‫ڪتاب‪ِ :‬ج يون ُسرور (مختصر ڪهاڻيون)‬

‫ڪهاڻيڪار‪ :‬طارق قريشي‬

‫تنقيدنگار‪ :‬عبدالڪريم چنا‬

‫محترم طارق قريشي سنڌي ادب ۽ سنڌي ڪهاڻيَء جو ڄاتل سڃاتل نالو آهي‪ .‬سندس ٽهيَء جي ڪافي ڪهاڻيڪارن ڪهاڻيَء مان هٿ‬
‫ڪڍي ڇڏيا آهن‪ ،‬ان جا سبب ڇا آهن اهي الڳ بحث شمار ٿيندا ۽ انهن سببن جي وضاحت اهي سينيئر ڪهاڻيڪار پاڻ ئي ڏئي‬
‫سگهن ٿا‪ ،‬پر طارق قريشيَء اڃا تائين ڪهاڻيَء مان هٿ ناهي ڪڍيو‪ ،‬هو اڃا به ڪهاڻيَء سان نينهن نڀائيندو پيو اچي‪ ،‬۽ ڪهاڻي به‬
‫ساڻس وفادار محبوبا جيان ائين ساٿ نڀائيندي پئي اچي جو اها سندس قلم مان سرجي هر ڀيري نوان رنگ ۽ نئين ڪشش سان‬
‫‪.‬سامهون اچي بيهي ٿي‬
‫سندس تازو آيل ڪهاڻين جو ڳٽڪو "ِج يون ُسرور" به اهڙين ئي ڪمال رنگن ڀريل ڪهاڻين سان سينگاريل آهن‪ .‬هي مجموعو ڪل‬
‫‪َ.‬نو (‪ )9‬ڪهاڻين تي مشتمل آهي‪ .‬هي َنو ئي ڪهاڻيون الڳ الڳ موضوعن ۽ خيالن تي مشتمل آهن‬

‫‪......‬‬

‫ڪتاب ۾ شامل پهرين ڪهاڻي "ڀري ٻيڙي _ ٻڏل ٻيڙي" جو عنوان پڙهڻ سان ئي مشهور پهاڪو "ڀري ٻيڙيَء ۾ واڻيو ڳورو" ياد‬
‫اچي وڃي ٿو‪ .‬ڪهاڻي پڙهندي ان پهاڪي سان الڳاپيل فڪر به تجال ڏيندي محسوس ٿئي ٿو‪ .‬ڪهاڻيَء جو منڍ‪ ،‬وچ ۽ پڄاڻي پاڻ ۾‬
‫سگهاري انداز سان ڳنڍيل آهن ۽ ڪهاڻيَء ۾ پيش آيل خيال‪ ،‬فڪر ۽ پيغام پڻ اثرائتو آهي‪ .‬ٻولي به سولي ۽ اثرائتي اٿس‪ .‬هندڪي‬
‫۽ سنسڪرت لفظن جو ٿورو استعمال ٿيل آهي پر اهي سمورا لفظ سوالئيَء سان سمجھ ۾ اچي وڃن ٿا‪ .‬انهن لفظن جو استعمال به‬
‫‪.‬ڪردارن ۽ جملن موجب ضروري ۽ ٺهڪندڙ محسوس ٿئي ٿو‬
‫هن ڪهاڻيَء الِء ائين چوندس ته اگر ڪو ماهر نقاد هن ڪهاڻيَء جي ساختياتي تنقيد وسيلي ڇنڊڇاڻ ڪري ته ‪ 34‬صفحن واري هن‬
‫ڪهاڻيَء تي ‪ 200‬کان ‪ 250‬صفحن جو سڄو سارو ڪتاب جيترو مواد سرجي پوندو‪ .‬ڇاڪاڻ ته ڪهاڻيَء جي لفظن ۽ جملن جي‬
‫بناوٽ ۾ ڳوڙهي معنٰي ۽ فڪر سمايل آهي جن پڙهندڙ کي نئين معنٰي ‪ ،‬نوان خيال‪ ،‬نوان فڪر پيدا ڪرڻ جي سگھ سمائي رکي آهي‪.‬‬
‫هتي ڪهاڻيَء منجهان ڪي چونڊ جمال پيش ڪجن ٿا جينَء پڙهي ان جي معني‪ ،‬مقصد‪ ،‬فڪر جي وسعتن کي سمجهڻ ۾ مدد ملي‬
‫‪.‬سگهي‬

