You are on page 1of 38

‫ئينتةرنيَت‬

‫دةروازةيةك بؤ تاقى كردنةوةى‬


‫باوةرِ و رِةوشت و ذيرى‬

‫ئامادةكردنى‬
‫ثشتيوان حممد كةالري‬

‫لە باڵوکراوەکانى‬
‫ماڵپەڕی بەهەشت و وەاڵمەکان‬

‫‪ba8.org‬‬ ‫‪- walamakan.com‬‬


‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫بسم الله‪ ،‬والحمد لله‪ ،‬والصالة والسالم عىل رسول‬


‫الله وعىل آله وصحبه ومن اهتدى بهداه ‪ ،‬أما بعد‪:‬‬
‫دةروازة‬
‫ئينتةرنيَت طةورةترين شؤرِشييَةة ةيةره لةدايداتيَت‬
‫دييةهينانى ناندييتدا وةتييةرتناوترين طؤرِةثانيية تييؤ تييا ى‬
‫كرنةوةه ((تاوةرِ و رِةوشت و ذيره))‪.‬‬
‫ضاكةكردن دةرطاه واالاية وةلةروةلا خراثيةكاري‬
‫دةرطاه واالاية‪.‬‬
‫ئةو كةةةه ئادوودةه ئينتةرنيَتةو تةكاره دةليَنىَ‬
‫ئانادة دةلةر ووتةيةك كية دةيلايىَ و تيةئارةنووه خيؤه‬
‫ئةرِوانىَ ‪ ،‬نةضاوديَر لةية و نةتةرتةةت و نةةنوور!!‬
‫تييةالائ ئةطييةر ليياتوو ئييةو كةةيية ئييارةنوو خوانتييوو‬
‫تةضاكة ‪ ،‬و ودوورتني توو وةثاشيةرِذذه ديةيادتوو ئيةوة‬
‫‪2‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫خواه طةورة دةكات تةضاوديَر و تووشى تياوان ناتيَيت‪،‬‬


‫وةتةثيَضةوانةشةوة‪:‬‬
‫ئةطييةر ةيينووره تييؤ ئارةنووةكييانى دانييةنا وشييويَن‬
‫ئييارةنوو و مةتةةييتةكانى كييةوت وةثاشييةرِذذه دييةياد‬
‫نيييةتوو ئيييةوة تييىَ طوميييان دةكةويَتييية داوه تاوانيييةوة‬
‫وةةةرئةجنائ تووشى ةةرشؤرِه و نةديلى ئةتيَت‪.‬‬
‫تؤية مرذظى ذير ئةو كةةةية ئينتيةرنيَت تيؤ كياره‬
‫ضاكةخوانه تةكاردةليَنيَت‪ .‬وةثشت تةخؤه ناتةةتيَت‬
‫تةداةو خودا دةكاتة ضاوديَرو ثاداثشتى تاوةكو نةكةويَتة‬
‫نيَو طيَيااوه تاوانيةوة كةةيةرزرانتوون ديةو طيَيااوة نذر‬
‫ئةةتةمة‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫تؤييية ثيَويدييتة لييةر كاتيَييب تةشييداره ئينتييةرنيَت‬


‫دةكييةيت دةتيَييت تةشييداره كرنةكييةت شييةر ى تيين و‬
‫ةدةغةكراو نةتن وةكو ((نووةيينى تاتيةت و كيؤميَنتى‬
‫ني يارِةوا و ناتيييةهىَ ‪ ،‬هنيَيييودان و زرييييودانى خيييةداب ‪،‬‬
‫تناوكردنةوةه دةنطوتيا و ليةواداى تيىَ تناغية و درذ ‪،‬‬
‫كردنييةوةه ةييايتة تةدرِةوشييتيةكان‪ ))...‬وة لييةركاتيَب‬
‫رِةخنةيييةكت دةتاتييةتيَب لييةتوو ثيَويدييتة رِةخنييةكانت‬
‫ناندتى تن‪.‬‬

‫* ******‬

‫‪4‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫زةنطى ئاطاداركردنةوة‬
‫مرذظى ذير دةتيَت ئاطاداره لةنطاوةكانى شةيتان‬
‫تيَت‪ ,‬شةيتان تةردةوائ دةلةوداى دةخشتةتردنى مرذظة‬
‫تةرةو تاوان و خراثةو دووركةوتنةوة دةخوا‪ ,‬وةكو‬
‫خواه ثةروةردطار دةزةرمويَت‪َ .....[ :‬والَ تَتَّبعُواْ‬
‫ني ] البقرة‪168‬‬ ‫الش ْيطَان إنَّهُ لَ ُك ْم َع ُد ٌّو ُّمب ٌ‬
‫ُخطَُوات َّ‬
‫واتة‪:‬شويَن لةنطاوةكانى شةيتان مةكةون ضونةة‬
‫تيَطومان ئةو دوذمنيَةى ئاشةراتانة‪.‬‬
‫ثيَويدييتة متمانيية تييةئ دوذمنييةمان نةكييةين تاضييةند‬
‫تني تةداةو تيةننا ثشيت‬ ‫خاوةنى دين و ئاين و ناندتي‬
‫تةخوا تبةةتني تيؤ ئيةوةه ثاريَوراوميان تةيات ديةكاره‬
‫تاوان و خراثةكاره‪ ,‬لةر مرذظيَب ثشتى تةخؤه تةةيت‬

‫‪5‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫ئةوة ةةرئةجنائ تووشيى تياوان دةتيَيت وةلةركةةييَب‬


