NGŨ

CẦM
HÍ
 NGUỒN GỐC

Dĩ nhiên Học giả đoán được là Lịch sử môn học bắt nguồn từ Đạo Gia, tức khởi từ học thuyết Lão
Trang do Lão Tử làm Tổ Sư. Người xưa tin như vậy, nên sách xưa chép như vậy, trong sách c ủa
Trang Tử... Đó là nguồn gốc cổ xưa. Nhưng gần hơn, thời hậu Hán Thần Y Hoa Đà chế biến lại, đặt
thành thế thức hẳn hòi và truyền bá rộng rãi, với dụng ý dưỡng sinh và trị bệnh. Sách "Hậu Hán Th ư
Phương Thuật" có ghi đoạn Hoa Đà ĐÀ giảng giải với đồ đệ là Ngô Phổ về môn học này...

Dĩ nhiên Học giả đoán được là Lịch sử môn học bắt nguồn từ Đạo Gia, tức khởi từ học thuyết Lão
Trang do Lão Tử làm Tổ Sư. Người xưa tin như vậy, nên sách xưa chép như vậy, trong sách c ủa
Trang Tử... Đó là nguồn gốc cổ xưa. Nhưng gần hơn, thời hậu Hán Thần Y Hoa Đà chế biến lại, đặt
thành thế thức hẳn hòi và truyền bá rộng rãi, với dụng ý dưỡng sinh và trị bệnh. Sách "Hậu Hán Th ư
Phương Thuật" có ghi đoạn Hoa Đà ĐÀ giảng giải với đồ đệ là Ngô Phổ về môn học này...

Và từ đó về sau, lưu đời, môn học càng được truyền rộng mãi mãi. Tuy thế vẫn có nhiều bài Ngũ Cầm
Hí khác nhau, đó chẳng qua là sự sai biệt chút ít về quan niệm, có thể hiểu là t ại tam sao thất bổn.
Nhưng dù chủ quan như thế nào đi nữa thì các hình tượng vẫn là động tác của hình 5 con v ật
gồm: Hùng (gấu), Hạc (chim hạc), Hổ (cọp), Hầu (viên, con khỉ), Lộc (nai).
Do sự kinh nghiệm riêng bổ n thâ n, và củ a cổ nhơn, luyện Ngũ Cầ m Hí phả i thuầ n hai điều:
I). Luyện theo Hình Ngũ Cầ m, tứ c diễn tả cá c độ ng tá c giố ng như độ ng tá c củ a con vậ t, phả i hoà n
toà n giố ng khô ng gượ ng gạ o.
II). Luyện Ý cho kịp Hình, tứ c tay châ n buô ng duỗ i thì Ý phả i lỏ ng lơi, tay châ n co rú t thì Ý cũ ng
theo và o. Là m thà nh nhẹ, nặ ng, chậ m chạ p, lanh lẹ, uyển chuyển, v.v... đều dù ng Ý theo Hình.
- Sau cù ng là hơi thở điều hợ p vớ i độ ng tá c cho nhịp nhà ng, thờ i sự luyện tậ p đã đạ t đượ c như ý
rồ i vậ y.
Theo ý kiến nhiều hà nh gia, muố n tậ p cho mau tiến bộ , phả i có dịp ngắ m nhìn nhữ ng độ ng tá c củ a
5 con vậ t mà bà i họ c đã nhá y theo độ ng tá c củ a Nó , như vô Sở Thú nhìn con coi Gấ u đi, Cọ p bướ c,
Vượ n giỡ n, Nai chạ y và Cò số ng ngoà i đồ ng
Nhữ ng chỉ dẫ n trên cũ ng hay, nhưng đố i vớ i nhiều họ c giả chắ c chẳ ng có đủ thì giờ và phương
tiện ngồ i ngắ m thú cầ m để mô phỏ ng độ ng tá c củ a nó . Vậ y cứ theo lờ i giả ng củ a soạ n giả mà linh
hoạ t tậ p luyện thì trong thờ i gian sẽ thuầ n thụ c. Ý dẫ n độ ng tá c, Khí theo độ ng tá c thu, phá t, co rú t
hoặ c buô ng lơi... thì đã thà nh cô ng hữ u dụ ng.

Muố n đượ c Hình dẫ n Ý Khí kịp tớ i, hay nó i cá ch khá c Ý tớ i Hình tớ i Khí tớ i, thì thâ n thể và tứ chi
phả i cự c kỳ nhu nhuyển, linh hoạ t. Muố n có thâ n thể như vậ y theo phương phá p củ a Tiên gia chỉ
có cá ch tậ p Ngũ Cầ m hí hoặ c Thá i Cự c Quyền mớ i có đượ c.

Trên đâ y là tấ t cả bí quyết về cá ch luyện tậ p, Họ c giả đã rõ vậ y có thể bắ t đầ u thự c hà nh đượ c rồ i

đó . Cá ch luyện cũ ng theo nguyên tắ c tiệm tiến họ c từ độ ng tá c mộ t củ a mộ t Cầ m; khi thuộ c thuầ n
mộ t Cầ m thì họ c tớ i Cầ m kế, tuầ n tự hết 5 Cầ m. Khi đã là u thô ng Ngũ Cầ m mú a lên như thú giở i,
kinh mạ ch thuầ n nhuậ n, khí huyết lưu thô ng thì bệnh gì mà khô ng tiêu trừ , thâ n nà o mà khô ng
trườ ng thọ . Ngườ i ta sở dĩ chết yểu chỉ vì Kinh Mạ ch bế tắ c mà ra, ngườ i ngu dố t là m biếng là m
sao mà khô ng chết non đượ c.

