You are on page 1of 3

~ GIAO DI~C NUde NGOAI - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

IY IY ?' l'lf' A A" I

SO SANH CAC CHI SO LIEN QUAN DEN GlAD DVC


Gl VI~T NAM VOl CAC NUlJC THEN THE GIIJI
PGS.TS. NGUYEN liEN Dl;lT
1.eatvan de hay tr! so cao va thap nhat d9t auqc cua chi s6. Ket qua
Chl ~6 lien quan den giao dye gam cac thanh nay dt,ta tren so li~u cua Bao cao Phat trien Con nguoi
phan khac nhau trong tfnh toan, trong d6 c6 giao cua Chuong trlnh Phat trien Lien Hqp Qu6c nam 2013
dye. Hi~n nay, chung ta thuong chu y den ba chi a
[2]. moi bieu do, thanh tt,tu, gia tr! hay tr! so cua chi
so lien quan den giao dye Ia: Chi so phat trien con so ghi bang so th~p phan toi phan nghln tren ainh c<?t
nguoi (Human Development Index - HDI), chi so bat cua nuoc c6 ten duoi day c¢t. Vi~t Nam thuong dung
blnh d~ng gioi (Gender Inequality Index- Gil) va chi so a giua, ntJoc cao nhat va thap nhat dung d hai ben, chi
ngheo nhieu chieu (Multidimensional Poverty Index- c6 m¢t truong hqp Vi~t Nam d~t tr! so thap nhat dung
MPI). TU hem 20 nam nay, cong thuc tfnh toan cac chl C1 ben trai. Thu h~ng cua chi so cac nuoc so sanh tren
so d6 da c6 nhung thay doi nhung thanh phan chfnh Ca the gioi ghi d khoang giua moi CQt.
cua HDI van nhu truoc, con cua Gil va MPI thay doi 2.1. So sanh chl so phdt trien con ngliiti
nhieu. Chi so phat trien con nguoi HDI cua cac nuoc neu
Chl so phat trien con nguoi HDI co ba thanh a Bieu ao 1.
phan Ia giao dye, tuoi th9 va thu nh~p. Chi so nay tu Bieu do 1: So sdnh chi so phdt tri€n con ngu&i HOI
truoc den nay gan nhu khong thay doi. giUa Vi?t Nom vai cdc nliac c6 thimh tl/u coo vo thifp nhift
Chi so phat trien lien quan den gioi (Gender d
related Development Index - GDI) xuat hi~n nam 1995, Cac m.r&c 0.943
CA acEAn~&c 0.866
da G3i tien dan tU djnh nghia, cac thanh phan va each 0.9
1 Cac mr&c
Tiilu vUng
: 5 n tren thA gi&i
tfnh den nam 2010 thanh chi so bat blnh d~ng gioi o.s ! sOng M0k6ng

Gil. Ba thanh phan cua chi s6 nay Ia: Sue khoe tai o., I 0.687
' 93
t90 (Reproductive Health), quyen h,tc (Empowerment)
3
va st,t tham gia th! truong lao d¢ng (Labor Market 0.5