‫ثشتى تةخودا تةةيت ئيةوة تيىَ طوميان خيودا ديةتاوان‬
‫دةيثاريَويَت‪.‬‬
‫تاقى كردنةوة‬
‫ئينتيييةرنيَت طيييةورةترين وتا انةيييية تيييؤ تيييا ى‬
‫كردنييةوةه ئارةنووةكييان‪ ,‬ئةطييةر ضيياويَب تة ورئانييدا‬
‫شيَنني تؤمان دةردةكةويَت كةيوةف _عليه السالم_‬
‫كيية يةكيَةيية دةثيَمةمبييةرةكان كاتيَييب تووشييى تييا ى‬
‫كردنيييةوة تيييوو دةالييييةن (خيَوانيييى يييةنيوي ميدييير)‬
‫دةتةرامبييةر ئارةنووةكييانى تةثةديية لييةدانات و متمانييةه‬
‫تييةخؤه نييةكردو ثييةناه تييردة تييةر خييودا وةثاشييان‬

‫‪6‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫زةرمووه‪ :‬ئةطةر خودا ثاريَوةرئ نةتوايية ئيةوة تووشيى‬


‫داويَن ثيدى دةتووئ‪.‬‬
‫ترِوانيية ئييةه ئيمانييداره خؤشةويدييت وتا انييةه‬
‫(يوةف) وتا انةه تاوةرِو رِةوشيتة وةخيواه طيةورة‬
‫ئةئ تةندة خؤشةويدتةه خؤه دةرتيان كيرد دةطيَيااوه‬
‫ئةو تةداةكةية ضونةة ثيةناه تيؤ خيوا تيرد ‪ ،‬نياتََ تلايَيَ‬
‫نذرتوونَ خراثةو رِووتَ نذريَب دة ئازرةتان و ئارةنووة‬
‫نذرةكامنان ناتوانني ئارائ تطرين ‪.‬‬
‫دةكةين تؤ ثةند‬ ‫ئيَمة منوونةه (يوةف)ت تؤ تا‬
‫لييةموومان كورتةيييةك دييةو لؤكارانيية تييا‬ ‫وةرطييرت‬
‫دةكيييةين كييية دةالييييةن ذنةكيييةي ثاشييياي ميديييرةوة‬
‫تةكارليَنرا تؤ دة خشتةتردنَ يوةف ‪ -‬ليية اددينئ –‬

‫‪7‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫و رِاكيَشانَ تؤ داويَن ثيدَ‪ ،‬كة تةرِاةيت مةكر و زيَلايَ‬


‫ئييةو ئازرةتيية تا يةردنةوةيييةكَ نذر طييةورة تييوو تييؤ‬
‫يوةييف‪ ،‬و ئةطييةر زييةن َ و تةخششييَ خييواي طييةورة‬
‫نةتوايييييية رِنطييييياري نيييييةدةتوو‪ ،‬طيييييةورةيَ ئيييييةئ‬
‫تا يةردنةوةيةش دةوةدا دةردةكةويَت كة لةموو شتيَب‬
‫ئاةييان و زةرالييةئ تييوو تييؤ ئييةوةي يوةييف ئييةو تاوانيية‬
‫ئةجنائ تدات دةوانةش‪:‬‬
‫يةكييةئ ‪ :‬ئازرةتةكيية خييؤي تييانطَ يوةيي َ كييرد‬
‫ئةمةش رِيَخؤشةاريَةَ طةورة توو‪ ،‬ضونةة تانط كردنيَ‬
‫ثياو دةاليةن ئازرةتةوة وةكو تانط كردنَ ئيازرةت نيية‬
‫دة اليةن ثياوةوة‪ ،‬كة ئيازرةت تيانطَ ثيياوي كيرد ئيةو‬
‫كييات ئييةو دةمثييةرة دةرونيانييةي كيية دييةالي ثييياو لةييية‬

‫‪8‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫ناميَنيَيييت‪ ،‬وةكيييو ترةيييان دييية خؤتةدةةيييتةوةنةدانَ‬


‫ئازرةتةكة ياخود لاواركردنة كةةوكار و‪ ...‬لتد‪.‬‬
‫دووةئ ‪ :‬يوةف دة ماداةكةيانيدا تيوو واتية كةةييَةَ‬
‫نامؤ نةتوو تاوةكو خةداةَ طومان دة ضيوونة ذوورةوةي‬
‫تةةن‪.‬‬
‫ة ييَيةئ ‪ :‬ئازرةتةكيية لييةموو دةرطاكييانَ كؤشييةَ‬
‫داخديت كية ئةمييةش ترةيَ ئييةوةي نةليَشيت خييةداةَ‬
‫ثيَيان توانن‪.‬‬
‫ضييوارةئ ‪ :‬لييانَ يوةيي َ دةدا تييؤ ئييةوةي ئيشيية‬
‫خراثةكةي دةطة َ تةات‪.‬‬
‫ثيَنجييةئ ‪ :‬يوةييف طييةنو تييوو ثادانييةري نينيياش الي‬
‫طةنو نذر نياترة‪.‬‬

‫‪9‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫شةشةئ ‪ :‬ئازرةتةكية طيةورةي يوةيف تيوو دةتيوو‬


‫طويَرِايةداَ تواية دة لةر زةرمانيَب كة ثيََ دةكرد‪.‬‬
‫حةوتةئ ‪ :‬يوةيف كؤيلية تيوو ثادانيةري نينياش الي‬
‫كؤيلة نياترة وةك دة كةةيَةَ ئاناد‪ ،‬ضونةة كؤيلة لةر‬
‫تة ضاوي ةووكةوة ةةير دةكريَت‪ ،‬تؤية دة ئاترِوضيوون‬
‫ناترةيَت‪.‬‬
‫لةشييتةئ ‪ :‬يوةييف كةة ييَةَ نييامؤ تييوو ديية ودايياتَ‬
‫ميدر‪ ،‬كةةَ غةريب و نامؤش دة ئاترِوضوون ناترةييَت‬
‫وةكو كةةيَب كة خةداةَ ودااتةكة تيَت‪.‬‬
‫نؤيييةئ ‪ :‬ئازرةتةكيية هييوان تييوو‪ ،‬ثادانييةري نينيياش‬
‫دةطة َ ئازرةتَ هواندا نذر نياترة‪.‬‬