‫‪.‬منهنجي ڏاڏا کي ڪو ڀال ڪينَء ٿي سڃاڻي سگهيو؟ هو ته پاڻ کي به ڪو نه سڃاڻندو هو *‬

‫‪.‬خدا جي لنگر وانگر خدا جي دوستن جو دسترخوان به ڪشادو هوندو آهي *‬

‫‪.‬برهم ست جڳت مٿيا" اڪيلو رب ئي حق آهي‪ ،‬باقي سڀ ُڪوڙ آهي" *‬

‫‪.‬پرگيانم برهم" رب ئي شعور آهي" *‬

‫خدا ته هتي سنڌ ۾ به آهي پر مسلمان مشهد يا مڪي ۽ مديني وڃن ٿا‪ .‬ڇو؟ *‬

‫‪.‬جواب ۾ هو ايوب خان جي ٻوڙي پوليس بڻجي مون کي ڌڪ هڻڻ الِء ُالرون ڪندي اڳتي وڌيو *‬

‫‪.‬عاشقن جي در جي فقيري نصيب وارن کي ملندي آهي‪ .‬رهيو سوال ُسک جو ته سک ملندو ئي سڀ ڪجھ تياڳڻ سان آهي *‬

‫‪.....‬‬

‫ڏانهن خيال هليو وڃي ٿو‪ .‬ليکڪ ڄاڻي "‪ Feminism‬جو عنوان پڙهڻ سان ئي "فيمينزم "‪ Veminism‬ٻي ڪهاڻي "ويمينزم‬
‫پيدا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي ته جينَء اهي ڪهاڻيَء جي ‪ Gap‬واڻي مشهور لفظ کي ڦيرائي اصل ۾ پڙهندڙن جي ذهن ۾ خال‬
‫موضوع کي پهرئين جهٽ ۾ سمجهڻ کان منجهيل رهن‪ .‬هيَء ڪهاڻي هر لحاظ کان عالمي ادب ۾ مٿانهون مقام ماڻڻ جي حيثيت رکي‬
‫ٿي‪ .‬هن ڪهاڻيَء الِء مان ائين چوندس ته اگر ليکڪ جو نالو مٽائي چيخوف‪ ،‬موپاسان‪ ،‬ايڊگر ايلن پو‪ ،‬ٽالسٽاِء يا وڪٽر هيوگو جو‬
‫نالو ڏئي ڀلي پوري دنيا ۾ پڙهندڙن کي پڙهائي وڃي ته هو ڪهاڻيَء جي موضوع ۽ هيئت‪ ،‬لفظن جي تاثير‪ ،‬پالٽ جي اڻت‪ ،‬اثرائتن‬
‫جملن ۽ منڍ‪ ،‬وچ ۽ پڄاڻيَء ۾ ڪمال اثر سبب هرگز به اهو شڪ نه ڪندا ته هي انهن عالمي طور مڃيل ۽ ساراهيل ڪهاڻيڪارن‬
‫جي ڪهاڻي ناهي‪ .‬پر اسان سان مسئلو اهو آهي ته سنڌي ادب ۽ سنڌي اديب دنيا کان لڪيل آهن‪ .‬هن قسم جون سگهاريون‬
‫ڪهاڻيون دنيا پڙهي ته سنڌي ادب ۽ اديب جي ڪماليت جي َڪ ل به پوين‪ .‬ڪهاڻيَء ۾ انتهائي اعلي ادبي جماليات ۽ اونهو فڪر‬
‫آهي‪ .‬ٻئي پاسي غالماڻي زندگيَء سان الڳاپيل واقعن تاريخ بابت انتهائي شاندار نموني سان تصوير اڻي وئي آهي‪ .‬ڪهاڻي تاريخ سان‬
‫‪.‬گڏ مرد ۽ عورت جي نفسيات ۽ جنسي حقيقت نگاريَء جا موضوع پڻ سمائي رکيا آهن‬
‫‪.‬هيٺ ڪهاڻيء مان ڪي سٽون پيش ڪجن ٿيون‪ .‬انهن کي پڙهي معنويت‪ ،‬مقصديت ۽ جماليات بابت اندازو لڳايو‬

‫"‪...‬صبر ڪر‪ ،‬اچان ٿي‪ ،‬هونئن به تون ڪهڙو ميڻ بتيَء سان گڏ صبح تائين ٻرندي‪ ،‬رڳو ٻه لوڏا ۽ ُٺس *‬

