؤوة‪،‬بةطةس طوساَاْةوة ثشطـيِ‪(( :‬ضـى ىىىـى؟! ئيظـُاعيًى‬
‫ثووسّ ئايؽ؟! ئاخش ئةو ئيَظتا رْى ٖيَٓاوة))‪.‬‬
‫قظــةنةى ثيَــربايِء بةٖاْهــة ٖاْــو‪ (( :‬بــةيَيَ‪ . .‬بــةيَيَ ئةوئيظــُاعيًة بــوو‬
‫نةئيَظتا رْى ٖةيةووةختة َٓايَى ْؤبةسةيإ ضاو بـةدوْيا ٖـةيَيَٓآ‪ . .‬تـؤ ٖيَؼـتا‬
‫ضاوت بةٖةَوو ػتآ ْةدةػها‪ ،‬ئيظُاعيٌ صوو صوو بةدواى ٖيوا دةٖاتة َايَُإ‪،‬‬
‫بةدسيَزاو يةو ٖاتٓة بةسدةواَةيذا‪ ،‬ديَِ ضووة طةسىء نةومتة داوى خؤػةويظـتى‪،‬‬
‫وايًيَهشدّ ٖؤتشيبِ‪،‬تةس ٖةفتـةى دـاسآ دوودـاس ْةٖاتايـة َايَُـإ‪ ،‬دةػـًَةراّء‬
‫يةْاخةوة تشاّ دةتشت‪ٖ،‬ةس ديـاس ْةبوايـة صؤسّ يـةدايهِ دةنـشد بةيةنـةوة بضـيٓة‬
‫َايَى ثوسوّ ئايؽ‪ ،‬ييَتى ْاػاسَةوة ضاوةساوإ بووّ‪ ،‬باوةسايؼِ وابوو ئيظـُاعيٌ‬
‫بةسااطتى خؤػى دةويَِء ساؤرآ دآ داواّ بها‪ ،‬وةييَ ئةفظووغ ثاؾ ضاوةساواْى‬
‫دووطاو‪ ،‬بؤ دواداس رْى ٖيَٓا‪. .‬دا تؤ ضؤٕ باوةسا بةنوساآ دةنةى ٖيَؼـتا ْـاصاْى‬
‫ْاوى ضيية؟!))‪.‬‬

‫‪15‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْةختآ داَـاّ‪ ،‬ػـةسَيَهى نوػـٓذة دايطـشمت‪ْ ،‬ائوَيَذاْـة يـيَِ ثشطـى‪ ( :‬ئـةى‬


‫باػة ضاسّ ضيية؟!)) ئةو نةتةَةى بةًَواْةنةنةى ًَـى دةنـشد‪ ،‬بةتةوطـةوة‪:‬‬
‫(( َٔ بؤية صوو سةصّ نشد قظةت يةتةيَذا بهةّ تـادووسؤرى تـش وةنـؤَ دةطـتى‬
‫خؤت ْةطوتيَٓىء ثةػيُاْى دادت ْادا‪ . .‬ديظـإ طةسصةْؼـتت دةنـةّ دةبـآ‬
‫ئاتــات يــةخؤبآء ٖةويَــذة نــةَرت تةَاػــاى بهــةىء صيَــرت خووخــذةت بــذةسة‬
‫خويَٓذْةنـــةت‪ ،‬ضـــوْهة ٖـــةس خويَٓذْةنـــة‬
‫بةنةيَهت دآ))‪.‬‬
‫ٖةسدووػــاْيِ توْــذ تــشتء سااَتةناْــذ‪،‬‬
‫بةٖةْاطةى طواسةوة بضةيةنِ بؤ ْايـة طـةس‬
‫ييَــو‪ْ (( :‬يطاستيــإ توخــوا ئــةّ قظــاْة الى‬
‫نةغ ْةدسنيَٓى‪ ،‬بادايهيؼِ ْةصاْآ))‪.‬‬
‫يــةريَشةوة َةنشباصاْــة طــةيشى نــشدّ ء‬
‫بضةيـةنى ٖاتــآ‪ ،‬نــة دايـة قاقــاى ثيَهــةْ‪:،‬‬
‫((باػة باؾ‪ . .‬باػة تؤؾ بةنةغ َةيَيَ))‪.‬‬
‫ػاتةػــهة بــووّ بــةوةى تــواْيِ ئــةوةى‬
‫يةدةسوومنذايــة بــؤ يةنــةجماس بيذسنيَِٓ‪ٖ،‬ــةس‬
‫يةوطــــ ـاتةدا بــــــوو دايهــــــِ ٖاتــــــةوة‪،‬‬
‫بةضـــاوثيَهةوتُٓإ‪ ،‬يـــةدووسةوة بـــةقوساتى‬
‫ْووطاوةوة دةْطى سااديَـشا‪ٖ(( :‬انضـيٓة ضـى‬
‫بووة؟! ئةوة بةضى ثيَذةنةْٔ))‪.‬‬
‫ْيطـــاس بةَـــةنشةوة‪ ،‬صوآلوء عاػـــكاْة‬
‫يةطةس ثيَهةْيٓةنـةى بـةسدةواَبوو ‪ٖ(( :‬ـيض‬
‫ْييــة دايــة تيــإ‪ ،‬تةآلويَــز ْونتةيــةنى صؤس‬
‫خؤػىطيَشااوة))‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-3-‬‬

‫بشاياسَذا ٖةويَذةّ تؤسااْيَهى تةواو بةطةسخؤدا بيَِٓء ئاَؤرتاسييةناْى ْيطـاسى‬


‫خوػــهِ بهةَــة تــواسةو يــةتويَى بطــشّ‪ ،‬طــةسةتاى ئــةّ نــاسةّ بــةتؤسايٓى سايَطــا‬
‫بؤضــووْة قوتاخباْــة دةطــت ثيَهــشد‪ . .‬تاط ـيَ ساؤر ٖاتوضــؤيةنةّ ئاطــايى بــوو‪،‬‬
‫يةضواسةّ ساؤردا تةسَا تايَةى دةنشد‪ ،‬ناتآ تةيؼـتُة طووضـى نؤآلْـة تاصةنـةو‬
‫ي‬
‫ي ثةيـذا بـووةوة نةطـ َ‬ ‫ضةْذ ٖةْطاويَهِ ٖاويؼت‪ ،‬دـاسيَهى دى ئـةو نـوساةّ يـ َ‬
‫ساؤرة خؤّ ييَى سةػاسداوة دووسو ْضيو ْةيبيِٓء ْةَبيٓآ‪ . .‬يةديَوة تاطاّ‪ ،‬ديَـِ‬
‫ي بطةػـيَتةوة‪،‬‬ ‫نةوتة ييَذإ‪ ،‬تويَِ يةتشثة تشثى ديَـى خـؤّ بـوو‪ ،‬ئـةو وةنـو تـو َي َ‬
‫بةبيٓيٓى َٔ ساةْطـى تةػـايةوة‪ٖ،‬يَذى ٖيَـذى بـةسةو الى يةنـذى ٖةْطاوَاْـذةْا‬
‫تاتةيؼتيٓة سااطت يةىء ئةو يةديَدؤػىء بآ ئاتايى خؤىذا بةئاطتةّ ػاْى بـةس‬
‫دةطتِ نةوتء نتيَبيَهى ثيَ بةسداَةوة ‪ . .‬دصة ْيطايـةنِ تيَـرباىء طـًَُهشدةوة‪،‬‬
‫بيَٗودة ثةطتء تووساة بووّ‪ ،‬نوساةنة ػةسَيَهى نوػٓذة دايطشتء داْوػتايةوة‪،‬‬
‫بةٖةس دوو دةطتى ضٓطى يةنتيَبةنة ترينـشدو ٖةيَيطشتـةوة‪ ،‬نـة بةدةطـتيَهى‬
‫يةسصؤنةوة نتيَبةنةى بؤ سااتشمت‪ (( :‬داواى ييَبوسدْت ييَذةنةّ ‪ ..‬ببووسة))‪.‬‬
‫بةساقةوة دةطتِ بؤ نتيَبةنة دسيَـز نـشدو يةدةطـتيِ سااثظـهاْذ‪ . .‬ئـةو بـةبيَ‬
‫دةْطى خؤى ييَ الداّء بةػًَةراوييةوة بةسةو قوتاخباْـة ساؤيؼـت‪َٓ ،‬ـيؽ خيَـشإ‬
‫تيَجةسايِ‪،‬خةّء ثةراسةيةنى ديَجشوئَ ٖةوصةيَى بؤ ٖيَٓاّ‪ ،‬تادةٖات خـةّ ثـرت ديَـى‬
‫دةتوػيِ‪ ،‬يةناتيَهذا َٔ دةَةوآ ضاوّ بةضاوى ْةنـةوآ‪ . .‬فـةسَوو سايَطـةىدؤّ‬
‫تؤساى نةضى سايَطةنةَى دؤصييةوة‪ٖ ،‬ةس يةوقظاْةدا بـووّ‪ ،‬بضةيـةنِ ْايـة طـةس‬
‫ييَو‪،‬طةسّ داخظتء ددامن دةضرياةوة بشدٕ‪(( :‬ئاخش ٖةى ػيَتة تةس تـؤ دةتـةوآ‬
‫ي بذصييــةوة‪ ،‬ئــةو يــةتؤ صؤس صاْــرتة بــؤ دؤصيٓــةوةى‬ ‫بــة اسيَطا تــؤسائ خــؤتى يــ َ‬
‫ئةوسايَطةية))‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫سؤر‪ :‬ضواسػةممة‬
‫سيَهةوت‪ 3/25 :‬بوو‬
‫ٖةتاوى بةٖاس بةٖـةَوو تيؼـوء ساووْـانى خؤيـةوة دةسو دةػـتى داتشتبـوو‪،‬‬
‫ثــيَؽ ٖـــاتٓى َاَؤطـــتا بـــؤ ثؤيةنـــةَإ‪ ،‬يـــةرووسةوة َـــٔء ْظـــاس بةيةنـــةوة‬
‫داْيؼـتبووئ الثـةساةى قظةوباطـى دوْياَــإ ٖةيَـذةداوة‪ . .‬ئيَظـتاؾ ْـاصامن بــؤ‬
‫ئةوةْذة ديَِ بة ْظاس خؤػبوو‪ ،‬نضـيَهى طـادةو طـاناس‪ ،‬طـةسةسااى تـةوسةبووْى‬
‫يةخيَضاْيَهى دةويَةَةْذ‪ ،‬يووتبةسصى وَاْاى تـةوسةيى ْـةدةصاْى ضـيية‪ ،‬صؤس دـاس‬
‫بةثيَهةْيٓةوة ديَى دةداَةوةو ضاوى ييَـذا دةتـشمت‪(( :‬تةالويَـز تيـإ بـاوةسا بهـة‬
‫دةويَةَةْذى ٖيض يـةصةتء خؤػـيةنى واْييـة وةى خـةيَو تيَيطةيؼـتووٕ ٖـةَوو‬
‫ػــتيَهة‪ . .‬بةختــةوةسى تــةوسةتشئ تةجنيٓــةو دةويَةَةْــذى دةسووْــى َشؤظــة‪،‬‬
‫ثيَويظتة َشؤظ يةدواى بةدةطتٗيَٓاْى بةختةوةسى بطةساآ))‪.‬‬
‫ئةو ساؤرة واْةى يةنةّ تةواو بوو‪ ،‬صةْطـى ضـووْة دةسةوة ييَيـذا‪ ،‬بةيةنـةوة‬
‫ضوويٓة تؤساةثاْةنةو دةطتُإ ْابووة دةطتى يةنذى‪ْ . .‬ظاس بـةدةّ ثياطـةوة‬
‫نةَآ ضاوةناْى ٖةيَطًَؤظى‪ (( :‬ئةسآ دةصاْى ئةَشاؤ ضةْذى َاْطة؟!))‪.‬‬
‫بآ ئةوةى خبةدًيَِ‪ ،‬وةآلَيِ دايةوة‪ (( :‬بيظتء ثيَٓذى َاْطة))‪.‬‬
‫بشيظهةيةى يةضاواْى ٖةيَظا‪ ،‬ثـاؾ تـاوآ بيَـذةْطى‪ ،‬يةطـةسى ساؤيؼـت‪(( :‬‬
‫ئةى بةياْى‪ ،‬دووبةياْى بظتء سةوتى َاْطة‪ ،‬نةواتة دةصاْى ضى ساوو دةدا؟!))‪.‬‬
‫يةديَوة طشى ‪ ،‬قاَهِ يةصاسَٓاو يـةفهشإ سااضـووّ‪َ ،‬اوةيـةى بـريّ نـشدةوة‪،‬‬
‫يــةْاناو ومت‪ (( :‬ضــى ساوودةدا؟! دةصامن ٖــيض ساوو ْــادات ضــوْهة ساؤرى ٖةيٓيــةو‬
‫سؤرى ٖةيٓى دةواّ ْيية))‪.‬‬
‫دةَطةسَاْة تآ ٖةيَضؤوة‪ (( :‬دةْة ْةتضاْى ‪ . .‬سااطتة بيظت ء سةوتى َاْ‬
‫ساؤرى ٖةيٓية‪ ،‬بةآلّ ئةو ساؤرةيادى يةدايهبوومنة‪ ،‬خؤت دةصاْى َٔ يةَايَةوة نضى‬
‫بضــوىءتاقاْةّ‪ . .‬بــاونِ ٖــةَوو طــايَيَ يــةو ساؤرةدا ئاٖــةْطيَهى بضــهؤآلْةّ بــؤ‬
‫طاصدةدا‪ ،‬دا ئةَظاو ديا يةطاآلْى ثيَؼوو َٔ ييَشةنةغ بةتةواوى ْاْاطِء تؤ‬
‫يةنةّ بشادةسى َٓى‪ ،‬بؤية دةبآ تؤ يةنةّ نةغ بيَيتة َايَُإ))‪.‬‬
‫بةصةسدةخةيةنى بةَة ضاوة‪ ،‬باوةػِ ييَـذا‪ (( :‬ثـريؤصة‪ . .‬ثـريؤصة تياْةنـةّ‪،‬‬
‫‪18‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بةغ ْاصامن ئايا ديَِ يإ ْا؟! ضوْهة‪.)). . .‬‬


‫ْةيٗيَؼت قظةنةّ تةواو نةّ‪ ،‬وتى‪ َٔ (( :‬ئةَة ْاصامن ضـيية ‪َ ،‬ـٔ ٖةَيؼـة‬
‫الى دايو ء باونِ باطى تؤ دةنةّ‪ ،‬تؤؾ ْةيةى ؟! ثةح ثةح ئةَة قةت قةبوو‬
‫ْانشآ‪ ،‬تيَطةيؼتى؟!))‪.‬‬
‫بةنةَآ ػًَةراوييةوة‪ (( :‬دةباػة بابضامن ضؤٕ دةبيَ؟! نة ضووَةوة ثشطيَو‬
‫دةنةّ))‪.‬‬
‫ساؤرى دواتش‪ ،‬يةيةنةّ ديذةْىذا‪ ،‬بةساوويةنى نشاوةوة دةَِ ٖـةيَيَٓا‪ْ(( :‬ظـاس‬
‫ي صوو بضـىء‬ ‫تيإ دويَٓآ بـةدايهُِ وت‪ ،‬دةصاْـى َـاْنى ْـةبوو‪ ،‬بـةآلّ وتـى دةبـ َ‬
‫صووبيَيتةوة))‪.‬‬
‫بــةّ ٖةوايَــة ديَدؤػــبوو‪ . .‬توْــذ ٖــةسدوو ػــاْى تــشمتء ساايتةناْــذ‪ (( :‬صؤس‬
‫طوثاغ‪ . .‬طوثاطت دةنةّ يةيادت ْةضـآ ئـةَشاؤ ػـتيَهِ بـةدياسى بؤٖيَٓـاوى‪،‬‬
‫ْابيَ بةٖيض ػيَوةيةى تةفظريى بؤ بهةى))‪.‬‬
‫ساةْطِ ثةساىء بةثةيةثشوصآ‪ (( :‬ػتى وةى ضى؟!))‪.‬‬
‫ئةو صةسفةى بةدةطتيةوة بوو‪ ،‬نشاطـيَهى دـواْى طـووسى ساةْـ ئـايَى تيَـذا‬
‫بوو‪ . .‬نؽء َات‪ ،‬دةَِ ضووة نًيًة‪ . .‬ئةو دساى بةو بيَذةْطيةدا‪ْ (( :‬ـا‪ . .‬وةى‬
‫ومت ْاَةوآ بةٖةيَةتيَبطةى‪،‬ئةَة دياسييةنى بضوونةو ٖيضى تش‪ َٔ . .‬تؤّ يـةديَى‬
‫خوػهِ داْاوة‪،‬ئةوخوػـهةى بةئاواتـةوةّ ساؤراْـة يةتـةيَُابيَء وةنـو تـؤ قظـةى‬
‫خوػِ بؤ بها))‪.‬‬
‫قــةفء يــووىل قــزة تــةْوء خوسَاييةنــةى بــةسٌَء تــةسدمن وةالداو بةطــةس‬
‫ي َـٔ بـةّ نشاطـةوة بيَُـة َايَتـإ؟! ئـةى‬ ‫طاَيةوة ثشطيِ‪ (( :‬ئاخش ضؤٕ دةبـ َ‬
‫دايوء باونت؟! ئةى بشاناْت؟!))‪.‬‬
‫بةثيَهةْيٓيَهى دةطتهشدةوة‪ (( :‬بشاوا دةنةى ئةّ نشاطة دووطايَة نشايووَـةو‬
‫ٖيَؼتا يةبةسّ ْةنشدوة‪ . .‬بـؤ بـاوىء بشانـامن ئـةوة ٖـةس تةَاػـاى دـٌء بـةسط‬
‫ْانةٕ‪ ،‬دايهيؼِ ئافشةتيَهى طادةو طاناسة‪،‬ئيَظتا ييَِ سايَى بووى؟!))‪.‬‬
‫بةطــةسباداْةوة‪ (( :‬باػــة بــاؾ ‪ . .‬بــةغ تائيَظــتا َايَتــإ بةتــةواوى ْــاصامن‬
‫يةنويَية؟!))‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫يةنظةس ٖةيَيذاييَ ((دةتوآ بطشة باثيَت بًَيَِ))‪.‬‬


‫نة ْاوْيؼاْةنةى بؤ ٖةيَذاّ‪ ،‬وتى‪ (( :‬دةبآ يةطةعات ضواسو ْيوى عةطشةوة‬
‫يةَايَُإ ئاَادةبىء ضاوةسايَت دةنةّ))‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ساؤرى ٖةيٓى داٖات‪ . .‬خؤّ يةبةسدةّ ئاويَٓة ػهاوةنةى َايَُـإ ئاسايؼـتذاو‬
‫نشاطة طووسةنةّ ثؤػى‪ ،‬ثشضِ بؤ يةنـةجماس بـةسداوة طـةس ػـاْوو ثةسضـةَِ‬
‫داتــشتء ييَوةنــامن طــووس نــشد‪ْ . .‬يطــاسى خوػــهِ بةدياسَــةوة ضــاو ئةبًَــةم‬
‫وةطتابوو‪ ،‬تيَيذةساواْيِ‪ ،‬ويظتى ػتيَو بًَيَ‪ ،‬وةييَ تفى خؤى قووتذايـةوةو ٖيضـى‬
‫ْةووت‪ ،‬صياتش ييَِ ْضيو بؤوة‪ ،‬داية قاقاى ثيَهةْ‪(( :،‬نضآ تةيةنة بةضاو ْةضـى‪.‬‬
‫‪ .‬بةخوا ٖيَٓذة دواْىء ئةونشاطةت ٖيَٓذة دـوإ ييَـذآ‪ ،‬دةيَيَـى بؤتـؤ دسوطـت‬
‫نشاوة‪ ،‬باوة اس دةنـةى تـةس قةيةنـةت َةبةطـتِ نوساةنـة بـةّ ػـيَوةيةت ببيٓـآ‪،‬‬
‫يةنظــةس ثــةالَاست دةداو يــةئاَيَضت دةْــآ‪ ،‬ضــوْهة دةيَيَــى بــوونىء يــةبوونيؽ‬
‫دواْرت))‪.‬‬
‫يةْاخةوة خؤػيةنى بآ ئةْذاصة تةَاسؤى داّ‪ (( :‬ئاخش ٖـةى تـةسةغ‪ ،‬بًَـيَ‬
‫بشيِٓ بؤ دةنويَيَٓيةوة بؤ خؤّ تؤصآ ئةونوساةّ يةبري نشدبوو))‪.‬‬
‫بةديَيَهى فيَٓوء ئاطوودة َايَةوةّ ديَٗيَؼـتء ٖـةْطاوى ئاطـالٓا‪ . .‬بـةدةّ‬
‫سايَوة يةفهشإ سااضووّ‪(( :‬دةبآ ئيَظتا ْظاسضى يةبةسبيَ؟! ئةى َايَيإ؟! دةبـيَ‬
‫دايوءباوىء بشاناْى ضؤْنب؟!)) نؤآلْى َاّ عةصيضّ تةى نشدو بـةسةو رووس دا ـٌ‬
‫بووَةوة‪َ . .‬ايَى ْظاس نةوتبووة نؤآلْيَو‪ٖ ،‬ةَوو خةيَهةنـةى دةويَةَةْـذ بـووٕ‪،‬‬
‫ئةواْيؽ ٖةس يةبةس ئةو دةويَةَةْذيةية يةو نؤآلْة خاْوويإ نشايوة))‪ .‬وسدة وسدة‬
‫ْضيــو بووَــةوة‪ ،‬يةدةسووْــةوة‪(( :‬ئــا‪ ،‬خؤيــةتى‪ . .‬ضــواسةّ دةستــا ْــا‪ ،‬ثيَذــةَ‪،‬‬
‫دةستا دوو دةسيةنىشاةطاطى تةوسةية))‪.‬‬
‫ٖــةْطاوةنامن طــووى نــشدةوة تــا يــةثيَؽ دةستانةياْــذا ٖةيَويَظــتةّ نــشد‪. .‬‬
‫ٖةْاطةيةنى قوويَى ثشا بةطيةنامن ٖةيَهيَؼا‪ْ ،‬ةختآ خـؤّ تـوسزء سيَهدظـتةوة‪،‬‬
‫دةطــتِ بةصةْطةنــةوةْا‪ ،‬ضــاوةساواْبووّ ْظــاس دةستانــة خباتــة طــةس تــاصةسةى‬
‫ثؼت‪ . .‬ديظإ طةسّ بؤ خواسةوة داتشت تابضامن دًةناْى بةسّ ضؤْة؟! يةدرياة‬
‫‪20‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫درياى نشدْةوةى دةستانة‪ ،‬طةسّ ٖةيَرباى ‪ . .‬ئةوةى بةو ضاواْة بيٓـيِ‪ٖ ،‬ـةستيض‬
‫بريّ بـؤى ْةدةضـوو وابةساَبـةس نو اسيَـو وةطـتاوّ‪ ،‬نو اسيَـو سؤر ْييـة ْةيةتـة اسيَِء‬
‫ضةْذ َاْطيَهة ديَى سفاْذووّ‪ ،‬صَامن يةدةَذا بووة تةالػـة داسيَـو‪ْ ،‬ـةَضاْى ئـةوة‬
‫خةوْــة يــا سااطــتى‪ . .‬نوساةنــة ػاتةػــهةو توػــاد بةٖــةس ضــواس دةوسةى خــؤى‬
‫ساواْــىء بةسةطــشةتةوة ضــاوةناْى وةى تــةيشيَهى طــةس ييَؼــيَواو ْةيــذةصاْى‬
‫تةَاػاى نويَِ بها؟! ئةوةى ئاواتى بـؤ دةخواطـت وا يةبـةس دةَـى وةطـتاوة‪..‬‬
‫دةطــتِ بــؤ دةّء ضــاوّ بــشد‪ ،‬ويظــتِ قظــةيةى بهةّ‪ٖ،‬ــةسدووييَوّ يــةصسئ‪ ،‬ئــةو‬
‫ييَواْةى ةسقى طووساويَهى خةطت ببووٕ‪ٖ ،‬ـةس ٖاتـة طـةس صاسّ‪ْ(( :‬ـا‪ ..‬ئيَـشة‬
‫ٖةوة‪ٖ..‬ةوْيية‪ْ . .‬ا ‪ . .‬دياسة ٖةيَةّ نشدووة))‪.‬‬
‫ساووّ وةسضـــةسخاْذ بـ ـشاؤّ‪ . .‬ئةوبةدووضـــاوى ثـ ـشا يةػـــةسَى ػـــةٖوةتء‬
‫خةَتيَضاوةوة طةيشى نشدّ‪(( :‬فةسَوو نيَتإ دةويظت؟!))‪.‬‬
‫دةَِ ػةسَى ييَـذةتها‪ ،‬بةثةػـؤناويةوة‪ (( :‬بـيَ صةمحـةت ئيَـشة َـايَى ْظـا‬
‫سْيية؟! ْظاس ئةمحةد؟!))‪.‬‬
‫دةطت ء ثةجنة طـجية خشثٓةنـةى ٖةيَتةناْـذ‪(( :‬بـةيَيَ ‪ ،‬بـةيَيَ خؤيـةتى‪. .‬‬
‫َايَى ْظاسة ‪ . .‬فةسَوو فةسَوو ٖةيَهؼآ))‪.‬‬
‫ْظاس بةتةْطةتاويةوة بةسةو الَإ اسىذاو يةدووسةوة باْطى سااديَـشا‪(( :‬اْـضاس‬
‫ئةوةنآيــة؟! تةالويَــزة؟!)) بــةخيَشٖاتٓيَهى تــةسَى نــشدّء ئــةَ و ئــةوالى‬
‫يةنــذلإ َــاض نــشد‪ ،‬بةديكــةوة يةدًــةنامن سااَــا‪ ،‬نــؤيَيَ نةيفظــاص بــوو‪(( :‬ئــةيَآل‬
‫نةدواْى ‪. .‬بشاوا ْانةّ‪،‬ئةوة تؤى؟! فةسَوو فةسَوو‪ ،‬وةسة رووسةوة))‪.‬‬
‫ي تيـإ ٖـةس يـةدآى‬ ‫ػةقاويَهِ بؤ ثيَؼةوة ٖاويَؼـت‪ْ . .‬ـضاس وةى بتيَهـى بـ َ‬
‫خؤى وةطتابوو‪ ،‬ضاوى ييَ ْةتشوناْذّ‪ْ ،‬ظاس بةصةسدةيةنى واتا داسةوة وتـى‪(( :‬‬
‫نضآ ية بريّ ضوو بةيةنرتتإ بٓاطيَِٓ‪ . .‬تةالويَز خإ ئةَـة بشاَـة‪ْ ،‬ـاوى ْـضاسة‬
‫وةنو صؤس داس بؤ ّ باغ دةنشدى قوتابييةو طايَيَو يةَٔ تةوسةتشة))‪.‬‬
‫نــةساووى بــةالى ْــضاس وةستيَــشاا‪(( :‬ئةَــةؾ تةالويَــزةو يةقوتاخباْــة يةنــةّ‬
‫بشادةسَة))‪.‬‬
‫َٔ وْضاس يةتةَاػانشدْى يةنذى صؤس بيَ ػةسَاْة دةَاْشاواْية يةنرت‪ْ .‬ظـاس‬
‫‪21‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بــــــــةخيَشايى دةسيــــــ ـرباى‪:‬‬


