Zemin Ankrajı

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS EN 1537
Kasım 2001
ICS 93.020
1.Baskı.Baskı
ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR- ZEMİN ANKRAJLARI
Execution of special geotechnical work- Ground anchors
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 93.020 TÜRK STANDARDI TS EN 1537/Kasım 2001
Ön söz
− Bu standard; CEN tarafından kabul edilen EN 1537:1997 standardı esas alınarak TSE İnşaat Hazırlık
Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 12 Kasım 2001 tarihli toplantısında Türk Standardı
olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
İçindekiler
1 Kapsam .................................................................................................................................................. 1
2 Atıf yapılan standardlar ve/veya dökümanlar .................................................................................... 1
3 Terimler, tarifler ve semboller ............................................................................................................. 2
4 Özel şartlar ......................................................................................................................................... 17
5 Arazi araştırmaları ............................................................................................................................. 43
6 Malzemeler ve mamüller ................................................................................................................... 86
7 Tasarımda dikkat edilecek hususlar .............................................................................................. 379
8 Uygulama.......................................................................................................................................... 407
9 Deney, denetleme ve izleme ........................................................................................................... 578
10 Kayıtlar.............................................................................................................................................. 800
11 Özel şartlar ....................................................................................................................................... 832
Ek A 856
(Bilgi İçin) ..................................................................................................................................................... 857
Korozyon korumasının elektrik deneyi...................................................................................................... 859
Ek B 957
(Bilgi İçin) ..................................................................................................................................................... 958
Korozyon korumasının araştırma deneyleri ............................................................................................. 960
Ek C 1029
(Bilgi İçin) ................................................................................................................................................... 1030
Viskos korozyon koruma bileşenleri için kabul şartları rehberi ve malzeme özellikleri için deney
standardları örnekleri ................................................................................................................................ 1032
Malzeme özelliklerinin deneyi için standard örnekleri........................................................................... 1050
Ek D 1077
(Bilgi için) ................................................................................................................................................... 1078
Zemin ankrajları tasarımı .......................................................................................................................... 1080
Ek E 1311
(Bilgi için) ................................................................................................................................................... 1312
Ankraj deney metotlarına örnekler .......................................................................................................... 1314
(Bilgi için) .................................................................................................................................................. 1578
Kayıt formu örnekleri................................................................................................................................. 1580
Özel jeoteknik uygulamalar - Zemin ankrajları
1 Kapsam
Bu standard, yük kapasitesinin deneye tabi tutulduğu, kalıcı ve geçiçi zemin ankrajlarının tasarımı,
yerleştirilmesi, deney yapılması ve izlenmesini kapsar. Bir ankraj, ankraj başlığı, serbest ankraj boyu ve
enjeksiyon ile zemine bağlanan sabit ankraj boyundan ibarettir. Zemin tanımı, zemin(toprak) ve kayayı ihtiva
eder.
Zemin ankrajlarının tasarım ve plânlanması, bu sahada bilgi ve tecrübeyi gerektirir. Bunlar

ENV 1997-1 Eurocode 7: Geoteknik Design, Part 1: General Rules‘da kısaca verilmesine rağmen zemin
ankrajları tasarımı daha detaylı bir şekilde bu standardın Ek'inde verilmiştir.
Ankrajın yerleştirme ve deney safhası, tecrübeli ve kalifiye işçilik ve denetim gerektirir. Bu standardın
uygulaması için, özellikle uzman personel bilgisi ve deneyimli müteahhit tecrübesi gerektirir. Ancak söz
konusu hususlar bu standard kapsamında değildir.
Bu standard, zemin çivileri, genişleyici ankraj veya gömülü ankrajlar, mekanik ankraj, vidalı ankraj ve çekme
kazıkları gibi alternatif ankraj sistemlerini kapsamaz.
Bu standardda ankraj teknolojisinin prensipleri belirlenmekte ve tarif edilmektedir. Ankraj sistemleri bu

metinde belirlenen prensiplere uygunluk göstermemesi durumunda, müşteri teknik temsilcisinin yazılı
onayının alınması ile söz konusu sistemlerin kullanılmasında esneklik getirilebilir.
2 Atıf yapılan standardlar ve/veya dökümanlar

Bu standardda, tarih belirterek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dökümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil ve revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil ve revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dökümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.
EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

Vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 206 Concrete-Performance, TS 11222 Beton - Hazır beton
(EN 206-1) production, placing and
compliance criteria
EN 445 Grout for prestressing tendons. TS EN 445 Şerbet-Ön gerilme donatıları için-
Test Methods Deney metotları
Test Methods-Grouting Şerbetleme işlemi
procedures
Test Methods Genel olarak kullanılan
ENV 1991-1-1 Eurocode 1:Basis of design
and action on structure Part 1- - -
1:Basis of design
ENV 1992-1-1 Eurocode 2:Design of concrete TS 500 Betonarme yapıların tasarım ve
structure Part 1-1:General yapım kuralları
rules and rules for buildings
TS 1914 Yapıların güvenliğini
gerçekleştirmede genel ilkeler
ENV 1992-1-5 Eurocode 2:Design of concrete TS 3233 Öngerilmeli beton yapıların
structure-Part 1-5:Structure hesap ve yapım kuralları
with unbonded and external
prestresting tendons.
1
1)
TSE NOTU: Atıf yapılan standardın TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. sütunlarda verilmiştir.
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
ENV 1993-1-1 Eurocode3:Design of steel TS 648 Çelik yapıların hesap ve yapım
structures, Part 1:General kuralları
Rules TS 3357 Çelik yapılarda kaynaklı
birleşimlerin hesap ve yapımı
TS 4561 Çelik yapıların plastik teoriye
göre hesap kuralları
TS 11372 Çelik yapılar-Hafif soğukta şekil
verilmiş
ENV 1994-1-1 Eurocode 4:Design of
composite steel and concrete
structure Part 1-1 : General
rules and rules for buildings
ENV 1997-1 Eurocode 7: Geotechnical TS ENV 1997-1 Jeoteknik tasarım-Bölüm 1:
design-Part 1:General rules Genel kurallar (Eurocode 7)
PrEN 10138 Design of prestressing steel. - -
EN 45014 General criteria for declaration TS EN 45014 Tedarikçilerin uygunluk beyanı

of conformity için genel kriterler
3 Terimler, tarifler ve semboller

3.1 Terimler ve tarifler
Ana terimler, Avrupa kodları ile birlikte kullanılmalıdır. Bu standardda aşağıdaki tarifler kullanılır.
3.1.1 Ankraj : Uygulanan çekme yükünü, yük taşıyan tabakaya aktaran tesis.
3.1.2 Ankraj başlığı: Çekme yükünü, çekme çubuğundan taşıyıcı plâkaya veya yapıya aktaran zemin
ankrajının bir bileşeni.
3.1.3 Kabul deneyi: Kabul kriterlerinin teyidi için, ankrajların herbirine uygulanan yük deneyi.
3.1.4 Ankrajın görünen serbest boyu: Ankrajın yükleme deneyi sonucu ortaya çıkan çekme
çubuğunun germe krikosuna bağlantısı ucu arasındaki çekme çubuğu boyu.
3.1.5 Terleme : Çimento enjeksiyon şerbetinde bulunan suyun ayrılması.
3.1.6 Sondaj deliği çapı: Pabuç kısmı hariç, sondaj matkabı veya muhafaza borusu çapı ile tarif
edilen sondaj deliği çapı.
3.1.7 Karakteristik iç ankraj direnci: Ankraj çekme çubuğunun karakteristik yük kapasitesi.
3.1.8 Müşteri teknik temsilcisi: Müşterinin temsilcisi olup, zemin ankraj teknolojisi konusunda uzman
ve ankrajın kullanımı ile ilgili işin her hususuna tamamen vakıf olan kişi.
3.1.9 Kavrama: Ankraj çubuğunu ihtiva eden çelik halat veya demir çubuğu birleştirmek için tertibat.
3.1.10 Sünme (Creep) limiti: Belirli yükte izin verilen en büyük sünme yer değiştirme miktarı.
3.1.11 Kritik sünme yükü: Sünme miktarına karşı ankraj yükünün çizildiği grafikte ilk lineer kısmın son
noktasına karşılık gelen ankraj yükü.
3.1.12 Referans yükü: Yükleme deneyi esnasında ankraj başlığı yer değiştirmesinin ölçüldüğü ankraj
yükü seviyesi. Genelde, deney yükünün % 10'u uygulanır.
2
3.1.13 Korozyon borusu: Çekme çubuğunu en az bağlantı uzunluğu boyunca korozyondan koruyan
tabaka.
3.1.14 Dış ankraj direnci : Zemin ve sabit ankraj boy uzunluğu ara kesitindeki ankraj yük direnci.
3.1.15 Sabit ankraj boyu: Ankrajın, genellikle enjeksiyon gövdesi vasıtasıyla, çevreleyen zemine yükün
aktarıldığı tasarımlanmış ankraj boyu.
3.1.16 Serbest ankraj boyu: Ankrajn çekme çubuğu başlığı ve serbest ankraj boyunun yaklaşık son
noktası arasındaki mesafe.
3.1.17 Enjeksiyon: Ankraj boyunca, çekme çubuğundan yükleri zemine aktaran, sondaj deliğinin kalan
kısmını dolduran ve /veya korozyon korumasına katkıda bulunan, priz alan malzeme.
3.1.18 Araştırma deneyi: Ankrajın özelliklerini belirlemek ve enjeksiyon/zemin ara kesitinde ankrajın
nihaî yük direncini tayin etmek için yapılan yükleme deneyi.
3.1.19 Yük kaybı limiti: Belirli bir zaman sonunda yükte izin verilebilir toplam kayıp.
3.1.20 Kilit yükü: Germe operasyonu bitiminde ankraj başına aktarılan yük.
3.1.21 Kalıcı ankraj: Tasarım ömrü 2 yıldan fazla olan ankraj.
3.1.22 Deneme (ispat) yükü: Bir ankraja uygulanan en büyük deney yükü.
3.1.23 Uygunluk deneyi: Belirli zemin şartları için ankraj tasarımının uygunluğunu gösteren yük deneyi.
3.1.24 Sistem deneyi: Bir ankraj sistemi üzerinde sistemin istenen şartları sağladığını doğrulamak için
yapılan deney.
3.1.25 Geçici ankraj: Tasarım ömrü 2 yıldan az olan ankraj.
3.1.26 Çekme çubuğu: Zemin ankrajının çekme yükünü sabit ankraj boyundan ankraj başlığına ileten
bölümü.
3.1.27 Çekme çubuğu aderans boyu: Enjeksiyon şerbeti ile bağlanmış ve uygulanan çekme yükünü
ileten çekme çubuğu boyu.
3.1.28 Çekme çubuğu serbest boyu: Çekme çubuğu aderans boyundan yaklaşık bitim noktası ile
ankraj başlığı arasındaki mesafe.
Tipik bir ankraj, Şekil 1’de gösterilmiştir.
3.2 Semboller
At Ankraj çekme çubuğunun kesit alanı
Ed Tesir etkisinin tasarım değeri
Ed, dst Duraylılığı bozan etkinin tasarım değeri
Ed, stb Duraylılığı sağlayıcı etkinin tasarım değeri
Et Ankraj çekme çubuğunun elâstisite modülü
f Pp' nin yüzdesi olarak sürtünme kaybı.
ftk Çekme çubuğunun karakteristik çekme dayanımı
ft0, 1k % 0, 1 kalıcı birim şekil değiştirmeye tekabül eden karakteristik çekme kuvveti
fr Çubuk veya profilli teller veya nervürle güçlendirilmiş çubukların göreceli alanı
ka Sünme yer değiştirme oranı
kl Yük kaybı
Lapp Çekme çubuğunun görünen serbest boyu
Le Ankraj başlığında çekme çubuğu ankrajından germe krikosundaki ankrajlama noktasına kadar
ölçülen çekme çubuğunun dış boyu.
3
Lfixed Sabit ankraj boyu

Lfree Serbest ankraj boyu
Ltb Çekme çubuğu aderans boyu
Ltf Çekme çubuğu serbest boyu
P Ankrajın çekme çubuğu yükü
Pa Referans yük
Pc Kritik sünme yükü
Pc’ Kritik sünme yüküne yaklaşım
Po Ankraj kilit yükü
Ptk Çekme çubuğunun karakteristik yük kapasitesi
Pt0,1k % 0, 1 kalıcı birim şekil değiştirmenin olduğu yerdeki karakteristik çekme yükü
Ra Dış ankraj direnci
Rak Karakteristik dış ankraj direnci
Rik Karakteristik iç ankraj direnci
Rd Ankrajın tasarım direnci
Rk Karakteristik iç ve dış direncinin küçük olanı
s Ankraj başlığı yer değiştirmesi
t Kilit yükü veya yük artışı uygulamasından itibaren geçen süre
α Sünme yer değiştirme/ log zaman eğrisinin eğimi
∆P Deneme (İspat yükü) ve ankraj referans yükü arasındaki fark
∆s ∆ p yük artışı altındaki ankraj çubuğunda ölçülen uzama
γq Ankraj yükü için dağılım
γR Ankraj direncinin kismî faktörü
Anahtar kelimeler
1 Yükleme esnasında krikodaki ankrajlama noktası 6 Zemin/Kaya
2 Hizmet esnasında ankraj başlığında ankrajlama noktası 7 Sondaj deliği
3 Taşıma plakası 8 Kılıflı kısım
4 Yük aktarıcı blok 9 Çekme çubuğu
5 Yapı elemanı 10 Enjeksiyon gövdesi
4
Şekil 1 - Bir zemin ankraj şeması-ankraj başlığı ve koruyucu başlık detayları dikkate alınmamıştır
5
4 Özel şartlar
4.1 Genel
Zemin ankrajları, zemine ait jeoteknik özellikler, ankrajın yapısal özellikleri ve inşaat projesindeki kesin
bilgiler esas alınarak etkili olarak tasarımlanabilir. Ankraj deneyi ve tasarım parametrelerinin doğrulanması,
etkili zemin ankrajlarını ekonomik tesisi ve inşaat işlemi için gereklidir.
Zemin ankrajlarının tasarımı, uygulaması, denenmesi ve bakımı ile ilgili bütün grupların sorumlulukları
belirtilmelidir. Çizelge 1, tasarım ve uygulama faaliyetlerinin uygun dağılımı için bir rehberdir.
Zemin ankrajının tesisi ve tasarımında yardımcı olmak için gerekli bilgiler önceden sağlanmalı ve işlerin
yapılması sırasında güncelleştirilmelidir.
Not - Tasarımın tamamı veya bir bölümü, müşteri, müteahhit, uzman taşeron veya müşavir tarafından
yapılabilir.
Çizelge 1 - Tasarım ve uygulama faaliyetleri
Toplam Tasarım faaliyetleri Uygulama faaliyetleri

1- Zemin ankrajlarının yapımı için, arazi araştırma 1- Tasarım kabullerine göre arazi araştırma
verilerinin temini. verilerinin değerlendirilmesi
2- Zemin ankrajı kullanım kararı, şartname, deney ve 2- Zemin ankraj detayları ve parçalarının
istenilen denemeler gerektirir. seçilmesi
3- Üçünçü şahısların arazileri üzerinde yasal 3- Ankraj boyutlarının belirlenmesi
otoritenin izninin sağlamak. 4- Zemin ankrajının korozyon koruma sisteminin
4- Ankrajlanmış yapının tamsarımı, gerekli belirlenmesi
kuvvetlerinin hesaplanması, uygulanacak emniyet 5- Zemin ankraj sisteminin temin ve tesisi
faktörlerinin tayinin gerektirir. 6- Zemin ankraj izleme sisteminin temin ve tesisi
5- Zemin ankrajı ömrünün tarifi (Geçiçi/Kalıcı) ve 7- Çalışmaların kalite kontrolu
korozyon korumanın şartları. 8- Ankraj deneylerine karar verme ve uygulama
6- Ankraj aralığı ve yönü, ankraj yükleri ve toplam 9- Şantiyedeki ankraj deneylerinin
duraylılık şartları. değerlendirilmesi
7- Yapının duraylılığının sağlanması için, yapıdan 10- Zemin ankrajlarının şartnameye göre bakımı
ankraj ortasına kadar en az mesafenin
belirlenmesi.
8- Ankrajdan yapıya yük aktarma mekanizmasının
belirlenmesi.
9- Yapının gerektirdiği ankraj yükleme kademesi ve
uygun yük seviyelerinin belirlenmesi.
10- Zemin ankraj davranışının izlenmesi ve
sonuçlarının değerlendirilmesi tayini
11- Çalışmaların denetlenmesi
12- Zemin ankrajları bakımı şartnamesi
13- Özel dikkat gerektiren tasarımdaki önemli noktalar
üzerinde katılan tarafların bilgilendirilmesi
4.2 Ankraj çalışmalarının plânlanması

Zemin ankraj sisteminin temin ve tesisinden önce aşağıdaki veriler sağlanmalıdır;
− Zemin ankraj projesi, yapım safhaları ve programları detayları,
− Zemin ankrajının yerleştiği zeminin, mühendislik özellikleri ve jeoteknik sınıflamayı kapsayan zeminin
arazi araştırma raporları,
− Zemin ankrajının performansı açısından yeraltı hizmet tesisleri, mevcut temeller, ankrajın yerleşimi ile
ilgili şartlar ve bütün diğer sınırlayıcı şartlara ait bilgiler.
− Ankrajların tesis edileceği zeminin mülkiyeti ile ilgili detaylar,
− Ankrajların tesis edileceği araziye giriş izni sağlayan gerekli anlaşmaların detayları.
Tasarım çalışmaları ve araştırmaların miktarı, projenin boyut ve tipine, zeminin karmaşıklığına ve gereken
risk derecesine bağlıdır.
6
5 Arazi araştırmaları
Zemin, zemin ankraj sisteminin esas elemanı olup, bu nedenle çok iyi jeoteknik araştırma yapılması
gereklidir. Kabul deneyi safhasında, önemli ankraj kopmalarının en genel sebebi zemin özellikleri ile ilgili
doğru bilgi eksikliğidir.
Eğimli zemin ankrajları, genel olarak düşey ankrajlar gibi çok sık tesis edildiğinden, zemin özelliklerinin yanal
degişimleri, düşey değişimler gibi dikkatli olarak araştırılmalıdır
Bütün jeoteknik araştırmalar ENV 1997-1-1 Eurucode 7. Part 1’in tavsiye şartlarına uygun olarak
yapılmalıdır.
Jeoteknik araştırmalar araştırılan sahanın en dış sınırına kadar genişletilmeli ve böylece saha dışındaki
mostralardan istifade etmekten ziyade saha içerisindeki araştırma yerlerinde tabaka profillerinden
enterpolasyonla değerlendirilme yapılması tercih edilmelidir. Ankrajlar tarafından oluşturulan gerilmeler,
incelenen alanın dışına taşıyorsa mümkün olan yerlerde jeoteknik araştırmalar, çalışmaya konu arazinin
dışındaki zemin formasyonlarını ihtiva edecek şekilde genişletilmelidir.
Jeoteknik araştırmanın derinliği;