15 Điều Cần Nhớ Khi Luyện Công

1. - Tùng tĩnh tự nhiên, tứ c khi luyện cô ng thâ n thể và tứ chi để tự nhiên mà linh hoạ t, linh mẫ n.
2. - Ý Khí hợp nhất, tứ c sự hô hấ p tiến hà nh chậ m chậ m theo ý niệm, đều, nhẹ sâ u xa theo từ ng
độ ng tộ c...
3. - Động tĩnh tương kiêm, Độ ng chỉ ngoạ i độ ng và độ ng củ a Nộ i khí, Tĩnh cũ ng gồ m cả ngoạ i tĩnh
tứ c thâ n tĩnh, và tinh thầ n cũ ng tĩnh, tâ m tĩnh...
4. - Thượng hư hạ thực, từ rố n trở lên phả i hư linh (nhẹ) từ rú n trở xuố ng trầ m thự c, chú ý tớ i
Đan Điền, tứ c khí trầ m Đan Điền.
5. - Tuần tự tiệm tiếng, từ từ mà tiến bộ khô ng vọ ng tưở ng ham nhanh.
6. - Thần Hình hợp nhất, phả i là m từ Hình củ a độ ng tá c giố ng mà cả thầ n thá i cũ ng giố ng, vớ i tính
nă ng củ a Ngũ Cầ m.
7. - Động tác viên hoạt, đa số độ ng tá c trong Ngũ Cầ m Hí đều đi theo đườ ng cong, xoắ n ố c, đườ ng
dợ n só ng... đó là viên (trò n). Độ ng tá c Viên phả i liên tụ c dù bên ngoà i hình đô i khi thấ y dứ t mà ý
vẫ n cò n...
8. Miên man hàm xúc, tứ c tậ p chậ m chạ p, cho hô hấ p nhẹ nhà ng và dà i hơi, hà m xú c là là m đến độ
từ bên ngoà i nhìn và o chẳ ng thấ y sứ c lự c.
9. - Luyện tập thứ tự, chỉ luyện mộ t hí củ a mộ t cầ m nà o đó thô i, cho thuầ n thuầ n mớ i luyện tớ i hí
khá c. Thườ ng thì luyện Hù ng hí trướ c, kế tớ i Hạ c, Lộ c, Hổ , Viên. Nhưng luyện để trị bệnh luyện
Hù ng xong tớ i Hạ c cò n Lộ c, Hổ , Hầ u hơi khó phả i dà nh về sau.
10. - Phối hợp hô hấp với động tác, thở hít tự nhiên cho tớ i đạ t đượ c vong tứ c tứ c quên thở .
11. - Tốc độ động tác và số lần luyện tập, mỗ i độ ng tá c cầ n 8 giâ y. Về số lầ n nếu chỉ luyện mộ t Hí
thì có thể luyện 3 - 5 lầ n. nếu luyện đủ 5 Hí chỉ cầ n luyện qua mộ t lầ n. Nhưng nếu ngườ i có sứ c
khỏ e có thể luyện và i ba lầ n, ngượ c lạ i ngườ i quá bạ c nhượ c chỉ luyện và i độ ng tá c cũ ng đủ . Như
vậ y mỗ i sá ng chỉ mấ t độ 10 đến 30 phú t để tậ p luyện.
12. - Khi luyện công phải làm tới "Tam Ổ n", là Ổ n khở i, Ổ n luyện, Ổ n thu, Tứ c bắ t đầ u chậ m chậ m,
rồ i tậ p chậ m đến hơi nhanh, khi muố n ngưng cũ ng từ từ chậ m lạ i rồ i mớ i ngưng, đừ ng là m gấ p.
13. - Không nên luyện công khi bụng đói quá hay no quá, mệt quá cũng như phấn khởi quá, hoặc
hoang mang quá cũng chớ nên luyện. Là m tiểu tiện xong mớ i luyện, mặ c đồ sạ ch sẽ, rộ ng rã i, luyện
chỗ thoá ng khí và đừ ng để ra mồ hô i quá nhiều trá nh chỗ gió lớ n.
14. - Phải nghĩ chân chính, khô ng nghĩ vơ vẩ n khi luyện cô ng, tứ c tậ p trung ý chí và o độ ng tá c và
khí lự c khi luyện.
15. - Thường luyện, tứ c thườ ng xuyên luyện tậ p khô ng đượ c bỏ dở , tâ m phả i ham muố n lâ u dà i,
và lò ng tin tưở ng phả i sâ u xa và chẳ ng ham gấ p để rồ i bỏ dở . Luyện và o buổ i sá ng và tố i là tố t
nhấ t.

Hùng Hí

YẾ U LĨNH: Hù ng hậ u, trầ m ổ n kỵ phiêu linh.

Tính củ a Gấ u hù ng hậ u trầ m ổ n, bề ngoà i trô ng nặ ng nề, khi bướ c đi yểu điệu như khô ng có
xương, nhưng trong sự nằ ng nề hà m chứ a khinh linh (nhẹ và linh hoạ t). Cho nên khi luyện phả i
thể hiện cá c đứ c tính đó .

THỨ C DỰ BỊ: Đứ ng thẳ ng hai tay buô ng xuô i hai bên đù i, vai chỏ trầ m, mắ t nhìn bằ ng tớ i trướ c
như Hình I. Kế, châ n trá i bướ c sang hướ ng trá i mộ t bướ c khoả ng cá ch giữ a hai bà n châ n rộ ng
bằ ng vai đứ ng thẳ ng nhưng hai gố i hơi rù n mộ t chú t (hơi hơi thô i), bà n tay mở rộ ng ra, hổ khẩ u
trò n, cá c ngó n cò n lạ i khít tự nhiên, cấ t mũ i bà n tay lên phía trướ c rồ i từ từ xoay và o cho hai mũ i
bà n tay đố i nhau, đoạ n hai tay nâ ng song chưở ng lên ngang ngự c. Dừ ng lạ i độ 6 giâ y, sau đó hạ
song chưở ng xuố ng trướ c Đan Điền. Trong lú c ră ng miệng khít kín tự nhiên, mũ i thở bình thườ ng
(Hình 2-3-4-5). Tậ p lạ i 5 đến 7 lầ n từ hình 2-4 cho quen. Nhớ , khi dẫ n độ ng song chưở ng thì tinh
thầ n nộ i thâ u, tứ c chú đến độ ng tá c đang là m khô ng nghĩ hờ i hợ t việc khá c. Thứ c Dự Bị nà y dù ng
cho mọ i Hí sẽ họ c trong Ngũ Cầ m Hí. Vậ n độ ng đưa tay lên xuố ng như đè lên quả banh nhỏ trên
mặ t nướ c vậ y.
1. - Hù ng Bộ Thế

