FILIPINO SA PILING LARANGAN

PAGPAPAYAMAN AT PAG-OORGANISA NG KASAPATAN NG DATOS

DATOS SA CHARACTER SKETCH ORGANISASYON AT PAGSASAAYOS NG
MGA DATOS
● KATANGIAN
SAPAT AT PAGPAPARAMI NG DATOS
MAPAGKAKATIWALAANG
DATOS A. PAGLILISTA
MABISANG PAGSASAAYOS ➢ PAGLILISTA NG ANUMANG SALITANG
MAY KAUGNAYAN SA PAKSA.
CHARACTER SKETCH ➢ HINDI NANGANGAILANGAN NG
PALIWANAG.

● ISANG ANYO NG SANAYSAY NA

NAGSASALAYSAY TUNGKOL SA ISANG PROSESO:
TAO, BAGAY, HAYOP,, O LUGAR TUNGO ● SA IBABAW ANG PAKSA.
SA ISANG IMPRESYON O KAKINTALAN O ● SUMULAT SA ILALIM NG

KAYA AY INSIGHTS O KABATIRAN. ANUMANG SALITA O

● NAGSISIMULA SA MGA PARIRALANG MAY KAUGNAYAN.

NAOOBSERBAHANG DATOS AT ● SUMULAT SA ILALIM NG

PINATITINGKAD NG MAS MALALIM AT ANUMANG SALITA O

DI-LANTAD NA KATANGIAN. PARIRALANG MAY KAUGNAYAN

● KUNG TAO — BINABANGGIT PATI ANG SA KAPWA SALITA O PARIRALA.

MENTAL, MORAL, O MGA PANLOOB NA ● SUSI: BILIS NG PAGLILISTA

KATANGIAN. ● PRESYUR SA PAGLILISTA
● ORASAN – 5 MINUTO
DAPAT NA ISAALANG-ALANG (PAKSA)
B. PAGMAMAPA
➢ PAGSUSULAT NG SALITA NGUNIT MAY
● PAKSANG PAMILYAR ANG MANUNULAT. KONEKSYON ANG MGA DETALYE O
KUNG HINDI GAANONG KILALA AY AYTEM SA ISA’T ISA.
MAAARING GUMAMIT NG PANANALIKSIK
UPANG MAKALAP ANG PROSESO:
KINAKAILANGANG DATOS. ● GUMUHIT NG BILOG SA GITNA
● PAKSANG MAKABULUHAN SA LIPUNAN. ● ISULAT ANG PAKSA
KUNG NAGSISIMULA SA PERSONAL NA ● GUMUHIT MULI PALAYO SA
KARANASAN AY NAGTATAPOS ITO LAGI UNANG GUHIT
SA PANLIPUNAN AT KABULUHAN NITO SA ● ORASAN - 15 MINUTO
NAKARARAMI.

ASPETO SA PAGSULAT
● DITO NAKASALALAY ANG KAKINTALAN
NA NAIS PALITAWIN NG MANUNULAT.
C. MALAYANG PAGSULAT
➢ KALAYAANG ILISTA ANG MGA DETALYE
NG PATALATA. KAILANGANG SUNDIN
ANG WASTONG PROSESO, KABILANG ANG
ORAS.
 PROSESO: - KAANAK NA NASA LARANG NG
● ORASAN - LIMANG MINUTO SINING
➢ MGA NATAPOS SA PAG-AARAL
PAGSASAAYOS NG MGA DATOS ➢ MGA NATAPOS NA
TRAINING-WORKSHOP
➢ MGA LIKHANG SINING
A. ORASAN
➢ MGA NATAMONG PAGKILALA
● AYON SA DALOY NG PANAHON
AT GAWAD
B. PAPUTOK
● IPAKILALA ANG TAGAPAGSALITA SA
● MAGSISIMULA SA
SEMINAR
MAHALAGANG PANGYAYARI NA
● IPAKILALA ANG PANAUHING
SUSUNDAN NG IBANG DETALYE.
PANDANGAL SA PAGTITIPON
C. SAYAW
● IPAKILALA ANG NATATANGING
● IBA’T IBANG LUGAR O
INDIBIDWAL NA BIBIGYANG-PARANGAL
PANAHON