Participation). Quyen lt,tc c6 hai phan Ia st,t tham gia 0.4

vao nghj Vi~n hay quae hQi va giao dye 09i hQC (the 0.3

hi~n bang Sy' 09t trlnh OQ tren trung hQC) cua phy nu. 0.2

Chi so ngheo cua con nguoi (Human Poverty Index


- HPI) xuat hi~n nam 1997, aen nam 2010 cai tien ve
thanh phan va each tfnh aoi thanh chi s6 ngheo nhieu
chieu MPI; gam ba thanh phan Ia giao dyc(Education),
sue khoe (Health) va muc song (Living Standard).
Cac Bao cao Phat trien Con nguoi cua UNDP c6 Bieu do tren cho chung ta thay, ba c(>t c6 d~ng
day au thong tin chi tiet giai thfch va neu each tfnh giong nhu nhau C1 cac khu vl,(c va Vi~t Nam d9t duqc
ba chi so tren. chi so 0,593, c6 thanh tt,tu d muc trung blnh giCia hai
Trang khuon kho bai viet nay, chung t6i neu st,t nuoc cao nhat va thap nhat Ia: Trung Qu6c, Myanmar
so sanh ba chi so lien quan den giao d~;~c HDI, Gil va trong tieu vung Song Mekong; Singapore, Myanmar d
MPI giua Vi~t Nam hi~n nay voi cac nuoc c6 trl so va cac nuoc ASEAN va Na Uy, Congo Dan chu c(>ng hoa
thu h9ng cao nhat va thap nhat, truoc het trong tieu tren toan the gioi. Nhung trong khoang each giua hai
vung Song Mekong, roi den khoi cac nuoc ASEAN va nuoc cao va thap nhat Ia 100%, Vi~t Nam c6 khoang
cu6i cung Ia tren toan the gioi. Thea nhu mon Giao each tren trung blnh so voi nuoc c6 thanh tt,tu thap
due so sanh ma Michael Sadler nam 1900 da neu Ia: nhat trong tieu vung Song Mekong (Myanmar) Ia
Nghien cuu giao dye nc1i khac de nang cao hieu biet 54%, c6 khoang each duoi trung blnh so voi ntJoc d6
ve giao dye noi mlnh (The study of education elsewhere d khoi ASEAN Ia 29% va voi nuoc thap nhat tren the
enhances understanding of education at home)[1 ]. gioi (Congo Dan chu c¢ng hoa) Ia 45,5%.
2. So sanh ba chi so lien quan den giao dl:lc N6i tom l9i, d tieu vung Song Mekong, Vi~t Nam c6
cua cac:: m.iO'c khoang each ve chi so HDI It hon so voi nuoc cao nhat,
Chi s6 lien quan den giao dye cua cac nuoc duqc nguqc l9i nhieu hem so voi cac nuoc tren the gioi va d~c
so sanh aph~m vi tU nho den lon: Truoc het trong khu bi~t kha nhieu so voi cck nuoc trong khoi ASEAN.
vt,tc 6 nuoc tieu vung Song Mekong, sau den 1o nuoc 2.2. So sanh chi so bat blnh dang giui
ASEAN va cu6i cung tren toan the gioi. Ket qua so sanh Chi s6 bat blnh a~ng gioi Gil cua cac nuoc neu C1
moi chi s6 duqc the hi~n tren bieu do tUng khu vt,tc, Bieu ao 2.
trong d6 deu c6 Vi~t Nam va nuoc c6 thanh tt,tu, gia trl Bieu do 2 cho chung ta thay, Vi~t Nam a~t auqc

KHOAH(}C
Bieu a6 2: So sdnh chi s6 bCit binh aang giai Gil Bieu a6 3: So sanh chi s6 ngheo nhieu chieu MPI git1a
giua Vi¢t Nam vai cdc m.lac c6 gid tri cao va thap nhat Vi¢t Nam vai cdc ntrac c6 tri so cao va th6p nh6t
a Wng khu vf/c ... ____ .. ______ tron_g tu!l.fL1511.YY\J'C -----~- _ __ ..
0.747 o.s I
0.734
07 I
cacm.r&c cacm.rCrc cac mr&c tr€m th4
ASEAN tren th~ gi&i
0.6