Chuẩ n bị như hình 5, đầ u hơi đưa tớ i trướ c, nhưng cầ m hơi ngướ c lên, châ n trá i đưa về sá t châ n
phả i đồ ng thờ i xoay về hướ ng trá i 45 độ , bà n châ n trá i chạ m mũ i bà n chan xuố ng đấ t gó t nhó , cả
hai châ n co nhẹ nơi gố i, song chưở ng thu lạ i thà nh Quyền hư (nắ m nhẹ khô ng vậ n sứ c) thở ra như
hình 6. Kế châ n trá i bướ c tớ i hướ ng trướ c mộ t bướ c ngắ n (nử a bướ c thườ ng) hít hơi và o, châ n
phả i đưa lên nhó n gó t sau châ n trá i mộ t chú t như hình 7-8. Thở ra. Kế hít hơi và o đoạ n châ n phả i
bướ c lên... như hình 7-8 nhưng đổ i châ n. Khi dừ ng thì thở ra. Trên là luyện đù i và châ n, chú trọ ng
khí lự c ở châ n "că n khí" nên bướ c tớ i phả i từ từ cự c chậ m chạ p mà uyển chuyển mớ i đú ng.

2. - Cả m Vậ n Thế

... tiếp thứ c trên. Hai tay, hô ng, xương thắ t lưng (hô ng), hai chỏ , hai gố i, hai mắ t cá , theo vai phả i
xoay nhẹ theo đườ ng trô n ố c từ trá i sang phả i 5 lầ n. Khi dẫ n độ ng thả lỏ ng mọ i khớ p xương cho
toà n thâ n rung rinh... Kế châ n trá i bướ c tớ i nử a bướ c, châ n phả i bướ c theo đặ t sau (thậ t từ từ ),
rồ i vai trá i dẫ n độ ng theo đườ ng xoắ n ố c cho thâ n thể cù ng xoay theo đườ ng đố i nghịch vớ i vẫ n
độ ng vừ a tậ p 5 lầ n. Mỗ i lầ n là m xong thì thở ra, đoạ n hít và o mớ i là m tiếp độ ng tá c khá c. Nghĩa là
vai trá i dẫ n độ ng thở hít mộ t lầ n, vai phả i, cũ ng thở hít mộ t lầ n. Hình 9-11, Độ ng tá c nà y cho sinh
hoạ t mọ i khớ p xương trong châ u thâ n. Nhớ chẳ ng nên co gố i quá thấ p và chỉ nên rung độ ng nhẹ
nhà ng mà thô i.

3. - Á n Vậ n Thế

... tiếp thứ c trên. Song quyền mở ra thà nh Song chưở ng, cá c ngó n để rờ i, đầ u ngó n hơi bấ u xuố ng,
co co bấ u bấ u đồ ng thờ i hơi đưa tớ i trướ c và hơi đè xuố ng (á n vậ n), cá c ngó n châ n cũ ng bấ u
xuố ng co duỗ i nhẹ như cá c mó ng con gấ u bấ u bấ u trên mặ t đấ t vậ y, hoặ c con mèo co rú t cá c mó ng
châ n củ a nó . Khở i đầ u độ ng tá c thì hít và o, bâ y giờ , sau khi co co 5 lầ n Á n vậ n thì thở ra. Kế châ n
trá i bướ c tớ i trướ c hướ ng trá i mộ t bướ c co gố i trướ c xuố ng châ n sau thẳ ng, tự a sứ c xuố ng gố i
trướ c từ từ và Á n vậ n bà n tay 5 lầ n, đồ ng thờ i mũ i hít và o, châ n phả i lên gầ n bà n châ n trá i, thở ra,
bà n tay á n vậ n 5 lầ n. Đoạ n châ n phả i bướ c tớ i hít và o. Á n vậ n... tậ p 5 lầ n. Tứ c á n vậ n tả hữ u mỗ i
bên 5 lầ n tứ c 10 lầ n vừ a đứ ng vừ a bướ c. Hình 12-14.
4. - Khá ng Khá o Thế

... tiếp theo thứ c trướ c. Song chưở ng từ từ thu lạ i thà nh song quyền, rồ i co cổ tay ra sau cho đầ u
quyền về hướ ng sau đoạ n co tớ i trướ c, là m từ từ cũ ng là thế Cả m vậ n thế nhưng quyền chớ khô ng
phả i chưở ng Hình 15. thở ra, sau khi là m đủ 5 lầ n. Châ n trá i bướ c tớ i hướ ng trá i mộ t bướ c, hai cổ
tay xoay từ ngoà i và o theo đườ ng xoắ n, từ ngoà i và o trong, lự c đặ t trên cổ tay cá nh tay phả i và
hướ ng về phía sau. Là m 5 lầ n, hít hơi, châ n phả i bướ c lên sau châ n trá i, thâ n trên hơi quay sang
phả i. Hình 16-17.

Đoạ n tiếp theo châ n phả i bướ c tớ i... là m hữ u thứ c. Tứ c tậ p mỗ i bên cho đều số lầ n vớ i nhau. Điều
quan trọ ng ở đâ y, châ n rù n bướ c từ từ , co xoay cổ tay. Dĩ nhiên vai trầ m chỏ hạ thấ p.

5. - Thô i Tệ Thế

... tiếp thứ c trên. Song hư quyền từ từ cấ t lên, quyền trá i phía trướ c quyền phả i phía sau, cao
ngang vai, chỏ co hạ trầ m vai, dù ng sứ c cổ tay xoay cổ tay ra phía ngoà i (ngoạ i triền) rồ i lạ i xoay
và o trong, là m 5 lầ n, cổ tay hơi co thâ u và o. Châ n trá i bướ c tớ i trướ c mộ t bướ c, co châ n ,co ngự c,
thó p bụ ng, sứ c phá t từ Đan điền. hít hơi và o. Hai cổ tay lay độ ng xoay 5 lầ n thì châ n phả i bướ c tớ i
bên châ n trá i, thâ n thể hơi quay sang phả i, biến thà nh quyền phả i trướ c, trá i sau, thở ra. Hình 18-
21.