− Bilinen jeolojik formasyonların teyit edilmesi,
− Altındaki tabakanın söz konusu tasarımını etkilemeyecek ve
− Yeraltısuyu şartlarını tam olarak belirleyecek,
yeterlikte olmalıdır.
Zeminin yapısı ve litolojisi ENV 1997-1-1 Eurocode 7. Part 1’e uygun olduğunda aşağıdaki veriler de
araştırılmalıdır.
a) Zeminler için;
− Sınıflama ve tanımlama (Tane boyu dağılımı, su muhtevası, birim hacim kütlesi, bağıl yoğunluk,
Atterberg limitleri)
− Kayma dayanımı , sıkışabilirlik ve radyal rijitlik,
− Geçirimlilik,
− Yeraltısuyu şartları,
− Yeraltısuyu ve zeminin korozyon potansiyeli,
− Kaçak elektrik akımlarının varlığı,
b) b)Kayaçlar için;
− Sınıflama (Süreksizliklerin geometrisi, birim hacim kütlesi, ayrışma derecesi, indeks deneyleri)
− Kaya tabakalanması,
− Sağlam kayaçın serbest basınç dayanımı,
− Kaya kütlesinin kesme dayanımı ve şekil değiştirmesi,
− Geçirimlilik,
− Yeraltısuyu şartları,
− Yeraltısuyu ve kayanın korozyon potansiyeli,
− Kaçak elektrik akımlarının varlığı.
Bu bilgilerden;
− Sondajda muhtemel engeller,
− Sondaj delme işlemi (delinebilirlik),
− Sondaj deliği duraylılığı,
− Sondaj deliğine yeraltısuyu akımı,
− Sondaj deliğinden enjeksiyon şerbeti kaybı,
gibi muhtemel benzer zorlukların ortaya çıkması ihtimali hakkında bilgiler elde edilebilir.
7
6 Malzemeler ve mamüller
6.1 Genel
Performans ve dayanım açısından olumlu sonuçların alındığı ve bunun ispatlandığı ankraj sistemleri
kullanılmalıdır.
Bütün ankraj sistemleri, sistemin yeterliliğini doğrulamak için en az bir sistem deneyine tabi tutulmuş
olmalıdır. Bütün deneylerin sonuçları detaylı olarak belgelendirilmelidir.
Belgelendirilmiş sistem deneyi bu standardda verilen prensiplere uygun olarak müşteri teknik temsilcisi
tarafından onaylanmalıdır.
Kullanılan bütün malzemeler karşılıklı olarak uyumlu olmalıdır. Bu, özellikle birbiri ile irtibatlı olan malzemeler
için uygulanır. Malzemeler, ankrajın kullanılabilirliğini kaybetmemesi için, zemin ankrajının tasarım ömrü
boyunca özelliklerini değiştirmemelidir.
Ankrajlanmış yapının tasarım ömrü boyunca ankraj sisteminin kullanılabilirliğini korumak için ankraj
performansı ve kullanılan malzemenin sürekliliği sistem deneylerinde ispatlanmalı ve müşteri teknik
temsilcisi tarafından onaylanmak şartıyla yeni geliştirilmiş malzeme veya uygulama metodlarının
kullanıldığı ankrajlara müsaade edilmelidir.
6.2 Çekme çubuğu

Bütün çelik çekme çubukları aşağıdaki standardlara uygun olmalıdır;
Yapı çeliği -ENV 1993-1: Eurocode 3:Design of steel structures, Part 1: General rules,
Çelik donatı -ENV 1992-1-1: Eurocode 2:Design of concrete structures, Part 1: General rules,
Öngerilmeli çelik - prEN 10138:Design of prestressing steel,
- prENV 1992-1-5:Eurocode 2 Part 1-5:The use of unbonded and external prestressing
tendons.
Ankraj için uygunlukları ispatlanmış ve müşteri teknik temsilcisi tarafından onaylanmış diğer çekme çubuğu
malzemeleri de kullanılabilir.
6.3 Ankraj başlığı

Ankraj başlığı, çekme çubuğunun gerdirilmesine, deney yükü ve kilit yükünün ayarlanmasına ve istendiğinde
gerilme yükünün kaldırılmasına ve tekrar gerilme yükü uygulanmasına müsaade etmelidir. Ankraj başlığı,
çekme çubuğunun karakteristik çekme yükünü % 100 Ptk taşıyabilmelidir.
İstenen sapma belirlenmedi ise ankraj başlığı, ENV 1992-1:Eurocode 2’ye uygun olmalıdır. Ankraj başlığı
çekme çubuğunun normalinde çekme çubuğunun ftk 'sı % 97 ise en fazla 3oe kadar açısal sapmasına
müsaade edecek şekilde tasarımlanmalıdır.
Ankraj başlığı, tasarımlanmış veya denenmiş çelik veya betonarme bileşenler yoluyla, çekme çubuğu yükünü
ana yapıya veya zemine dağıtmalıdır. Ankraj başlığı (Ankraj çekme çubuğu ve yapı arasındaki bağlantı)
yapının tasarım ömrü sırasında beklenen şekil değiştirmelare uyum sağlayabilmelidir.
6.4 Manşon
Manşonlar, ENV 1992-1-1 Eurocode 2’ye uygun olmalı ve çekme çubuğunun istenen çekme dayanımına
engel olmamalıdır.
Çekme çubuğu, aderans boyu içinde bağlanmamalıdır.
Çelik çekme çubuğu serbest uzaması, manşonların tekrar gerdirilmesi ile karşılanmamalıdır.
Manşonun korozyon koruması, çelik çekme çubuğunun korozyon koruması ile uyumlu olmalıdır.
8
6.5 Çekme çubuğu aderans boyu

Aderans boyunda, çekme çubuğunu ankre etmek için, bu bölümde profilli veya nervürlü çubuklar
halatlar veya basınç tüpleri kullanılmalıdır.
Aşağıdaki çekme çubuğu tipleri aderans etkisi ile ankre edilebilir;

− Çekmeden sonra profillenmiş soğuk çekme teller,
− Sıcak haddeleme sırasında tavlanmış ve su verilmiş nervürlü çelik,
− Nervürlü çubuklar,
− Yedi telli halat.
Nervürlü veya şekilli teller ve çubukların çıkıntısının ‘f’ bağıl alanı, ENV 1992-1:Eurocode 2’ye uygun
olmalıdır.
Özel onaylanmış ankraj düzenekli veya düzeneksiz düz yüzeyli öngerilmeli çelikler, müşteri teknik temsilcisi
tarafından onaylandığında geçiçi ankrajlarda kullanılabilir.
6.6 Sondaj deliğindeki ara verici takozlar ve diğer bileşenler

Tesis edilmiş korozyon koruyucuları ve çekme çubukları kuyu duvarında en az 10 mm kalınlıkta enjeksiyon
şerbeti ile kaplanmalıdır. Bu husus, ara verici takozlar veya merkezleyiciler vasıtası ile sağlanabilir.
Tesis edilen bileşenler, sondaj deliğinde ankrajın aderans kapasitesini azaltmayacak şekilde aralıklı olarak
yerleştirilmelidir. Ara verici takoz, delikteki çekme çubuk/çubukların ve bileşenlerinin, korozyon koruma ve
ankraj deliğindeki diğer bileşenlerin, düzgün şekilde yerleşmelerini ve onlara gerekli olan en az enjeksiyon
kaplamasını ve boşlukların tam olarak enjeksiyon şerbeti ile doldurulmasını sağlamalıdır.
Ara verici takozlar ve merkezleyiciler , enjeksiyon akımını engellememelidir.
Kalıcı ankrajda ara verici takozlar, korozyon koruyucuları dışında kullanıldığında korozyona dirençli
malzemelerden imal edilmelidir.
Merkezleyicilerin tasarımında, deliğin şekli meselâ pabuçun varlığı ve çekme çubuğunun yerleştirilmesi
sırasında, çekme çubuğunun ağırlığını ve zeminin örselenmesine karşı hassasiyeti dikkate alınmalıdır.
6.7 Çimento şerbeti ve kimyasal katkı maddeleri

Korozyon korumada kullanılan ve öngerilmeli çelik çekme çubuklarla temas halinde olan çimento
enjeksiyon şerbeti genel olarak EN 445, EN 446 ve EN 447'ye uygun olmalıdır. Bu standarddaki şartlarla ve
EN 445, EN 446 ve EN 447 arasında çelişki olduğu durumda, bu standardda belirtilen tedbirler
uygulanmalıdır
Korozyon koruması dahilinde, çekme çubuğunu kaplayan veya çelik boruyu koruyan çimento şerbetinin
özellikleri, su kaybını ve büzülmeyi önleyecek şekilde ayarlanmalıdır. Sondaj deliği dahilinde fakat
korozyon koruması dışında enjeksiyon şerbetinin su/çimento oranları, zemin şartlarına uygun olarak
seçilmelidir.
Yüksek sülfit muhtevalı çimentolar, ön gerilmeli çeliklerle temas edecek şekilde kullanılmamalıdır.
Çevreleyen zeminlerle temasta olacak şekilde çimento şerbetini yerleştirmek için, çimento tipinin seçiminde,
çevrede bilinen ve varlığı mümkün meselâ karbonik asit veya sülfatlar gibi zararlı maddelerin mevcudiyeti,
zeminin permeabilitesi ve ankrajın tasarım ömrü dikkate alınmalıdır. Çevre zararlılığı, EN 206’ya uygun
olarak tanımlanmalıdır.
Kimyasal katkı maddeleri, sadece işlenebilirliği veya duraylılığı iyileştirmek, terlemeyi veya büzülmeyi
azaltmak veya priz alma hızını arttırmak için kullanılabilir.
Öngerilmeli çeliklerde kimyasal katkı maddelerinin kullanımı, müşteri teknik temsilcisi tarafından
onaylanmalıdır. Kimyasal katkı maddeleri, enjeksiyon şerbetinin kendisi veya ön gerilmeli çeliğe zarar
verebilecek herhangi bir madde ihtiva etmemelidir. Hiçbir katkı maddesi (kütlesi % 0,1’ den daha fazla)
klorür, sülfür veya nitrat ihtiva etmemelidir.
9
Uygun olduğu yerde sondaj deliğinde zemine doğru enjeksiyon kaybını azaltmak için nötr dolgular (mesela
kum) kullanılabilir.
Lâboratuvar ve arazi deneyleri, piriz alma süresini ve ankraj performansını, karışım ve karışım randımanını
doğrulamak için yapılmalıdır. Bu deneyler, EN 445' e uygun olarak yapılmalıdır.
6.8 Reçine şerbeti

Kullanılabilirliği uygun sistem deneyi ile ispatlanan reçine ve reçine harçları, çimento enjeksiyon şerbetine
alternatif olarak zemin ankraj yapılarında kullanılabilir.
Lâboratuvar ve arazi deneyleri, priz süresi ve ankraj performansı, karışım ve karışım randımanını
doğrulamak için yapılmalıdır.
6.9 Çelik çekme çubukları ve gerilmeli çelik bileşenlerinin korozyon koruması

6.9.1 Genel
Korozyon hızını tahmin etmek için uygun doğrulukta korozif maddeleri belirlemenin kesin yolu olmadığından,
doğrudan veya dolaylı gerilmeli bütün çelik bileşenler tasarım ömürleri için korozyona karşı korunmalıdır.
Korozyon koruma elemanları, gerektiğinde çekme çubuğuna yükleri aktarabilmelidir.
Korozyon koruma standardı, ankrajın tasarım ömrü açısından aşağıdaki gibi tanımlanmıştır;
− Geçici zemin ankrajları, 2 yıldan daha az hizmette olması gereken ankrajlar,
− Kalıcı zemin akrajları, 2 yıldan daha fazla hizmette olması gereken ankrajlar.
6.9.2 Geçici zemin ankrajları

Geçici zemin ankrajlarının çelik bileşenleri, en az 2 yıl süre ile korozyonu önleyecek koruyucu ile
güçlendirilmelidir.
Geçici zemin ankrajının ömrü geçici olarak uzamışsa veya ankraj korozif olduğu bilinen zemin şartlarında
denenmişse bütün kısımlarını korozyondan korumak için müşteri teknik temsilcisinin onayladığı ilâve tedbirler
alınmalıdır.
Geçici ankrajların korozyon koruması için yukarıda belirtilen prensipleri sağlayan örnekler Çizelge 2 de
verilmiştir.
Çizelge 2 - Geçiçi ankrajlar için korozyon koruyucu sistem örnekleri

1. Çekme çubuğu aderans boyu
Tesis edilmiş bütün çekme çubukları, ankraj deliği duvarına kadar, en az 10 mm çimento şerbeti
kaplanmalıdır. Zararlı zemin şartlarının varlığı bilindiğinde, çekme çubuğu/çubukları etrafında mesela tek
onduleli kılıf vasıtası ile korozyon koruma takviye edilmesi uygun olabilir.
2. Çekme çubuğunun serbest boyu
Koruma sistemi, çekme çubuğunun ankraj deliğinde serbest hareketine müsaade etmeli ve düşük sürtünme
özelliğine sahip olmalıdır. Bu aşağıdaki tedbirlerin biri ile sağlanabilir;
b) Su girişine karşı sızdırmazlığı sağlanmış, her çekme çubuğu için etrafını saran plâstik kaplama,
b) Korozyon koruyucu maddelerle doldurulmuş ayrı ayrı çekme çubukları için etrafını saran plâstik kaplama,
c) Su girişine karşı sızdırmazlık sağlayan, çekme çubukları için plâstik veya çelik kaplamalar veya kılıflar
d) Korozyon koruyucu maddelerle tamamen doldurulmuş çekme çubuklarına plâstik veya çelik kaplama
veya kılıf,
Zararlı şartlarda ve geçiçi uzatmalarda (b) ve (d)'den uygun görüleni.
3. Ankraj başlığı ve serbest boyu arasındaki geçiş(İç ankraj başlığı)
Kaplama veya kılıfın serbest boyu, taşıma plâkası veya ankraj başlığının sızdırmazlığını sağlamak için, metal
conta veya plâstik boru kaplamalar taşıma plâkasına kaynak yapılabilir veya bağlanabilir. Kaplama veya
kılıfın serbest boyu, üstüne gelen ve uzatılmış geçiçi kullanım durumunda, alt uçtaki boşalmayı önlemek için
reçine ve çimento veya korozyondan koruyucu maddelerle doldurulmalıdır.
4. Ankraj başlığı
Ankraj başlığına inceleme için ulaşılabildiği ve daha sonra yeniden kaplamanın mümkün olduğunda,
aşağıdaki korozyon kaplamaları kabul edilebilir.
a) Akışkan olmayan korozyon koruyucu madde ile kaplama veya,
b) Korozyondan koruyucu madde ve korozyondan koruyucu maddesi emdirilmiş bir tıkaçın birlikte
kullanılması.
Ankraj başlığına ulaşılamıyorsa, çelik veya plâstik başlık takılmalı ve daha fazla kullanım için, korozyondan
koruyucu madde ile doldurulmalıdır.
10
Zararlı şartların mevcut olduğu yerlerde, metal veya plâstik başlık korozyondan koruyucu madde ile
doldurulmalıdır.
6.9.3 Kalıcı zemin ankrajları
Çekme çubuğu /çubuklarını çevreleyen en az korozyon koruması ankrajın tasarım ömrü süresince
bozulmayacak korozyon koruyucu malzemenin sürekli tek tabakasından ibaret olmalıdır.
Kalıcı zemin ankrajı çekme çubuğu/çubukları aşağıdakiler ile donatılmış olmalıdır.

a- Korozyona karşı ankraj tesisi korozyon koruyucu kaplanması esnasında veya germe esnasında birisi
zarar görürse diğeri sağlam kalacak şekilde iki koruyucu kaplama
b- Her ankrajın korozyon koruyucu kaplamasının uygunluğunun arazi deneyi ile sağlandığı tek koruyucu
kaplama (Ek A).
c- Manşet tipli ankraj için çelik boru tüple (Madde 6.10.4 ve Madde 6.10.9) sağlanan bir korozyon koruma
sistemi,
d- Helezonlu plastik boru -Manşet tip ankrajlarda helezonlu plastik boru ile sağlanan korozyon koruma
sistemi (Madde 6.10.4 ve Madde 6.10.9),
e- Çelikborulu basınç boru tipli ankraj ile sağlanan bir korozyon koruma sistemi (Madde 6.10.4 ve Madde
6.10.9)
Kalıcı ankrajların yukarıda belirtilen koruma prensiplerini sağlayacak korozyon koruma sistemlerinin örnekleri
Çizelge 3’de verilmiştir.
Çizelge 3 - Kalıcı ankrajlarda korozyon koruyucu sistemlere örnekler
ÖNGÖRÜLEN KORUMANIN DOĞRULANMASI

a) Bütün korozyon koruyucu sistemler, etkinliğinin doğrulanması için deney/deneylere tabi
tutulmalıdır.Bütün deney sonuçları detaylı olarak kayıt edilmelidir.
b) Korozyon koruma sistemlerinde deneylerin sonuçlarının teknik değerlendirilmesi, müşteri
teknik temsilcisi tarafından yapılarak sistemdeki her kaplamanın öngörülen korumaya
ulaştığından emin olunmalıdır. Burada, belirli sistemlerde iç koruma, kaplamasının
bütünlüğünün dış koruma borularının doğruluğuna bağlı olduğuna dikkat edilmelidir.
c) Çekme çubuğunun ankraj boyunda sadece koruyucu kaplama öngörülebilir ve bunun
doğruluğu yerinde deney vasıtası ile mesela elektrik resistivite deneyi ile kontrol edilmelidir.
1. Çekme çubuğu aderans boyu Yerinde öngörilen
Korozyon kılıfı aşağıdakilerden birinden oluşabilir koruma bariyerleri
a) Çekme çubuğu/çubukları ve çimento şerbeti ihtiva eden bir tek onduleli a) Tek plastik
plastik koruyuculu kılıf. kılıf
b) Ankrajın tesisinden önce kılıflar arası boşluklar ve çekirdek içine ön b)İki plastik kılıf
enjeksiyon şerbetlenmesi tamamlanmış (çimento veya reçine ile)
çekme çubuğunu(çubuklarını) kapsayan konsantrik onduleli iki plâstik
kılıf.
c) Çekme çubuğu veya çubukları ihtiva eden ve önceden çimento c)İççimento şerbeti
enjeksiyonu yapılmış bir onduleli plâstik kılıfdır. Kılıf ile çubuklar arası ve çevreleyen
kaplama en az 5 mm olmalıdır. Çekme çubuğu veya çubukları sürekli plastik kılıf
nervürlü dış yüzeye sahip olmalıdır. Çalışma yükü altında çimento
enjeksiyonunun çatlak genişliği 0,1 mm’den büyük olmamalıdır. d)İççimento şerbeti
d) En az 20 mm kalınlıkta enjeksiyon şerbeti ile 1 metreden daha büyük ve çevreleyen
olmayan aralıklarla en az 500 kPa basınçla kaplanmış enazından 3 mm çelik veya
kalınlığında çelik veya onduleli plastikten yapılmış bir tek manşet plastik kılıf
kılıf.Kılıf ve çekme çubuğu arasında en az 5 mm kaplama
yapılmalıdır.Bu çimento enjeksiyonunun çatlak genişliği çalışma yükü
altında 0,2 mm' yi geçmemelidir.
e) Onduleli bir çelik kılıf (basınç borusu) greslenmiş çekme çelik e)Çelik kılıf ve
çubuğunu sıkıca sarmalıdır.Tekrar şekil değiştirme somununda kılıf ve çevreleyen
plastik başlık çalışma yükü altında çatlak genişliği 0,1 mm yi geçmeyen çimento şerbeti
ve kalınlığı 10 mm den az olmayan çimento şerbeti ile kaplanarak
muhafaza edilmelidir.
11
Çizelge 3’ün devamı
2. Çekme çubuğunun serbest boyu

