You are on page 1of 36

‫خةليل عةبدولَآل‬

‫بةجينؤشايدناشيين ئةنفال‬
‫َآل‬
‫خةليل عةبدول‬
‫بآلوكراوةكانى ئةكادميياى هؤشيارى و ثيَطةياندنى كاديران‬
‫شليَنانى ـ ‪2111‬‬ ‫بةجينؤسايد ناسيين ئةنفال‬
‫ذمارةى شثاردنى بةرِيَوةبةرايةتى طشتى كتيَبخانة طشتييةكان‬
‫َى ‪2111‬‬
‫(‪ ) 1815‬شال‬
‫لة دةزطاى ضاثء ثةخشى حةمدى ضاثكراوة‬
‫ديساين‪ :‬ئةمرية عومةر‬
‫تايث‪ :‬شوهةيلة عبدالوهاب‬
‫ترياذ‪)4111( :‬‬
‫ذمارةى زجنرية‪) 29( :‬‬

‫‪www.pukhoshiari.com‬‬ ‫ئةكادميياى هؤشيارى و ثيَطةياندنى كاديران‬


‫‪info@pukhoshiari.com‬‬ ‫شليَنانى ـ ‪2111‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫ئةكادميياى هؤشيارى و ثيَطةياندنى كاديران‬
‫دامةزراوةيةكى كةلتوريية بةثيَى برِيارى كـؤنطرةى يـيَى يـالى‬
‫‪ 0202‬ى يــةكيَتيى نيمــتىانيى كورديــتان دامــةزراوةئ ئةركةكــةى‬
‫بريتييــة لةدةيــتةبةركردنى ثيَداوييــتييةكانى هؤشــياركردنةوةى‬
‫ييايــىئ اــراوان كردنــى َوارَــيَوةكانى ر شــ يى طمـــتىئ‬
‫تؤكىةكردنى بةهاكانى دميوكرايىء مااى مر ظ و دادى كؤمةآليةتى‬
‫لةكؤمةلـــدائ تـــاوتوى كردنـــى مةيـــةلةكانى بـــ ى هاوَـــةر ء‬
‫دابي كردنى كةرةيتةى ثيَوييت بؤ ثيَطةياندنى كـاديران لـة بـوارة‬
‫هةمةجؤرةكاندا‪.‬‬

‫سةرثةرشتيارى زجنرية‪ :‬تةحسني ناميق‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫ضىىىًاكاُِ كىسدطىىىتاًُؽ كىىىُ د طىىىتًَلِ طىىىُس ساطىىىتْ‬
‫ًًُٓؼىىىىُيِ طىىىىُك كىسدطىىىىتاْ بىىىىىوْت هىىىىُو كاتىىىىُدا‬
‫ُىىُياُتىاُِ بىىُس بىىُو كاسَطىىاتُ ب ىىشْ‪ .‬بىىُ َ ٓىىُوَّ‬
‫جًَ ىىىىُّ ؤػىىىىخاهًًَُ ٓىىىىُو تاواُىىىىُ بُبىىىىى طىىىىضاْ‬
‫هًَثشطىىىًُِوَ تًَُِثىىىُسدّْ هىىىُدواّ ثش طىىىُّ ٓىىىاصادّ‬
‫عرياقْ سْ اُِ سريٌَىِ بىُععت طىُساُِ ٓىُو سريٌَىُْ‬ ‫ثيَشةكي‬
‫تاواُبىىىىىىىاساُِ ٓىىىىىىىُُفاي دَطىىىىىىىت ريكشاْْ بىىىىىىىُٓؤّ‬
‫تاواُُكاًُاُُوَ سْبُسدوّ دادطايُكِ عاديالُُ بىوُُوَ‪.‬‬ ‫ُُٓفاي ُاووًُؼاُِ ُٓو تاواُُ طُوسَيُيُ كُ سريٌَىِ‬
‫هُو ضىاسضًَىَيُدا كُيظِ ٓىُُفاي يىُكًَم بىىو هىُو‬ ‫ديلتاتؤسّ بُعع هُطاهَِ ‪ 1988‬هىُدرّ طىُك كىسدطىتاْ‬
‫كُيظاُُّ دادطىاّ بىا ّ تاواُىُكاُِ عىرياق كىُ ػُطىت‬ ‫ُٓجناًًىىىىذاْ طىىىىُوسَتشيّ صيىىىىاُِ ًش يىىىىِْ ًىىىىادّْ‬
‫داًُؼىىىتِِ دادطاكىىىُّ بىىىؤ تىىىُس اُلشاْ هىىىُدواّ ٓىىىُو‬ ‫ٓىىىىىابىوسّْ كؤًُءيىىىىىُتِْ ًُعِىىىىىُوّْ ريِ ىىىىىُيِ‬
‫داًُؼىىتِاُُ هىىُس رّ ‪ ّ24‬حىىىصَيشاُِ ‪2007‬دا دادطاكىىىُ‬ ‫هًَلُوتىىُوَ‪ .‬تىىا ًَٓظىىتاؾ ػىىىيَِِ ٓىىُو صاًىىُ ىوهَىىُّ‬
‫بشديىىاسّ ىىؤّ بىىُ طىىُس ػىىُؾ طىىُوسَ تاواُبىىاسّ ٓىىُو‬ ‫جُطىىىتُّ كىسدطىىىتاْ طىىىاسيَز ُىىىُبىوَو ٓىىىُس ىىىىيَِِ‬
‫كُيظىىُدا طىىُثاُذ بىىُ طىىضاّ هُطىىًَذاسَداْ بىىؤ (عىىُك‬ ‫هًَذَضؤسيَت‪ُٓ .‬طُسضٌ ُٓو تاواُىُ طُوسَيىُ هُكاتًَلىذا‬
‫حُطىىُْ ُٓجُجًىىذْ طىىىهَتاْ ٓاػىىٍْ حظى سَػىىًذ)ْ‬ ‫ُٓجناًىىذسا كىىُ طىىُك كىسدطىىتاْ طىىُهًَلِ تىىُُٔاْ بىىى‬
‫ثؼىىتْ ثىىُُاّ طىىُس ٓىىَُ طىىؤّ صَويًىىُ بىىىوت تُُاُىىُ‬

‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬
‫دَوهَىىُتِ ًَٓظىىتاّ عىىرياق‪ٓ .‬ىىُوَؾ بىىُٓؤّ ٓىىُوَّ كىىُ‬ ‫طىىضاّ صيِىىذاُِ ًًُٓؼىىُيٌ بىىؤ (فىىُسحاْ ٓىىُىبىسّْ‬
‫بُثًَِ ياطاّ طؼتِ ًَُىدَوهَىُتِ تىاواُِ جًِؤطىايذ بىُ‬ ‫طابش ُٓهذوسّ)ْ (تآري ُٓهعاُِ)يؽ بًَتاواْ دَسضىو‪.‬‬
‫ثًَؼ ىًَولشدُِ ثابُُذيًىىُ ًَُىدَوهَُتًًىىُكاْ دادَُشيَىىت‪.‬‬ ‫اهَِ طشُطْ ًٓجىابِ ٓىُو بشديىاسَّ دادطىا كىُ ٓىُوَ‬
‫طىىىىُجاُذُِ ٓىىىىىُو ثًَؼىىىىًَولاسيًُؾ هىىىىىُسيَِ دادطىىىىىاوَ‬ ‫بىىىو كىىُ تىىاواُِ ٓىىُُفاك بىىُ جًِؤطايذُاطىىِ‪ٓ .‬ىىُوَؾ‬
‫ثابُُذيَتِ ياطايِ دَ اتُ ُٓطتؤّ دَوهَُتِ عرياق‪.‬‬ ‫بايُ ًَلِ طُوسَّ هُطُس ٓاطىتِ ُىاو ؤْ ًَُىدَوهَىُتِ‬
‫طُسباسّ ُٓوَّ كىُ تىاواُِ ٓىُُفاي هُءيىُْ سريٌَىِ‬ ‫ُٓيُ‪.‬‬
‫بُعظُوَ هُدرّ طىُك كىسدطىتاْ ٓىُجناَ دساوَو ًَٓظىتا‬ ‫ثىىاؾ بشديىىاسّ بىىُ جًِؤطايذُاطىىًِِ تىىاواُِ ٓىىُُفاي‬
‫ٓىىُو سريٌَىىُ سْ ىىاوَو هُطىىُسكاس ُىىًُاوَ‪ .‬بىىُ َ بىىُثًَِ‬ ‫هُءيُْ دادطىاّ بىا ّ تاواُىُكاُِ عريا ىُوَ‪ .‬س رّ ‪ّ14‬‬
‫ياطىىىىاّ طؼىىىىتِ ًَُىدَوهَىىىىُتِ ثابُُذيًىىىىُ ياطىىىىايًُكاْ‬ ‫ًُظىىىىاُِ ‪ُٓ 2008‬جنىًىىىىُُِ ًُؼىىىىتٌاُِ كىسدطىىىىتاْْ‬
‫دَكُويَتىىُ ُٓطىىتؤّ حلىًىىُتِ دواتىىشت واتىىُ حلىًىىُتِ‬ ‫ُٓجنىًىىىىُُِ ُىيَِىىىىُساُِ عىىىىرياق تىىىىاواُِ ٓىىىىُُفاهًاْ‬
‫ًَٓظتاّ عرياق‪.‬‬ ‫بُجًِؤطىىايذ ُاطىىِ‪ٓ .‬ىىُوَؾ هُطىىُس ٓاطىىتِ عىىرياقْ‬
‫يىىُكًَم هىىُو ثابُُذيًاُىىُّ كىىُ دَكُويَتىىُ طُسػىىاُِ‬ ‫ُٓسيٌَِ كىسدطتاْ بايُ ِ تايبُتِ ؤّ ُٓيىُ‪ .‬بىُ َ‬
‫حلىًىىُتِ ًَٓظىىتا ُسَبىوكشدُىىُوَّ صياُوًَلىىُوتىاْْ‬ ‫بُ تُُٔا بُ جًِؤطايذ ُاطًِِ ُٓو تاواُُ بىُغ ًًُىُْ‬
‫كُطىىىكاسّ ىسباًُىىاُِ ُُٓفاهىىُت كىىُ ىىُسَبىوّ صياُىىُ‬ ‫دَبًَت ُُٓ اوّ ديلُّ عًُىُك بىُ دوادابًَىت‪ .‬ضىىُلُ‬
‫طًاُِْ ًادّْ ًُعُِوّ ريِ ُيًُكاْ دَطشيَتُوَ‪.‬‬ ‫بُسَمسِ ُاطًِِ تاواُِ ُُٓفاي وَن جًِؤطايذ ضىُُذ‬
‫ػىىىىيَُِواسْ ثابُُذيًىىىُكِ ياطىىىايِ دَ اتىىىُ ُٓطىىىتؤّ‬

‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬
‫ُٓسبؤيىىُ ثًَىيظىىتُ دَوهَىىُتِ عىىرياق بُػىىًَىَيُكِ‬ ‫ٓىىُوَّ جًَ ىىُّ طىىُسجنُ ًىىادَّ ‪ ّ22‬ياطىىاّ دادطىىاّ‬
‫طؼىىتِ ىىُسَبىوّ كُطىىىكاسٍ ٓىىُُفايْ صياُوًَلىىُوتىاْ‬ ‫بىىىىىىىىا ّ تاواُىىىىىىىىُكاُِ عىىىىىىىىرياق كىىىىىىىىُ تايبُتىىىىىىىىُ‬
‫بلاتىىُوَ‪ٓ .‬ىىُوَؾ بىىُوَّ كىىُ ُٓجنىًىىُُِ ُىيَِىىُساُِ‬ ‫بُ ُسَبىوكشدُىىىىىُوَّ صياُوًَلىىىىىُوتىاْْ كُطىىىىىىكاسّ‬
‫عىىىىرياق ياطىىىىايُكِ تايبىىىىُ بىىىىؤ ُسَبىوكشدُىىىىُوَّ‬ ‫ىسباًُىىىاُِ دَطىىىتِ سريَىىىٍت ٓاًىىىارَ بىىىُوَ دَكىىىا كىىىُ‬
‫كُطىىىكاسّ ٓىىُُفاي دَسبلىىا ‪ٓ .‬ىىُوَ بًَج ىىُ هىىُوَّ كىىُ‬ ‫ُسَبىوكشدُُوَكىىىىىُ هىىىىىُسيَِ ثًَؼلُػىىىىىلشدُِ داواّ‬
‫وَن هُبشدطىىىُّ (‪ً ّ)1‬ىىىادَّ ‪ ّ112‬دَطىىىتىوسدا ٓىىىاتىوَ‪.‬‬ ‫ًُدَُِ بؤ دادطا هُدرّ تؤًُتباساْ دَبًَت‪.‬‬
‫ثؼىىىىىىلًَم هىىىىىىُدآاتِ ُىىىىىىُو ْ طىىىىىىاص بىىىىىىؤ ُاوضىىىىىىُ‬ ‫بًَ ىًىىاْ ُسَبىوكشدُىىُوَّ كُطىىىكاسّ ىسباًُىىاُِ‬
‫صياُوًَلىىىىُوتىَكاُِ ٓىىىىُسيٌَِ كىسدطىىىىتاْ بُطؼىىىىتِْ‬ ‫ٓىىُُفاي بىىُو ػ ىًَىاصَو هىىُسيَِ داواّ فُسديًىىُوَ هىىُدرّ‬
‫ُاوضُكاُِ طِىسّ ُُٓفاي بُ تايبُتِ دياسّ بلشيَت بؤ‬ ‫تاواُباساُِ كُيظىِ ٓىُُفاي تىوػىِ ضىُُذ ٓاطىتُُ ًَم‬
‫طُػُثًَذاُِ ُٓو ُاوضاُُ‪.‬‬ ‫دَبًَتىىُوَ‪ .‬يُكىىًًُاْ ُٓوَيىىُ ٓىىُو ثًَىىِا تاواُبىىاسَّ‬
‫هُكؤتايؼذا ٓىُو ساطىتًًُ دَ ًُىُ سْْ كىُ بُتىُُٔا‬ ‫كُيظِ ُُٓفاي ُٓو تىاُا ًاديًُياْ ًًُُ كُ بُػُ ظِ‬
‫بىُسَمسِ ُاطىًِِ تىىاواُِ ٓىُُفاي بُجًِؤطىايذ هُطىىُس‬ ‫ُسَبىوّ ُٓو صياُُ طُوسَيُّ كُطىىكاسّ ىسباًُىاُِ‬
‫ٓاطتِ عرياقْ ُسَبىوكشدُُوَّ ىسباًُىاُِ ٓىُُفايْ‬ ‫ُُٓفاي بلُُُوَ‪ُٓ .‬وَ بًَج ُ هُوَّ كُ ٓىُو ثش طىُيُ‬
‫صياُوًَلىُوتىاْ بىُغ ًًُىُو ٓاًىاجنِ كؤتىايِ ُاثًَلًَىتت‬ ‫هُسيَِ دادطاوَ كاتًَلِ ص س دَ ايىًَُُتْ ٓىُجناًِ ٓىُو‬
‫بُهَلى دَبًَت حلىًُتِ ُٓسيٌَِ كىسدطتاْْ حلىًُتِ‬ ‫تؤػِ هًَِاكُويَتُوَ‪.‬‬
‫عرياق ثًَلُوَ ُٓوهَِ بًَُُىدَوهَُتًلشدُِ بىذَْ هىُءّ‬

‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬
‫ُُتُوَيىىىىىىُك شتىوَكاْْ سيَلنىىىىىىشاوَ ًَُىدَوهَىىىىىىُتِْ‬
‫ُٓسيٌَايُتًىىىىىىىُكاُِ تىىىىىىىشت ٓىىىىىىىُوَؾ بًُُبُطىىىىىىىتِ‬
‫ًظىىؤطُسكشدُِ صًَاُىىُتًَلِ ًَُىدَوهَىىُتِ بىىؤ ثاساطىىتِِ‬
‫ٓىىىُسيٌَِ كىسدطىىىتاْْ س َي ىىىشتّ هىىىُدوباسَ بىوُىىىُوَّ‬
‫تاواًَُلِ هُو ػًَىَيُ هُدرّ طُك كىسدطتاْ‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬
‫كافشَكاْ ٓاتؤتُ ىاسَوَ‪ُٓ .‬وَؾ بؤ ُٓوَ ٓىاتىوَ كىُ‬
‫ضاسَطُسّ كًَؼُّ ًَُىاْ ػُسدكُسَ ًىطىهٌَاُُكاْ بلا‬
‫كىىىُ بىىىُٓؤّ دَطىىىتلُوتُكاُِ ػىىىُسدّ بىىىُدسَوَ كًَؼىىىُ‬ ‫بةشي يةكةم‪:‬‬
‫كىىىىُوتبىَ ًَُىاًُاُىىىىُوَْ بريْبؤضىىىىىوُِ جًاواصيًىىىىاْ‬
‫طُباسَ بُدابُػلشدُِ دَطتلُوتُكاْ ُٓبىو‪.‬‬ ‫ناساندني ئةنفال‬
‫هُوكاتىىىُدا طىىىىسَتِ ٓىىىُُفاي دابىىىُصّْ ضىىىؤًُُتِ‬
‫دابُػلشدُِ دَطتلُوتُكاُِ ٓىُُفاك ظىتبىَسوو‪ .‬كىُ‬ ‫يةكةم‪ -‬زاراوةى ئةنفال‬
‫بىىُثًَِ ٓىىُو طىىىسَتُ دَطىىتلُوتُكاُِ ثًَىىِا يىىُكِ بىىؤ‬ ‫ُُٓفاي وػىُيُكِ عُسَبًىُْ كىؤّ وػىُّ (ُفىى)ىىُ‪.‬‬
‫ىاْ ثًَغًُبُسْ ىضَْ كُطىىكاسّْ ٓىُتًىْ ٓىُراسْ‬ ‫َُٓ وػُيُ بىًُاُاّ دَطىتلُو ْ تىا ُِ جىُُط ديَىت‪.‬‬
‫سيَبىاسَ ُُداسَكاْ بىوت ضىاس بُػُكُّ تشيؼِ بىؤ ٓىُو‬ ‫ثًَؽ بآلوبىوُُوَّ ٓايًِِ ًٓظالًًؽت وػىُّ ٓىُُفاي‬
‫كُطاُُ بىو كُ بُػذاسّ ُٓو ػُسدَياْ كشدبىو‪.‬‬ ‫بًُاُاّ تا ُِ جُُ ِ هًُاألْ طاًاْْ ضىُنْ ٓىارَألْ‬
‫حضبىىىِ بُعظىىىِ ديلتىىىاتؤسّ ًٓوىىىٔاًِ ٓىىىُُفاك هىىىُو‬ ‫تُُاُىىُ بىىؤ ديوىىُكاُِ جىىُُ ًؽ هىىُُاو عُسَبُكاُىىذا‬
‫طىىىىىىىسَتُّ ىسٓىىىىىىاْ وَسطشتىىىىىىىوَْ هُطىىىىىىاهَِ ‪1988‬دا‬ ‫بُكاسٓاتىوَ‪.‬‬
‫صجنريَيُن ػىا وّ دسدُذاُىُّ هُُاوضىُ ٓاصادكشاوَكىاُِ‬ ‫هُدواّ بآلوبىوُُوَّ ٓايًِِ ًٓظالَت وػُّ ٓىُُفاي‬
‫ُٓو كاتىُّ ػؤسدػىذا هىُدرّ ٓاوو تًىاُِ ًىُدَُِ طىُك‬ ‫بؤتُ طىسَتِ ُٓػىتًُِ ىسٓىاْ‪ٓ .‬ىَُ طىىسَتُ هىُكاتِ‬
‫كىسدطىىتاْ ُٓجناًىىذاْ هىىُو ثشد طىىُ دصيَىىىَدا صيىىاتش هىىُ‬ ‫ػىىىُسدّ بىىىُدسْ طىىىُسكُوتِِ ًىطىىىىهٌَاُُكاْ بُطىىىُس‬

‫‪14‬‬ ‫‪13‬‬
‫َُٓ ػا واُُ هًُاُ ِ ػىبا تىا ًىاُ ِ ٓىُيوىك ‪1988‬‬ ‫(‪ً )182000‬ش ظِ كىسدّ بًَظُسْ ػىىيَّ كىشاْ تىا ًَٓظىتا‬
‫هَُ ُاوضاُُّ ىاسَوَدا ُٓجناَ دسا‪:‬‬ ‫ضاسَُىوطًاْ ُادياسَ‪.‬‬
‫‪ُُٓ .1‬فاك يُن هًُاُ ِ ػىبا بؤ د هَىِ جافايىُتِْ‬ ‫ٓىىُوَّ جًَ ىىُّ طىىُسُاْ تًَشداًاُىىُ ٓىىُو ُُٓفاهىىُّ‬
‫طُسكشدايُتِ (ّ‪ .ْ .‬ن)‪.‬‬ ‫هُطىىىىسَتِ ُٓػىىىتِ ىسٓاُىىىذا باطىىىِ دَكىىىا ت هىىىُدرّ‬
‫‪ُُٓ .2‬فاك دوو هًُاُ ِ ٓاصاس بؤ ُاوضُّ ُسَداغ‪.‬‬ ‫كافشَكىىىىىاْْ ػىىىىىُسدكُسَكاًُاْ هُبىىىىىُسَكاُِ جُُ ىىىىىذا‬
‫‪ُُٓ .3‬فاك ط هًُاُ ِ ًُظاْ بؤ ُاوضُّ طُسًًاْ‪.‬‬ ‫بىىُكاسٓاتىوَ‪ .‬كُضىىِ سريٌَىىِ ديلتىىاتؤسّ بىىُعع درّ‬
‫‪ُُٓ .4‬فاك ضىاس هُطُسَتاّ ًاُ ِ ًايع بؤ ُاوضُّ‬ ‫طُهًَلِ ًىطوٌَاْْ ٓاوو تًاُِ ًُدَُِ هُرْْ ًِىذاألْ‬
‫صيَِ بضىن‪.‬‬ ‫ثىىريْ ط ىُُا ُٓجناًً ىذاوَ‪ .‬كىىُ ٓىىًُىو ياطىىاْ عىىىس ْ‬
‫‪ُُٓ .5‬فاك ثًَِاْ ػُؾْ حُو هُُاوَسداطتِ ًاُ ِ‬ ‫ٓاي ْ بُهَ ُُاًُيىُكِ ًَُىدَوهَىُتِ سيَ ىشَ هىُو كىاسَْ‬
‫ًىىايع بىىؤ طىُىىذَكاُِ طىىُس بُسدَواُىىذوصْ ىىُهًفاْْ‬ ‫حُساًِ كشدووَ‪.‬‬
‫ؤػِاوَتِ‪.‬‬
‫‪ .6‬دوا ؤُىىىائِ ٓىىىُُفاي هىىىُكؤتايِ ًىىىاُ ِ ٓىىىا بىىىؤ‬ ‫دووةم‪ -‬جوطرافياى شاآلوةكانى ئةنفال‬
‫ُاوضُّ باديِاْ‪.‬‬ ‫ُُٓفاي صجنريَيىُن ػىا وّ دسدُذاُىُبىوت كىُ طىىثاّ‬
‫عرياق بُطُسثُسػتِ تاواُباس عىُك حُطىُْ ُٓجُجًىذ‬
‫هُطاهَِ ‪ 1988‬هُُاوضُ ٓاصادكشاوَكاُِ ُٓوكاتُّ ػؤسدػذا‬
‫ُٓجناًًذا‪.‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪15‬‬
‫سريٌَىىىُ ٓىىىًؽ كىىىشدْ بىىىىوَ بىىىؤ تىاُىىىُوَْ طىىشديُِوَّ‬
‫ُاطىىىىِاًُّ ُُتىىىىُوَيِ كىىىىىسد ‪ .‬هىىىىُو ضىاسضىى ىًَىَيُدا‬ ‫سيَيةم‪ -‬ئامانخء مةبةستى ئةنفال‬
‫طًاطىىُتُ دصيَىَكىىاُِ بُعىىُسَبلشدْْ كىىؤث ثًَلىىشدْْ‬ ‫حضبىىىىِ بىىىىُعع وَكىىىىى حضبًَلىىىىِ سَطُصثُسطىىىىتْ‬
‫بُبُعع كشدْْ تُطفريكشدْ ضُُذ تًغًَلىِ رَُ ىاوّ‬ ‫ػىىىىؤظًَِِ ديىىىىذْ تًَشدواًُِىىىىِ فاػىىىىًًاُُّ بىىىىؤ طىىىىُك‬
‫بىىىىىوْْ بىىىىُسدَواَ هُجُطىىىىتُّ طىىىىُك كىسدطىىىىتاُِ‬ ‫كىسدطىىىتاْْ كًًُِىىىُ ُُتُوَيًىىىُكاُِ ديلىىىُ ٓىىىُبىو‪.‬‬
‫ضُ اُذبىوت تا كىاس طُيؼىتُ ٓىُو ٓاطىتْ ؤُائىُّ كىُ‬ ‫عريا ِ بُطىُيْ اكىُوَ بىُو تًَلِ عىُسَبِ دَصاُىِْ‬
‫ضىىىىىىُكِ كًًٌىىىىىىاوّ ُدَئىىىىىىُكشاوّ ًَُىدَوهَىىىىىىُتِ‬ ‫بُبُػًَم هُُُتُوَْ اكِ عُسَ دايذَُا‪.‬‬
‫بىُكاسبًَِٔ ْ ػىا وَ دصيَىَكىاُِ ٓىُُفاي ٓىُجناَ بىذا ‪.‬‬ ‫طُك كىسدْ طُهىُكاُِ ديلىُّ ُىاو عريا ىِ بىًًُىاْ‬
‫سريٌَِ بُعع هَُ كاساُُّ بُطؼتِْ ُُٓفاي بُتايبُتِ‬ ‫طىىُيش دَكىىشدْ بُُٓسدَػىىُّ طىىُس ٓاطايؼىىِ ُُتىىُوَيِ‬
‫ضُُذ ًُبُطتًَلِ ُٓبىو هُواُُ‪:‬‬ ‫عُسَبِ هُ ُهًَُِ دَداْ‪ُٓ .‬سبؤيُؾ هُُٓيْ دَسفُ‬
‫‪ .1‬هُُاوبشدُِ ػؤسدػِ سصطاسخيىاصّ طىُك كىسدطىتاْ‬ ‫طىىُسداوَ بؤٓىىُوَّ طًاطىىُتُ دصيَىَكىىاُِ بُساًبىىُس بىىُو‬
‫كىىىُ بُباطىىىلِ بىىىُسطشّ دادَُىىىشات ٓىىىُوَؾ هُ دس َي ىىىُّ‬ ‫طُءُُ بُطؼتِْ طىُك كىىسد بُتايبىُتِ ٓىُجناَ بىذا ‪.‬‬
‫كاوهلشدُِ طىُذَكاْ كُ ًُهَبُُذّ ُٓو ػؤسدػُ بىوْ‪.‬‬ ‫ُٓطُس ُُٓذآ جاسيؽ طفتىطىؤّ هُطىُأل طىُسكشدايُتِ‬
‫‪ .2‬سريٌَِ بُعع بُكاوهلشدُِ طىُذَكاْت ٓاًاجنًَلِ‬ ‫طًاطىىِ طىىُك كىسدطىىتاُذا كشدبًَىىتْ داُىىِ بُُُٓىىذآ‬
‫ديلُػىىِ ثًَلىىات ٓىىُويؽ ُٓهَتُكاُىىذُِ بِىىًُاّ ٓىىابىسّ‬ ‫هًُافُكاًُىىىذا ُابًَىىىت ٓىىىُوَ تىىىُُٔا هُديىىىذْ سواُ ىىىُّ‬
‫تاكتًلًىىُوَ بىىىوَْ ديىىذْ تًَشدواًُِىىِ طىىةاتًجِ ٓىىُو‬

‫‪18‬‬ ‫‪17‬‬
‫كىسدطىىىتاْ بىىىىو كىىىُ صيىىىاًَُلِ طىىىُوسَّ هُطىىىاًاُِ‬
‫كؼتىكاألْ ٓارَهَذاسّْ داسطتاْ دا‪.‬‬
‫بةشي دووةم‪:‬‬ ‫‪ .3‬سريٌَىىىِ بىىىُعع بُُٓجناًىىىذاُِ ٓىىىُُفاي ويظىىىتِ‬
‫رًىىاسَّ داًُؼ ىتىاُِ كىسدطىىتاْ كىىَُ بلاتىىُوَت ضىىىُلُ‬
‫ناساندني جينؤسايد‬ ‫رًاسَّ داًُؼتىاُِ عُسَ بُٓؤّ ػُسدّ ًَٓشاُُوَ كَُ‬
‫بىوبىؤوَ‪ .‬بىىُعع هُُُٓفاهىىذا ص ستىىشيّ ىىُهَلِ ُاوضىىُ‬
‫يةكةم‪ :‬زاراوةي جيهؤسايد‬
‫طىىةاتًجِْ ُُوتًىىُكاُِ طىىُس بىىُثاسيَضطاّ كىىُسكىنْ‬
‫جًِؤطىىايذ صاساوَيىىُكِ طشيلًىىُ هىىُدوو بشدطىىُ ثًَىىم‬
‫طُسًًاْْ ُاوضُ ُُوتًىُكاُِ تىشّ هىُُاوبشد بؤٓىُوَّ‬
‫ٓىىىىاتىوَت جًِىىىىؤ بىىىىًُاُاّ بُِضىىىىُت طىىىىايذ بىىىىًُاُاّ‬
‫رًىىاسَّ داًُؼىىتىاُِ كىىىسد هىىُو ُاوضىىاُُ كىىَُ بلاتىىُوَت‬
‫هىىُُاوبشدْْ شدكىىشدْ ديَىىتت ٓىىُسدوو بشدطُكىىُ ثًَلىىُوَ‬
‫ُٓوَؾ بًُُبُطتِ طىشديُِوَّ ُاطىِاًُّ كىسدطىتاُِ‬
‫بًُاُاّ شدكشدُِ بُِضُ ديَت‪.‬‬
‫ُٓو ُاوضاُُ‪.‬‬
‫جًِؤطىىايذ ضىىُُذ جؤسيَلىىُْ بُتىىُُٔا جًِؤطىىايذّ‬
‫جُطتُيِ ُاطشيَتُوَت بُهَلى ضُُذ جىؤسيَلِ ُٓيىُ كىُ‬
‫ًُٓاُُْ‪:‬‬
‫‪ .1‬جًِؤطىىىىىايذّ جُطىىىىىتُيِ‪ًُٓ :‬ىىىىىُؾ كىػىىى ى ْ‬
‫هىىُُاوبشدُِ تاكىىُكاُِ كؤًُهَىىُ بُػىىًَىَّ ساطىىتُو ؤ‬