Đoạ n châ n phả i bướ c tớ i... tậ p lạ i từ đầ u như trên gọ i là hữ u thứ c.

6. Thâ u Thứ c

Thu châ n tay, trở về thế chuẩ n bị ban đầ u, là m độ ng tá c Hô hấ p. Mọ i Hí khá c khi tậ p xong đến chỗ
thu thứ c cũ ng là m như Hù ng Hí nà y nên khỏ i nó i nữ a.

Chú Ý : Phép chuyển thâ n xoay hướ ng đều dụ ng hô ng chẳ ng dụ ng thâ n, tứ c bộ từ hô ng xuố ng xoay
mà thô i. Mọ i thứ c khá c cũ ng thế. Vậ y khi luyện tậ p nên gia tâ m để ý mà thự c hà nh cho đú ng. Nhớ
là độ ng tá c cự c kỳ chậ m chạ p, nặ ng nề trong sự hư linh, hoạ t bá t. Có đượ c như vậ y mớ i đú ng tinh
thầ n Hù ng Hí.

Hạc Hí

YẾ U LĨNH: Khinh thườ ng an tĩnh, kỵ trọ ng trệ.

Hạ c là loà i bay lượ n giỏ i, khi đứ ng thì hiên ngang như câ y tù ng. Luyện Hạ c Hí phả i giố ng như vậ y.
Hí nà y phả i tậ p đến tự nhiên (mũ i hít, miệng thở hoặ c cả hai cù ng hít cù ng thở ). Ý thủ ở huyệt Khí
hả i, Hí nà y có thể khai thô ng Kinh Lạ c. Khí hả i là huyệt quan trọ ng, chủ trị châ n khí bấ t tú c, gầ y
ố m mệt mỏ i, kinh nguyệt khô ng đều, Vũ gia gọ i là Hạ đơn điền. Sau khi luyện Hạ c Hí có că n bả n có
thể kết hợ p sự hô hấ p vậ n khí từ Khí hả i đến huyệt Đà n Trung, khi thở ra thì khí tứ c từ Đà n trung
lui về Khí hả i. Mộ t hô mộ t hấ p, thă ng giả m. Thô ng thườ ng thì thở ra tự nhiên khí dồ n xuố ng Đan
Điền trá nh khí tứ c vọ ng lên quá cao. Thứ c Lương dự c thế dù ng trị bịnh rấ t thích nghi. (xem thêm
Điểm Huyệt Thiếu Lâ m Tự cù ng tá c giả để nhậ n định rõ vị trí cá c Huyệt trong châ u thâ n. Mô n sinh
Hà m Thụ dĩ nhiên đã hoặ c sẽ họ c Điểm Huyệt do đó rấ t thô ng bá t về Huyệt Đạ o, tưở ng chẳ ng cầ n
nó i nhiều).

1. - Hạ c Bộ Thế

Là m xong thế chuẩ n bị, châ n trá i co về sá t bà n châ n phả i, đoạ n xoay qua hướ ng trá i, hít hơi và o
(Hình 22-23), châ n trá i buớ c lên hướ ng trá i nử a bướ c, mũ i bà n châ n trá i chấ m đấ t, châ n nhó n
thẳ ng, chỏ hơi co, cỗ tay xoay từ trong ra ngoà i, chưở ng tâ m hướ ng tớ i trướ c, cá c ngó n mở ra
nhưng khô ng mở thẳ ng, thở ra; kế buô ng chỏ tự nhiên, hạ gó t châ n sau bướ c lên sá t châ n trướ c
đứ ng tự nhiên như Hình 24-25.

Kế, châ n phả i bướ c tớ i trướ c nhó n gó t, hít và o, xoay bà n tay ra... tậ p lạ i như thứ c vừ a họ c trên
nhưng châ n phả i lên gọ i là Hữ u thứ c... Mắ t luô n luô n nhìn bằ ng tớ i trướ c.

2. - Lượ ng Dự c Thế
... tiếp theo thứ c trên. hít hơi và o, song chưở ng đưa tréo trướ c bụ ng, châ n trá i bướ c lên nử a bướ c
đứ ng thẳ ng trong lú c châ n sau co lên trọ ng lượ ng thên thể dồ n ở châ n trướ c, song chưở ng đồ ng
thờ i đưa vò ng từ dướ i lên như chim Hạ c cấ t cá nh, lò ng chưở ng chiếu xuố ng đấ t, lưng chưở ng cao
ngang đầ u (tay đưa hình dợ n só ng). Châ n phả i bướ c lên sá t châ n trá i, hạ song chưở ng xuố ng tréo
nhau trướ c bụ ng, thở ra (Hình 26-29).

Kế, châ n phâ n bướ c lên tậ p lạ i như thứ c đã tậ p gọ i là Hữ u thứ c.

3. - Độ c Lậ p Thế

... tiếp theo hình 2. Hít hơi và o, song chưỏ ng đưa lên hai bên, cao ngang đầ u, đồ ng thờ i gố i trá i co
lên, bà n châ n duỗ i thẳ ng, châ n phả i đứ ng thẳ ng như hình 30-31. Dừ ng lạ i 8 giâ y đồ ng hồ , kế đặ t
châ n trá i xuố ng trướ c, hướ ng trá i, châ n phả i bướ c tớ i sá t châ n trá i, song chưở ng hạ xuố ng tréo
nhau trướ c Đan điền, thở ra. Hình 32.

Kế, hít hơi và o, châ n phả i co lên, song chưở ng đưa lên... như thứ c đã tậ p trên gọ i là Hữ u thứ c.

4. - Lạ c Nhạ n Thế

... tiếp theo thứ c 3. Hít hơi và o, châ n trá i bướ c qua gố i phả i, rồ i toạ xuố ng như hình 33-34, song
chưở ng đưa vò ng lên hai bên cao ngang đầ u, nhưng ngang đầ u xong hạ xuố ng ngang vai, kế, hạ
chỏ cho cá nh tay hình só ng, mắ t quay nhìn qua trá i về phía sau. Tiếp theo đứ ng lên, hai tay hạ
xuố ng tréo nhau trướ c bụ ng dướ i, thở ra, châ n phả i bướ c tớ i sá t bên châ n trá i. Hình 35.