‫((ئةَةضيية؟! دةيَيَـى يـةنرت‬
‫دةْاطٔ؟!))‪.‬‬
‫خؤّ يةتووسة ْةبشد وةنو‬
‫ئــةوةى ْةيٓاطــِء يةريامنــذا‬
‫ْـةَبيٓيبآ‪ ،‬ساووّ نشدةْظـاسو‬
‫بةٖةْاطـــةى طـــواسةوة ومت‪:‬‬
‫((ْــــا‪ْ . .‬ايٓاطــــِ‪ . .‬ئةَــــة‬
‫يةنـــةجماسةدةيبيِٓ‪ ،‬بةٖـــةس‬
‫ساو خؤػشايَِ بةْاطيٓى))‪.‬‬
‫ْــــــضاس وةى ثشاػــــــٓطى‬
‫خؤػةويظتى تيا نورابيَتةوةو‬
‫ساةْطـــى بةبـــةسةوة ْـــةَابآ‪،‬‬
‫يــةى دوودــاس تفــى تــةسووى‬
‫قووتــــذاو بةطــــاسدييةنةوة‪:‬‬
‫((ٖــةسوةٖا َٓــيؽ خؤػــشايَِ‬
‫بةْاطيٓت))‪.‬‬
‫ْظـــاس دةطـــتى تـــشمتء‬
‫ٖـــــــــةدوونُإ بـــــــــةدةّ‬
‫صةسدةخةْةوة بةسةو طةسةوة‬
‫ٖةيَهؼائ‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-4-‬‬

‫ْظاس دطة ية ْـضاسى بـشاى بضـوونى‪ ،‬دووبـشاى يـةو تـةوسةتشى ٖةبوو‪،‬ئـةوإ‬


‫دةَيَهـة رْيـإ ٖيَٓـاوةو بـةَاوء َٓايَةوةيةطـًيَُاْى دادةْيؼـٔء بـؤ ئـةّ يـادة‬
‫بةطةسدإ ٖاتبووْة نةسنوى‪.‬‬
‫ْظاس يةسايَشاةوةنة قؤيَى ْايـة قـؤيَِ‪ ،‬تةيؼـتيٓة ٖـؤيَى ثيَؼـواصى‪ ،‬صةسدةيـةى‬
‫يةطةس ييَوى ثةيذا بوو‪ . .‬يةنة يةنـة دايـو وبـاوى وبـشاو بشارْـةناْى ثيَٓاطـاْذّ‪،‬‬
‫بضةيةنى بةئاطتةَِ ْاية طةس ييَو‪(( :‬خؤػشايَِ بةْاطيٓتإ))‪.‬‬
‫بريوَيَؼهِ وةنو ئةطجى طةسنيَؽ اسى دةدا‪ ،‬ئـةوةى بةخـةيايَِ ْـةدةٖات‬
‫ْضاس بوو ‪ . .‬ضؤٕ دةبيَ ئةونوساة تةجنةى خؤػـِ دةوآ بـشاى ْظـاسبيَ؟! دـاسآ‬
‫ضةػٓى توو دةتةػاَةوة بةوةى ئةونةطةى ْاخء دوء دةسووْى داتـري نـشدووّ‬
‫نآيةء ضؤْة؟! نةضى تاوآدواتش خةّ ٖةوصةيَى بؤ ديَٓـاّ‪ْ ،‬يطـةساْى دايـذةتشمت‬
‫نةيةتةَاػا نشدْىذا ػةسّ داَذةتشآ‪ . .‬دواى ناتزَيَشيَهى ساةبةم‪ ،‬سيَـو ساةمسـى‬
‫ئاٖةْطةنة دةطتى ثيَهشد‪ . .‬نيَو نةست نشا‪ ،‬ػةسبةتء ثاقآلوةيإ بةخؼيةوة‪. .‬‬
‫وةختيَهـــى خؤدـــإ بةطـــةس بـــشد ئةتةسضـــى َـــٔء ْـــضاس ئاساَوسةوطـــةيَةو‬
‫ْةطشةوتُٓإ يةبةس بشاابـوو‪ . .‬ريَشبـةريَش ْيطـاو تيًـةَإ ئاسااطـتةى يـةى دةنـشدو‬
‫بةضــاوةنامنإ ثــةياَى ئةػــلء خؤػةويظــتيُإ بــؤ يــةى دةْــاسد‪ْ . .‬ــضاس‬
‫بةطؤصيَهى ئةظيٓذاسييةوة ت طآ ػـةسبةتى بةدةطـتةوة بـوو‪ ،‬بـةسةو الّ ٖـاتء‬
‫ْةختآ يـيَِ ْضيهبـؤوة‪ ،‬يةبةساَبـةسّ دا ٖةيَويَظـتةيةنى نـشد‪ ،‬ويظـتى آـذويَٓآء‬
‫قظةى يةتةودا بهةّ‪ ،‬دةَى بوو بـة تةيَـةى تـةقيو‪َٓ . .‬ـيؽ يـةديَوة ػـًَةراّ‪،‬‬
‫دوويَةّ ثـيَ نـةوت‪ٖ ،‬ةويَُـذا ثيَٗـةيَيَِٓء بضـُة الى ْظـاسو ٖاوسايَيـاْى ثؤيةنـةّ‪،‬‬
‫ثيَؼىًيَطشمتء وةنو َظى طجى ْةنشاو طووسا ٖةيَطةساا دةتووت سةْطـى بةبـةسةوة‬
‫ْـــةَاوة‪ ،‬صةسدةيـــةنى ٖـــةيَبضساناو ثةساييـــة طةسييَوى‪،‬ضـــاوةناْى ٖـــةيَطًَؤظىء‬
‫بــةدةْطيَهى ْيُضــة ثاسااْــةوة وتــى‪ (( :‬ئـــ‪ . .‬ط‪ . .‬ئـــ‪ . .‬ط‪. .‬تــة تةاليَــزخإ‬
‫‪23‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫آبوسة))‪.‬‬
‫يةْاخةوة وسوراّ‪ ،‬ػةسَيَهى نوػٓذة دايطشمت‪ْ ،‬ةَضاْى ضى ثيَ بًَـيَِ‪ ،‬دةَـى‬
‫ثشطــــياسّ تيَهــــشدو بةْةسَةثيَهةْيٓيَهــــةوة ومت‪ (:‬داضــــى بــــووة؟! يةضــــيت‬
‫ببووسّ؟!))‪.‬‬
‫تـــةسيل بـــؤوة‪ ،‬بشيظـــهةيةى يةضـــاواْى ٖةيَظـــا‪ ،‬بةنضيةنـــةوة طـــةيشى‬
‫نشدّءضــاوىجشا تًــةيىتيَربايِء بةثضشاثض ـشايةنةوة‪ٖ (( :‬ـــ‪ٖ . . . .‬ــا‪ٖ. .‬ــا يةبــةس‬
‫ئةوةى ساؤ‪ . .‬سؤراْآ ساوو بةساووى يةنذى بووبيٓةوة))‪.‬‬
‫يةئاطتى خؤّ وػو بووّ ‪ ،‬طةسّ بةًَذا ػؤسانشدةوة‪ ،‬ثاؾ بيَذةْطى تاويَو‪،‬‬
‫بةدةّ خةْذةوة ومت‪ْ(( :‬ا‪ٖ . .‬ةس بةخةيايَت داْةيةت‪ ،‬وابضاْة ٖيض ْةبووة))‪.‬‬
‫ْـــضاس بـــةدةّ ٖةيَـــذاْى ثةسداخـــة ػـــةسبةتةنة‪ ،‬نةوتـــة ػـــةٕء نـــةوى‬
‫بريةوةسييةناْى‪ ،‬يـة ْاخـةوة دةنـوآلو تاَـةصسؤ بـوو يةطـةسةداوى ئـةّ باطـةوة‬
‫دةستاى قظةو وتويَزّ يةتةآل بهاتـةوة‪ ..‬دةسفـةمت ثـيَ ْـةدا‪ ،‬بـةوسدى طـةيشيَهيِ‬
‫نشدو قزى طةس الضاوامن الداو بةٖيَُيٓةوة ‪(( :‬بةياسَةتيت تا الى ْظاس دةضـِ))‪.‬‬
‫بةضةْذ ػةقاوآ خؤّ تةياْذة ْظاس‪ْ . .‬ضاس وةنو ثةيهةسيَهى بيَ تيـإ يـةديَوة‬
‫ضــةقي بــوو ٖةطــتى بــةدؤساإء داساوخــاْى خــؤى دةنــشد‪ ،‬دوودوء سااساايىجــةنى‬
‫خظتبوو‪ْ ،‬ةيذةصاْى بةقظةنامن نةيفظاصبآ يإ ئةوةتة ثةػيَوو دو ْاخؤؾ ‪. .‬‬
‫سامء تووساةيى يةطةسو طيُاى دياس بوو‪ٖ ،‬ـةْطاوى بيَـضاسى ٖـةيَيَٓاو بـةسةو رووسى‬
‫ْٗؤَى طةسةوةٖةيَهؼا‪ ،‬يةويَؽ بـةْيَو رووسةنـةدا دآء دةضـآء يةبـةس خؤيـةوة‬
‫ئاخء ئؤف ٖةيَذةنيَؼآ‪.‬‬
‫ثيَؽ بةنؤتا ٖاتٓى ئاٖةْطةنة‪ ،‬بةتةوطةوة طةيشيَهى طـةعاتى طـةس ساؤخـى‬
‫ثةجنةسةنــةّ نــشد‪ ،‬فظــفؤسةناْى وةى خًؤسبووْــةوةى دةْهــة َــؤسى بضــووى‬
‫تيؼهيإ دةداوة‪ ،‬طةعات‪ :‬ػةؾء ْيوى ئيَواسةى ْيؼاْذا‪ . .‬بة ٖيَُٓـى دةطـتِ‬
‫تةياْذة ئةو دياسيية ضهؤيَةى بةسى وةخت بؤّ ئاَادةنشدبوو‪ ،‬صةسدةخةْةيـةنى‬
‫خاوى وةى ٖةَيؼةّ نةوتة طـةس ييَـوو دياسييةنـةّ دايـة دةطـتى‪(( :‬تياْةنـةّ‬
‫ْظاس يةْاخةوة ثريؤصباييةنى تةسّء توساى ئةويادةت ييَ دةنةّ‪ٖ ،‬يواداسّ ٖةَوو‬
‫دةّء ناتء طايَيَهت خؤػىء بةختةوةسى بآ))‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ئةَ و ئـةوالى ساووَـةتيِ َـاض نـشد‪ ،‬خواسـافيضيِ يةيةنةيةنـةى ئةْـذاَاْى‬


‫َايَةوةيإ نشدو بةٖةْطاو ٖةيَيَٓاْةوةيةنى طظتء يةطةسخؤ ئةويَِ دآ ٖيَؼتء‬
‫يةدةسةوة ٖةْطاوة طظتةنامن توسز نشد ‪ . .‬بةدةّ ساؤيؼتٓى سيَطاوة تاتةيؼتُة‬
‫َاو‪ ،‬يةدةوسو بةسّ بيَ ئاتاو ْكوَى ديٗاْيَهى تش ببووّ‪ ،‬خؤػِ عةْتيهةّ بةخؤ‬
‫دةٖــات‪ ،‬دــاسآ خؤػــشاو دةبــووّء بةخــةياو ضــووبووَة ْيَــو داطــتاْى ئةػــلء‬
‫ئــةظ‪،‬ء ضــةْذئ قظــةو بــاغء تفتوتــؤّ الساطــهابوو‪ ،‬نةضــىذاسيَهى دى تؼــت‬
‫ئاواتةنامن وةنو ببٓة بًَكي طةس ئاوو بجونيَٓةوة‪َ ،‬اتيـةنى ضـشاو خةطـت بـةسؤنى‬
‫دةتشمت‪(( :‬خ خ خ‪ . .‬خؤصتة يةئةوةيَةوة ْضاسّ ْةْاطياية))‪.‬‬
‫يةو ساؤرةوة ٖةيَعء نةومت تؤساا‪ ،‬بةضاوى ثشا يةَيٗشو ػـةسَةوة دةَشاواْيـة‬
‫ْظاسو بةبيٓيٓى دةيةٖاو طةدةٖا ثشطـياسّ ال دةخويَكـا‪ (( :‬ئـاخؤ دةبـيَ ْـضاسى‬
‫بشاى ثةيوةْذى َٔء خؤى ثيَ وتبآ؟! دةبيَ ضؤٕ باطى َٓى ال بهاو ضـؤٕ ئـةو‬
‫ثةيوةْذييــة بطيَشايَتــةوة؟! بيَطوَــإ وتوويــةتى تةالويَــز ســةصى ي ـيَِ نــشدةوةو‬
‫َوعذيبة ثيَِ‪ ،‬صؤس تةَاػاّ دةنا‪ ،‬خؤدى دةوآء َٓيؽ خؤػِ دةوآ‪ ،‬تؤ بًَيَى‬
‫ْضا سبةّ ضةػٓة بريبهاتةوةو ٖـةس بـةّ ضةػـٓة قظـةناْى البـذسنيَٓآ؟! ْـاصامن‬
‫بًَيَِ ضى؟! ئةوةى دةيًَيَِ صيَذةساؤيية‪ . .‬واضانة ئـاساّ بطـشّء ضـاوةساواْى دةَـى‬
‫ْظاسمب ػتيَو بذسنيَٓآ))‪.‬‬

‫*‬ ‫*‬ ‫*‬

‫ئــةو ئيَواسةيــة ناتــزَيَش يــاْضةى ػــةو‪ٖ،‬ةوس بــةسى ئامســاْى تشتبــوو‪َ ،‬ــاْ‬


‫بةدةسةوة ْةبوو‪ْ،‬ةتاقة ئةطتيَشةيةى‪ ،‬تاسيهيَو بوو‪ ،‬ضاو ضاوى ْةدةدى‪ْ . .‬ظـاس‬
‫خؤى يةطةس ديَطةنةىذا قاْطًَة دابوو‪ ،‬ضاوى بةطةس الثـةساةناْى بابـةتى نتيَبـى‬
‫فيضيا ػؤسانشدبؤوة‪ْ ،‬ضاس دةتوت يةػى يةئاوْ نوتشاوة‪ ،‬يـةساؤرى ئاٖةْطةنـةوة‬
‫ػيَت و ػرب بوو بوو‪ْ،‬ةيذةواْى ضى بهات!؟ ضؤٕ ئةوةى يةديَى داية الى ْظاسى‬
‫خوػهى بيذسنيَٓآ؟! بةئاطـجايى دةستـاى رووسى خـةوتٓى ْظـا سدةخاتـة طـةس‬
‫تاصةسةى ثؼت ‪ ،‬ساةْـ ء ساووى ثةطـت ءْيطـةسإ وةنـو تـاصة يةْةخؤػـيةنى‬
‫‪25‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫طةختء درواس ٖةطتابيَتةوة‪ٖ ،‬ةسدوو ضاوى يةساوويةنى ئاسةقـاوى صةسد داتـةسااو‬


‫بــةقووآل ساؤضــوو بــوو‪ ،‬بةبضةيةنــةوة دةْطــى دا‪ٖ(( :‬اْظــاس‪ . .‬ئــةوة خــةسيهى‬
‫ضيت؟! دةسغ دةخويَٓى؟!))‬
‫ْظــاس يةبــةس خؤيــةوة دةنةويَتــة بؤيَــة بــؤو‪ ،‬طــةسى ناطــى ٖةيَــذةبشاآ‪ ،‬تــةسا‬
‫دةطــت وةآلَــى دةداتــةوة‪ (( :‬بــؤ ضــاوت ْابيٓــآء ْــاَبيٓى وا دةسغ دةنــةّ ‪،‬‬
‫فةسَوو بضامن ضيت دةوآ وئيؼى ضيت ٖةية؟!))‪.‬‬
‫ْضاس بةّ وةآلَة دةػًَةرآ‪ ،‬دةيةوآ ػتيَو بًَيَ‪ ،‬تفى خؤى قووت دةداتةوةو‬
‫بةتشغء خؤػشايَيء بةدةْطيَهى ٖئَُ وثـشا يةَاْـذويَتى‪ ،‬صةسدةخةْةيـةنى تـايَى‬
‫بؤ دةنا‪ٖ( :‬ـ‪ٖ . .‬ـ‪ٖ . . .‬ـ‪. . .‬ــ ٖـةس سـةصّ نـشد بيَُـة الت‪ . .‬دائـةو تـووساة‬
‫بووْةى دةوآ ئابةو ساةقيية وةآلَِ بذةيتةوة؟!))‪.‬‬
‫ْضاس بةٖيَواػى دةستانـة دادةخـاتء بةضـةْذ ػـةقاسيَهى نـوست‪ ،‬ييَـى ْضيـو‬
‫دةبيَتــةوة‪ ،‬دةّء ضــاوى يــةى ثاسضــة ػــادى يــيَ دةبــاسى‪ ،‬يةطةسطووضــيَهى‬
‫قةيَةويَشةنةٖةيَذةقٓذآ وبةطةسطوساَاْةوة يةسوخظاسى ْظاس ساادةَيَٓآ‪ْ . .‬ظـاس‬
‫ٖةطت بةْٗيَٓيةى يةوٖاتٓة نتء ثشاو دسةْطةى ْضاس دةناو ضاويَهى ثـشا واتـاداسى‬
‫يي َدادةتشآء تؤقة ثةَبةنـةى يةقـزة تؤثـةو نـشاوى ثؼـتى طـةسى دةناتـةوة‪،‬‬
‫بةطــوونة ثيَهةْيٓيَهــةوة‪ ،‬دةَــى دةناتــةوة‪ (( :‬دةى بــشاّ بًَــيَ بــضامن ضــيت‬
‫ي بـضامن ضـيت يةديَذايـة؟! خواْـة خواطـتة ػـةسات يةتـةو نـةغ‬ ‫تةسةنة؟! بًَـ َ‬
‫ْةنشدووة يإ يةٖاوسايَهاْت تووساة بوويتى؟!))‪.‬‬
‫ْضاس بةئاساَى طةسى ٖةيَذةبشاآ‪َ ،‬اتء َةيووٍ بةْابةديَيةنةوة‪ْ (( :‬ا‪ْ . .‬ا‪. .‬‬
‫ْةػةساّ نشدووة ‪ْ ،‬ةيةٖاسوايَهامن تووساة بووَة‪ . .‬ئـةوةى دسنـِ ثيَهشدبـآ‪ ،‬يةػـِ‬
‫داتريطاوة‪،‬طةسّ ديَؼآء يةثايَةوةتشطيَو ديَى ثشاواْذوّ))‪.‬‬
‫ْظــاس طــةسى بةطــةس َيَضةنــةى بــةسدةَى السنشدبــؤوة‪ ،‬وةى وةآلَــى ديَــة‬
‫خوستيَهــةى بذاتــةوة‪ ،‬طــةسى ٖــةيَرباىء بةْةطــاصييةوة ‪ (( :‬ئــةى نةوايــة ضــى‬
‫بووة؟! ضى قةوَاوة ؟! َةبةطتِ تشطـت يةضـييةو ئـةو ػـتة ضـيية ٖةساطـاْى‬
‫نشدووى؟!))‪.‬‬
‫ْضاس بةدووضاوى ثشا يةػـةسَى ػـةٖوةت ئـاَيَضةوة تـيَرياا دةَيَٓـآ‪(( :‬ئـةسآ‬
‫‪26‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْظاس ثيَت ْةوومت تةالويَز يةتةيَت ضؤْة؟!))‪.‬‬