‫‪10‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫دةييييةئ ‪ :‬ئازرةتةكييية خييياوةن دةةيييةداات تيييوو‬


‫دةيتوانَ ئةطةر يوةف ئاشةراش تيَت تةرطري ديَبةات‪.‬‬
‫يانوةيةئ‪ :‬ميَردي ئازرةتةكة غريةتَ نةتوو‪ ،‬ضونةة‬
‫ةةرةرِاي ئةوةش كة تية ذنةكيةي نانيَ ثيَيَ وت داواي‬
‫ديَخؤشبوون تةية تيؤ تاوانةكيةت و كاردانيةوةي خراثيَ‬
‫نةتوو‪.‬‬
‫دوانوةيةئ‪ :‬ئازرةتةكة هطة دة خيؤي ميةكر و نياني‬
‫ئازرةتانَ تريشَ تةكارليَنا‪.‬‬
‫ةيانوةيةئ‪ :‬لةرِةشةي ئةوةي دية يوةيف كيرد كية‬
‫دةكات‪.‬‬ ‫ئةطةر نيناي دةطة َ نةكات ئةوا ةج‬
‫ةةرةرِاي لةموو ئةو ئاةيانةاريانة يوةيف – ليية‬
‫اددنئ – كؤداَ نةدا و ئيارامَ طيرت‪ ،‬و داواي دية خيواي‬

‫‪11‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫وةدايامَ داييةوة و‬ ‫طيةورة كيرد رِنطياري تةيات‪ ،‬ئيةوي‬


‫رِنطاري كرد‪.‬‬
‫دةةا طةجنانَ تةرِيَومان يوةيف ئاةيا تية ةيةتر و‬
‫ئارائ تن‪ ،‬و رِةنامةندي خواي طيةورة نا َ تةيةن تةةيةر‬
‫ض ييَايَةَ كييةمَ دونياييييدا كيية ديية ثيياش تييةواو تييوونَ‬
‫لةةت تة تيَواري و ثةشيمانَ و تيَتا يةتَ و تاوانبياري‬
‫دةكةيت‪.‬‬

‫* ******‬

‫بةربةستةكانى تاوان لة ئينتةرنيَت دا‬


‫‪12‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫ئن تةةةةهن نى بةة ة مهبهسةةةةتىن‬ ‫‪١‬ـ بةةةةهيَنا ىن َ‬


‫ديَنى يراو‪:‬‬
‫ثيَويديييييتة كاتيَيييييب ئينتيييييةرنيَت تيييييةكاردةليَنى‬
‫ئاميياجنيَةى دييياره كييراوت لييةتيَت و دييةكاتيَةى دييياره‬
‫كيييراودا و تيييؤ مةتةةيييتيَةى رِوون و ئاشيييةرا تيييةكاره‬
‫تنيَنيت‪ ,‬تةالائ دةكاتى تىَ مةتةةت طةرِان تةئينتةرنيَتدا‬
‫تييةزريِذ‬ ‫تييىَ طومييان تووشييى تيياوان دةتيييت و كيياتي‬
‫دةدةيت‪.‬‬
‫‪٢‬ـ لهخواترسَن (التقوى)‪:‬‬
‫دةخواترةيييان طيييةورةترين يييةدامان و تةرتةةيييتة‬
‫دةتةرامبيييةر تييياوان وةكيييو ئيميييامى (اتييين ا يييونه)‬
‫زةرمويييةتى‪(( :‬ئييةه ئييةو كةةييةه دييةخوا دةترةيييت و‬
‫خاوةنى تاوةرِيت‪ ,‬تاوةرِو كيردةوة ضياكةكانت ميةطؤرِة‬
‫‪13‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫تةكةةاةى تياوان و خراثية‪ ,‬و ئيارائ تطيرة‪ ,‬و دةشيويَن‬


‫ئارةنووةكانييييت لييييةنطاو ليييية َ مييييةطرة)) ثاشييييان‬
‫دةزةرمويَت‪(( :‬نا َ توون تةةةر تاواندا طةورةترين ضيَا‬
‫وةرطرتنة‪ ,‬تاشة نياتينى ئيةو كةةيةه تياوان تةةيةريدا‬
‫نادابووة ضةندة داماو و كةةاةة))‪.‬‬
‫ثيَويديييتة مرذظيييى موةي يلامان كاتيَيييب ئينتيييةرنيَت‬
‫تةكاردةليَنىَ دوورتةةويَتةوة ديةو ةيايت و ماداثةرِانيةه‬
‫كةووروذيَنييةرن ‪ ،‬لييةروةلا دييةو ثيَطانييةه كيية وتييةه‬
‫ناشرينى تيَيدا تناودةكريَتيةوة ليةروةلا ديةو تاتةتانيةه‬
‫كةئارةنووت ئةتوويَنن وة دةو ويَنانةه كةئاترِووتةرن‪.‬‬
‫ئةطةر ميرذظ ئارةنووةكيانى دوورنةخاتيةوة ديةكاره‬
‫خراثيية ئييةوة تيىَ طومييان شييويَنى دةكييةوهَ و ئييةجنامى‬

‫‪14‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫ئييةدات‪ ,‬وةمنوونييةه ئييارةنووه مييرذظ وةكييو كةرةةييتة‬