Korozyon koruyucu sistem, ankraj deliği içerisinde çekme çubuğunun serbest hareketine
müsaade etmelidir. Bu aşağıdaki tedbirlerin biri ile sağlanabilir;
A) Aşağıdaki A, B, C veya D' nin kombinasyonundan biri ile birlikte tamamen plâstik koruyucu
madde ile dolu, tek çekme çubuğu etrafındaki plâstik kılıf,
B) Aşağıdaki A veya B kombinasyonlardan biri ile birlikte içinde çekme çubuk/çubukları bulunan
ve tamamen çimento şerbeti ile dolu plâstik kılıf,
C) Aşağıdaki B' nin kombinasyonunda tamamen çimento şerbeti ile doldurulmuş çekme çubuğu
demeti için toplam plâstik kılıf,
a) Plâstik koruyucu madde ile doldurulmuş genel plâstik kaplama veya kılıf,
b) Uç kısmı su girişine karşı sızdırmaz hale getirilmiş genel plâstik kaplama veya kılıf,
c) Çimento enjeksiyonu ile doldurulmuş genel plâstik kaplama veya kılıf.
Çekme çubuğu veya çubuklarının gerilme altında serbest hareketini sağlamak için
ya tek tek kaplama veya genel kaplama içerisinde gres veya aderansız temas sağlanmalıdır.
d) Yoğun çimento şerbeti ile doldurulmuş genel çelik kılıf.
3. Ankraj başlığı ve serbest boyu arasındaki geçiş
Kaplanmış veya enjeksiyonlu veya betonlanmış çelik muhafaza borusu veya sabit plâstik kılıf,
ankraj başlığına kaynak yapılmalı veya direkt olarak bağlı olmalıdır. Kaplamalar, korozyon
koruma malzemeleri, çimento veya reçine ile doldurulmuş ve serbest boy boru veya borusuna
sızdırmaz olarak bağlanmış olmalıdır.
4. Ankraj başlığı
En az et kalınlığı 3 mm olan kaplanmış ve/veya galvanizli metal başlık veya en az 5 mm et
kalınlıklı katı plâstik koruyucu başlık, taşıma plâkası ile sabit olarak bağlanmış olmalı ve koruyucu
başlık çıkarılabilirse plâstik korozyon koruyucu madde ile doldurulmalı ve sızdırmazlık
sağlanmalıdır. Kaldırılamazsa çimento harcı veya reçine ile doldurulmalıdır.
6.10 Korozyondan koruma için yaygın olarak kullanılan bileşenler ve malzemeler
6.10.1 Plâstik kaplama ve kılıflar

Plâstik kaplama ve kılıflar, ilgili ürün standardlarına uygun olmalı ve özellikle depolama taşıma ve tesis
sırasında zarar görmemeli, ultraviole ışınlarına ve yaşlanmaya karşı dayanımlı olmalı ve suyu geçirmemeli
ve mümkünse ek olmamalıdır. Plâstik bileşenler arasındaki ekler, doğrudan temas veya conta vasıtasıyla su
girişini önleyecek şekilde tam sızdırmaz olmalıdır. Kullanıldığında PVC yaşlanmaya dirençli olmalı ve serbest
klorürler üretmemelidir.
Bir veya birkaç çekme çubuğunun onduleli dış kılıfın en az et kalınlıkları aşağıdaki şekilde olmalıdır.
− İç cap ≤ 80 mm için, 1 mm,
− 80 mm < iç cap ≤ 120 mm için, 1,5 mm,
− iç çap > 120 mm için, 2 mm.
Dış düz kaplama levhasının veya kılıf şeklindeki kaplamanın en az et kalınlığı oluklu borular için gerekenden
1 mm’den daha büyük veya donatılı olmalıdır.
İç kaplama levhasının en az et kalınlığı, 1,0 mm ve oluklu kılıfın en az et kalınlığı 0,8 mm olmalıdır.
Not - İç içe iki plâstik kaplama olduğunda içteki kaplama, dışdaki kaplama vasıtası ile ankrajın tesisi
sırasında korunur.
Yük aktarmak için kullanıldığında plâstik kılıflar şekil değiştirebilmeli veya onduleli olmalıdır. Şekil değiştirme
veya ondulelerin büyüklüğü ve adımı et kalınlığına uygun olmalı, sünme kayıplarına meydan vermeyecek
şekilde yükü aktarabilmelidir.
Basınç altında çimento enjeksiyonu için, onduleli kılıf kullanıldığında koruyucu bariyer olarak dikkate
alınmalı ve enjeksiyon ağızlarının enjeksiyondan sonra su girişine müsaade etmediği ispatlanmalıdır.
Kılıf en azından 3 mm kalınlıkta olmalı ve ondulelerin adımı ve büyüklüğü yük transferine uygun olmalı ve bir
husus sistem deneyi ile ispatlanmalıdır(Madde 6.12).
12
Koruyucu kaplamanın bütünlüğü, gerilme durumunda da ispatlanmış olmalıdır (Madde 6.12).
Kalıcı ankrajın koruyucu bariyeri bir plastik borudan ibaretse, ankrajın uzunluğu boyunca plastik borunun
bütünlüğünü ispatlamak için yerinde deney yapılmalıdır.Bu elektrik resistivite deneyi vasıtasıyla olmalı ve
zeminden çekme çubuğunun tam izolasyonunu sağlamak, deliğin enjeksiyonu ve gerilmesinden sonra
yapılmalıdır. Bu standardda, kabul deneyinin detayları Ek A' da verilmiştir.
6.10.2 Isı ile daralanan dış kılıflar

Isı ile daralanan dış kılıflar, çelik elemanın yüzeyini örten korozyondan koruyan kılıf olarak
kullanılabilir.
Diğer elemanların standart kuralları, korozyon koruma sistemini içinde kalacak şekilde büzülme için ısı
uygulanmalıdır. Örneğin şekil değiştirme ve yanma olmamalı veya diğer deyişle servis süresi boyunca zarar
görmemelidir.
Büzülme oranı, uzun dönemde açılmadan kaynaklanan herhangi bir boşluğu önleyecek yeterlilikte olmalıdır.
Büzülmeden sonra ısı ile daralan dış kılıfların et kalınlığı 1 mm’den az olmamalıdır.
6.10.3 Contalar
Mekanik eklerin sızdırmazlığı, conta salmastra veya ısı ile daralan dış kılıflarla sağlanmalıdır.
Conta veya diğer eşdeğer cihazlar sızdırmazlık sağlanmış bitişik elemanlar arasında takip eden izafi
hareketler nasıl olursa olsun dışarıdan suyun girmesini önlemeli veya kaplamanın dışa sızdırmazlığını
sağlamalıdır.
6.10.4 Çimento şerbeti

Ankraj deliğine enjekte edilmiş çimento şerbetinin, çekme çubuğunun bütün uzunluğu boyunca 10 mm’den
daha ince olmamak şartı ile geçici koruma için, kaplama olarak kullanılmasına izin verilebilir.
Çekme çubuğu ve dıştaki bariyer arasındaki kaplama, 5 mm’den daha az olmamak ve herhangi çalışma
yükü şartlarında çatlak genişliğinin 0,1 mm’yi geçmediği ispatlandığı durumda iki sürekli koruyucu
kaplamadan birinin (Madde 6.12) fabrikada veya diğer eşdeğer kontrollu şartlar altında enjekte edilmiş
yoğun çimento şerbeti olmasına izin verilebilir. 500 kPa' dan daha düşük basınç altındaki en az 20 mm
kalınlığında çimento enjeksiyonu ile kaplanmış en az 3 mm kalınlığında çelik veya plastik onduleli borudan
ibaret manşet tipli boru ankrajında çekme çubuğu ve boru arasındaki enjeksiyondaki çatlak genişliğinini
çalışma yükü şartlarında 0,2 mm' yi aşmadığı ispatlanmalıdır.
Belirli şartlarda çatlaklar ve onların genişliğinin dağılımı, ankraj çubuğu üzerindeki nervür dişlerinin dağılımı
ile kontrol altına alınmalıdır.
Kaplama enjeksiyonu sırasında, kalite ve hacim kontrolu yapılmalıdır.
6.10.5 Reçineler
Kontrol edilmiş şartlar altında, çekme çubuğunun en az kaplaması, 5 mm olacak şekilde yerleştirilmiş veya
enjekte edilmiş reçine şerbetleri çatlamayacaksa, gerilme altında olmayacaksa ve bizzat kaplanmışsa kalıcı
kaplama olarak kullanılmasına izin verilir.
6.10.6 Korozyondan koruyucu elemanlar

Genel olarak parafin ve yağ esaslı korozyondan koruyucu elemanlar kullanılır.
Viskos koruma bileşenleri için, kabul kriterleri rehberleri ve viskos koruma bileşenlerinin özelliklerini ölçmek
için deney metodu örnekleri Ek C' de verilmiştir.
Korozyondan koruyucu maddelerin özellikleri mikro biyolojik etkilere ve bakterilere dirençli ve oksijene karşı
duraylı olmalıdır.
Sürekli korozyon kaplama olarak kullanılan korozyondan koruyucu elemanlar korozyona dirençli boru veya
kapsül veya sızdırmaz borularla kaplanmış olmalıdır. Bu kaplamalar, gaz ve sulardan koruduğu gibi boşluk
doldurucu ve kaydırıcı olarak iş görürler.
13
Kapalı olmayan korozyondan koruyucu elemanlar, tekniğine uygun olarak yerleştirmek şartıyla geçici
ankrajlarda kullanılabilir.Korozyon koruyucu maddeleri emmiş olan sargılar, içlerindeki korozyon koruyucu
maddenin hava ve su ile temasında bozulabileceğinden sadece kısa bir zaman süresi için kullanılabilirler.
6.10.7 Terk edilen metal (Sacrificial) kaplamalar

Terk edilen metal kaplamalar , çekme çubuklarına uygulanmamalıdır.
Terk edilen metal kaplamalar, conta, kapsül ve taşıma levhası gibi diğer çelik bileşenler üzerinde
kullanılabilir.
6.10.8 Çelik kısımlar üzerindeki diğer kaplamalar

Zift epoksi, zift poliüretan ve fizyon bağlayıcılı epoksi kaplamalar, herhangi zararlı madde bulunmayan ve
kum püskürtülmüş çelik yüzeylere uygulanabilir. Fabrikada uygulanmış geçici ankrajın çekme çubuklarını
korozyondan korumak için kaplamalar kullanılabilir.
Uygun üretim kontrolu ile mikro gözenekler gibi uygulama hataları yoksa ve kaplama kalınlığı 0,3 mm'den
küçük değil ise bunlar kalıcı ankrajın çekme çubuğu için korozyon koruma kaplaması olarak kullanılabilir.
Aderans ve korozyon koruma bütünlüğü deneyle ispatlanmak kaydıyla, aderans boyunda kaplamalara
müsaade edilir( Madde 6.12).
6.10.9 Çelik borular ve başlıkları

Çelik kısımlar dıştan korunmak kaydı ile kalıcı korozyon koruma kaplaması olarak değerlendirilebilir. Bu tür
koruma , müşteri teknik temsilcisi tarafından onaylandığında, yoğun çimento şerbeti ve harcı sıcak derin
galvanizleme veya kaplama malzemelerinin çok katlı uygulamaları ile sağlanabilir.
Ankraj yüklemesi sırasında gerdirilmiş hale gelen kaplamalı çelik kısımlara aderans ve korozyon kuruma
bütünlüğünü deneyle doğrulamak şartıyla musaade edilir (Madde 6.12):
Şerbet enjeksiyonu için bir kılıf kullanıldığında koruyucu kaplama olarak değerlendirilmeli ve enjeksiyondan
sonra enjeksiyon ağızlarının su girişine musaade etmediği ispatlanmalıdır.
Kılıflar, en az 3 mm kalınlıkta ve en az 20 mm enjeksiyon kaplaması ile kaplanmış olmalı, aderans kapasitesi

ve korozyon korumanın bütünlüğü bir sistem deneyi ile ispatlanmalıdır(Madde 6.12).
Ankrajın tasarımında elemanların kalınlık ve büyüklüklerinin seçiminde, çelik veya kaplamanın olabilecek
zararları dikkate alınmalıdır.
6.11 Korozyondan koruma uygulaması
6.11.1 Genel
Korozyon koruması için genel prensipler, ankrajın bütün kısımları için aynı olmalı, fakat çekme çubuğu
aderans boyu, ankraj çubuğu serbest boyu ve ankraj başlığı için farklı detaylandırılmış işlem gereklidir.
Koruma sistemi, ne gerilme uygulamasını ne de gerilmenin kaldırılması işlemini engellememeli veya bu

suretle zarara uğramamalıdır. Tek tek borularda veya grup borularda, ya kaymaları sağlayıcı bir madde veya
aderans bağlantısı olmayan çekme çubuğu veya elemanlarının gerilme esnasında serbest hareketi
sağlanmalıdır.
Bir koruyucu bileşenden diğerine ve uç kısımlarına geçiş noktalarında, sızdırmazlıklara özel dikkat
gösterilmelidir.
Zemin ankrajı veya onun herhangi kısmı, korozyon koruma sistemine hasar vermeyecek şekilde
kullanılabilmelidir.
6.11.2 Çekme çubuğunun serbest ve aderans boyu

Çekme çubukları bir korozyon sistemi ile kaplandıklarında, korozyon özellikleri pullaşma şeklindeki
korozyona uğramamış olmalıdır.Silinip temizlenmek kaydıyla hafif yüzey pasına müsaade edilmeli ve takiben
yüzey çimento şerbeti ile kaplanmalıdır.
14
Geçici ankrajın çekme çubuğu serbest boyu için koruma, yerinde, şantiyede veya dağıtımdan önce
uygulanabilir
Geçici ankrajın çekme çubuğu aderans boyunun koruması, genellikle yerinde uygulanır.
Kalıcı ankrajların korozyon koruması, plâstik kaplama ve kılıflar kalıcı çekme çubuk kaplamaları, reçine veya
çimento enjeksiyonu ve korozyondan koruyucu maddelerle ankraj deliğine tesisinden önce uygulandığında
fabrikada, şantiyede özel olarak inşaa edilmiş kuru ve temiz hava şartlarında sağlandığı yerlerde
yapılmalıdır.Çevre şartları, korozyon koruma uygulamasının, bu standarda uygun olarak yapılabileceği
ortamlarda olmalıdır.
Kalıcı ankrajların korozyon koruması, plastik kaplamalar ve kılıflar kalıcı çekme çubuğu kaplamalar, metal
kılıflar, reçine veya çimento şerbetleri veya korozyon önleyici bileşenler vasıtasıyla yerinde uygulandığında,
işlem sırasında çekme çubuğu ve metal borunun temiz ve korozyonsuz olduğundan emin olunmalıdır
Kalıcı ankrajların kaplaması, kaplamanın alt ucundan başlayarak yapılmalı ve enjeksiyon işlemi
tamamlanana kadar sürekli olmalıdır.
Çekme çubuğu, bozucu kaçak akımlara maruz bırakılmamalıdır.
6.11.3 Ankraj başlığı

Zararlı çevre şartları varsa, ankraj başlığının ön koruması hem kalıcı hem de geçici ankrajar için uygulanır.
İç başlık korozyon korumasının amacı, taşıma plâkası içinde ve altında , çekme çubuğunun serbest kalmış
kısa kısmını korumak ve serbest boy koruması için etkin ilave kaplamayı sağlar.
Boşluğun tamamının doldurulmasını sağlamak için enjeksiyon teknikleri kullanıldığında, alt enjeksiyon
borusu ve üst havalandırma borusu kullanılmalıdır. İç ankraj başlığı bölgesinin enjeksiyonu için giriş
öngörülmemişse, prepakt korozyon koruma elemanı kullanılabilir.
Yeniden gerdirme veya yük kontrolu gerekli değilse, ankraj başlığı içine reçine, enjeksiyon şerbeti , diğer
prizlenebilir sızdırmaz malzemeler kullanılabilir.Yeniden gerdirme veya yük kontrolü gerekli olduğu yerde,
ankraj başlığındaki kapak dahil olmak üzere dış başlığı ve parçaları değiştirilebilir. Kapağın, korozyon
koruyucu bileşikle tekrar doldurulması mümkün olmalıdır.
Kapak ve taşıma plakası arası ,contalı uygun mekanik manşonla sızdırmaz olarak bağlanmış olmalıdır.
Kalıcı ankrajlara uygulandığında taşıma plakası ve diğer açıktaki çelik bileşenler, şantiyeye getirilmeden
önce çelik yapılar için geçerli olan kaplamalar EN standardına uygun olarak korunmalıdır.
Kalıcı ankrajların çelik kapakların en az et kalınlıkları 3 mm olmalıdır.
Müşteri Teknik temsilcisi tarafından onaylanmak şartıyla, 5 mm kalınlığında güçlendirilmiş plastik kapaklar
kullanılabilir.
İç ve dış ankraj başlığına uygulanan korozyon koruma sistemi, sistem deneyine tabi tutulmalıdır (Madde
6.12).
6.12 Kalıcı ankrajlarda sistem deneyleriyle korozyon koruma deneyi

