UKD 621 81.4 .

4 -2 16 6

NORMA BRAN Ż OWA

BN-81
METALOWE Konstrukcje stalowe
2912-01
KONSTRUKCJE
BUDOWLANE Belki podsuwnicowe
Zamias'
Obliczenia statyczne i projektowanie BN -65/881.4 -0.4

G rupo katalogowo 0 734

SPIS TRESCI

l. WSTf.; P 4.2 . 4 . Belki k ra townicowe p la skie

4.2 . 5 . B elk I k rat ownicowe pr zest r zenne
1_1 . Pr ze dm iot normy
4 . 2.6. Belki sk r ąuko we
1 --2 . Zak r es Sloso"' anla normy
4 . 3 . Jezdnie s uwni c podw ieszonych
1. 3. O z naczenia I ok l-eślenla
4.4. jezdllle jedno szynow e
4 . 5 . jezdnie s uw nic ws pornikowych
2 . MATERIALY
4 .6. KozLyodbojowe
2 .1. Postanowienia ogó lne
4.7 . Inne p o stanowienia
2. 2. Wytyczne doboru stall
4 .7. l . Pr z ekrÓj szyny
4 . 7.2 . N ap rężen ia zas t ę p cze w ś rodn i ku be lki
3. Z ASA DY PROJEKTOWANIA
4 _7.3. Po ł ąc zenie śr odnik a belkI
3 .1. Ogólne z asady obli cze ń
4 . 8 . St a teczność lI11e jscowa eleme ntów pelnośc l ennyc h
J .2. Obc i ążenia
4 .8.1. Ogólne warunki st ate czn ości
3 . 2. 1. Ustalame ob oąi_e ń
4.8.2 . Wspól czynniki
J . 2. 2 . \\ spółczyn nik i
4 .8. 3. Żeb r a uszty wnia jąc e
3 .2. 3 . Ob c lą i. eme pomo stu , c hodll1ka , schodów
3 . 2.4. ObCiążen ie śfUegi ern

3.2. 5 . Obciążen ie wiatrem

5 . Z ALE CH ' IA KON STR UKC YJNE
3. 2. 6. Wplyw z mi an temperatury 5 . l. Postanow ienia ogó lne
3 . 2. 7 . Składo we oddzia lyw anla s uwll1 cy
5 . 2 _ Belki
3 . 2 .8. KOjarzenie obCią ż eń
5 .3. S t ężenia
3.3 . UgięcIa
5 . 3 .1. Stężema pO ZlOme
3. 3_1. U g ięcie pIOnow e be lek
5 . 3 .2. S tężenia pionow e
3 _3.2 . U gi ęc i e poziome be lek
5 . 4. Szyny
3. 3.3. Pr z emiesz cz en ie poziome pod pó r 5 . 5. Po łączeni a
3.4. Wytrzymalość zm<;cz eniowa
5 . 5 . 1. Po łącze n ia pa só w
3 . 4 . l. POSla nOWlenla ogólne
5 . 5 .2 . Poł ącze nia ż ebe r
3.4 . 2. Grupy natę i. enia pra cy
5.5 . 3·. Polą czellla szyn
5 .6. Inne za le ce nia
4 . OBLl CZEN LA ST ATYCZNE
4 . l. PostanoWlema ogó lne
ZAL Ą CZ NIK
4 . 2 . jezdnie s uwni C natorowych
Pr zybli ż one obhcz enie belek
4.. 2. i. Be lki pelnoś ci e lme be z s t ęż eń
4 . 2. 2. Be lk i pelnośclenne ze stęże nie m blachownicowym
4. 2. 3 . Belki pelnośclelme ze stęże n i em kratoWlli c owym INFORMACJE DODAT KOW E

Zgłoszono przez Centralny Oś rodek Badaw~z& ..Projektowy Konstrukcj i Metolowych MOSTOSTAL

Us tanowiono prze z Zjednoc zenie Konstrukcj i Stalowyc h i Urzqdzeń Przemysłowych MOSTOSTAL dnia 7 stycz nia 1981 r.
ja ko normo obowiqzują c a od dnia 1 kw ietnio 1981 r.
(Dz. Norm . i Miar nr 3 /1981 poz. 15)

Wydanie 3
WYD A WN IC T WA NORMALI Z A CYJ N E ..A LF A · 1986 D Iuk Wyd NOlm W- wa . Ark wyd 2,20 Nakl 5 00 ' 22 Zam 36 19 / 85 Cena zł 63.00
2 BN-81 /2912-01

1. WSTĘP W skaźniki d oraz g w oznac z eniach odnoszą dany para-

metr do odpowiedniej ( dolnej lub górnej) krawędzi lub od-
l . J. PrzedmIot normy. Przedmiotem normy je st obli-
powiedniego pasa (np . fi d ' W:rg ) .
LZllnie I projektowanie sta lowych belek podsuwnicowych ob-
cią.i:onych s uwnt caml o wiotkim lub sztywnym podwieszeniu
przemIeszc z anego ladunku, a takle torów jezdnych obcią­

żonych podw ieszollymi urządzentam I dź wigowo-trllnsporto _

wymi. 2. MATERIAŁY

2 . l . Postanowienia ogólne. Stal , części materialy

do połączeń o r az materialy do zabezpieczeń przed korozją
1.2. Zakres s tosowanta normy. No rm~ nale ży stosować
i ogniem na le ży przyjmować wg PN-80 / B-03200 .
przy op r acov.'Ywani u dok umentllCJi technicznej belek pod-
Na tory jezdne dźwignic zaleca się ~tosować szyny dźwi-
suwm cowych l torów Jezdnych dźwigmc podwieszonych .
gowe wg P N-62/l;l -93410 a w uzasadnionych przypadkach
Ponadto, w zakresie postanowień uzupelniających do PN.8O/
dopuszcza się stosowanie innych rodzajów szyn, np. prę­
B-03200, normIl dotyczy konstrukCji bezpośrednio związa­
tów prostokątnych ze stali o wlasnościa ch określonych w
nych z belkami.
powyższej normie lub szyn 'kolejowych.

1. 3 . Ozna=enia i określenta 2.2. Wytyczne doboru stali . Rodzaj wyrobu oraz gatu-

m. - współczynnIk stateczności miejscowej przy do- nek, kategoria, odmiana i stan. stali na główne elementy be-
d
cisk u, lek podsuwnicowych oraz torów jezdnych dźwignic podwie-

z - odcI~ek, na który rozkłada Slę siła (sk upiona) szonych powinny być dobrane odpowiednio do natę żenia pm-

dzialająca na pas belki, cy dźwignic (grupy wg PN-79 /M -06503 ), warunków tech-

'7 - współczynnik utwierdzenia środnika w pasie bel- nologicznych montażu belek (np. spawanie) oraz warunków

ki, eksploatacyjnych ( wolno s toją ce estakady, jezdnie w zamk-

f' - wspólcz)"lmik dynamiczny, niętych budynkach). Zestawienie - wg tabl . l.

Ek - ene rgla kinetyczna, Ządane wlasności stali powinny być potwierdzone w za-
,
Rz wytrzymał, ość zmęcz eniowa "talt . świadczeniu o jakośqi lub ateście.

Po został e oznaczenia oraz okreś l enla wg PN-80 / Stal na slupy i inne elementy związane z belką.mi - wg

B-03200. PN-80/B-03200.