LAKBAY-SANAYSAY
BIONOTE

● NAILATHALA O ISINASALAYSAY NG
● ANYO NG SULATIN NA PUMAPAKSA SA
ISANG MGA TAO ANG LUGAR NA
SARILI O SA IBANG TAO.
NAPUNTAHAN SA PAGLALAKBAY.
● MAIKLI LAMANG
● MAAARI RING TAWAGING
● NASA TONONG PORMAL
TRAVELOGUE NA
NAIDODOKUMENTO ANG MGA
SITWASYONG NANGANGAILANGAN NG
PANGYAYARI AT KARANASAN SA
BIONOTE
PAGLALAKBAY.
● TRAVEL BLOGGING -
● IPAKILALA ANG MAK-AYDA NG ISANG NAGBIBIGAY IDEYA PATUNGKOL SA
AKLAT O ARTIKULO LUGAR NA PLANONG MAPUNTAHAN
➢ NATAPOS NA DIGRI, ● LAYUNING MAIHATID SA MGA
KINAANIBANG INSTITUSYONG MAMBABASA O TAO ANG GANDA NG
AKADEMIKO/SAMAHAN, LARANG ISANG LUGAR SA PAMAMAGITAN NG
NA PINAGKADALUBHASAAN, PAGLALARAWAN SA MGA KATANGIAN AT
BAGONG PUBLIKASYON O TAGLAY NA GANDA NG MGA ITO.
PANANALIKSIK
● IPAKILALA ANG NATATANGING
PARAAN AT MGA HAKBANGIN SA
INDIBIDWAL SA ISANG AKLAT NA PAGSULAT
PANG-GENERAL REFERENCE
➢ CCP ENCYCLOPEDIA OF
PHILIPPINE ARTS - MAY 10 1. PAGSASALIKSIK UPANG MALIKOM ANG
MGA IMPORMASYONG MAKATUTULONG
BOLYUM.
UPANG MAKAPAGSIMULA.
➢ PERSONAL NA IMPORMASYON
- PETSA AT LUGAR NG
2. MAGING MALIKHAIN AT MASINING SA
PAGLALARAWAN UPANG MAGING
KAPANGANAKAN
MAAYOS AT MALINAW ANG SALAYSAY.
- KATEGORYANG
KINABIBILANGAN 3. PAG-ARALAN ANG GAMIT NG ILANG
BAHAGI NG PANANALITA TULAD NG
- MAGULANG
PANGALANG PANTANGI AT PAMBALANA,
 MGA KATUTUBO / KULTURANG
KATUTUBO, PAGDIRIWANG, SALITANG
‘DI KARANIWAN ANG PAGBABAYBAY. ● MAHALAGA UPANG MAPALALIM ANG
PAGKAKAUNAWA SA USABF ISYU.
GABAY SA PAGSULAT NG ISANG ● PAGKAKATAON UPANG MANGALAP NG
LAKBAY-SANAYSAY IMPORMASYON, DATOS, AT
PAG-OORGANISA.