Bütün korozyon koruma sistemleri, sistemin etkinliğini doğrulamak için en az bir sistem deneyine tabi
tutulmalıdır.Bütün deneylerin sonuçları belgelendirilmelidir.
Her ankraj sistemi için yapılan sistem deneyinin tipi her bir koruyucu kaplama ile öngörülen korumayı
ispatlamak amacıyla müşteri teknik temsilcisi vasıtasıyla, koruyucu sistem deneylerinin belgelendirilmesiyle
sonuçlarını değerlendirir.
Yükleme kademesi , Madde 9' da verilen 3 tip uygunluk deneyinden birine uygun olmalıdır.
Deneye tabi tutulan aderans boyunda, sınırlandırma şartları yapı temelinde kayaç veya zemin olup
olmadığına göre benzeştirilmelidir.
15
Not - Yerinde deneyler veya benzeştirilmiş laboratuvar deneyleri uygulanır. Laboratuvar deneyleri
kaplanmış çekme çubuklarını benzer gerilmesi ile birlikte,aderans boyunda benzeştirilmiş yük transferini
ihtiva edebilir.
Yerinde deney uygulandığında, tesis işlemi üretim ankrajlarında kullanılan işlemle benzer olmalıdır.
Yüklemeden sonra, korozyon koruma sisteminde gerdirme durumunda deney ankrajının dikkatlice incelemek
için örtüsü açılmalıdır.
Koruyucu koruma sisteminin aşağıdaki özellikleri, inceleme veya ölçmeden uygun olanına göre
değerlendirilmelidir.
− Et kalınlığı ve plastik kılıfların bütünlüğü ,
− Ek yerleri ve contaların bütünlüğü,
− Enjeksiyon kaplama, ara verici takozların ve merkezleyicilerin performansları,
− Korozyon koruyucu kaplama olarak kullanıldığında çimento şerbetindeki çatlakların yeri ve durumu,
− Kılıflardaki şerbet, reçine ve korozyon koruyucu bileşenlerin dolgu derecesi, kaplamanın hacmi,
− Kaplamadaki hasar,
− Ara yüzeylerin aderans durumu ve aderans bozulması derecesi,
− Tesis etme ve yükleme sırasında bileşenlerin yerinden sapması.
Belirli sistemlerde iç koruyucu kaplamanın bütünlüğünün, dış kaplama bütünlüğünün muhafazasına bağlı
olduğu belirtilmelidir.
Kalıcı ankrajların aderans boyunda koruyucu boru olarak plâstik kılıflar kullanıldığında önceden enjeksiyonlu
korozyon korumanın uygunluğu zemin özelliklerinin benzeştirildiği ortamda ön yükleme ile benzeştirilmiş
yükleme koşulları altında ispat edilmelidir. Yüklemeden sonra plâstik kılıfın zarar görmediği kontrol
edilmelidir. Yüklemeden sonra her bir kılıf büyüklüğünde bir çekme çubuğunun düzenlenmesi için benzer
yük şartında belgelendirilmiş tek deney yeterlidir (Bir deney örneği Ek B' de tanımlanmıştır).
Çatlak kontrollu şerbet vasıtası ile, plastik kılıf koruması sağlandığı yerde, sistem deneyi uygulandığında
koruma dahilinde (metre başına çatlak sayısı olarak) çatlak aralığı tayin edilmelidir.Çekme çubuğunun
elastik özellikleri gözlemlenen çatlak aralıkları yardımıyla uygulanan deney de, servis yükü altında çatlak
genişliğinin 0.1 mm' yi geçmediği gösterilmelidir. Yüklemeden sonra plastiğin incelenmesinde korumanın
zarar görmediği ispatlanmalıdır. Yüklemeden sonra kılıfın büyüklüğünün belirlenmesinde bir çekme
çubuğunun düzenlenmesi için benzer yük şartında belgelendirilmiş tek deney yeterlidir (Bir deney örneği
Ek B' de tanımlanmıştır ).
3 mm kalınlığında çelik veya onduleli plastik manşetli kılıf koruyucu kaplama olarak kullanılır ve en az 20
mm dış enjeksiyon kaplamasıyla çatlak kontrolü enjeksiyon sağlandığı bir koruyucu kılıf içindeki (metrede
çatlak sayısı) çatlak aralıklarını sistem deneyi belirlenmelidir.Çekme çubuğunun elastik özellikleri ve
gözlemlenen çatlak aralıkları yardımıyla uygulanan deney de, servis yükü altında çatlak genişliğinin 0,2 mm
yi geçmediği gösterilmelidir.Yüklemeden sonra plastiğin incelenmesinde korumanın zarar görmediği
ispatlanmalıdır. Yüklemeden sonra, kılıfın her bölümünde bir çekme çubuğunun düzenlenmesi için benzer
yük şartında belgelendirilmiş tek deney yeterlidir.
7 Tasarımda dikkat edilecek hususlar

Bu madde, bir zemin ankrajının inşası esnasında dikkate alınması gereken hususları ihtiva eder. Bu şekilde
ankraj sisteminin tasarımı yapılabilir.
Bir zemin ankrajının detaylı tasarımı için bu standartın Ek D'sine atıf yapılmalıdır.Herhangi bir yapının
tasarımı için ENV 1991-1-1:Eurocode 1 Part 1-1 ve ENV 1997-1:Eurocode 7-Part 1'ın bütün hükümlerine
uyulmalıdır.
Ankrajlanmış yapılar aşağıdaki yapı tiplerinden ibarettir.

− İstinat yapıları,
− Dolgu ve şev stabilize yapıları,
− Yeraltı açıklıkları (boşlukları),
− Yeraltı sularından dolayı yükselme kuvvetlerine maruz temeller ve yeraltı yapıları,
− Üst yapıdan veya üst yapı üzerinde dış etkilerden dolayı oluşan çekme yüklerinin zemine aktarıldığı
yapılar.
16
Uygun görülen yerlerde aşağıdaki yapı projeleri açıkca verilmelidir.

− Ankraj sisteminin bütün elemanlarının malzeme özellikleri ve en az enine kesiti ölçüleri,
− Sabit ve serbest ankraj boyu ölçüleri,
− Ankrajların yerleştirileceği sondaj deliklerinin eğim açısı,
− Ankraj boyutları, eğimleri ve yerlerine ait toleransları.
Ankraj sisteminin tasarımı, zemin parametreleri ve ankraj düzenlemesinin geometrisi esas alınarak
yapılmalıdır. Ankraj yerleri, aralıkları veya eğimlerinin değiştirilmesi önerildiğinde düzenlemenin
uygunluğunu göstermek için, uygun çalışmalar veya doğrulama deneyleri yapılmalıdır.
Ankraj tasarımı aşağıdaki hususları kapsamalıdır.

− Bütün yapı tasarımlarına yardımcı olmak için tüm yapıdaki ankrajlar tarafından uygulanan yükler ve
limitler,
− Ankrajın tasarım ömrü boyunca uygulanacak yükleri, yükleme şeklini, mesela statik veya dinamik gibi,
− Yapının gerilmesi ve tasarım ömrü sırasında , yapıdaki ankraj düzenlemesinin yük dağılımı,
− Her zaman yapı stabilitesini sağlamak için yapı ve ankraj arasındaki girişim yüzeyini,
− Gerilme esnasında ve sonrasındaki ankrajda oluşan görev yapamama sonucu ve onun yerine görev
yapacak yeni bir ankraj yeri ihtimali düşünülmelidir.
8 Uygulama
8.1 Delme işlemi
8.1.1 Genel
Ankraj delikleri, belirtilen toleranslara uygun olarak delinmelidir.
Not 1 - Şantiyede tahmin edilemiyen durumlarda, tasarımcı proje değişikliği önerebilir veya uygulama
alternatiflerini onaylayabilir. Uygulama esnasında delik çapı, muhafaza borusuna gerek duyulursa
büyütülebilir. Ankrajlı yapının tasarıma uygun olması için, yerleştirme toleransına uygunluk
önemlidir. Çimento enjeksiyonunda, doldurma problemleri çıkaracağından genellikle yatay
deliklerden sakınılmalıdır.
Delik çapı, sabit ankraj boyunca çekme çubuklarının belirlenmiş enjeksiyon kaplamasına imkân vermelidir.
Kırıntı parçaları, deliğin tabanından uzaklaştırılamadığında, öngörülenden daha uzun delik delinmelidir.
Aksi belirtilmedikce,sondaj ekipmanının seçimi ve kurulması aşağıdaki şartlara uygun olmalıdır;

− Sondaj deliği ekseni 75 mm açısal tolerans dahilinde yerleştirilmelidir,
− Sondaja başlamadan önce ekipmanın yerleştirilmesi, deliğin ekseni önceden belirlenen eksenden 2°’den
daha fazla sapma göstermeyecek şekilde olmalıdır.
Sapma, 2 metre sondaj ilerlemesinden sonra kontrol edilmelidir,
Zeminde sondaj yapıldığında delik sapma toleransı ankraj boyunun 1/30’nu geçmemelidir. Bazen zemin
şartları bu toleransın daha geniş tutulmasını gerektirebilir.
Not 2 - Delik delmede istenilen hassasiyeti elde etmek için sondaj takımı ve çalışma plâtformu sabit
olmalıdır. Şüphe durumunda güzergâh, sondaj esnasında yeniden kontrol edilmelidir. Açısal
sapmaların toleranslar dahilinde kalmaları, kuvvet aktaran ankraj boylarının yeterliliklerini
kaybetmemesi açısından önemlidir.Uzun ankrajlarda, kuvvetlerin aktarılmalarında doğacak
sakıncalardan kaçınmak için küçük açısal toleranslar gerekebilir
Not 3 - Sabit ankrajların arasındaki girişim ve ankrajın gerilmesi esnasında, istenmeyen sürtünmeler ve
yerleştirme güçlüklerinden sakınmak için sapma töleranslarına uyum önemlidir. Deliğin sapması
genelde yaygın olarak ölçülmemektedir; ancak özel durumlarda inkilinometre (eğim ölçer) cihazları
ile ölçülebilir. Delik sapması, rijit ve geniş çaplı sondaj tiji ve muhafaza borusu kullanılarak
azaltılabilir. Genellikle rijit sistemin sapması engellerden veya eğimli tabaka düzlemlerinden dolayı
olabilir. Burada detaylandırılmamış malzeme ve metotlar delik sapmalarının kontrolünde
kullanılabilir.
17
8.1.2 Delme metotları

Delme metodu, zeminde sadece küçük değişikliklere neden olabilecek veya bu değişikliklerin ankraj taşıma
kapasitesine uygun biçimde etki ederek ankraj direncinin tasarım değerine (Rd) ulaşabilecek şekilde ve
zemin özellikleri dikkate alarak seçilmelidir.
Not 1 - Zemin değişiklikleri için en az aşağıdaki nedenler olmalıdır.
− Çekme çubuğunun montajı ve delme esnasında sondaj deliğindeki çökmeleri önlemek için (gerekli olan
yerlerde muhafaza boruları kullanma),
− Kohezyonsuz zeminlerde, komşu zeminlerde gevşemeyi en alt seviyede tutma,
− Yeraltı su seviyesindeki değişiklikleri en aza indirme,
− Kohezyonlu zeminler ve ayrışabilir kayaçlarda sondaj duvarındaki yumuşamayı en aza indirme.
Zemin değişimi, çatlak teşekkülü, önkonsalidasyon ve sonraki konsalidasyon gibi her bir işlem ile ilgili negatif
etkileri azaltacak şekilde sınırlandırılmalıdır. Sondaj çamuru ve muhtemel kimyasal katkı maddeleri,
enjeksiyon, çekme çubuğu korozyon koruması ve çekme çubuğunda veya çekme çubuğu aderans boyunda
sondaj deliği duvarlarında olumsuz yapmamalıdır.
Not 2 - Sondaj çamurunun giriş alanı, basınçla yıkama dönüşünün çevresel alanı sondaj kırıntılarının
yoğunluğu, tane boyu ve sondaj akışkanının yoğunluğu arasındaki ilişkiler, sondaj sisteminin
randımanı için önemlidir. Yaş kohezif kırıntıya hava basınçı ile temizlik yapılması, blokaja ve komşu
zeminlerde gereksiz bozulmalara sebep olabilir. Gerektiğinden fazla bir süre basınçlı suya maruz
kalan killer, marnlar ve marnlı kayaçlar şişmeye ve yumuşamaya eğilimlidirler.
Artezyen basıncı altındaki zeminlerde, sondaj esnasında özel dikkat gösterilmelidir.
Not 3 - Deliği çevreleyen zeminin ters hidrolik eğimi vasıtasıyla kumlar gevşeyebilir ve duraylılığını
kaybedebilir.
Sondaj, montaj ve enjeksiyon işlemleri esnasında deliğin çökmesini, erozyon ve su basıncı tahribatını
önlemek için,gerekli olabilecek teknikler önceden belirlenmeli ve luzumunda kullanılmalıdır. Yüksek su
tablası durumunda yüksek yoğunluklu sondaj çamurunu kullanmak uygun olabilir.
Not 4 - Muhtemel önleyici tedbirler aşağıdakileri kapsar.

− Sondaj sızdırmazlık malzemeleri veya contaları gibi özel ilâve sondaj ekipmanının kullanılması,
− Zeminin genel oturma risklerinin değerlendirilmesinden sonra gerekli ise su tablasının
düşürülmesi,
− Zeminin ön enjeksiyonu.
Zemin ankraj tasarımını esas alan zemin özelliklerindeki önemli değişiklikleri anında tespit edecek şekilde
ankraj için yapılan delme işlemleri yapılmalıdr.
Zemin sınıfı, sondaj çamuru kaybı veya kırıntıların rengi gibi basit pratik tanımlama verilerini kullanarak,
sondajcı tarafından kolayca tanınabilecek belirleyici sondaj logları hazırlanır.
Loglarda beklenenden herhangi bir büyük sapma durumunda, oluşum tasarımcıya hemen rapor edilmelidir.
8.2 Çekme çubuklarının imal, taşıma, aktarma ve montaj işlemleri
8.2.1 İmal
İmal ve depolama esnasında, çekme çubukları ve bileşenleri kuru, temiz olmalı; pas , mekanik hasar ve
kaynak hataları bulunmamalıdır.
Çekme çubukları imalâtçı tarafından belirlenmiş en az sargı çapından daha düşük olmamalıdır.
Ön kaplamalı gresli halat veya tel' den ibaret çekme çubuklarının aderans boyunun açıktaki kısımları buhar
ve çözücüler kullanarak tamamen temizlenmeli ve yağdan arıntırılmalıdır.
18
Çekme çubuklarının yağını temizlemede, çözücüler kullanıldığında bu çözücülerin ankraj bileşenleri üzerine
zararlı etkisi olmadığından emin olunmalı ve uygulamadan sonra çekme çubuğu/enjeksiyon bağının
tasarımlanan çekme yüklerini sünmeye neden olmadan aktarabilmelidir.
Çekme çubuğuna istenilen kaplamayı sağlayan merkezleyiciler, çekme çubuğuna sıkı bir şekilde
tutturulmalıdır.
Not - Merkezleyicinin aralığı, öncelikle çekme çubuğunun birim uzunluk ağırlığına ve rijitliğine bağlıdır.
8.2.2 Taşıma, aktarma ve montaj

Yükleme, taşıma ve montaj esnasında, çekme çubuğu bükülmemeli veya korozyon korumasına ve diğer
bileşenlerine zarar verilmemelidir.
Çekme çubuğunun montajından önce, sondaj deliğinin uzunluğu,temizliliği ve engeller kontrol edilmelidir.
Çekme çubuğunun montajı, bileşenlerin relatif yer değiştirmelerinden sakınmak için kontrollu yapılmalıdır.
Yukarıya doğru eğimli ankraj çubuklarının hareketini önlemek için, bunlar enjeksiyon işlemine başlamadan
önce sabitleştirilmelidir.
Ankrajın yapımı için farklı işlemlerin zaman aralıkları zeminin özelliklerine göre düzenlenmelidir. Zaman
aralıkları mümkün olduğunca kısa olmalıdır.
Not - Zeminde şişme veya gevşeme riski mevcutsa, çekme çubuğunun montaj ve enjeksiyonu delme
işleminden hemen sonra yapılmalıdır. Genel kural olarak, çekme çubuğu montaj ve enjeksiyonu sabit
ankraj boyunun delinmesinde olduğu gibi aynı günde yapılmalıdır. Bir gecikme kaçınılmazsa, her delik
zararlı malzemenin girişine kapatılmalıdır.
8.3 Enjeksiyon
8.3.1 Genel
Enjeksiyon aşağıdaki bir veya daha fazla fonksiyonları sağlamalıdır.
a) Ankraj çubuğundaki yükü, teşkil edilen ankraj boyunca , çevreleyen zemine tam aktarmayı sağlamalıdır.
b) Korozyona karşı,çekme çubuğunu korumalıdır.
c) Zemin ankraj kapasitesini arttırmak için, sabit ankrajın komşu zeminini desteklenmelidir..
d) Enjeksiyon kaybını sınırlamak için, sabit ankraj boyuna hemen bitişik zemin geçirimsiz hale getirilmelidir.
Not - Enjekte edilen enjeksiyon hacmi toplam sürşarj basınçını aşan basınçlarda, sondaj deliği hacminin üç
katını geçiyorsa rutin ankraj yapımı ötesinde genel boşlukların olduğunu ortaya koyar. Böyle
durumlarda, ankrajın enjeksiyonundan önce genel boşluk dolgusu gerekli olabilir. c ve d maddelerinde
sadece normal enjeksiyon tüketimleri beklenmelidir.
Kontrolsüz enjeksiyon kaybı olmaksızın sabit ankraj boyunu oluşurmak için aşağıdaki tedbirler tavsiye
edilebilir:
− Sondaj deliği deneyi
− Ön enjeksiyon,
− Ankraj enjeksiyonu.
8.3.2 Sondaj deneyi

Sondaj deliğinin tamamlanmasından sonra veya ankrajın enjeksiyonu esnasında, enjeksiyon şerbeti
prizlendikten sonra sabit ankraj boyunun tamamen enjeksiyonlandığından emin olmak için tedbirler
alınmalıdır. Bunlara örnek olarak, basınçlı su deneyi, düşen seviyeli enjeksiyon deneyi ve basınçlı enjeksiyon
verilebilir.
Not 1 - Basınçlı Su Deneyi : Çimento enjeksiyon kaybının ihtimali, basınçlı su enjeksiyonu deneyi
analizinden tahmin edilebilir. Düşen seviyeli su deneyi sondaj deliğinin bütün boyuna veya bir
lâstik conta kullanarak sadece ankraj boyuna, rutin olarak uygulanır. Delikte veya sabit ankraj
boyunda su kaybı veya sızma, 10 dakika sürelerde ölçülen, 0,1 MPa basınçta 5 L/min’dan daha
azsa , ön enjeksiyon gerekli değildir.
Not 2 - Düşen Seviyeli Enjeksiyon Deneyi : Sabit ankraj boyunun yapımında rutin ankraj yapısının
kısımlarına basınçlı enjeksiyon plânlanmadıysa sondaj deliği enjeksiyon şerbeti ile doldurulmalı ve
sertleşinceye kadar enjeksiyon seviyesi gözlenmelidir. Seviye düşmeye devam ederse, sondaj
19
deliği doldurulur ve enjeksiyon şerbeti uygun kıvama geldikten sonra sondaj deliği yeniden delinir
ve deney tekrarlanır. Deney, serbest ankraj boyu üzerindeki muhafaza borusu veya lastik conta
vasıtası ile sabit ankraj boyunca sınırlandırılmalı veya tüm sondaj deliği boyunca uygulanmalıdır.
Not 3 - Basınçlı Enjeksiyon : Sabit ankraj boyunun basınçlı enjeksiyonu bu işlem basınç altında yapıldığı
durumlarda ankraj tiplerinde muhafaza boruları veya lâstik conta veya manşet sistemli boruların
çekilmesi esnasında genel olarak izole edilmelidir. Enjeksiyon esnasında, geri akış ile konrollü akış
hızı enjeksiyon işleminin başarısını belirler. Sabit ankraj boyunun enjeksiyonu tamamlandığında
zeminde bu tedbirlerin etkisi devam eden enjeksiyon safhası ile kontrol edilebilir. Besleme basınçı
hızla verilmelidir.
8.3.3 Ön enjeksiyon
Ön enjeksiyon, çimento enjeksiyon harçının sondaj deliğine doldurulması ile yapılır. Enjeksiyon tüketimini
azaltmak için kum/çimento enjeksiyon karışımı normal olarak kayada ve kısmî olarak dolgulu veya açık
fissürlü çok sert ve katı kohezyonlu zeminlerde ve geçirimli kohezyonsuz zeminlerde yapılır.
Ön enjeksiyonun tamamlanmasından sonra sondaj deliği tekrar kontrol edilmeli ve gerekirse tekrar delmeden
sonra, ön enjeksiyon işlemi tekrarlanmalıdır.
8.3.4 Kayalarda ön enjeksiyon

