Professional Documents
Culture Documents
1- Bir ticari işletmeyi kısmen de olsa kendi adına işleten kişiye tacir denir.
(hak,yükümlülük)
2- Bir ticari işletme kurup açtığını gazete, radyo vasıtaları ile halka bildirenler
fiilen işletmeye başlamasalar da tacir sayılırlar (h+y)
3- Ticari işletmeyi tescil ettirenler, fiilen işletmeye başlamasalar da tacir sayılır
(h+y)
4- Küçük ve kısıtlılar ad ve hesabına ticari işletme işletilirse tacir sıfatı küçük ve
kısıtlıya ait olur (y)
5- Ticaretten men edilenler (devlet memuru), ticari işletme işlerse tacir
sayılır(h+y)
6- İşletmesi varmış gibi davrananlar iyi niyeti 3. Kişilere karşı tacir gibi
sorumludurlar. (y)
TACİR YARDIMCILARI
Bağımlı Tacir Yardımcıları :
B.Komisyoncu
3.Acente
1-TTK’de düzenlenmiştir.
2- Tacirle ilişkisi süreklidir.
3- Tacir ad ve hesabına aracılık / sözleşme yapar.
4- Aracı acente şekle tabi olmadan atanır.
5- Sözleşme yapan acenteye yazılı yetki belgesi verilir. Acente bu belgeyi tescil
ve ilan eder.
6- Acentelikten doğan davalarda zamanaşımı 5 yıldır.
7- Hakları : Ücret ve faiz - olağanüstü masrafları talep – hapis hakkı – (tekel
ihtisar) hakkı tacirin o bölgeye başka bir acente daha getirebilmesi için ilk
acentenin onayı olmalıdır.
- Denkleştirme hakkı (2015Aralık adli) acentenin kazandırdığı müşteriler ile tacirin
acentelik sözleşmesinden sonra da işlem yapması halinde alınan tazminattır.
Acentelik sözleşmesinin bitmesinden itibaren 1yıl içinde istenir. Max. Son 5 yıllık
aldığı ücretin ortalamasını aşamaz. Denkleştirme isteminden önceden
vazgeçilemez.
8- Acentenin borç ve yükümlülükleri : a- menfaatlari gözetme b- özen borcu c-
sattığı malın bedelini tacire vermek d- satın aldığı malı tacire vermek
9- Acentenin yetkisi : a- sattığı malın bedelini kabzetmek b- mahkemede temsil
etmek – alınan karar tacire uygulanır. C- tacire yapılan ihtar ve ihbarları kabul
eder.
Pazarlamacının da acentenin de tekel hakkı vardır. Pazarlamacının bölgesinde
işlem yaparsa pazarlamacı para isteyemez. Acentenin bölgesinde tacir işlem
yaparsa ücreti yine de ister acente.
10-Zamanaşımı 5 yıldır.
11-Tacirin haksız fiilden dolayı, acente taciri temsil edemez.
12- Rekabet yasağı – Acente borç ve yükümlülüğüdür. Tacirin rakibi olan birinin
acentesi olamayacaktır. (aksi kararlaştırılabilir) kanundan doğar.
13- Rekabet yasağı anlaşması – yazılı bir sözleşme ile doğar. Acentelik sözleşmesi
bitince acentenin o bölgede işlem yapmasını yasaklar. En çok 2 yıllık süreci kapsar.
Tazminat ödenir. Birinin kusuru ile acentelik sona ererse artık diğer taraf bu
anlaşmaya bağlı olmadığını yazılı olarak 1 ay içinde karşı tarafa bildirir.
14- Sona ermesi – belirsiz süreliyse 3 ay önceden feshi ihbar; haklı nedenle feshihte
süre verilmez belirli süreli ise sürenin bitmesi. Ölüm, iflas, kısıtlanma.
NOT: Aracı Acente :
Acentelik hük, simsarlık hük, vekalet hük.
Sözleşme Yapan Acente :
Acentelik hükümleri, Komisyonculuk hükümleri, Vekalet hükümleri
Not: Acente yetkisini aşarsa tacir icazet vermezse işlem taciri bağlamaz.