‫‪21‬‬ ‫‪19‬‬
‫سيَلنىىشاوّ ُُتىىُوَ يىىُك شتىوَكاْ داًىىُصسا بىىؤ ٓىىُوَّ‬ ‫يىىىىىا ىد ُاسداطىىىىىتُو ؤ ٓىىىىىُوَؾ بىىىىىُسدًَِ كىىىىىشدْت‬
‫س َي ىىىُ هىىىُدوو بىىىاسَ بىوُىىىُوَّ جىىىُُطْ ٓىىىُو تىىىاواْْ‬ ‫صيِذَبُضىىاهَلشدْت بًَظىىُسْ ػىىىيَِلشدْت هُطىىًَذاسَداْت‬
‫كاسَطاتاُُ ب شيَت‪ٓ .‬ىُس هىُو ضىاسضىًَىَيُدا كؤًُهَىُّ‬ ‫بُكاسًَِٓاُِ ضُكِ كؤكىر‪.‬‬
‫طؼتِ ُُتُوَ يُك شتىوَكاْ هُطىاهَِ ‪ 1946‬بىُ بشدياسيَىم‬ ‫‪ .2‬جًِؤطىىىىىايذّ بايىىىىىُهؤرّ‪ٓ :‬ىىىىىُوَؾ سيَ شتِىىىىىُ‬
‫جًِؤطىىايذّ بىىُ تىىاواًَُلِ ًَُىدَوهَىىُتِ ُاطىىِْ هُطىىاهَِ‬ ‫هُدايلبىوْْ صيادبىوُِ ُٓس كؤًُهَُ ًش ظًَم‪.‬‬
‫‪ 1948‬يؼىىىىذا سيَلُوتِِاًىىىىىُّ ُدَئىىىىىُكشدُِ تىىىىىاواُِ‬ ‫‪ .3‬جًِؤطىىىىايذّ كوتىىىىىسّ‪ُ :‬دَئىىىىُكشدُِ صًىىىىاْْ‬
‫جًِؤطايذْ طضاداُِ ُٓجناًذَساُِ دَسكشد‪.‬‬ ‫ػًَىاُذُِ ًًَزووّ ُٓس كؤًُهَُ ًش ظًَم‪.‬‬
‫كؤًُهَُّ طؼىتِ ُُتىُوَ يىُك شتىوَكاْ هُديباجىُّ‬ ‫‪ .4‬جًِؤطىىىىىىايذّ ٓىىىىىىابىوسّ‪ًُٓ :‬ىىىىىىُؾ بىىىىىىًُاُاّ‬
‫سيَلُوتِِاًىىىىُّ ُدَئىىىىُكشدُِ تىىىىاواُِ جًِؤطىىىىايذا‬ ‫بشطًلشدْْ ويَشاُلشدُِ طُسضاوَ ٓابىوسيًُكاُِ ٓىُس‬
‫ٓاًارَّ بُوَ كشد كُ بُبشدياسّ رًىاسَ (‪ ّ)96‬س رّ ‪ّ11‬‬ ‫كؤًُهًََم‪.‬‬
‫كىىىىاُىُِ يُكىىىىًُِ ‪ 1946‬كؤًُهَىىىىىُّ طؼىىىىتِ ُُتىىىىىُوَ‬
‫يُك شتىوَكاْ جًِؤطىايذّ بىُثًَِ ياطىاّ ًَُىدَوهَىُتِ‬ ‫دووةم‪ :‬ريَلةوتههامةةةةي ةةدةرةةةةكردنن تةةةاوانن‬
‫بىىُتاواًَُلِ ًَُىدَوهَىىُتِ داُىىاوَت ضىىىُلُ ٓىىُو تاواُىىُ‬ ‫جيهؤسايد‬
‫ثًَضُواُُّ طًاْْ ٓاًاجنُكاُِ ُُتُوَ يُك شتىوَكاُُو‬ ‫هىىىُدواّ دووًَى ى جىىىُُ ِ جًٔىىىاُِت بىىىُٓؤّ ٓىىىُو‬
‫هُٓىىىىًُىو طىىىىُسدًَُكاُِ ًًَىىىىزوودا صيىىىىاُِ طىىىىُوسَّ‬ ‫كؤًىىُهَلىرّ تاواُىىُ طُوساُىىُّ كىىُ هىىُدرّ ًش ظايىىُتِ‬
‫بًُش ظايىىىىُتِ طُياُىىىىذووَ‪ٓ .‬ىىىىُس بؤيىىىىُؾ جًٔىىىىاُِ‬ ‫ٓىىىُجناَ دساْ بىىىُ ٓىىىىُصاساْ ًىىىش ظ بىوُىىىُ ىسبىىىىاُِت‬

‫‪22‬‬ ‫‪21‬‬
‫أى كىػتِِ ُُٓذاًاُِ طشْثًَم‪.‬‬ ‫ػاسطىىىىىتاُِ ًٓذاُىىىىىُّ دَكىىىىىا ْ بىىىىىؤ سصطىىىىىاسكشدُِ‬
‫ى صياُ ُياُىىذُِ ًُتشطىىًذاسّ جُطىىتُيِ يىىا ىد‬ ‫ًش ظايىىُتًؽ هُوثىىُتا ثًظىىُ ثًَىيظىىتِ بىىُ ٓاوكىىاسّ‬
‫طًاُِ بُ ُُٓذاًاُِ طشْثًَم‪.‬‬ ‫ًَُىدَوهَُتِ ُٓيُ‪.‬‬
‫ج ى بُ ُُٓقُطت داُىاُِ طشْثًَىم هُُٓهىًىُسجًَلِ‬ ‫هُبىىىُس بايىىىُ ِ ٓىىىُو سيَلُوتِِاًُيىىىُت ٓاًىىىارَ بىىىُ‬
‫بىىىىزيَىّ درواس بىىىىُ ًُبُطىىىىتِ هىىىىُُاوبشدُِ ًىىىىاددّ‬ ‫ُاوَ دس كِ ًاددَ طشُ ُكاُِ دَكَُ‪.‬‬
‫بُػًَلًاْ ياْ ًُٓىوياْ‪.‬‬ ‫‪1‬ى بُثًَِ ًاددَّ يىُكِ سيَلُوتِِاًُكىُت ءيُُىُكاُِ‬
‫ْ ى كؤطث ظتُِ بُس ًِذاهَبىوْ هُطشْثًَلذا‪.‬‬ ‫سيَلُوتِِاًُكُ كؤن بىوْ هُطُس ُٓوَّ كُ جًِؤطايذ‬
‫ه ى بُ ص س طىاطىتُِوَّ ًِىذا ْ هُكؤًُهًََلىُوَ بىؤ‬ ‫ث هُكاتِ ػُسد يا ىد ٓاػتًًذا ُٓجناَ دسا بًَتت بىُثًَِ‬
‫كؤًُهًََلِ تش‪.‬‬ ‫ياطاّ ًَُىدَوهَُتِ تاواًَُلِ ًَُىدَوهَُتًًُ‪ُٓ .‬س بؤيُؾ‬
‫‪3‬ى بُثًَِ ًىاددَّ طىًَِ سيَلُوتِِاًُكىُ ُٓجناًىذاُِ‬ ‫ءيُُىىىُكاُِ سيَلُوتِِاًُكىىىُ بىىىُهًََِِ ُدَئىىىُكشدُِ‬
‫َُٓ كاساُُّ ىاسَوَ تاواُُْ طضاّ ُٓيُ‪:‬‬ ‫تاواُِ جًِؤطايذْ طضاداُِ ُٓجناًذَساًُاْ داوَ‪.‬‬
‫أ ى ُٓجناًذاُِ جًِؤطايذ‪.‬‬ ‫‪2‬ى بُثًَِ ًىاددَّ دووّ سيَلُوتِِاًُكىُت جًِؤطىايذ‬
‫ى ثًالُ رياْ بؤ ُٓجناًذاُِ جًِؤطايذ‪.‬‬ ‫ٓىىىُس يىىىُن هىىىَُ كاساُىىىُّ ىىىىاسَوَ دَطشيَتىىىُوَ كىىىُ‬
‫ج ى ٓاُذاُِ ساطتُو ؤْ ُاسداطتُو ؤ بؤ ُٓجناًذاُِ‬ ‫بًُُبُطتِ هُُاوبشدُِ بُػًَم يىاْ ٓىًُىو طشْثًَلىِ‬
‫جًِؤطايذ‪.‬‬ ‫ُُتىىُوَيِ يىىاْ سَضىىُهَُن يىىاْ ٓىىايًِِ يىىاْ سَطىىُصّ‬
‫ْ ى ُٓوهَذاْ بؤ ُٓجناًذاُِ جًِؤطايذ‪.‬‬ ‫ُٓجناَ دسا بًَت‪ .‬كاسَكاًُؽ ًُٓاُُيُ‪:‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪23‬‬
‫تاواُِ جًِؤطايذْ ُٓس كاسيَم هُو كاساُُّ كُ ًىاددَّ‬ ‫ه ى بُػذاسيلشدْ هُجًِؤطايذدا‪.‬‬
‫طًَِ سيَلُوتِِاًُكُ باطِ كشدووَ‪.‬‬ ‫‪4‬ىىىى ى بىىىىىُثًَِ ًىىىىىاددَّ ضىىىىىىاسّ سيَلُوتِِاًُكىىىىىُ‬
‫‪6‬ىى بىىُثًَِ ًىىاددَّ ػُػىىِ سيَلُوتِِاًُكىىُت كُطىىاُِ‬ ‫ُٓجناًىىذَساُِ جًِؤطىىايذ ٓىىُس كاسيَىىم هىىُكاسَكاُِ دوو‬
‫تؤًُتباس بُ ُٓجناًذاُِ جًِؤطايذ يا ىد ُٓس كاسيَلِ‬ ‫تىىيَِ ًىىاددَّ طىًَِ سيَلُوتِِاًُكىىُياْ ُٓجناًىىذا بًَىىت‬
‫تىشّ دوو تىىيَِ ًىاددَّ طىًَِ سيَلُوتِِاًُكىُ دادطىىايِ‬ ‫طىىىىضا دَدسيَىىىىّت ًٓىىىىذّ ٓىىىىُو كُطىىىىاُُ دَطىىىىُ تذاسّ‬
‫دَكىىشيَّ هُبىىُسدََ دادطايىىُكِ ُىىاو ؤيِ تايبىىُتِ ٓىىُو‬ ‫دَطىىتىوسّ يىىا ىد فُسًاُبىىُسّ طؼىىتِ يىىا ىد فىىُسدّ‬
‫دَوهَُتُّ كُ تاواُُكُ هُطىُس اكُكىُّ ُٓجناًىذساوَ‪.‬‬ ‫ٓاطايِ بّ‪.‬‬
‫يا ىد هُبُسدََ دادطايُكِ تاواُِ ًَُىدَوهَُتِ دادطىايِ‬ ‫بىىىُثًَِ ٓىىىَُ ًاددَيىىىُ دَطىىىُ تذاساُِ دَطىىىتىوسّْ‬
‫دَكشيَّت ُٓطُس ُُتىاُشا هُدادطايُكِ ُىاو ؤدا دادطىايِ‬ ‫فُسًاُبىىىىىىُساُِ طؼىىىىىىتِ بىىىىىىُٓؤّ ثؤطىىىىىىتُكاًُاُُوَ‬
‫بلشيَّت ُٓو كا ثُُا بؤ دادطاّ ًَُىدَوهَُتِ دَبشيَت‪.‬‬ ‫حُطاُُياْ ُابًَتْ هُو تاواُُ ُابُ ؼشيَّ‪.‬‬
‫‪7‬ىىىىى بىىىىىُثًَِ ًىىىىىاددَّ حىىىىىُوتِ سيَلُوتِِاًُكىىىىىُت‬ ‫‪5‬ى بُثًَِ ًاددَّ ثًَِجِ سيَلُوتِِاًُكُ ًُٓىو ُٓو‬
‫جًِؤطىىىىايذْ كاسَكىىىىاُِ تىىىىشّ كىىىىُ هىىىىًُاددَّ طىى ىًَِ‬ ‫ءيُُاُىىىىُّ كىىىىُ سيَلُوتِِاًُكىىىىُياْ ًٌٓىىىىضا كىىىىشدووَت‬
‫سيَلُوتِِاًُكىىُدا ٓىىاتىوَ بىىُتاواُِ طًاطىىِ داُاُشيَىىتْ‬ ‫ثىىىىُااًُاْ داوَ ٓىىىىُس يُكىىىىُياْ بىىىىُثًَِ دَطىىىىتىوسّ‬
‫ُٓو كُطاُُّ ُٓو تاواُىُياْ ُٓجناًىذاوَ ُىاتىاُّ بضىُِ‬ ‫و تُكاًُاْ سيَىػىىيَِِ تُػىشيعِ ثًَىيظىت ب شُىُ بىُس‬
‫و تًَلِ تش ًىافِ ثُُابىُسّ طًاطىِ وَسب ىشْت ضىىُلُ‬ ‫بىىىىىؤ صاًِىىىىىِ جًَبىىىىىُجًَلشدُِ ُٓحلاًىىىىىُكاُِ ٓىىىىىُو‬
‫ًُٓىو ُٓو دَوهَُتاُُّ سيَلُوتِِاًُياْ ًٌٓىضا كىشدووَ‬ ‫سيَلُوتِِاًُيىىُت بىىُ تايبىىُتِ طىىضاداُِ ُٓجناًىىذَساُِ‬

‫‪26‬‬ ‫‪25‬‬
‫دَوهَُتًَلىىُوَ ُٓيىىُ هىىُبىاسّ جًِؤطىىايذ يىىا ىد ٓىىُس‬ ‫ثىىىُااُِ ٓىىىُوَياْ داوَ كىىىُ ٓىىىُو تاواُباساُىىىُ تُطىىىوًٍ‬
‫كاسيَىىم هىىُو كاساُىىُّ هىىًُاددَّ طىًَِ سيَلُوتِِاًُكىىُدا‬ ‫بلُُىىُوَ كىىُ بىىُتاواُِ جًِؤطىىايذْ تاواُىىُكاُِ تىىشّ‬
‫ٓاتىوَ‪.‬‬ ‫ًاددَّ طى تؤًُتباسْ‪.‬‬
‫‪10‬ىىىىى بىىىىُثًَِ سيَلُوتِِاًىىىىُّ بُطىىىىُس ُُضىىىىىوُِ‬ ‫‪8‬ىىى بىىىُثًَِ ًىىىاددَّ ُٓػىىىتِ سيَلُوتِِاًُكىىىُ ٓىىىُس‬
‫تاواُُكاُِ جُُطْ تاواُُكاُِ در بُ ًش ظايُتِ تاواُِ‬ ‫ءيىىًَُُلِ سيَلُوتِِاًُكىىُ بىىؤ ُٓيىىُ داوا هىىُداًىدَصطا‬
‫جًِؤطايذ بُ تًَثُسدبىوُِ كا بُطُس ُاضًَت‪.‬‬ ‫تايبُمتُُىىىذَكاُِ ُُتىىىُوَ يىىىُك شتىوَكاْ بلىىىا كىىىُ‬
‫واتُ َُٓ تاواُُ ضُُذ كؤًُؽ بًَت بُطُسُاضًَتْ‬ ‫بىىىىُثًَِ ثُااُِاًىىىىُّ ُُتىىىىُوَ يىىىىُك شتىوَكاْ ٓىىىىُس‬
‫تؤًُتباساُِ دادطايِ دَكشيَّ‪.‬‬ ‫سيَىػىىىيًََِلِ طىجنىىاْ ب شيَتىىُ بىىُس بىىؤ ُدَئىىُكشدْْ‬
‫طُسكىتلشدُِ كاسَكاُِ جًِؤطايذ يىا ىد ٓىُس كاسيَىم‬
‫سةةيَيةم‪ :‬ئةةةنفال لةبةةةر ريشةةهاين ريَلةوتههامةةةي‬ ‫هُكاسَكاُِ هًُاددَّ طًَِ سيَلُوتِِاًُكُدا ٓاتىوَ‪.‬‬
‫ةةدةرةكردنن جيهؤسايددا‬ ‫‪9‬ى بُثًَِ ًاددَّ ُؤّ سيَلُوتِِاًُكىُت هُطىُس داواّ‬
‫ُٓس ءيًَُُلِ ُىاكؤن بىؤ كًَؼىُكاُِ ًَُىىاْ ءيُُىُكاُِ‬
‫ُٓطُس هُبُس س ػِايِ سيَلُوتِِاًُّ ُدَئُكشدُِ‬
‫سيَلُوتِِاًُكىىىىىىُ دَتىاُشيَىىىىىىت داوا هىىىىىىُدادطاّ دادّ‬
‫جًِؤطىىايذْ طىىضاداُِ ُٓجناًذَساًُىىذا طىىُيشّ تىىاواُِ‬
‫ًَُىدَوهَىىُتِ بلشيَىىت طىىُباسَ بىىُ ػىىًلشدُُوَ يىىا ىد‬
‫ُُٓفاي بلُيّ دَطُيُِ َُٓ ساطتًاُُّ ىاسَوَ‪:‬‬
‫جًَبُجًَلشدُِ بُُذَكاُِ ٓىَُ سيَلُوتِِاًُيىُ يىا ىد‬
‫طُباسَ بُو كًَؼاُُّ ثُيىَُذّ بُ هًَثشطشاويَتِ ُٓس‬