‫شيشن ۾ ماکي ڀريندي مون کي بار بار اهو خيال اچي رهيو هو ته دنيا ۾ ماکي وڌيڪ مٺي آهي يا عورت جو وجود؟ *‬

‫هڪ ڏينهن آخر سمجھ ۾ اچي ويندو آهي ته اسان جو ڪو به خدا ڪونهي‪ ....‬يا شايد اسان جو خدا به اسان وانگر ڪنهن *‬
‫‪.‬ٻئي خدا جو غالم آهي‬
‫‪.‬مون ته زندگيَء ۾ جيتريون به دعائون گهريون هيون انهن مان ڪا هڪڙي دعا به ڪا نه اگهامي هئي *‬

‫‪.‬پنهنجي خيالن کي ڀلي آواره بڻاِء پر پنهنجي زبان کي ايترو ڇڙواڳ نه ڪر *‬

‫‪....‬ڪوري ٿانَو ۽ اڻ ڇهيل عورت جي بدن جي خوشبوِء کان وڌيڪ دنيا ۾ ڪو واس ئي ڪونهي *‬

‫‪....‬‬

‫پنجين ڪهاڻي "ڦلهيار" طنز ۽ مزاح سان ڀرپور ڪهاڻي آهي‪ .‬ڪهاڻيَء ۾ جنس ۽ نفسيات جا پاسا سگهارا آهن‪ .‬هن ڪهاڻيَء ۾‬
‫ليکڪ ابهامي فلسفو پيش ڪيو آهي‪ .‬ڪهاڻيء پڙهندي هڪ فڪر اهو پيدا ٿئي ٿو ته پهرين محبت جي نه وسرڻ ۽ خيالن ۾ پهرين‬
‫محبت کي ساري تصور جي اک سان محبوب کي ئي ڏسندو رهڻ سبب اوالد جي چهرن جي نقش تي به محبوب جي چهري جا‬
‫اثرات پئجي وڃڻ جو ڪمال انداز ۾ بيان ڪيو ويو آهي‪ .‬ٻيو فڪر اهو پيدا ٿئي ٿو ته هيترا سال گذري وڃڻ کانپوء به زال‬
‫پنهنجي مڙس سان وفادار ناهي بڻجي سگهي ۽ هن جا اڃا به پنهنجين پهرين محبتن سان جنسي الڳاپا قائم آهن‪ .‬هي ليکڪ جو‬
‫ڪمال آهي ته هن ڪهاڻيَء کي اهڙي انداز ۾ سرجيو آهي جو پڙهندڙ پنهنجي پاران اندازا ۽ انومان هڻي مختلف قسمن جا مقصد‬
‫‪.‬ڪڍندو رهي‪ .‬هيٺ ڪهاڻيَء مان ڪي چونڊ سٽون پيش ڪجن ٿيون‬

‫‪.‬پرائي مائي رڳو مٺي ناهي هوندي‪ ،‬ڪجھ کٽي به هوندي آهي بلڪ کٽمٺڙي هوندي آهي *‬

‫‪.‬عورت ُسندر هجي يا سانوري‪ ،‬عورت جا رڳو انگ اهم ناهن هوندا‪ ،‬پر سندس رنگ به وڏا انگ رکندا آهن *‬

‫‪.‬مرد کي ايترو ماُء ناهي سڃاڻيندي جيترو زال سڃاڻيندي آهي *‬

‫‪.‬جڏهن سهولت موجود هجي ته ضرورت جاڳي پوندي آهي‪ ،‬ضرورت جاڳندي آهي ته جهاڳرائيندي آهي *‬