‫داطريةيييياوةكانة وةكييييو (نييييةوت_ تةنوين‪...‬لتييييد)‪,‬‬
‫لةرضييةندة دييةئاطرةوة دوورتيَييت ئةوةنييدة ثيياريَوراوتر‬
‫دةتيَت‪ ,‬وةتةثيَضةوانةوة لةرضةندة نويب تيَت ئةوةنيدة‬
‫ئارةنووةكان نياتر دةتوويَن‪.‬‬
‫‪٣‬ة هزةن ةهيردن‪ :‬لؤكاريَةى تر تؤ ةيةرزرانتوون و‬
‫دةرتانتوون دةتاوان (نةنةر نةكردن)ة‪.‬‬
‫دةتةر ئةوة ئينتةرنيَت ضةندةلا ويَنيةه ئاترِووتيةره‬
‫تيَداية ثيَويدتة مرذظ ضاوه خؤه ديةو ويَنانية تثاريَويَيت‬
‫تييؤ ئييةوةه دداييى لةةييت تييةئارامى تةييات ضييونةة ضيياو‬
‫ئاويَنيييييةه دداييييية وةضاوثؤشيييييني دةتيَتييييية ماييييييةه‬
‫تةرتةةييتةردنى ئارةنووةكييان‪ ,‬وةخييواه ثييةروةردطار‬

‫‪15‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫َ اهم ْم َوَْْ َظوُوا‬


‫ني يَغُضُّوا م ْْ ََْْ َ‬
‫ْم ْؤمن َ‬
‫دةزةرمويَت‪[ :‬قُل لل ُ‬
‫َ نَ عُو َن]‬ ‫وْ ُذ ْم ََل َ َ َْْإ ه َُ ْم إ َّن َّ‬
‫انَ َخب ٌ َ ا يَ ْ‬ ‫فُ ُه َ‬
‫النور‪30‬‬
‫واتة ‪ :‬ئةه ثيَمةمبةر تة ثياوانى ئيماناران تلاََ ‪ :‬تا‬
‫ضاويان تثياريَون (دةةيةرجندانى ئازرةتيانى ناميةحرةئ)‬
‫لةروةلا ناموو و ةورةتى خؤييان دةحيةرائ تثياريَون‬
‫تيَطومان ئةوة ثاكرتو ثوخترتة تؤيان (تؤ د َ و دةروون‬
‫ورواداةت و رذح و الشةيان) تةرِاةتى خيوا ئاطيادارة تيةو‬
‫لةدادوكةوت و رِةزتارانةه كة دةيةةن ‪.‬‬

‫‪٤‬ة ووندبوو هوة و جهخ يرد هوة‪:‬‬

‫‪16‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫مرذظ دةئينتةرنيَت نذر لةوا َ و تاتةت دةخويَنيَتةوة‬


‫يان دةيبيدتىَ تؤية ثيَويدتة ووردتيَتةوة ديةو تاتةتانية‬
‫نيييةوةك درذتييين وةثيَويديييتة تةرِاةيييتةوخؤه تناوييييان‬
‫نةكاتييةوة تيياوةكو ددانيييا دةتيَييت دةرِاةييت و دروةييتى‬
‫لةواداةكة‪.‬‬
‫ئةطيةر لياتوو لةواداةكيية ضياكةو خيَييره تيَيداتوو تييؤ‬
‫موةلامانان ئيةو كاتية ثيَويديتة دةةيةر موةيلامان ئيةو‬
‫لةواالانة ثشت رِاةت تةاتةوة و ثاشان تناويان تةاتةوة‬
‫وةضيييةندةلا ميييرذظ ئينتيييةرنيَت وةكيييو ةةرضييياوةيةك‬
‫تةكاردةليَنىَ وائةنانىَ ةروشةو لةداةه تيَدانى ية‪.‬‬
‫وةثيَمةمبةره خوا (‪ )‬دةزةرمويَت‪ (( :‬إظه ابملهء‬
‫إذاب َن ْدث ْكل ما َمسع)) رواه مسلم واتة‪ :‬ئةوةندة‬

‫‪17‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫تةةة مرذظ تةدرذنن ئةذمار تةريَت كة طويََ دةلةر‬


‫شتيَب توو تيطيَرِيَتةوة‪.‬‬
‫اءم ْم‬
‫{وإ ََا َْ ُ‬ ‫وةخواه ثةروةردطار زةرموويةتى‪َ :‬‬
‫اله ُسول‬ ‫اْلَْوف َ ََاعُواْ ْه َولَ ْو َهدُّوهُ إ ََل َّ‬ ‫َ َْم ٌه م َْ األ َْمْ ََو ْ‬
‫يْ يَ ْستَنبطُونَهُ م ْن ُذ ْم َولَ ْوالَ‬ ‫َّ‬
‫َوإ ََل َ ُْوِل األ َْمه م ْن ُذ ْم لَ َعل َمهُ الذ َ‬
‫الش ْيطَا َن إالَّ قَليالً‬
‫ض ُل ان َعلَْي ُك ْم َوَه ْْحَتُهُ الَتَّبَ ْعتُ ُم َّ‬
‫فَ ْ‬
‫}النساء‪83‬‬
‫وةناناه ثايةتةرن ( بدادرمحن ادديدده) دةرتيارةه‬
‫ئيييةئ ئايةتييية دةزيييةرمويَت‪(( :‬ديييةئ ئايةتييية خيييواه‬
‫ثييةروةردطار زيَييره ئيمانييداران دةكييات لييةر لييةوا َ و‬
‫دةنط و تاةيَةيان تيديت ثيَويديتة رِاةيتةوخؤ تيناوه‬
‫نةكةنييييييةوة تؤييييييية لةرلييييييةوادايَب كةثةيوةةييييييتة‬

‫‪18‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫تةموة يلامانانةوة ثيَويدييتة تطةرِيَتييةوة تييؤاله نانايييانى‬