Yumuşak kayalarda, sondaj deliğindeki problemlerden kaçınmak için yeniden sondajın başlangıcı ile
enjeksiyon şerbetinin dayanımının artması arasındaki geçen zaman kritik olabilir ve buna dikkat edilmelidir.
Kimyasal enjeksiyon, normal uygulamalarda gerekli değildir. Kullanıldığında kimyasalların ankrajda veya
çevrede (örneğin zeminin veya yeraltı suyunun kirlenmesi) zararlı etki yapmaması sağlanmalıdır.
Basınçlı su deneyi, komşu gerilmesiz ankraja hidrolik bağlantı gösterirse, enjeksiyon şerbeti prizlenmeden
önce ankraj gerdirilmemelidir.
8.3.5 Zeminde ön enjeksiyon

Sondaj deliğinde yapılan deneylerde zemin çok yüksek geçirimli veya genelde geri basınçsız yüksek akış
hızlı enjeksiyon yapıldığında ön enjeksiyon gerekli olabilir. Bu rutin bir uygulama değildir; ancak yukarıda
verilen zemin özelliklerinin hüküm sürdüğü kabul edildiğinde akılcı bir tedbirdir.
İstisnai durumlarda, zeminin islahının bir parçası olarak boşlukların enjeksiyonu gerekli olabilir. Bu durumda
böyle bir çalışma rutin zemin ankraj çalışmasının bir kısmı olarak kabul edilmiştir.
8.3.6 Ankraj enjeksiyonu

Enjeksiyon, çekme çubuğunun montajından mümkün olduğu kadar kısa bir süre sonra yapılmalıdır.
Oluklu boru ile enjeksiyon yapıldığında, oluklu borunun ucu enjeksiyon şerbeti içinde kalmalı ve enjeksiyon
şerbetinin kıvamı oluklu borunun batırıldığı ve çıkarıldığı yerde enjeksiyon süresince aynı kalmalıdır.
Enjeksiyon işlemi daima enjeksiyon yapılan deliğin en alt ucundan başlamalıdır. Yatay ve yukarı
yönlendirilmiş deliklerde sabit ankraj boyu veya bütün sondaj deliği enjeksiyon şerbetinin kaybını önlemek
için sızdırmazlık malzemeleri veya lâstik conta kullanılması gerekebilir.
Hava ve su tam dolguya izin verecek şekilde uzaklaşabilmelidir.
Enjeksiyon yapılan delikte herhangi bir boşluğun kalmasını önlemek için çok safhalı basınç enjeksiyonu gibi
özel tedbirler yataya yakın ankrajların enjeksiyonunda kullanılmalıdır. Sabit ankraj boyunca çok safhalı veya
yeniden enjeksiyon öngörüldüğünde ankraj sisteminde uygun bir enjeksiyon sistemi (manşet tüp)
yapılmalıdır.
Belirli zemin şartlarında enjeksiyon kolonu, yeterince sınırlandırıldığı serbest boyda belirli yükün bir kısmını
sabit boydan,serbest boya ve yapının arkasına aktarabilir. Gerektiğinde aşağıdaki tedbirlerin bir veya
birkaçı dikkate alınmalıdır.
− Yapı arkasında çimento şerbetinin yıkanması,

− Serbest boy enjeksiyonunun yük aktarmayan malzemeyle değiştirilmesi,
− Sabit boyun yaklaşık olarak sonuna lastik conta yerleştirilmesi.
20
Yüksek basınçlı çok safhalı enjeksiyonlar, zemin/enjeksiyon serbest temas yüzeyinde normal gerilmenin
yükselmesi ve zeminde diğer enjeksiyon şerbetinin girmesi süreti ile ankraj direncini arttırmakta kullanılabilir.
Bu enjeksiyonlar, çekme çubuğunun tesisinden önce ve sonra uygulanabilir.
Sondaj kuyusundaki artezyen suyu, su hızına bakmaksızın ön enjeksiyon ile veya fazla enjeksiyon basıncı
ile önlemek gerekir.
8.4 Gerilme
8.4.1 Genel
Gerilme, aşağıdaki iki fonksiyonun sağlanması için gereklidir.
− Ankrajın yük taşıma özelliğini temin etmek ve kontrol etmek,
− Kilit yükünde çekme çubuğunun gerdirilmesi ve ankrajlanması.
Gerilme ve sonuçların kayıtı, tercihen uzman ankraj müteahhiti veya gerdirme ekipmanı tedarikçiler
tarafından sağlanan uzman idarecinin kontrolu altında bu işte tecrübeli personel ile yapılmalıdır.
8.4.2 Ekipman
Gerilme ekipmanı, 6 aydan fazla olmayan aralıklarla kalibre edilmeli ve şantiyede her zaman kontrol için
kalibrasyon belgesi bulundurulmalıdır.
Çubuk ve öngerilmeli çekme çubuğu için gerilme ekipmanı, çekme çubuğunu tamamını bir birim gibi
germelidir. Tek tek halatları gerdiren gerilme ekipmanı, deneyin farklı zamanlarda bir çok halatın toplam
yükünü belirleyen ölçme cihazları ile veya onlara ekli olarak sağlanmalıdır. Alternatif olarak, doğrulayıcı
çekme kontrolleri yapılmalıdır.
Not - Ekipman, pompalama ünitesinin oranlanmış basınç kapasitesi dahilinde belirlenen ispat yükünde
çekme çubuğunu emniyetli olarak gerdirmelidir.
8.4.3 Gerdirme işlemi

Yapıya yükleme, ankrajın belirli serisini veya kademe yüklerini kontrol için gerekliyse, yükleme tasarım
safhasında tespit edilmelidir.
Ankrajlanmış yapı, zemin ankrajlarının Madde 9’a uygun olarak yük deneylerine izin verecek reaksiyonları
sağlamak için tasarımlanmalıdır.
Her deneyde veya gerilme işleminde kullanılacak kayıt metodu ve gerilme işlemi, her gerilme çalışmasından
önce detaylandırılmalıdır.
Ekipman, üreticinin çalışma talimatlarına uygun olarak kullanılmalıdır.
Normal şartlarda 7 gün içerisinde sabit boydaki enjeksiyon şerbeti yeterince pirizlendiğinde, germe veya
deney uygulanmalıdır.
Hassas kohezyonlu zeminlerde, zemin ankrajının tesisi tamamlandıktan sonra ve gerilmeden önce zeminin
islahı için, uygun en az zaman belirlenebilir.
Yapılan ankraj deneyi ve gerilmesi sırasında ankraj başlığı altındaki çekme çubuğunda, çekme çubuğunun
kavranılmasından kaynaklanan çentikler oluşmamalı ve korozyon korumasında hasar meydana
gelmemelidir.
9 Deney, denetleme ve izleme

9.1 Genel
ENV 1997-1 ankraj deneyinin iki sınıfını tanımlar, bunlar uygunluk ve değerlendirme deneyidir. Bu standard,
arazide yükleme deneylerinin üç sınıfını tek tek incelemektedir.
Bunlar;
− Araştırma deneyi,
− Uygunluk deneyi,
− Kabul deneyi.
21
İlk iki sınıf değerlendirme deneylerinin genel kategorisinin alt bölümü olarak kabul edilir.
Çalışan ankrajların tesisinden önce yapılan araştırma deneyleri ile aşağıdakiler sağlanır.
a) Enjeksiyon/zemin ara yüzeyinde ankraj direnci Ra,
b) Ankraj sisteminin kritik sünme yükü veya
c) Yenilmeye kadar yüklenmiş ankraj sisteminin sünme karakteristikleri veya
d) Servis sınır yükü Po’da, ankraj sisteminin yük kaybı karakteristikleri,
e) Görünür çekme çubuğu serbest boyu Lapp
onaylanır.
Uygunluk deneyleri ile

a) İspat yükünde Pp ankraj taşıma yeteneği,
b) İspat yüküne kadar ankraj sisteminin sünme veya yük kaybı karakteristikleri gerektiğinde,
c) Görünür çekme çubuğu serbest boyu Lapp
onaylanır.
Kabul deneyleri ile,

a) İspat yüküne dayanacak ankrajın yeteneği,
b) Servis sınır şartında sünme veya yük kaybı karakteristikleri,
c) Görünür çekme çubuğu serbest boyu Lapp
onaylar.
Bütün ankraj deneylerinin denetlenmesi ve değerlendirilmesi, ankraj teknolojisinde uzmanlaşmış kişiler

tarafından yapılmalıdır. Her deney kategorisi için tanımlanan deney metotları, hem kalıcı hem de geçiçi
ankrajlara uygulanmalıdır.
Sondaj deliğinde korozyon koruyucu kaplamasının enjekte edildiği her yapı projesi için , ankrajın
enjeksiyonundan önce korozyon koruma kaplaması benzeştirilmiş işlem safhaları ile Madde 6.7'e göre iyi
kaliteli enjeksiyonla eksiksiz olarak benzer geometrik şartlar altında doldurulduğu bir deney uygulanır. Bu
Bu deney, çalışmanın başlangıçında yapılmalıdır.Diğer sistem deneyleri, ankraj sistemi ile sağlanan
korozyon korumasının uygunluğunu tespit etmeye yarar. Bu deneyler Madde 6' da verilmiştir.
9.2 Ölçme doğruluğu

Sünmenin ölçüldüğü deney periyodu esnasında, yer değiştirme ölçümlerinin doğruluğu 0,05 mm olmalıdır.
Sünmenin ölçülmediği yerlerde 0,5 mm olmalıdır. Sünme ölçümleri için ölçüm ekipmanları, 0,01 mm yer
değiştirmeyi ölçebilecek hassasiyette olmalıdır.
Hidrolik, elektrik veya mekanik yük ölçüm aletleri ile ankrajlardaki yüklerin ölçümü, her deney esnasında
uygulanan en büyük yükün % 2’ sinden daha küçük hassasiyette yapılmalıdır. Yük kaybı ölçüm cihazı, ispat
yükünün % 0,5 ' i hassasiyette ölçebilecek özellikte olmalıdır.
9.3 Referans yükü

Başlangıçtan itibaren uygulanan referans yükü Pa, normal olarak ispat yükünün % 10’u kadardır.
Alışılmamış derecede yüksek çekme çubuğu uzamalarının ortaya çıktığı yük kademelerinden sonra tekrarlı
yükleme deneylerinde daha büyük referans yüklerine izin verilir (Şekil 2).
22
a) Devirli yüklemeli b)Devirsiz yüklemeli
Anahtar kelimeler
1 Ankraj yükü
2 Tercih edilen en büyük referans yükü
3 Referans yükü Pa
4 Ankraj yer değiştirmesi
Şekil 2 - Artan referans yükünde yükleme işlemleri
9.4 Deney metotları

Her deney sınıfı için,uygulanacak deney metodu ve ilgili değerlendirme metodu,müşteri teknik temsilcisi
tarafından onaylanmalıdır. Her deney sınıfı için, zemin ankrajı, belirlenen işleme uygun olarak kademeler
halinde yüklenmelidir.
Her deney sınıfına uygulanacak deney metotlarına 3 örnek EK E'de verilmiştir.Bunlar:
a) Deney Metodu 1- Ankraja referans yükünden ispat yüküne kadar bir veya daha çok devirde arttırılarak
yüklenir. Ankraj başlığının yer değiştirme, en büyük yükteki her artan kademede zaman periyodu
üzerinde kayıt edilir.
b) Deney Metodu 2-Ankraj, referans yükünden ispat yüküne kadar artan devirli yüklerde yüklenir ve kırılır.
Ankraj başlığındaki yük kaybı, her devirde en büyük yükte zaman periyodu üzerinde kayıt edilir.
c) Deney Metodu 3-Referans yükünden itibaren en büyük deney yüküne artan periyotlarda ankraja gerilme
yükü uygulanmalıdır. Ankraj başlığı yer değiştirmelerdeki artış, her yükleme aşamasında sabit yük
altında ölçülmelidir.
Bütün deneyler esnasında yükleme ve boşaltma, ankraj herhangi ani veya dinamik yüklemelere maruz
kalmayacak şekilde dikkatlice yapılmalıdır.
23
9.5 Araştırma deneyi

Çalışan zemin ankrajlarının tesisinden ve kullanılan malzemeler ve zemin şartlarına bağlı olarak
nihaî yük direncinden önce yüklenicinin uzmanlığını ve/veya enjeksiyon/zemin ara yüzeyinde yenilme
oluşturarak yeni zemin ankraj tipinin yeterliliğini tespit etmek için, tasarımcıdan araştırma deneylerinin
belirlenmesi istenebilir.
Zemin davranışları için ankraj çalışma tecrübelerinin olmadığı yerlerde veya şimdiye kadar karşılaştırılabilir
zemin davranışları içerisinde daha yüksek çalışma yükünün talep edildiği kısımlarda araştırma deneyleri
uygulanmalıdır.
Araştırma deneylerindeki ankrajlar, kabul deneylerindeki ankrajlara göre çok daha fazla yüklendiğinden çelik
çekme çubuğunun boyutunun arttırılması gerekir.
Araştırma deneylerine maruz kalan ankrajlar yenilme amaçlı yüklemeye tâbi tutulmuşsa, kalıcı ankraj olarak
kullanılamazlar.
Çekme çubuğu hariç sondaj deliğinin çapı ve diğer ankraj parçalarının boyutları çalışan ankrajdaki gibi
olmalıdır.
Çekme çubuğunun kapasitesini arttırmak mümkün olmadığında enjeksiyon/zemin yenilmesine erişmek için
kısaltılmış sabit boylu ankraj tipleri deneye tâbi tutulabilir.
Azaltılmış sabit ankraj boylu deney ankrajında, yenilme olduğunda, yenilme gücü ankraj boyunu uzatmakla
artsa bile, bu artışın artan boyla doğru orantılı olacağına güvenmemelidir.
Araştırma ankrajlarında, çalışan ankrajlara göre sondaj deliği çapında büyüme varsa deney sonucu normal
ankrajlara referans olarak alınmamalıdır.
Ankraj, her biri 0,8 Ptk veya 0,95 Pt0,1k nın hangisi büyükse ispat yükü Pp olarak kabul edilir veya çekme
direnci (Ra) yenilene kadar yüklenmelidir.
9.6 Uygulama deneyi

Uygunluk deneylerini uygulamadan önce mevcut araştırma deneylerinin sonuçlarından yararlanılmalı ve bu
deney sonuçlarının değerlendirilmesi yapılmalıdır.
Uygunluk deneyinin amaçları aşağıdaki verilmiştir.

a) Gelecekteki kabul deneyleri için ispat ve kilit yükü seviyelerinde kabul edilebilir sünme veya yük kaybı
karakteristiklerini teyit etmek için uygunluk deneyleri araştırma deneyleri ile yapılabilir.
b) Araştırma deneylerinin yapılmamışsa ve benzer zemin şartlarında benzer ankrajlar üzerinde araştırma
deneylerinin sonuçları kullanılabilir, değilse uygunluk deneyleri a maddesinde olduğu gibi
karakteristiklerini gösterir ve ispat yükünde kabul edilebilir sünme veya yük kaybı kriteri elde edilmeli
veya kritik sünme yükünü sağlamalıdır.
c) Görünür çekme çubuğu serbest boyunu belirlemek.
Çalışan ankrajlar gibi eşdeğer uygulama şartları altında inşa edilen ankrajların en az üç tanesinde uygunluk
deneyleri yapılmalıdır.
Araştırma deneylerinde deney ankrajlarının uygunluk deneyi yapılırken ankraj dayanımından daha fazla
kapasiteli çekme çubuğu kullanılabilir.
9.7 Kabul deneyi

Her ankraj bir kabul deneyine tâbi tutulmalıdır.
Kabul deneyinin amaçları aşağıda verilmiştir.

a) Deney metotuna bağlı olarak ispat yükünün ankraj tarafından karşılandığını göstermek,
b) Görünür çekme çubuğu serbest boyunu belirlemek,
c) Sürtünme hariç, tasarımlanmış yük seviyesinde kilit yükünü sağlamak,
d) Gerektiği zaman sınır durumunda kullanım şartlarında sünme veya yük kaybı karakteristiklerini
belirlemek.
24
9.8 En büyük kilit yükü

Sünme veya yük kaybı limitleri aşılmadıysa, en büyük kilit yükü (Po) 0,60 Ptk ile sınırlandırılır.
Uygunluk veya kabul deneylerinin herhangi birinde sünme ve yük kaybı limitleri aşıldığı durumda, sünme
veya yük kaybı kriterlerinin sağlandığı seviyeye kilit yük azaltılmalıdır.
9.9 Görünür çekme çubuğunun serbest boyunun değerlendirilmesi

Görünür çekme çubuğu serbest boyu, Lapp, çekme çubuğunun kriko tarafından tutulan noktasından veya
çekme çubuğunun bağlandığı referans noktasından, çekme çubuğunun uzaması (∆s) hesaplanır. Bu
ölçümler ile, çekme çubuğunun aderans boyunun başlangıcı ve çekme çubuğu serbest boyu sonu
karşılaştırılması ile muhtemel sabit ankrajının yeri belirlenir.
Not - Aşağıdaki eşitlik, görünür çekme çubuğu serbest boyunun hesaplanmasında kullanılır.
Lapp:(At Et ∆s )/ ∆p
Burada:
Lapp: Görünür çekme çubuğu serbest boyu.
At : Çekme çubuğunun kesiti.
Et : Elâstik çubuğun elâstisite modülü.
∆s: Çekme çubuğunun elâstik uzaması.
∆p: İspat yükü - referans yükü.
Lapp ın uygulama sınırları aşağıdakilere uygun olmalıdır.