1. PUMILI NG LUGAR NA NAKAKAAKIT AT

NAKAPUPUKAW NG INTERES SUSING SALITA NG POSISYONG PAPEL
2. TUKUYIN ANG MGA PAGKAING
MAYAMAN AT DINARAYO SA LUGAR NA
A. KATUWIRAN - MULA SA SALITANG
IYON, PATI ANG KULTURA.
TUWID NA NAGPAPAHIWATIG NG
3. BISITAHIN ANG MGA MATATANDANG
PAGIGING TAMA, WASTO, MAAYOS, MAY
SIMBAHAN NA SIMBOLO NG
DIREKSYON O LAYON.
KASAYSAYAN.
B. PANININDIGAN - MULA SA SALITANG
4. GAMITIN ANG PERSONAL NA
TINDIG NA NAGPAPAHIWATID NAMAN NG
KARANASAN
PAGTAYO, PAGLABAN, AT
PAGTATANGGOL.
ELEMENTO NG PINANOOD NA
PROGRAMANG PAMPAGLALAKBAY
MUNGKAHING HAKBANG SA PAGSULAT
NG POSISYONG PAPEL
1. TAGAPAGSALAYSAY/TAGAPAGKUWENTO
2. POOK
1. TIYAKIN ANG PAKSA - MAINIT NA
3. PAMUMUHAY
USAPIN O TUGON LAMANG SA ISANG
4. PAGKAIN
SULIRANING PANLIPUNAN
5. HEOGRAPIKO AT KASAYSAYAN
2. GUMAWA NG PANIMULANG SALIKSIK -
6. TRANSPORTASYON
PAGTATANONG-TANONG, PAKIKINIG, O
7. RELIHIYON
PANONOOD SA RADYO.
8. WIKA O PANANALITA
3. BUMUO NG POSISYON BATAY SA MGA
9. KULTURA
NAILATAG NA MGA KATWIRAN -
10. POPULASYON
MAAARING GUMAWA NG TSEKLIST.
4. SUMANGGUNI SA MGA EKSPERTO -
POSISYONG PAPEL PAGPAPALALIM SA USAPIN.
5. BUMUO NG BALANGKAS - UPANG
● NAGLALAYONG IPAGLABAN ANG MAGING TIYAK ANG DIREKSYON NG
PANININDIGAN SA ISANG NAPAPANAHON PAGSULAT
AT TIYAK NA ISYU. 6. SULATIN AT IBAHAGI ANG POSISYONG
● NAGLALAMAN NG MGA KATWIRAN AT PAPEL
EBIDENSYA PARA SUPORTAHAN ANG
ISANG PANININDIGAN.
● BAHAGI RIN NITO ANG POSISYON AT
KATWIRAN NG KATUNGGALING PANIG.
● ISA O DALAWANG PAHINA LAMANG
 GABAY SA PAGSULAT NG POSISYONG VII. SAKLAW AT DELIMITASYON
PAPEL VIII. DALOY NG PAG-AARAL

I. INTRODUKSYON - PAKSA AT KONTEKSTO

II. KATWIRAN NG KABILANG PANIG -
PAGTUKOY SA PINAGKUNAN NG MGA
KATWIRAN
III. MGA SARILING KATWIRAN - PAGTAPAT
SA BAWAT KATWIRAN NG KABILANG
PANIG
IV. PANSUPORTA SA SARILING KATWIRAN
V. HULING PALIWANAG KUNG BAKIT ANG
NAPILING PANINDIGAN ANG DAPAT
VI. IPAHAYAG ANG PANININDIGAN O
MUNGKAHING PAGKILOS

PAGPAPLANO NG SALIKSIK SA ISANG

PANUKALANG SALIKSIK

● SISTEMATIKO AT PINAG-ISIPANG
MABUTI ANG PAGBUO
● PANUKALANG PROYEKTO LAMANG O
PAGPAPLANO PARA SA KONSIDERASYON
O PAGSASAALANG-ALANG NG EKSPERTO
O NAKABABATID TUNGKOL SA
PROYEKTO.
● HINIHINGI AT GINAGAWA BAGO ANG
TESIS PARA SA DIGRING BATSILYER,
MASTERAL O DOKTORAL.

BAHAGI NG PANUKALANG SALIKSIK

I. INTRODUKSIYON - PAGTUKOY SA PAKSA

AT SULIRANIN
II. PAGLALAHAD NG SULIRANIN -
PARAANG PATANONG
III. REBYU NG KAUGNAY NA PAG-AARAL
IV. LAYUNIN - DAPAT NA NATATAMO O
NASUSUKAT
V. TEORETIKAL NA BALANGKAS -
KONSEPTONG NABASA MULA SA
AKLAT-REPERENSYA NA MAGIGING
BATAYAN NG PAG-AARAL.
VI. METODO - PARAAN UPANG MAKALAP
ANG DATOS