‫‪28‬‬ ‫‪27‬‬
‫دادطىىايًلشدْ بىوُىىُوَ ثؤطىىتُ حلىًًىىُكاْ حُطىىاُُّ‬ ‫‪1‬ى دَوهَىُتِ عىرياق ٓىَُ سيَلُوتِِاًىُ ًَُىدَوهَُتًىُّ‬
‫تاواُُكاُِ ُُكشدْ‪.‬‬ ‫ثًَؼًَى كشدووَ كُ هُطاهَِ ‪ًٌٓ 1959‬ضاّ كشدووَْ دَبىىو‬
‫‪4‬ى دَبىو هُطُسدًَِ سريٌَِ ثًَؼىودا اهَىُكاُِ ٓىُو‬ ‫ثًَىَّ ثابُُذ بىايُت كُضِ ُُن ثًَىَّ ثابُُذ ُىُبىوَ‬
‫سيَلُوتِِاًُيُ هُدَطتىوسّ عريا ذا سَُ ِ بذايُتُوَْ‬ ‫بُهَلى هُعًُُهًاتِ ُُٓفاهذا طُهُكُّ ؤّ جًِؤطىايذ‬
‫سيَ شّ هُتاواُِ جًِؤطايذ بلشايُ‪ .‬سريٌَِ ثًَؼىو ُىُن‬ ‫كشد‪.‬‬
‫ٓىىىىُوَّ ُىىىىُكشدووَت بىىىىُهَلى بىىىىى ػىىىىُسًاُُ تىىىىاواُِ‬ ‫‪2‬ى ى ًُبُطىىتِ سريٌَىىِ بىىُعع هُٓىىُُفاي هىىُُاوبشدُِ‬
‫جًِؤطايذّ هُدرّ طُهُكُّ ؤّ ُٓجناَ داوَ‪.‬‬ ‫بُػىًَلِ ُُتىىُوَّ كىىىسد بىىىوَْ ٓىىًُىو كاسَكىىاُِ دوو‬
‫‪5‬ى هُبُس س ػِايِ ٓىُو سيَلُوتِِاًُيىُدا تاواُبىاساُِ‬ ‫تىىىيَِ ًىىاددَّ دووّ سيَلُوتِِاًُكىىُو تاواُىىُكاُِ دوو‬
‫سريٌَِ ثًَؼىو هُبُسدََ دادطايىُكِ ُاو ؤيًىذا دادطىايِ‬ ‫تىيَِ ًادَّ طًَِ سيَلُوتِِاًُكُّ هىُكاتِ عًُىُهًاتِ‬
‫كىشاْت ٓىُوَؾ هُبايىُ ِ دادطايًلشدُىُ كىَُ ُاكاتىىُوَت‬ ‫ُُٓفاي هُدرّ طُك كىسدطتاْ ُٓجناَ داوَ‪.‬‬
‫ضىُلُ سيَلُوتِِاًُ ًَُىدَوهَُتًُكُ ىؤّ سيَ ىُّ داوَ‬ ‫ُٓس بؤيُؾ دادطاّ بىا ّ تاواُىُكاُِ عىرياق هىُكاتِ‬
‫كىىىُ ُٓطىىىُس كىىىشا تاواُباسَكىىىاْ هُبىىىُسدََ دادطايىىىُكِ‬ ‫دَسكشدُىىِ بشدياسَكىىاُِ د طىىًُّ ٓىىُُفاي هىىُدرّ عىىُك‬
‫ُاو ؤيًذا دادطايِ بلشيَّت ُٓطُس ُُكشا ُٓجنا ثىُُا بىؤ‬ ‫كًًٌىىاوّْ ٓاو دسيَلاًُىىذا تىىاواُِ ٓىىُُفاك بىىُ جًِؤطىىايذ‬
‫دادطاّ ًَُىدَوهَُتِ دَبشيَت‪.‬‬ ‫ُاطِ‪.‬‬
‫‪6‬ىىى بىىُثًَِ سيَلُوتِِاًُكىىُ ٓىىًُىو ٓىىُو كُطىىاُُّ‬ ‫‪3‬ىىىىىى هُبىىىىىُس س ػىىىىىِايِ ٓىىىىىَُ سيَلُوتِِاًُيىىىىىُدا‬
‫بُتاواُِ جًِؤطايذ تؤًُتباسْ ُىاتىاُّ بضىُِ و تًَلىِ‬ ‫دَطىىُ تذاساُِ طىىُسدًَِ سريٌَىىِ بىىُعع سْْبىىُسدووّ‬

‫‪31‬‬ ‫‪29‬‬
‫تش ًافِ ثُُابُسّ طًاطِ وَسب شْت ضىُلُ بُثًَِ ُٓو‬
‫سيَلُوتِِاًُيىىىُ ٓىىىُس تؤًىىىُتباسيَم بىىىؤ ٓىىىُس و تًَىىىم‬
‫بةشي سيَيةم‪:‬‬ ‫ٓىىىُهَبًَتت تُطىىىوًٍ بىىىُعرياق دَكشيَتىىىُوَ بىىىؤ ٓىىىُوَّ‬
‫دادطايِ بلشيَت‪.‬‬
‫دادطاييكردني تاوانباراني‬ ‫‪7‬ى بُثًَِ سيَلُوتِِاًُكُ تىاواُِ جًِؤطىايذ يُكًَلىُ‬
‫ئةنفالء دةرةجنامةكاني‬ ‫هىىُو تاواُاُىىُّ كىىُ بُتًَثىىُسدبىوُِ كىىا كىىؤْ ُابًَىىتْ‬
‫بُطىىىُس ُاضىىًَتت هىىىُو ضىاسضىىًَىَيُدا ٓىىىُو كُطىىىاُُّ‬
‫يةكةم‪:‬‬ ‫بىىىُتاواُِ ٓىىىُُفاي تؤًىىىُتباسْ بىىىُ تًَثىىىُسدبىوُِ كىىىا‬
‫ئةنفال لة ياساي دادطاي باآلي تاوانةكان دا‬ ‫تاواُُكُياْ هُطُس ءُاضًَتْ ُٓس دَبًَىت سْْبىُسدووّ‬
‫دادطايًلشدٌُ طُساٌُ بىُعع بىُثًَِ ياطىاّ دادطىاّ‬ ‫دادطا بلشيَُِوَ‪.‬‬
‫بىىاءٍ تىىاواُِ عىىرياق ٓىىُجناَ دسات ٓىىَُ ياطىىايُ هُءيىىُْ‬
‫كؤًُهَىىىىىىىىُّ ًُؼىىىىىىىىتٌاُِ عىىىىىىىىرياقْ ُٓجنىًىىىىىىىىُُِ‬
‫طُس كايُتًُوَ هُطاهَِ ‪2005‬دا ثُطُُذ كشا‪.‬‬
‫بىىُثًَِ ًاددَكىىاُِ ٓىىَُ ياطىىايُ هُٓىىُس ٓاوو تًىىُكِ‬
‫عريا ِْ ُاعريا ِ ًُؼىتُجًَِ عىرياق دَكؤهَشيَتىُوَ كىُ‬
‫تؤًُتباس كشابًَت بُيُكًَم هُو تاواُاُُّ هُ ًاددَكاُِ‬

‫‪32‬‬ ‫‪31‬‬
‫ٓىىُوَّ ًٌَٓىىُ ًُبُطىىتٌاُُ تىىاواُِ ُُٓفاهىىُ ٓايىىا ٓىىَُ‬ ‫(‪11‬ت ‪12‬ت ‪13‬ت ‪ٓ ّ)14‬ىىَُ ياطىىىايُدا دَطىىت ًُؼىىىاْ كىىىشاوَْ‬
‫تاواُىىُ دَضىىًَتُ ث اُُيىىُن هىىُو تاواُاُىىُوَ كىىُ هىىَُ‬ ‫هىىًَُُىاْ ‪ 1968/7/17‬تىىا ‪ 2003/5/1‬هىىُعرياق يىىا ىد ٓىىُس‬
‫ياطايُدا باطِ هًَىَ كشاوَ‪.‬‬ ‫ػىيًََِلِ تش سْْياْ داوَ‪.‬‬
‫ثش طُكاُِ ُُٓفاي كُ سريٌَِ طُداَ حظ هُطىاهَِ‬ ‫ٓىىُو تاواُاُىىُّ هىىُو ياطىىايُدا دَطىىت ًُؼىىاْ كىىشاوَ‬
‫‪1988‬دا هُُاوضىىىُ ٓاصادكشاوَكىىىاُِ ػؤسدػىىىذا ُٓجناًًىىىذات‬ ‫ًُٓاُُْ‪:‬‬
‫تاواٌُ جًِؤطايذَ‪.‬‬ ‫‪1‬ى تاواُِ كؤًُهَلىرّ (جًِؤطايذ)‪.‬‬
‫كُ طُيشّ ياطاّ دادطاّ باءٍَ تاواُِ عرياق دَكُيّ‬ ‫‪2‬ى تاواُُكاُِ در بُ ًش ظايُتِ‪.‬‬
‫دَبًِ ت بُثًَِ ًاددَّ ‪ ّ11‬ياطاكُ تاواُِ كؤًىُهَلىرّ‬ ‫‪3‬ى تاواُُكاُِ جُُط‪.‬‬
‫هُثظثؤسدّ َُٓ دادطايُيُ‪.‬‬ ‫‪4‬ى ثًَؼًَولشدُِ ياطاكاُِ عريا ِ وَن ‪:‬‬
‫بىىُثًَِ بشدطىىُّ يىىُكِ ًىىاددَّ ‪ ّ11‬ياطىىاكُ تىىاواُِ‬ ‫أ‪-‬دَطتىَسداْ هُكاسْباسّ ُصاْ يىا ىد ُٓوهَىذاْ بىؤ‬
‫كؤًُهَلىرّ هُبُس س ػِايِ سيَلُوتِِاًُّ ًَُىدَوهَىُتِ‬ ‫تُٓظريكشدْ هُكاسَكاْ‪.‬‬
‫تايبُ بُ ُدَئُ كىشدْْ طىضاداُِ تاواُبىاساٌُ تىاواُِ‬ ‫ى بُفريد داُِ طاًاُِ ًُؼتٌاُِ‪.‬‬
‫كؤًُهَلىريِ طاهَِ ‪ 1948‬ثًَِاطُ كشاوَ‪.‬‬ ‫ج ى ىىىشاة بىىىُكاسًَِٓاُِ ثؤطىىىتْ ُٓوهَىىىذاْ بىىىؤ‬
‫ٓىىىُو ًاددَيىىىُت كؤًىىىُهَلىريِ (جًِؤطىىىايذ)ّ بىىىَُ‬ ‫ثُيشدَوكشدُِ طًاطُتُكاُِ كىُ دَبًَتىُ ٓىؤّ ُٓسَػىُ‬
‫ػىىًَىَيُ ثًَِاطىىُ كىىشدووَ (كؤًىىُهَلىرّ ٓىىَُ كاساُىىُّ‬ ‫بُجىىىُُط يىىىا ىد بىىىُكاسًَِٓاُِ ًَٓىىىضَ ضىىىُكذاسَكاُِ‬
‫ىىىىاسَوَ دَطشيَتىىىُوَ كىىىُ بًُُبُطىىىتِ هىىىُُاْبشدُِ‬ ‫عرياق در بُدَوهَُتًَلِ عُسَبِ‪.‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪33‬‬
‫‪3‬ىىى ٓاُىىىذاُِ ساطىىىتُْ ؤْ ٓاػىىىلشا بىىىؤ ُٓجناًىىىذاُِ‬ ‫بُػًَم ياْ ًُٓىو طشوثًَلٌ ُُتُوَيِ ياْ عش ىٌ يىاْ‬
‫كؤًُهَلىرّ‪.‬‬ ‫ٓىىايًِِ يىىا سَطىىُصّ)يىىُ كىىُ ٓىىَُ ػ ىًَىاصاُُّ ىىىاسَوَ‬
‫‪4‬ى ُٓوهَذاْ بؤ ُٓجناًذاُِ كؤًُهَلىرّ‪.‬‬ ‫دَطشيَتُوَ‪.‬‬
‫ُٓطىىُس بىىُ وسدّ طىىُيشّ بشدطىىُكاُِ ٓىىَُ ًاددَيىىُ‬ ‫أ ى كىػتِِ تاكُكاُِ كؤًُهًََم‪.‬‬
‫بلىىُيّْ بىىُتاواُِ ٓىىُُفاك بىىُساوسد بلىىُيّت دَبًىىِ‬ ‫ى صياُ ُياُذُِ ص سّ جُطتُيِ يا ىد عُ وَِ بُ‬
‫ٓىىُُفاي دَضىىًَتُ اُىىُّ تىىاواُِ كؤًُهَلىريًىىُوَ كىىُ‬ ‫تاكُكاُِ كؤًُهًََم‪.‬‬
‫تاواًَُلِ ًَُىدَوهَُتًُْ ًُٓىو بًُِاكاُِ ٓىُو تاواُىُّ‬ ‫ج ى بُُُٓقُطىت داُىاُِ كؤًىُهًََم هُُٓهىًىُسجًَلِ‬
‫بُطُسدا دَضُطثًَتت ضىُلُ‪:‬‬ ‫بزيَىّ درواس بُ ًُبُطتِ هُُاْ بشدُِ بُػىًَلًاْ يىاْ‬
‫‪1‬ىىى بىىىُثًَِ ٓىىىُو ثًَِاطىىُيُّ كؤًىىىُهَلىرّ كىىىُ هىىىُْ‬ ‫ًُٓىوياْ‪.‬‬
‫ًاددَيىىىىىُدا ٓىىىىىاتىوَت ًُبُطىىىىىتِ طىىىىىُساُِ بىىىىىُعع‬ ‫ْ ى كؤطث ظتُِبُس ًِذاهَبىوْ هُُاْ كؤًُهًََلذا‪.‬‬
‫هُعًُىىىىُهًاتِ ٓىىىىُُفاي هىىىىُُاْبشدُِ بُػىى ىًَم بىىىىىوَ‬ ‫ه ى طىاطتُِوَّ بُص سّ ًِىذا ْ هُكؤًُهًََلىُوَ بىؤ‬
‫هُكؤًُهَِ كىسدَواسّ هُسّْْ ُُتُوَيًُوَ‪.‬‬ ‫كؤًُهًََلِ تش‪.‬‬
‫‪2‬ىىى ٓىىُس ثًَىىِا اهَُكىىُّ تايبىىُ بىىُ ػىىًَىاصَكاُِ‬ ‫بُثًَِ بشدطُّ دووًَِ ًىاددَّ ‪11‬ت تاواُبىاساْ هُطىُس‬
‫ُٓجناًىىىىذاُِ تىىىىاواُِ كؤًىىىىُهَلىرّ هُءيىىىىُْ طىىىىُساُِ‬ ‫َُٓ كاساُُ طضا دَدسيَّ‪:‬‬
‫بُعظُوَ هُػا وَ دصيَىَكاُِ ُُٓفاهذا ُٓجناَ دساوَ‪.‬‬ ‫‪1‬ى كؤًُهَلىرّ‪.‬‬
‫‪2‬ى ثًالُ ًَشداْ بؤ ُٓجناًذاُِ كؤًُهَلىرّ‪.‬‬

‫‪36‬‬ ‫‪35‬‬
‫‪ُٓ .1‬سدوو ثُااُِاًُّ ًَُىدَوهَىُتِ ًافىُ ًىُدَُِْ‬ ‫‪3‬ى طُساُِ بُعع هُػا وَكاُِ ُُٓفاهىذا ٓىُس ثًَىِا‬
‫طًاطىىىىىىىًُكاْْ ًافىىىىىىىُ ٓىىىىىىىابىوسّْ كؤًُ يىىىىىىىُتِْ‬ ‫كىىاسَ تاواُلاسيًُكىىُّ كؤًىىُهَلىريًاْ ٓىىُجناَ داوَ كىىُ‬
‫س ػِبرييًُكاُِ طاهَِ ‪.1966‬‬ ‫هًُاددَّ ‪ ّ11‬ياطاكُ ٓاتىوَ‪.‬‬
‫عىىرياق هُطىىاهَِ ‪ٓ 1969‬ىىُو دوو ثُااُِاًُيىىُّ ًٌٓىىضا‬ ‫هُبىىىُس س ػىىىِايِ ٓىىىُو ساطىىىتًًاُُّ كىىىُ ٓاًارًَىىىاْ‬
‫كىىىشدووَت طىىىاهَِ ‪ 1969‬ثُطىىىُُذّ كىىىشدووْت طىىىاهَِ ‪1971‬‬ ‫ثًَلىىشدْ دَطُيِىىُ ٓىىُو ساطىىتًُّ كىىُ تىىاواُِ ٓىىُُفاي‬
‫بُسَمسِ ثُيىَُذّ ثًَىَ كشدووْ‪.‬‬ ‫ٓىىىًُىو بِىىىًُاكاُِ تىىىاواُِ جًِؤطىىىايذّ تًَذايىىىُ كىىىُ‬
‫‪ .2‬سيَلُوتِِاًىىىىىىىُّ ُدَئىىىىىىىُكشدْْ طىىىىىىىضاداُِ‬ ‫هًُاددَّ (‪ ّ)11‬ياطاكُدا ٓاتىوَ ‪.‬‬
‫تاواُباساُِ تاواُِ جًِؤطايذّ طاهَِ ‪.1948‬‬
‫‪ .3‬سيَلُوتِِاًىىُّ ًَُىدَوهَىىُتِ ًَُُٓؼىىتِِ ٓىىًُىو‬ ‫دووةم‪ :‬عرياقء ثابةنديَتى نيَودةولَةتى‬
‫جؤسَكاُِ تًًًُضّ ُُرادّ طاهَِ (‪.)1965‬‬ ‫عىىىىىرياق ضىىىىىُُذيّ سيَلُوتِِاًىىىىىُْ ثُااُِاًىىىىىُْ‬
‫‪ .4‬سيَلُوتِِاًُّ ًَُىدَوهَُتِ طىُسكىتلشدُِ تىاواُِ‬ ‫بُهَ ُُاًىىُّ ًَُىدَوهَىىُتِ ثُيىَُذيىىذاس بىىُ ثاساطىىتِِ‬
‫ثاكتاوّ ُُرادّ طاهَِ ‪.1973‬‬ ‫ًافىىُكاُِ ًش ظىىِ ًٌٓضاكىىشدووَ‪ .‬بىىُوَؾ ثابُُىىذيَتِ‬
‫‪ .5‬عىىىىرياق بىىىىُو طىىىىًفُتُّ ُُٓىىىىذاًِ سيَلنىىىىشاوّ‬ ‫ًَُىدَوهَُتِ دَكُويَتُ ُٓطتؤ‪.‬‬
‫ُُتُوَيُك شتىوَكاُىىىىُت ٓىىىىًُىو ٓىىىىُو ثابُُذيًاُىىىىُّ‬ ‫ًُٓىىُؾ بُػىىًَلُ هىىُو سيَلُوتِِاًىىُْ بُهَ ىىُ ُاًىىُ‬
‫دَكُويَتىىىُ ُٓطىىىىتؤ كىىىىُ هىىىىُدوو تىىىىىيَِ ثُااُِاًىىىىُّ‬ ‫ًَُىدَوهَُتًاُُّ كُ عرياق ًٌٓضاّ كشدووْ‪:‬‬