Kế, châ n phả i bướ c qua khỏ i châ n trá i, toạ xuố ng tréo châ n, hai tay đưa tréo lên, hít và o... như
độ ng tá c vừ a họ c trên gọ i là Lạ c Nhạ n Hữ u thế. Quan trọ ng chỗ hít và o, đưa tay lên, trụ y chỏ
xuố ng, nhịp nhà ng và dịu dà ng.

5. - Phi Tườ ng Thế

... tiếp theo thứ c 4. Hít hơi và o, châ n trá i bướ c tớ i hướ ng trá i nử a bướ c, châ n phả i đưa thẳ ng về
sau, duỗ i thẳ ng bà n châ n cho mũ i bà n châ n chỉ thẳ ng xuố ng đấ t, thâ n đổ nghiêng tớ i trươc, song
chưở ng đưa tréo lên, chưở ng phả i xiên tớ i trướ c 45 độ cao ngang đầ u, chưở ng sau hướ ng 45 độ
về sau cao ngang hô ng, hai cá nh tay thà nh đườ ng thẳ ng xiên như hình 36-37. Đứ ng thẳ ng ngườ i
dậ y, hạ châ n sau tớ i sá t châ n trướ c, song chưở ng hạ xuố ng tréo nhau trướ c Đan điền, đồ ng thờ i
Thở ra. Hình 38.

Kế, châ n phả i bướ c tớ i nử a bướ c, châ n trá i đưa ra sau, hai tay dang ra như cá nh nhạ n bay qua
tườ ng... tậ p giố ng ý thứ c vừ a họ c, gọ i là Hữ u thứ c.

LƯU Ý : Tậ p tuầ n tự từ độ ng tá c 1-5 rồ i trở lạ i, mỗ i lầ n bướ c tớ i là hít, hạ châ n xuố ng là thở . Tù y

sứ c tậ p từ 1-5 Hí.

Lộc Hí

YẾ U LĨNH: Thư triển ngâ n dương, kỵ khô ng tự nhiên.

Nai là loà i có thâ n thể tự nhiên, nên luyện Lộ c Hí phả i để thâ n tự nhiên, tâ m tù ng đều tĩnh. Luyện
Lộ c Hí thở từ khe ră ng mà hít và o tứ c cầ n hai hầ m ră ng khít nhau mở mô i hít và o, và thở ra cũ ng
qua kẻ ră ng nghe tiếng gió xì. Hí Lộ c chủ luyện lặ c (gâ n). Cổ nhâ n cho Nai là loạ i vậ t hiền chạ y
giỏ i, gâ n mạ ch rấ t tố t, giỏ i vậ n dụ ng Vĩ lư (xương đuô i) cho nên tậ p Lộ c Hí cho giao hò a hai kinh
Nhâ m Đố c, giú p thâ n vô bệnh trườ ng thọ .

1. - Lộ c Bộ Thế

Là m xong thứ c chuẩ n bị trở về đứ ng như hình 39. Hít hơi và o qua kẻ ră ng, đưa châ n trá i qua sá t
châ n phả i rồ i chuyển châ n bướ c sang trá i nử a bướ c, song chưở ng theo châ n á n bằ ng chưở ng tâ m
xuố ng, chỏ hơi co về sau, gó t châ n trá i chạ m đấ t trướ c, rồ i từ từ trong và i giâ y mớ i hạ từ từ gang
bà n châ n mớ i đến mũ i bà n châ n chấ m đấ t, mắ t nhìn bằ ng tớ i trướ c. Hình 40-41, thở ra theo bướ c
châ n hạ xuố ng từ từ . Kế hít hơi và o, cấ t mũ i bà n châ n lên từ từ xong hạ xuố ng thở ra, châ n sau
bướ c lên sá t châ n trướ c như hình 42-43-44.

Kế, thở ra, châ n phả i bướ c lên, gó t chạ m đấ t rồ i từ từ hạ mũ i bà n châ n xuố ng, lạ i cắ t mũ i bà n châ n
lên hạ xuố ng mộ t lầ n nữ a, lự c dồ n lên châ n trướ c, hai chưở ng ấ n bằ ng xuố ng, mũ i chưở ng hướ ng
tớ i trướ c... là Hữ u thứ c.

Điều quan trọ ng là là m từ từ độ ng tá c cấ t mũ i bà n châ n và hạ xuố ng trọ ng lự c dồ n quá n tớ i cổ

châ n, miệng thở hít qua khe ră ng phá t tiếng xì xì...

2. - Đình Thâ n Thế

... tiếp thứ c trên. Hít hơi và o, hai đầ u gố i hơi co, châ n trá i bướ c tớ i trướ c mộ t bướ c dà i co gố i
trướ c xuố ng thà nh Cung tiên tấ n (là m chậ m) cổ tay co lạ i mũ i chưở ng hướ ng về sau, rồ i từ từ bậ t
tớ i trướ c chỏ hơi co, thâ n trên hơi chồ m tớ i trướ c. Châ n sau bướ c lên sá t châ n trá i trướ c để
chưở ng trở lạ i như lú c ban đầ u, thở ra. Hình 45-48.

Kế, châ n phả i bướ c tớ i trướ c thà nh Cung tiên bộ , hít hơi và o, bậ t cổ tay lên xuố ng... rồ i châ n trá i
bướ c lên sá t châ n phả i, thở ra, là Hữ u thứ c.

Quan trọ ng là bướ c lên châ n trụ chặ t xuố ng mặ t đấ t mà sứ c trụ phả i từ nhẹ đến nặ ng dầ n, tay bậ t
chưở ng lên xuố ng cũ ng chậ m theo lự c nơi châ n.