‫ْظاس ٖةيَذةضيَء ثةطتء تووساة‪ ،‬طةسجنيَهى قوويَى ئاسااطتة دةنا ((تةالويَـز‬
‫صؤس باػةو ئةوةى عةيبة ْيةتى‪ . .‬بؤضى ئةو ثشطياسةّ ييَ دةنةى؟!))‪.‬‬
‫ْضاس بةدةّ نؤخةيةنى ووػهةوة دةْطى ػةسَى يـيَ دةتهـاو ساووى ٖيَُٓـىء‬
‫ئاطودةتى دةْواْذ‪ٖ (( :‬ةسوا ‪ٖ . .‬ـةسوا بـةغ بـضامن نيـزيَهى ضـؤْة؟! خـةيَهى‬
‫نويَيةو يةنةيةوة دةيٓاطى؟!‪.)).‬‬
‫ْظاس تاوآ َتةم يةخؤى دةبشاآ‪ ،‬نةبضةيةنى بضس دةْيَتة طةس ييَـو‪ ،‬دةداتـة‬
‫قاقاى ثيَهةْ‪ (( :،‬يةنةّ نةغ يةّ ػـاسة ْاطـيبيَتِ‪ ،‬ئةونضـة بـووة‪ . .‬تةالويَـز‬
‫يةنةّ بشادةسى قوتاخباْةَـة‪ . .‬بـاوة اس دةنـةّ يةٖـةوييَشيؽ ئـاوا ٖـاس اويَى اسيَـوء‬
‫ثيَــــوء ديَجــــانِ ْــــةبووة‪ . . .‬صؤس تيَطةيؼــــتووة‪ ،‬بــــيَ دةْــــ ‪ ،‬بةســــةيا‪،‬‬
‫بةئةخ م‪،‬ئةوةْذة ٖةية باونى ْةَاوة‪ ،‬يةَايَةوة دةطت نوستء ٖةراسٕ‪َٓ .‬ـيؽ‬
‫بؤية سةص بةساةفاقةتى دةنةّ بيَ ثةسواو بةطةس بةسصى باغ يةرياْى خؤى دةنـا‪،‬‬
‫سةْطة ئيَُة يةديَى ئةوإ بوويٓاية ٖةستيض ْةَاْـذةتواْى بةستـةى نويةَـةستىء‬
‫َةستةطاتةناْى ئةو ساؤرتاسة بطشئ))‪.‬‬
‫ْضاس ساةْطيَو ديَٓآ ودةبا‪ ،‬يةوستة وستيَو بةوالوة ٖيض ْـايَيَء ْظـاس طةسػـاْي‬
‫خؤى ساادةوػـيَٓآء طـيُا خةَٓانةنـةى ٖـيض ْاتةيـةْآ‪ ،‬بةسةطـةيَةوة دووبـاسة‬
‫ي بؤضـى وا تشيٓطـى بةونضـة‬ ‫دةطتى ثيَهـشدةوة‪ (( :‬توخـوا ْـضاس تيـإ ثيَُبًَـ َ‬
‫دةدةى؟! ئـــةوة قـــةت تـــؤْى بـــةّ ػـــيَوةية ثشطـــياس يةنضـــيَو بهـــةىء‬
‫بةثةسؤػيةوةبى))‪ْ .‬ضاس دةطـتى سااطـتةى ٖةيَـذةبشاآ بةوْيةتـةى ئـةوةى يـةديَي‬
‫داية‪ ،‬بةداسآ بؤى ٖةيَشايَزآ‪ ،‬وةييَ دةطتى دادةتشآء ساووى خـؤى وةسدةتيَـشاآ‪،‬‬
‫تةَاػايةنى بةثةيةى رووسةنة دةدا‪ ،‬دووباسة ساووى بةالدا دةطـوسايَٓآء يةطـةسى‬
‫دةساوا‪ْ (( :‬ظــاس تــةس بــاوةساّ ث ـيَ دةنــةى َــٔ دةَــةوآ يةتــةيَت سااطــتطؤمب‪. .‬‬
‫خؤبيٓيت صؤس دوإء ْاطو بوو‪ٖ . .‬يض صةالَيَو ْةى دةتـواْى خـؤى يـةدادووى‬
‫ضــاوةناْى ساصتاسنــات‪ٖ . .‬ةْــذآ ػــت ٖةيــة ســةص دةنــةّ يةبــةيٓى خؤَــإ‬
‫دةسْةضيَء الى نةغ باطى ْةنةيت ‪ . .‬قظةنةػِ ئةوةية ئيَُـة يةوةتـةىُايَُإ‬
‫ٖاتؤتة نةسنوىء يةتةو دةطتجيَهشدْى دةواَـى قوتاخباْـة‪ ،‬ساؤراْـة بةونؤآلْـةى‬
‫‪27‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ثيَيذا دةساؤّ بةسدةواّ ئةو تةآلويَزة دةبيِٓ ‪ . .‬بةتيَجةسا بووْى نـات‪ ،‬ضـووة بـةس‬
‫ديَِ بةسااطتى خؤدويظتء سةصّ دةنشد ساؤرآ دابآ قظةى يةتةيَذا بهةّ‪ ،‬بـضامن‬
‫ْاوى ضيية؟! خةيَهى نويَيةء ثؤىل ضةْذة؟! نةضىبواس ْةساةخظـا تائـةو ساؤرةى‬
‫ٖاتة َايَُإ‪ . .‬ناتيَـو دةستانـةّ‪ ،‬ييَـى نـشدةوة‪ ،‬بـةبيٓيٓى ضـاو ئةبًَـةم‪ ،‬دةَـِ‬
‫بةؾ بؤوة‪ ،‬ػاتةػهة بـووّ‪ ،‬واَـذةصاْى ئةونضـة دياسييةنـةو يةئامساْـةوة بـؤّ‬
‫دابــةصيوة‪ . .‬ئةفظــووغ قــةت بةخــةيايَِ دا ْــةدةٖات تةالويَــز بــشادةسى تــؤبيَء‬
‫يةقوتاخباْةيةنـــذا يةيـــةى ثـــؤٍء يةطـــةس يـــةى ساةسًةبةيةنـــةوةبٔ‪ . .‬دائـــةو‬
‫تةالويَزةى دةَيَهة عةودايَيِ وخؤدذةوآ‪ ،‬بة ٖاتٓى بؤَايَُـإ‪ ،‬ئـؤقشةو ئـاساَيِ‬
‫يةبةس بشااوة‪ْ . .‬اصامن ضيبهةّ؟!))‪.‬‬
‫ْظــاس يــةريَش ييَــوةوة دةبًَُيَٓــآء نــةصَاْى ديَٓيَتــة تــؤ‪ْ (( :‬ــضاس بــريت يــةخؤ‬
‫نشدؤتةوة؟! َةبةطتِ ئةوةية تةالويَز ٖـةَإ ئةوٖةطـتةى ٖةيـة وةنـو تـؤ ئـةو‬
‫ٖةطتةت بةساَبةسى ٖةيةو خؤػت دةوآ؟!))‪.‬‬
‫ْضاس ئاٖيَهى قوويَى ثشا بةطيةناْى ٖةيَذةَزآ‪ْ (( :‬اصامن بًَيَِ ضـى؟! تةالويَـز‬
‫نة ضاوة بةَة ضاناْى ٖةيَذةبشاآ‪ َٔ ،‬دةضُة دوْيايةنى تـشةوة‪ٖ ،‬ـةسناتيَو ساوو‬
‫بةساووى يةى دةبيٓةوة‪ ،‬واى دةخويَُٓةوة ثيَهـةوة بـةبيَ دةْطـى قظـة دةنـةئ‪،‬‬
‫َٔ يةدووسو ئةويةدووس بةضاو يةيةنذى دةتةئ بةتايبةت نةػـةثؤىل ْيطانامنـإ‬
‫ئاسااطــتةى يــةنرت دةنــةئ‪ ،‬دةصامن خؤػــيِ دةوآء ئــةو خؤػةويظــتية ثــاىء‬
‫بيَطةسدةو دسؤْيية‪ . .‬ضيت ثيَ بًَيَِ‪ :‬ئةونضة دواْىء خؤػىء بوارْةوةى رياْيَـو‬
‫بةَٔ دةبةخؼآ‪ ،‬تائيَظتا نةغ ئةو خؤػيةى بـةَٔ ْةبةخؼـيوة‪ ،‬بؤيـة قـةبوو‬
‫ْانةّء بؤنةغ ْيية ئةو خؤػةويظتيةّ ييَ بظةْآء ييَُى صةوتها‪ ،‬ضـوْهة َـٔ‬
‫تريؤدةى داوى عةػكيَو بووَة‪ ،‬بةواصٖيَٓإ ييَـى‪ ،‬ػـيَت دةمبء دةآـة ديَواْـة‪. .‬‬
‫تهات ييَ دةنةّ دةبيَ تؤ يةّ ٖةويَةدا ياسَةتى دةسَبى‪ ،‬دةبيَ بةونضة بًَيَى‪. .‬‬
‫ئا‪ . .‬بةيَيَ‪ . .‬بةيَيَ دةبيَ بةياْى ثيَى بًَيَى ‪ َٔ ،‬يةَة صياتش ْاتوامن ضـاوةساواْبِ‪،‬‬
‫تيَطةيؼتى؟!))‪.‬‬
‫ْظاس بةديَظؤصييةوة ثيَى دةيَيَ‪( :‬ئـاخش تـؤ بـريت يـة ‪ْ .) . . .‬ـضاس قظـةنةى‬
‫ي دةيَـيَِ ٖـةس ئةوةيـة ‪ْ،‬ـةصياد‪ْ ،‬ةنـةّ يـة‬ ‫يةدةّ دةقؤصيَتةوة‪ (( :‬ئيَظتا ضيت ثـ َ‬
‫‪28‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بابةتةنــة ْــاتؤساآ‪،‬خؤ ئةتــةس‬


‫دةيَيَى ثيَِ ْـانشآ‪ ،‬ساةْطـة ئـةو‬
‫ٖةيةّ بـؤ ْةساةخظـيَ ‪. .‬ئـةوة‬
‫نيَؼــةيةى ْييــة‪ ،‬بــةآلّ دةبــيَ‬
‫بــــةيَيَِٓ بــــذةيتآ ٖــــةس يــــةو‬
‫ٖةفتةيـــــةدا ئةوَةطـــــةيةيةّ‬
‫بؤيةن بهةيــةوة دــا دةطــتء‬
‫قاَهت ببيِٓ وْةتٓامسـةوة ‪. .‬‬
‫باػة؟!))‪.‬‬
‫ْظاس نـةَيَو داديَتـةوة‪ ،‬بـؤ‬
‫ديَٓةوايى ئةو‪ ،‬دةطـتى ضـةثةى‬
‫يـــــةْيَو دةطـــــتى سااطـــــتةى‬
‫ساادةنوػـ ـيَء طـــةسى بـــادةدا‪:‬‬
‫((باػة بةطةسضاو‪ ،‬بابضامن ضؤٕ‬
‫دةبيَ؟!))‪.‬‬

‫‪29‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-5-‬‬

‫َٔء ْظاس بةياْيةنةى وةنو ٖةس ساؤريَهى دى‪ ،‬يةقوتاخباْة بةيةنطةيؼـت‪. .،‬‬
‫وةىلَ ئةوةى يةطةسوطيُاى ئةوةَذا بةديهشد‪ ،‬ديا يةٖةس ساؤريَهى تش يةوة دةضوو‬
‫ْٗيَٓيةنى صؤسى يةْاخا ٖةيَطشتيبَ‪،‬ئةو ْٗيَٓية ضيية؟! نـةى ئاػـهشاى دةنـا؟!‬
‫ْاضاس َاّ ضاوةساواْى نًيًى دةَيبِ دةستاى ئةو ْٗيَٓيةّ ييَهاتةوة‪.‬‬
‫واْةى يةنةّ تةواو بوو‪ ،‬صةْطى ضووْة دةسةوة ييَيذا‪ْ . .‬ظـاس دةطـتى ْايـة‬
‫طةسػامنء بةبضةيةنى طـاص تـاسةوة وتـى‪(( :‬سـةص دةنـةّ ٖيَٓـذآ قظـةو ػـتى‬
‫تايبةتت يةتةٍَ باغ بهةّ))‪.‬‬
‫بةثةػــؤناوى سووّ بةالىــذا وةسضــةسخاْذ‪ (( :‬ػــتى وةى ضــى ؟! بــؤ‪ ،‬ضــُا‬
‫ػتيَهى واتشْ ساوويذاوة َٔ ييَى بيَ ئاتامب؟!))‪.‬‬
‫طةسى بادا‪(( :‬بيَطوَـإ ‪ . .‬بـةآلّ بادـاسآ بضـيٓة دةسةوة‪ ،‬يـةوآ قظـةت بـؤ‬
‫دةنةّ))‪.‬‬
‫دووديَى نشَآى نشدّ‪ٖ ،‬ةطتِ بةٖةراْيَهى دةسووْى تةواو نشد‪ ،‬تشثة تشثى‬
‫ييَذاْى ديَِ بةسةو صيادىء يةوةوة ئةْذيؼةّ ساووةو ديٗـاْيَهى بـةسفشة ساؤيـى‪(( :‬‬
‫ٖةبيَء ْةبيَ َةبةطتى ْظاس يةّ قظةنشدْة‪ ،‬دسناْـذْى ثةيوةْـذى خؤػةويظـتى‬
‫ْيَوإ َٔء ْضاسة‪ ،‬يةَة برتاصآ ٖيضى ديهة ْيية))‪.‬‬
‫ػةسّ دايطشمت ‪ ،‬طشى بووّ‪ ،‬طاتآ طةسّ بةطةس طـيٓةَذا نـةوت‪ . .‬ئـةويؽ‬
‫يــةريَشةوة َةنشباصاْــة طــةيشى دةنــشدّء بــضةى دةٖاتــآ ‪ . .‬يــة طووضــيَهى‬
‫تؤساةثاْةنة وةطتائ‪ْ ،‬ظاس بةَـةنشةوة ئاسااطـتةى خـؤى بـةالدا تـؤسايِء ضـاوى‬
‫بةَة ضاى تيَـربايِ‪ (( :‬تةآلويَـز تيـإ بةسااطـتى ديَدؤػـبووّ بةبيظـتٓى ئةوثةيعـة‬
‫ْاطهاْةى ْضاسى بشاّ نة يةَةسا تؤوة بؤى باغ نشدّ‪،‬نضـيَهى َيٗشةبـإء ػـؤخ‪،‬‬
‫بشاوا بهة ئةو بشايةّ تابًَيَى ديَجاىء ٖةطت ْاطهة‪ ،‬بةتويَشةى ئةو قظـاْةى الى‬
‫َٓى ئاػـهشا نـشد‪ ،‬بـي ئةْـذاصة تـؤى خـؤؾ دةوآء تـةْٗا ئـةوةى يـةئاقاسى دا‬
‫بوةتة َايةى ثشطياسو طةسطوساَإ‪ ،‬تةّء َزى ٖةيَويَظتى تؤية بةساَبةسى‪ٖ ،‬ـةس‬
‫‪30‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫يةو ساواْطةوة َٓى سااطجاسدووة سااى تـؤ بضاْـآ ضـيية؟! ئايـا تـؤؾ ئـةوت خـؤؾ‬
‫دةوآ يــإ ْــا؟! ئــةوة يةاليــةى‪ ،‬نةضــى يةاليــةنى تــشةوة تــةس بــة ػ ـيَوةيةى‬
‫يةػ ـيَوةنإ ديَــت يةٖةَبةسىــذا تــةسدى تــشتيبَ وييَــى ساةجنــابى ‪ ،‬ث ـيَِ خؤػــة‬
‫سااػهاواْة ثيَِ بًَيَى تا سايَيهةّ ئةويؽ ئةو ٖةقيكةتة بضاْآء ْةتواْآ ضـيرت بيَتـة‬
‫طةسسايَتء بةو سايَيةدا بشاوا نةتؤى ثيَذا دةساؤى))‪.‬‬
‫بةػجشصةيةنى تيَهةو بةصةييًيء وةساةغء ةَطيٓاْة‪ ،‬وةآلَيِ دايةوة‪ْ (( :‬ـا‪.‬‬
‫‪ْ .‬ا‪ْ . .‬ظاس تيإ قةت ساؤرآ يةساؤرإ ئةوةى خواسو خيَضىء ْاسايَهية يةساةوػتء‬
‫دووآلْةوةو ٖةيَظونةوتى ئةو بشايةمت ْةديوة‪ ،‬بةآلّ‪.)). . .‬‬
‫خؤى بؤْـةتريا‪ ،‬قظـةنةى يـةدةّ قؤطـتُةوة‪ (( :‬بـةآلّ ضـى ؟! ثـيَِ باػـة‬
‫ي بًَـيَِ‪ :‬ئـةو بشايـةّ ٖـةستيض ْاساواْيَتـة نةطـيَو دـٌء بـةستى بـةْشخي‬ ‫ئةوةت ث َ‬
‫ثؤػــيبآ يــا يةبــةس دــواْى يــا ئــةوةى خؤػــى دةوآ ئــيً بةضةػــٓى خؤَــإ‬
‫خاْةدإء دةويَةَةْذبيَ‪ْ . .‬ةخيَش بةثيَضةواْةوة‪،‬سةص بـةَشؤظى طـادةو ئاطـايىء‬
‫دوء دسووْيَهى وةى تؤ دةنا))‪.‬‬
‫بــةّ قظــاْة طـشاى نــشدّ‪ ،‬بــةدواى دةساواصةى ٖــةيَٗاتٓيَو دةتــةسااّ‪ ،‬بــة دةّ‬
‫ٖةْاطــةيةنى قوويَــةوة طــةسّ ٖــةيَرباى‪ ،‬فشَيَظــو بةضــاوة صيتةنامنــذا فــواسةى‬
‫بةطت‪ ،‬ويظتِ ثشا بةدةَِ ٖاواسنةّ‪ ،‬دةْ ٖـةيَرباّ‪ ،‬ئـةوةى يةْااـذا ثـةْطى‬
‫خواسدؤتةوة‪ ،‬بيَ ثةسوا دةسى برباّ‪ . .‬بةقوساتى ْووطاوى ثشا يةٖةْظهةوة‪ ،‬ضـاوّ‬
‫دايآ‪ْ ( :‬ظاستيإ آبوسة ْاتوامن ييَتى بؼاسَةوة ‪،‬ئةَة ٖةقيكةتة َٔ ْضاسى بشامت‬
‫خؤؾ دةوآء ٖةس يةو وةختةى ْاطـيوَة‪ ،‬بـةداسآ ٖةطـتء بـريو ٖؤػـى ئـايَؤص‬
‫نشدووّ‪ ،‬ضيَزى خؤػةويظتى طةساثاى رياْى تؤسايوّ‪ . .‬صؤسّ نشدو نؤػـا‪ ،‬صؤسّ‬
‫ٖةويَــذا تشْطــى بةقوتاخباْــةو خويَٓذْةنــةّ بــذةّء بةٖــةس نًؤدــآ بيَــت ئــةو‬
‫يةيادنةّء يةٖضسو صةيِٓ دا بيظشاَةوة‪،‬نةضى ْةَتواْى))‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ْظاس دةضيَتةوة َاو‪ . .‬ئةوةى يـةدةَى َٓـى دةبيظـتآ‪ٖ ،‬ـةَووى بـؤ ْـضاس‬
‫دةتيَشايَتــةوة ‪ْ. .‬ــضاس ػاتةػــهة دةبـيَ وث ْــى ساآ خؤػــهشدٕ يةبــةسدةّ ريــإء‬
‫تؤسااْيَهى تاصة دادةْآ نة بةٖؤى ئةوةوة ثةسدةى ْيَوامنإ البباو يةطـةسةداوى‬
‫ئةو خؤػةويظتية‪ ،‬دسيَز بةثةيوةْذييةنامنإ بذةئ‪.‬‬
‫‪31‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫خويَٓذْى ئةو طايَة نؤتايى ٖات‪ . .‬طيَ َاْطى ٖاوئ بةطةسضـوو‪ٖ ،‬ةَذيظـا‬
‫دةستاى قوتاخباْة نشايةوة‪ٖ،‬ةَوو ئةو َاواْة طةسَةطت‪ ،‬ئاتاّ يـة دةوسوبـةسّ‬
‫ْةَابوو‪ . .‬يةنرت بيٓ‪،‬ء تفتوتؤو تؤسايٓةوةى ْاَةنامنإ‪ ،‬ثةيوةْـذى ْيَوامنـاْى‬
‫توْذو تؤو نشدبوو‪. .‬خؤػةويظتى ٖةس يةنةَإ بؤ ئةوى دى ساؤر بـةساؤر صيـادى‬
‫دةنــشد‪ ،‬ضــوْهة ٖــةسدوونُإ ثــؤىل ػةػــةَى ئاَــادةيى بــووئ‪ ،‬بةيَيَُٓاْــذا‬
‫تاضاسةْووطى خويَٓذْى ئةو طـايَةَإ يةبـةسدةّ داٖـاتوو باػـيبَ‪ ،‬صيـاتش تشْطـى‬
‫بةخويَٓذٕ بذةئ‪ . .‬يةوَاوية ساؤريَهيـإ تـاصة تضْطـى خؤسةتـاوى بـةيإ بـايَى‬
‫بةطةس ػاس نيَؼابوو‪ ،‬بةياْييةنى دياواص ‪،‬بةدسيَزايى بشايٓى ئةو سايَطةيـةى ييَيـةوة‬
‫دةضــووَة قوتاخباْــة‪ْ ،‬ــضاسّ ْــةبيٓى‪ ..‬خــؤّ يــةتووسة ْــةبشد‪ ،‬ديَــى خــؤّ بــةوة‬
‫دةداوة‪ (( :‬ساةْطة ئةو بةياْيية ٖيَؼـتا يةخـةو ٖةيَٓةطـتابيَ يـا تـاصة بةخةبـةس‬
‫ٖاتووةو ٖيَؼتا ْاْى ْةخواسدووةو ْةخؤى تؤسايوة بيَتة قوتاخباْة))‪.‬‬
‫نةتةيؼــتُة قوتاخباْــةو ضــووَة ثؤيةنــةّ‪ ،‬بيٓــيِ ْظــاسيؽ دياسْييــة‪ ،‬ديَــِ‬
‫داخوسثــا‪ ،‬تشط ـيَهى ديَجــشوئَ ْاخيٗةراْــذّ‪ (( :‬ئــااااا ى خــؤ ئــةويؽ ْــةٖاتووة‪.‬‬
‫‪.‬خوايــة تيــإ ٖةسبــةخيَشى بطيَـشاى‪ ،‬دةبــآ ٖــيض ساوويٓــةدابيَ؟!)) طــةساثاى ئــةو‬
‫ساؤرةّ بــةسااسايى ءب ـيَ ئــؤقشةيى بــشدة طــةس‪ . .‬يــةدووةّ ساؤردا بــةثاى خةَــةوة‬
‫نؤآلْةنةّ بشاى‪،‬بةٖةطتء ْةطتةوة ْيطاّ تشتة ئةَ و ئةوالى خؤ‪ ،‬ديظإ ْـضاسّ‬
‫ْةبيٓيةوةو ْظاسيؽ ْةٖاتبووة قوتاخباْة‪. .‬نةومتة ثؼى خواسدْةوةو ختـووسةى‬
‫ٖةصاسو يةى ػتِ يةدةسووٕ ساطها ‪ (( :‬بضُة َايَيإ؟! ْةضِ‪ْ . .‬ا‪ ،‬بـؤ َـٔ دـوإ‬
‫ْيية بضُة َايَيـإ ‪ْ ..‬ـا‪ْ . .‬اضـُة َايَيـإ‪ ،‬واضـانة ثشطـياس يةوقوتابيـةى ْضيـو‬
‫َايَيإ بهةّ))‪.‬‬
‫بةتةوطــةوة خــؤّ تةياْــذآء ثشطــياسى ْــةٖاتٓى ْظــاسّ ئاسااطــتة نــشد‪. .‬‬
‫قوتابييةنةبة بضةيةنى طاصتاسةوة وتـى‪ (( :‬سااطـتى ‪ ،‬يـةٖؤى ْـةٖاتٓى بيََاتـاّ‪،‬‬
‫بةآلّ ئةوةْذة دةصامن ئةوةيةى دوو ساؤرة َيواْيَهى صؤسيإ ٖـاتووة‪ . .‬خوايـاسبيَ‬
‫يةضووْةوةّ بؤ َاو‪ ،‬ية سايَى خؤَذا ثشطياسى ئةوت بؤ دةنةّ))‪.‬‬
‫بةْةٖاتٓى يةطيَيةّ ساؤرةدا ‪،‬ثةطـتىء ْيطـةساْى ٖيَٓـذة بـيَ تاقـةتى نـشدّ‪،‬‬
‫بةداسآ وسووراّ‪ ،‬بريو ٖؤػِ دةّ بوو‪ ،‬بةٖةْاطةيةنى طاسدةوة خـؤّ دةخيًـى‬
‫ٖةَإ نضةنةى دويَٓآ نشدو بةتاطةوة تويَِ بـؤى سااديَـشا ٖـةوايَيَهى ديَدؤػـهةسّ‬
‫‪32‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ثيَ ببةخؼآ‪ ،‬نةضى ئةوٖةس ْةيٗيَٓاو ْةيربد صَاْى تةسااْذ‪ ( :‬ببـووسة ‪ . .‬دويَٓـآ‬
‫ٖيَؼتا دًـةناْى بـةسّ داْةنةْـذبوو‪ ،‬طـةسثيَيى ضـووَة َايَيـإ وثشطـياسى ديـاس‬
‫ْــةبووْيِ ييَىهــشدٕ‪ٖ ،‬ةيَبةتــة نيَؼــةيإ يةتــةو خضَيَهيــإ ٖةيــةو ْظــاس خــؤى‬
‫دووساؤرة بةطةفةس ضووةتة طًيَُاْى))‪.‬‬
‫بةّ ٖةوايَة ديَـِ داْةنـةوتء ديَـِ ئـاوى ْـةخواسدةوة‪ . .‬خـةّء ثـةراسة وةى‬
‫تــةَيَهى ض ـشاو خةطــت تــةَاسؤى دابــووّ‪ ،‬بشاياسَــذا ثــاؾ تــةواو بــووْى دةواّ‪،‬‬
‫طــةسداْى َايَــةوةيإ بهــةّ‪ ،‬نةضــى ْظــاس يــةصةْطى ضــووْة دةسةوةى واْــةى‬
‫دووةَذا ثةيا بوو‪ . .‬بةبيٓيٓى ئؤخزٕء ْةختآ ٖيَوس بووَةوة‪ . .‬يةتيَشااَامن بـؤى‪،‬‬
‫َاتء َةيووييةنى صؤسى ييَ بةدى دةنشا‪ ،‬يةنظةس تيَطةيؼتِ ئةونيَؼةيةى بؤيـإ‬
‫دسوطــت بــووة‪ ،‬نيَؼــةيةنى تــةوسةو قوويَــة نــةيَهى دةطــت ي ـيَ داْــى ْييــة‪. .‬‬
‫بةػيَٓةيى ثشطياسى ئةو دوانةوتٓةّ ييَى نشد ‪ْ(( :‬ظاس تيإ ئةوض خيَـش بـوو ئـةو‬
‫ضةْذ ساؤرة دياس ْةىبووى؟ بةسااطتى ةسيبيِ دةنشدى))‪.‬‬
‫ٖــةَوو وةآلَةنــةى يةضــةْذ وػــةيةنذا نــؤنشدةوة‪َ(( :‬يوامنــإ ٖــةبوو‪. .‬‬
‫ْةخؤؾ بووّ‪ ،‬بؤّ ْةنشا بيَِء ٖيضى تش))‪.‬‬
‫يةريَشةوة بةَؤْى يةْظاس سااَاّ‪ ،‬ثـيَِ بةدـةستى خؤَـةوة ْـا ثشطـياسى ثـرتى‬
‫يةباسةوةبهةّ‪ ،‬وةييَ قوساتِ تريا‪ ،‬دةتووت تةآلػةداسيَ بةسى تةسووى تشتـووّ‪. .‬‬
‫ٖةفتةيــةنى ساةبــةم دوسوو ْضيــو ٖــيض بــاغء خواط ـيَهى ْــضاسّ ْةبيظــت‪،‬دواى‬
‫ئةوٖةفتةية دووبـاسة ْظـاس بـضس بـؤوة‪ْ . .‬اساةسةتيـةنى قيَـضةومن بـووة َيـوإ‪،‬‬
‫بةبيَضاسييةوة ٖاْاّ بشدةوة بةسٖةَإ قوتابيةنةىذاسى ثيَؼوو‪ . .‬ئـةو طـةسةتاى‬
‫ضةْذ قظةيةنى ٖةيـةمء بةيـةقى بةتواجنـةوة تيَطـشمت ‪ ،‬صؤس بةوقظـاْةى ديَطـشإ‬
‫بووّ‪ ،‬بةْيُضة تووساةييةنةوة ثشطـيِ ‪(( :‬باػـة تـؤ بـؤ ئـةّ قظـاْة دةنـةى؟!‬
‫طوودى تؤ يةَةدا ضيية؟!))‪.‬‬
‫ي نـشدّ‪(( :‬نضـى بـاؾ خـؤت يـةتيًَى َـةدة‪ . .‬بـؤ ْانـة ْظـاس‬ ‫خيَظةيةنى يـ َ‬
‫قظةى بؤ ْةنشدبي؟! يةبيَ خةبةسإ نةػـهةى طـةآلوات‪ ،‬ضـُا ثيَـى ْـةتوتووى‬
‫يةوَاواْة بشانةى رٕ ديَٓآ؟!)) تشرلةوة‪ ،‬يةديَوة طـشا بـووّ‪ ،‬دةتطـؤ يـةباْيَهى‬
‫بــةسص بةسدساوَةتــةوة‪ ،‬يةديَــةوة بــةخؤّ وت ‪(( :‬رٕ ؟! رْٗيَٓــإ؟! رْٗيَٓــاْى‬
‫ضىىىى؟! يةْضاس برتاصآ نيَى تشيإ َاوة رٕ بيَٓآ؟!))‬
‫‪33‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ضــةْذ وػــةيةنى ثــةْطدواسدووى طــةس صَــامن يةَــةصياتش بــؤ سانيَ ـ ْــةنشا‪،‬‬