Üst sınırlar,
Lapp≤ Ltf + 0, 5 Ltb
Lapp≤1, 10 Ltf
Yukarıdakilerden hangisi büyükse;
Alt sınır,
Lapp≤0, 8 Ltf + Le
dir.
Serbest boyun görünür elâstik rijitliğinin büyüklüğün tahmini (∆P/∆s), serbest boyda önemli sürtünme varsa
Şekil 3’de gösterilen değerlendirme metodu, yükleme ve boşaltma eğrileri arasındaki histerisiz halkası
dikkate alınarak kullanılabilir.
Not - Pp sürtünmesi % 5’den büyük olduğunda, en az ispat veya kilit yükünün belirlenmesinde dikkate
alınmalıdır. Gerekli olduğu zaman ispat yükü azaltılabilir.
Görünür çekme çubuğu serbest boyu sınırlar dışında ise ankraj, Pp’ye kadar tekrarlanan yük çevrimlerine
tutulabilir. Ankraj, yük/uzama diyagramında benzer davranışları tekrarlıyorsa, ankrajın kabul edilip
edilmeyeceği tasarımcı tarafından kontrol edilir.
25
Anahtar kelimeler
1 Ankraj yükü (P) 4 Sürtünme

2 Sürtünme 5 Yer değiştirme (s)
3 Yük eğimi/ Yer değiştirme eğrisi (∆P/∆s),
Şekil 3 - Belirgin sürtünmede elastik rijitliğin tahmini
9.10 Yapının denetlenmesi ve deneyler

Bütün ankrajların, tesis ve deneyi denetlenmeli ve şantiyede kayıtlar tutulmalıdır (Madde 10).
Denetim, tesis edilen ankraj kalitesi ile ilgili olarak belirsizlikler gösterirse, ilâve araştırmalar ankrajların inşa
edilmiş durumdaki şartlarını tayin etmek için yapılmalıdır.
9.11 İzleme
Zemin ankrajları, ölçüm düzenekleri ile birlikte tesis edilebilir. Yapı, yük değişimine veya zemin şekil
değiştirmeye duyarlı ise bu ölçüm düzenekleri ankrajın tasarım ömründeki davranışı izlemek için yapılabilir.
İzlenecek olan ankrajların sayısı ve ölçüm aralıkları belirlenmelidir.
Not - Yapı hareketinden dolayı belirli durumlarda, gerekli en az seviyenin üzerinde kalıcı ankraj yükünü
korumak için periyodik olarak ankrajlar yeniden gerilmeye maruz bırakılabilir.
Gerektiğinde, ankraj başlığının görünür kısımlarının korozyon koruması, periyodik olarak kontrol edilmeli ve
yenilenmelidir
26
10 Kayıtlar
Kullanılan ankraj sistemi ile ilgili teknik şartnameyi ihtiva eden ankraj tesis plânı hazırlanmalı ve şantiyede
hazır bulundurulmalıdır.
Not - Ankraj tesis plânı aşağıdaki bilgilerden uygun olanını ihtiva edebilir.
− İşareti ile birlikte ankraj tipi,
− Ankrajların numarası,
− Her ankrajın yeri, yönelimi ve yerleştirme toleransı,
− Serbest ankraj boyu ve sabit ankraj boyu,
− Gerekli ankraj taşıma gücü ve kilit yükü,
− Montaj tekniği (delme, yerleştirme, enjeksiyon, gerilme),
− Bilinen engeller,
− Ankraj çalışmalarındaki diğer engeller.
Ankraj yapısının kayıtları, ENV 1997-1’ e uygun olarak tutulmalı ve gelecekte referans olarak kullanılmak
üzere saklanmalıdır. Kayıtlar aşağıdaki bilgileri ihtiva etmelidir.
− Bütün çimento malzemelerinin, reçine ve sertleştiriciler, çimento ve reçine enjeksiyonunun teslim
sıralaması,
− Arazi araştırmaları,
− Delme tekniği,
− Ankraj elemanlarının tesis ve geometrisi,
− Her ankrajın tesis tarih ve saati,
− Enjeksiyonlu ankrajlar için; malzeme, basınç, enjeksiyon hacmi, enjeksiyon boyu ve enjeksiyon zamanı,
− Seçilen korozyon koruma tesisi,
− Enjeksiyon,
− Gerilme,
− Ankraj deneyi.
İşaretlenmiş kayıtlar her ankraj tesisi için muhafaza edilmeli. Bu kayıt ankraj yapısının her özelliklerini
kapsamalıdır. Bütün tesis etme ve deney kayıtları, çalışma tamamlandıktan sonra muhafaza edilmelidir. İş
sonu planları ankraj tamamlandıktan sonra işlenmeli ve yapı kayıtları ile birlikte muhafaza edilmelidir. Ankraj
tesisinde kullanılan bütün malzemeler için, yetkili kuruluşca onaylanmış kabul belgeleri yapı kayıtları ile
birlikte tutulmalıdır.
Bu maddede tanımlanan bütün kayıtların kopyaları, ilgili tarafların gelecekte kullanabilecekleri bir yerde
saklanmalıdır.
Uygun kayıt form örnekleri Ek F'de verilmiştir.
27
11 Özel şartlar
Ankraj çalışmalarının uygulanmasında ilgili Milli Standardlar, şartnameler veya resmi kurallar dikkate
alınmalıdır
− Şantiyenin emniyeti,
− Çalışma metodunun güvenliği ve,
− Delme işlemi ve kullnılacak yardımcı ekipman ve aletlerin güvenliği.
Ağır ekipman ve ağır cihazları işleten personel birlikte çalışmayı gerektiren bütün işlemlerde özel dikkat
göstermelidir.
Ankraj çalışmalarının sebep olduğu hasarlar ve /veya çevre zararları en az seviyede olmalıdır.
Böyle hasarlar ve/veya çevre zararları aşağıdakiler gibi olabilir.

− Gürültü
− Zemin titreşimi,
− Zemin kirliliği,
− Yüzey suyu kirliliği,
− Yeraltı suyu kirliliği,
− Hava kirliliği.
Gerilme esnasında emniyet tedbirleri alınmalıdır.
Gerilme ekipmanları yük altında iken çalışanlar ve gözlemciler cihazın bir yanında durmalı ve arkasına
geçmemelidir.
“Tehlike” - “Gerilme çalışması yapılmaktadır” veya benzeri uyarı levhaları asılmalıdır.
28
Ek A
(Bilgi İçin)
Korozyon korumasının elektrik deneyi

A.1 Genel
Bu ek, uygulanan korozyon sisteminin etkinliğini belirlemek için, ankraj ve çevreleyen zemin veya yapı
arasında elektrik direnç ölçümünü tanımlar.
İki deney tanımlanmıştır. Birincisi zemin veya yapıdan ankrajın izolasyonunu ölçer, İkincisi sadece yapıdan
ankraj başlığının izolâsyonunu ölçer.
A.2 Elektrik direnç ölçümü I (EDÖI)

EDÖI’nin uygulaması (zemin/yapı ankrajının izolâsyonu ) Şekil A1.a ve Şekil A1.b’de gösterilmiştir.
Cihaz aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır.

− Ölçüm voltajı 500 V DC.
− Ölçüm aralığı > kΩ (0,01 MΩ)
Ölçüm sırasında ölçüm devresinin negatif kutbu toprağa, ankraj pozitif kutba bağlanmalıdır. Genel olarak
şantiyedeki nemli zemin topraklama için kullanılabilir.
Zemin, zemine gömülü metal borular veya zemin veya kaya çivileri ile temasdaki betonarme yapıda donatı
çelikleri uzantıları, toprak bağlantısı olarak kullanılabilir.
Ölçüm esnasında temas noktası temiz olmalıdır.
EDÖI iki ayrı safhada uygulanabilir.
Safha A
Bu deneyler tesisin serbest ankraj boyu ve aderans boyu üzerinde farklı ankraj üretiminden sonra bir plâstik
kaplamanın bütünlüğü yalnız ankrajın kilit yükünden önce deneye tabi tutulmalıdır.
Bunlar aşağıdaki maddeleri kapsar.
− Ankrajin delik içine tesisinden sonra,
− İlk enjeksiyondan sonra,
− Muhtemel ikinci enjeksiyondan sonra,
− Kabul deneyinden sonra.
Bu safhaların ölçüm uygulaması

Şekil A1. a’da gösterilmiştir.
Çekme çubuğu ve zemin arasındaki ölçülmüş elektrik direnci ≥ 0,1 MΩ olması, plastik kaplamanın bütünlüğü
için yeterlidir.
Not 1 - Hatasız su geçirmez plâstik kılıfta Rı > 100 MΩ değeri verir.
Not 2 - Bu ölçümler, plâstik kılıfın bütünlüğü üzerinde ankrajın tesisi esnasında farklı hareketlerin etkilerini
gözlemek için tavsiye edilir.
Safha B
Bu deneylerde, zemin ve yapıdan ankrajın tam elektrik izolâsyonu kontrol edilir.
Bunlar aşağıdaki maddeleri kapsar.
− Ankrajın kilit yükünden sonra,
− Ankraj başlığının enjeksiyonundan sonra,
− Ankrajın kullanımı sırasındaki herhangi bir zamanda.
Ankraj ve zemin/yapı arasındaki direnç R1 ≥0,1 MΩ olması, ankrajın zeminden ve yapıdan tam olarak elektrik
izalosyonunu gösterir.
Bitmiş ankraj üzerindeki ölçüm uygulaması Şekil A1.b’de gösterilmiştir.
29
A.3 Elektrik direnç ölçümü II. (EDÖ II)

Bu ölçme, sadece ankrajın kilit yükünden sonra R1, 0.1 MΩ’dan küçükse en az ankraj yapısının donatı çeliği
arasında direkt temasın olmadığını ispatlamak için yapılır.
EDÖ II sadece gerilmiş ankrajla yapılır. Metodun uygulanışı Şekil A.2'de gösterilmiştir.
Ekipman aşağıdaki özelliklerde olmalıdır.

− Ölçüm voltajı yaklaşık 40 V AC.
− Ölçüm aralığı 0 - 200 kΩ (0 - 0,2 MΩ)
Taşıma plâkası genellikle toprak bağlantısı olarak kullanılabilir.
Taşıma plâkası elektrikli izolasyon malzemesi ile kaplanmışsa, ankrajlı yapıda çelik kullanılabilir.
Ölçüm esnasında, ankraj başlığı ve özellikli ankraj başlığı ile taşıma plâkası arasındaki izolasyon levhası
kuru olmalıdır. Elektrik bağlantıları temiz ve metal olmalıdır. İyi bir bağlantı sağlamak için kelepçeler veya
güçlü mıknatıslar kullanılmalıdır. Bu tip ölçümlerde pim kullanılmaz.
Ölçüm II ankraj başlığı alanındaki havanın nemi gibi iklim etkilerine ve aynı zamanda zemindeki kaçak
akımlara duyarlıdır.
Ankrajda birçok ölçümler yapıldığında, doğru ölçümlerdeki en büyük direnç ölçümü kabul edilmelidir.
Ankraj başlığı ve taşıma plâkası veya yapının donatı çeliği arasındaki RII direnci 100 ohm’dan büyük
olduğunda ankraj başlığı ve ankre edilmiş yapının donatısı arasında direkt temasın olmadığı anlaşılır.
Anahtar kelimeler
1 Ohmmetre 6 PE- Boru
2 Yapı (beton) 7 taşıma plakası
3 Zemin 8 Ankraj başlığı
4 PE-Kaplama 9 İzolasyon plakası
5 Çekme çubuğu
Şekil A1a - Çekme Çubuğu ve Zemin Şekil A1b - Zemin/Yapı ve Ankraj Başlığı
Arasında > 0,1 MΩ’da Ankrajın R1 Kilit Arasında > 0,1 MΩ’da Ankrajın R1 Kilit
Yükünden Önce EDÖ I Yükünden Sonra EDÖ I
Not - PE - Kaplamanın üstü temiz ve kuru olmalıdır.
30
Şekil A2 - Ankraj başlığı ve taşıma plâkası arasında > 100 ohm’dan büyükse, ankrajın RII kilit yükünden
sonra EDÖ II
Not - 0,1 mΩ’dan az kilit yükünden sonra R1, EDÖ II sadece uygulama II’de yapılır.
31
Ek B
(Bilgi İçin)
Korozyon korumasının araştırma deneyleri

Bu ek yükleme esnasında veya yüklemeden sonra bir prefabrik ankraj kaplamasının korozyon korumasınının
bütünlüğünu araştırma metotlarını tanımlar. Bu deneyler bir deney çerçevesi içersinde uygulanır. Şekil B.1
deney cihazının genel düzenlemesini gösterir.
Deney A:
Bu metotta, korozyon kılıflı bir çekme çubuğu, serbest korozyon kılıfı ile yüklenmesini gerektirir.
Çekme çubuğu, enjeksiyon şerbeti ve çevreleyen plastik kılıf(lar) servis ankrajında olduğu gibi benzer
yükleme şartlarına tabi tutulur.
Ankraj, şantiyede deney esnasında uygulanan en fazla yüke kadar yüklenmelidir.
Ankrajın yüklenmesi esnasında çatlak oluşumuna karşı kılıfın dayanımı ve bükülebilirliği gözlemlenmelidir.
Sonuçta çekme çubuğuna uygulanan yük tamamen kaldırılır.
Dış plastik kaplamanın bir kesiti uzaklaştırılır ve korozyon kılıfı içindeki enjeksiyon şerbetinde çatlak
genişliğini ve çatlak dağılımını kontrol etmeli ve iç kılıfın durumunu araştırmak için çekme çubuğu kilit yüküne
kadar yeniden yüklenir.
Deney B:
Bu metot, çimento şerbeti içindeki elekrot uçlarının bağ yapmış hali ve korozyon kılıfı içindeki çekme
çubuğunun yüklenmesini gerektirir.
Ankraj, şantiyede deney esnasında uygulanan en fazla yüke kadar yüklenmelidir.
Ankrajın yüklenmesi esnasında çatlak oluşumuna karşı kılıfın dayanımı ve bükülebilirliği gözlemlenmelidir.
Sonuçta çekme çubuğuna uygulanan yük tamamen kaldırılır.
Elektrot uçları açılır ve dış plastik kılıf etrafındaki enjeksiyon şerbeti kaldırılır. Dış plastik kılıfın bütünlüğü
gözle kontrol edilir.
Dış plastik kılıf kaldırılmasından sonra iç kılıf kontrol edilir veya iç kılıfın mevcudiyetinden emin olunduğu
durumlarda enjeksiyonlu korozyon kılıfın çatlak dağılımı ölçülür.
Uygulanan çalışma yükü altında çekme çubuğunun uzaması gözlemlenen çatlakların sayısına bölünerek
yükleme şartları altında enjeksiyon harcındaki ortalama çatlak genişliği elde edilir.
32
Anahtar kelimeler
1 İç kılıf veya enjeksiyon çatlağı dağılımının incelenmesi / değişik yerlerde yüklü (Deney A veya
yüksüz (Deney B) gözlenmiş veya ölçülmüş çatlak uzunluğu.
2 Deney çerçevesi
3 Ankraj koruma kılıfı
4 Çubuk veya çoklu sistem
5 Ayrılabilir çelik boru
6 Enjeksiyon
A Deney ‘A’ Serbest durum
B Deney ‘B’ Sınırlandırılmış durum
Şekil B.1 - Korozyon koruması araştırma deneyleri
33
Ek C
(Bilgi İçin)
Viskos korozyon koruma bileşenleri için kabul şartları rehberi ve

malzeme özellikleri için deney standardları örnekleri
Çizelge C1 - Viskoz korozyon koruyucu maddeler için kabul kriterleri
ÖZELLİK BİRİMLER KABUL

DEĞERLERİ
Serbest kükürt ,sülfat ve sulfit muhtevası ppm ≤ 50
Klorür, nitrit,nitrat, rodanit muhtevası ppm ≤ 50
Spesifik özdirenç Ω*cm ≥109
Su emme 0,1 N KOH 30 gün sonra % (m/m) ≤2
Sabunlaşma (Asidite) mg KOH/g ≤5
50°C filitre kağıdı üzerinde yağını alma, 24 saat:Yağ çap mm ≤5
lekelerinin çapı
50°C’da 5 mm kalınlığında prizlenmiş çimento şerbeti mm ≤2
üzerinde 7 gün sonra yağını alma deneyinde penetrasyon
derinliği
Isıl duraylılık, 24 saat sonra her 2 saatte 10°C sıcaklık °C yağ ≥ 40
yükseltilmesinde elekte yağ damlası olmamalıdır damlasının
görülmesi
Damlama noktası °C ≥ 60
Deniz suyundan kaynaklanan pasa karşı koruma, %5 NaCl Gözle Korozyonsuz
ile 35°C 'da 168 saat
40°C 'da terleme % ≤5
Malzeme özelliklerinin deneyi için standard örnekleri

DIN 51759 Prüfung von flüssigen Mineralölerzeugnissen; Prüfung der Korrosionswirkung auf Kupfer;
Kupferstreifen prüfung.
DIN 51576 Prüfung von Mineralöl - Kohlenwassenstoffen; Bestimmung des Salzgehaltes.
DIN 53483 Prüfung von isoliersstoffen; Bestimmung der dielektrischen Eigenschaften: Teil 1,2,3.
DIN 53495 Prüfung von Kunstoffen; Bestimmung der Wasseraufnahme.
DIN 53401 Bestimmung der Verseifungszahl.
DIN 51801 Bestimmung des Tropfpunktes: Ubbelohde - Verfahren für bituminöse Bindemittel.
ASTM D - 130 - 88 Method for detection of copper corrosion from petroleum products by the copper strip
tarnish test.
ASTM D - 94 - 89 Test method for saponification no. of petroleum products.
ASTM D - 512 - 89 Test methods for chloride ion in water.
34
Ek D
(Bilgi için)
Zemin ankrajları tasarımı

D.1 Genel
Bu ekteki kurallar yük taşıyan zemin veya kaya formasyonlara çekme kuvvetlerini aktaran
Madde 1’de belirtilen zemin ankrajları tarafından desteklenen yapılarda uygulanmalıdır.
Ankrajlanmış yapılar aşağıdaki yapı tiplerine örnekler aşağıda verilmiştir.

− İstinad yapıları,
− Dolgu ve şev stabilize yapıları,
− Yeraltı açıklıkları(boşlukları),
− Yeraltı sularından dolayı kaldırma kuvvetlerine maruz temeller ve yeraltı yapıları,
− Üst yapıdan veya üst yapı üzerinde dış etkilerden dolayı oluşan çekme kuvvetlerinin zemine aktarıldığı
yapılar.
Bu ek, ankraj yapı özellikleri ve davranışının hesaplandığı zemin ankrajlarının tasarımı ile ilgilidir. Yapıların
tasarımı için, bütün referanslar ENV 1997-1-1: Eurocode 1 ve ENV 1991-1-1 Eurocode - 7’de verilmiştir.
D.2 Sınır şartları

Dikkate alınacak aşağıdaki sınır şartları derlenmiştir.
Ankraj yapısının tasarımında dikkate alınacak sınır şartlarının en az sayısı Eurocode 1,2,7’de verilmiştir.
İlâve olarak ankrajlı yapılarda aşağıdaki sınır şartları dikkate alınmalıdır.