Tablica l

Estakady wolno Jezdnie w Grupa natężenia

Kategoria stli li
stojące budynkach pracy ' dźwi gni cy

g ~ 20 2 )
p6łus pako jona
odmiana
Re min ~ 355 MPa
U lub C
g >20 l, 2, 3, 4
uspokojona lub
~ normalizowana
-
~ RII min :> 355 MPa 3) odmiana D odmiana C
CI)
I

odmiana odmiana
R. min ~ 355 MPa
M lub D U lub C 5, 6

RI! min >- 355 MPa nie zalecana nie zalecana

l) Wg PN-72 / H-840l8, PN-72/H-84020 oraz norm przedmiotowych.

2) Grubość kształtownika w' mm.
3)
winna
W przypadku jezdni dźwignic 3 i 4 grupy natężenia pracy.
być sprawdzona z uwzględnieniem zmęczenia. , celo wo ść zastosowania stali Re min::> 355 MPa po- '
 BN-81(2912-01 3

3. Z ASADY PROJEKTOWANIA 3.2 . 4. Obciążenie śniegiem wg PN-80 / B-02010uwzględ­

nia się przy wymiarowaniu belek podsuwnicowych wówczas,
I

3 . 1. Oll.6lne zasady obli cze ń statycznych i projektowa- gdy - opró cz obcią żenia suwnicami - belki te obciąża kon-
ma, metodę obli cze ń wg stanów granicznych, wytr zymałoś ­ "trukcja budynku (n p. dach ) . Nie uwzględnia się obciąże­

ci obliczeniowe stali i połączeń oraz og61ne postanowienia nia śnie gIem w przypadku belek eksploatowanych w otwar-
w zakresie obc i ą żeń i ugięć przyjmuje się wg PN-SO(B-03200. tej pr z estrzeni.

3 .2. 5. Obcia ż enie wiatr em wg PN-77 / S-02011 belek

3.2. Obciążema
podsuwni cowych pracujących w budynkach zamkniętych u-

3.2.1 . Ustalanie obciążeń. Pou. ogólnymi zasadami u- względnia Się..! gdy - oprócz obciążenia suwnicami - belki

·stalania obc iąże ń nale ży stosować wymagllma wg PN-64 ! te obc iąża konstrukCja budynku, m . in . przez stężenia be-

B-02012 oraz PN-n / B- 02013. lek podsuwni c owych podpierają c e ścianę z ewnętrzną .

Ponadto przy ustalaniu rodzaju obcIążeOla bel ki przyj- Natomias t obClą ż enie wiatrem belek e k s ploatowanych w

muje się: otwartej przestrz eni określa się wg PN-74 /M-06514, u-

a) obcią ż enia pionowe suwniCllml 5 i 6 grupy na tęi. eni a względnia.iąc dzialanie ciśnienia dynamicznego wiatru na

pracy - jako obciążeme zmienne długotrwale. belkę podsuwnicową, SUWIllCę, zawiesie i przemieszczany

b) ob ciążenie poziome l obciążenie pionowe w innych ładlU1ek.

przypadk ach mż podano w po z . a ) oraz obClążeme pomos- 3 . 2.6 . Wpływ zmian temperatury - wg PN-74 /M -06514 .
tów , c;hodmk6w , sc hod6w - Jako obciąż e nie z mI enne kr6t-
3.2 .7. Składowe oddzialywania suwnicy (jeże li nie są
kotrwa le,
okre ś l ane w sposób dokladny) tj . największ. e i najmniejsze
c ) uderzenie dźwigni cy w u; z ądzenia odbojowe - jako
wartośc i oddziaływania kola suwni cy wywołane ciężarem
obciążenie zmienne wyjątkowe.
w łas nym oraz ud.źwigiem moż na przyjmować odpowiednio:
Jeżeli w nawie występuje więcej niż jedna dźwignica . to
- od udŹWIgu
do obliczeń ( wytrzymałości m. in . zmęczeniowej, statecz-
ności, ugięć ) przyjmuje się najmekorzystniejsze odd z ialy-
wanie dwu dźwignic. vQ min -
Do obliczeń torów jezdnych suw ni c wspornikowych pn;y}-
muje się nacisk i k6ł na tory ( wg charakterystyki suwnicy)
- od ciężaru własnego
oraz siły hamowania suwnicy równe O, l nacisku k61 ( be z
współczynnika dynamicznego) , natomiast nie uwzględnia s i ę
V G max max
vG min
=vmm - VQ .
mln
sił hamowania w6zka.

3.2 . 2. W sp6łczynnlki. Dla skład owej odd z ialywania wy-

Udźwig s uwnicy ( Q ) , maksymalny i minimalny nacisk ko-
wo ł anej ciężarem własnym d ź wiglllcy przyjmuje się · wsp6l-
la ( V max' V min ; ' rozstaw tor6w ( a ) ,najmniejszą odleg-
czynnik obciążenia r6wny 1.1. Wspólczynn ik i ob C Iążenia
łość haka od toru (e h ) oraz liczbę k61 po jednej stron ie suw-
dla pionowego l poz l omego oddzialywanla dźwigmcy od ob-
nicy ( n ) przyjmuje się wg charakterystyki suwnicy.
ciążeń u żytkowy c h ( udźw i gu ) należy pr zy Jmować ,w zależ-

ności od natę żenia pracy dźwignicy: 3 . 2.8. Kojarzenie obcią żeń . Wobliczeniach przyjmuje
Się najniekor zys tniejsze dziala.nie następujących obcią że ń:
1,1 w przypadku 1,2 i 3 grupy.
1 ,15 w przypadku 4 grupy . - pionowe obcią ż enie suwmcami (ze wsp6lczynnikiem

1,2 w przypadku 5 grupy . dynam i cz nym ) ,

1,25 ,., przypad k u 6 grupy. _ poz loma si.la hamowania wó z k.a ( bez współczynnika dy-
Wsp6lczynmk jednoczesnoścI obcią ż eń slosowany do namicznego ) •
zmiennych obcią żeń kr6tkotrwa Łyc h odnosi si<; równie ż do - cl~żar własny belki i chodn ika,
przypadk6w wymiarowania belkI podsuwlll c ow ej z uwzględ­ _ obcIążenie u ż ytkow e chodnika ( nie dotyczy pomostów
nieni em nacisku k6Ł kil ku ( dwu lub wię cej) niezależnie dzia- remontowych ) ,
łających suwn ic zaliczonych d o 1 + 4 grupy nat <;żenia pracy_ _ oddz iaływani. e konstruk.cji hali (np. dachu, ścian).
Ponadto w obliczeniac h konstrukcji w s porc zej ( słupy,
3.2.3 . Obcigżenie pomostu, c hodmka, schodów. Obcią-
stężenia) uw zg lędn i a się poz iomą równoległą do l ' toru siłę
że n ie użytkowe chodnika i schod6w należy pr zyjmować
hamowania s uwni cy .
1500 Pa. a ob ciążenie pomost6w rerłontowych - nie mniej
).3. Ug iS'cia
niż 2500 Pa; przy czym pr z.YJmuJ e si <;, że obc ią że ni e po-
mostu remontow ego ni e występuje jednocze Ś nie z obCIą ż e­ 3 . 3 .1. U gi ęcie pionowe belek podsuwnicowych i torów

n iem bełki dźwignicą. jezdnyc h, niezależnie od sposobu podparcia. nie powinno

 L. BN-81 /29 12- 0 1

pr~ekra cz ać ( l - co z pi<;1.OśĆ belki ) : M o żna me uw zgl~ dniać z",~czenia stali w przypadku be-
1 / 400 - przy ob cląże ll1u s uwni c am i o nap <:d zie r<;cz nym lek ob c iążony ch dźwignicami 1, 2 i 3 grupy nat~żenia pra-
ora2. wCIągnikallll I wCIągarkamI )ednos zynO'.lfymi. cy, jeżeli ~ belk~ zastosowano s tal o Re min .,,;;;355 M Pa
1/ 5 00 - pe zy ObCląic11lu s uwnl canll o udźwigu d o 50 t. oraz w konstrukcji be lki nie występuje karb rodzaju K4 wg
1 / 6 0 0 - przy ob cl ą/.e lll u suwn Ica mI o uuźwigu pOllad 50 L PN-79 / M - 06515 .