‫يةدةَِ دةسضوو ‪( ( :‬دـا يـةْضاسى بـشاى بـرتاصآ‪ ،‬رٕ بـؤ نـآ ديَـٓٔ نةئـةو ئيَظـتا‬
‫قوتابيية؟!))‪.‬‬
‫ي‬
‫بةاليووتيَهةوة ٖةيَيذايآ‪ (( :‬ئـةدى َـٔ ضـى دةيَـيَِ؟! ئةوبشايـةى ْظـاس طـ َ‬
‫طــايَة يةٖــةوييَش بةدةطــتطرياْةو تــانو ئيَظــتاؾ دةطــتيطشاْةنةى يةٖــةوييَشة‪.‬‬
‫ْوونة َايَى نضة دةيَئَ ٖيضى ديهة نضى خؤَإ سااْـاتشئ‪ ،‬دةبـيَ بيطواصْـةوة‪،‬‬
‫دا ْاصامن ئةجناَةنـةى بـةنوآ دةتـا؟! بـةآلّ وةنـو ييَـشةو يـةويَِ صاْيـوة‪ ،‬ئـةو‬
‫نوساةيإ ضوْهة ثؤىل ػةػة‪ ،‬ضاوةساواْى دةنـةٕ تـا ئـةو ضـةْذ َاْطـةى َـاوة‬
‫خويَٓذْةنةى تةواو نات‪ ،‬ئةودا بؤى دةتواصْةوة))‪.‬‬
‫ئةّ قظاْة دةتووت ترييَهى رةٖشاوييةو دةستِ دةمسآ‪،‬خؤّ ػـيًَو ْـةنشد‪،‬‬
‫بضةيةنى دةطتهشدّ ْاية طـةس ييَـو‪ (( :‬سااطـتةنةى‪،‬واية ْظـاسيؽ ٖيَٓـذآ طـةسو‬
‫تويَ نى ئةو َةطةيةى الػهاْذووّ))‪.‬‬
‫ساووّ وةستيَشاا‪ ،‬ثتت ييَذاباّ دةتةقيِ‪ (( :‬ئاى خواية تيـإ‪ ،‬دةبـيَ ئـةَشاؤ ساؤر‬
‫يةناّ الوة ٖةآلتيبَ؟! ئةَة ضيية تويَبيظتى دةمب؟!))‪.‬‬
‫بةقوساتى تاوء ديَى ثشا يةسام ء نيٓة‪ًَ ،‬ى سايَـِ بـةسةوَاو تشتـة بـةس‪ ،‬بـةدةّ‬
‫ثةراسةو ضاوى ثشا ئةػهةوة سيَطةى تةسااْةوةّ ئةوةْذة ال دووس بـوو‪ ،‬واَـذةصاْى‬
‫قةت ئةو سيَيية تةواو ْابيَ‪ . .‬ناتيَو ثيَِ ْاية سةػـة ‪،‬دايهـِ وْيطـاسى خوػـهِ‬
‫يةبةس طيَبةسى داسضٓاسةنة دايٓؼـتبووٕ‪ ،‬بـةبيٓيٓى َـٔ ٖةيَظـاْة طـةسثيَء ضـاو‬
‫ئةبًَــةم بــووٕ‪ . .‬دايهــِ يــةديَوة دةْطــى ٖــة َيرباى‪ (( :‬نضــِ ئــةوة بــؤوا صوو‬
‫ٖاتيةوة؟! ضيت ييَكةوَاوة؟! ٖيض بووة؟! خؤ ْةخؤؾ ْى؟!))‪.‬‬
‫يةتةو ٖةيَضووْى خةَةنامن‪،‬ضاوّ تيَرباىء بةتووساييةوة ‪ (( :‬توخـوا تـةس واصّ‬
‫ييَ ْةيةْٔ‪ْ . .‬ةخؤػِ ‪ٖ،‬ةَوو ئاصاى بةدةمن رإ دةنا))‪.‬‬
‫ْيطاسدسنى بةوة نشد‪ ،‬ئةو ساةفتاسةى َٔ ئاطايى ْييـة و بـيَ ػـو ػـتيَهِ يـيَ‬
‫قةوَاوة ‪ . .‬دواى تـاوآ بةئةطـجايى ٖاتـة رووسةوة‪ ،‬يةتةْيؼـتِ ٖـةيَكوجناو بـة‬
‫ٖيَواػى دةطتى خظتة طةسػامن‪ (( :‬تةيةنة‪،‬ئـةوة نويَـت رإ دةنـا؟! طـةست‬
‫ديَؼآ؟! نويَت ديَؼآ؟! سةبت بؤ بيَِٓ ؟!))‪.‬‬
‫خــؤّ تيَهٓــةدا‪ْ ،‬ــةختآ دووس نةومتــةوة‪ٖ . .‬ةَذيظــا خــؤى تةياْــذَآ ‪ ،‬بــة‬
‫‪34‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْيُضة سةثةطاوييةنةوة ييَى َشا بووَةوة‪ (( :‬نضآ بؤ يةخةّ بةسْادةى؟!))‪.‬‬


‫نةوتى‪ٖ (( :‬ةى ػـيَتة ‪ ..‬ئـةى َـٔ خوػـهت ْـيِ؟! دةى دًـةناْى بـةست‬
‫دانةْة ئةوتشيإء فشَيَظو ساػتٓةت يةضيية؟! ْةختآ ٖيَوس بةوة‪ٖ ،‬ةى يـةَٓت‬
‫ْةنةوآ‪ ،‬بيَ ريت))‪.‬‬
‫دًةناْى بةسّ دانةْذ‪ ،‬تات‪،‬ء وةصّ دةبةدةْذا بوو‪ ،‬نتيَبةناْى طـةسَيَضةنةّ‬
‫تيَٗةيَذا‪ ،‬ضةْذ الثةساةيةنِ يةنتيَبـةنإ ثـةسا ثـةسا نـشدو دوو دةفتةسيؼـِ دسااْـذ ‪.‬‬
‫‪ْ.‬يطاس داٖاتةوة‪،‬توْذ ٖةسدوو قؤيَى تشمت‪ٖ (( :‬ةى ٖيضء ثووض ‪ ..‬ثيَِ ْـايَيَى خيَـو‬
‫دةطتى ييَوةػاْذووى يإ ٖةس خؤت ػيَتى؟!))‪.‬‬
‫ْاوضةوامن ئاتشى ييَ دةباسآ‪ ،‬دةطـتى ٖةساةػـةّ يـيَ ػـةقاْذ‪َ(( :‬ـٔ ٖـيضء‬
‫ثووض ْيِ‪ ،‬ضبهةّ تةَـزةو تيَـٌ بـووّ‪ ،‬ساؤرى خـؤى ْةضـووَة بٓـبرء بٓـةواْىء‬
‫دةطتى خؤّ بؤٕ ْةنشدبوو تابضامن واّ ييَ بةطةس دآ))‪.‬‬
‫ْيطــاس ساةْ ـ ء ساووَــى خويَٓــذةوةو بةقظــةى ٖيَدظــتِ ‪ (( :‬دةى خوػــهة‬
‫ئاصيضةنةّ دةى‪ . .‬دةبًَيَ بضامن ضى بووة؟! ض سوويـذاوة؟! ْـضاس ئةوَانـةسة ض‬
‫ْاَاقويَييةنى دةسٖةم نشدووى ؟!))‪.‬‬
‫بةتووساييةنى يةساادةبةدةس‪ ،‬نةية تةيَيذا ٖةَوو يةػِ نةوتة يـةسصئ ‪ْ(( :‬ـضاس‬
‫ئةو فشيؼتةى باوةساّ ثيَى بوو‪ ،‬طةسةجناّ رٕ ديَٓآ‪ . .‬ئااااى ثةػيُامن قظةناْى‬
‫تؤّ بةٖةْذ ٖةيَٓةتشتء بةقظةّ ْةنشدى))‪.‬‬
‫بةدةّ قويَجى تشياْةوة خؤّ فشايَذاية طةس دؤػةنةنةو بةسانةوة دةطتِ يـة‬
‫طةسػةفةنة تري نشد‪ْ . . .‬يطاس بةسةثةطاوى وةطتابوو‪ ،‬بةدةْطيَهى نشخٓةوة‬
‫وتى‪(( :‬ضؤٕ واية؟!))‪.‬‬
‫بةثةجنةى ئةطـجآ نـورة‪ ،‬فشَيَظـهة قـةتيع َاوةنـاْى ضـاوّ طـشاييةوةو‬
‫ٖةيَُذايآ‪ (( :‬ئةو ئةفةْذةيية‪ ،‬دةطتطرياْى ٖةية‪ . .‬دةطـتطرياْةنةى َايَيـإ يـة‬
‫ٖةوييَشةو بةتةَاية بيطواصيَتةوة‪ . .‬ئااااى نابشايةنى ٖيضء ثـووضء دسؤصٕء قـؤيَربا‬
‫دةسضــوو‪،‬صؤس دسؤى يةتــةيَُا نــشد‪ . .‬خــؤ َــٔ صوو بــةّ نــةئ ءبةيٓــةّ بضاْيايــة‪،‬‬
‫يةيةنةّ ساؤرةوة دةطتِ يةدةطتى دةنشدةوةو ساةفضيَهى باػِ دةدايآ))‪.‬‬
‫ْيطاس وةنو ٖيَؼتا ئوَيَـذو َتُاْـةّ البيًََيَتـةوة‪ ،‬بةْـةسّء ْياْيـةوة وتـى‪(( :‬‬
‫ي تـؤى طـادةو طـاويًهة‬ ‫ي ئـةّ قظـة وايـة؟! نـآ دةيَـ َ‬ ‫ي تةيةتيإ‪ ،‬نآ دةيَـ َ‬ ‫نض َ‬
‫‪35‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بةٖةيَة ػتةناْت وةسْةتشتووة؟!))‪.‬‬


‫بةوثةساى باوةسا بووٕ بةخؤ‪ ،‬ومت‪ٖ (( :‬ةيَـةى ضـىء تةساةَاػـى ضـى؟! تؼـت‬
‫خةيَو صاْيويةو َٔ دوايٓيامن‪ . .‬ئةو ضاو َؤْى ضاوسيضة‪ ،‬دوو ٖةفتة صياتشة يةسايَى‬
‫قوتاخباْة ْايبيِٓ‪ . .‬يةفيتى خؤى دةتـاو يـة بةساَبـةسّ دا خـؤى بةضـاو ػـؤساو‬
‫ػــةسَةصاس دةصاْــآ‪ . .‬بــةآلّ ئــةو قةيٓانــة ‪ ،‬باػــة بــؤ ْظــاس سؤرآ يــةسؤرإ‬
‫ئةوَةطةيةى ال باغ ْةنشدّ بًَيَ‪ :‬خوػهِ ييَتـى ْاػـاسَةوة سـاسو َةطـةيةيةنى‬
‫ئاوا ٖةية؟!))‪.‬‬
‫ْيطاس ٖةس ٖاتة طةس صَـاْى‪ (( :‬داْظـاسى بةطـتةصَإ بًَيَـى؟!)) يـةدةَيِ‬
‫خواسدةوة‪ (( :‬ئةوة دةيَيَـى ضـى؟! ضـؤٕ بًَـيَ ضـى ؟! ئـةى خوػـهى ْييـة؟!‬
‫ئةَاْة بةعائيًة دسؤصٕء قؤيَربإ‪ٖ ،‬ى ئةوة ْ‪ ،‬باوةسايإ ثيَ بهـشآ‪ ،‬دةْـة ئةتـةس‬
‫نضيَهى ػةسي ء ساطت تؤ بواية ‪،‬بـؤ‬
‫دـــــاسآ يـــــةداسإ ئـــــةوةى ثـــ ـيَ‬
‫ْةدةومت؟!))‪.‬‬
‫ْيطاس ْةختآ تةسدةْة طجيةنةى‬
‫ٖةيَهشااْــذ‪ ،‬ضــةْذ نــةسةتآ دةطــتى‬
‫بةطةس يووتى داٖيَٓا‪ ،‬وتى‪(( :‬خوػهِ‬
‫تةيةنة ‪ ..‬ئيَظتا وةختى ئـةّ ػـتاْة‬
‫ْييةو ثيَويظت بةو ْاساةسةتية ْانا‪..‬‬
‫تـــؤ ْـــابيَ بةتـــةواوى بضـــيتة بـــٓرء‬
‫بٓـــةواْى‪ ،‬بضاْـــى ضـــى بـــووةو يـــةّ‬
‫ساووةوة ْضاس ضى دةيَيَ؟! خؤ ٖـةَوو‬
‫ػتآ وابةئاطاْى تةواو ْابآ))‪.‬‬
‫ييَوّ توْـذ بةدداْـةنامن نشؤػـت‪،‬‬
‫نةطةسّ ٖةيَرباى‪ ،‬بةطةسباداْةوة ومت‪:‬‬
‫((قظـةى تؤيــة ‪ْ..‬ــا‪ٖ .‬ــيض َؼــهيًة‬
‫ْيية‪ ،‬باوابيَ))‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-6-‬‬

‫ساؤرى ثاػــرت بــةديَى ث ـشا خــةّء دــةخاسةوة يةتــةو خــؤدا سيَطانــةّ بــةسةو‬
‫قوتاخباْــة ثيَضــاوة‪ ،‬داخيَهــى بــآ ػــوَاس تيــاْى تشتبــووّ‪ ،‬يــةْاناو ْــضاسّ ي ـيَ‬
‫دةسنـــةوت‪ ،‬بةػـــةسَةصاسى دةْطيَهـــى ثـــشا يةنشاوصاْـــةوة‪(( :‬بـــةياْيت بـــاؾ‬
‫تةالويَزخإ))‪.‬‬
‫بةواقى وساَاوةوة يـةدآى خـؤّ ضـةقيِ‪ ،‬ضـاويَهى خةفـةتاوى يـ َيًَِ دايـآ‪،‬‬
‫ويظتِ بةطـةسيا ٖةيَؼـاخيَِ وتيَـش دٓيَـوى بهـةّ‪ٖ ،‬ـةس ضـةْذ سقيَهـى نـتء ثـ اش‬
‫دايطشمت‪ ،‬ساووّ طووس ٖةيَطةساا‪ ،‬بةآلّ نة ساووة ثشا ئاصاسةنـةى ئـةوّ دى‪ ،‬ديَـِ ْـةسّ‬
‫بؤوة‪ ،‬ساقةنةّ خيَشا تةْييةوة‪ٖ ،‬ةطتِ نشد تةصووى طاسدى تاطةس ئيَظهامن نـاسى‬
‫نــشد‪ ،‬وستــةّ يةدةَــةوة دةسْــةٖاتء دسيَــزةّ بــةوسايَشةوةدا‪ْ . .‬ــضاس‪ ،‬تاطــابوو‪،‬‬
‫ويظتى دةطت ٖةيَرباآء قظةيةى بهـا‪ ،‬وػـة يةتةسووىـذا ضـةقى بـوو‪ . .‬ناتـآ‬
‫تةيؼــتُة قوتاخباْــة‪ ،‬ئــةو سؤرةّ بةديَتــةْطىء دووسة ثــةسيَضى وةى َاْطشتٓــآ‬
‫يةقظةنشدٕ بةساآ نشد‪ْ ،‬ظاس سةوطةيَةى يةبـةس بشاابـوو‪ ،‬بـةدةّ ثاسااْـةوة‪ ،‬سايَـى‬
‫ثيَطشمت‪(( :‬تها دةنةّ تويَِ ييَ بطشة باباطى نيَؼةنةت بؤ بهةّ))‪.‬‬
‫ي تاقةتييـةوة ضـاوّ ٖـة َيرباى‪ ،‬يةْاوضـةواْى سااَـاّ‪ (( :‬دواى ئـةوةى نـاس‬ ‫بةب َ‬
‫يةناس تشاصا؟! تاصة دواى ضى؟! تةس باطى بهةى يإ ْا‪ْ ،‬اصامن باطـى ضـيِ بـؤ‬
‫دةنةى‪ ، ،‬ية‪..)). . .‬‬
‫داضًَةنى‪ ،‬توْذ دةطتى ْاية طةسييَوامنءقظـةنةى يـةدةّ قؤطـتُةوة‪َ(( :‬ـٔ‬
‫يةٖةْذآ ػت ٖةم بةتؤ دةدةّ‪،‬بـةآلّ ٖةْـذآ ػـت ٖةيـة ثيَويظـتة بيضاْـى‪. .‬‬
‫داسآ تويَِ ييَ بطشة‪ ،‬بضاْة ضى دةيَيَِ؟!))‪.‬‬
‫صةسدةخةْةيـــةى‪ ،‬ييَـــوة باسيهـــةنامنى نؼـــإ‪ ،‬بةٖةيَجةيةنـــةوة‪(( :‬ضـــىى‬
‫دةيَيَــى؟! ئةوةْــذةى بيــضامن ْــضاسى بــشات بةدةطــتطرياْةو دةطــتطرياْةنةى‬
‫يةٖةوييَشة‪ ،‬دواى تـةواو بـووْى خويَٓـذٕ دةيطواصيَتـةوة‪ . .‬ئيـذى يـةوة بـرتاصآ‪،‬‬
‫ػتى تاصة ضى ٖةية؟!))‪.‬‬
‫‪37‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْظاس ساةْطى دةّء ضاوى تيَهضوو‪ ،‬بةػجشصةييةوةٖةيَيذايآ‪ (( :‬تةالويَز تيـإ‬