3. - Thá m Thâ n Thế

... tiếp theo thứ c 2. Cổ tay co về sau như hình 49. hít hơi và o từ từ , châ n trá i bướ c tớ i thà nh Cung
tiên bộ , song chưở ng cấ t lên, hai tay tớ i song song cao ngang vai, châ n phả i bướ c tớ i sá t châ n trá i,
song chưở ng hạ xuố ng và thở ra như hình 50-51.

Kế châ n phả i bướ c tớ i, hít hơi, cấ t tay lên... là m lạ i từ hình 49 đến hình 51, gọ i là Hữ u thứ c. Quan
trọ ng là vậ n độ ng hai tay và châ n bướ c tớ i nhịp nhà ng vớ i hơi thở ra cũ ng như hít và o.
4. - Hồ i Đầ u Thế

... tiếp theo thứ c 3. Hít hơi và o, châ n trá i bướ c tớ i thà nh Cung tiên bộ , song chưở ng đồ ng cấ t lên
như Thá m thâ n thế, ngưng và i giâ y, tay phả i co chỏ , hạ chưở ng phả i xuố ng kế hô ng phả i, đầ u quay
nhìn về phía dướ i mô ng (vĩ lư) đoạ n xoay trở lạ i đưa tay lên theo đườ ng cung song song vớ i tay
trá i; châ n phả i bướ c tớ i sá t châ n trá i, thở ra và hạ song chưở ng xuố ng. như hình 52 đến 57.

Kế, châ n phả i tiến lên hít và o, đưa song chưở ng lên, co tay trá i, quay đầ u qua trá i nhìn xuố ng
mô ng vĩ lư, quay lạ i đưa tay trá i lên song song vớ i tay phả i, châ n trá i bướ c tớ i châ n phả i, hạ tay
xuố ng, thở ra. Gọ i là Hữ u thứ c. phả i là m liên lạ c cá c độ ng tá c như kéo dâ y thun, chỉ dừ ng ở chỗ
cao điểm 8 giâ y đồ ng hồ . Phả i cự c uyển chuyển, chẳ ng thể là m như ngườ i má y.

5. - Dâ ng Đà o Thế

... tiếp theo thứ c trên. Khuỵ u hai gố i xuố ng, song chưở ng ấ n xuố ng, ra sau, thở ra như Hình 58-59,
châ n trá i nhả y tớ i châ n phả i nhả y theo sá t châ n trá i, mủ i bà n châ n chạ m trướ c kế gó t xuố n sau,
song chưở ng co bạ t về sau, đoạ n đưa lên trướ c theo đườ ng dợ n só ng, hai cá nh tay song song
nhau, rồ i đưa lên nhưng gố i hơi co, hít và o như hình 59-60-61. Là m lạ i từ đầ u vớ i châ n phả i nhả y
tớ i trướ c...

Hổ Hí

YẾ U LĨNH: Dũ ng mã nh cương tay, kỵ sợ hã i.

Hổ là chú a Sơn Lâ m, tậ p Hổ hí phả i biểu dương thầ n thá i nà y. Như thầ n phá t ở mặ t, uy phả i ở trả o
(ngó n tay), thầ n uy bứ c nguwò i, hét gầ m là m kinh ngườ i. Dù ng sứ c trong cương có nhu. Độ ng tá c
khi độ ng là m như gió bã o, khi tịnh, yên như mặ t tră ng in đá y nướ c. Luyện Hổ thứ c sẽ tă ng cườ ng
thể lự c thấ y rõ . Luyện Hổ hí, hít và o bằ ng miệng ngậ m hơi gió qua kẻ ră ng, thở ra hả miệng nhỏ có
tiếng "khè" hay "Há ". Ý đặ t ở Huyệt Mệnh Mô n sau eo lưng (xem bả n đồ Huyệt Thiếu Lâ m Tự )
(cò n gọ i là Hậ u Đơn điền huyệt). Ý thủ (trụ ) nơi Mệnh mô n tă ng cườ ng xương cố t, bổ tĩnh và là m
độ ng khí giữ a Thậ n.
Nên luyện Hổ Hù ng đi đô i vì Hổ chú trọ ng Cương lự c, Hù ng như lự c, Hù ng bổ Tỳ Vị, Ý thủ ở Đan
điền. Phả i hợ p đượ c độ ng tá c Hổ Hù ng thì hoà n toà n tố t đẹp vậ y.

1. - Hổ Bộ Thế

Thự c hà nh thứ c chuẩ n bị xong, châ n trá i đưa về sá t châ n phả i, rồ i cả hai bà n chan đồ ng xoay về
hướ ng trá i, gố i rù n xuố ng, song chưở ng biến thà nh song hổ trả o (cá c ngó n xò e ra và co lạ i) đồ ng
thờ i co chỏ , mắ t nhìn bằ ng tớ i trướ c, thở ra; châ n trá i tiếp bướ c lên hướ ng trướ c nử a bướ c như
hổ bộ (cọ p đi, cả hai châ n cong cong khô ng thẳ ng) hai bà n tay bấ u mạ nh xuố ng hai bên đù i, châ n
cũ ng bấ u cá c đầ u mó ng châ n xuố ng đấ t, chă m chú 8 giâ y đồ ng hồ rồ i châ n phả i bướ c tớ i sá t châ n
trá i, hít hơi và o, thâ n thể và tứ chi buô ng lỏ ng, như hình 62 đến 65.

Kế, châ n phả i bướ c tớ i trướ c, hai trả o bấ u xuố ng, châ n bấ u... tậ p lạ i thứ c trên từ đầ u tớ i cuố i gọ i
Hữ u thứ c.

2. - Phá t Uy Thế

... tiếp theo thứ c trên. Hai trả o cà o về sau mộ t cá i ngang thắ t lưng thở ra kêu tiếng "Há ", châ n trá i
bướ c tớ i mộ t bướ c, châ n trướ c co xuố ng, thâ n trên hơi chồ m tớ i cho mặ t và gố i ngay nhau, vai và
lưng nhô lên, mắ t nhìn bằ ng tớ i trướ c song trả o ấ n xuố ng đồ ng thờ i hít hơi và o qua kẽ ră ng. Châ n
phả i bướ c tớ i sá t châ n trướ c, co nhó n gó t như hình 66-67-68.