‫‪....‬مائيَء جي ُم نهن ۾ نه نهارجي ته ِش يدياڻي به ِم يرياڻي آهي *‬

‫‪....‬‬

‫وسيلي هڪ طرف 'اندر تون اجار' جو پيغام ڏنو ويو آهي ته ٻئي "‪ Self Medication‬ڇهين ڪهاڻي "سيلف ميڊيڪيشن‬
‫پاسي رواجي ناڪاره تعليمي نظام تي پڻ ڇوھ ڇنڊيا ويا آهن‪ .‬ٻارن‪/‬شاگردن جي نفسياتي مونجهارن کي پرکڻ بنا رڳو مار ۽ تشدد‬
‫تي زور وارو طريقو ڪهڙي نموني شاگردن جي نفسيات تي اثر پيدا ڪري کين تعليم سان گڏ استاد کان ئي نفرت پيدا ڪري ٿو جو‬
‫پيغام ڏاڍي سگهاري انداز ۾ بيان ڪيو ويو آهي‪ .‬ڪهاڻيَء ۾ آيل نفسيات جا اصطالح ۽ انهن جي سمجهاڻي تمام استادن ۽ والدين کي‬
‫سمجهائڻ ۽ ان وسيلي ٻارن جي مزاج ۽ عادتن کي سمجهڻ ۾ ڏاڍا مددگار بڻيل آهن‪ .‬ٻئي پاسي سمورين غلطين جو ڏوهي ٻين کي‬
‫سمجهڻ ۽ پنهنجي ڏوهن تي اک ئي نه ٻڏڻ وارو فڪر به ڏاڍي سهڻي انداز ۾ پيش ڪيو ويو آهي‪ .‬ڪهاڻيء ۾ اخالقيات جو پيغام‬
‫واضع آهي‪ .‬جيڪو ڪهاڻيَء ۾ ليو ٽالسٽاِء ۽ وڪٽر هيوگو جي تسلسل کي جاري رکندو اچڻ ۽ تصوف ۾ "اندر تون اجار" واري‬
‫‪.‬پيغام جي تسلسل جي ڪڙي آهي‬

‫‪....‬‬

‫هڪ عالمتي ڪهاڻي آهي‪ .‬هن ڪهاڻيَء جي به جيڏي تعريف " ‪ Man from ManikinLand‬اٺين ڪهاڻي "مئن فرام مئنڪنلينڊ‬
‫ڪجي ايتري گهٽ آهي‪ .‬ڪهاڻيَء ۾ عالمتي انداز ۾ سنڌ جي ٻرندڙ مسئلن تي لکيو ويو آهي‪ .‬سنڌ ۽ سنڌ واسين سان قانون‪ ،‬عدل ۽‬
‫انصاف بدران ڪيل ڏاڍ‪ ،‬ظلم‪ ،‬ناجائزين‪ ،‬ڦرلٽ جي اڻکٽ سلسلن کي انتهائي سهڻي‪ ،‬اثرائتي ۽ سگهاري نموني ۾ پيش ڪيو ويو آهي‪.‬‬
‫ڪهاڻيء جو مکيه ڪردار هر قسم جي ظلم ۽ ستم‪ ،‬سورن ۽ تڪليفن‪ ،‬ناانصافين ۽ ڏاڍاين مان گذرڻ سبب هاڻي ڪنهن به قسم جي‬
‫تڪليفن ۽ مسئلن خالف ڪنهن به قسم جي حيرانگيء وارو تاثر نه ٿو ڏئي‪ .‬ڪردار جي اڻت اهڙي ٿيل آهي جو ان کي مڪمل‬
‫‪.‬طور بيحس نه ٿو چئي سگهجي پر اصل ۾ هو حيرانگي‪ ،‬پريشاني ۽ رد عمل نه ڏيندڙ سطح تي پهتل آهي‬
‫ڪهاڻيَء جي آخر ۾ سنڌ ملڪ جي بيهڪ کي ظاهر ڪيو ويو آهي جنهن سان عالمتي ۽ استعاراتي بيان کي ڌچڪو لڳو آهي‪ .‬اگر‬
‫پڄاڻيَء ۾ عالمت کي لڪيل ئي رکجي ها ۽ پڙهندڙن کي پاڻ ئي ان ملڪ بابت اندازو هڻي سوچڻ تي مجبور ڪيو وڃي ها ته‬
‫ڪهاڻي پنهنجي عالمتي انداز ۾ آخر تائين سگهاري رهي ها‪ .‬توڙي جو ڪهاڻيَء جي پڄاڻيَء ۾ عالمتي انداز تان هٿ کڻندي کولي‬
‫بيان ڪرڻ وارو انداز به ڪافي افسانوي ۽ سگهارو آهي پر ان جو ظاهر ٿي پوڻ ئي پنهنجي اندر ۾ هڪ قسم جي ڪمزوري پيدا‬
‫‪.‬ڪري وڌي آهي‬
‫‪.....‬‬