‫ثيَويظتة يةسااطتيةنإ بطةى‪ . .‬ئةوقظاْةى بؤتى دةنةّ قظةى خؤَٔ‪ٖ ،‬ةيَبةتـة‬
‫ْــضاس بــؤ ئةونيَؼــةى ئيَظــتا يةريَشىــذا دةْايَيَٓــآ‪ٖ ،‬ــةستيض ئةونضــةى خــؤؾ‬
‫ْةويظتووةو بة خةيايَىذا ْةٖاتووة خؤػى بوآ‪ . .‬بـاونِ خوػـهيَهى قـةيشةى‬
‫ٖةبوو‪ ،‬يةَايَةوة يةتةيَُإ دةريا‪ ،‬تةَةْى ية‪ 35‬طاو بةطـةسةوة بـوو ‪ . .‬يةبـةس‬
‫تةوسةيى تةَةْةنةى‪ٖ ،‬ةَوونةغ ْةدةٖاتة خواصبيَٓى تا ْظيبى ٖةيَظـا‪َ ،‬ايَيَـو‬
‫يةٖةوييَش ٖاتٓة داخواصى‪،‬باونِ سااصيبووْى خؤى بـؤ ئةوخضَايةتييـة ْيؼـاْذا‪ ،‬سااى‬
‫ي يـةْؤرةدا‬ ‫ي ئـةو خوػـهةيإ بةبـةالؾ بذةْـة ػـووء دةبـ َ‬ ‫َاَيؼِ ئةوةبوو ْاب َ‬
‫بٓجؼهيَو وةستشٕ‪ ،‬يةّ ْيَوةْذة ضوْهة َاَِ نوساى تةوسةى ْةبوو‪ ،‬ئيَُةؾ تةْٗا‬
‫ْضاسَإ بيَ رٕء َاو بوو‪ ،‬صؤسيإ ٖةويَذا ْضاس سااصيبآ نةئيَظتاوئةو ناتيؽ ئةو بـشا‬
‫بةطتةصَاْةّ ٖةسدةيوت‪ َٔ (( :‬رٕ ْاٖيَِٓ ونضيَهِ ْاوآ ْةيٓاطِء ْةصامن ضؤْةو‬
‫ضؤٕ ْيية))‪ .‬نيَؼةنة ييَشةداية بآ ثشطىٓضاس‪ ،‬سدئَ طـجيةنإ نـؤ دةبٓـةوةو بـة‬
‫وةنايَــةتى ئةو‪،‬نضــة َــاسة دةنــةٕ‪ ،‬ئيَظــتا ئــةو خوػــهةى بــاونِ خــاوةْى دوو‬
‫َٓذايَةو نةغء ناسى نضةؾ دةيَئَ‪ (( :‬ئيَُة ضـيرت نضـى َـاسةبشا سااْـاتشئ‪،‬دةبيَ‬
‫ْضاس بةصوويى دةططرياْى خؤى بطواصيَتةوة) ٖةسايةنةيإ يةبةس ئةوةية دةتشطـٔ‬
‫ْةوةنو ئةو بشايةّ دووسؤرى دى ضووة نويية‪ ،‬ثيَى سااصى ْةبيَ ضوْهة نضي وإ‬
‫ْةخويَٓــذةواسةو نابــاْى َايَةوةيــة‪ٖ. .‬ــةس يةودووٖةفتــةى ساابــشدوو ضــةْذ دــاس‬
‫داْيؼــتٓى بةنؤَــةيَيإ نــشدووة‪ٖ ،‬ةساةػــة دةنــةٕ تــةس ئيَُــة بةنضــيإ سااصى‬
‫ْةب‪،،‬ئةوة ئـةواْيؽ ْاضـاس دةبـٔ خوػـهى بـاونِ تةآلقـذةٕ‪ ،‬دافـةسَوو خـؤت‬
‫ي ثـشغ‬ ‫سونُذة‪،‬بضاْة توْاٖى ْـضاس يـةّ َةطـةيةية ضـييةو ض تـاواْيَهى ٖةيـة بـ َ‬
‫نضيَهى ييَ َاسةبهشآ بيَ ئةوةى دووسو ْضيو سةصى ثيَبهاوخؤػى بوآ))‪.‬‬
‫نــةَآ ديَــِ ئــةٖوةٕ بــؤوة‪ (( :‬ئــةى باػــة بــؤ ئةوبشايــةت يةيةنــةّ ساؤرةوة‬
‫سااػهاواْة ثيَى ْةوومت َٔ بةدةطـطريامن تـا َـٔ بـةسايَى خـؤّء ئـةو بـةسايَى خـؤى‬
‫بشاؤػتاية؟!))‪.‬‬
‫ْظاس بةوثةساى َتُاْة‪ ،‬صَاْى تةسااْذ‪ (( :‬ئاخش تياْةنةّ‪ ،‬بةسااطتى ْضاس تـؤى‬
‫خؤؾ دةوآ‪ . .‬يةْاوٖةَوو ئةو طةسئيَؼةو تشفتاْة ثيَـى وتـووّ ثيَـت بًَـيَِ ئـةو‬
‫ْايةوآ تؤ يةدةطتذا‪ٖ،‬ةس ضةْذ نيَؼةنإ قوويَرت ببٓةوة))‪.‬‬
‫‪38‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بةتةطةوة ثشطِ‪ (( :‬ضىى ى؟! َٔ يةدةطتذا؟! بؤ‪ ،‬ضىبووة؟! ْانا بًَـ َ‬


‫ي‬
‫َٔ يةبةس خـاتشى تـؤ واص يةودةطـتطرياْةّ ديَـِٓ؟! ئافشةتيَـو تةالقبـذسآ ‪،‬ئةَـة‬
‫ضيية‪ ،‬يةثيَٓاوى َٓة؟!‪ْ . .‬ا‪. .‬قةت ئةَة قابيًى قةبويَهشدٕ ْييةو ٖةستيض بةَـة‬
‫سااصى ْامب‪ ،‬ثيَؼرت ضؤٕ بةْةصاْى ضووةتة ْاو ئةَبابةتة ثشا تةّء َـزة‪ ،‬بائـةواؾ‬
‫بةْـةصاْى ييَــى دةسضـيَ‪ ،‬ئــةونات بؤخــةّء خةفـةتى َٓــيؽ خــوا تةوسةيــة بــري‬
‫يةرياْيَهى تاصةتش بهةَةوة))‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ْظــاس يةنةيةنــةى ئةوقظــاْةّ دةتةيةْيَتــةْضاسى بــشاى ‪ْ. .‬ــضاس ػــيَت ء‬
‫ػجشدةبآ‪ْ ،‬ةيـذةصاْى ضـيبهات؟! واص يـةَٔ‬
‫بيَٓآ ئةوة بةداسآ يةْاخةوة دةساووخآ‪ ،‬خـؤ‬
‫ئةتةس ئةونضةؾ بيَٓآ‪ ،‬خـشاثرت‪ ،‬ئـة وطـايَةى‬
‫خويَٓذويـــةتى‪ٖ ،‬ـــةَووى يةدةطـــت دةداوتـــا‬
‫تةَـــةْى َـــاوة دووس يـــة طـــؤصى ئةػـــلء‬
‫ئاسةصووى سااطتةقيٓة‪ ،‬رياْى خيَضاْـى دةباتـة‬
‫طةس‪َٓ . .‬يؽ ية ْاخةوة تشتشتوو‪ ،‬بةٖـةَإ‬
‫ضةػــٓى ئةو‪،‬تووػــى داوى خــؤّ بــوو بــووّ‪،‬‬
‫ْةَـــذةصاْى ضـــى بهـــةّ؟! خبـــويَِٓ يـــا بـــري‬
‫يةوبهةَةوة؟!‪.‬‬
‫باسى بـزيَوى َايَُـإ ٖـةس وةنـو داساْـةو‬
‫رإء ئـــاصاسى خؤػةويظـــتى بـــايَى بةطـــةس‬
‫ٖةطــتء بريوَيَؼــهُا نيَؼــاوة‪ْ ،‬ــاصامن ٖاْــا‬
‫ببةَة بةسنآء بيَضاسىء تووساةيى ْـاوةوةّ ساؤر‬
‫بةسؤر ثةسة دةطيَٓآ‪ ،‬تادواػت بشاياسى خؤَذا‬
‫بؤ دواداس قظةى يةتةيَـذا بهـةّء بةيـةنذاسى‬
‫طٓووسيَو بؤ ئةو ثةيوةْذيية داْيَِ نة دةَيَهة‬
‫يةْيَوامناْذاية‪.‬‬

‫‪39‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-7-‬‬

‫بـــةياْى ساؤرى ثاػـــرت‪ ،‬بةْظـــاسّ وت‪َ (( :‬ـــٔ ئـــةَشاؤ دواى دةواّ يةتـــةيَت‬
‫ديَُةوةَاو‪ ،‬دةَةوآ ضاوّ بةْضاس ى بشات نةوآ‪ٖ،‬ةْذآ قظة ٖةيـة سـةص دةنـةّ‬
‫يةتةيَىذا يةن ى بهةَةوة))‪.‬‬
‫ْظ ـاس تةصوويــةنى خؤػــى بةيةػــي داٖــات‪ ،‬بةخؤػــشايَيةوة‪ (( :‬بــةٖاتٓت‬
‫بةختةوةس دةمب))‪.‬‬
‫واْةى ثيَٓذـةممإ خويَٓـذ‪ ،‬يةتةسااْـةوة ثـيَِ بةدـةستى خؤَـةوة ْـا‪ ،‬ضـووَة‬
‫َايَيإ‪ . .‬يةويَؽ يةيةى يةروسةنإ ضاوةسايَى ٖـاتٓى ْـضاس بـووّ نـةتاصة يـةدةواّ‬
‫دةتــةسااوة‪ْ . .‬ــضاس ثيَــى ْايــة رووسةوة‪َٓ ،‬ــى بيٓــى‪ ،‬بةساوويــةنى خؤػــةوة‬
‫بةثريَةوةٖات‪ ،‬وةييَ ئؤقشةى يةبـةس ٖـةيَطريابوو‪ ،‬بـةصَاْيَهى ػـةٍء ػـًؤقةوة‬
‫بةخيَشٖاتٓى نشدّ‪ (( :‬بـ‪ ..‬بـ‪ . .‬بة‪ .‬بةخـ‪ . .‬بةخيَشبيَى ‪ ،‬طةسضاوإ)) دةطـتيَهِ‬
‫بةْاوضةوامنذاٖيَٓاو يةريَش ييَوةوة‪(( :‬خؤػبى))‪.‬‬
‫يــةى دوودــاس بةبةسدةممــذا ٖــاتء ٖةيَويَظــتةيةنى نــشد‪ ،‬بــةوسدى طــةسجنى‬
‫دةَوضــاويذاّ‪ ،‬ويظــتِ يةنظــةس بضــُة ْــاوةخٓى ٖاتٓةنــةّ‪ ،‬قظــةيةى ييَــشةو‬
‫قظةيةى يةوآ‪ْ ،‬ضاس بةدةْطيَهىدةَاوةيةوة طونة نؤنةيةنى بؤنشدّ‪(( :‬تةالويَز‬
‫تيإ دةصاْى دويَٓآ ػةو بة ايًةى تؤوة بووّ‪ٖ ،‬ةس خةومن ثيَوة دةبيٓيت ؟!))‪.‬‬
‫قظــةناْى ْيطــاى ساثـيَض نــشدّ‪ ،‬بةْاصيَهــةوة ثـيَِ ووت‪ٖ(( :‬ــةى بـيَ وةفــا‪َ . .‬ــٔ‬
‫خؤػةويظتيِ بةبشراْطى ضاوةنامن دةثاساطت‪ ،‬نةضى تـؤ بةدةطـتىدؤت ئـاتشت‬
‫يةوخةسَاْةى ئةػل بةسدا‪ ،‬ئيذى ئةو ثةيَحء بياْووة ضيية بؤَى ديَٓيةوة؟!))‪.‬‬
‫دةطت ء ثةجنة خٓذي ْةنةَى‪ ،‬بةْاطهى توػى‪ (( :‬يةدةوسى ضاوت تةسايَِ‬
‫تةالويَز تيإ‪ ،‬بـشاواّ ثيَبهـة ئـةّ َةطـةيةية بةدةطـت َـٔ ْـةبووة‪ . .‬يـةئريادةو‬
‫ويظتى َٔ بةدةس بووة‪ٖ ،‬ةيَةنـة ييَـشة ٖةيَـةى تةوسةنامناْـةو بـة َـريات بؤَـإ‬
‫َاوةتةوة‪ْ . . .‬اصامن قوساى نآ بهةّ بةطةسى خؤَا؟! سوو يةنوآ بهةّءطةسى‬
‫‪40‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ناطِ بـؤ نـوآ ٖـةيَطشّ؟! خؤػـِ ْـاصامن بـؤ دةسبـاص بـووٕ يـةّ نيَؼـةية‪ ،‬سايَطـة‬
‫ضاسةضيية؟!))‪.‬‬
‫ئةوةْذةى بريّ ٖيَٓاو بشد‪ْ ،‬ةَذةصاْى ْةبةساةقى‪ْ ،‬ةبةْةسَى يةتةيَى بـذويَِ‪،‬‬
‫دووباسة تيَٗةيَضؤوة‪ (( :‬بشاوا بهةتياْةنةّ بةقةد ٖةَوودوْيا خؤػِ دةويَى‪ . .‬ض‬
‫دةنةى تةبينةت دةسَاْى ْيية‪َ . .‬ـٔ ئـةو نضـةّ ْـاوآ‪ ،‬ثةلاْيؼـت دةدةَـآ‬
‫تؼت وصةى خؤّ خبةَةتةسا تا َايَةوةَإ سااصيهةّ‪ٖ ،‬ةسضـى صووة َـٔء ئةونضـة‬
‫دةطتُإ يةيةى بهةيٓةوة))‪.‬‬
‫يضِ ييَ ٖةيَيَٓا‪ ،‬بةْةْةصانةتةوة‪ َٔ (( :‬ئـةوة ضـةْذ ساؤرة خةَيـــــَهى ساةؾ‬
‫ديَِ دةتوػآ‪ٖ . .‬ااااْانا بتواْى َايَةوة سااصيهةى؟! ضييإ ثيَ دةيَيَـى؟! دةيَيَـى‬
‫َٔ ئةو نضةّ ْاوآ‪ ،‬بةْةعةيتى دةنةّ‪ْ ،‬ايطوصاَـةوةو يةْؤرةْـذا نضـيَهى ديهـةّ‬
‫خؤؾ دةوآ؟! ئايا باونت بةَةسااصى دةبآ؟! ئةى ٖةيَويَظتى َاَت بةض ئاقاسآ‬
‫دةساوا؟!ْاصامن توْاٖى ئةو ثووسة بةطتةصَاْةت يةطةس ئةّ نيَؼـة ضـيية بـةدوو‬
‫َٓذايَــةوة تــةآلم بــذسآ؟! تيَٓاتــةّ‪ْ ،‬ــاصامن ئةَــةض برينشدْةوةيةنــة و تــؤ ض‬
‫بةػةسيَهى؟!))‪.‬‬
‫وةنــو تــريآ ْــاخي بظــُِ‪ ،‬بةطــةسنؤْةوة دسيَــزةّ ثيَــذا‪ (( :‬خــةتاى نــةغ‬
‫َةتشة‪ٖ . .‬ةَوو خةتاى تؤية‪ . .‬ئيَظتا خةيايَت خاوة بتةوآ بةّ قظـة فيؼـاوء‬
‫ٖةيةمء بةيةقاْة آدةيَةتيَٓى‪ . .‬خؤ ئةواْيؽ ٖيَٓـذة َٓايَهـاسةْ‪ ،‬تـؤ بةئاطـاْى‬
‫نآلويإ بٓيَية طةسو ثيَيإ ساابويَشى؟! ئةَة نـةى سايَـة؟! ئةوةػـت يةبريْةضـآ‬
‫تــؤ قوتابىءبةودةسطــةتشاْةى ػةػىضاْظــتى ضــؤٕ دةتــواْى منشةيــةنى بــاؾ‬
‫بيَٓى؟!))‪.‬‬
‫ْضاس وػو ٖةآلت‪ ،‬ثشا بةتةسووى قيزاْذى‪ (( :‬نضآ ئةوة تـؤ ٖـاتووى دةسدّ‬
‫تيُاسنةى‪ ،‬خةَةنامن نةّ نةيةوة؟! يا ٖـاتووى طـةسنؤْةّ نـةىء ثـيَِ بًَيَـى‬
‫ئةَــة ٖةيَةناْتــة؟! َــٔ وا بــؤت دةسايَظــِ دةيَـيَِ‪ٖ :‬ةيَــةّ‪ . .‬ئــةى باػــة بــؤ تــؤ‬
‫ْاثشطى‪ْ ،‬ايَيَى ئةَة تؼتى تاوإء بةصَى باوىء َاَتة بؤيإ داْـاوى‪ . .‬خؤصتـة‬
‫واّ ْــةدةبيٓى‪ ،‬ديَــِ خؤػــبوو ديــذةْيت خــةّء ئاصاسةنــامن طــوونذةنا‪ ،‬بــةآلّ‬
‫بةداخةوة))‪.‬‬

‫‪41‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْــةختآ داَاّ‪،‬ئةتــةس خــؤّ ْةتشتايــة يةواْــة بــوو آذايةتــة ٖــاساةى تشيــإ‪،‬‬


‫يةْاخةوة بةخؤّ وت‪َ (( :‬ـٔ دةصامن قظـةناْت سااطـتء دسوطـنت‪ ،‬ئـاخش توْـاٖى‬
‫َٓيؽ يةَةدا ضية؟!)) دةطتِ تةياْذة بـةس صويفـى خـاوّ ‪ْ(( :‬ـضاس دـوإ تـويَِ‬
‫ييَبطشة‪ ،‬بضاْة ضى دةيَيَِ ؟! َٔ بؤ ئةوة ٖـاتووّ ثيَـت ساابطةيـةمن بًَـيَِ بةطظـة‪،‬‬
‫بيرباةوة‪،‬تةواو‪،‬ئيــذى خةسيهــة تيَــو دةضــِء يةثيَظــتى خــؤّ ديَُــة دةسآ ضــيرت‬
‫بةستةى ئةو وةصعـة ْـاتشّ‪ ،‬دةَـةوآ ْـةختآ حبةطـيَُةوة‪ ،‬خبـويَِٓ‪ . .‬خبـويَِٓ‬
‫خبويَِٓ))‪.‬‬
‫ئةتةسضـى يةدةسووْــةوة تــةواو تيَهؼابووّ‪،‬خؤػــِ دةويظــت‪،‬وةييَ ْاضــاسيؽ‬
‫بووّ طٓووسآ بؤ ئةو ثةيوةْذيية داْيَِ تةس بـة صةسةسو صيـاْى خؤػـِ تـةواوبآ‪.‬‬
‫‪.‬تاوآ نؽ ءَـات‪ ،‬طـةسَإ داخظـت ‪ٖ،‬ةسيةنـةَإ يـةفهشإ ساضـووبووئ‪ْ ،‬ـضاس‬
‫بةقةٖشةوة دداْى دةضرياةوة بشدٕ‪ ،‬نة دسآ بةوبيَذةْطيةدا ‪ ،‬توساو تـووساة بةٖـةس‬
‫دوو دةطتة صيةناْىجةالَاسى قؤيَيذاّء توْذ تووػى ‪(( :‬تؤبة يةوة تؤبة‪ ،‬فـةسَوو‬
‫بضامن ئيَظتا ضيت ييَِ دةوآ؟! بؤ وادةنةى؟! ضيت ييَكـةوَاوة؟! دْيـا نـاوٍ‬
‫بــوو؟! تــؤ ْاتــةوآ واص يــةو دةطــطرياْةّ بيَــِٓ؟! بةطــةس طةس‪،‬بةطــةس ضــاو‪،‬‬
‫يةبةياْى صووتش ْيية دةضِ تةآلقى دةدةّ‪ ،‬ئيرت ٖيض قظةيةنت َا؟!))‪.‬‬
‫ئاسةقة ضؤسا ضؤسا بةتاى تيامن طةسةوريَش بؤوة‪ . .‬يةسصّ يـيَ ْيؼـت ‪ ،‬ثشاضـاوّ‬
‫ئاو بوو‪ ،‬ئاصاسيَهى صؤسى بـةقويَِ تةياْـذ‪ ،‬ويظـتِ خـؤّ سابجظـهيَِٓ‪،‬تاقةتى ئـةوّ‬
‫ْةبوو‪ ،‬بةسثيَِ تاسيو داٖات‪ . .‬ئاتـاّ يـةو دةوسوبـةسة ْـةَا‪ ،‬ئـةويؽ ْةيـذةصاْى‬
‫ئةوة ض ٖةيَةيةنة دةيها وابةدةطـتى خـؤى خؤػةويظـرتئ َـشؤظ ئةصيـةت دةدا‪،‬‬
‫فشَيَظهِ يةضاوإ فواسةى بةطت‪.‬‬
‫ْضا س ئاسةقةى ػةسَةصاسى تهاْذو دةطتى ييَ ػـٌ نـشدّ‪ ،‬دووَاضـى تـةسّء‬
‫توساى يةطةس ساووَةمت نـشد‪ ،‬ئيَظـتاؾ َـزيٓى ئـةو دووَاضـة َووضـشانةّ بةيـةؾ‬
‫ديَٓآ‪ . .‬بةػةسَةصاسييةنى تيَهـةو بـةصةييًى ‪،‬دةْطيَهـى َشدةيؤنـةى يةتـةسوو‬
‫دةسضــوو‪ . . . . (( :‬مب‪ . . .‬آبــووسة ْاَــةقويَيِ نــشد‪ . .‬ئــاى ئــةوة ضــيِ‬
‫ي‬
‫نشد؟! صؤست تـووساة نـشدّ‪ . .‬آبـووسة َـٔ ئـةو نةطـةْيِ بتـوامن ئـاصاست ثـ َ‬
‫بطةيةمن‪،‬توخوا ييَِ ببووسة))‪.‬‬
‫خــؤّ يــةريَش دةطــتة تشاْةنــةى دةسنــشدو ْــةختآ ييَــى دوسنةومتــةوة‪ْ((:‬ضاس‬
‫‪42‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫تائيَشة بةطة بةغ‪. .‬تهايـة واصّ يـيَ بيَٓة‪،‬ضـيرت ْاَـةوآ بتبيـِٓ‪ ،‬قظـةت يةتـةآل‬
‫بهــةّ‪ ..‬ئيَُــة دواى نــآلوى بــابشدوو نــةوتووئ ‪َ،‬ةسايَــة بؤيــةى بب‪،،‬نةواتــة‬
‫باضيذيهة دةسد ْةدةيٓة يةنرت‪ ،‬با يةوةْذة بوةطتآ))‪.‬‬
‫ْــضاس ٖيَــوس بــووةوة‪(( :‬ب ـشاواّ ثيَبهــةّ يةسةدــةتاْا ئاتــاّ يــةخؤ ْــةبوو‪،‬‬
‫ْةَضاْى ‪ . .‬بةآلّ ثيَِ بًَيَ‪ :‬تؤ بؤضى يةَٔ ْاتةى‪ ،‬بؤ‪ ،‬بؤ؟!))‪.‬‬
‫قظةنةيِ يةدةّ قؤطتةوة‪ (( :‬نيَؼةنإ ئاييَشةوة طةس ٖةيَذةدةٕ‪ . .‬فةسَوو‬
‫َٔء تؤ يةّ ساؤرتاسة ْةتواْ‪ ،‬يةطةس ػتيَو سايَو نةوئ‪ ،‬ئةى يةدواساؤر ضؤٕ سايَـو‬
‫دةنةوئ؟! تؤ صوو ٖةيَذةضىء تووساةى‪ ،‬وا ضانة ٖـةس يةنـةَإ بـةسايَى خؤىـذا‬
‫بشاوا‪ ،‬تؤ دةططرياْى خؤت يةبةس َـٔ يةقيظـةخؤ َـةدة‪ . .‬بـؤ َٓـيؽ‪ ،‬باطـٓذامن‬
‫بطاتآ‪،‬خوا تةوسةية))‪.‬‬
‫طيُاى ْضاس ساةْطى َشدواْى ييَ ْيؼتبوو‪ ..‬سريغ دايطشت‪،‬بةضةْذ ٖةْطاوآ‬
‫ييَِ ْضيو بؤوة‪ ،‬بةوسةيةنى ساووخاوةوة ْةسااْذى‪ (( :‬باػة ئةى دو ؟! ئـةى ئـةو‬
‫دةسووٕ؟! ئةى ئةو خؤػةويظتية تةوسةى يةْيَوامنإ خويكـا بوو‪ٖ،‬ـةَوو ئةواْـة‬
‫ض ييَ دةنةى؟! ثيَت خؤػة بةباضٔ ؟! ديَـت دةتواْـآ يـةبريّ نـا؟! ئـةى َـٔ‬
‫ضؤٕ يةدواى تؤ ػيَت ْةمبء بةدةػـتآْةنةوّ؟! تـؤ َٓـت فيَـشى خؤػةويظـتى‬
‫ريإ نشد‪ . .‬ناتيَو تؤّ ْاطى‪،‬واَذةصاْى تاصة يـةدايو بووَـة‪ ،‬ئيَظـتاؾ دةتـةوآ‬
‫ئاوا طووىء طاْا دةطبةسداسى يةنذى ب‪،‬؟!))‪.‬‬
‫خؤّ طشى نشد‪ . .‬تاطاّ‪ ،‬ويظتى بؤ يةنةجماس دةّ بيَٓتة دةَِ‪ ..‬ثةيةقارةّ‬
‫ثيَهـــةوت‪ ،‬سةْطـــى دةّء ضـــاوّ طـــووس ٖةيَطـــةساا‪ . .‬بةػــًَةراوييةوة ثــيَِ وت‪:‬‬
‫((دووسنةوة‪ . .‬بآ ئةدةبى ْةنةى‪ . .‬دةى دووسنـةوة‪ . .‬واصّ ييَبيَٓـة ‪ ،‬ئـةوة‬
‫دوا دــاسة ثيَــت دةيَ ـيَِ بــةيٓى َٔءتــؤ تــةواو ‪ . .‬يةوطــاتةوة َــٔء تــؤ ٖيضــُإ‬
‫يةْيَوإ ْةَا‪ َٔ . .‬خواسافيض))‪.‬‬
‫ْضاس وةنو ثةيهةسيَهى بيَطيإ‪،‬دةَى بوو بةتةيَةى تةقيوو‪ ،‬يةديَوة ضـةقى‪،‬‬
‫َٓــيؽ وةنــو ساةٖيًََــةى بــاسإ فشَيَظــو يةضــاوّ دةٖاتــة خــواس‪ ،‬بــةدةّ تشيــاْى‬
‫وسبةتةوة‪ ،‬رووسةنةّ دآ ٖيَؼتء تةسااَةوة َاو‪.‬‬