3. 3: 2. Uglę c lc l'oZ IOll1e belek pod s uw n ico wyc h i lorów

Jezdnych ( lOi <; d zy podpora mi ) ll le Pl'Wlłlłl0 pr ze k racz ać 1/ 3 . 4 . 2 . Grupy natężenia p r acy IB. 6 Bbel ek podsuwni-

1000 rozpl<;to';c l belki l nie powInno wy no sIć wi<;c ej mż cowych lub je z dni dźwignic podwiesz onych u s t ala si~ wg

10 mm . PN-7 9/M-06515 , analogicznie jak grupy lU" 6U w przy-

3 . 3 . 3 . Pr Zc'lll les zcze lll e p07.10m e podpór (s lupów ) wol- padk u u s t ro jów no śnyc h dźwignic, przy c zym należy; uwzględ­

no stojących esta kad, a tak/.e jez dnI d ź w ign Ic 5 I 6 grupy nić pracę dźwignic (d wu lub jednej) w zakladanym okr esie
na t<; że ma pracy eks pl0alowany c h w budynkach zamkn I ę tych eksploatacji k onst ruk cjI (z wyk le 50-letnim) .
(z Wyjątkiem suw nIc hakowych. maga zy nowych l w ars~ta t~ \V pr zypadku braku danych, grupę nat ężenia prac y bel-
wych ) me pO'ojilnno pr,ckraczB" ( h - p0 2.i om jezdnI SUwnl- ki można przyjlllować wg tabl . 2 w zale żnoś ci od k lasy ob-
c oweJ ) : cią"cn ia ( Ql i- Q4) oraz k lasy wykor zystania (C 1 + C 8) ' jed-
h / 2000 - w kI erunku ",", zdln i.nym. neJ d ŹW I gn icy n ajme:kor zystniej oddzialywującej na belkę;

h / l OOO - w kl e r 'unkupopr zec~ lly"" gdy Jest loz p atrywa - tak ustaloną grupę natęże nia p r acy be lki podwy ższa się o
ny pia skI uklad staty cz ny ( np. dwa s lupy Jednona ",'owej es- lO w p r zypadku , gdy zalo żenia technolog iczn e przewidują
takady ) , s t a l ą współ pra cę d wu dźwigIlIc.

Ta bl icl:l 2

Klasy obciążenia I klasy "''Y-

kor qstani a wg PN -79/M-06503
CI C2 C3 C4 C5 C6 C7 dl
Ql - - - lB 2B 2B 3B 3B 4B

Q2 - 1B 2U 3B 3.B 4B 4B SB

Q3 1B 28 3B 4B 4B SB SB 6B

QL. 2B 3B 4B SB SB 6B 6B 6B

h / 1500 - w k lcrunk ll poprzecznym, gdy uW 7. g1 <;dnia si ..; 4 . OB LI CZ ENIA ST ATYCZNE

wspóŁprac..; ::-ąsledlllch uk!adów ( w klc l'unku jazdy s uwnicy) . 4 . 1. Pos ta nowienia ogólne. Elementy rozciągane, ele-
Ponadto, n lezalc/.lu e od gru py nat.:;/.enia pra cy suwnic, menty śCiskane, elementy zginane ora z polączenia oblicza
wzgl~dne pr;:emleSl.CZ en le pOZ10lllC podpór belek podsuwni- si<; wg PN-80 j 8-03200 z tą ró ż ni cą, że do wymiarowania
cowyc h ( i'.rnlflna pr z ..?,Ś \),/ Jtu ) nic powilln0 pr7.ekra c zać 20rn m, belek pOd suwnIcowyc h i t orów innych urządz e ń dźwigowo­
gdy pl'<; dko~ć Jazdy moslu s uwn icy Ujm ";;;; 80 m / min ora z. -transportowych nie s to s uje SIę zasad teorii plastyczności.
12 mm przy Ujm >80 m/ n,, ". Zamias t pI' zyję tych w niniejszym .rozdzia l e upros zczo-
..L i. . Wy tr Z \11L;lłość zm S'~L('nlow a nyc h z a l o żeń i obli cze ń mo ż na s to sować inne dokładniej sz e ,

pod warunkiem s pelnienia wymagań wg 3.1 .

3 .4. I . PO sl<tllowlcni a ogó lne . Wy1 r zyma lo ść z mc; cze -
nlOwą stall i pol'lcze l) !:,elek I'ousuwlllcowyc h i tOl' ÓW jczd-
4 . 2. Jezdnie s uwni c natorowyc h
nych nale .<}' lI s taloć wg PN-79 / M-OG515 .
W oblt cze llld c h '1lJ<;l'z enlowych pr/.y jllJu J~ SI<; obci'li.enia 4 .2 . 1 . BelkI pelnościenne be z stęże ń z d w ie ma lub z

c harakt e rystycz ne l " ie uw zg lC; d nla "1-; obciqże ń po z Iomych jedną osią symet r ii przekrOjU ( r ys . l) można obliczać przy

ani ui.y t kowyc h obclq). c ń POIJ,os tów. nas l..; pUJący c h za lo żeniach :

y A
!J A 8 8
i -,

QI
....
'--
\I)

x-, - ---x
x-- , -)(

g g g

!J y !SN-81{%912-0H!
Rys. l
 BN- 81/2912-01 5

a) obciążenia pionowe (nacisk kół suwnicy, oddziaływa­

nie konstrukcji dachu i inne) są przenoszone przez całkowi­ (J)

ty przekrój belki,
- w górnym pasie belki
_ b) pomija się skręcanie ( obrót prze kroju ) belki przy
określaniu wpływu obciążeń poziomych, (4)

c) moment zginający wyy.rołany obciążeniem poziomym

prostopadłym do toru ( oddzialywanie kół suwnic, oddziały­
w których M';', M~ - momenty zginające wywołane obciąże­
niami wg 3.4.1.
wanie konstrukcji i inne) jest pr zenoszony przez przekrój
zastępczy obejmujący górny pas belki , część środnika o wy- 4.2.2. Belki pełnościenne ze st~żeniem blachownico-
sokości równej 15g ( g - grubość środnika) oraz przekrój ~ poziomym (rys .2 i 3) można obliczać przy następują­
szyny gdy są uwzględnione wymagania wg 4.7. 1. cych założeniach:

Xl
c
r

Rys,2 Rys . 3
Wówczas naprężenia oblicza się wg wzorów : a) obciążenia pionowe są przenoszone pr7.ez całkowi­

