Professional Documents
Culture Documents
Modyul 3
Modyul 3
A. Mga Idyoma
Ang wikang Filipino ay puno ng mga matatalinghagang pahayag. Ang
mga matatalinhagang pahayag ay may malalim o hindi tiyak na kahulugan. Sinasalamin
ng paggamit nito ang kagandahan at pagkamalikhain ng wikang Filipino.
Ang isang sawikain o idyoma ay isang pagpapahayag na ang kahulugan ay hindi
komposisyunal — sa ibang salita, hindi binubuo ng tumpak na kahulugan ang mga
kanya-kanyang salita na nabuo. Ito ay di-tuwirang pagbibigay kahulugan at pagpapakita
ng kaisipan at kaugalian ng isang lugar.
Bilang karagdagan, ang Idyoma ay isang pagpapahayag na ang kahulugan ay hindi
kompusisyonal. Sa ibang salita, hindi binubuo ng tumpak na kahulugan ang mga kanya-
kanyang salita na nabuo. Layunin ng sawikain o pasawikaing pagpapahayag na gawing
masining, kaakit-akit, kawili-wili at epektibo ang pagpapahayag.
Narito ang halimbawa ng ilang piling mga pasawikaing pagpapahayag.
4. alimuom – mabaho
Halimbawa:
Alimuom niyo naman po.
14. alilang-kanin - utusang walang batad, pakain lang, pabahay at pakain ngunit walang
suweldo.
Halimbawa:
"Mga anak, huwag kayong masyadong maging masungit sa katulong natin. Alam
naman ninyo na siya ay alilang-kanin lang."
28. kalapating mababa ang lipad - babaing nagbibili ng aliw, babaing puta
Halimbawa:
Maraming kalapating mababa ang lipad ang nakatayo sa gilid ng sinehan ng Odeon sa
Sta. Cruz, Manila.
Ayon kay Nordquist (n.d.) ng About.com Guide, daan-daan ang bilang ng mga
tayutay. Magkagayun pa man, ay dalawampung (20) nangungunang mga tayutay ang
makikita lamang sa kanyang listahan. Ang pagpili niysa sa 20 mga tayutay ay ayon sa
dalas ng paggamit o pagiging karaniwan ng mga ito. Tunghayan natin ang mga
sumusunod
Halimbawa ng salita:
Si Kristo ay namatay.apori
Ang paglalagay ng dalawa o higit pang mga bagay na magkasalungat na mga ideya
sa magkatimbang na parirala.
Halimbawa:
Si PacMan ay isang boksingerong kakaiba: kahit tanyag ay mapagkumbaba;
kahit hindi katangkaran ay tinitingala siya ng kanyang mga tagahanga;
berdugo at halimaw sa mga kalaban niya, ngunit tiklop-tuhod pag kaharap niya si
Aling Dionisia.
Pag –uulit ng mga tunog –patinig sa alinmang bahagi ng salita. (hirap at pighati)
(salamat at paalam)(buhay na pagulung -gulong)
Halimbawa:
Halimbawa:
Para sa mga Romanong Kristiyano, ang Diyos ay pag-ibig at ang pag-ibig ay
Diyos.
7. Paglumanay (Euphemism).
8. Pagmamalabis (Hyperbole).
Halimbawa:
Kawawa ka naman nag-iisa lang diyan, oh, ito ang isang milyong piso, bumili ka
ng kausap mo. (Paghamak)
Sa dami ng problema ng Pilipinas, nalalagas na ang buhok ni P’noy. (Biro)
Nagkanda kuba na ang mga Pilipino dahil sa hirap ng kanilang pamumuhay.
(Lagpas sa tunay na buhay)
Halimbawa:
Si Manny V. Pangilinan ay nanalo ng halagang 1,000 PHP libreng Talk & Text sa
SMART Telcomm Company. (Sitwasyonal na Pag-uyam, Si MVP ang may-ari ng
Smart)
Halimbawa:
Si Andres Bonifacio ay hindi matapang
(Si Andres Bonifacio ay ubod ng tapang)
11. Pagwawangis (Methapor). pahiwatig ng paghahambing sa pagitan ng dalawang
magkaibang bagay na totoong mayroong kakaibang/ karaniwang halaga.