− Çekme ile zemin ankrajının kopması,
− Kayma kuvvetlerinden dolayı zemin ankrajının yapısal kopması, ankraj başlığındaki burulma veya
korozyon.
− Ankraj başlığı veya sünme ve gevşeme ile oluşan aşırı yer değiştirmeden dolayı ankraj yük kaybı,
− Uygulanan ankraj kuvvetinden dolayı yapının kısımlarının aşırı şekil değiştirme veya kopma.
Sınır şartları bütün yapıyı ilgilendirdiğinden ankrajlı yapıların bütün türlerinin sınır şartlarının düzenlemeleri
dikkate alınmalıdır.
D.3 Etkiler, zemin özellikleri, geometrik veriler ve tasarım durumları

Sınır şartlarının hesaplanması için etkilerin seçiminde, ENV 1997 - 1 - 1 Madde 2.4.2'de listelenmiş etkiler
Not 1 - Yapıdan ankrajın tasarımı için ölçülen etkilerin belirlenmesinde yapı, ankraj ve zemin arasında
etkileşimin analizi.
Ankraj yükleri genellikle etki olarak kabul edilebilir.
Not 2 - Ankraj yükü genellikle istenen şekilde tesir eder. Bu durumda ankraj yükü için, muhtemel değerlerden
daha küçük bir değer alınır, örneğin D.4’ e göre yapılan analizlerdeki hesaplamalarda en küçük
değer gibi. Bununla birlikte, ankraj yükünün en istenmeyen durumda, tasarım için daha yüksek
tasarım değerleri alınır.
Uygun tasarım durumları ENV 1997 - 1:1994 Madde 2.2’de belirtilen prensiplere uygun olarak seçilmelidir.
Tasarım durumları ENV 1997 - 1:1994 madde 2.3' e uygun çevre şartlarını dikkate almalıdır.
İnşaat safhalarında ortaya çıkan geçici tasarım durumları dikkate alınmalıdır.
Not 3 - Ankraj yapısının tasarım durumlarının seçiminde, basınçlı akiferin su basıncı ve yeraltı su seviyesinin
değerlendirilmesi önemlidir.
35
Zemin özellikleri ve geometrik verilerin tasarım değerleri, ENV 1977 - 1:1994’de Madde 2.4.3 ve Madde
2.4.5'de belirtilen esasları uygun olmalıdır.
D.4 Tasarım metotları

Ankraj yapılarının tasarımı incelenen yapının her tipine göre Eurocode 1,2,4,7’nin şartlarına uygun olmalıdır.
Yapı üzerinde ankraj yüklerinin etkisini dikkate alan tasarım sonuçları bu ek ile uyumlu olmalıdır.
Her bir ankrajın tasarımı için aşağıdaki tasarım hesaplamaları ve doğrulamaları gerekli olabilir.
− İç ankraj direncinin doğrulanması,
− Dış ankraj direncinin doğrulanması,
− Ankrajın dayanıklılığı ve kullanılabilirliğinin doğrulanması,
− Gerekli serbest ankraj boyunun hesaplanması,
− Ankraj kilit yükünün belirlenmesi.
Zemin ankrajında kullanılan çelik halat ve çubuklar, ENV 1992 - 1 - 1’de belirtilen esaslarına uygun olarak
tasarımlanmalıdır.
Dış ankraj direnci, arazi araştırmaları sonuçlarından veya benzer zeminlerdeki tecrübelerden veya uygunluk
deneyleri (Madde 9) veya araştırma sonuçlarından belirlenebilir.
En az serbest ankraj boyu ve ankraj kilit yükü, ankrajlı yapının tasarımından elde edilir.
Ankraj kilit yükü Po, tesisin tasarım ömrü esnasında ankrajın P yükü aşağıdaki sınırlarda olacak şekilde
belirlenmelidir.
P ≤ 0,65 Ptk
Burada;
Ptk: Çekme çubuğunun karakteristik yük kapasitesi
dir.
Ankraj kilit yükü;
Po ≤ 0,60 Ptk
olmalıdır.
D.5 Nihaî sınır şartlarının tasarımı

D.5.1 Prensipler ve özellikler
Her ankraj yapısı, Ek D.3’de belirtilen tasarım durumları ve etkilerine uygun tasarım değerleri dikkate
alınarak nihaî sınır şartlarında kontrol edilmelidir. Bütün ankraj yapıları için, nihaî sınır şartları dikkate
alınmalıdır.
Tesis bir rijit yapı gibi incelendiğinde, statik denge veya aşırı yer değiştirmenin sınır şartlarında;
Ed, dst ≤ Ed, stb oldugu doğrulanmalıdır.
Burada;
Ed, dst: Duraysız etkilerin tasarım değeri
Ed, stb:Duraylı etkilerin tasarım değeri
Bir kesitte, aşırı şekil değiştirme veya kırılma sınır şartları ankrajın ve bağlantılarında incelendiğinde Ed≤Rd
olduğu doğrulanmalıdır.
Burada;
Ed:Ankraj kuvveti gibi, tesir etkilerinin tasarım değeri.
Rd:Uygun tasarım değerleri ile bütün yapısal özelliklerin içinde bulunduğu, ilgili tasarım direncidir.
Duraylı tesir etkisi Ed, dst’nin tasarım değeri ve ankraj yapısı Rd’nin tasarım direncinin değeri ENV 1992 - 1 - 1
ve ENV 1993 - 1 - 1’de belirtilen zeminin kayma dayanımı kullanılarak tasarım değerleri ENV 1997 - 1 - 1
:1994 Madde 2.4.3 'e uygun olarak hesaplanmalıdır.
36
Farklı malzemelerin tasarım dayanımlarının değerlendirilmesi, gerilme–birim şekil değiştirme davranışı

uygunluğu tasarım yapılırken göz önüne alınmalıdır.
Zemin kayma dayanımı için tasarım değerlerinin belirlenmesinde, en alt ve üst sınır değerleri arasındaki en
olumsuz değer alınmalıdır.
Ankrajın direncinin tasarım değeri Rd, gözlenen sınır değerinde gerilme altındaki ankrajın davranışına
bağlıdır.
Ankraj sadece çekme ile gerilmişse;
Rd =Rk / γR
Burada ;
Rk : Karakteristik iç ve dış ankraj direncinin en düşük değeri,
γR : Ankraj direncinin kısmı faktörü,
Ankraj direncinin kısmı faktörü γR de, aşağıdaki etkiler dikkate alınmalıdır,

− Belirli zemin sahaları içinde zemin özelliklerinin değişimi,
− Ankrajın bileşenlerinin özellikleri ve boyutlarının değişimi,
− Ankraj uygulamalarındaki değişmeler.
Gözlenen sınır değerinde, ankraj sadece çekmeye değil, kayma ve eğilmeye de maruz kaldığında
Rd = γg Po
dır.
Burada ;
γg :Ankraj yükünün değişme faktörüdür.
Ankraj yükünün değişme faktörü γg ;
− Çekme çubuğunun gevşemesi,
− Sabit ankraj boyunun sünmesi,
− Ankraj başlığındaki yapının yer değiştirmesi,
− Sınır değeri ortaya çıkıncaya kadar rijit yapı olarak yapının yer değiştirmesi
gibi gözlenen sınır durumu ile ankrajın ilk kilit yükü arasındaki geçen zamanda ankraj yükünün değişimi
Ankraj yükü faktörü γg, genellikle aşağıdaki sınırlar arasında değişir.
0. 8≤ γg ≤1. 1
fakat daha yüksek değerler de olabilir.
Bütün ankrajlar için ankraj direncinin kısmı faktörü γR;

γR ≥1. 35
olmalıdır.
Not - Ankrajın direkt olarak çekilmediği yerlerde sınır değerlerinin tipik örnekleri Şekil D1a ve D1 b’de
gösterilmiştir. Şekil D1.a‘da gösterilen sınır durumunda ankrajın tasarım direnci mevcut gerçek
ankraj kuvvetinden büyük olamaz. Ancak çok aşırı yer değiştirmesinden sonra ankraj çekilebilir ve
kırılma olabilir..
D.5.2 Karakteristik iç ankraj direnci

Karakteristik iç ankraj direnci, çekme çubuğunun karakteristik yük kapasitesine eşittir.
Rik =Ptk=At fpk
Burada ;
At:Çekme çubuğunun kesit alanı
ftk : Çekme çubuğunun karakteristik çekme dayanımı
dır.
37
Ankraların tasarım, yapım ve uygulaması, ankrajın zemin-enjeksiyon şerbeti iç girişim yüzeyindeki (çekme
çubuğu - enjeksiyon şerbeti (varsa) enjeksiyon şerbeti- korozyon koruma kılıfı) aderans yenilme direnci ve
ankraj başlığının yenilme direncine eşit veya Ptk ' dan daha büyük olmalıdır (Madde 6.3).
D.5.3 Karakteristik dış ankraj direnci

Dış ankraj direnci Ra, zemin -enjeksiyon şerbeti girişim yüzeyindeki ankrajın yenilme direncidir. Ra, sabit
ankraj boyunun sürekli yer değiştirmesindeki ve sabit ankraj boyunun çıkarılması periyodu sonundaki yüke
eşittir.
Karakteristik dış ankraj direnci Rak, yükleme deneyleri sonuçlarında elde edilen Rad değerlerinden elde edilir
(Madde 9).
Not 1- Pratik amaçlar için dış ankraj direnci Ra sünme yer değiştirme hızı ks, α veya yük kaybı kı’nın neden
olduğu yük olarak tarif edilir (Ek E).
Araştırma deneylerinde ölçülen Ra değerlerinden elde edilen karakteristik dış ankraj direnci Rak, ve Ra’nın
ölçülen en küçük değerlerinden daha büyük olmamalıdır.
Not 2- Rak’nın en yüksek değerinin, Ra’nın ölçülen en düşük ölçülmüş değeri olarak alınmasının sebepleri
belirtilmelidir. Bunu kanıtlamak için ilâve araştırma deneylerinin uygulanması gerekebilir.
Ankrajın karakteristik dış ankraj direnci, karakteristik iç ankraj direncine eşit veya daha büyük olmalıdır.
Rak ≥ Rik
D.6 Kullanılabilir sınır şartlarının tasarımı

Kullanılabilirlik sınır şartlarında ankraj yapısının tasarımı ve onaylanması, geometrik veriler, zemin
davranışları ve etkilerinin karakteristik değerleri kullanılarak Ek D.3‘de verilen uygun tasarım durumları
incelenerek yapılmalıdır. Yapı ve ankraj yapısına komşu zeminin izin verilen yer değiştirme ve şekil
değiştirme sınır değerleri, yer değiştirme ve burulma için desteklenmiş yapılarda tolerans değerleri dikkate
alınarak ENV 1997-1:1994, Madde 2.4.6’ya uygun olarak hesaplanmalıdır.
Ankrajlı yapının yer değiştirme ve burulmasının desteklenmiş diğer yapı ve hatlar üzerindeki etkilerinin
dikkatli tahminleri,karşılaştırılabilir tecrübe değerleri esas alınarak yapılmalıdır. Bu tahminler, ankrajlı yapının
inşa etkilerini de kapsamalıdır. Tahmini yer değiştirmelerinin sınır değerlerini aşmadığı doğrulanmalıdır.
Tahmini yer değiştirmeler sınır değerlerinden fazla ise, tasarım, yer değiştirme hesapları ile çok detaylı
araştırmalar vasıtasıyla doğrulanmalıdır.
Tahmini yer değiştirmeler sınır değerlerinin % 50’sini aşarsa, yer değiştirme hesaplamaları dahil olmak üzere
çok detaylı araştırmalar aşağıdaki durumlarda yapılmalıdır.
− Bitişik yapıların ve hatlarının yer değiştirmesinin beklenenin üzerinde duyarlı olması durumunda
− Ankrajlanmış yapının tamamı yumuşak kilin içinde ve üzerinde ise,
− Mukayese edilebilir tecrübe değerleri mevcut değilse.
Yer değiştirme hesaplamalarında zemin ankrajları, diğer yapısal elemanların rijitliği yapım safhalarının
kademeleri dikkate alınmalıdır.
Not - Yapı yer değiştirmelerinin hesaplamalarında tahmin edilen malzeme davranışları, biinen yer değiştirme
modelleri ile kalibre edilmelidir. Uygun yapı ve zeminin rijitliği beklenen yer değiştirme büyüklüklerine
uygun olmalıdır. Şekil değiştirme modelinde gerektiğinde lineer olmayan zemin davranışı kullanılmalıdır.
Ankraj etkilerini,kullanılabilirlik sınır şartlarını doğrulamak için, ankraj ön gerilmeli elâstik yay veya hareketli
olarak dikkate alınır.
Ankraj kuvvetleri dış etki olarak değerlendirildiğinde yapının kullanım ömrü esnasında oluşan en küçük veya
en büyük ankraj kuvvetlerinden en olumsuz etki edeni kullanılmalıdır.
Ankraj deneyi esnasında yapı üzerindeki ispat yükü etkisi dikkate alınmalıdır.
38
Ankraj ön gerilmeli elâstik yay olarak dikkate alındığında , en az ve en büyük ankraj rijitliği veya en az ve en
büyük ön gerilmenin en olumsuz düzenlemeleri dikkate alınmalıdır.
Yapının şekil değiştirmesi üzerinde, ankraj uygulanmış ön gerilme kuvvetinin etkisi dikkate alınmalıdır.
Ankraj başlığı yer değiştirmesi, ankraja uygulanan çekme kuvveti ankraj yükünü aştığında artar.
Üst yapı veya üst yapıya uygulanan dış etkilerden dolayı, üst yapıdan zemine aktaran ankrajlı yapılarda,
çekme yüklerini ankrajın mevcut ön gerilme yükü ankraj üzerindeki dış çekme yükünün etkisinden daima
daha büyük olmalıdır. Bu aynı zamanda yukarı doğru uygulanan ankrajlara da yapılır.
Şekil D.1 - Ankrajın çekilmesi vasıtasıyla kopma için sınır durumlarına örnekler
39
Ek E
(Bilgi için)
Ankraj deney metotlarına örnekler
E.1 Genel
Madde 9''da genel olarak ankraj deneylerinde uygulanan 3 deney metodu verilmiştir. Bunlar;
a) Deney Metodu 1- Ankraj referans yükünden en büyük deney yüküne kadar artan devirlerde yüklenir.
Ankraj başlığının yer değiştirmesi, en büyük yükteki her artan devirde zaman peryodu ölçülür.
b) Deney Metodu 2-Ankraj, referans yükünden en büyük deney yüküne artan devirlerde yüklenir veya
kopar. Ankraj başlığındaki yük kaybı, her kademede en büyük yükte zaman periyodu üzerinde kayıt
edilir.
c) Deney Metodu 3-Referans yükünden en büyük deney yüküne kadar artan kademelerde yüklenir. Ankraj
başlığı yer değiştirmelerinde her yük kademesinde artan yük altında ölçülmelidir.
Deney metodu 1,2,3'de ankraj yüklemesindeki önemli safhalar Şekil E1,E2,E3'de verilmiştir.
E.2 Deney metodu 1
E.2.1 Araştırma deneyi - Yükleme işlemi

Ankraj, her biri 0,8 Ptk veya 0,95 Pt0,1k den hangisi küçükse, ispat yükü Pp’ye veya kopma yüküne kadar (Ra)
yüklenir.
Ankraj, en azından 6 yük devrinde en büyük deney yüküne kadar yüklenmelidir (Şekil E1).
En az gözlem peryodları ve yük kademeleri Çizelge E1’de verilmiştir.
Sünme yer değiştirmelerı görüldüğünde her devirde en büyük yük Pp’den daha az yükler için en az 15
dakika ve kohezyonsuz zeminlerde Pp’de 60 dakika kohezyonlu zeminlerde 180 dakika tutulmalıdır. Bu
yüklerde sünme yer değiştirmesi miktarı sabit kalıncaya kadar gözlem süreleri uzatılabilir.
E.2.2 Uygunluk deneyi - Yükleme işlemi

Çalışan ankraj için gerekli ispat yükü,
Pp ≥ 1,25 Po veya Pp ≥ Rd
için büyük olan geçerlidir.
Çekme çubuğunda yük, 0,95 Pt0,1k’dan büyük olamaz.
Yük devirleri ve en az gözlem peryodları Çizelge E.1 'de verilmiştir.
Çizelge E.1’e göre birinci devir çıkarıldığında, ankraj üzerine en az 5 yük devrinde en büyük deney yükü
uygulanabilir.
Araştırma deneyleri mevcutsa, ispat yükünde en büyük sünme yer değiştirme oranı ks , 1 mm’den daha fazla
olmamalıdır. Araştırma deneyleri ile kopma teyit edilmediyse, ( ks=2 mm olarak belirlenir) bu durumda ispat
yükünde ks değeri 0,8 mm’den büyük olamaz.
E.2.3 Kabul deneyi - Yükleme işlemi

Ankraj, en az 3 eşit aralıklı artış ile ispat yüküne (Pp) kadar yüklenir. Daha sonra ankrajın yüklemesi
referans yüküne (Pa) kadar azaltılır ve yeniden kilit yüküne kadar yükleme yapılır. İspat yükü en az 1,25 Po
kadar fakat 0,9 Po t0, 1k‘dan büyük olmamalıdır.
Not - Yük-uzama eğrileri, zeminde ankraj bileşenlerinin davranışları ve zemin hakkında ilâve bilgiler verir.
Gözlem peryodu, ispat yükünde en az 5 dakikadan az olmamalıdır.

Aşağıdaki sınır değeri uygulamaları
-sünme yer değiştirme hızı ks ispat yükünde (Pp) de 0,8 mm ve kilit yükü (Po) da 0,5 mm’ yi aşmamalıdır.
40
Önceki araştırma deneylerinin yeterli olduğu kabul edilirse, ks’nin daha büyük değerlerine (İspat yükünde
1 mm’ye kadar) izin verilebilir.
E.2.4 Sünme karakteristiklerinin ölçülmesi

Çizelge E.1'de belirlenmiş yük artışları için ankraj başlığında yer değiştirme artışı sabit bir noktayla
mukayese edilerek belirli zaman aralıklarında ölçülmelidir. En azından iki zaman aralığında ölçülen sabit
sünme yer değiştirme miktarından (ks) sonra sünme miktarı belirlenir.
ks aşağıdaki eşitlikten hesaplanır.
ks =(s2-s1) / log (t2/t1)
Burada;
s1: t1 zamanındaki ankraj başlığı yer değiştirmesi.
s2: t2 zamanındaki ankraj başlığı yer değiştirmesi.
t: Yük artışı uygulandıktan sonraki zaman.
dır.
Sünme miktarı sınırı, belirli yük seviyeleri için en büyük izin verilebilir yer değiştirme sünme miktarıdır
(E.2.2ve E.2.3 ).
Sabit yükü muhafaza ederken aşağıda belirtilen sürelerde ankraj başlığı yer değiştirmelerı ölçülmelidir.
En büyük kademeli yük seviyelerinde ard arda gelen ölçüm zamanları (dakika olarak) Çizelge E.1’de
verilmiştir.
1→2→ 3→5→ 10→15→20→30→45→60
60 dk’dan az gözlem sürelerinde, zaman serisi Çizelge E.1’e uygun olarak azaltılmalıdır.
Anahtar kelimeler
1% Pp’ de uygulanan yük
41
Şekil E.1 - Deney metotu 1 için yükleme işlemi

E.3 Deney metodu 2
yüklenir.
En az gözlem peryodları ve yük devirleri Çizelge E2’de verilmiştir.
Önerilen kilit yükü, 7 gözlem periyodundan (3 gün) sonra yığışımlı yük kaybı kabul edilebilir değeri
aşmadığında ve her gözlem periyodunda zaman aralığına karşı yük kaybı artmadığında, ankrajın yük devri
deney yükü Pp’ye kadar veya kopmaya kadar kademeli olarak uygulanır. Yük kaybı müsaade edilemiyecek
kadar büyük ve/veya zaman aralığına karşı yük kaybında bir azalma varsa, gözlem süresi 8 periyoda kadar
(10 gün) duraylılığı sağlamak için uzatılmalıdır. Duraylılık sağlanamazsa, uygulanan yük servis şartlarına
göre oldukça yüksekse, deney kopma yükünü belirlemek için devam ettirilmelidir.