‫ڳٽڪي جي عنوان جي نالي واري ڪهاڻي "ِج يون ُسرور" نائين ۽ آخري ڪهاڻي آهي جيڪا جنس جي موضوع تي انتهائي سگهاري‬
‫ڪهاڻي آهي‪ِ .‬ج نس جيڪا زندگيَء کي جنمڻ جو ڪارڻ آهي‪ .‬اهو سمجهندي ۽ ڄاڻيندي به ته جنسي عمل کانسواِء ماڻهو پيدا ئي نه‬
‫ٿو ٿي سگهي پوِء به جنس‪ ،‬جنسي عمل ۽ جنسي عمل ڪندڙن کان نفرت ڪرڻ جي سوال کي ڏاڍي سهڻي انداز ۾ سلجهايو ويو‬
‫‪.‬آهي‬
‫گذريل سال جڏهن "بنِت داہر" جو سنڌي ترجمو "سنڌ ڪماري" ڇپيو ته ناول نگار تي وڏا ڇوھ ڇنڊيا ويا هئا ۽ هڪ ڪاوڙ ڀري‬
‫لهر پيدا ٿي پئي هئي ته سنڌ جي راجڪماريَء کي هڪ عرب هٿان ڪينَء ٿو اهڙي ڪڌي نموني استعمال ڪرايو وڃي‪ .‬جڏهن ته‬
 ‫ناول ۾ راجڪماري به جنس کي انتهائي مقدس ۽ تخليقي عمل جو سبب بڻائي پيش ڪندي رهي آهي‪ .‬هتي هن بحث جو ذڪر ان‬
‫ڪري آيو جو اگر پڙهندڙ هيَء ڪهاڻي "جيون سرور" سمجهي ويو ته پوِء "سنڌ ڪماري" جي ليکڪ سان به ڪاوڙ نه ڪري‬
‫‪.‬سگهندو‬
‫هن ڪهاڻيَء جو ٻيو سگهارو رخ هندي ۽ سنسڪرت لفظن جو شانائتو استعمال آهي‪ .‬جينَء ته ڪهاڻي هزارين سال اڳ واري وقت‬
‫جي حساب سان سرجيل آهي ۽ ڪهاڻيَء جا ڪردار به اهڙا آهن جو انهن سان هنن لفظن جو استعمال مڪمل ٺهڪندڙ لڳي ٿو‪ .‬اگر‬
‫‪.‬هنن ڪردارن سان هندي ۽ سنسڪرت لفظ ڪتب نه آندا وڃن ها ته پوِء هڪ قسم جو خال ۽ ڪوتاهي ضرور محسوس ٿئي ها‬

‫‪.....‬‬

‫ُان ُڀونِء سندو ڀير‪ ،‬ڪوڙن منجهان ڪو َلهي"‪ ،‬۽ "ماِء ِچڪ هيز ُٽو" ‪ Yin & Yang"،‬ان سان گڏ ٻين ڪهاڻين ۾ "ين اين يان‬
‫‪.‬پڻ آهن‪ ،‬جيڪي پڻ موضوع ۽ فن ۾ انتهائي سگهاريون آهن "‪ My Chick Has Two Strong Legs‬اسٽرانگ ليگس‬
‫ڪتاب ۾ شامل سڀئي ڪهاڻيون فني ۽ فڪري طور انتهائي سگهاريون آهن‪ .‬ڪهاڻين ۾ ٻولي ڏاڍي اثرائتي ۽ پرڪشش آهي‪ .‬سگهارا‬
‫مثالي جمال ويتر نئون اثر پيدا ڪندا هلن ٿا‪ .‬هي مجموعو مڪمل جو مڪمل اردو‪ ،‬انگريزي ۽ ٻين ٻولين ۾ ترجمو ٿي ڇپجي وڃي‬
‫ته هي ڪهاڻيون هر پڙهندڙ وٽان مڃتا ماڻڻ جي ڀرپور سگھ رکن ٿيون‪ .‬سموريون ڪهاڻيون پنهنجي ليکي لک لهن‪ ،‬لکندڙ جي‬
‫لکڻيَء ‪ ،‬لفظن جي چونڊ ۽ بيهڪ‪ ،‬جملن جي جوڙجڪ‪ ،‬زبان جي سهڻائي‪/‬جماليات ڪهاڻين اندر اصل ڪمال جوڙ ۽ جنسار رکي ڇڏيو‬
‫‪.‬آهي‪ .‬ان حساب سان ڪهاڻيڪار جي جيتري تعريف ڪجي ايتري گهٽ شمار ٿيندي‬