Kế, châ n phả i bướ c tớ i, bộ dạ ng giố ng như thứ c vừ a tậ p trên từ hình 66-68, gọ i là Hữ u thứ c.
3. - Xuấ t Độ ng Thế

... tiếp theo trướ c. Song trả o xoay ra ngoà i rồ i quà u tớ i (chụ p, bấ u) mộ t cá i xong co chỏ để song
trả o cao ngang thắ t lưng như hình 69. Thở ra, miệng mở vuô ng hình chữ Tứ , phá t ra trong "Há " .
Châ n trá i bướ c tớ i trướ c mộ t bướ c, gố i cong xuố ng thà nh Hổ bộ , thâ n trên chồ m tớ i, eo lưng vươn
lên, song chưở ng trả o từ trong bấ u ra ngoà i mộ t cá i rồ i trở về vị trí cũ , hít hơi và o qua kẻ ră ng,
châ n bấ u xuố ng đấ t (bấ u bấ u và i lầ n), châ n sau phả i bướ c tớ i sá t châ n trướ c, hai tay thuậ n thế
bấ u xuố ng mộ t cá i như hình 70-71.

Kế, châ n phả i bướ c tớ i, bấ u bấ u giố ng như thứ c và u diễn gọ i là Hữ u thứ c.

4. - Phố c Á n Thế

... tiếp theo thứ c trên. Hai bà n tay quà u ra hai bên mộ t cá i rồ i thu về vị trí bên hô ng, thở ra có
tiếng "Há ". Châ n trá i bướ c tấ n tớ i thà nh Hổ bộ , thâ n trên chồ m tớ i, eo lưng vươn lên, đồ ng thờ i
song hổ trả o "vớ " tớ i truwó c thấ p hơn vai như hình 73. Xong cà o trở xuố ng vị trí cũ , hít và o qua
kẻ ră ng, châ n phả i cũ ng bướ c tớ i sá t châ n trá i, xã kình đú ng như hình 74. Mắ t nhìn bằ ng tớ i trướ c
có uy (tứ c nhìn có hà m ý phá t uy).

Kế châ n phả i bướ c tớ i hổ bộ sau khi hai tay đã quà u vò ng hai bên bà ng cổ tay... là m giố ng y như
trên, gọ i là Hữ u phố c Á n thế (hình 72-74 chỉ đổ i châ n).

5. - Hổ Đấ u Thế

... tiếp theo thứ c trướ c. Hai trả o xoay cổ tay quà u về mộ t cá i rồ i trở lạ i vị trí cũ , nâ ng thắ t lưng lên
(nhó n ngườ i lên) thở ra có tiếng "Há ", châ n trá i bướ c thà nh Hổ bộ , cằ m thu và o gầ n cổ , trụ y mô ng
xuố ng nhưng eo lưng cố vươn lên, thó p bụ ng. Song trả o đồ ng lú c vớ (vồ ) tớ i, từ trong ra tay trá i
ngoà i tay phả i trong, trả o cao ngang vai, trả o tâ m hướ ng tớ i trướ c, trả o phả i ngang ngự c ngay
giữ a ngự c như hình 76. (Vồ thậ t mạ nh như cọ p vồ mồ i). Dồ n sứ c nơi trả o tâ m giữ đâ y 8 giâ y, hai
châ n bấ u cà u cà u xuố ng đấ t (mang già y cũ ng cứ cà u cá c ngó n trong già y, tưở ng như đang xà u
xuố ng đấ t) đồ ng thờ i hít hơi và o, châ n phả i bướ c len sá t châ n trá i, mũ i bà n châ n chấ m đấ t, gó t
nhô lên, song trả o quay về hai bên mô ng, gố i châ n co xuố ng tự nhiên như hình 77. Mắ t nhìn bằ ng
tớ i trướ c có uy.

Kế, song trả o quà u ra hai bên, châ n phả i bướ c tớ i... là m lạ i từ đầ u thứ c trên như hình 75 đến 77,
chỉ khá c bên, gọ i là Hữ u Hổ Đấ u Thế.

Điều quan trọ ng nên lưu ý là quà u tay hổ trả o lự c dầ n ra ngó n tay, vậ n dụ ng cổ tay, cá c ngó n cong
cong như mó ng cọ p, châ n quà u quà u xuố ng đấ t như cọ p cà o đấ t. Ý định phá t lự c ra ngó n tay và
ngó n châ n. Vồ tớ i mau và mạ nh như cá i chụ p củ a con cọ p đấ u nhau vậ y. Toà n bộ Hổ trả o nà y nếu
đượ c tậ p thêm Điểm Phá p củ a Thiết Sa Chưở ng thì mỗ i cá i vồ đến chết ngườ i.

Hầu Hí

YẾ U LĨNH: Cơ cả nh, mẫ n tiệp, kỵ thế cứ ng đơ.

Vượ n, tính thích độ ng, leo trèo nhả y nhó t linh hoạ t. Khi luyện Vượ n độ ng (Viên hí) phả i mô phỏ ng
theo tính thiên độ ng củ a nó , độ ng trung hữ u tĩnh, tứ c bên ngoà i độ ng mà bên trong tinh thầ n yên
tĩnh. Luyện vượ n hí hít hơi từ từ qua kẻ ră ng và thở ra bằ ng miệng hé mở như thổ i hơi sương rấ t
nhẹ từ tố n. Ý thủ ở Đan điền như Hù ng Hí. Viên hí luyện thầ n, luyện giỏ i tố t thầ n an tịnh mà thâ n
linh hoạ t vô cù ng.

1. - Viên Bộ Thế

Thự c hà nh thế chuẩ n bị xong, đú ng như hình 78, song chưở ng cá c ngó n để rờ i khô ng vậ n lự c.
Khép châ n trá i và o sá t châ n phả i rồ i chuyển hướ ng qua hướ ng trá i, hai đầ u gố i co xuố ng hơi hơi,
song chưở ng co về sau như hình 79. Châ n trá i bướ c tớ i hướ ng trướ c, hsit và o qua kẻ ră ng, châ n
trá i chạ m nhẹ mũ i bà n châ n xuố ng đấ t, gó t nhó n lên, châ n sau hơi khuỵ xuố ng thà nh tọ a cung bộ ,
cằ m thu về gầ n cổ , rú t cổ , nhú n vai rồ i hạ xuố ng liền, mắ t nhìn bằ ng tớ i trướ c thở ra. Châ n phả i
bướ c tớ i sá t châ n trá i nhó n gó t, hạ song chưở ng xuố ng hai bên đù i như hình 81. Xem hình 78 đến
81.