- w dolnym pasie belki ty przekrój belki (blachownicy pionowej) ,

b) pomija się skręcanie belki przy określaniu wpływu
R
(1 ) c LE · '1'.ż eń poziomYch,
c) mOl;,,,:.',t zginający wywołany obc iążeniem poziomym
jest przenoszony przez zastępczy przekrÓj górnego pasa
- w górnym pasie belki
belki wraz z całkowitym przekrojem stężenia, tj. blachow·
nicy pOziomej.
( 2) Wówczas naprężenia oblicza się :

- w dolnym pasie belki odpowiednio wg wzorÓw ( 1) i (3) ,

w których: - w górnym pasie belki ( A lub Bna rys.2 i 3) wg wzoru
Mw ' M z , M" - momenty zginające wywołane: ! ciężarem ~w+ M z 9' M" . Xi
(/(1 = ----- - ± E;; 1,1 R (5)
wŁasnym bełki wraz z obciążeni ",m chod-·
WX(I I"
nik6w i ciężarem dachu lub innych kon- uwzględniając wpływ zmęczenia stali wg wzoru (4) ,
strukcji dzialających nR belkę; piono- - w zewnętrznym pasie stężenia ( C na rys . 2) wg wzoru
wymi naciskami kól suwnic; poziomymi,
oddziaływaniami kół suwnic; (/t
MW!
= -- + M" . x 2 ~ R (6)
MX1 I"
W" - wskaźnik" wytrzymaŁości zastępczego Oznaczenia we wzorach (5) i (6) :
puekroju względem os i y- y odniesiony Xl ' X 2 - wg rys.2,
do odpowiedniego punktu przekroju ~ np. I" - moment bezwładności przekroju wg poz . c),
A na rys. 1 w przypadku uwzględnienia M - moment zginający wywołany ciężar'em własnym
Wi
przekroju szyny w przekroju zastępczym stężenia wraz z obciążeniem chodnika ( użytko­

lub B n.a rys. 1 f 3) . wym) ,

Wartość pierwszego członu we wzorze (2) nle powinna W xl - wskainik wytrzymałości przekroju zewnętrzne­

być większa niż :R/m% . go pasa stężenia .

Wpływ zmęczenia stali (z godnie z 3.4) uwzględnia się M" - w przypadku jak na rys. 3 należy uwzględniać

przy sprawdzaniu . naprężeń wg wzorów: poziome oddziaływanie suwnic z sąsiedniej na-

- w dolnym pasie bełki wy.

6 BN-81/2912-01 ·

Wartość pierwszego czlonu we wzorze (5) nie powinna 4 .2. 4. Belki kratownicowe płaskie można stosować do
być większa niż R. suwnic umiarkowanie obciążonych i eksploatowanych,. gdy
grupa natężenia pracy belki nie jest wyższa niż 4B .

4 .2. 3 . Belki pelnościenne ze stężeniem kratownicowym Kratownicę oblicza się jako układ statycznie niewyzna-
poziomym ( rys . 4 i 5) można obliczać przy zalożeniu, że czalny, przyjmując następujące założenia :

moment z;sinający wywolany poziomymi oddziaływaniami kól a) w obliczeniu uwzględnia się sztywność górnego pasa,
suwnic jest przenoszony przez stężenie, tj. poziomą belkę b) w węzłach górnego pasa kratownicy uwzg lędn ia się

kratownicową, której pas (jeden lub oba) stanowi przekrój występowanie mimośrodu siły w pasie, równego odległości

zastępczy górnego pasa bełki (jak w 4 . ~ .l c). Pozostałe za- punktu przecięcia osi krzyżulców od osi pasa {z godnie z
lożenia- wg 4 .2. 2a), b). PN-80/B-03200) ,

IOH-a1!Z912 -0 1-51

Rys. 4 Rys. 5

Wówczas' naprężenia sprawdza się: c) sily w prętach kratownicy wyznacza się pomijając

- w dolnym pasie blachownicy odpowiednio wg wzorów sztywność w ęz łów oraz mimośrody (z wyjątkiem b) osi prę­

CI) i (3), tów względem linii siatki geometrycznej kratownicy (rys. 6),
- w górnym pasie blachownicy wg wzoru

L
uwzględniając wpływ zmęczenia s t a łi wg wzoru ( 4) ,
ISN-81l291Z-Q1-6 I
- w zewnętrznym pasie kratownicy ( C na rys . 4) wg
wzoru Rys. 6

d) największy moment zginaj4cy w górnym pasie kratow-

tl ( 8) nicy, wywolany bezpośrednim naciskiem kół suwnicy można

t
przyjmować wg wzoru

Oznaczenia we wzorach ( 7) i ( 8 ) :
(y)
F" - . pole zastępc z ego przekroju górnego pasa bełki.

Ft - pole przekroju zewnętrznego pasa kratownicy.

MI/t - moment zginający wewnętrzny pas kratownicy (prze- w którym:
krój zastę pczy ), wywołany hamowaniem wózka c - współczynnik (wg tab!. 3) zależny od s tosunku ek :
suwnicy; przy obliczaniu mom entu można posługi­ 11 ; e - rozstaw kół s'uwnicy, 11 - odstęp węzłów
k
wać się tab1. 3, kratownicy,
PHI - mak symalna sila w zewnętrznym pasie kratownicy V - pionowe od.działywanie kół suwnicy (obliczeniowe ) .
( wywołana hamowaniem wózka). Naprężenia. w górnym pasie kratownicy, wywołane siła­

Wartość pierwszego człon u we wzorze ( 7) nie powinna mi poziomymi, oblicz a się jak w 4.2.2 lub 4 . 2.3, odpowied-
być większa niż R. nio do rozwiązania konstrukcyjnego stężenia.
 BN-B1 / 2912-01 7

Tablica 3

W spółczynnik c Współczynnik c I Współczynnik c

e : 11 ek : 11 e k : 11
k
pr zęsłowy podporowy 1) przęsłowy podporowy przęslowy podporowy

0,1 +0,35 -0 , 17 0 ,6 +0 , 20 -0,16 1,1 +0,20 -0,14

0,2 +0,30 -0,16 0,7 +0,20 -0,16 1,2 +0,20 -0,13 ,

0 ,3 .0,27 -0,15 0,8 +0,20 -0,16 1,3 .0,20 - 0,12

,
0,4 +0,24 -0,14 0 ,9 +0,20 - 0,16 1,4 +0,20 , -0.10

0,5 +0,22 -0,15 1,0 +0,20 -0, 15 1,5 •.0,20 -O,OB

1) W s półczynnik c właściwy dla przęsłowego oraz podporowego momentu zginającego.

4 . 2.5. Belki kratownicowe pr zest r zenne /no żn a obli - 4.4 . Jezdnie Jednos zynow e mo ż na obliczać wg 4.3 u-

czać wg zall\ cznika. względniając przy tym występowanoe l1Łłpr ężeń mie jscowy ch
w stopce dolne j na skutek zginama kolamI wózka or'az zmnier
4.2.6 . Belki skrzynkowe mo ż.na obli cz ać wg załącznik a.
szanie Się gruboś c i stopk I ( do 20%) na sk u tek ścierania.