Ankraj iki yük devride yaklaşık % Pp 10-25-50-75-100-75-50-10' den en büyük deney yüküne kadar ve daha
sonra kilit yükü Po 'a kadar yüklenir.
Gözlem peryodları Çizelge E.2 'de verilmiştir.
Kilit yükü Po ' da yük kaybı(kı) 7 zaman peryodu (3 gün) sonunda Çizelge E.2'de belirlenmiş limitleri
aşmamalıdır.

Ankraj, en az 3 eşit aralıklı artış ile ispat yüküne (Pp) kadar yüklenir. Daha sonra ankrajın yüklemesi
referans yüküne (Pa) kadar azaltılır ve yeniden kilit yüküne kadar yükleme yapılır. İspat yükü en az 1,25 Po
kadar fakat 0,9 Po t0, 1k‘dan büyük olmamalıdır.
Not - Yük-uzama eğrileri, zeminde ankraj bileşenlerinin davranışları ve zemin hakkında ilâve bilgiler verir.
Kilit yükü altında davranış, 3 zaman periyodu üzerinde (50 dakika) gözlenmeli ve yük kaybı Çizelge E.2’deki
yığışımlı değerlerini aşmamalıdır. Yük kaybı sınır değerlerinden büyükse gözleme süresinde kararlılık
sağlanana ve kabul edilebilir yük kaybı ölçülünceye kadar deney uzatılabilir.
Yük kaybı deneylerinde ankraj ölçümünün kesinliği Madde 9.2.’deki yük kaybı özellikleri ile uyumlu değilse,
kaldırma deneyleri uygulandığında Madde 9.2.ile uyumlu ise ve kaldırma deneylerinde 6 gözlem periyodu
esnasında (1 gün) yığışımlı yük kaybı % 6’dan küçük olduğunda ölçümler geçerli kabul edilebilir.
Kilit yükünde aşağıdaki sınır değerleri uygulanmalıdır:
a) Yük kaybı k1 , 50 dakika içerisinde % 3’ü aşmamalı veya

b) 24 saatte yük kaybı kı , Po '' ın % 6' ını geçmemelidir.
E.3.4Yük kaybı karakteristiklerinin ölçülmesi

Kilit yükünde yapıya bağlı ankraj başlığının yer değiştirmesi sabit tutulmalı ve yük kayıt edilmelidir. Ankraj
başlığı, yük hücreleri veya aktif olmıyan krikoya karşı sabitleştirilmeli ve yük kaybı her gözlem periyodu
sonunda 10 güne kadar arttırılmalı ve yük kaybının yüzdesi k1, her gözlem aralığında araştırılmalıdır.
Yük kaybı sınırı, belirli gözlem periyotlarından sonra uygulanan gerilme yükünün seviyesinde müsaade
edilmiş en büyük yığışımlı yük kaybıdır.
42
Çizelge E.2'de gösterilen zamanlarda Madde E.3.4'de istenen yük kaybı ölçümü yapılmalıdır. En az gözlem
süreleri aşağıda verilmiştir.
− Araştırma deneyi-7 gözlem periyodu (3gün)
− Uygunluk deneyi-7 gözlem periyodu (3 gün)
− Kabul deneyi -3 gözlem periyodu (50 dakika)
Yük kaybı karakteristikleri; ankraj başlığı vasıtasıyla yapıya uygulanan yüklerle temsil edilir.
Sabit ankrajdaki gerçek sünme yer değiştirmesinin bulunması için, ankraj serbest boyunun etkisi dikkate
alınmalıdır, aynı mutlak sünme miktarı üzerinde daha uzun serbest boyda daha küçük yük kaybı etkisi
Anahtar kelimeler
1% Pp’ de uygulanan yük
Şekil E.2: Deney metodu 2 için yükleme işlemleri
E.4 Deney metodu 3

yüklenir.
43
En az gözlem peryodları ve yük devirleri Çizelge E3’ de verilmiştir.
Belirgin sünme meydana gelmezse, en az gözlem periyodu 30 dakikaya indirilebilir.

Çizelge E.3b’ye göre birinci devir çıkarılırsa, ankraj üzerine en az 5 yük devrinde en büyük deney yükü
uygulanabilir.
Yük kademeleri ve en az gözlem periyotları Çizelge E.4 'de verilmiştir.
Araştırma deneyleri uygulanmadığında, kabul deneylerinin ispat yükünde en büyük sünme yer değiştirmesi
(α) her log zaman devrinde 0,8 mm’yi aşmamalıdır(Şekil E4). Araştırma deneyleri yapıldığında uygunluk
deneylerinde ispat yükü α aşağıdaki değerlerde olabilir.
− Geçiçi ankrajda 1, 2 mm/ log zaman,
− Kalıcı ankrajda 1, 0 mm/ log zaman
dır.
Tasarım ankrajı için uygunluk deneylerinin ispat yük seviyesi her durumda Pc’den büyük olamaz.

Ankraj, referans yükü Pa 'dan, ispat yükü 1,25 P0 'a veya Rd ya en az 4 artış kademesinde yüklenmelidir.
Takiben ispat yükü 15 dakika süreyle değişmeden kalmalıdır.
Sonra İspat yükü, gözlem süresinin olumlu gelişmesinden sonra yüklenici kısmî veya toplam yüksüz-yük
devirleri uygulayabilir (Şekil E3c ).
Not - Yük-uzama eğrisi, zeminde ankraj bileşenlerinin davranışları ve zemin hakkında ilâve bilgiler verir.
Madde 9.4'e uygun olarak deney metodu 3 kullanıldığında, çekme çubuğu görünen serbest boyu Şekil
E.3c'de verilen metod kullanılarak referans yükten ispat yüküne çıkan eğriden hesaplanabilir.Serbest boyda
belirgin bir sürtünme olduğunda kismi devir uygulanabilir ve ∆P ve ∆s'i tayin etmek için belirlenmiş
sürtünmesiz eğriden çekme çubuğu görünür serbet boyu hesaplanabilir.
İspat yükündeki sünmeden kaynaklanan yer değiştirme üçüncü ve onbeşinci dakikalar arasında
ölçülmelidir.
Burada hesaplanan sünme değeri (α) aşağıdaki verilenlerden daha az olmalıdır.

− Araştırma deneylerinin uygulanmadığı kalıcı veya geçici ankrajlar için 1,2 mm,
− Araştırma deneylerinin uygulandığı kalıcı ankrajlar için 1,5 mm,
− Araştırma deneylerinin uygulandığı geçiçi ankrajlar için 1,8 mm
dir.
E.4.4 Sünme ve karakteristik yük ölçülmesi

Sünme ve karakteristik yükler, aşağıdakiler gibi ölçülmeli ve değerlendirilmelidir.
− Sabit ankraj noktasına bağlı ankraj başlığı yer değiştirme artışı, farklı zamanlarda her yük kademesinde
ölçülmelidir.
− Sünme yer değiştirmesi α, Şekil E.4’de belirtildiği gibi her yük kademesinde belirlenmelidir. Sünme yer
değiştirmesi α, her yük kademesi için log zaman egrisine karşı ankraj başlığı yer değiştirmesi eğimi
olarak belirlenir.
− Ankraj direnci Ra, ya karşılık yük eğrisinin düşey asimtoduna karşılık gelen yüktür.Asimtot tayin
edilemiyorsa, Ra 5 mm ye eşit olan alfa değerine karşılık gelen yük olarak değerlendirilir.
− Kritik sünme yükü Pc, Şekil E.5' de gösterildiği gibi tayin edilmelidir.Kritik sünme yükü, α'ya karşılık yük
eğrisinin birinci doğrusal kısmının sonuna karşılık gelen yüktür (Şekil E.5). Pc tam olarak tayin etmek
zorsa, Şekil E.5' de gösterildiği gibi alternatif Pcı direnci tayin edilir ve
44
Pc =0,9 Pcı olarak tariflenir.
Sünme yer değiştirme ölçümleri,yükteki her değişimden sonra aşağıda belirtilen zaman aralıklarında
yapılmalıdır. Her yük kademesi için gözlem periyotları;
− Araştırma deneyi 30 veya 60 dakika,
− Uygunluk deneyi 30 veya 60 dakika
− Kabul deneyi-İspat yükünde en az 15 dakika.
Her yük kademesinde ard arda gözlem süreleri (dakikada) aşağıdaki gibi olması tavsiye edilir.
1→2→ 3→4→ 5→7→10→15→20→30→45→60
45
a)Araştırma deneyi b)Uygunluk deneyi
Anahtar kelimeler
1% Pt0,1k’ de uygulanan yük
3 % Pp’ de uygulanan yük
4 İspat yükü
c)Kabul deneyi
Anahtar kelimeler
1 Uygulanan yük 7 Uygulanan yük
2 Sünme 8 Sünme
3 İspat yükü 9 İspat yükü
4 pf Pp oranı olarak sürtünme f 10 pf Pp oranı olarak sürtünme f
5 Devirsiz 11 Kısmi devirli
6 Ankraj yer değiştirmesi 12 Ankraj yer değiştirmesi
Lapp= At . Et . ∆s/ ∆P (1-f)
Şekil E.3 - Deney metotu 3 için yükleme işlemi

46
Anahtar kelime
1 Sünme yer değiştirmesi
Şekil E.4 - Deney metodu 3 için log zam ve eğim αn’e göre sünme yer değiştirmesi
Anahtar kelimeler
1 Eğim
2 Uygulanan yük
Şekil E.5 - Deney metotu 3 için sünme eğimi - Uygulanan yük diyagramı
47
E.5 Yükleme işlemleri için genel çizelgeler. Deney metodları 1,2,3

Çizelge E.1 - Deney metodu 1ve 2’de ankrajlar üzerinde araştırma ve uygunluk deneylerinde gözlenen yük
devirleri ve en az periyotlar
Yük seviyeleri % Pp
Devir Devir Devir Devir Devir Devir En az gözlem
1 2 3 4 5 6 süresi
(sadece
deney
metodu 1)
(dakika)
10 10 10 10 10 10 1
25 40 55 70 85 1
25 40 55 70 85 100* 15(60* veya
25 40 55 70 85 180 *)
10 10 10 10 10 10 1
1
Not - Deney metodu 2’de pik yükü kilit yükü Po ise gözlem süresi uzatılır, Çizelge E.2.
Çizelge E.2 - Deney metodu 2’de yük kaybı için kabul kriterleri, gözlem periyotları ve gözlem süreleri
En az gözlem süreleri, dakika Zaman süresi sayısı Müsaade edilebilir birikimli yük
kaybı k1 (uygulanmış yük %)
5 1 1
15 2 2
50 3 3
150 4 4
500 5 5
1500 (~1gün) 6 6
5000 (~3 gün) 7 7
15000 (~10 gün) 8 8
Çizelge E.3 - Deney metodu 3’de ankrajlarda araştırma deneyleri için yük devirleri ve en az gözlem
periyotları
Yük artışları % Pt0, 1k 1) 2) 3)

Referans Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe
yük 1 2 3 4 5 6 7 8 numaras
ı
10 20 30 40 50 60 70 80 90 % Pto,1k
0 60 60 60 60 60 60 60 60 Gözlem
(30) (30) (30) (30) (30) (30) (30) (30) peryodu
1) Referans yükünde başlama Pa=0,1 Pt0,1k (dakika)
2) P max < 0,9 Pt0, 1k
3) 8 kademe için verilen örnek
Çizelge E.4 - Deney metodu 3’de ankrajlarda uygunluk deneyleri için yük kademeleri ve en az gözlem
peryodları
Çalışan Ankrajlar için yük artışları % Pp 1) 2)

Referans Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe Kademe
yükü 1 2 3 4 5 6 numarası
10 25 40 55 70 85 100 % Pto,1k
0 60 60 60 60 60 60 Gözlem
(30) (30) (30) (30) (30) (30) peryodu
(dakika)
1) Referans yükünde başlama Pa=0,1 Pp
2) 6 kademe için verilen örnek
48
Ek F
(Bilgi için)
Kayıt formu örnekleri
Ankrajlar için kayıt formu Döküman
01) Sözleşme
02) Yer
03) Ankraj tipi/DWG
04) Ankraj numarası
S 101) Giriş konumu X/Y m

o 102) Giriş seviyesi Z m
n 103) Yön N/E °
d 104) Eğim(Yatay) °
a 105) Delme metodu
j 106) Delik çapı mm
107)Toplam uzunluğu m
108). . den. . . . . e. . Kaplama m
109) Yıkama ortamı
110) Yeraltısu seviyesi m
111) Zemin özellikleri
112) Ön enjeksiyon(Varsa)
113) Deney
114)
115) Sondaj tarihi
Ç 201)Çekme çubuğu tipleri
e 202) No/Çap /mm
k 203) Çekme çubuğu alanı At mm2
m 204) Çelik mukavemeti fpk N/mm2
e 205) Elâstik modülü Et N/mm2
206) Sabit boy Lfixed m
ç 207) Serbest boy Lfree m
u
208) Uzunlık boyunca yükleme m
b
209) Bütün boy L m
u
ğ 210) Sabit Koruma borusu boyu Lfixed
u 211) Serbest Koruma borusu boyu Lfree
212)Sabit Ara verici takozlar Lfixed
213)Serbest Ara verici takozlar Lfree
214) Enjeksiyon kılıflar
215)
216)
E 301) Çimento tipi
n 302) Kimyasal Katkı malzemeleri
j 303) Su/Çimento oranı
e 304) Çimento tüketimi kg
k 305) Enjeksiyon basınçı MPa
s Notlar
i
y
o
n
Operatörler:
49
Ankrajın gerilme kayıtları Döküman

01) Sözleşme Yapım ayrıntılar-Form
4. Gerilme ekipmanı 5. Gerilme referansları
401) Başlık tipi DWG 501)Deney tipi:Araştırma/Uygunluk/Kabul
402) Kriko kapasitesi/darbesi kN/mm 502) Deney şartnamesi
403) Kriko referansı 503) Nihaî çekme yükü Ptk kN
404) Yük hücresi tip no 504) Tasarım direnci Rd kN
405) Basınç ölçer no 505) İspat yükü Pp kN
406) Yer değiştirme ölçme sistemi 506) Çalışma yükü P kN
407) 507) Kilit yükü Po kN
408) 508) Referans yükü Pa kN
409) 509)
410) Gerilme tarihi 510)
6. Gerilme verileri
Devir Basınç Yük P/Rd Yer Başlık Düzel Tarih Açıklamalar
no p p % değiştirme yer tilmiş dakika
MPa kN 0min değiştirmeı yer
1min (mm) değiş
(mm) tirme
(mm) (mm)
Notlar:
Operatör:
50

Zemin Ankrajı

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zemin Ankrajı

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR- ZEMİN ANKRAJLARI

Execution of special geotechnical work- Ground anchors

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

Özel jeoteknik uygulamalar - Zemin ankrajları

Zemin ankrajlarının tasarım ve plânlanması, bu sahada bilgi ve tecrübeyi gerektirir. Bunlar

Bu standardda ankraj teknolojisinin prensipleri belirlenmekte ve tarif edilmektedir. Ankraj sistemleri bu

2 Atıf yapılan standardlar ve/veya dökümanlar

EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

PrEN 10138 Design of prestressing steel. - -

EN 45014 General criteria for declaration TS EN 45014 Tedarikçilerin uygunluk beyanı

3 Terimler, tarifler ve semboller

3.1.5 Terleme : Çimento enjeksiyon şerbetinde bulunan suyun ayrılması.

3.1.21 Kalıcı ankraj: Tasarım ömrü 2 yıldan fazla olan ankraj.

3.1.25 Geçici ankraj: Tasarım ömrü 2 yıldan az olan ankraj.

Tipik bir ankraj, Şekil 1’de gösterilmiştir.

Lfixed Sabit ankraj boyu

Çizelge 1 - Tasarım ve uygulama faaliyetleri

Toplam Tasarım faaliyetleri Uygulama faaliyetleri

4.2 Ankraj çalışmalarının plânlanması

Jeoteknik araştırmanın derinliği;

6.2 Çekme çubuğu

6.3 Ankraj başlığı

Çekme çubuğu, aderans boyu içinde bağlanmamalıdır.

6.5 Çekme çubuğu aderans boyu

Aşağıdaki çekme çubuğu tipleri aderans etkisi ile ankre edilebilir;

6.6 Sondaj deliğindeki ara verici takozlar ve diğer bileşenler

Ara verici takozlar ve merkezleyiciler , enjeksiyon akımını engellememelidir.

6.7 Çimento şerbeti ve kimyasal katkı maddeleri

6.8 Reçine şerbeti

6.9 Çelik çekme çubukları ve gerilmeli çelik bileşenlerinin korozyon koruması

6.9.2 Geçici zemin ankrajları

Çizelge 2 - Geçiçi ankrajlar için korozyon koruyucu sistem örnekleri

Kalıcı zemin ankrajı çekme çubuğu/çubukları aşağıdakiler ile donatılmış olmalıdır.

Çizelge 3 - Kalıcı ankrajlarda korozyon koruyucu sistemlere örnekler

ÖNGÖRÜLEN KORUMANIN DOĞRULANMASI

Çizelge 3’ün devamı

2. Çekme çubuğunun serbest boyu

6.10 Korozyondan koruma için yaygın olarak kullanılan bileşenler ve malzemeler

6.10.1 Plâstik kaplama ve kılıflar

İç kaplama levhasının en az et kalınlığı, 1,0 mm ve oluklu kılıfın en az et kalınlığı 0,8 mm olmalıdır.

Koruyucu kaplamanın bütünlüğü, gerilme durumunda da ispatlanmış olmalıdır (Madde 6.12).

6.10.2 Isı ile daralanan dış kılıflar

6.10.4 Çimento şerbeti

Kaplama enjeksiyonu sırasında, kalite ve hacim kontrolu yapılmalıdır.

6.10.6 Korozyondan koruyucu elemanlar

6.10.7 Terk edilen metal (Sacrificial) kaplamalar

6.10.8 Çelik kısımlar üzerindeki diğer kaplamalar

6.10.9 Çelik borular ve başlıkları

Kılıflar, en az 3 mm kalınlıkta ve en az 20 mm enjeksiyon kaplaması ile kaplanmış olmalı, aderans kapasitesi

6.11 Korozyondan koruma uygulaması

Koruma sistemi, ne gerilme uygulamasını ne de gerilmenin kaldırılması işlemini engellememeli veya bu

6.11.2 Çekme çubuğunun serbest ve aderans boyu

Çekme çubuğu, bozucu kaçak akımlara maruz bırakılmamalıdır.

6.11.3 Ankraj başlığı

Kalıcı ankrajların çelik kapakların en az et kalınlıkları 3 mm olmalıdır.

6.12 Kalıcı ankrajlarda sistem deneyleriyle korozyon koruma deneyi

7 Tasarımda dikkat edilecek hususlar

Ankrajlanmış yapılar aşağıdaki yapı tiplerinden ibarettir.