‫ئايينى و ثاشان ئةوانةه كةخاوةنى لورو تريو ناندت و‬
‫رِاوتؤضيييوونن‪ ,‬كيييةدةتوانن ضاكديييانه و ضييياكةخوانه‬
‫هياتةةنةوة دةطةندةداى و خراثيةكاره تةشييَوةيةك تيري‬
‫دةكةنييةوة ئةطييةر ئييةو لةواالانيية دداخؤشييةةر تيَييت تييؤ‬
‫ئيمانيييداران و ةيييووده تيَيييداتيَت تيييناَوه دةكةنيييةوة‬
‫تةثيَضيييةوانةوة ئةطيييةر تييياوان و نييييانى تيَيييداتوو تيييؤ‬
‫موةلامانان ئةوة دايدةثؤشن و تناوه ناكةنةوة‪.‬‬

‫تؤييية خييواه ثييةروةردطار زةرموويييةتى‪.. [ :‬لَ َعل َم هُ‬


‫يْ يَ ْس تَنبطُونَهُ م ْن ُذ ْم ‪ ]...‬س وها النس اء(‪ )83‬واتيية‪:‬‬ ‫َّ‬
‫ال ذ َ‬
‫ئةوانة خاوةنى ناندت و تريورِان دةطةنة ئةجنائ تةلؤه‬
‫ذيره و ناندتيانةوة‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫دانايى ئةوةية ميرذظ رِاوتؤضيوونى خيؤه تثياريَوهَ و‬


‫ئاشييةراه نييةكات تيياوةكو رِووداويَييب ثيَويدييتى دةكييات‬
‫تيَت‪.‬‬ ‫وةثيَويدتة دوورتني و رِاويَاكاري‬
‫ئيةوةه نانديتى تيَيت‬ ‫كةةى تويَيوو لةداةشية ثييَ‬
‫ئيييةوةه تييىَ تطيييات وةالائ‬ ‫ووتييية دةردةتييرِهَ و ثيييَ‬
‫ئةوةه تا ى تةاتةوة ةتايشيى خيةداب‬ ‫ئةداتةوة و ثيَ‬
‫دةكييات وةةةرنةنشييتى خييةداب دةكييات دواه ئييةوةه‬
‫ةييوثا كييراون‪ .‬وةتويَييوه و لةداةشييةيى ثةشيييمانى‬
‫دةدواييية وةدةةييةرخؤه و ليَمنييى تيَييوةه و ةييةالمةتى‬
‫دةدواوةية‪.‬‬
‫‪٥‬ة خواى ثهنوةندطَن ضَوديىرة‪:‬‬

‫‪20‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫هيييوانرتين ئامؤذطارييييةك تيييؤ ميييرذظ ((ضييياوديَره‬


‫خوداييية))‪ .‬لةركةة ييَب خييودا تةييات تةضيياوديَر تةةييةر‬
‫خؤيييةوة ئييةوة ةييةالمةت و ثيياريَوراو دةتيَييت دييةتاوانى‬
‫ئينتةرنيَت‪.‬‬
‫مرذظى موةلامان تةهوانى دةئ ناوةرِذكة تىَ دةطيات‬
‫و تريه ىلَ دةكاتيةوة ضيونةة ثيةننانى ليةموو اله خيوا‬
‫ئاشةراية وةلةركاتيَب مرذظ كاريَةى تيةننيَنى ئةجناميدا‬
‫(ضيياك تييوو يييان خييراث) خييواه ثييةروةردطار ئاشييةراه‬
‫دةكات‪.‬‬

‫* ******‬

‫ووتةى زانايانى ثيَشني‬


‫‪21‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫*(تاوكى حانئ ةةدةمةه كورِه دينار) زةرمويةتى‪:‬‬


‫((لةركةةيَب ثةيوةنده نيَوان خيؤه و خيواه ضياك‬
‫تةيات ئيةوة خيواه ثيةروةردطار ثةيوةنيده نيَيوان ئييةو‬
‫مرذظييية و خيييةداةى ضييياك دةكيييات‪ ,‬وةتةثيَضيييةوانةوة‬
‫لةركةةييَب ثةيوةنييده نيَييوان خييؤه و خييوا تيَييب تييدات‬
‫ئةوة خواه ثةروةردطار ثةيوةنده نيَوان ئةو و خيةداةى‬
‫تيَب دةدات‪.‬‬
‫وة ئةطةر خواه ثةروةردطار ييةكيَةى خيؤش تويَيت‬
‫ئييييةو كةةييييةيان خييييؤش دةويَييييت‬ ‫ئيييةوة خييييةداةي‬
‫خييوا رِ ييى ىلَ تيَييت ئييةوة خييةداةي‬ ‫وةلةركةةيييَةي‬
‫رِ يان ىلَ دةتيَت‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫*(مدتميير كييورِه ةييليَمان) دةزييةرمويَت‪(( :‬مييرذظ‬


‫دييةننيَنى شييةودا تووشييى تيياوان دةتيَييت تييةالائ كييةرِذذ‬
‫توويييةوة كةةاةييى و داميياوه تاوانةكييةه ثيَييوة ديييار و‬
‫ئاشةراية))‪.‬‬
‫*(اتن ا ونه) دةزةرمويَت‪(( :‬مرذظ نذرهار تاوانيَب‬
‫تةننيَنى ئةجنائ دةدات خوا ثيَى ناخؤشة‪ ,‬خواه طةورة‬
‫ئييةو تاوانيية ئاشييةرا دةكييات ئةطييةر دواه ماوةيييةكى‬
‫تاةييى تاوانبارةكيية دةكييةن‬ ‫تيَييت وةخييةداةي‬ ‫نذري ي‬
‫ئةطةر تةرضاويشيان نةكةوتبيَت‪.‬‬
‫وة رِةنطيية لةنييديَب هييار خييواه ثييةروةردطار دييةنيَو‬
‫خةداةدا ئاترِووه مرذظى تاوانبار تبات تؤ ئةوةه لةرضى‬
‫تاوانى لةية ئاشيةراتيَت وة تيؤ ئيةوةه توانريَيت خيواه‬