‫‪38‬‬ ‫‪37‬‬
‫بُثًٌَ ُٓوبشياسَ ( عىُهٌ حُطىُْ ُٓجُجًىذْ طىىهَتاْ‬ ‫ُُتُوَيُك شتىوَكاُذا طُباسَ بُ ًافِ ًش ظْ طُءْ‬
‫ٓاػىىٍ و حظىى سَػىىًذ) بُهُطىىًَذاسَداْْ ( فىىُسحاْ‬ ‫ٓاتىوَ‪.‬‬
‫ٓ ىُىبىسٍْ ؿىىابش ُٓهىىذوسٍ) بُصيِىىذاٌُ ًًُٓؼىىُيٌ‬ ‫دَبىىىىىىو عىىىىىرياق بُٓىىىىًُىو ٓىىىىىُو سيَلُوتِِاًىىىىىُْ‬
‫حىكٌىىىذساْْ (تىىىآري تؤفًىىىا ٓىىىُهعاٌُ)يىىىؽ بًَتى ىاواْ‬ ‫ثُااُِاًاُىىُوَ ثابُُىىذ بىايىىُْ سيَىىضّ هىىى ب شتِايىىُ‪.‬‬
‫دَسضىو‪.‬‬ ‫كُضِ بىُ ثًَضىُواُُّ ٓىُوَوَ ٓىًُىو ٓىُو بُهَ ُُاًىُ‬
‫ٓىىىُوٍَ بىىىُ اهًََلٌ ًٓجىىىابٌ هىىىُو بشديىىىاسٍَ دادطىىىادا‬ ‫ًَُىدَوهَُتًاُىىُ بُطؼىىتِْ ثُااُِاًىىُّ ُدَئىىُكشدْْ‬
‫دادَُشيَت ُٓوَيىُ كىُ ٓىُُفاهٌ وَن تىاواٌُ جًِؤطىايذ‬ ‫طىىضاداُِ تاواُبىىاساُِ تىىاواُِ جًِؤطىىايذّ طىىاهَِ ‪ّ1948‬‬
‫ُاطٌْ ُٓو تؤًُتباساٍُُ ث طضادا بُتايبُتٌ ُٓواٍُُ‬ ‫ثًَؼًَى كشدوَ كىُ ًٌٓىضاّ كىشدووَت بُثًَضىُواُُّ ٓىُو‬
‫كُ حىكٌٌ هُطًَذاسَداًُاْ بُطىُسدا طىُثًَِشات ٓىُوَؾ‬ ‫بُهَ ُُاًاُىىىىُوَ تاواُىىىىُكاُِ جًِؤطىىىىايذْ تىىىىًًًُضّ‬
‫بايُ ًَلٌ طشُ ٌ هُطُس ٓاطيت ُاو ؤو ًَُىدَوهَُتٌ بؤ‬ ‫ُىىُرادّْ ثاكتىىاوّ ُىىُرادّْ ثًَؼ ىًَى كشدُىىِ ًافىىُكاُِ‬
‫طُهٌ كىسدطتاْ ُٓيُ‪.‬‬ ‫ًش ظْ طُءُِ ُٓجناَ داوَ‪.‬‬
‫بىىُسَمسٌ ُاطىىًن ٓىىُُفاي وَن تىىاواٌُ جًِؤطىىايذ‬
‫سيَيةم‪ :‬دةرةجنامن بةجيهؤسايد ناسيين ئةنفال‬
‫ضُُذ ػىيَُِواسو ٓىُجناًًَلٌ ياطىايٌ دَ اتىُ ُٓطىتؤٍ‬
‫ثىىاؾ ػُطىىت داًُؼ ى هُطىىُس د طىىًًٍُ ٓىىُُفايت‬
‫دَوهَىىُتٌ عىىرياقت ضىىىُلُ بىىُثًٌَ ياطىىاٍ ًَُىدَوهَىىُتٌ‬
‫س رٍ ‪ 2007/6/24‬دادطىىىىاٍ بىىىىا ٍ تاواُىىىىُكاٌُ عىىىىرياق‬
‫تىىىىىىاواٌُ جًِؤطىىىىىىايذ بُثًَؼىىىى ىًَولشدٌُ ثابُُذيًىىىىىىُ‬
‫بشيىىىاسٍ ىىىؤٍ بُطىىىُس ػىىىُؾ تؤًىىىُتباسدا ساطُياُىىىذو‬
‫ًَُىدَوهَُتًىىىُكاْ دادَُشيَىىىتت دواتىىىش طىىىُجاُذٌُ ٓىىىُو‬

‫‪41‬‬ ‫‪39‬‬
‫طىىىىىُسباصٍْ فُوجىىىىىُكاٌُ جاؾْ ُفًفًُْىىىىىُفشَصَ‬ ‫ثًَؼىى ىًَولاسيًاُُ ثابُُىىىىذيَيت ُىىىىىآ دَ اتىىىىُ ُٓطىىىىتؤٍ‬
‫اؿىىُكاٌُ طىىُس بىىُسريٌٌَ بُعظىىذا كاسيىىاْ كشدبىىىو‪.‬‬ ‫دَوهَُتٌ عرياق‪.‬‬
‫بىىىىُوَؾ هىىىىُدواٍ طىىىىُسكُوتن ساثىىىىُسيّْ هُطىىىىايٍُ‬ ‫ُٓطُسضٌ سريٌٌَ ؿىذاَ حظىًَّ تىاواٌُ جًِؤطىايذٍ‬
‫ثُسهىىىًُاْْ حلىًىىىُتٌ كىسدطىىىتاُذا ٓىىىً كىىىاَ هىىىُو‬ ‫هُدرٍ طُهٌ كىسدطتاْ ُٓجناًىذاوَو ًَٓظىتا ٓىُو سريٌَىُ‬
‫تؤًُتباسَ كىسداُُ ُُن هًَثشطًُِوَياْ هُطُهَذا ُىُكشات‬ ‫سوو ىىاوَو هُطىىُس حىىىكٍ ُىىًُاوَت بىىُ َ بىىُثًٌَ ياطىىاٍ‬
‫بىىىُهَلى صيىىىاد هُثًَىيظىىىت سيَضيىىىاْ هىىى ًَ رياو تُُاُىىىُ‬ ‫ًَُىدَوهَىىىُتٌ حلىًىىىُتٌ دواٍ ٓىىىُو واتىىىُ حلىًىىىُتٌ‬
‫ُُٓىىىىذيَلًاْ ثؤطىىىىيت حضبٌْحلىًًؼىىىىًاْ وَسطىىىىش ‪.‬‬ ‫ًَٓظىىتاٍ عىىرياق ٓىىُو ثابُُذيًىىُ ياطىىايًاٍُُ دَكُويَتىىُ‬
‫بُػىىًَم هىىىُو تؤًُتباساُىىىُ ُىىىُن ٓىىىُس دَسطىىىًاْ هىىىُو‬ ‫ُٓطتؤ‪.‬‬
‫هًَبىسدٍُُ بىُسٍَ كىسدطىتاٌُ وَسُىُطش ْ بُ ؤياُىذا‬ ‫يىىىُكًَم هىىىُو ثابُُذيًاُىىىٍُ دَكُويَتىىىُ طُسػىىىاٌُ‬
‫ُُضىوُُوَت بُهَلى ريَىش بىُريَشو بىًَُُٔن ثُيىَُىذيًاْ‬ ‫حلىًىىىىىُتٌ ًَٓظىىىىىتاٍ عىىىىىرياق ُسَبىوكشدُىىىىىُوٍَ‬
‫بُسريٌٌَ بُعظُوَ كشدَوَو سيَ ٍُ ًاُُتًاْ طشتُوَ‪.‬‬ ‫صياُوًَلُوتىاْْ كُطىكاسٍ ىسباًُاٌُ ُُٓفاهُ‪.‬‬
‫سوو ىاٌُ سريٌَىىٌ بىىُععْ ٓاتِىُ طىىُسكاسٍ حلىًىىُتٌ‬
‫ُىىىيٌَ بُئىىذا ًَٓالُىىٍُ ًاُىىُ ْ جاػىىايُتٌ تًَلىىذاو‬ ‫ضوارةم‪ :‬ئةنفالضيانن كورد‬
‫ُٓهىًىىىُسجًَلٌ واٍ ًَِٓايىىىُ ٓىىىاساوَ كىىىُ داوا بلشيَىىىت‬ ‫ثىى ىًَؽ طىىىىاصداٌُ ساثىىىىُسين ٓىىىىاصاسٍ ‪1991‬ت بىىىىُسٍَ‬
‫ُُٓفاهضىىًاٌُ كىىىسدٍ عىىُفىكشاو ساثًَضىىٌ دادطىىاٍ بىىا ٍ‬ ‫كىسدطىىتاٌُ بشيىىاسٍ هًَبىىىسدٌُ طؼىىيت بىىؤ ٓىىًُىو ٓىىُو‬
‫تاواُىىىىُكاٌُ عىىىىرياق بلىىىىشيَّْ هًَبىسدُُكىىىىٍُ بىىىىُسٍَ‬ ‫كىسداُُ دَسكشد كُ هُداًىدَصطا ًُٓنْ ًى ابىُساتٌْ‬

‫‪42‬‬ ‫‪41‬‬
‫دادطايىىىُكٌ طىىىُسبُ ؤيُْ هىىىُريَش ٓىىىُرًىوٌُ ٓىىىً‬ ‫كىسدطتاًُؽ ثىضىُيَ بلشيَتىُوَو ٓىً ػىُفاعُتًَلًاْ‬
‫ُاوَُذيَلٌ دَطُ تذا ًُىُْ بىُٓاصادٍ كاسَكىاٌُ ٓىُجناَ‬ ‫بؤ ُُكا ‪.‬‬
‫دَدا ْ دَطىىُ ْ وءيىىُتٌ بُطىىُس ٓىىًُىو كُطىىًَلٌ‬ ‫س رٍ ‪ ٍ24‬حىىىىىىصَيشاٌُ ‪ 2007‬هىىىىىُكاتٌ دَسكشدُىىىىىٌ‬
‫طشوػتًذا ُٓيُ كُ عريا ٌ ت يا ىد عريا ٌ ُُبًَت بُو‬ ‫بشياسٍ حىىكٌٌ ػىُؾ تؤًىُتباسٍ طىُسَكٌ ُُٓفاهىذا ت‬
‫ًُسجىىىٍُ ًُؼىىىتُجًٌَ عىىىرياق بًَىىىتْ تؤًىىىُتباس بًَىىىت‬ ‫دادطىىاٍ بىىاءٍَ تاواُىىُكاٌُ عىىرياق ُىىاوٍ ‪ 423‬تؤًىىُتباسٍ‬
‫بُيىىىىىىُكًَم هُتاواُىىىىىىُكاٌُ دوو تىىىىىىىيٌَ ًاددَكىىىىىىاٌُ‬ ‫تشٍ د طًٍُ ُُٓفاهٌ ٓاػىلشا كىشد كىُ بُػىًَلًاْ ٓىُو‬
‫(‪11‬ت‪12‬ت‪13‬ت‪ ٍ)14‬ياطىىاكُو كىىُ هىىُ ‪ ٍ17‬تىىًُىصٍ ‪1968‬تىىا ‪ٍ1‬‬ ‫كىىىسدَ ُُٓفاهضىىًاُُْ كُبُػىىذاسٍ عًُىىُهًاتٌ ػىىىوًٌ‬
‫ًايظىىىىٌ ‪ 2003‬هىىىىُعرياق يىىىىا ىد ٓىىىىُس ػىىىىىيًََِلٌ تىىىىش‬ ‫ُُٓفاهًاْ كشدووَْ دَبًَىت ٓىُو تؤًُتباساُىُ هُبىُسدََ‬
‫تاواُُكاْ ُٓجناَ دسابًَت‪ .‬بىُثًٌَ ٓىُو ًاددَيىُ دادطىاٍ‬ ‫ُٓودادطايىىىىىىُدا دادطىىىىىىايٌ بلىىىىىىشيَّ‪ .‬هُبُسبايىىىىىىُ ٌ‬
‫بىىىا ٍ تاواُىىىُكاٌُ عىىىرياق وَن دادطايىىىُكٌ طىىىُسبُ ؤ‬ ‫دادطىايًلشدٌُ ٓىُو تؤًُتباساُىىُ هُطىُس تىاواٌُ ٓىىُُفاي‬
‫دَطىىُ ْ وءيىىُتٌ تىىُواوٍ ُٓيىىُ ٓىىُس ٓاوو تًىىُكٌ‬ ‫بُثًَىيظىىيت دَصال هُضىىُُذ سوويُكىىُوَ تًؼىىم ًُىىُ‬
‫عريا ىىىٌْ ُىىىاعريا ٌ دادطىىىايٌ بلىىىا كىىىُ بُتاواُىىىُكاٌُ‬ ‫طُس ُٓو ًُطُهُيُ‪.‬‬
‫دووتىيٌَ ياطاكُ تؤًُتباس بًَت‪ .‬هُو ضىاسضًَىَيُدا ُٓو‬ ‫‪ -1‬دَطىىُ ْ وءيىىُتٌ دادطىىا‪ :‬ياطىىاٍ دادطىىاٍ بىىاءٍَ‬
‫دادطايُ دَطُ تٌ ُٓيىُ تؤًىُتباساٌُ كىىسدٍ د طىًٍُ‬ ‫تاواُُكاٌُ عرياق هُءيُْ كؤًُهَىٍُ ًُؼىتٌاٌُ عىرياقْ‬
‫ٓىىُُفاي دادطىىايٌ بلىىا بىىُو طىىًفُتٍُ كىىُ ٓىىاوو تٌ‬ ‫ُٓجنىًىىىٌُُ طىىىُس كايُتًُوَ هُطىىىاهٌَ ‪ 2005‬ثُطى ىُُذ‬
‫كىىشاوَت بىىُثًٌَ ًىىاددَ يىىُكٌ ٓىىُو ياطىىايُ ٓىىُو دادطايىىُ‬