4.3. Jezdnie suwmc podwieszonych projektuje się zwyk- Dopuszcza s ię pominię CIe naprę ż eń mnieJscowy ch omz ście­
le jako belki o przekro jach dwuteowych walcowanych lub rania stopk i pod warunkiem redukCji o 50% wytrzymalośc i
zloż onych, przy czym nie z a leca się stosowania belek atu- obliczeniowej s tali s topk i.
r owych.
Belki SUW1l1C podwies zonyc h można obli czać przy na- 4 . 5 . ]ez dme SU WlllC wspornikowych pro jektUj e się sto-
stępujących zało~. enlach:
s UJ ąc odpow ied nio postanowienia 4 .2 4 . 3 oraz 4 . 4.
0
a) obciążenia pionowe ( naCisk kół suwnicy ) są pr zeno-
szone przez całkowity przekrÓj belki,
4 . 6 , Kozły odbojowe. Na kOlka c h torów s zynowych in -
b) pom ija się skręcanie belki pr zy okre śl amu wplywu
stal u je się kozły odbojowe wyposa 7,one w odboje sprężyste
o bciążeń poziomych,
albo tWBnłe z nakładką sp r ęLystą lub gumową.
c) moment zgwaJący wywol a ny obciążen.em pOLlomym
Silę udc1'Zenia w odbój okr eś l a sic: wg c harakterystyki
( prostopadłym do toru) pr zenosi przekrój zas tęp czy obeJ-
zde r zaka dŹ WIgni cy I) na podstawl~ wartości energii kine -
mUJący pas be lk i obciążony b ez po ś r ednlo kolam i suwnIcy
tyczne J E k uderzenia' wyrażającej sic:; wzo r em
wraz z częśc ''1. środntka o wysokOŚCI rówl1 ej 15 g ( g - gru-
bość środnIka ) .
2
m ,v u (12)
Wów czas napr ęz en la obl1 cza Się w g wzorów:
2
- w pa sie obciążonym bezpośred mo kolamI suwn icy

w k tó cym:
m 1 - masa sk caJne) dźw'gnicy p r zypadająca na dany od-
d = (lO)
bÓJ, wyznaczona z uwzgl ęd lueniem niesymetrycz-
nego lub zm iennE' go polożenia śr odka cięż ko ści ma -
sy w zg' l ędem odbojów; w pcz y padku sz tywnego pod-
- w drugim pa'sie belki
w.es zenia ladunku, do masy dŹWIgnicy wlicz a się

masę e lementów podwieszel1la oraz masę ład unku.

V - p r <;dk o ść uderzellla, k tórą p r zy)m,, )e , się w grani-

u
d \lł)
cac h O,:> ~ l z namionowe j prędkości Jazdy dźwig­

ni cy, w za leżno ści od zas tos o wa nego syste mu ha-

mowanIa d ź wigni cy.
Po prawej stronie wzoru ( 10 lub 11 ) odnoszą c ego się
Wymagania ogólne"- wg PN-Bl / M - 45013 .
do pasa (c i skanego, wartość wytrzymałośc i ob licze n i owej
R należy podZIelić przez współc zynnik ZWichrzen ia m z .
Lączniki w elementac h ro zcią ganyc h podwies zenia to- I) Zde r zak i dźwignic są odbierane wg pr zepisów Urz~
du Do z oru Techn icznego, zwykle wg wytycznych zawartych
rów p ro j ektuje się prz yj muj ąc z mmeJs zone o 30"" wartoś c i w Z N-74/ 1232-3371 Ośrodka Badawcż o- Rozwojowego Dźwig­
wytrzymałości obli czen iowej. nic i U r ządze ń T ransportowych DETRAN S Bytom .
 8 BN-8l / 29l2-0l

4.7. Inne postanowienia Qx - s iła poprzeczna wywołana pionowymi naciskami kół

suwnicy,
4 . 7.1. Pl'z ekróJ szyny mO ż na uw z gl.;:dniać w zast.;:pczym
s _ moment s tatyczny pasa belki (gdy są spełnione wa -
przekroJu pasa belki, J eżel I są spełnione nast.;:pu)ące wa-
runki wg 4.7.1, łą-cznie z przekrojem szyny).
runki:
a) polącze lu e ( Iączniki) sZylly z belką jest obliczone z 4 . 7 . 3. Polączenie środnika belki ( o zlożonym przekro-
llwzgl~dnienit'rn sil rozwaI'stwiających,
ju) z pasami za pomocą spoin pachwinowych lub czołowych
b) do obliczeń przyjmuje si.;: z mmejs z oną o 25% wyso- oblic z a się wg PN-80 / B-03200, przyjmując odpowiednie
kość g!ÓWkl szyny dźwlgoWej lub kolejowej ( w . przypadku
w spólc zynnik i S oraz naprężenia wyznaczone wg 4.7.2.
szyn o pl' Lekro ju pros to kąt nym - 75~~ calko witej wy sok oś ci
W przypadku nitowego poŁączenia środnika belki z pa-
szyny ) . .
5em obc i ą ż onym kolami suwnicy, na każdy nit (poziomy)pa;y-
c) rozwiązanIe konstrukcyjne umo żl iwia J"i~gulacj.;: toru
pada sila ws wzoru
przez zmian.;: poloLema c al ej belkl ( wraz z szyną).

1.,.7 . 2. NIl. prę żen la zasts pc ze w środmku be lk i w ob-

(14)
szarze pr zylegsJącym uo pasa, który nie jest obcią ż ony

( be7.pośredlHo) kolamI dźwigni cy, sprawdz.a s i.;: wg PN-80 /

w którym:
B-03200 .
t - odcinek polączenia (sz wu) pr zypadający na jeden
Napl'~żenill zllst~pcze w obszarze środlHka przylegają­ 1
nit,
cym do pasa obCIążonego ko ł am i dźwignicy s prawd za się wg
Z n - wymiar z wyznaczony na linii szwu.
w z oru
4.8. Stateczność miejscowa e lementów pelnościennych
(13)
4 . 8. 1. Ogólne warunki stateczności. Stateczność miejs-
w którym :
cową ściskane go pasa belki oraz stateczność środnika przy
ci x - na pr~7.e flle normalne od zglllania belki wywolanego
ścinaniu i zginaniu sprawdza s I.;: wg PN-8Q' B-03200, a sta-
obCIą że nIami pionowymi,
teczność środnik a. przy doc isku (pasa do środnika) można
ci" - napr~ Że lll C od nacisku koła dźwignICy ; można prqj-
sprawdzać wg wzoru
~
zg

(Qw + Qx\ S _ napr~żenia ŚCIl1I1Jące . (15)

t Q lxg
Z - Jlloi.na p l'zyjm ować wg rys . 7,
przy ograniczeniu sily V..;;;; 36 g 2 R przekazywanej na środ­
nik ( g- grubość środnika).
v
W pr zypadku złożonych stanów naprężeń. s.tateczność

miej sc ową środnika sprawdza si.;: wg wzorów:

a) środnik ni euże browany w zdł uż nie ( bez ż eber lub u-
żebrowany popr zecz nie )

L-__--__--------_______ -

0i~ - 81/2912 - 0f-71

(16)
Rys.7

Qw - si ła popr zeczna wywołana ci.;:;>.arern własnym bel- b) środnik uże browany poprzednie i wzdłużnie, w polu
kI wra z z ob': ląże ni em c hodnIków l 'C', ~ża r ern da- mi.;:dzy że bre m wzdlużnyrn a pasem ściskanym ( rys. 8).
chu l ub Inny ch konst ruk CJI dzialają<.:vcr na be lk ~ ,

l '" "
2

..; 1,lR 1) (17)

1) Wzór Z. pracy prof. dr m ż . Janusza Murzewskiego.