Kế, song chưở ng phủ i ra sau, châ n phả i bướ c tớ i... là m lạ i từ đầ u như hình 78-81, gọ i là Hữ u thứ c.
Quan trọ ng là phả i giữ cổ tay và bà n tay thậ t nhẹ nhà ng linh độ ng khô ng hề có chú t sứ c nà o, lự c
trong bà n tay như sợ i tơ nhỏ , có mà như khô ng, châ n cũ ng linh độ ng, thâ n ở yên dướ i Đơn điền.

2. - Vọ ng Lộ Thế
... tiếp theo thứ c trên. Hít hơi qua kẻ ră ng, song chưở ng phủ i nhẹ (câ u) ra sau như hình 82, châ n
trá i bướ c tớ i truwó c nử a bướ c, chạ m mũ i bà n châ n xuố ng mặ t đấ t, co bộ khỉ đi, chưở ng trá i đưa
và o trướ c bụ ng rồ i đá lên trên trướ c trá n cao hơn mắ t, lò ng chưở ng ú p xuố ng, mắ t nhìn thẳ ng tớ i
trướ c nhưng liếc qua liếc lạ i thấ y cả hai bên, như hình 83, trong lú c chẳ ng phả i đưa về sau mộ t
chú t, thở ra qua kẻ ră ng (mô i hở hé). Đoạ n châ n phả i bướ c tớ i nhó n gó t kế châ n trá i, chưở ng trá i
hạ xuố ng bên đù i, chưở ng phả i cũ ng trả lạ i như hình 84. Sứ c lự c hư khô ng gọ i là hư chưở ng.

Kế, châ n phả i tiến lên, chưở ng trá i biến thà nh câ u nhẹ (chưở ng khép cá c ngó n tay lạ i) ra sau, tay
phả i để lên trướ c trá n, mắ t nhìn tớ i như dò đườ ng (vọ ng lộ )... tậ p như hình 82-84 gọ i là Hữ u thứ c.
3. Hiến Quả Thế

... tiếp theo thứ c trướ c. Hít hơi và o qua kẻ ră ng, châ n trá i bướ c tớ i trướ c thà nh hầ u bộ , song câ u
biến thà nh song chưở ng từ duwó i xoay ngử a nâ ng lên cao ngang mắ t, chỏ co, như hình 85-86
(giố ng kẻ bề tô i ngà y xưa dâ ng củ a lên bề trên) thâ n rù n xuố ng, ngẩ ng mắ t nhìn khoả ng giữ a hai
bà n tay, ngưng 8 giâ y, rồ i thở ra qua kẻ ră ng có tiếng "hà i" hay hả i". Xong châ n phả i bướ c tớ i sá t
châ n trá i, song chưở ng từ trên cao xoay cổ tay hạ (khều, quà u) nhẹ xuố ng hai bên đù i như hình
87.

Kế, châ n phả i tiến lên... hít hơi... là m lạ i từ thứ c trên từ đầ u, gọ i là Hữ u thứ c. Nhớ châ n tay cù ng
lú c, nhịp nhà ng, thở từ từ điều nhuậ n.

4. - Trích Đà o Thế

... tiếp theo thứ c trên. Mím mô i trò n nhỏ hít hơi và o qua kẻ ră ng (ghe mắ t), chưở ng câ u ra sau
mô ng mộ t tí như kình 88. Châ n trá i bướ c tớ i thà nh hầ u bộ , song câ u từ sau, dướ i đưa lên thà nh
chưở ng, trá i cao, trướ c, phả i sau, thấ p, lò ng chưở ng đều hướ ng tớ i trướ c như rứ t trá i câ y vậ y; hai
chưở ng mộ t trên mộ t dướ i nhưng rấ t gầ n nhau như hình 89. Thở ra châ n phả i bướ c tớ i sá t châ n
trá i, co gố i song chưở ng hạ xuố ng hai bên đù i như hình 90. châ n phả i tiến lên, song chưở ng thò
tớ i... như hình 89... tứ c là là m lạ i từ đầ u thứ c trên, gọ i là Hữ u thứ c.

5. - Đà o Tà ng Thế
... tiếp theo thứ c trên. Hít hơi và o, câ u chưở ng ra sau như hình 91, châ n trá i bướ c tớ i mạ nh hầ u
bộ , chưở ng câ u phả i quơ vò ng vẹt bên phả i theo mũ i tên hình vẽ mắ t ngó về sau vai phả i, chưở ng
trá i quơ vò ng từ ngoà i lên vò ng trở vô trướ c ngự c, chưở ng tâ m chiếu và o trướ c ngự c, như hình
92 (giố ng khỉ vạ ch cà nh câ y để trố n lá nh ngườ i). Thở ra, châ n phả i bướ c tớ i sá t châ n trá i, co gố i,
song chưở ng câ u quơ và o trướ c bụ ng (rú n) rồ i đè (ấ n) nhẹ xuố ng trướ c, mũ i song chưở ng song
nhau, mắ t nhìn tớ i trướ c, hai gố i co xuố ng khum khum. Hình 93.

Kế, châ n phả i bướ c tớ i thà nh Hầ u bộ , tay trá i vẹt thấ p, tay phả i quơ cao mắ t nhìn bên vai trá i...
như thứ c vừ a họ c, gọ i là Hữ u thứ c.

Độ ng tá c linh độ ng, cổ xoay qua xoay lạ i, mắ t linh độ ng liếc qua liếc lạ i. Ý đặ t tạ i Đan điền. Phả i
thự c hà nh cho đến khi linh hoạ t mớ i thấ u đá o cá i Ý củ a bà i tậ p nà y.