‫‪43‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-8-‬‬

‫نات خيَشاا دةساوا ‪ . .‬ساووداوةناْيؽ يةديَى خؤيإ دةَيَٓٓةوة‪ .‬ية صاسى يةى‬
‫يةدةطــتة خوػــهةناْيِ بيظــت توايــة ْــضاس ئــةو َاواْــة دوويَــةى ثيَهــةوتووة‪،‬‬
‫ريةتى داوةتة بةسخؤ‪ ،‬بةنًؤدآ وةى ٖةسَشؤظيَو ئاصاداْة بـريو بؤضـووْى خـؤى‬
‫دةسدةبشاآء ضيذى ْايةوآ يةريَش دةطةآلتى بشاياسى باوى وَاَى آيَٓيَتـةوة‪ ،‬بـؤ‬
‫ئةو َةبةطتةخؤى دةتةيةْيَتة نضـة دطـطرياْةنةى وبـيَ ثـةسوا ثيَـى دةيَيَـى‪(( :‬‬
‫دةبيَ آبووسى ‪ َٔ ،‬يةبةس ئةوةى ديَِ بةنضيَهى تشةوةيةو خؤػـِ دةوآ‪ ،‬سـةص‬
‫ْانةّ بتطواصَةوة))‪ .‬يةاليـةنى ديهـةوة صؤس يـةباونى دةنـا نـة ٖـيض ضـاسةيةنى‬
‫ْييــة دةبـيَ دةطــت يةونضــة بهاتــةوة‪ ،‬ئاَادةػــة بـيَ بةساَبــةس تــةآلقى بــذا تــا‬
‫ثووسةنةى يةَايَة َيَشد آيَٓيَـتةوةو َايَى ييَ تيَو ْةضآ‪.‬‬
‫َاَى طةسةتا َةْذيَهى ديَتـؤقئَ بـوو‪ ،‬بـةئاَاْى خـواى بـةسصةفت ْـةدةبوو‪،‬‬
‫ي‬
‫نشدبووية تـةساةالورآ‪(( :‬ئةَةػـتيَهى َةسايَـة‪ْ . .‬ـابيَ‪ْ. .‬ـانشآ‪ . .‬ضـؤى دةبـ َ‬
‫خوػهُإ بةبةالؾ بؤ خـةيَهيبآء ٖـيض ثـاسةو ثووييَـو وةسْـةتشئ؟!)) دوادـاس‬
‫ًَُ ْيَهة تيز دةبآء بةبشاةثاسةيةنى نةّ‪،‬ديَتة ريَش باسةوة‪.‬‬
‫ْضاس خةَيَهى رةٖـشاوى نوػـٓذةتشى دةئايَيَتـة دوء َيَؼـوء ٖـةَوو ػـتيَهى‬
‫يةبري دةباتةوةو يـةتؤساةثاْى ئةونيَؼـةية دةطـت بـةتاو دةَيَٓيَتـةوة‪ ،‬ئـةويؽ‬
‫يةدةطتذاْى َٔ بوو‪ ،‬طايَيَو بةطةس ئـةو دابشااْـةى ْيَوامنـإ تيَجـةساى‪،‬دووسو ْضيـو‬
‫ٖــيض ػــتيَهُإ يةَــةسا يةنــةوة ْــةصاْى‪َ . .‬ــٔ طــةسنةوتواْة قؤْــا ى ػةػــى‬
‫ئاَــادةييِ بــشاىء يةنؤييــزى ثــةسوةسدةى َوؿــأل –بةػــى صَــاْى ئيٓطًيــضى‬
‫وةسترياّ‪ْ .‬ظاس يةثةلاْطةى ٖوْةسة دواْةناْى ٖةييَش ْاوى دةسضوو‪ْ . .‬ضاسيؽ‬
‫بةٖؤى ئةونيَؼةَة نيَؼةىًةقاضى ئاآلبوو‪ْ ،‬ةيتواْى ثؤىل ػةؾ برباآ‪..‬‬
‫خويَٓذْى نؤييز بةْـةبووْى تـةييَ صةمحةتـة‪َ ،‬شؤظـى بةدـةستى دةوآ خـؤى‬
‫يةبةسدابطشآ‪. .‬بةٖةس ساةصايةتء نوَةيةَةستيةى بوو‪ ،‬تواْيِ قؤْا ى يةنةّ برباّ‪،‬‬
‫‪44‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بــةآلّ بةقةْاعــةت وئــاساّ تشتٓيَهــى يــة ساادةبةدةس‪،‬طــةسةسااى ئــةوةى يةبةػــى‬


‫ْاوخؤيىهضإ دةَاَةوةو سؤراْةّ بةخةسدييةنى صؤسنةّ دةبشدةطةس‪.‬‬
‫يةدةطتجيَهى طايَى داٖاتوودا‪ ،‬بريو ٖؤػِ بةوةوة خةسيهُا‪،‬ضؤٕ ئةوطايَةؾ‬
‫ب ـيَ نيَؼــةو يةَجــةسا يةتــةو ٖاوسايَهــاْى طــايَى ثيَؼــوو‪ ،‬خويَٓــذٕ تةواونــةّ؟!‬
‫خؤػةويظتى ْضاس بةداسآ يةدةسوومن ثوونابؤوة‪ ،‬ئةتةس ضـى داسدـاس ديَـِ ٖـةس‬
‫دةَةى بةْةصَيَو دةيهوتـا‪ ،‬خـةياو دةيربدَـةوة‪ْ ،‬كـووَى ْـاوخؤّ دةبـووّ‪. .‬‬
‫صاَــةنامن دةنــوآلوة ‪ . .‬دةْيَــو ئــةو ٖــةيَآلو صةْــاو صايةيَــةدا بةساقــةوة دةَــووت‪:‬‬
‫((بةسااطتى طةيشة‪ ،‬بًَيَ ئةوة بري يةضى دةنةيةوة؟! نةغ ْا ْضاس ‪ . .‬ئةو نـوساة‬
‫بيَ وةفاو بآ ئةَةنةى ػاياْى ئةوةْييةْـةى برينشدْـةوة‪ ،‬بـةيَهو ٖـةس ْاويؼـى‬
‫بيَٓى ‪ . .‬بةدةطـت نـةغ ْييـة دةفتـةسى ضـاسةْوومسإ يةئةصةيـةوة ضـى تيَـذا‬
‫تؤَاسنشابيَ‪ ،‬ئةوةيةو ْاتؤساآ‪ ،‬دا تشػبآء تايَيبَ دةبيَ ثيَؼواصى ية ساووداوةنـإ‬
‫بهةئ))‪.‬‬
‫بةثيَى ياطا دةبآ دٌء بةستى نؤييَز قةَيظى طجىء تةْووسةى سةطاطيبآ‪،‬‬
‫ئيَُةؾ ضوْهة يةَايَةوة باسى بزيَوىء قووتى ساؤراْةَإ خشاخ بوو‪ ،‬طـايَيَ تـةْٗا‬
‫دةطتيَو دًِ دةنـشد‪ ،‬ئـةويؽ قةَيظـيَهى طـجىء تةْووسةيـةنى ساةطاطـى بـوو‬
‫نةدوإ يةتـةو ئةود ْـة دةتوجنـاوّء طـةسجنى صؤسيَـو يـةنوسااْى ئةوبةػـةو‬
‫بةػةناْى تشّ ساانيَؼابوو‪ٖ ،‬ةس ضةْذ دةطتى خؤّ طوتاْذبوو بربااى بـربا ئيتكـإ‬
‫بةنوساإ ْةنةّ‪ ،‬نوساإ ٖةَوويـةى ثيَشإ‪ٖ،‬ـةَوويإ قـؤيَرباو دسؤصْٔ‪،‬بؤيـة ئـةوةى‬
‫بةالَةوة تشْطبوو خويَٓذْةنةيةو ثةيةّ بوو سؤرآ صووتش بةطـةسنةوتوويى تيايـذا‬
‫دةسضــِ‪ . .‬ئةفظــووغ ديظــإ ساؤرتــاس بــةسؤنى تــشمتء واصى يــيَ ْــةٖيَٓاّ‪. .‬‬
‫بةياْييةنيإ ئاو ء ٖةوا بةسةو طاسدى ثايض دةضوو‪ ،‬ػـةقاَةنةةةى دةٖـات‪،‬‬
‫تعــةى ئؤتــؤَبيًَى خيَــشاو صسَــةى ٖــؤسايٓى بــةسص‪ ،‬تــةآلى دسةختــة َةصْــةناْى‬
‫دةٖيَٓاية ٖةرإ‪ٖ ،‬ةتاوى ثايض بةٖةَوو تيؼـوء ساووْـانى خؤيـةوة دةوسوثؼـتى‬
‫داتشتبوو‪ ،‬تؤصيَهى وسد يةثووؾء ثةالؾ ٖةيَذةطتا‪ ،‬تؤساةثاْى نؤييَز ثشا قوتـابى‬
‫بوو‪ٖ ،‬ةطتِ بةيةسصةيةنى فيَٓو وْةسّء يةصةتيَهى ػريئ نشد وا دةطتة دةطـتة‬
‫نوساو نض يةيةى خشا بووْةتةوة‪،‬بةدةطت خؤّ ْةبوو‪ ،‬ساؤْذنى طؤصو ئةظ‪ ،‬ساراية‬
‫‪45‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ضــاوّ‪ ،‬ناتــآ يةطووض ـيَهى تؤساةثاْةنــة ضــةْذ نةط ـيَ بةيةنــةوة وةطــتابووئ‬
‫بامسإ يةو قوتابية تاصاْة دةنشد نةطةسةتاى ئةَظاو وةسترياوٕء ٖيض ْاصأْ‪. .‬‬
‫ثشاتــاو طــةسّ ٖــةيَرباى‪ ،‬تــةجنيَهِ بةسضــاو نــةوت ئــةو ْائوَيَذاْــةو بةدووضــاوى‬
‫تووساةوة ئاتشباسامن دةنا‪ ،‬وضاْيَو ييَـذلإ ْـؤساى‪ ،‬ساةْطـو ساووّ تـشرو ئايَؤطـها‪،‬‬
‫بةسضاوّ ييٌَ بوو وائةو خةيايَة ثشا ػةسَة يةخؤ دةتةنٓيَِ‪ ،‬خةيايَِ ٖـةيَفشاى ‪((:‬‬
‫ئاى خواية تيإ ئةَة خةوْة ياخةياو؟! يأَ ضاوّ سايَؼهةو ثيَؼهة دةنا؟! ئـا‪،‬‬
‫خؤيةتى‪ْ ،‬ضاس بوو‪ْ . .‬ضاس ض دةنا ييَشة؟! ض ئيؼى ٖةية؟! نـآ تةياْذوويةتيـة‬
‫ئيَشة؟!))‪.‬‬
‫ٖةسيةنــةَإ ي ـةديَوة تاطــائ‪َ . .‬ــٔ ٖيضــِ بــؤ ْــةَا دطــة يــةبيَ دةْطــىء‬
‫تشثةناْى ديَِ بةتوساتش ييَيإ دةدا‪ ،‬دووباسة ئةْذيَؼةّ بؤ ئةوطـاتاْة ٖـةيَفشاى نـة‬
‫يةنوآلْى َاّ عةصيض يةنذلإ دةدىء طةيشى يةنُإ دةنشد‪ . .‬ئةَـة تـريآ بـوو‬
‫قةمتا ى بشيٓى ساابشدووَى صاَذاس نشدةوة‪ْ. .‬ـضاس ٖةْاطـةيةنى قـوويَى ٖةيَهيَؼـاو‬
‫بةثةية ثشوصآ ئةو ػويَٓةى دآٖيَؼـت ‪ . .‬طـةسّ بةطـةس طـيٓطُا ػـؤسانشدةوة‪،‬‬
‫ديكةمت دا خةيَهةنة طةيشى يةنرت دةنةٕ‪ ،‬ديَِ داخوسثا ‪ٖ . .‬اوسايَهامن بةتواجنةوة‬
‫ضاويإ تيَربايِء ث سيإ ييَذاّ‪ٖ(( :‬اااا‪،‬ئـةوة دايةـةت يةضـى داوة؟! دةى بًَـيَ‪. .‬‬
‫دةى بائيَُةؾ ػتيَهى يةباسةوة بضاْ‪.))،‬‬
‫َةضــةنِ ٖــةيَرباى‪ ،‬بيٓــيِ طــةعات رَيَــشو دةقيكــة رَيَشةنــةّ ييَهرتاصاوٕ‪،‬بـيَ‬
‫باناْــة ومت‪ (( :‬نــةَآ ديَــِ تةْطة‪،‬ســةص دةنــةّ تــةْٗا مب‪ . .‬بةياسَــةيتإ)) ث ـيَِ‬
‫ٖةيَيَٓاو ساووةو باخضةنة ًَِ ْا‪ . .‬يةوآ يةطةس يةى يةنوسطيةنإ داْيؼتِ‪ ،‬وةنو‬
‫ػيَت نةومتة ضاوتيَشاإ‪ . .‬بةدواى نآ؟! بةدواى ْـضاس‪ . .‬ئةوةْـذةى ضاوػـًبوو‬
‫بةَ و بةوالى خؤّ بشاوامن‪ ،‬ئةوّ ْةدييةوة‪ . .‬ديَٓةوايى خؤّ نـشد‪ (( :‬ئـاى نـوساة‬
‫خؤ ئةوة ْضاس بوو‪ ..‬باػة دةبيَ ييَشة ضيبهات ؟! نآ ٖيَٓاويةتـة ئيَـشة؟! ْانـا‬
‫ْاوى ييَشة ٖاتبيَتةوة؟! ْا‪ . .‬باوةسا ْانةّ‪ . .‬ئاى خوايةتيإ ئيَظتا ضـيبهةّ؟!‬
‫ومت ئةوة يةبريّ نشدو تاٖةتاية يةنؤيَِ بؤوة‪،‬نةضى يةَةودوا ديَتةوة بةسضـاوّ‪. .‬‬
‫ْا‪ . .‬باوةساْانةّ))‪.‬‬
‫يةاليةى ديَِ دةتوػشا بةوٖاتٔ وديتٓةى ْاساةسةت دةبووّ‪ ،‬نةضى يةاليـةنى‬
‫‪46‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ديهـــــةوة ديَطوػـــــاد دةبـــــووّ‬


‫بيبيُٓـــةوة ودـــاسيَهى دى دواى‬
‫تيَجـ ـةسا بـــووْى ئـــةو َـــاوة دوسو‬
‫دسيَـــزة‪ ،‬ضـــاوّ ثيَـــى بهـــةوآ‪. .‬‬
‫سااطتة ْإ ببيَتة دوونـةست‪ ،‬ضـاى‬
‫ْابيَتــةوة‪ ،‬يةواْةيــة ْــضاس ئيَظــتا‬
‫رْى ٖيَٓابيَء َٓذايَى ٖةبيَ‪ . .‬ئاى‬
‫ْةفاّء ػيَتِ‪ ،‬بضاْة نـاتى خـؤّ‬
‫بةضــييةوة دةنــورّ؟! بًَـيَ ضــيِ‬
‫داوةتــآ؟! ضــاوى دةسدةٖــات ‪،‬‬
‫باٖـــــةسييَشة خبويَٓآ‪،‬سيظـــــابى‬
‫طةتيؼى بؤ ْانةّ‪ . .‬ئةو يةَايَى‬
‫خؤىء َٔ يةَايَآ خؤّ))‪.‬‬

‫‪47‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-9-‬‬

‫طشوػــتى صاْهــؤ واساطـــهاوة‪ ،‬بةدةطــت َـــٔء تــؤ ْييـــة ‪،‬نةطــيَو ئاتـــاى‬