Halimbawa:
Isang tudla na tumarak sa kanyang puso ang mga salitang binitawan ng kanyang
amo.
Halimbawa:
a. ninuno at inanak
Ang mga makatang Pilipino ay supling ni Baltazar
b. palatandaan at pakahulugan
Sadya yatang mailap para sa UE-Red Warriors ang korona.
c.sisidlan at nakasilid
Kontrolado ng ulo ng tao ang larangan ng agham.
Halimbawa:
Naririnig na ang kalansing ng mga kutsara’t tinidor sa kanilang hapag kainan.
Halimbawa:
Patuloy pa rin ang pakikipagsapalaran ng binatang mayamang pulubi.
16. Pagtatao (Personification). kung saan ang mga bagay na walang buhay ay
pinagkakalooban ng mga pantaong kakayahan at kagalingan. Ang pagtatao ay nabubuo
sa pamamagitan ng pandiwa.
Halimbawa:
Nakangiti na naman ang inang araw pagkaraang sumimangot kanina sa pagbuhos
ng ulan.
Halimbawa:
Sinabihan ko ang kuba na pulutin ang nalaglag na barya sa kalsada ngunit
tumanggi siyang nagsasabi na, “Mama, masyadong maliit ang halaga ng barya.”
b. kabuuan sa bahagi
Hikahos na hikahos sa buhay si Juan de la Cruz
Matinding usapin sa family planning ang kinakaharap ni Pope Benedict.
20. Understatement.
sinasadya ng manunulat o ispiker na gawin ang sitwasyon nang hindi mahalaga o
seryoso gaya ng inaasahan.
Halimbawa:
Ang iyong problema sa buhay ay napakabigat na masyadong madaling solusyonan.
Huwag kang sumali ng quiz bee kase labanan iyan ng mga matatalino
ALUSYON (ALLUSION)
Ayon kay Merriam Webster’s Dictionary & Thesaurus, ang alusyon ay akto ng
pagtukoy ng isang bagay.
Mula sa aklat ni nina Bernales et al. (2009) binanggit niya ang alusyon na tinawag ni
Alejandro na tukoy na ang ibig sabihin ay pagbanggit sa isang tao, pook, kasaysayan,
pangyayari, katotohanan aat iba pang pinakaiingat-ingatang pinakatagong ala-ala ng
edukadong tao.
Pamamaraang panretorika na gumagamit ng pagtukoy sa isang tao, pook, katotohanan,
kaisipan o pangyayarinainiingatan sa pinakatagong sulok ng alaala ng isang taong may
pinag-aralan. (Bisa at Sayas,1966)
Narito ang mga karaniwang alusyon na tinutukoy ng mga nabanggit na manunulat.
1. Alusyon sa HEOGRAPIYA
Halimbawa:
Ang Mt. Apo ang itinuturing na pinakamataas na bundok sa ating bayan kung kaya ito
ang Mt. Everest ng Pilipinas.
Ang Enchanted Kingdom ng Laguna ang Disney Land ng Pilipinas
2. Alusyon sa LITERATURA
Halimbawa:
Walang alinlangang isa siyang Ibarra na puno ng pag-asang kanyang maililigtas ang
kanyang bayan sa isang ideyal na paraan.
Marami pa ring magsasaka ang nag-aalala kay Kabesang Tales na patuloy na
nakikibaka makamtam lamang ang hustisya sa kanilang saka.
3. Alusyon sa BIBLIYA (HOLY SCRIPTURES)
Halimbawa:
Nagmistulang Hudas ang mga magkakapatid nang ipagkanulo nila ang kanilang kuya
sa mga salarin.
Nagsilbi siyang isang Moises ng kanyang lipi upang iligtas ang mga ito sa kamay ng
mga mapang-aliping nais na sakupin ang kanilang bayan.
5. Alusyon sa MITOLOHIYA
Halimbawa:
Unang Saknong ng tulang “Felicitacion” (Maligayg Bati) ni Dr. Jose Rizal: Kung si
Filomena ang dila’y may tamisang sa kay Apolo, sa kanyang pagsilip, sa may kabukira’t
bundok na masungit, ang may dalang awit.
Talasanggunian:
Abad M. A. (2009). Retorika. Cacho Hermanos INc. Mandaluyong City.