 BN -81 / 2912-01 9

W przypadku gdy sita skupiona dziala na rozciągany

c) środnik użebrowany popr z <! cznie l wzdłużnie, w polu
między żebrem wzdlużnym a pasem ro zci ąganym - wg wzo - pas belki, to stateczność miejscową środnika sprawd1.a się:

ru ( 18) , w którym <1 z p na l eży zastąpić

w strefie ściskanej wg PN -80 /8 -03200 ,
b - b - w strefle rozciąganefstosu je się wzór ( 16 ) przy C1xp ~ O.
~b . <1 ora z <1 wyrażeniem 0,4 <1 11
O xp 11

4.8.2. Wspó łcz ynniki m st ' m sn ' msd są określone przez

,
e uogólniony wspólczyn nik ms wg PN-80 / B-03200.
Wartości współczyn.!li ka Kd do wzoru A
. pd
~ Kd lVR po-
dano w tabl . 4 w zależności od stosunku et ~ e Ib (b : b1 lub

Oś obojętna
~, oS
...
b2 wg rys . 8) ora z parametru '1 . Dla belek nitowanych przyj-

-
- - - - ł- r -Q muje się '1 = 10, a dla belek spawanych nast ę pujące warto&-
""
-Q ci.:

a) środnik nieużebrowany 7J ~ O,
b) środnik użebrowany wzdłużnie
18N - 8i/2912 - 01- 81
- w polu między żebrem a pasem obcią żonym !l ~ O,
Rys.8 - w polu między żebrem a pasem nieobciążonym '1 =0.8;

Tablica 4

Ol

'I 0,5 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 ~2

Współczynnik Kd

O 1840 " 1725 1540 1345 1205 1095 1030 975 940

0,8 3200 2885 2445 2155 1890 1730 1610 1525 1465

l 3230 2930 2480 2180 1935 1770 1655 1575 1515

2 3260 2975 2550 2280 2055 1900 1795 1715 1655

4 3290 3020 2605 2365 2160 2025 1930 1855 1800

6 3315 3035 2620 2395 2195 2075 1990 1920 1875

10 3325 3045 2640 2420 2245 2125 2045 1990 1950

;;;1030 3345 3050 2670 2465 2315 2225 2160 2115 2080
ł

A/ APd - smukŁość względna,

A=bfg; lX = ejb.

w których: c) środnik użebrowany poprzecznie

,. = 5 - 4m
mn ,ale nie mniej niż ,. = O, _ obciąż. ony ściskany pas belki, z którym wspólpracuje
s
min szyna (wg 4 . 7.1) '1 ~ 00 .
ms - WSPółc zynnik m s dla najmniejszej spośród smuk-
_ obciążony śc iskany pas belki bez współpracy szyny '1 =
lości względnych dla poszczególnych sklado-
wych stanu naprężenia, = 2~
:I'
bg
(lXg - naprężenie nO'rmalne od zginania w ' obs zarze
b p g p3
ś rodnika przylegającym do górnego pasa, - obciąż ony pas rozc iągany '1 ~ 0,8 --3-
bp
C1 - średnia wartość naprężenia normalnego w polu
xśr
między że brem w zd lużnym a pasem śc iskanym: ( b , 9 oraz bp ' gp - sze rokość i grubość środnika oraz

wówczas m s x określa się dla K n odpowiadają­ ściskanego pasa belki);

cego ,, - l oraz « = e/b2 d ) środnik użebrowany wzdłużnie i poprzecznie (doty-

~Q - wg 4.7 . 2. czy także krótkich żeber poprzecznych) '1 ~ 0,8 .

lO BN-81 / 29l2-0l

W pr zypadku belek o przekroju z jedną O S ią 5ymetrli (np. nyc h ( np. z blachy ż eberkoweJ); w pr zypadku belek ze sta-

rys. l ) , gdy oś oboJ ~tna jes t pr zes unięta w kterunku pa sa li o podwyi.szoneJ wytr zyma loś c i za leca się s to sowalllest~ ­

ś c iskanego Iti I > I p I, do obliczeń pr zY JIlluJ e si~

d t1 wyso- Le ń .

kość środnika b ~ 2b o ( bo - wys0 ko ść śC iskan e j st r e fy ,; rod- 5 . 3. S t ężellla

mka) ora z warto ścI wspólczym1lka K,, ( uzupełni e lll e t"b1.lł.
S. 3. 1. S t<j' że lll a poziome. S ze roko ść st ężenia poziome-
wg PN-80 ( B-03200 ) :
go jest okre ś lona zwykle szerokośc i ą c hodnika i wzgl~dami

konstruk cy jny mi. Je dnak s tosunek szerokoś ci stężenia do

W gdy 1 < ~ ~ 1,35 długośc i nie powlllien być mniejszy niż 1/ 20.
K" 3600 - 107 5
Itlpl I I
t1 P
Pas zewn~trzny poz iomego s tężellIa mo ż na . uważać za
podparty na gŁównym dźwigane belki podsuwnicowej ( np.

K ~ 21 50 gdy l5J ~ ], 35 r ys . 4), gdy zastrzaly podpierające są pochylone pod ką­

n
Idpl tem n ie Wi ększym ni ż 45
0
• \V przypadku większego pochyle-
lIla za str z alów, z ewnętrzny pas st ~ż enia oblicza się z u-

4 . 8 . 3 . Że bra usztywniające środnIki bełek p eln o śCl en­ w Lgl~ dnlellIem cięża ru własnego i obciążeń z miennyc h przy

ny ch projektuje sLę wg PN-80 ( B-03200, pr 7.y czym z ale ca ro z pL ~ toś c i równej odst ~ powi podpór belki.

S Ię :
5 . 3.2. St s żen ia pionowe. Dźwigary boczne .~tężenia pio-
a) stosować dwu~tronne l.eb ra u sz tywnIają c e m. in . w nowe wzdŁu.i:ne ) stosuje si~ w ustrojach belek podsuwnico-
mIejs cac h występowarua stęże ń pIOnowych ( z a s tr z a łów) , wy c h o ro z pi~tośCl wi ę kszej niż 12 m, z·wykle dla dźwig­
b ) nie stosować krótkt c h żebe r popr zecznych, jeżeJi nie n ic 5 i 6 grupy natężenia pracy; wówczas górny pas dźwi ­
stosuje s i~ l.e ber wzd lul.nyc h, gara bocznego jest jednocześnie zewn~trznym pasem st~ ­

c.) na i.e bra usztywmają ce st osować s tał zwykłe; Jakoś­ żenia poziomego.
ci, m ez ale ż ni e od gatunku s tall u żytej na ś t' odnik . Pionowe stę.i:enia w linii slupó w estakady wymiaruje się,