‫يةَةمحودى بآ صةوايَـيؽ ْـةبيَ‪ ،‬يـةنيَو ٖةيـة باطـى بهـا‪ ،‬بؤيـة يةٖةيَذاْـةوةى‬
‫الثةساةناْى تةْرء نؤييزةنإ‪ ،‬بةتايبةت يةَةسا قاصة تاصةناْةوة‪ ،‬بـؤّ دةسنـةوت‬
‫ْضاس ْاوى يةبةػى بايايؤرى ئةونؤييزة ٖاتؤتـةوة نـةَٔ دووةَـ‪ ،‬طـايَة دةسطـى‬
‫تيَــذا دةخــويَِٓ‪ . .‬صوو صوو يــةنُإ دةبيٓــى‪ . .‬يــةداسإ خــشاثرت بةدةسنــةوتٓى‬
‫يةٖةسػوئَء ديَطةيةنذا‪ ،‬ثةطتى دايذةتشمت‪ ،‬بةضاوى ساقةوة تةَاػاّ دةنـشد ‪. .‬‬
‫ٖةسناتآ طةيشى بهشدباَاية‪،‬ئةوة يةنظـةس يضـِ يـيَ ٖةيَـذةيَٓا‪ ،‬بشاياسيؼـِ دابـوو‬
‫يةئاطتىذا طأل ْةنةَـةوة‪ ،‬بةتوْـذى بـةساةْطاسى بووةطـتِ‪ . .‬صؤس دـاس وا خـؤّ‬
‫ْيؼإ دةدا طةسّ بةطةس نتيَبيَو ػؤسانشدؤتةوةو خةسيهى خويَٓذْةوةّ‪،‬ئـةويؽ‬
‫طاتيَو ضيية دآى بةخؤى ْةدةتشت‪ ،‬بيَ تشغ وبـيِ يةبةساَبـةسّ دةوةطـتا يـا‬
‫دادةْيؼت وبيَ ػةسَاْة طةيشى دةنشدّ‪ ،‬ضـاوةناْى بـؤ ٖـةس ْيطايـةى نؤَـةيَيَ‬
‫تيؼهى خؤػةويظتىء طؤصو ٖةطتى ييَ دةسبـاسى‪ ،‬داسدـاس طـةسجنى قوويَُـإ‬
‫تيَو دةئاآل‪ ،‬نتء وثشا طةسّ دادةتشتء خؤّ ييَـى نـةس ةدةنـشد ‪،‬نةضـى ٖـةستاوآ‬
‫دوإ بوو‪ْ ،‬ةَذةتواْى بةستةى َوتٓاتيظى ضاوةناْى بطـشّ‪ ،‬طـةسّ ٖةيَـذةبشاىء‬
‫ضاوّ يةضاوى بةتةيَةو يةناْطري دةبؤوة‪.‬‬
‫يةى دوو َاْطُإ بةّ دؤسة بـةساآ نـشد‪ . .‬ساؤريَهيـإ بـةسةو ٖـؤيَى خويَٓـذٕ‬
‫ٖةْطاوَذةْا‪ْ ،‬ـضاسّ نةوتـة بةسب‪ٖ،،‬اتـة ثيَؼـِ‪ ..‬دؤؾ داَـا‪ ،‬بةتايوونـةوة يـيَِ‬
‫ثاساايــةوةو بةضــشثة داى بــةتويَُا‪(( :‬ساوخظــةت ٖةيــة؟! دةتــوامن قظــةت يةتــةآل‬
‫بهةّ؟!))‪.‬‬
‫سوخظاسّ تيَو تشػا‪ ،‬بةثةػؤناوييةوة‪ْ(( :‬ةخيَش))‪.‬‬
‫ث ـيَِ ٖــةيَيَٓا ب ـشاؤّ‪ ،‬دةسفــةتى دةسضــووْى ث ـيَ ْــةداّ‪ْ ،‬اضــاس وةطــتاّء بــة‬
‫َةنشةوة طةسّ ٖةيَرباى‪ ،‬وةنو تةوايَة ٖةوسيَهى تةْهى ٖاويٓة بشاةويَتةوة‪ ،‬ساةْطِ‬
‫‪48‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ٖةيَبضساناو دةَِ ٖةيَيَٓا‪ (( :‬دوإ توآ بطشة‪ . .‬وابضامن ٖيض قظةيةى ْةَاوة تـا‬
‫قظةى يةطةس بهةئ‪ . .‬تهاية سايَِ بةسدة‪ ،‬بشاؤّ))‪.‬‬
‫ْضاس نةوتة دةخايةمت ‪ (( :‬دةطتِ داَيَٓـت‪ ،‬ئـةوةى َـٔ نـشدّ‪ ،‬تـؤ َةيهـة‪. .‬‬
‫داواى ييَبوسدمن ٖةية‪ ،‬دةَةوآ يةى دوو قظةت ثآ بًَيَِ‪ ،‬بةغ ٖةطـتِ يـيَ سااتـشة‬
‫بضاْة ضى دةيَيَِ‪ . .‬بةٖةقيكةت ئةَة توصةس ْيية َٔء تؤى تيا دةريَ‪،‬؟!))‪.‬‬
‫يضيَهِ ييَ ٖةيَيَٓا‪ ،‬ئاوسايَهى ضةخء ساطتِ دايةوة‪ (( :‬توصةسى ضىء تةساَاػـى‬
‫ضى؟! ثيَِ خؤػة بضاْى تؤ واٖةيَٓةخةيَتيَى نةتةَاػات دةنةّ‪ ،‬ئةوة سـةصّ يـيَ‬
‫نــشدووى ء وةنــو ثيَؼــإ خؤػــِ دةويَــى؟! ْــا‪ٖ . .‬ــةستيضاو ٖــةستيض َــٔ ئــةو‬
‫تةالويَزة ْيِ تؤ يةنةسنوى ْاطيووتة‪ َٔ . .‬ئيَظتا َشؤظيَهى ئاصادو طةسبةطـتِ‪،‬‬
‫ٖيض ػتآ ْاصامن تةْٗا ئةوةْذةى بيضامن‪ ،‬يةْاخـةوة ساقـِ ييَتـة‪ْ ،‬اَـةوآ بضـُت‬
‫ببيِٓ))‪.‬‬
‫بةّ قظاْة ػًَةرا‪ ،‬نةوتة دةّ دووآلْذٕ‪ْ ،‬ةختآ خؤى ٖيَٓـاو بـشد‪ ،‬خـؤى‬
‫تيغ نشدةوة‪ْ (( :‬ا‪ْ . .‬ا‪ ،‬سااطت ْييـة‪ . .‬تـؤ ضـاوةناْت واْـايَيَ‪ ،‬يـةداسإ صيـاتش‬
‫َٓت خؤؾ دةوآ‪َٓ ،‬يؽ وةنو تؤّ‪ َٔ . .‬بةَـة سااصيـِ بًَـيَِ بـةيَيَ خـةتاى َـٔ‬
‫بوو‪ ،‬بةآلّ ئيَظتا‪)). . .‬‬
‫وةى خؤّ يةبةس ئاصاسيَهى صؤسدا تشتبـآ‪ ،‬ثـرت تيَريااَـاّ ‪ْ،‬ةَٗيَؼـت قظـةنةى‬
‫تةواونات‪ ،‬قؤوء باطهِ ييَ ٖةيَهشدو بةتووساييةوة بةطةسيِ دا ْةسااْذ‪(( :‬ضـىى؟!‬
‫ئيَظتاضــى؟! ئيَظــتا رْــت ٖيَٓــاوة‪ ،‬دــا يــا ئةوةتــة َٓــذايَت ٖةيــة يــاخود ئــةو‬
‫دةططرياْةت تةآلقذاوة‪ ،‬يةَةبرتاصآ ػتى تاصة ضىى ٖةية؟!))‬
‫ْــضاس طــةسى خظــتة ْاوٖــةسدوو يةثيةوة‪َ،‬اْذواْــةو بــةتؤصآ ٖيَوسبووْــةوة‪:‬‬
‫((ْةخيَش ‪ . .‬تؤ يةَٔ ْاتةى‪ َٔ ،‬دةططرياْةنةّ تةآلقذا‪،‬ئيظـتا ئـةوةى نيَؼـةية‬
‫ْيُة‪ . .‬باػة ؟!))‪.‬‬
‫بةسريطةوة بضةيةنى دةطتهشدّ بؤ ْاية طةسييَو‪ (( :‬ئةى َـٔ ضـى دةيَـيَِ؟!‬
‫طــةسباسى ٖــةَوو ئةَاْــة‪ ،‬بيَطوَــإ ثووسةنةػــت بــةدوو َٓذايَــةوة تةآلقــذساوة‪،‬‬
‫واْييةى))‪.‬‬
‫بةوثةساى باوةسا بووْةوة‪ ،‬بةٖيَُٓىء يةطـةس خـؤ وةآلَـى داَـةوة ‪ْ((:‬ـةخيَش‬
‫‪49‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫خؤػبةختاْة ئةو تةآلم ْـةدسا‪ . .‬ئـةو يـةَايَى خؤيـةتى‪ ،‬دووسو ْضيـو ثةيوةْـذى‬
‫بةونيؼاْةوةْةَا))‬
‫ضـــاوّ بشاييةضـــاوى‪ ،‬بةتووساييـــةنى صؤسةوة ٖـــاواسّ نـــشد‪ (( :‬دةى طـــةسا‬
‫يةئــةقًَت‪ .‬ئيٓذــا دةيَيَــى ضــى؟! باػــة ضــيبهةّ؟! تــةآلقت داوة ‪ْ،‬ــةداوة ئــةوة‬
‫ثةيوةْذى بةَٓةوة ْيية‪ َٔ . .‬ئةوةْذة تةَزةو طاويًهة ْةَاوّ خةفـةت خبـؤّ‬
‫‪،‬ثؼى خبؤَةوة‪. .،‬تويَؽ بةوة ْادةّ ئايا تـؤ رٕ ديَٓـى يـا ْـاٖيَٓى يـا تـةآلقى‬
‫دةدةى‪ ،‬ئةَاْة ثةيوةطنت بةرياْى تؤوة ‪ . .‬تها دةنةّ واصّ ييَبيَٓة‪ ،‬ئةطتةَة‬
‫َٔء تؤ داسيَهى ديهة بتواْ‪ ،‬خةْىء خؤػى وةى داسى دـاسإ ثيَهـةوة قظـة‬
‫بهةئ‪ ،‬تيَ تةيؼتى؟! َٔ رياْى تايبةتى خـؤّ ٖةيـة‪ ،‬قةبويَٓانـةّ نـةغ ييَُـى‬
‫تيَهذات يا ييَُى صةوتها))‪.‬‬
‫يــةٖيَهشاا تــوسزء تــؤو ٖــةْطاوى دصاْــةَٓاو تيَجــةسايِ‪ْ .‬ــضاس بةديَؼــهاوييةوة‬
‫وةنو بيٓايةنى تةوسة يةريَش تةَةيَةنةى بشاؤخآ‪ ،‬صؤس تيَهضوو ‪،‬وسورا‪ْ ،‬ةيـذةصاْى‬
‫ساووبهاتة نوآء طةسى ناطى بؤ ناّ َةْضو ٖةيَطشآ؟! َٓيؽ بيَ دةطـةآلتاْةو‬
‫طووىء طاْا بةسةو باخضةنة دا ٌ بووَةوة‪ ،‬التةسيو يةطةس نوسطيةى داْيؼتِ‪،‬‬
‫فشَيَظهةناْى ضاوّ دةياْويظـت بيَٓـة خـواسةوة ‪،‬خـؤّ تـشتء بـةبآ دةْطـى يـة‬
‫يةْاخةوة نةومتة نةفء نويَى تشيإء فشَيَظو ساػنت‪.‬‬
‫ي دةتـشمت‪،‬‬ ‫ْضاس ػيَتء ٖاس ببوو‪،‬ضةْذ دـاسيَهى ديهـة ٖاتـة ثيَؼـِ و اسيَـى ثـ َ‬
‫بــةدةْطيَهى ْضَــى ث ـشا بةصةييــةوة دةيــوت‪ (( :‬خؤػــتِ دةوآ‪ْ . .‬ــاتوامن ييَــت‬
‫دابشايَِ‪ ،‬خؤػتِ دةوآ))‪.‬‬
‫ٖــةووء تواْانــاْى يــةسااصيهشدْى ديَــى َٓــذا ب ـيَ ٖــودة بــوو‪ ،‬خــؤّ يــةتووسة‬
‫ْـةدةبشد‪ ،‬واّ ْيؼــإ دةدا ديَـِ بــةنوسايَهى تشةوةيـة ئــةويؽ ْـاوى ئةمحــةدةو‬
‫يةٖةَإ بةػى ئيٓطًيضى داية‪ ،‬ئةمحةد ٖةْذة تيًَؤنة بوو‪ ،‬بـةو ثيَهـةْ‪ ،‬وبـضةو‬
‫خةْذةى بةدةَيةوة دةخةْيُةوة‪ ،‬وايذةصاْى ئةوة دوْيا نؤتايى ثيَٗات‪ َٔ،‬بـؤى‬
‫ػ ـيَت وػــرب بووَــةو خؤػــِ دةوآ‪ ،‬واؾ ْةبوو‪،‬ضــوْهة ئةوطــيٓاسيؤية ت ـةْٗا‬
‫يةدرى ْضاسو بؤ ئاصاسداْى دةسووْى ئةوبوو‪.‬‬
‫ئةمحــةد دةيضاْــى ْــضاس يــةدةوسّ دةتــةسايَءبؤّ طــوتاوة‪ ،‬صوو صوو ديجشطــى‪:‬‬
‫‪50‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫((ئـــةسآ تةواليَـــز خـــإ ببـــووسة‬


‫ْـــاصامن بًــيَِ ضـــى؟! ئـــةسآ تـــؤ‬
‫ئــــةونوساة ضــــؤٕ دةْاطــــى؟!‬
‫خةيَهى نويَية؟!))‪.‬‬
‫بةتايَتــةو القشتيَــوة‪ ،‬تــةسَاو‬
‫تةسّ دةَوت‪ (( :‬ئـةو َةينوووْـة‬
‫يةنةسنونــــــــةوة دةْاطــــــــِ‪،‬‬
‫خوػهةنةى بشادةسَة ))‪.‬‬
‫ئةمحةد ئةو َاواْة وةى بًَيَـى‬
‫صؤس صإ ببوو‪ ،‬دسنى بةوة دةنـشد‬
‫َٓــــيؽ ْــــضاسّ خــــؤؾ دةوآ‪،‬‬
‫بةتايبــةت ناتــآ ْــضاسّ دةبيٓــى‪،‬‬
‫بـ ـيَ ٖـــيض َةبةطـــتيَو بابـــةتى‬
‫دياديـــــاو البـــــةالّ يةتـــــةيَى‬
‫دةنــشدةوة وتــشْطيِ ثيَــى دةدا‪،‬‬
‫تواية خؤػِ دةوآ))‪.‬‬
‫تةصوويـــــةنى ثـــ ـشا يـــــةصةت‬
‫بـــةتشغء ػـــةسَةوة بةٖـــةَوو‬
‫دةَاسةنامنذا َيَشوويـةى دةنـشدو‬
‫تةسّ دادةٖات‪،‬ضةْذى دةنشدّء‬
‫دةَهؤػا ْضاس يةخـةّ بـةسدات‪،‬‬
‫ٖةس يةخةى بةسْةداّ‪.‬‬

‫‪51‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-10-‬‬

‫ْضاس ٖةسناتآ ئةمحةدى ببيٓياية‪ ،‬ـريةى يـيَ دةنـشد‪ . .‬بـةسانيَهى خةطـتء‬


‫خؤيَةوة‪ ،‬ييَى َؤسا دةبؤوة ‪،‬نةضى ٖيضيؼـى دةسٖـةم ثـآ ْـةدةنشا‪ ،‬دةيؼـيضاْى‬
‫ي خةتايـةو ٖـةَوو طووضـةنة يةَٓةوةيـةو‪ ،‬تـةْٗا وتـةْٗا دةَـةوآ‬ ‫ئةو نوساة ب َ‬
‫ئاصاسى دةسووْى بذةّ‪ . .‬ساؤراْـة وةنـو خـؤ خـؤسة خـؤى دةخـواسدةوةو دداْـى‬
‫دةضرياةوة دةبشدٕ‪.‬‬
‫قؤْا يَهى تشَإ بـةّ ػـيَوةية بـشاى ‪َ . .‬ـٔ ضـووَة قؤْـا ى طـآيةّء ْـضاس‬
‫ضووة قؤْا ى دووةّ بآ ئـةوةى ض تشوطـهاييةنى ئوَيَـذو خؤػـيُإ يـةْيَوإ‬
‫بةدى بهشآ‪ ،‬ئةوةْذةى ديَشاةقيِ يةبةساَبـةسى دةْواْـذ ‪،‬ئةوةْـذةىرت يةْاخـةوة‬
‫بؤى دةساووخـاّء صيـاتش يـةداسإ خؤػـِ دةويظـت‪ْ ،‬ةػـِ دةويظـت ْٗيَٓـى ئـةو‬
‫َةتةيَــة ئاػــهشا بهــةّ‪ ،‬ضــوْهة ٖــةَوو ئةوٖةسايــةّ تؤيَةطــةْذْةوة بــوو يــةو‬
‫دسؤياْةى سؤرآ يةسؤرإ يةتةيَىذا نشدبووّ‪.‬‬
‫ساؤرتــاس ٖــاتء ضــوو‪ . .‬دةسضــووٕء تــةساإ بــؤ ػــاسى َوؿــألء ػــويَٓة‬
‫خؤػةنإء تةػتةناْى طاآلْةى قوتابيإ بةسدةواَبوو‪.‬‬
‫ْضاس صوو صوو بةَاتء ْيطةساْييةوة طةسداْى باخضةى تؼـتى دةنـشد‪ ،‬يـةوآ‬
‫بةبآ دةْطى بريى دةنشدةوة‪.‬‬
‫ئةمحةديؽ ييَهذا ييَهذا دةنةوتة ْاونيَؼةى َٔء ْضاس‪ْ . .‬ضاسيؽ بةو دةطـت‬
‫تيَوةسداْة ثةطت دةبوو‪ ،‬ضوْهة َٔ ئةوّ وةنو ضةنيَهى بـآ دةطـةآلت بـةناس‬
‫ديَٓاو تةسّ ءتوسااْة بشادةسايةتيِ دةنشد‪ ،‬طةسةجناَيؽ بـةوة تةيؼـت قوتابيـإ‬
‫بآ ثـةسوا ثـيَِ بًَـئَ ‪ ((:‬تةالويَـز ثـريؤصة ثـريؤص‪ ،‬تواْيوتاْـة بـة ئةدةبـةوة تـؤو‬
‫ئةمحةد ثةيوةْذىدؤػةويظتى ببةطنت))‪.‬‬
‫ئيَواسةيـــةنيإ ْـــضاس ٖاْهـــة ٖاْـــو‪ ،‬بةْاساةسةتيـــةوة نـــةدواْاوى يةػـــى‬
‫دادةضؤساناو بةنةغ بةسصةفت ْـةدةبوو‪ ،‬بـةبيَ ئؤقشةييـةوة ثشطـى‪ (( :‬ثـيَِ بًَـيَ‬
‫‪52‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫سااطــتة ثةيوةْــذيت بةئةمحــةدةوة‬


‫ٖةية؟!))‪.‬‬
‫يضــِ دابــوو بةيــةنا‪ . .‬دةطــتِ‬
‫ْاية ريَـش ضـةْاتةو ضـاوّ داخظـت‬
‫وةى بــري يةػــتيَو بهةَةوة‪،‬بــةييَو‬
‫ٖةيكشضــــــــــاْيَهةوة طــــــــــةسّ‬
‫بــةسصنشدةوة‪(( :‬بــةيَيَ‪ ،‬ساطــتة‪. .‬‬
‫ٖيض ناسيَهت ثيَى ٖةبوو؟!))‪.‬‬
‫ْضاسّ ٖيَٓاية دوويَة‪ٖ . .‬ةْاطة‬
‫بشانيَى‪ ،‬وةى ئاتشى ئاو ثيَـذانشاوى‬
‫ييَٗــات‪ ،‬ػ ـيَتاْة ضــٓطى يةَةضــهِ‬
‫تري نشدو ساووةو بةػـةنةى‪ ،‬خـؤى‬
‫بــــةنيَؽ نــــشدو بةتووساةييــــةوة‪:‬‬
‫((ْةخيَش ٖيض ناسّ ثيَى ْيية))‪.‬‬
‫وضـــاْيَهى وةساطـــهةسو بيَـــض‬
‫ٖةطتئَ بـوو‪ . .‬بةثةيـةو ييٓطـذإ‬
‫ئـــــةويَى دـــــآ ٖيَؼـــــت ‪ . .‬سؤر‬
‫يةئاوابووْــــــذا بــــــوو‪ ،‬تيؼــــــهة‬
‫الواصةنـــــةى يةطـــــةس طـــــيٓطى‬
‫تريطابؤوة‪،‬ضـــةْذ ثةيَةٖـــةوسيَهى‬
‫ساةػــــى ضــــًَهٓيؽ بةئامساْــــة‬
‫بيَطةسدةنـــةى ئةوػـــاسة‪ ،‬بـــةسةو‬
‫َةًَةنةتيَهى ْادياس تآ دةثةساى‪.‬‬

‫‪53‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫‪-11-‬‬

‫ٖةراْيَهى توْذ دةٖةراّء يةْاخةوة َةيٓةتء ئاصاسيَهى صؤسّ دةنيَؼا‪ ،‬ضوْهة‬


‫ئــةوةى َــٔ دةَهــشدء ئــةوخؤ دةسخظــتٓةى دةسٖــةم بــةْضاس دةسَــذةبشاى‪،‬‬
‫يةسااطتيةوة دووس بوو‪ . .‬ضةْذ ساؤرآ ساابوسد‪ ،‬ئيَواسةيةنيإ ْضاس َٓى بةبيَ دةْطـى‬
‫بيٓــى ئــةوة ديَتــةْ ‪ ،‬بةْيطةساْييــةوة ضــاوّ يةثووصيَهــةوة بــؤ ثــووصيَهى تــش‬
‫دةتواصَــةوة‪ ،‬بــةسةو الّ ٖــات‪ ،‬وةنــو تــوو بطةػــيَتةوة ئــاوا سةْــ ء سووّ‬
‫تةػايةوة‪ . .‬يةٖاوسايَهامن ْضيو بووَةوة‪ ،‬سووى خؤّ طـووسااْذء بـاْطى ئةمحـةدّ‬
‫نشد‪.‬‬
‫ْضاس تووساة بواية وةى َٓايَيَهى طشىء بضيَو دةٖاتـة بةسضـاو‪ ،‬يـةوئإء طـاتة‪،‬‬
‫طةيشى ناتزَيَشةنةى دةطتى نشد‪،‬ضواسو ضاسةتى خويَٓذةوة‪،‬تةيؼتة ساطـتُإ‪.‬‬
‫‪ٖ .‬ةيَويَظــتةيةنى نــشد‪ ،‬بــةئشِ ئشُــآ تــةسووى ثــاى نــشدةوة‪ٖ ،‬ةْاطــةيةنى‬
‫ٖةيَهيَؼا‪ ،‬بـةدةْطيَهى ْضَـةوة بـآ طـىء دوودةطـتى ثـآنشد‪ (( :‬ئةوناتـةتإ‬
‫بـاؾ)) نـةساووى بـةالدا وةسضــةسخاْذّ‪ ( :‬تةالويَـزخإ ساوخظـةت ٖةيـة يــةى دوو‬
‫قظةت يةتةودا بهةّ؟!))‪.‬‬
‫دةطتِ بةداْتاو دةفتةسةنامن توْذ تشت‪ . .‬ػيَواّ‪ْ . .‬ةَـذةصاْى ْـةبًَيَِ ئـا‪،‬‬
‫ْةب ًَيَِ ْا ‪ . .‬نةّ طاتيَو بـآ دةْـ بـووّ ‪ٖ . .‬او اسيَهـامن ئةبًَـةم بـووٕ‪ ،‬طـةس‬
‫دةيةى برييإ ئايَؤصنا‪ ،‬ةيَبة ةيَب ثةيذا بوو‪ . .‬صةسدةخةْةيةنِ بؤ يةطـةس ييَـو‬
‫ي‪..‬‬ ‫دسوطت نشد‪ ،‬تاوا بضاْـآ نـة تؤطـكا َييَو داخ يـةدوء دةسوومنـا ْييـة‪ (( :‬بـة َي َ‬
‫فةسَوو))‪.‬‬
‫ْــضاس صَــاْى ئاخافــت ‪(( :‬نــوا ػــهاْى ثاثؤسةنــةّ بوايــة‪ ،‬واخةسيهةخؤػــِ‬
‫دةنةوَة بٔ دةسياوة‪ . .‬بةآلّ ييَشةْا))‪.‬‬
‫ياسَةتيِ يةٖاوسايَهامن خواطت‪ْ ،‬ةختآ ييَياّ دووسنةومتـةوة ‪ٖ،‬ةسدووَاطـى‬
‫ساةػى طةسضاوامن يةسصئء ويَو ٖاتٓةوة‪(( :‬فةسَوو قظةى ضيت ثيَُة؟!))‪.‬‬
‫‪54‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫دــؤسة طةسخؤػــيةى ٖةَووتياْىــذاتشت‪ ،‬برينشدْــةوة دةَاسةنــاْى يةػــى‬