‫‪23‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫ثةروةردطار كردةوةه ليض كةةيَب وون ناكيات تاوانبيار‬


‫تيَيت ئيةوة‬ ‫تيَت يان ضاكةكار‪ ,‬خيؤ ئةطيةر ضياكةكاري‬
‫خواه ثةروةردطار ضاكةه ئةو كةةة ئاشةرا دةكات تيؤ‬
‫ئةوةه خةداةى خؤشيان تويَت))‪.‬‬
‫*(اتيييين ا ييييونه) دةزييييةرمويَت‪(( :‬كييييردةوةه‬
‫كةنارطريه نذرهار ةةرئةجنائ ئاشةرا دةتيَت‪.‬‬
‫ضةندةلا خواثةرةيت لةيية دةثيةننانى و ننيَنيى دا‬
‫دةتيييةر ةيييواه خيييوا ييييان دةتيييةر طيييةورةه خيييوا وان‬
‫دييةئارةنووةكانى دةليَنيَييت تييؤنى خؤشييى ضيياكةه ئييةو‬
‫كةةة دةنيَو خةداةدا تناودةتيَتةوة تىَ ئةوةه توانن ئيةو‬
‫كةةة دةكويَية!!‬

‫‪24‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫وةلةرضييةندة ئييةو مرذظيية دييةتاوان دوورتةةويَتييةوة‬


‫ئةوةندة تؤنى خؤشى ضاكةكانى نذرتر دةتن‪ ,‬وةلةندهَ‬
‫هييار دواه مردنييى ثييياويَةى ضيياك تييؤنى خؤشييى لييةر‬
‫دةميَنيَتةوة وةخيةداةى تةضياكة تاةيى دةكيةن و نياوه‬
‫دةتييةن منوونييةه نانايييانى خوانييا لةنييديَةيان دواه‬
‫دةكيريَن وةلةنيديَةى ترييان‬ ‫ةةدةا َ ديةمردنيان تيا‬
‫ناويييان لييةر دةميَنيَتييةوة تيياوةكو رِذذه دوايييى تييةثيَى‬
‫كردةوة ضاكةكانيان‪.‬‬
‫تةالائ ئةطةر مرذظيَب تاوانبارتوو ئةوة تؤنى ناخؤشى‬
‫تاوان تةنيَو خةداةدا تناودةتيَتةوة تاوةكو خةداةى رِ يان‬
‫ىلَ دةتيَت))‪.‬‬

‫‪25‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫*(ابوو الودرءا ) دةزةرمويَت‪(( :‬مرذظ تاوانيَيب دةكيات‬


‫ديييةننيَنى دا خيييواه ثيييةروةردطار رِ دةخاتييية ددايييى‬
‫ئيماندارانةوة تةرامبةر تةو مرذظة تىَ ئةوةه ئةو مرذظية‬
‫لةةت تةات))‪.‬‬
‫*(اتيين ا ييونه) دةزييةرمويَت‪(( :‬لةرضييةندة مييرذظ‬
‫خيييييواه ثيييييةروةردطار تةطيييييةورة توانيييييىَ و رِيَيييييو‬
‫دةثةرةتشةكانى تطيرهَ ئةوةنيدةش خيةداب ئيةو مرذظية‬
‫تةطةورة دةنانن و رِيَوه ىلَ دةطرن))‪.‬‬

‫* ******‬

‫‪26‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫ضةند تيَرِامانيَك سةبارةت بة بةكارهيَناني ئينتةرنيَت‬


‫و بَ طهواز ب نِيىطهى خوا‪ ,‬ئهم‬ ‫‪ -١‬ئن تهن نى‬
‫نِيىطهى خوايه‪.‬‬ ‫بَ طهوازةيَن ب بَ طهوازخوازا‬
‫تانطةوان خوان دةتوانيَت ةووده طةورة دةئ‬
‫طةورةه‬ ‫لؤكاريَةى‬ ‫وة‬ ‫وةرتطرآ‪،‬‬ ‫داليَنانة‬
‫تناوكردنةوةه نووةني و تاتةتة شةر ى يةكانة‬
‫كةخةداةى ئةتوانن ةوودمةندتن دةرِيَطةه ثيَطة‬
‫ئيدنمى يةكانةوة‪ ,‬وة دةطةأل لةر طؤرِانيَةى تانة‬
‫دةتوانيت ثةيوةنده تةةيت تةناناو ثياوة ناودارةكانى‬
‫تواره تانطةوانةوة كةوةآلمى ثرةيارةكانت تدةنةوة‪.‬‬
‫وة خةداةيَةى نذره تيانى دةرِيَطةه ئينتةرنيَتةوة‬
‫توون تةئيدنئ و موةلامان توونى خؤيانيان ئاشةرا‬
‫كردووة‪.‬‬
‫‪27‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫مهبهست‬ ‫ب‬ ‫و بهيَنا ىن َ‬ ‫‪ -2‬ئن تهن نى‬


‫خراث‪:‬‬
‫رِاةتة ئةئ تؤرِة ةووده لةية تةآلئ نيانى نذرترة‬
‫دة ةووده‪ .‬وة خةداةى تووشى نةخؤشى كات كوشنت‬
‫كردووة‪ ,‬تةشيَوةيةك لةر مندادايَةى ئةمةريةى دة‬
‫ئينتةرنيَت‬ ‫رِذذانة‬ ‫‪١٠‬ةة ات‬ ‫‪٦‬ةة ات_‬
‫تةكاردةليَنن‪ ,‬تؤية دايب و تاوكةكان ناضارتوون‬
‫ةنة ةةر منداداةكانيان تؤ ئةوةه تؤ‬ ‫ضاوديَره‬
‫مةتةةتى خراث تةكاره نةليَنن‪ ,‬وة نيشانةه تيَواره‬
‫تةرِووخدارياندا ديارة دةتآلوتوونةوةه ئةو لةموو‬
‫تاتةتة خراثانةه كة دةئينتةرنيَتدا رِذذ تةدواه رِذذ‬