‫‪44‬‬ ‫‪43‬‬
‫دَبىىىو ٓىىًُىو ٓىىُو تؤًىىُتباسَ كىسداُىىٍُ تؤًىىُتباسْ‬ ‫عريا ْ تؤًُتباسْ بُ تاواُُكاٌُ دوو تىىيٌَ ياطىاكُْ‬
‫بُتاواٌُ ُُٓفاي هىُو دادطايىُدا دادطىايٌ بلىشيَّت ًٓىذٍ‬ ‫هُوًاوَيُػذا ُٓجناَ دساوْ كُياطُكُ دياسٍ كشدووَ‪.‬‬
‫ُٓو دادطايُ تاواُباسيٌْ بًَتاواًُاْ طاغ دَكاتُوَ‪.‬‬ ‫تؤًىُتباساٌُ كىىسد ُىُن ٓىُس بُػىذاسٍ عًُىىُهًاتٌ‬
‫‪ -3‬بُطُسُُضىوٌُ وادٍَ تاواُىُكاْ‪ :‬بىُثًٌَ بشطىٍُ‬ ‫دصيَىىىٍ ٓىىُُفاهًاْ هىىُدرٍ طُهُكىىٍُ ؤيىىاْ كىىشدووَ ت‬
‫ضىىىاسٍ ًىىاددٍَ ‪ ٍ17‬ياطىىاٍ دادطىىاٍ بىىا ٍ تاواُىىُكاٌُ‬ ‫بُهًََلى ضاوطاغْ ثًَؼُُ ٌ ًَٓضَكاٌُ عريا ًؽ بىوْ‪.‬‬
‫عىىرياقت تاواُىىُكاٌُ دوو تىىىيٌَ ًاددَكىىاٌُ((‪11‬ت‪12‬ت‪13‬ت‪ٍ)14‬‬ ‫‪ -2‬هًَبىسدُُكٍُ بىُسٍَ كىسدطىتاٌُ‪ :‬بىُثًٌَ بشطىٍُ‬
‫ياطىىىاكُ بُتًَثىىىُسبىوٌُ كىىىا بُطىىىُس ُاضىىىّ ت ٓىىىُوَ‬ ‫ػُػىىٌ ياطىىاٍ دادطىىاٍ بىىا ٍ تاواُىىُكاٌُ عىىرياق ٓىىُس‬
‫بًُِايىىُكٌ ًَُىدَوهَُتًؼىىٌ ُٓيىىُ كىىُ سيَلُوتِِاًىىٍُ‬ ‫هًَبىسدًَُىىىم هىىىُثًَؽ جًَبىىىُجًَلشدٌُ ٓىىىُو ياطىىىايُوَ‬
‫بُطُسُُضىىىىوٌُ تاواُىىىُكاٌُ جىىىُُطْ تاواُىىىُكاٌُ در‬ ‫دَسضىىىىوبًَت بىىىؤ تؤًىىىُتباساٌُ تاواُىىىُكاٌُ دوو تىىىىيٌَ‬
‫بًُش ظايىىىىىىىُتٌْ تاواُىىىىىىىُكاٌُ جًِؤطىىىىىىىايذَ كىىىىىىىُ‬ ‫ًاددَكىىاٌُ (‪11‬ت‪12‬ت‪13‬ت‪ ٍ)14‬ياطىىاكُ ثىضىىُ َي دَكشيَتىىُوَ ت‬
‫بُتًَثىىىىُسبىوٌُ كىىىىا ٓىىىىُو تاواُاُىىىىُ كىىىىؤْ ُىىىىابّْ‬ ‫ضىىىُلُ ٓىىُو تاواُاُىىىُ تىىاواٌُ جًِؤطىىايذو تىىىاواٌُ در‬
‫بُطُسُاضىىّ‪ .‬بايىىُ ٌ ٓىىَُ بشطىىُ ياطىىايًُ ُٓوَيىىُ كىىُ‬ ‫بًُش ظايُتٌْ تاواٌُ جُُطْ تاواٌُ ثًَؼًَولشدٌُ ياطا‬
‫تؤًىىُتباساٌُ ٓىىُُفاي هىىُ تىىاواٌُ ٓىىُُفاي ُابُ ؼىىشيَّ‬ ‫عريا ًُكاُىىىىىُت كىىىىىُ ٓىىىىىُسوا بُٓاطىىىىىاٌُ هًَبىىىىىىسدْْ‬
‫بُٓؤٍ ٓىُوٍَ كُُضيلىٍُ ‪ 23‬طىايَ بُطىُس ُٓجناًىذاٌُ‬ ‫هًَنؤػبىوًُاْ ًُُ‪ .‬بىُثًٌَ ٓىُو بشدطُيىٍُ ياطىاكُ ٓىُو‬
‫تاواُُكىىُدا تًَثىىُسيىوَو سريٌَىىٌ بُعظىىًؽ سوو ىىاوَ ت‬ ‫هًَبىسدُىىىىىىٍُ كىىىىىىُ بىىىىىىُسٍَ كىسدطىىىىىىتاٌُ دَسٓىىىىىىُق‬
‫ضىُلُ بُثًٌَ ُٓو بشطُ ياطايًُ ٓىُوَ ٓىً كاسي ىُسٍ‬ ‫بُتؤًُتباساٌُ كىسد دَسيلشدووَ ثىوضُيَ دَكشيَتُوَْ‬

‫‪46‬‬ ‫‪45‬‬
‫‪ -5‬حىكٌىىذساواٌُ دادطىىا ُابُ ؼىىشيَّ‪ :‬بىىُثًٌَ بشطىىٍُ‬ ‫ُابًَىىىت هىىىُ دا ظىىىتن د طىىىًٍُ ٓىىىُُفايْ بُ ؼىىىًن‬
‫دووٍ ًىىىاددٍَ ‪ ٍ27‬ياطىىىاٍ دادطىىىاٍ بىىىا ٍ تاواُىىىُكاٌُ‬ ‫تؤًُتباساٌُ‪.‬‬
‫عرياقت ٓىُس تؤًىُتباسيَم هُءيىُْ ٓىُو دادطايىُوَ ٓىُس‬ ‫‪ -4‬تؤًىىىُتباساٌُ ٓىىىُُفايْ ًىىىاي ثُُابىىىُسٍ طًاطىىىٌ‪:‬‬
‫طىىىىضايُكٌ بُطىىىىُسدا بظىىىىُثًَِشيَتت ٓىىىىً ءيىىىىًَُُلٌ‬ ‫بىىىىىىُثًٌَ سيَلُوتِِاًىىىىىىٍُ ُدَئىىىىىىُكشدٌُ تىىىىىىاواٌُ‬
‫دَطىىُ ًىىاي ٓىىُوٍَ ًُىىُ تؤًُتباسَكىىُ هُطىىىضاكٍُ‬ ‫جًِؤطىىىىايذْ طىىىىضاداٌُ تاواُبىىىىاساٌُ كىىىىُ طىىىىاهٌَ ‪1948‬‬
‫ببُ ؼ ىًَت يىىا ىد طىىضاكٍُ بىىؤ كىىَُ بلاتىىُوَ ت هُبىىُس‬ ‫دَسضىوَت تؤًُتباساٌُ تاواٌُ جًِؤطايذ ًاي ثُُابُسٍ‬
‫س ػىىىِايٌ ٓىىىُو بشطىىىُ ياطىىىايًُدا تؤًىىىُتباساٌُ تىىىاواٌُ‬ ‫طًاطىىًاْ هىىىُو تاٌُ تىىش ثًَِادسيَىىىتْ دَبًَىىت تُطىىىوًٍ‬
‫ُُٓفاي هُءيُْ ُٓو دادطايُوَ ُٓس طضايُكًاْ بُطُسدا‬ ‫بُو تٌ ؤياْ بلشيَُِوَ بؤ ُٓوٍَ هُطىُس ٓىُو تاواُىُ‬
‫بظُثًَِشيَت وَن ؤٍ جًَبُج دَكشيَت‪.‬‬ ‫دادطايٌ بلىشيَّت هُبىُس س ػىِايٌ ٓىُو سيَلُوتِِاًُيىُو‬
‫بُثًٌَ بشدياسٍ دادطاٍ بىا ٍ تاواُىُكاٌُ عىرياق هُطىُس‬
‫ثيَهحةم‪ :‬ةةرةبووكردنةوةي كةسوكاري ئةنفال‬ ‫عىىُهٌ كًًٌىىاوٍْ ٓاوسيَلىىاٌُ تىىاواٌُ ٓىىُُفاي بىىُتاواٌُ‬
‫يىىىُكًَم هىىىُو ثابُُذيًاُىىىٍُ دَكُويَتىىىُ طُسػىىىاٌُ‬ ‫جًِؤطايذ ُاطشاوَ ت بُوَؾ ُٓس تؤًىُتباسيَلٌ ٓىُُفاي‬
‫حلىًىىىىىُتٌ ًَٓظىىىىىتاٍ عىىىىىرياق ُسَبىوكشدُىىىىىُوٍَ‬ ‫بؤ ُٓس و تًم ُٓهَٔاتبًَت يا ىد بًُويَت ُٓهَبًَتت هُو‬
‫صياُوًَلُوتىاْْ كُطىكاسٍ ىسباًُاٌُ ُُٓفاهُ‪.‬‬ ‫و تُ ًاي ثُُابُسٍ طًاطىٌ ُادسيَتى ْ دَبًَىت تُطىوًٍ‬
‫بُ حلىًُتٌ عىرياق بلشيَتىُوَ ت بؤٓىُوٍَ هُطىُس ٓىُو‬
‫تاواُُ دادطايٌ بلشيَت‪.‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪47‬‬
‫ساطىاطىى ْ طُسداُىىىُوٍَ ٓىىىًُىو ًىهَىىىمْ كُهىثىىىُهًَلِ‬ ‫ًُطىىىىىُهٍُ ُسَبىوكشدُىىىىىُوٍَ صياُوًَلىىىىىُوتىاْْ‬
‫دَطتبُطُسدا طرياو بُب بًُِايُكٌ ياطايٌ سَوا‪.‬‬ ‫كُطىكاسٍ ىسباًُاٌُ ُُٓفاي بُدوو ػىًَىاص دَبًَىت كىُ‬
‫‪ -2‬سآًِاُىىىُوَ كىىىُ ىىىؤٍ هُضىىىاوديَشٍ ثضيؼىىىلٌْ‬ ‫ًُٓاُُْ‪:‬‬
‫ضاسَطىىُسٍ دَسوُىىٌ ثاكاوَكىىاٌُ كُطىىىكاسٍ ُُٓفاهىىذا‬
‫يةكةم‪ -‬شيَوازي فةردي‪ :‬هىُسووٍ ػىًَىاصٍ فُسديًىُوَ‬
‫دَبًًَِتُوَ‪.‬‬
‫صياُوًَلىىىُوتىاْْ كُطىىىىكاسٍ ىسباًُىىىاٌُ ٓىىىُُفاي ٓىىىَُ‬
‫‪ُ -3‬سَبىوكشدُىىىُوٍَ ًىىىادٍ بىىىؤ كىػى ى ْ ٓىىىاصاسٍ‬
‫ًافاُُياْ ُٓيُ‪:‬‬
‫جُطتُيٌ يا ىد عُ وٌَ‪.‬‬
‫‪ -1‬طُسداُىىُوٍَ ًافىىُكاًُاْ‪ :‬طُسداُىىُوٍَ ٓىىُو ًافاُىىُ‬
‫دَوهَىىُتٌ ًَٓظىىتاٍ عىىرياق ٓىىُسكٌ ُسَبىوكشدُىىُوٍَ‬
‫بىىُوَدَبًَت حلىًىىُتٌ ًَٓظىىتاٍ عىىرياق دَبًَىىت ٓىىًُىو‬
‫صياُوًَلىىىىُوتىاْ و كُطىىىىىكاسٍ ىسباًُىىىىاٌُ ٓىىىىُُفاهٌ‬
‫ُٓو بشدياسَ ُاياطايًاُُ ُٓهَبىَػًًََِتُوَ كُ ثًَضُواٍُُ‬
‫دَكُويَتىىىىىُ ُٓطىىىىىتؤ‪ُ .‬سَبىوكشدُُوَكىىىىىُؾ ضىىىىىُُذ‬
‫بِىىىًُاكاٌُ ياطىىىاٍ ًَُىدَوهَىىىُتٌْ ياطىىىاٍ ُىىىاو ؤيٌْ‬
‫جؤسيَلُ كُ ًُٓاُُْ‪:‬‬
‫ثشُظىىىًثُ ًش يًىىىُكاْ دَسكىىىشاوَت هُواُىىىُ طُساُىىىُوٍَ‬
‫‪ُ -1‬سَبىوكشدُىىُوٍَ صياُىىُ ًاديًىىُكاٌُ تاواُُكىىُت‬
‫ًىًتُهىىىىُكاتٌ اُىبىىىىُسَْ طُسداُىىىىُوٍَ سَطُصُاًىىىىُْ‬
‫ًًُٓؽ دوو جىؤسَ كىُ ىؤٍ هىُ ىُسَبىوٍ صياُىُكاٌُ‬
‫طُسداُُوٍَ ٓاواسَكاْ بؤ ػىيَن ؤياْْ ُٓهَىَػاُُوٍَ‬
‫ريىىىاْْ جُطىىىتٍُ ًىىىش ظْ ىىىُسَبىوٍ صيىىىاٌُ ًاهًَىىىذا‬
‫ٓىىىىىىىًُىو بشدياسَكىىىىىىىاٌُ تايبىىىىىىىُ بُطىاطىىىىىىىتُِوَو‬
‫دَبًًَِتُوَ‪.‬‬
‫هًَظُُذُُوٍَ سَطُصُاًىُو ساطىتلشدُُوٍَ ُُتىُوَيٌْ‬

‫‪51‬‬ ‫‪49‬‬
‫ٓىىىىىىًُىو ُٓواُىىىىىىُ ًىىىىىىاي ٓىىىىىىُوَياْ ُٓيىىىىىىُ داواٍ‬ ‫طىىىُباسَ بُ ىىىُسَبىوٍ ريىىىاْْ جُطىىىتٍُ ًىىىش ظت‬
‫ُسَبىوكشدُُوَ بلُْ‪.‬‬ ‫ٓىىًُىو ٓىىُو ٓاوو تًاُىىٍُ كىىُ هُعًُىىُهًاتٌ ُُٓفاهىىذا‬
‫‪ُ -4‬سَبىوكشدُىىىىىُوٍَ صياُىىىىىُكاٌُ ريِ ىىىىىُ‪ٓ :‬ىىىىىَُ‬ ‫ػًُٓذ بىوْت دَبًَت ًريات شَ ػُسعًُكاًُاْ ىُسَبىو‬
‫ُسَبىوكشدُُوَيىىُؾ ىىُسَبىوٍ ٓىىًُىو ُٓوصياُاُىىُ‬ ‫بلشيَِىىىُوَت ٓىىىُسوَٓا ٓىىىًُىو ُٓواُىىىُؾ كىىىُ صياًُىىىاْ‬
‫دَطشيَتُوَ كُ هُكاتٌ عًُُهًاتٌ ُُٓفاهذا بُس ريِ ىٍُ‬ ‫هًَلىىُوتىوَو بىىاسٍ تُُذسوطىىتًاْ تًَلضىىىوَ يىىا ىد كىىَُ‬
‫ٓىىىُسيٌٌَ كىسدطىىىتاْ كىىىُوتىوَت هىىىَُ سوَوَ كؤًُهَىىىُو‬ ‫ُُٓذاَ بىوْ دَبًَت ُسَبىو بلشيَُِوَ‪.‬‬
‫سيَلنشاوَكىىاٌُ بىىىاسٍ ثاساطىىتن ريِ ىىُ ًىىاي ٓىىُوَياْ‬ ‫‪ُ -2‬سَبىوكشدُُوٍَ صياُُكاٌُ بىاسٍ ًاهٌَ‪ًُٓ:‬ىُؾ‬
‫ُٓيىىىُ داواٍ ُسَبىوكشدُىىىُوٍَ ريِ ىىىٍُ كىسدطىىىتاْ‬ ‫ًُٓىو ُٓوصياُُ ًاهًَاُُ دَطشيَتُوَ كىُ بىُٓؤٍ تىاواٌُ‬
‫بلُْ‪.‬‬ ‫ُُٓفاهىىُوَ هىىُ ٓىىُسيٌٌَ كىسدطىىتاْ سوويىىذاوَ هىىُصياٌُ‬
‫دووةم‪ -‬شييييَوازي ؤةكؤ ييية َ‪ :‬ػىىىًَىاصٍ بُكؤًىىىُهٌَ‬ ‫اُىو بُسَْ باخْ بًَظتاْْ ٓارَيَْ طىُسوَ ْ طىاًاٌُ‬
‫ُسَبىوكشدُىىىىىىىُوٍَ صياُوًَلىىىىىىىُوتىاْْ كُطىىىىىىىىكاسٍ‬ ‫تش‪.‬‬
‫ىسباًُاٌُ ُُٓفاي ؤٍ هَُ ا ُُدا دَبًًَِتُوَ‪:‬‬ ‫‪ُ -3‬سَبىوكشدُىىىُوٍَ صيىىىاٌُ ًُعِىىىُوٍ‪ :‬بىىىُٓؤٍ‬
‫‪ -1‬حلىًىىُتٌ عىىرياق بُٓاػىىلشاو بىىُسَمسٌ ًٓذاُىىٍُ‬ ‫تىىىىىاواٌُ ُُٓفاهىىىىىُوَ ىىىىىُهَلٌ صيىىىىىاٌُ ًُعِىىى ىُويًاْ‬
‫تاواٌُ ُُٓفاي بلا ْ دواٍ هًَبىسدْ هُطىُهٌ كىسدطىتاْ‬ ‫هًَلىىىىىُوتىوَت ٓىىىىىُويؽ بىىىىىُٓؤٍ ُْبىىىىىىوٌُ ىىىىىضَْ‬
‫بلا ‪.‬‬ ‫ؤػُويظىىتاْ يىىا ىد ٓىىُو ٓىىاصاسَ دَسووًُىىٍُ بىىُٓؤٍ‬
‫ٓىىىاصاسٍ جُطىىىتُو ُُ ؤػىىىٌْ ػىىًَىاُذُُوَ سوويىىىذاوَت‬