‫طظت نشد‪ ،‬بةبيَضاسييةنةوة‪ (( :‬دةيَيَِ وةسة بةتةسّ نةوة‪ ،‬ئيؼِ ثيَتة))‪.‬‬
‫نةئةَــةى ثــآ ومت وةى خــةآلتيَهى بــةْشخِ بهــا‪ ،‬دةّء ضــاوّ وةى تــوو‬
‫تةػايةوة نةضى صؤسيـؽ تشطـاّ‪ ،‬بةطةسطـاَيةنةوةثيَِ وت‪ ( :‬ئـاخش ْابـآ ثـيَِ‬
‫بًَيَى بؤ نويَِ دةبةى؟! َٔ يةتةيَت ْايةّ))‪.‬‬
‫ويظتِ بطةسايَُةوة نةيةتةى ئةو ْضيهاْةى دةستـاى نؤييزةنـة بـووئ‪ ،‬توْـذ‬
‫دةطتىطشمتء بةساانيَؼإ بشدَـى‪ . .‬صؤس تيَهضـووّ‪( :‬ثيَـت دةيَـيَِ دةطـتِ بـةسدة‬
‫باخةيَهى تويَى يةدةْطُإ ْةبآء ْةَاْبيٓآ))‪.‬‬
‫دةَــاستريو طــةستشإ‪،‬تويَى ي ـيَ سااْــةتشمتء يــةسؤخى دــادة طــةسةنيةنةدا‪،‬‬
‫دةطـتى يــةئؤتؤَبيًَيَو بــةسصنشدةوة‪َٓ . .‬ــى خظـتة ْــاوى وقيــت ءقــؤص يةتــةنِ‬
‫داْيؼت‪ .‬ساؤح ٖاتة نوْة يوومت‪ ،‬ئؤقشةّ ييَ ٖـةيَطريا‪ ،‬يةريَشةوةنةومتـة بًَُـة بًَـِ‪:‬‬
‫((نابشا ئةوة ػيَتى ؟! ضى؟! بؤ نويَِ دةبةى؟! َٔ دادةبةصّ‪ْ،‬ايـةّ بةطـاقةى‬
‫طةستبِ نانى طايةم‪ ،‬توخوا سايطشة؟!))‪.‬‬
‫ْضاس ويظتى بةطةس ٖةيَضووْى خؤى صايَيبَ‪ ،‬بةٖيَوسيةنى نةَةوة‪(( :‬نانة بـشاؤ‪،‬‬
‫تويَى ييَ َةتشة طوعبةت دةنا‪ ،‬آاْطةيةْة باخضةنةى دةسةوةى ػاس))‪.‬‬
‫ي دةْـ ‪.‬‬ ‫ي ْيؼـتبوو‪. .‬نـشاو بـ َ‬‫تاتةيؼتيٓة دـآء دابـةصئ‪ ،‬تشطـيَهى صؤسّ يـ َ‬
‫َتةقِ ييَوة ْةدةٖات‪ ،‬يةوآ يةطووضـيَهى باخضـةنة وةطـتائ‪ ،‬بـة تةوطـةوة‬
‫نةومتة سواْيٓى ئةوػويَٓة‪ ،‬تةْيا ضـةْذ نةطـيَهِ بـةدى نـشد‪ ،‬واديـاس بـوو ئـةوآ‬
‫ديَطةيةنى خؤػبآ بؤ ديَذاسإء بةدةططرياْبووةنإ‪،‬ضـاويَهى طـةستاثاتشّ ثيَـذا‬
‫تيَــشاا‪ ،‬ساةْطـــِ ٖـــةيَبضساناو ثؼـــيِ طـــواس بـــوو‪ (( :‬ثـــةح ثـــةح ثـــةح‪ . .‬ئـــةوة‬
‫ْةخةيَــةفاوى؟! بؤضــى َٓــت ٖيَٓاوةتــة ئيَــشة‪. .‬؟! دةى آبــةوة‪ ،‬دةَــةوآ‬
‫بطةسايَُةوة؟! ئةوةتؤ بةقةطتى واْانةى؟! بؤ واصّ يـيَ ْـايٓى؟! يـةنذاس دةيَـيَِ‬
‫بةسؤنِ بةسدة‪ ،‬بةسؤنِ بةسدة‪ ،‬ئيرت تةواو))‪.‬‬
‫بةّ قظاْة ٖيَٓذةى دى ثةطتء ْيطةسإ بوو‪ . .‬بـيَ ٖةطـتء خوطـت ثيَـى‬
‫ٖةيَيَٓاو يةدووسى ضةْذ َةتشيَو بؤ ضةْذ تاوآ بةبيَ دةْطـى داْيؼـت‪ . .‬دـاسيَهى‬
‫ديهة ييَهذلإ ْؤساى‪ . .‬ضاوَإ بةطةس ضاوى يةنرتةوة يةْطةسى تشت‪ ،‬بـةديَيَهى‬
‫‪55‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ثشا يةتشغ ء راْةوة ٖاواسّ نشدآ‪ (( :‬نوساة وةسة آبـةوة‪ ،‬ديَـِ تـةقى‪ْ . .‬اَـةوآ‬
‫ييَشةمب))‪.‬‬
‫ْضاس وةى ٖةطت بةدؤسة بيَضةوةسيةى بهاو ديَى بطوػشآ‪ ،‬توْذ سااطت بـؤوة‪،‬‬
‫ضــاوة ثشانيٓــةناْى تيَ ـربايِء طــةستةبةقةى قظــاْى ػــهاْذ‪َ (( :‬ــٔ ْةػ ـيَتِء‬
‫ْةدسؤصمن‪ْ. .‬ةَشؤظيَهى بآ وةفاو بيَ طيفةتيؼِ ريةمت ْةبيَ‪ َٔ ..‬تـؤّ بـؤ ئيَـشة‬
‫ٖيَٓاوة ْاتبةَـةوة‪ ،‬تيَطةيؼـتى؟! ضيؼـت يةدةطـت دآ‪ ،‬قظـووسىُةنة‪،‬ئةودا‬
‫بائةمحةد بيَ بتباتةوة))‪.‬‬
‫بآ ئةوةى تؤصقايَيَو يةساةوتى خؤ بهـةوّ‪ ،‬دةسوْـيِ خشؤػـاْذ‪ . .‬وةى يـاسى‬
‫بةتياْى بهةّ‪ ،‬تـووساةتش بةطـةسيِ ْةسااْـذ‪ ( :‬طـةسّ بـةدةستاى تـةييَ خؤصتـةو‬
‫بشياياْذا نشد ‪. .‬ئيَظتا سايَى بووّ تؤ بؤضى َٓت ٖيَٓاوةتة ئيَشة؟ ! بةغ يةبـةس‬
‫ئةوةى ئةمحةد خؤدى دةوآ‪ . .‬ئاى نة ديَهشَآء خؤثةسطتى‪ . .‬بٓؤساآ بٓـؤساآ‬
‫ضةْذ سةص دةنا تةْٗا رياْي خؤى خؤػيبَ‪ . .‬ثيَِ خؤػـة ضـاى بضاْـى ‪،‬ئةمحـةد‬
‫نوسايَهى سيَوء ثيَهة‪ . .‬بةوةفايةو ْاصاْآ دسؤ بهات))؟‬
‫بــةّ قظــاْة ٖةساطــإ بــوو‪َ ،‬اوةيــةى خــةسيهُا ‪،‬وةنــو خةفــةتيَهى تــاصةّ‬
‫خظتبيَتة ٖةْاوييةوة‪ ،‬تةييَ بريةوةسى تايَِ بـة بريٖيَٓـاوة‪ ،‬بـةداخء صووخـاويَهى‬
‫تايَةوة ٖاتة ثيَؽ ء ٖةسدوودةطـتى تـشمت‪ْ (( :‬ـةخيَش َـٔ دسؤصٕ ْيِ‪،‬تـؤ يـةَٔ‬
‫دسؤصْرتى ‪َ. .‬ـٔ دةصامن سيظـا يةنوآيـةو نيتـا يةنوآيـة؟! تـؤ ئةمحـةدت‬
‫خؤؾ ْاوآ‪ ،‬تةْٗا يةساقى َٔ قظةى يةتةو دةنةى‪ ،‬بة دةَيةوة ثيَذةنةْى‪. .‬‬
‫تــؤ يــةَٔ بــرتاصآ ْــاتواْى نةطــى تــشت خؤػــبوآء ْــاتواْى ئــةو سااطــتية‬
‫بؼاسييةوة))‪.‬‬
‫ثشا ضاوّ ئاوبوو‪،‬بةثةػؤناويةوة‪(( :‬واْيية ‪ َٔ. .‬ئيَظتا ض تؤّ خـؤؾ ْـاوآ‪.‬‬
‫‪ .‬وةآل ٖةس ئةوتؤَةتة َابوو بيدةيتة ثايَِ))‪.‬‬
‫ْضاس ًََضةًََضيَهى نشدو تيَٗةيَضؤوة‪ (( :‬باوةساْانةّ‪ . .‬تؤ ْاتواْى ٖةس قظةؾ‬
‫بهةى‪ ،‬تةسَٓت خؤؾ ْةوآ ‪ . .‬فةسَوو ئةى بؤضى ناتـآ يةنؤييَـز ديـاس ْـةمب‪،‬‬
‫بةضاوت بةدواّ دةتةسايَى‪ ،‬نـةَٓيؽ دةبيٓـى خـؤت يةخـةتى تيَـزى دةدةى ‪. .‬‬
‫ديَٓياّ بةدو َٓت خؤؾ دةوآ))‪.‬‬
‫‪56‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫بةَـة تاطــةس ئيظــهامن نــاسى نــشد‪ ،‬ديَــِ نوتــة نــوتى بــوو‪ ،‬تًيَٓــة ساةػــةنامن‬
‫ئةَظةسو‪ ,‬ئةوطةس ثيَهشدٕ‪ ،‬ضوْهة ٖـةَوو قظـةناْى ساطـت بـوو‪ ،‬يةدةسووْـةوة‬
‫ئاصاسيإ داّ ‪ . .‬دةطتِ يةدةطتى دةسنشدو بةدةّ تشياْةوة ييَـى دوسنةومتـةوة‪:‬‬
‫(( واصّ ييَ بيَٓة‪ . .‬توخوا بةطة‪ ،‬يةَة صياتش ضيرت ئاصاسّ َةدة))‪.‬‬
‫ئــةو الفــاوةى صؤس دةَيَهــة بــةصؤسداسى يةْااــذا ثــةْطى خواسدبؤوة‪،‬بــةصؤس‬
‫ْةَذةٖيَؼــت ػــةثؤو بــذاو بشاػــآ‪ ،‬يــةّ طــاتةدا ثاْتــايى ضــاوةنامنى داثؤػــى‪،‬‬
‫فشَيَظو يةدواى فشَيَظو سيَطةى دةبشاى‪ ،‬دةْطى تشيامن دةسضوو‪.‬‬
‫ْــضاس ٖةطــتيَهى سااتــشت‪ٖ ،‬ةْاطــةيةنى قــوويَى ٖةيَُــزى‪ . .‬صاْــى ئــاصاسى‬
‫ثيَطةياْذوّ‪ ،‬طةسى دوْياى يـيَ ويَـو ٖاتةوة‪،‬بةضـاويَهى ثـشائيَؽء ئـاصاس طـةيشى‬
‫نشدّ‪ ،‬بـةدةْطيَهى تـشاو ثـ اش يةخشَـةوة نةوتـة ٖـاواسو فيةـإ‪ (( :‬صؤس طوثاطـى‬
‫ئةوديَة بةصةييةت دةنةّ‪ ..‬بضاْة تةالويَز قظةنامن سااطتة بؤية بةستـةى ْـاتشى‪. .‬‬
‫بةساطــتى َــٔء تــؤ يــةنُإ خــؤؾ دةوآ‪ ،‬بــةآلّ تــؤ سايَطــة بةوخؤػةويظــتية‬
‫ْادةى؟! ٖةقى تؤية‪ َٔ ،‬يةنةّ ساؤر دسؤّ نشدو ٖةيَةّ نـشد بـةآلّ ئيَظـتا ثيَـى‬
‫ييَ دةْيَِء بةيَيَٓت دةدةَآ دسؤ ْةنةّء ٖةيَةى وا دووبـاسة ْةنةَـةوة‪،‬داوات يـيَ‬
‫دةنةّ تةْٗا يةنذاسى دى خؤدت بوآ‪ .‬تؤ بةغ ئـةجماسة بـةديَى َـٔ سااصيبـة‪،‬‬
‫ٖةستيض ٖيضت ييَ ْاػاسَةوة وٖةستيض ٖةيَةى وا دووباسة ْانةَةوة))‪.‬‬
‫ويظتى دةطتِ بطشآء نةَآ ٖيَوسّ بهاتةوة‪ ،‬ييَى دووسنةومتةوة ‪ . .‬نتء ثـشا‬
‫وسػةى بايةنى طاسد سايضًَةناْذّ‪ ،‬ثؼوويةى بيَ دةْ بووّ‪ ،‬بةطـةسيِ ػـريااْذ‪:‬‬
‫(( داوات ييَ دةنةّ‪ْ ،‬ضيهِ َةنةوة))‪.‬‬
‫يةطةس تشيةو صاسى خؤ بةسدةواَبووّ‪ . .‬بةتويَبيظت بـووْى قظـةناْى ئـةو‪،‬‬
‫تًَجةى تشيامن صياد دةبوو‪.‬‬
‫خةّء ثةراسة ٖيَٓذةى تـش ديَـى ْـضاسى داتـشت‪ ،‬بـةٖيَُٓى ٖاتـة تةْيؼـِء‬
‫داْيؼت دةطتى ٖيَٓـاو بةتوْـذى دةطـتى توػـيِء بـةقوساتى ثـشا يةٖةْظـهةوة‬
‫وػةى ْاطوء خؤػى ثـشا يةطـؤصى بـةتويَُا ضـشثاْذ‪ (( :‬دةى تياْةنـةّ‪ ،‬توخـوا‬
‫قظــةيةى بهــة ‪ . .‬بــةغ بطــشى‪َ ،‬ــٔ تــؤّ بــؤ ئيَــشة ْــةٖيَٓاوة ئــاصاست بــذةّ‪. .‬‬
‫دةَـةوآ تيَُبطــةى ‪،‬بضاْــى َٓــيؽ َشؤظِ‪،‬خؤػـتِ دةوآء ئيــذى بةستــةى ئــةوة‬
‫‪57‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْاتشّ ٖةس يةدووسةوة تةَاػاتهةّ‪ . .‬دةَةوآ قظةّ بؤ بهةى بؤضى بةَٔ سااصى‬
‫ْى؟! بؤ خؤػةويظتى ديَِ قةبوو ْانةى؟! توخوا قظـةى ْاػـرييِٓ ثـيَ بًَـيَ‪. .‬‬
‫ييَُذة‪ . .‬ضيت يةديَذايةو ٖةسضى نةفء نويَى ْاوةوةت ٖةية ٖةَوويِ ثيَذاسايَزة‪،‬‬
‫بةغ َةتشيآ))‪.‬‬
‫ئةػلء ئةظ‪ ،‬يةْيَوامنإ نةوتة بايَةفشانآ‪ . .‬سووّ بةالدا طـووسااْذ‪ ،‬بةستـةى‬
‫قظةناْيِ ْةتشت‪ ،‬خؤّ ْاية ئاَيَضى تةسَىء تشياْةنـةّ ٖيَٓـذةى دى بـةتوساتش‬
‫نشد‪.‬‬
‫ْـــضاس بـــةٖيَُٓى صَـــاْى تةسااْـــذ‪ (( :‬بةطـــة تياْةنـــةّ‪ . .‬آبـــووسة صؤسّ‬
‫ئاصاسداى))‪.‬‬
‫ووسدةوسدةتشياْةنــةّ ٖيَــوس بــؤوة‪ ،‬بةضــُهى نشاطــة طــجيةنةّ‪ ،‬فشَيَظــهة‬
‫خبووساةنةّ طشاىء بةدةّ ٖةْظهذاْةوة سااصى ديَِ بؤى سايَؼت‪ْ(( :‬ضاس تيإ خؤػِ‬
‫دةويَى‪ْ . .‬اتوامن بيَ تؤ ٖةيَهةّ ‪،‬يةو سؤرةوةى ييَو دابشااوئ‪َ ،‬ـٔ ٖةسبـةئاصاسةوة‬
‫دةريَِ ‪. .‬تياْة دةصاْى َٔ صؤس دةتشطيَِ؟!))‪.‬‬
‫بةتاطةوة وتى‪ (( :‬يةضى دةتشطي؟!))‬
‫بـــةدةّ صةسدةخةْةيـــةنى تةػـــةوة ومت‪ (( :‬ئاطـــؤى دوا سؤر يةبةسضـــاوَإ‬
‫ساووْة‪،‬بةآلّ ٖيَؼتا يةتؤ دةتشطِ سؤريَبآ واصّ ييَ بيَٓى يإ وةى يةنةجماس ػتآ‬
‫ببيَـة ٖؤو بةْاضاسى واص يةيةى بيَٓ‪.))،‬‬
‫ْضا سدةطتى بةطةسطةسّ داٖيَٓاو بةقوويَى تةَاػاى نشدّ‪ (( :‬ديَٓيا بةَةتةس‬
‫تأل ‪ ،‬وةئةتيٓا ٖيض نةطيَو ْاتواْآ داسيَهى دى ْيَوامنإ تيَهذاو ييَهُاْهاتـةوة‪..‬‬
‫تؤؾ تةس سااصى بى َٔ ئةّ ثيَٓر ػةممة دةضُةوة َاو‪ ،‬بةباوىء دايهِ دةيَيَِ بؤ‬
‫وةستشتٓى دةطتى تؤ‪ ،‬بؤ خواصبيَٓيت بيَٓة َايَتإ))‪.‬‬
‫يةخؤػيا بضةّ يةييَو ْةدةبؤوة‪.‬ئةويؽ بةطؤصو نةيفظاصيةوة بؤى دةساواْـيِء‬
‫ٖةس خؤى ْةتشت‪َ ،‬اضيَهى نتء ثشاى تةسّء تةساى طةسنويَُةى نـشدّ‪ . .‬قيضـيَ‬
‫خؤّ ييَى الداو بةتاطةوة‪ (( :‬تياْة دسةْطة‪ ،‬بابشاؤيٓةوة؟!))‪.‬‬
‫ْضاس توونى طةسى يةنجاسضـة بـوو بـووة ئـاو‪ .‬ػـةسّ دايطـشت‪ ،‬بةئةدةبـةوة‪:‬‬
‫((آبووسة))‪ .‬بةضشثةثةيةنةوة ومت‪ (( :‬ثيَِ خؤؾ ْيية ٖةيَةبهةئ))‪.‬‬
‫‪58‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫ْـــضاس بضةيـــةنى ٖاتـــآ‪ٖ (( :‬ةيَـــةى‬


‫ضى؟! ٖةيَة؟! َٔ وادةصامن تاصة يةدايو‬
‫بووَــة‪ ،‬ئــةّ ناتــة خؤػــرتئ ناتــةناْى‬
‫ريامنة‪ ،‬تةس ػيَتبِ‪ ،‬دةطت بوةػـيَِٓ‪،‬‬
‫يـــا ٖةسٖةيَةيـــةى بهـــةّ‪ ،‬ييَُـــى بطـــشى‬
‫ياْــةتشى‪ْ ،‬اٖــةقِ ْييــة خؤػــتِ دةوآ‬
‫خؤؤؤؤؤؾ))‪.‬‬
‫نةومت‪ (( :‬بةخواى َٔ يةتؤ خشاثرتّ‪.‬‬
‫يةتؤ خشاثرت ئاتشّ يـةدةسووٕ بـةسبووة‪،‬‬
‫تةس بًَيَِ يـةتؤ ػـيَت تـش بووَـة‪ ،‬سااطـت‬
‫دةنــــةّ‪ ،‬بــــةآلّ دسةْطــــة باتاطــــةى‬
‫قظــــةناْى ئةوضــــةْذ طــــايَةَإ يــــة‬
‫داْيؼتٓيَهى ديهة بؼهيَٓ‪.))،‬‬
‫صوآلوء عاػـــكاْة وتـــى‪ (( :‬ئـــا‪. .‬‬
‫باػة تياْة ‪،‬بةآلّ ٖيَؼتا صووة‪ ،‬توخـوا‬
‫داْيؼـــة بـــابؤ ضةْذطـــاتآ بةخؤػـــى‬
‫ثيَهـــــةوة داْيؼـــــ‪ ،،‬صؤس دةَيَهـــــة‬
‫تاَةصسؤى ئةوطاتاْةّ يةتةو تؤدا))‪.‬‬
‫دةطــتُإ ْايــة دةطــتى يةنــذى‪،‬‬
‫يةطـــةس يـــةى يةنوسطـــيةناْى ئـــةوآ‬
‫داْيؼــت‪ ،‬و تــا ئيواسةيــةنى دسةْــ ‪،‬‬
‫يةنةيةنة الثةساةناْى ئةوضةْذ طايَةَإ‬
‫ٖةيَــذةداوة نــةدووس يةيــةى‪ ،‬بــة خــةّء‬
‫خةفــةت ػــةوَإ دةنــشدةوةو ساؤرَــإ‬
‫بةساآ دةنشد‪.‬‬

‫‪59‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫سوثاس ءثيَزانني‬

‫‪ -‬خاتوو (تشيفة ْاطـي َةديـذ) بةسايَوةبـةسى قوتاخباْـةى‬


‫دواْاوْـــذى خانـــاآلٕ نـــة دةسواصةى ضـــاوٖةيَيَٓاْى ئـــةّ‬
‫بةسٖةَةبوو‪.‬‬

‫‪ -‬بشاى خؤػةويظتِ ناى (تايَب طادم) نةٖةَيؼة ٖاْذةسّ‬


‫بووة‪.‬‬

‫‪ -‬بةسايَضإ ناى (ٖؤػياس ْوسى يةى) وَاَؤطتا (ئاسى ئا ؤى)‬


‫دـــآ ثةجنـــةيإ ديـــاسةو سؤػـــٓايى بةضـــاخ تةيؼـــتٓى‬
‫يةٖيُُةتى ئةواْةوة طةسضاوةى تشت‪.‬‬

‫ػاخةوإ‬

‫‪60‬‬
‫شاخةوان عةلى‬ ‫خؤشةويستى كضيَك لةزنكؤدا‬
‫حةمةد‬

‫طؤظاريَكى مانطانةى رؤشنبريى طشتى ‪ -‬ئةهليية ‪-‬‬


‫خاوةنى ئيمتياز ‪ :‬هؤشيار نورى لةك ــ سةرنووسةر ‪ :‬ئـارى ئـاغؤك‬
‫تا ئيَطتا ويَساى ضةىديً ضاالكى ئةدةبىو زؤشيبريى ئةو كتيَباىةشى بةضاث طةياىدووة‪:‬‬

‫ىووضــــــــةز‬ ‫بابـــةت‬ ‫ىـــاوى كـــــتيَـب‬ ‫ش‬


‫ئازى ئاغؤك‬ ‫شيعس‬ ‫‪ 1‬ضةفةزة تالَةكةى مًء دوعا شريييةكاىى دايكه‬
‫دةزووىصاىى يوضف عومساٌ حةمةد‬ ‫‪ 2‬طةىج و طسفتة دةزووىيةكاٌ‬
‫ٍؤشياز ىوزى لةك‬ ‫فؤلَكمؤز‬ ‫‪ 777 3‬مةتةلَى كوزدةوازى‬
‫زيَداز كاىةبى‬ ‫شيعس‬ ‫‪ 4‬ضسكةيةك تةمةٌ‬
‫عةبدال شيَخاىى‬ ‫شيعس‬ ‫‪ 5‬كاتآ شيعس ديَتة طؤ‬
‫كتيَبى ميَروويي ٍؤشياز ىوزى لةك ‪ /‬شةيدا شيَخاىى‬ ‫‪ٍ 6‬ةطبةى ميَروو‬
‫ثيَداضووىةوةى ‪ /‬ئازى ئاغؤك‬
‫‪ 7‬قةضيدةى ضةثكة طوأل ‪ ،‬لةمةدحى خواو زةضوأل شيعسى ئايييى مةال عومةز مةشلَووو‬
‫(‪ )106‬شاعري‬ ‫شيعس‬ ‫‪ 8‬ديــواىى‬
‫شيعسى ميداآلٌ ميداآلٌ‬ ‫‪ 9‬زةىطاو زِةىط‬
‫ذياٌ بابةطوزِطوزِ‬ ‫شيعس‬ ‫‪ 10‬ضةمفؤىياى طسياىيَكى بآ دةىط‬
‫دةزووىصاىى يوضف عومساٌ حةمةد‬ ‫‪ 11‬طةىجء طسفتة دةزووىيةكاٌ (ضاثى دووةو)‬
‫شاىا عةىل حمةمةد‬ ‫شاىيازى‬ ‫‪ٍ 12‬ةطبةى شاىني بؤ شاىطتة ثيَواىةييةكاٌ‬
‫ضاالز عةبدولسةمحاٌ‬ ‫شيعس‬ ‫‪ 13‬ضاوةزِآ ‪ ..‬لة شةواىى فسميَطكى وشةكاىدا‬
‫كوزتة زؤماٌ د‪ٍ .‬يندادى حوضيًَ‬ ‫‪ 14‬مالَئاوا طولَى خةو‬
‫ٍؤشياز ىوزى لةك‬ ‫فؤلَكمؤز‬ ‫‪ )955( 15‬مةتةلَى كوزدةوازى‬
‫ووشياز عةبدولَآل‬ ‫ٍؤىساوة‬ ‫‪ٍ 16‬ؤىساوةكاىى ووشياز عةبدولَآل‬
‫كوزتة زؤماٌ شاخةواٌ عةىل حةمةد‬ ‫‪ 17‬خؤشةويطتى كضيَك لةشاىكؤدا‬
‫ئازى ئاغؤك‬ ‫كتـــيَب‬ ‫‪ 18‬بصاظى تةغسييب‬
‫تةحطني خاليد‬ ‫وتــــة‬ ‫‪ 19‬وتة ئةلَناضيةكاٌ‬
‫شاخواٌ عةىل حةمةد‬ ‫كوزتة زؤماٌ‬ ‫‪ 20‬عةشقى ىيَواٌ مامؤضتاو كضة قوتابى‬
‫شيعسى طؤزاىى ئا‪ /‬ضسثة خؤشياو‬ ‫‪ 21‬مـــــً و تــــــؤ‬
‫كوزتة ضريؤك يوضف عومساٌ حةمةد‬ ‫‪ 22‬مً بةدشى باوكه طةوزة بووو‬
‫شاخةواٌ عةىل محةد‬ ‫كوزتة زؤماٌ‬ ‫‪ 23‬خؤشةويطتى كضيَك لةشاىكؤ (ضاثي دووةو)‬
‫لةئاييدةيةكى ىصيك دا بةٍاوكازى ضةىتةزى زؤشيبريى (بةٍسة) ضةىديً كتيَبى تس‬
‫دةخةيية ىيَو كتيَبخاىةى كوزدييةوة‬
‫‪61‬‬

You might also like