Środniki po z iomych s tę żeń pelnoś ci ennyc h ( belek ha- przy jmując do oblicze~. s~Ły poz iome wg 4.6.
mownyc h ) u sz tywnIa si~ żebrami jednostronnymi (od 5pO- Pionowe st~że nia poprze cz ne stosuje się w odst~pach
"-
du ) stosown ie do wyników obli cz eń, a be:twl. g l. ędnie w n ie wl ~ kszy c h niż 6 m .
przypad k a c h s tosunku szerokości środnika do gruhości więk­
5 . 4 . Szyny. Rodzaj szyn, tj . przekrój, szerokość gŁów­
szego ni ż 140 .
k i, gatunek st al i - ustalane za pomocą wzorów Hertza na
podstaWIe skuplOnego docisku kola suwnicy do szyny -przyj-
5 . ZALECE NIA KONSTR U KC YJNE
muj e się wg charakterystyk technicznych suwnic.
5. 1. PostanowIenia ogólne. Konstrukcj z al eca się pro- Oś szyny powinna leżeć 'w płaszczyźnie symetrii prze-
Jektować z mo ż l iwie dutych z espolów, pod z espołów i sek- krOJU belkI; w przypa~ku belek dwuteowych i teowych - w
Cjl, z uwzględnieniem mo ź li woś c i tran s portowych oraz sto- pla szczyź llle symet rii środnika.

s owa nych technologii i sp r z~tu . Mo ż na stosować szyny bezstyko .... e lub lączone z od-
W dokwnenta c ji powinny. być podane z ale ce nia co do cinków z luz em (szcz eliną) w grani c a c h O ~ 2 mm. Styki
montażu próbnego zespołów, pod zespol ó w I sekcji lub spo- s zyn nIe powinny być rozmieszczane w sąsiedzt~ie (okolo
s obu wykonama s tyków, który z apewnI prawid lowy montaż 600 mm) podpór i śtyków belki. Styki szyn wy!ltępuj~ce w
konstrukc jl na pła cu budowy; styki główny c h dźwigarów mo- mle)s<;:ac h łą cz enia elementów ' montażowych konstrukcji po-
0
gą być spawane lub śrubowe cierne . wInny być wykonane skośnie ( 45 T 60 względem osi szyny)
5.2 . Belk I . Optymałne ro z wl~zan~3. b e lek podsuwnico- z zastosowaniem ograniczlllków zabezpiecz ają cyc h końce

wych uzyskuje si.; zwykle pr zy zastosowaniu nieużebrowa- szyn pr zed przemieszczeniem poprzecznym. W przypadku

ny.::h belek p e ln ościennych walcowanyc h lub spawanych o przerwy dylatacyjnej rozwiązanie konstrukcyjne styków

przekro jach dwuteowyc h zwykl yc h lub z lo ż onych. S tosowa- szy·n powinno zapewniać Łagodne przetaczanie si~ kół suw-

nie belek kratownIcowych a także ażurowych ( dwuteown iki nicy przez przerw~.

podwyższon e) me Jest z a lecane nawet na tory jednoszynowe.

5.5. PoŁączenia
Be lki pełllo śClanne wolno podparte o ro z pI~tości do 12 m
mogą m ieć pa sy o s tal ym p r zekroJu, natomiast pr zy w i~k­ 5 . 5 . 1. PoŁączeniap«sów . Pasy belki podsuwnicowej ze

szej ro zpi~ to ścl Laleca s i~ stosować pasy o z miennym prLe- środnikiem mogą być Łączone spoinami czoŁowymi lub spoi-

kroju. nami pachwinowymi o grubości nie mniejszej ni ż 4 mm. Bla-

Za le ż nie od ob cl ą Le l1la I rozp Ię toś c i be lk i usztywnienie c hy węzŁowe w kratownicowej belce podsuwnicowej powinny

ściskanego pasa mOLe być wykonane prze z poszerzeni~ pa- być łączone z pasem za pomo cą spoin ciąglyc h, przy czym
·sa lub zastosowanIe s t ~Le ń kratownic owy c h albopelnościen- należy zapewnić łagodne przejśc ie blachy węzłowej w pas .
 BN -81 / 2912-01 11

W dokumentacji powinno być określone (zgodnie z PN -77/ Lącz niki ( ł apki, ś ruby, n i ty, odcinki spom) powinny być

B-06200 rozd z . 4) wym agane wykonanie połąc z eń a w S2X:ze- rozm ie szczone po obu stronac h szyny w odstępach me wi ę k­

g61no ścI wykoname SpOin odpowiadające karbom przyjętym szych niż 700 mm, przy czym załeca się stosować l śruby i

w oblicze mach. ni ty o średn i cy 16 + 24 mm, a odcinki spoin c o najmniej o

d ł ugości 100 mm i gru bo ści 4 mm .
5 . 5 .2 . Poł ącz en ia ż eber . Żebra z aleca się Łąc zyć ze
G dy przekr6j szyny jest uwzględniony w ob liczen iach
środnikiem i pasami z a pomocą spoi n pachwinowych cią g­
pr z ekro ju belki, to polączenie szyny z be lką po winno być
łych o grubośc i a - 3 mm l,',b większej , wynikającej z obli-
nitowane, śrubow e cie rne lub s pawane spoinami cią głymi .
czenia . Ż ebro nale ż y spawać be zpo średnio do środnika \ 0-

raz do pasa ściskanego, a do pasa ro zci ąganego poprzez 5 . 6 . Inne zaIecem a. Be ł ki pod suwnicowe powinny być

pr zekładki. za bezpieczone przed działaniem ognia lub długotrwałym od-

d ziaływan iem cie pła ( prollll eniowanie , konwekcja ), powodu-
5.5.3. PoŁączenie szyn . Szyny mogą być Łąc zone z bel-
o
jącym wzrost temperatury ponad 150 C.
ką podsuwni cową za pomocą spawania, nitowan ia, śrubo we­
Zalecenia i wymagania dotyc zące przejść i dojść do
go połączenia c iernego lub odpowiednich Łapek mocowanych
dźwignic podano w osobnych przepisach I).
śrub!uni , przy czym :
Pozostale za le ce nia - wg PN-80 / B-03200.
_ spawa ni e można stosow ać do prostokątnyc h .szyn u-
miarkowanie obciążonych,

- w przypadku suwnic 6 grupy nat~ że n ia pra cy Jest za -

le cane mocowanie szyn za pomocą ś rub. 1) Patr z Informacje dodatkowe.

KON I E C

Info rmac je dodatkowe

Z AŁĄ CZ NIK

PR ZYBUŻ ONE OBU CZEN IE BELEK

1. Be lki skrzynkow e . Belk ę skrzynkową ( r ys . Z -l ) dopus zcz a się obli czać jako czte l'y w sp 6łpracujące d ź wigary płas­

k i e, o środku sk rę cama pok rywającym się ze środk i em prz ekrOJ U, kt6rych momenty be z wlad ności wynoszą jak we wz orach:

h- y
13 = T· II/ C; ( Z-l)

w których :
I xc ' I I/C - momenty bezwładnOŚ C I przekroju (c ałego ) w z ględem o s i przechodzą cy c h prz ez środek sztyw no ści przekroju .
pozostałe oznaczenia wg r ys . Z- l.
Gdy belka obciąż ona jest kIlkoma dźwi gnicami, to w pos zcz ególnyc h przekroja c h przyjmuj e S Ię zastępczy układ zł o ż ony

z siły p i onowe J , sdy poz iomej ora z momentu ( przyło żonych w ś rod k u s;<, tywno ści przekroju ) wg w z orów:

v = Ivi (Z -2 )

w kt6rych:

Vi' Hi - pos7.czeg6 lne pionowe I poziome s lly dZIa ł ające w danym przekro j u,
ex;' e l/I - mimośrody sił ( Vi ' Hi ) względem środka sztywnoś ci p r zekr OjU bełkI.