‫۽ ٻئي قسم کي ‪ Lisible/Readerly‬روالن بارٿ لکڻين کي ٻن حصن ۾ ورهايو آهي‪ .‬هو هڪ قسم کي‬
‫سڏي ٿو‪ .‬پهرئين قسم جي لکڻين ۾ اهي لکڻيون اچي وڃن ٿيون جيڪي پڙهندڙ جي اندر ڪو هيجان ‪Scriptible/Writerly‬‬
‫يا طوفان پيدا نه ٿيون ڪري سگهن‪ .‬پڙهندڙ انهن لکڻين جي معنٰي کي هڪ واپارائيندڙ طور قبولي وٺندو آهي‪ .‬جڏهن ته ٻئي قسم‬
‫جون لکڻيون پڙهندڙ جي اندر فڪري‪ ،‬جذباتي‪ ،‬جمالياتي هيجان پيدا ڪري وجهنديون آهن‪ .‬مطلب ته پڙهندڙ انهن لکڻين وسيلي هڪ‬
‫نئين معنٰي ۽ مقصد جي ذخيري کي پيدا ڪري وٺندو آهي‪ .‬هي ان قسم جون لکڻيون آهن جن کي پڙهندي پڙهندڙ لفظ لفظ يا ِس ٽ‬
‫‪ِ.‬س ٽ تي بيهندو ۽ سوچيندو آهي ۽ مسلسل تخليقي عمل منجهان گذرندو آهي‬
‫لکڻين ۾ شامل آهن‪ .‬هي ڪهاڻيون پڙهندڙ ‪ Scriptibile‬يا ‪ Writerly‬محترم طارق قريشيَء جون هي سموريون ڪهاڻيون به‬
‫به ڏين ٿيون ته پڙهندڙ جمالياتي هيجان مان گذرندي انهن مان نئين معنٰي ۽ مقصد ڪڍي ذهني ۽ فڪري طور ‪ Joy‬کي لطف‬
‫‪.‬سگهارو پڻ ٿئي ٿو‬

‫‪.........‬‬

‫‪.‬آخر ۾ مختلف ڪهاڻين مان ڪي چونڊ سٽون پيش ڪجن ٿيون‬

‫‪....‬مان ٻيڙيون ڪو نه ڇڪيندو هئس‪ ،‬ٻيڙيون غريب ڇڪيندا آهن‪ ،‬مان ولز جو نيوي ڪٽ سگريٽ پيئندو هئس *‬

‫‪....‬تنهنجو باطن ته منهنجي ظاهر کان وڌيڪ ڪارو آهي *‬

‫تنهنجي منهن تي دوزخ جو ڪارو رنگ خدا َم ليو ئي ان ڪري ته ڪو تو کي پري کان به ڏسي ته سمجهي وڃي ته ڪو *‬
‫‪....‬منحوس ُم نهن پيو آهي‬

‫‪.‬محبت ۾ ُم حرم ۽ نامحرم جو گردان ڪندڙ َم حروم ئي رهجي ويندا آهن *‬

‫‪.‬جوانيَء کان وڏو ڪو ِج ن ناهي هوندو *‬

‫‪.‬ڪنهن جا لڙڪ ُاگهڻ عظيم عبادتگاھ جي فرش چمڪائڻ کان افضل آهي *‬

‫‪.‬جنت جي فڪر ۾ ڳرڻ بدران علم حاصل ڪريو جيڪو آخرت ۾ فضِل خداونديَء جو رستو آهي *‬

‫‪.‬سورڳ اتي آهي جتي ِو ديا آهي *‬

‫‪.‬مقدر کي به ڪو گناھ ئي خراب ڪندو آهي *‬

‫‪.‬شراب پيئو ته موت وانگر پيئندا ڪريو‪ .‬موت کان وڌيڪ سياڻو پياڪ ڪير به ناهي *‬

‫‪.‬هر ماڻهو ڊاهڻ جي چڪر ۾ آهي ٺاهڻ جو فڪر ڪنهن کي ئي ڪونهي *‬

‫‪َ.‬اَن کان وڏو ڪو َڌ ُن ڪونهي‪ُ ،‬بک کان وڏو ڪو دشمن ڪونهي *‬

‫جيڪڏهن ڪا ِاستري گرڀ ۾ پالڻ ۽ جنم ڏيڻ ڇڏي ڏئي ته ڪو مهاُپرش ۽ ست پرش ته ڇا سنسار ۾ ڪو ُپرش به ڪڏهن پيدا *‬
‫‪.‬نه ٿئي‬
‫‪َ.‬اڌوري ِو ديا ته َاِو ديا کان به بڇڙي ٿيندي آهي *‬

‫‪َ.‬و ئشيا سان ڌڪار برهم جي رچنا سان وروڌ آهي *‬