‫‪52‬‬ ‫‪51‬‬
‫ٓىىىُسيٌٌَ كىسدطىىىتاْ بُطؼىىىيتْ ُاوضىىىُكاٌُ طىىىِىوسٍ‬ ‫‪ -2‬حلىًُتٌ عرياق صًَاُىُتٌ ُٓوَبىذا كىُ تىاواٌُ‬
‫ػىىىا وَكاٌُ ٓىىىُُفايْ كًًٌابىىىاساْ بُتايبىىىُتٌ صيىىىاٌُ‬ ‫جًِؤطايذ دووباسَ ُابًَتُوَو سيَىػىيَن طىجناو ب شيَتُ‬
‫ص سيىىاْ هًَلىىُوتىَو دَبًَتىىُ ُسَبىوبلشيَِىىُوَو ٓىىُوهٌَ‬ ‫بُس بؤ دووباسَ ُُبىوُُوٍَ ُٓوتاواُُ‪.‬‬
‫طُػُثًَذاْْ ثًَؼنظتًِاْ بذسيَت‪.‬‬ ‫‪ُٓ -3‬هَىَػىىىاُُوٍَ ٓىىىًُىو ٓىىىُو بشديىىىاسو ياطىىىاياٍُُ‬
‫طىىُسباسٍ ٓىىُوٍَ كىىُ بُجًِؤطايذُاطىىاُذٌُ ٓىىُُفاي‬ ‫صًًٍَُِ ُٓجناًذاٌُ تاواٌُ جًِؤطايذ ؤؾ دَكُْ‪.‬‬
‫هُطُس ٓاطيت ُاو ؤ ُٓو دَسُٓجناًاٍُُ هًَذَكُويَتُوَت‬ ‫‪ُٓ -4‬جنىًىىٌُُ ُىيَِىىُساٌُ عىىرياق دَبًَىىت ياطىىايُن‬
‫هُطىىُس ٓاطىىيت ًَُىدَوهَىىُتًؽ ثًَ ىىٍُ طىىُهٌ كىسدطىىتاْ‬ ‫دَسبلا بؤ ُسَبىوكشدُىُوٍَ كُطىىكاسٍ ىسباًُىاٌُ‬
‫بىىًَُٓض دَكىىا ْ ٓىىُو ًافىىٍُ ثًَذَبُ ؼ ىًَت كىىُ داواٍ‬ ‫ٓىىىىُُفايت ٓىىىىُوَؾ ًىىىىافًَلٌ دَطىىىىتىوسيًُت ضىىىىىُلُ‬
‫صًَاُىىىُتٌ ًَُىدَوهَىىىُتٌ بلىىىا بؤٓىىىُوٍَ جىىىاسيَلٌ تىىىش‬ ‫دَطىىتىوسٍ ًًُٓؼىىُيٌ عىىرياق هىىًُاددٍَ‪132‬دا جىىُ يت‬
‫سووبُسووٍ جًِؤطايذ ُُبًَتُوَ‪.‬‬ ‫هُوَ كشد تىُوَ كىُ صياُوًَلىُوتىاٌُ تاواُىُكاٌُ سريٌَىٌ‬
‫ثًَؼىو ضاوديَشٍ بلشيّْ رياًُىاْ دابى بلشيَىت‪ٓ .‬ىُوَ‬
‫بًَج ُ هُوٍَ كُ بشطٍُ يُكٌ ًاددٍَ ‪ ٍ112‬دَطتىوسٍ‬
‫ًًُٓؼُيٌ عرياق ٓاًارَ بُوَ دَكىا كىُ بىؤ ًاوَيىُن‬
‫ثؼىىىلًَم هىىىُدآاتٌ ُىىىُو ْطاص دابًِبلشيَىىىت بىىىؤ ٓىىىُو‬
‫ٓىىُسيٍَْ ُاوضىىاٍُُ كىىُ هُطىىُسدًٌَ سريٌَىىٌ ثًَؼىىىودا‬
‫صياًُاْ هًَلُوتىوَْ بًَبُػلشاوْ هىُو دآاتىُت بًَ ىًىاْ‬

‫‪54‬‬ ‫‪53‬‬
‫سةرضاوةكان‪:‬‬

‫‪ .1‬يىطىىد دصَيىىِت ٓىىُُفايت كاسَطىىا ت ٓىىُجناَْ سَُُٓىىذَكاُِت‬


‫ُٓوهًَش‪2001. /‬‬
‫‪ .2‬د‪ً .‬ىىاس عىًىىُس طىىىألت جًِؤطىىايذّ طىىُك كىىىسد هُبىىُس‬
‫س ػِايِ ياطاّ تاصَّ ًَُىدَوهَُتاُذات هىُبآلوكشاوَكاُِ ًُكتىُبِ‬
‫بريْ ٓؤػًاسّ (ّ‪ .ْ .‬ن)‪.2005 /‬‬
‫‪ -3‬ظاء فشيذ‪ -‬اجظؤوهًُ اهذوهًُ ي جشاىُ اءبىادَ اىٌاعًىُ –‬
‫اسبًى ‪2004-‬‬

‫‪56‬‬ ‫‪55‬‬
‫‪2010‬‬ ‫ُىوطًِِ‪:‬‬ ‫ٓاي و ٓاصادّ بريوسدا‬ ‫‪6‬‬ ‫‪352‬‬
‫عُبىىىىىىىىىىىذوهشدَ اْ‬ ‫صجنريَكاُِ ٓؤػًاسّ‬
‫ًىًُد‬
‫و‪ .‬عىمساْ حُطُْ‬

‫ز‪ .‬بآلوكراوةكان‬
‫سالَى ضاث‬
‫ػاكش‬

‫ز‪ .‬هؤشيارى‬
‫نووسةر و وةرطيَرِ‬ ‫بابةت‬
‫‪2010‬‬ ‫ْ‪ًَٓ .‬شُظت سديِاْ‬ ‫ُُتُوَ ضًًُ‪...‬؟‬ ‫‪7‬‬ ‫‪253‬‬
‫و‪ .‬كاًًىىىىىىى ةٌىىىىىىذ‬
‫ُسَدائِ‬ ‫كىسدَكىىاْ و ًىىافِ ضىىاسَّ ْ‪ًٓ .‬ظىىىىىىىىىىىىىىىٌاعًى ‪2010‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪345‬‬
‫‪2010‬‬ ‫ثُسهىىًُاْ ى طىىُسُٓهَذاْ و ٓاًادَكشدُِ‬ ‫‪8‬‬ ‫‪358‬‬ ‫بًَؼلضِ‬ ‫ؤُىوط‬
‫عادي عُك‬ ‫ثًَلٔاتُو ُٓسكُكاُِ‬ ‫و‪ .‬سَوا حاجِ‬
‫احلصانة الربملانيةة اةان ى‬ ‫‪9‬‬ ‫‪359‬‬ ‫‪2010‬‬ ‫ُهًى عُبذوهَآل‬ ‫طًظتٌِ طًاطِ طىيظشا‬ ‫‪2‬‬ ‫‪346‬‬
‫انتخةا رململةاى ر ستاةتاى ة د‪ .‬ػؤسؾ حظّ عٌش ‪2010‬‬
‫العةةةةملاش وع ةةةةملو تاةةةةت س‬ ‫‪2010‬‬ ‫ٓىىاي و دَو َهىىُ هًًُظىىشّ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪347‬‬
‫االيم رملتاتاى‬ ‫طىىىُسدًَِ ةًُىىىُد عىىىُك فُسيذ ُٓطُطُسد‬
‫‪2010‬‬ ‫وطتةفا وةلةكياُ‬ ‫ٓاي و ًؤديَشُُ‬ ‫‪10‬‬ ‫‪360‬‬ ‫ثاػادا‬
‫و‪ .‬هُعُسَبًُوَ‬ ‫‪2010‬‬ ‫ُاوضىىىىىىىُ جًَِاكؤكىىىىىىىُكاْت تُحظ ُاًًا‬ ‫‪4‬‬ ‫‪350‬‬
‫ياط عىًُس‬ ‫ٓايِذَو ٓاطؤكاُِ ضاسَطُس‬
‫املةةراسا الايااةةية الء ةةا‬ ‫‪11‬‬ ‫‪361‬‬ ‫‪2010‬‬ ‫بُعىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىُسَبلشدْ و فُسيذ ُٓطُطُسد‬ ‫‪5‬‬ ‫‪351‬‬
‫‪2010‬‬ ‫العةةةةةةةةةملاش و اع انيةةةةةةةةةة فشيذ اطظشد‬ ‫بُجىهُكُكشدْ‬
‫التعايش الالمي فيما ريهًا‬

‫‪58‬‬ ‫‪57‬‬
‫‪2011‬‬ ‫طًظتٌِ فًذساأل هُدَوهَُتِ ْ‪ .‬عُبذوهَآل عُُضّ‬ ‫‪21‬‬ ‫‪382‬‬ ‫‪2011‬‬ ‫ثًَ ىىىىىىىىىىىىُّ ًًىىىىىىىىىىىىذيا‬ ‫‪12‬‬ ‫‪365‬‬
‫و‪ .‬طىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىُسداس‬ ‫ًٌٓاساتذا‬ ‫سيَب حُطُْ‬ ‫هُُٓهَبزاسدُِ طىُس كايُتِ‬
‫عبذاهلشيٍ‬ ‫ًُٓشيلادا‬
‫‪2011‬‬ ‫ُهًى عُبذوهَآل‬ ‫كىىىسدْ ثشطىىِ داُث ًَىىذاُاُِ‬ ‫‪22‬‬ ‫‪383‬‬ ‫‪2011‬‬ ‫د‪ .‬ػىسؾ حظّ‬ ‫مميزات الهظام الفرسالي‬ ‫‪13‬‬ ‫‪366‬‬
‫دَطتىوسّ‬
‫‪2011‬‬ ‫تري سيىىىىىىىضَ ُٓسدَػىىىىىىىىُْ عادي عُك‬ ‫‪23‬‬ ‫‪284‬‬ ‫‪2011‬‬ ‫جًٔىىىىىىىاُ ريّ ت فاكتىىىىىىىُسْ ًُء بُ تًاس‬ ‫‪14‬‬ ‫‪367‬‬
‫ًُتشطًُكاُِ‬ ‫طشفتُكاُِ داىكشاطِ‬
‫‪2011‬‬ ‫طًلؤءسيضَ بُصًاُِ طادَ ‪ٓ :ْ -‬اطت كاليّ‬ ‫‪24‬‬ ‫‪387‬‬ ‫‪2011‬‬ ‫فشيذ اطظشد‬ ‫ثُيذابىوُِ عُجاًُُ‬ ‫‪15‬‬ ‫‪368‬‬
‫و‪ .‬كاوطًَّ بابُكش‬ ‫عُجاًُُ‬
‫‪2011‬‬ ‫ًىىىىىىىىىؤديَوِ حضبايىىىىىىىىىُتِ ُُٓىَس حظًَّ باصطش‬ ‫‪25‬‬ ‫‪395‬‬ ‫ًٓظىالَْ ًؤديَشُىىُت ًٓظىىالَ ْ‪ .‬ةٌىىىىىىىىىىىىىىذ سَصا ‪2011‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪369‬‬
‫هُكىسدطتاْ‬ ‫هُبىىىىىىىىىىُسدََ ُٓطىىىىىىىىىىُسّ ػاه ىُِ‬
‫فلاةةةةةةةةفة الر ملا يةةةةةةةةة ت‪ .‬محير عزيز‬ ‫‪26‬‬ ‫‪396‬‬ ‫و‪ .‬عىمسىىىىاْ حظىىىىّ‬ ‫عُجاًُُتذا‬
‫‪2011‬‬ ‫تملمجةةة‪ :‬حماةةو ر ة‬ ‫االجتماعية‬ ‫ػاكش‬
‫ويس‬ ‫‪2011‬‬ ‫طًاطىىىىىىىُتِ سوو ظىىىىىىىاسّ د‪ُ .‬ىسّ تاهَُباُِ‬ ‫‪17‬‬ ‫‪378‬‬
‫ْ‪ً .‬ؤسيع باسيًُ‬ ‫دَوهَُتؼاسّ ديَشيّ‬ ‫‪27‬‬ ‫‪397‬‬ ‫ُُتُوَيِ كُسكىن‬
‫و‪ .‬عىمسىىىىاْ حظىىىىّ ‪2011‬‬ ‫‪2011‬‬ ‫ْ‪ً .‬ايلأل هًضُبًَشط‬ ‫ُُٓفاي هُكىسدطتاُِ عرياق‬ ‫‪18‬‬ ‫‪379‬‬
‫ػاكش‬ ‫و‪ .‬كاسصاْ ةًُُد‬
‫‪2011‬‬ ‫ْ‪ًًُِ .‬اْ مساس‬ ‫ٓايّْ طًاطُ‬ ‫‪28‬‬ ‫‪398‬‬ ‫ٓؤثؤصطًؤْ هُضًُلُوَ بىؤ بىىىىىىُ تًاس جىىىىىىُباس ‪2011‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪380‬‬
‫و‪ .‬ياط عىًُس‬ ‫ػاوَيع‬ ‫ُٓسن‬
‫‪2011‬‬ ‫عابذ اهذ سَطىي‬ ‫بُػذاسيلشدُِ طًاطِ‬ ‫‪20‬‬ ‫‪381‬‬

‫‪61‬‬ ‫‪59‬‬
‫و‪ .‬لةضمممممويدييةو ‪2111 :‬‬ ‫ويَروو فةلطةفة‬
‫عومساُ ةوة ز شميد‬ ‫‪552‬‬ ‫لةبآلوكراوةكانى‬
‫طوزوُ‬
‫ئةكادميياى هؤشيارى و ثيَطةياندنى كاديران‬
‫‪2111‬‬ ‫ط دب ن لج لجللفشهطولفدا فقل خل للعبافهللل‬
‫‪555‬‬ ‫سالَى (‪)2111 - 2111‬‬
‫ت مجا‪:‬لحشولشهاو‬
‫سالَى‬
‫فمس ع للن قلحشول ‪2111‬‬ ‫‪ 553‬فداافدالبنيلفدرلشراللفدق ن ىل‬ ‫ز‬
‫ضاث‬ ‫نوسةرو وةرطيَرِ‬ ‫بآلوكراوةكان‬
‫‪2111‬‬ ‫حوو و فلف للنق شوو و ل ل يووووال ﺩ‪.‬لك ظملحب ب‬
‫‪2111‬‬ ‫حوو الفدرالفد ووا لولفدهن وو ىل‬
‫‪ 553‬لس س اللفجتم ع الللإ تص ديال‬
‫‪ 523‬فدش يشوو وللفدا ف وو ل–لدلفسووال كاوضني بابكس‬
‫‪2111‬‬ ‫فجملتموووودلفملووووان للفدالدووووا ل زبريللس الفمحال‬ ‫ق لنال‬
‫‪553‬‬
‫لإشل د الفداال ال‬ ‫فمل كزلفدق ن ن لفدالد لدلقو ف ل عبدالضمممىد ز ممميي ‪2111‬‬
‫‪ 553‬فدطب االفدق ن ن الداقالفدزلفجل زبريل صطرىلحشنيل ‪2111‬‬ ‫‪523‬‬
‫فملتاادةلفجلهش ليفلفدا فقل كسيي شٌطٍة‬
‫‪2111‬‬ ‫ِاشي كةزميى‬ ‫‪ 553‬ئايني و د ضةآلت‬ ‫‪2111‬‬ ‫‪ 523‬جالالط دب ن لول ف فلللآلفءل صالح بسوازي‬
‫‪2111‬‬ ‫ؤتاٌى‬
‫ز ضوه ضول‬ ‫‪ 553‬فيىيٍيصً‬ ‫‪2111‬‬ ‫‪ 523‬فءةلفدباثلدلر ش الفدتألخي ال د‪ .‬الربت عيطى‬
‫‪2111‬‬ ‫س سوووالفدتا يوووبليفل ووو ءل ب ىلحممالسا ال‬ ‫اكي قمادز ةمةناُ ‪2111‬‬ ‫ؤى كمممم ٌطس‬
‫‪ 0202‬ضممممال‬
‫‪533‬‬ ‫‪523‬‬
‫شهل ال‬ ‫عصيص‬ ‫زووبةزِووبووٌةو‬
‫فال ووووللل شوووتقبللفدش سوووال ي دلجالال صطرىل ‪2111‬‬ ‫ثسؤذ وةكتةبى بريوِ شياز عومساُ ةوة ز شيد ‪2111‬‬
‫‪533‬‬ ‫‪553‬‬
‫فدالد ال‬ ‫ب دازِشتٍى بةزٌاوة ( ‪ .ُ .‬ك) طوزوُ‬
‫‪2111‬‬ ‫و‪ .‬كوزدؤ عةىل‬ ‫ؤةت‬
‫‪ 553‬ئاغاو شيَخ و د ول‬