‫‪28‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫دةنيادتونداية‪ .‬ئةمة ئةطةر تآ تاوةرِةكان ئةمة حادايان‬


‫تيَت دةه دةتيَت ئيَمة ضى تةةين؟!‬
‫وة نيانى ئةئ تؤرِة نذر نذرة‪ ,‬ةةرذميَره‬
‫كراوة دة ‪ %٧٠‬خةداب ئينتةرنيَت تؤ مةتةةتى خراث‬
‫تةكاردةليَنن‪ ,‬وة دة ‪ %٨٥‬ئةمريةى يةكان تؤ‬
‫مةتةةتى تةدرِةوشتى تةكاره دةليَنن‪ ,‬وة دة ‪%٩٥‬‬
‫طةجنةكانى رِذذلةآلتى ناوةرِاةت دةضنة ثيَطةه‬
‫خراثةوة‪.‬‬
‫وة حةندةكةئ ةةرجنتان تؤ ئةئ تةةةرلاتة‬
‫رِاةتى ية رِاتةيَشم كة ئازرةتيَب دةيطيَرِيَنةوةو دةدايَت‪:‬‬
‫من خاوةنى ةآ مندادام‪ ,‬ميَردةكةئ ثياويَةى دةخواتر‬
‫توو و نويَاه تةيانيانى دةموطةوت دةكردو رِذذةكانى‬

‫‪29‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫تةرخان كردتوو تؤ خودا ثةرةتى تةتايبةتى رِذذه‬


‫لةينى تةرخان كردتوو تؤ ةةردانى لةذاران و‬
‫نويةةكانى‪ ,‬تةآلئ كةئةئ تؤرِةه تةكارليَنا "تؤرِه‬
‫ئينتةرنيَت"‪ ,‬ةةرئةجنائ رِذذ دةدواه رِذذ ةيس تر‬
‫دةتوو دةثةرةتشةكانى تةويَنةيةك نويَاةكانى دةكاتى‬
‫خؤه نةدةكرد وة نذرتةه كاتةكانى تةرخان كردتوو تؤ‬
‫ثيَطة خراثةكان دةثيَناوه ئارةنووةكانى وة منى تةواو‬
‫ثةريَواو خدت توو‪.‬‬
‫ثةروةردطار‬ ‫خواه‬ ‫تةرِيَو‪:‬‬ ‫خويَنةره‬ ‫ئةه‬
‫وه}‬ ‫دةزةرمويَت‪{ :‬يَ ْعلَ ُم َخائنَةَ ْاألَ ْع ُني َوَما ُُتْظي ُّ‬
‫الَ ُد ُ‬
‫(‪ )19‬سوها غافه‬

‫‪30‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫خواه ثةروةردطار ئاطاه دةلةموو شتةكانة ننيَنى و‬


‫ئاشةراكان‪ ,‬تاش توانة ضيَاه دونيا كاتى ية و كؤتايى‬
‫ثآ ديَت‪ .‬وة دةخوا ترتةة كاتيَب كةدةضيتة ةةر‬
‫ئينتةرنيَت‪ ,‬خوا ضاوديَرة تةةةرتةوة ئاطات ىلَ تيَت‪.‬‬
‫‪ -3‬ئَلوودةبوون (مهس بوون) بهئن تهن نى ‪:‬‬
‫ئادوودةتوون تةننا تةمادة تآ لؤشةةرةكان نى‬
‫ية‪ ,‬تةداةو لةنديَب خةداةى ئادوودة دةتن تةئينتةرنيَت‪,‬‬
‫دةةي ةتةكانى ئةو كةةانةه كةئادوودة توون (مةةت‬
‫توون) تةئينتةرنيَت‪:‬‬
‫‪ .1‬حةنكردن و تةواو ةةر األ توون تة‬
‫ئينتةرنيَت‪.‬‬

‫‪31‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫داترِان‬ ‫دةطةأل‬ ‫كردن‬ ‫تةئانار‬ ‫‪ .2‬لةةت‬


‫دةئينتةرنيَت‪.‬‬
‫‪ .3‬دأل تةنطى و تيَواره و نارِةحةتى‬
‫تةرِووخداره كةةى ئادوودةتوو (مةةت توو)‪.‬‬
‫‪ .4‬دةدةةتدانى كارو ثيشة‪.‬‬
‫‪ .5‬كةوتنة نيَو طيَااوه تاوان و تةدكاره يةوة‪.‬‬

‫* ******‬

‫‪32‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫بهيَناىن هنى‬ ‫‪ -4‬ضه د ئَم ذطَنى يهك ب‬


‫ئن تهن نى ‪:‬‬
‫‪ )1‬ئةطةر ثيَويدتت نةتوو تةئينتةرنيَت تةكاره‬
‫مةليَنة وة رِيَطة تةمنداداةكانت مةدة كةتةكاره تنيَنن‪.‬‬
‫‪ )2‬ئةطةر ثيَويدتت تةئينتةرنيَت لةتوو ئةوا ئةئ‬
‫خاآلنة رٍِِةضاو تةة‪:‬‬
‫‪ ‬ئةئ تؤرِة ئينتةرنيَتية زةرالةئ مةكة تؤ منداأل‬
‫و تانة ثيَطةيشتوو‪.‬‬
‫‪ ‬ثيَويدتة ئينتةرنيَت كاتيَب تةكاره دةليَنى‬
‫ةووده لةتيَت وةكو ةووده شةر ى (تانطةوان ي‬
‫تؤ‬ ‫تةكارتنيَنرآ‬ ‫يان‬ ‫ناندت)‬ ‫تآلوكردنةوةه‬
‫ديَةؤداينةوةو تويَاينةوةه ماةتةرو دكتؤرا‪ ,‬وة‬