Przek:,oje dŹWIgarów płaskIch ( składn ik ów pr zek ,'o ju be lki ) wymiaruje się przyj mu jąc bezpIeczniejszy warl&l1t obciąże ­
n i a ( r ys . Z-l) :
12 7.ałącz nik do BN- 81 / 2912-0]

a) przy z a l o żenl u, że ro z kład obcIążeń pos zczególnych dźwIgarów Jest proporcjonalny do ich sztyw no ści

( Z-3)

( Z-4)

h- y III C
H = H· ~ + M . -:--:-=--""---, ( Z - 5)
g h h (I xc + I li C )

(z - 6)

b ) przy zaloi.enlu, i.e pas górny przejIIIuJe c ałe obcIąże nie po z Iome

( Z - 7)

b- x
_ __3
( Z - 8)
b

( Z - 9)

(Z -lO)

W naroLa ch przek roju be łki napr<:żeni. a odpowiedni o sumuje się uw zg ł ę dni. ając przy tym najniekor zystniejsze z wroty sił

po zI omy c h ( Hi )

1 V2
·Vi
y H·,
Ht
IJ I, Bxi

J(~
V H
~
x
x- X
r- \..~
1, , -c:

,;'
12

tl:~
If

XJ
y
b

18N-81/Z912:!filj

Rys . Z-l ){y:;. Z-2

 Za lą cznik do BN-B1 / 2912-01 13

2 . Belki kratownicowe p rzestrzenne ( r ys . Z-2) dopus zcza si~ obli. czać pr zy nast~p u jących zal o żeniac h:

- u st r ój przestr zeruly za st~ puj e si~ cz tere ma k ratowni c ami płaskimi o mom en ta c h bezwł adno ści

. h 2., (Z -ll )

- środek s k r~cania bel k i pok r ywa si~ ze środkiem sztywn o ści pr zek rO jU o w spółr z~d nyc h

( Z -1 2)

- obciążenie w ro z p at r ywa nym pr ze kroju belki z ast~puJe Sl~ uk ladem sprowadzonym do śr o dka sztywnoś c i.

- kratowni c e pl ask ie ·obl icza si~ ana logicznie jak w p. l zalączn ik a , pod s ta wia ją c we wzorach (Z-3 i Z - lO):

1 1 + 1 2 zam Ias t l xc

13 + 14 zamias t II/ C

Powy ższy tok post~powania mo że być s to s owany równi eż w pr zy padku u stroJów p r ze strzennych kratowni cowo-b l achowni-
cowyc h.

3 . Pr ze pony . W pr ze strzennych ustroja c h j ezdni suwnic owych powinny być stosowane przepony:
- ramowe lub pelnościenne w pr zypadku belek skrzynkowych,
- kratowni co we ( pr~towe) w przypadku belek krat own ic owyc h lub kratownicowo-blachownicowych.
Pr ze pony na le ży s tosow ać w od st~pac h t t ) nie wi~kszych niż 5 m, przy jednoczesnyc h warunkach : t O;;;; 2h oraz t" 2e k
( h - wys okość bełkI, e - ro zstaw kól suwnicy).
k
Pr zepon ~ obI icz a si~ pr zyjmując dzialanie, wzd luż przeką t nej pr zekroju bel ki, si ly ściskającej

(Z -U)

w k tórym :
V - nacisk kola su wni cy (z e współczynn ikiem dynamicznym),
d - przekątna przekroju belki.
Jeżeli od s t~p przepon jest wi ~ k szy od ro zs ta wu kól suwnicy, to do licznika wzoru (Z- 13) wprow adza si~ mnó ż nik za -
leż nyod li cz by kół suwn ic mie szczącyc h si~ w odst~pi e przepon:
ek
(2 - T ) - p r zy dwóch kolach,

lic
(3 - 2 y ) - przy większej liczbie kół.

Je ż eli prz e pon~ stanowi pojedynczy prę t, to jego sm uklość nie powinna być więks z a n iż ). = BO.
W zl o ż onyc h pr zypadk a c h ob ci ążenia b e lkI ob ciąże nie pr ze pony zaleca si~ wyzna czać analitycz ni e .
14 Informacje dodatkowe d o BN - 81/2912-01

. INFORMACfE DODATKOWE

l . Instyt uc ja opra c owu j ąca nonn~ - C entra lny Ośrodek PN -77 / B-06200 Konstrukcje stalowe budowlane. Wymaga-
Badawczo- PrOjektowy KonstrukcjI Meta lowych MOs · It) ~"TAL. nia i badania
P N-72 / H -84018 Stal n iskos t opowa o podwy ż~z onej wytrz;y-
malości. Gatunki
2 . Istotne zmiany w stosunk u do BN-65/ 8814 -04
PN -72 / H-84020 Stal w~glowa konstrukcyjna zwykłej ja-
a ) wprowadzono Jako obowIąz u jącą m e tod~ wy miarowa- k o ści ogólnego pr zeznacze nia. G atunki

ma wg stanów gran Icznyc h, PN-62 /H-93410 Szyny dźwigowe

b ) wp rowadzono nowe gatun k i s t all o podwyższonej wy- PN - 79 / M-06503 Dźwi gnice . Pod z iał dźwignic na grupy na-

tr zymalośc i, t~żenia pra cy

c) wpro wadzono nowy sposób obli cz ania pr~tów ściska­ PN-74/ M-06 5 14 Dźwignice . Obci ą ż enia w obliczeniach u-
nych i zglfianych ora z sp rawdza nia s tat eczno ści mi ejsc owej, strojów nośnyc h dźwignic

d) wpro wadz ono unowo cz eśnioną metod~ ustalania wy- PN - 79 /M-0651;i Dźwignice . Podstawowe zasady wymiaro-
trzymaloś c i jak i sposobu obllczania po lączeń . wania stalowych ustro j ~w dźwignic

P N - 8UM-45013 Technika bezpieczeństwa. Urządzenia bez-

pi ec ze ństwa wciągarek, suwnic, żurawi dźw i gnic
J . N ormy i dokumenty związane
linowych
P N - 80 / B - 020 10 Obc Iążen i a w o b li czeniach statyc znych.
Za r ządzenie nr 60 M in istra Budownictwa i Przemysłu Ma-
O bci ą żenie śnieg i em
ter ialów Budowlanych z dnia 4 października . 1969 r. w
P N-77 / B -020ll Obciążenia w oblt czen iach statycznych. sprawie warunkó", technicznych, jakim powinny odpowia-
Obciążenie wiat r e m dać prze jści a i d ojś cia do dźwi gnic zainstalowanych na
P N -64 / B - 02012 Obc I ąże ni a w oblicz e n iac h sta.(y czny ch.
stałe w obiektach budowlanyc h ( Dz. Bud. nr 15, poz. 49
Obciążenie suwnicami mos towymi z dnia 31 paźd zi ernika 1969 r. )
P N - 72 / B - 02013 Ob ciążeni e w obliczeniach statycznych. Ol>-
4 . Autor projektu normy - prof. dr inż. Władys ł aw Bo-
ciąże n ie torów jezdnyc h ur zą d zen iami dźwigowo-trans­
gucki.
portowym ! podwie s zonymi
PN -80 / FI - 03200 Konstrukcje sto. l ow e . Obliczenia statycz - 5 . Wydanie 3 - stan aktualny : lipiec 1985 r.; uaktual -
ne i projektowanie n i ono normy związane.