‫‪62‬‬ ‫‪61‬‬
‫زؤذٌاوممة كمموزد ط ظمماز ئاواد كسدٌى‪:‬‬ ‫شجنري يةك طفتوطم ومةد ٌى‬
‫‪533‬‬
‫ؤى (‪ 0972‬م ‪ )0970‬د‪ِ .‬يىداد وضيََ ‪2111‬‬ ‫ِةوليَس ضال‬ ‫‪2111‬‬ ‫عةملاٌيممةت و ئممايني عممةق و ئوويَد قةز داغى‬
‫‪532‬‬
‫‪2111‬‬ ‫ٌاو ة نيٍَاك كمةكاُ ئايٍمد و‬ ‫شمممةزي‪،‬ةت كممموزدو ويمممديا‬
‫‪ 533‬ئاضمم كاٌى از ضممةز شجنممري تة طني ٌاويق‬ ‫عةز بى‬
‫ِ شياز ذواز (‪)4‬‬ ‫ياليشلدلليهم ل ‪2111‬‬ ‫لللحتل لل‬ ‫شح‬
‫‪2111‬‬ ‫بةعةز بكسدُ و بةنولةكةكسدُ فةزيد ئةضةضةزد‬ ‫‪:‬لغش ىلناش ىل‬ ‫‪535‬‬
‫‪ 533‬شجنري ِ شياز ذواز (‪)5‬‬ ‫‪2111‬‬ ‫لجا الفدق ن ىليفلفمل ض لعلوىل زفن لل قلسا ال‬
‫‪533‬‬
‫فجل فئملضالفإلنش ن ال‬
‫ُ‪ :‬عةبممممدولسِ ةاُ ‪2111‬‬ ‫ئايني و ئاشاد بريوزِا‬ ‫ئيطىاعين بيَشكضى ‪2111‬‬ ‫كوزد كممماُ و ومممافى ممماز‬
‫شجنري ِ شياز ذواز (‪ )6‬ووٌيف‬ ‫و‪ .‬ز وا انى‬ ‫‪ 533‬خ ٌووضممني شجنممري ِ شممياز‬
‫‪532‬‬
‫و‪ :‬عومسمماُ ةضممةُ‬ ‫ذواز (‪)0‬‬
‫شاكس‬ ‫‪2111‬‬ ‫ؤآل‬
‫خةلين عةبدول‬ ‫ضيطتىى ضياضى ضويطسا‬
‫‪2111‬‬ ‫ْ‪ًَٓ .‬شُظت سديِاْ‬ ‫ٌةتةو يية‪...‬؟‬ ‫‪533‬‬
‫شجنري ِ شياز ذواز (‪)0‬‬
‫‪ 535‬شجنري ِ شياز ذواز (‪ )7‬و‪ .‬كاويممممن حمىممممد‬ ‫ؤممةت لةويطممس‬‫ئممايَ و د ول‬
‫قةز داغى‬ ‫‪ 533‬ضةزد وى حمةوةد عةىل ثاشادا فةزيد ئةضةضةزد‬
‫‪2111‬‬ ‫دل ي سفلي سفل‬ ‫‪ 533‬خ نقنيل‪..‬لحل ي لفع فملفد‬ ‫‪2111‬‬ ‫شجنري ِ شياز ذواز (‪)3‬‬
‫‪2111‬‬ ‫‪ 533‬بةعطيصً و ضةزكوتكسدٌى ذياُ زاوياز وةةود‬
‫‪2111‬‬ ‫ط ظاز كةلتوز‬
‫‪2111‬‬ ‫د‪.‬ل ستل ع ل‬ ‫‪ 533‬فدالدالفالي ب اليفلفد مول‬ ‫‪533‬‬

‫‪64‬‬ ‫‪63‬‬
‫‪2111‬‬ ‫ٌويٍَممةزاٌى كمموزد لةيةكممةوني ئاواد كسدٌى‪:‬‬ ‫‪2111‬‬ ‫ُ‪ِ .‬اشي صاحل‬ ‫ضجيٍ شا‬
‫‪533‬‬
‫ؤح ز ةاُ‬‫‪ 535‬خوىل ثةزلةواٌى عرياقى ٌويَدا ضال‬ ‫و‪ .‬ئازاً ئةوني شواٌى‬
‫‪2111‬‬ ‫ؤداُ ئاواد كسدٌى‬
‫ثةزلةواُ ويَروو ضةزِةل‬
‫كٍيمممماش ابممممساِيي ‪2111‬‬ ‫ل‬ ‫‪533‬‬
‫عاده عةىل‬ ‫و ثيَكّاتةو ئةزكةكاٌى‬
‫وريشويف‬ ‫فمل س عالفدل دلفدصغ ىل‬
‫‪533‬‬ ‫فحلصووو نالفدنمل ن ووواليفل ووو ن ىل‬
‫‪.‬لعولفد لس ا‪:‬ل‬
‫فنتخو و رلب ملو و ىلك لدسوووت ى لول د‪ .‬شوزش طَ عىس ‪2111‬‬
‫فمحالح اللعل‬ ‫‪533‬‬
‫فدا و فقلل ووو لتلدسووت للف لوو مل‬
‫ؤبمرازدٌى زيَبني ةضةُ‬
‫ثيَطة ويمديا لةِةل‬
‫ك دست ىل‬
‫‪2111‬‬ ‫‪ 533‬ضممةزؤكايةتى ئممةوسيكادا ذ‪ .‬ش‬
‫وطتةفا وةلةكياُ‬ ‫ئايَ و و ديَسٌة‬
‫(‪)00‬‬
‫‪2111‬‬ ‫و‪ .‬لةعةز وبيةو ‪:‬‬ ‫‪ 533‬شجنري ِ شياز ذواز ‪02‬‬
‫مم وووزف لفدهنو و ملفدروووالفد ليفل د‪ .‬شوزش طَ عىس ‪2111‬‬
‫‪533‬‬ ‫ياضني عووةز‬
‫فدا فقل(ذ‪.‬لز‪.‬ل‪)31‬ل‬
‫فملووافلالفدش س و الفد و ال ليفل‬
‫نيّممممماٌطري فاكتمممممةز‬
‫فداووو فقلللف ل ن وووالفدتاووو يشل فسيد اضطسد‬
‫‪2111‬‬ ‫وةال بةختياز‬ ‫‪ 533‬طسفتممةكاٌى دميوكساضممى ذ ش‬ ‫‪533‬‬
‫‪2111‬‬ ‫فدشلم ل م لب هً ل‬
‫(‪)04‬‬
‫لشجنري ِ شياز ذواز ‪00‬ل‬
‫ثةيمممممدابوٌى عةملاٌيمممممةت‬
‫‪2111‬‬ ‫ط ظاز كةلتووز‬
‫‪2111‬‬ ‫لمممةتوزكيا عومساٌيمممدا ذ‪ .‬ش‪ .‬فةزيد ئةضةضةزد‬ ‫‪532‬‬
‫‪533‬‬
‫(‪)05‬‬

‫‪66‬‬ ‫‪65‬‬
‫د‪ .‬كوزدؤ عةىل‬ ‫ئيطممالً و ديَسٌممة ئيطممالً ُ‪ .‬حمىممممممممد ز شا ‪2111‬‬
‫‪2111‬‬ ‫واو ضتا ن‪،‬فس‬ ‫تازيخ الفكس الكسدي‬ ‫لةبةزد ً ئةطةز عةملاٌيةتمدا(ذ‪ .‬شالطوٌى‬
‫‪533‬‬ ‫‪533‬‬
‫ت مجا‪:‬لد‪.‬لبهاللعلىل‬ ‫و‪ .‬عومسممماُ طمممَ‬ ‫ش‪ ِ .‬شياز (‪)06‬‬
‫ؤمممةت خةضمممس و ‪2111‬‬
‫زؤذٌاوةٌووضممى كمموزد لممة ِةل‬ ‫شاكس‬
‫‪ 533‬كوزدضممتاٌى عرياقممدا (‪ِ-0990‬ةوةو ٌد‬ ‫‪2111‬‬ ‫ضياضمةتى زوضمميا قةيطممةز‬
‫‪)0225‬‬ ‫‪ 533‬بةزاوبممةز بممةكوزد (‪ِ -08252‬ةضم متياز كمممةواه‬
‫ومممافى ممماز خ ٌووضمممني ٌةوشاد عةىل ئةةةد ‪2111‬‬ ‫كوزد‬ ‫‪)0904‬‬
‫‪ 533‬لةئمممممممةد بياتى ( ‪ .ُ .‬ك)دا‬ ‫‪2111‬‬ ‫بقمي‪:‬‬ ‫لفيفوو و ليفلح وو و ةل‬ ‫فحملطوو و‬
‫(‪)0990-0975‬‬ ‫عبمممدالسشام حمىمممود‬ ‫ال‬ ‫‪ 533‬فدل لدللح ك تًملفدق‬
‫‪2111‬‬ ‫ؤةباٌى‬
‫ضياضةتى طم زِيٍى زووخطماز د‪ٌ .‬وز تال‬ ‫القيطي‬ ‫ل‬
‫‪ٌ 533‬ةتةو يى ٌاو ة كمةزكوك ‪ -‬ذ‪.‬‬ ‫ؤةز‬‫ُ‪ .‬د يعد ويم‬ ‫كوزتة باضيَكى‬
‫ش‪ ِ .‬شاز (‪)07‬‬ ‫‪2111‬‬ ‫و‪ .‬لةئيٍطميصيةو ‪:‬‬ ‫‪ 532‬فةلطةفة ضياضى‬
‫ُ‪ .‬وايك ليصٌبيَسط ‪2111‬‬ ‫ئةٌفاه لةكوزدضتاٌى عريام‬ ‫كازشاُ كاوضيََ‬
‫‪533‬‬
‫و‪ .‬كازشاُ حمةوةد‬ ‫ذ‪ .‬ش‪ ِ .‬شياز (‪)08‬‬ ‫‪2111‬‬ ‫ؤٍاوة كوزدضتاٌى عريام ئاواد كسدٌى ‪:‬‬
‫ِةوال‬
‫‪535‬‬
‫ئ ث شضممي ُ لة ممةوكةو بمم بممممةختياز نممممةباز ‪2111‬‬ ‫ٌةوشاد عةىل ئةةةد‬
‫‪533‬‬
‫شاو يظ‬ ‫ئةزك ذ‪ .‬ش‪)09( .‬‬ ‫ُ‪ .‬وممممازتني ظمممماُ ‪2111‬‬ ‫ؤةت‬
‫ئاغا شيَخ د ول‬
‫‪2111‬‬ ‫عابد خالد ز ضوه‬ ‫بةشدازيكسدٌى ضياضى‬ ‫بسوٌةضَ‬ ‫‪ 533‬بةزطى دوو ً‬
‫‪533‬‬
‫ذ‪ .‬ش‪)02( .‬‬ ‫ؤىاٌيةو ‪:‬‬‫و‪ .‬لةئةل‬

‫‪68‬‬ ‫‪67‬‬
‫تسااةةةةة تاسويةةةةة وايااةةةةية تاليف‪ :‬حاو اسفع‬ ‫طًظىىتٌِ فًىىذساأل هُدَوهَىىُتِ ْ‪ .‬عُبىىىىىىىىىىىىىىىذوهَآل ‪2111‬‬
‫‪2111‬‬ ‫تملمجة‪:‬‬ ‫ح ل "ال عب ال ملتي"‬ ‫عُُضّ‬ ‫ًٌٓاساتذا ذ‪ .‬ش‪)00( .‬‬
‫‪533‬‬ ‫‪532‬‬
‫عبةةةةرالملحماش حممةةةة ت‬ ‫و‪ .‬طىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىُسداس‬
‫ال ياي‬ ‫عبذاهلشيٍ‬
‫كىستُيىىىىىىُن هُتاواُىىىىىىُكاُِ ْ‪ُ :‬ىسّ تاهَُباُِ ‪2111‬‬ ‫كىىىىسدْ ثشطىىىِ داُثًَىىىذاُاُِ ُهًى عُبذوهَآل ‪2111‬‬
‫‪533‬‬ ‫‪535‬‬
‫سريٌَِ عرياق درّ طُك كىسد و‪ .‬ػاُاص سًَضّ‬ ‫دَطتىوسّ‬
‫طُػىىىىُكشدُِ طىىىىُسًايُداسّ فُسيذ ُٓطُطُسد ‪2111‬‬ ‫‪2111‬‬ ‫تري سيىىىىىىىىىىضَ ُٓسدَػىىىىىىىىىىُْ عادي عُك‬
‫‪533‬‬ ‫‪533‬‬
‫هُكىسدطتاُذا‬ ‫ًُتشطًُكاْ‬
‫طًاطىىىىىُ هىىىىىًَُُىاْ بىىىىىىريو و‪ .‬عظفةةةةةةةةةةةةةةةةةةةةةةمل ‪2111‬‬ ‫‪2111‬‬ ‫ٓاًادَكشدُِ‪:‬‬ ‫ضشاّ ًاهَُ ُٓراسَكاْ‬
‫‪532‬‬ ‫‪533‬‬
‫عبرال يا‬ ‫جًَبُجًَلشدُذا‬ ‫عُك جؤ‬
‫ْ‪ ًِٓ .‬ؤُؤاايُس ‪2111‬‬ ‫كىسد طُهًَلِ ب دَوهَُ‬ ‫‪2111‬‬ ‫كُهتىس – رًاسَ (‪)3‬‬
‫‪533‬‬
‫‪ 535‬صجنىىىىىريَ ُاًًولىىىىىُّ كىىىىىىسد و‪ .‬سيَبىاس تؤفًا‬
‫هًًُذياّ جًٔاًُذات رًاسَ(‪)1‬‬ ‫طىىًلؤءسيضَ بىىُصًاُِ طىىادَ ‪ُ -‬ىطىىًِِ ‪ٓ :‬اطىىت‬
‫هُديلتاتؤسيىىىىىىىىىىىُوَ بىىىىىىىىىىىؤ ْ‪ .‬د‪ .‬ج ػاسة ‪2111‬‬ ‫كاليّ‬ ‫عُجاًُُ‬
‫‪533‬‬ ‫‪533‬‬
‫و‪ .‬كاسصاْ ةٌذ‬ ‫داىكشاطِ‬ ‫و‪ .‬هُفاسطًُوَ‪:‬‬
‫ًىىىىىىىىىىىؤديَوِ حضبايىىىىىىىىىىىُتِ ٓىىىىىىُُىَس حظىىىىىىًَّ ‪2111‬‬ ‫كاوطًَّ بابُكش‬
‫باصطش‬ ‫‪ 533‬هُكىسدطتاْ‬ ‫ُىىىىىىىىُوصاد عىىىىىىىىُك ‪2111‬‬ ‫كىسدطتاْ‬
‫‪533‬‬
‫ر‪ .‬ص‪ٓ .‬ؤػًاسّ (‪)25‬‬ ‫ُٓ ُد‬

‫‪71‬‬ ‫‪69‬‬
‫‪2111‬‬ ‫فلاةةةةةةةةةةفة الر ملا يةةةةةةةةةةة د‪ً .‬ذ عضيض‬
‫‪ :‬ةظّ بن ويع‬ ‫‪ 533‬االجتماعية‬
‫ر‪ .‬ص‪ٓ .‬ؤػًاسّ (‪)26‬‬
‫‪2111‬‬ ‫ْ‪ً .‬ؤسيع باسيًُ‬ ‫دَوهَُتؼاسّ ديَشيّ‬
‫و‪ .‬عىمساْ حُطُْ‬ ‫‪ 533‬ر‪ .‬ص‪ٓ .‬ؤػًاسّ (‪)27‬‬
‫ػاكش‬
‫‪2111‬‬ ‫ْ‪ًًُِ .‬اْ مساس‬ ‫ٓايّْ طًاطُ‬
‫‪533‬‬
‫و‪ .‬ياط عىًُس‬ ‫ر‪ .‬ص‪ٓ .‬ؤػًاسّ (‪)28‬‬

‫‪72‬‬ ‫‪71‬‬

You might also like