‫‪33‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫ثيَويدتة خؤت تثاريَويت دةتةكارليَنانى وةكو‬


‫لؤكاريَةى كات تةةةرتردن يان طةرِان تةدواه رِووداو‬
‫كةليض ثيَويدتيت ثىَ نةتيَت‪.‬‬
‫وورياو ئاطادارتة! شةيتان زريوت نةدات‬ ‫‪‬‬
‫تةتيانووه تةشدارتوون دةئ تؤرِة تةناوه لةمةهؤرو‬
‫رِةنطاو رِةنط وة لةنديَب هار تةناوه ((تانطةوان‬
‫دةرِيَطةه خوا)) ‪ .‬وة خؤت وةآلمى ئةئ ثرةيارة‬
‫تدةرةوة ئايا نذرتةه كات ثيَطةو ماداثةرِه‬
‫ماداثةرِه‬ ‫يان‬ ‫تةكاردةليَنى‬ ‫ئيدنخموانان‬
‫تةدرِةوشتى و تةدكاره؟؟‬

‫‪34‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫ئةى خويَنةرى خؤشةويست‪ :‬ثيَويدتة دةةةرمان‬


‫ثةيوةةت تني تةئاينمان و تةرِةوشتمان وةلةوأل تدةين‬
‫رِذذ تةدواه رِذذ رِةنط دانةوةه نياتر دةووتةو‬
‫كردةوةمان دةركةويَت‪ ,‬وة تاوان تضووك تيَت يان‬
‫طةورة لةر ةةرثيَضى ية كةواتة تؤ تري دةطةورةو‬
‫تضووكى تاوان مةكةرةوة تةداةو تري دةطةورةه ئةو ناتة‬
‫((خواه‬ ‫تةةرةوة كةةةرثيَضيت كردووة كةئةوي‬
‫ثةروةردطارة))‪ .‬وة ثيَشينانى ئيَمة تاشرتين منوونةه‬
‫خوداثةرةتى توون‪ ,‬ئةوةتا (( رتيع كورِه خيثم))‬
‫ئةوةندة ضاوه تةرامبةر تيَرِوانينى ئازرةت نوو اندووة‬
‫ئازرةتةكان واطومانيان تردووة كةكويَرة‪.‬‬

‫‪35‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫ئَزيز‪ :‬كاتيَب‬ ‫يهواته براى بهنِيىزو خوش‬


‫مؤتايلةكةت تة دةةتةوةية و دةةةر ئينتةرنيَتيت‬
‫تريتةةرةوة خوا ضاوديَرة‪ ,‬خوا تيدةرو تينةرة‪ .‬تؤية‬
‫خؤت دة ماداثةرِة خراثةكان تة دوور تطرة‪ ,‬وة ئةو‬
‫ثيَطةيةش كةمايةه ئاشناتوونتة تةئاين و رِةوشت‬
‫خؤتى تيَدا نياتر شارةناتةة‪.‬‬

‫* ******‬

‫‪36‬‬
‫باوەڕ و ڕەوشت و ژیری‬

‫كؤتايى‬
‫كةواتيية ئييةه ئيمانييدار ئييةتيَت ئاطيياداره نيانييةكانى‬
‫ئينتييةرنيَت تيييت تييةالائ ئةمييةش مانيياه ئييةوة نييية تييؤ‬
‫كاروتيياره ضيياكةكاره تةلييةمان تيَيرِوانني تييؤه ت يرِوانني‬
‫تةداةو لةركةةيَب تواناه لةتيَت دةتوانيَيت ديةكاروتاره‬
‫تانطييييةوانو ضيييياكةكاريدا تييييةكاره تنيَنيييىَ وةةييييوود‬
‫دةئينتةرنيَت وةرتطرهَ تةدوور دةلةر تاوانيَب‪.‬‬
‫تراه تةرِيَوئ تةضةند ثرةياريَب مادائاوايت ىلَ دةكةئ‪:‬‬
‫ئايييا لةةييت تةدداتييةنطى و الوانه ناكييةيت كاتيَييب‬
‫ضاوت ترِيوةتة ئازرةتيَةى رِووت؟‬
‫ئايييا لةةييت تةرِةشييبينى و دووره دييةخوا ناكييةيت‬
‫كاتيَب هنيَو تةكةةيَب دةدةيت؟‬

‫‪37‬‬
‫ئینتەرنێت دەروازەیەک بۆ تاقی کردنەوەى‬

‫ئاييييا لةةيييت تيييةتيَواره ناكيييةيت كاتيَيييب ضيييةند‬


‫كاتيياميَريَب تييةتىَ ةييوود كييات دةئينتييةرنيَت تةةييةر‬
‫دةتةيت؟‬
‫تةثيَضةوانةوة‬
‫ئايا لةةت تةئارامى ناكيةيت كاتيَيب ئينتيةرنيَت تيؤ‬
‫كاره ضاكة تةكاردةليَنى و دووريت دةتاوان؟‬
‫ئةمانةو ضةندين ثرةياره تر كية ثيَويديت دةكيات‬
‫تةليَمنى و ذيره تيَب ةره و تةدواه وةآلميَةيى دروةيت‬
‫دا تطةرِيَى تؤيان ‪.‬‬
‫ى‬
‫وصىل الله عىل نبينا محمد وآله وصحبه وسلم ‪.‬‬

‫ستافی ماڵپەڕی بەهەشت و وەاڵمەکان‬

‫‪38‬‬

You might also like