Cac mr&c ASEAN


0.5
0.494 CBc nU'&c Ti~u vUng
0.4
s_On_g MekOng_

0.3
0.212
0.2

0.1

li?u cua 46 nuoc Ian I, 41 nuoc Ian 11 va t~p hqp duqc


87 nuoc.
chi s6 0,299, co thimh wu 6 muc trung blnh giua hai Bieu do tren cho chung ta thay Vi~t Nam d;;~t
mfoc cao va thap nhat Ia: Trung Qu6c, Myanmar trong duqc chi s6 0,017, Ia nuoc co tr! s6 nh6 nhat 6 cac
tieu vung Song Mekong; Singapore, Indonesia cua nuoc tieu vung Song Mekong. Vi~t Nam co v! tri gan
ASEAN va ba mtoc cao nhat (Belarus, Slovenia, Ti~p) va sat cac nuoc co thu h;;~ng cao nhat (Indonesia) cua
m9t mtoc thap nhat (Afghanistan) tren toan the gioi. ASEAN va (Belarus, Slovenia, Ti~p) cua the gioi.
Nhung trong khoimg each 100% giua hai nuoc cao va Noi tom l;;~i, chi so ngheo nhieu chieu cua Vi?t
thap nhat, Vi~t Nam co khoimg each so voi nuoc co gia Nam d;;~t duqc tuO'ng d6i cao trong ca ba khu vtj.c.
tr! thap nhat trong tieu vung Song Mekong (Myanmar)
3. Ket lu~n va kien nghj
Ia 62%, co khoimg each gan trung blnh voi nuoc co
Ket qua so sanh cac chi s6 ke tren cho chung ta
gia tr! thap nhat cua ASEAN (Indonesia) Ia 49,6% va
thay, nuoc ta tu'O'ng d6i kha ve chi s6 ngheo nhieu
nhieu hem so voi nuoc co gia tr! thap nhat tren the
chieu nhung tuO'ng d6i kem ve chi s6 phat trien con
gioi (Afghanistan) Ia 64%. Voi chi s6 HDI, c9t cang cao
nguO'i va chi s6 bat blnh dang gioi. Phan dau de thu
trong bieu do thl thanh wu cang cao, con voi chi s6 Gil
h~p khoang each Ve cac chi SO lien quan den giao d!,.IC
c9t cang cao khi gia tr! cang thap.
giua nuoc ta voi cac nuoc d9t thanh wu va gia tr! cao
Noi tom l9i, 6 tieu vung Song Mekong, Vi~t Nam
tren the gioi Ia m9t cong vi~c Iau dai, kho khan, can stj.
co khoimg each ve chi s6 Gil co gia tr! it hem so voi
no ltj.c dong gop cua tat ca mQi nguO'i, cac nganh, cac
nuoc cao nhat, nghia Ia cao hO'n muc trung blnh, xap
xi trung blnh 6 kh6i ASEAN va thap hO'n muc trung cap 6 nuoc ta. Nhu v~y qu6c sach hang dau cua giao
blnh tren the gioi. d!,.IC moi sam duqc thtj.C hi~n.
2.3.Sosdnh Vi?c nghien cuu so sanh cac chi s6 va til? giao
Chi s6 ngheo nhieu chieu MPI cua cac nuoc neu d!,.IC hay nhung van de lien quan den giao d!,.IC nen
a Bieu do 3. duqc tien hanh thuO'ng xuyen va pho bien r¢ng rai 6
Chi s6 ngheo nhieu chieu MPI xuat hi~n tU nam cac dan vi nha truO'ng va cO' quan quan li giao d1,.1c W
201 o coy nghia khong con h~p nhu chi s6 ngheo cua nho den ion hang nam. 56 li~U quoc te ve giao dl,!C
con nguO'i HPI nhu truoc, khong chi chua nhieu n9i cung nhu cac van de lien quan thuO'ng duqc cong
dung ngheo ve v~t chat ma con chua nhieu hO'n n9i b6 deu d~n vao cu6i cac nam tu nam 1990 trong Bao
dung ngheo ve tinh than trong giao d!,JC, Vi~C lam va cao Ph at trien Con nguO'i HDR cua UNDP. Cac cO' quan
vi tri trong xa h9i. Chi s6 nay co tr! s6 cang cao thl quan If, nghien cuu giao d1,.1c va nha truong cua nuoc
cEmg ngheo nhieu va cang thap thl cang it ngheo. ta can cung cap cac thong tin ve so sanh cac chi s6 va
Ket qua hi~n nay cua chi s6 nay lay tu hai cu¢c ti I~ giao d!,.IC hay nhung van de lien quan (j cac nuoc,
dieu tra cua UNDP: Lan I tU nam 2002 den nam 2006 giup cho mQi ngu'O'i biet duqc thanh ttj.U CUa cac chi
va Ian II tU nam 2007 den nam 2010. Giua cac cot tren s6 va til~ giao d1,.1c cua cac nuoc so voi nuoc ta, nhat Ia
bieu do ghi ba thu h<:Jng cua s61i~u tren dlnh c¢t: f>ieu nuoc co thanh wu cao nhat tren the gioi.
tra lan I danh dau *, lan II danh dau ** va t~p hqp thu
h<:Jng hai lan dieu tra (j hang duoi khong danh dau. THAM
Vi?c ctieu tra chi s6 nay cua cac nuoc keo dai nhieu [1]. Nguyen Tien f>9t, (2014), Gi6o d1,1c so sanh,
nam va khong dO'n giim, vl v~y, hi~n nay moi co s6 NXB f>~i hQc Qu6c gia Ha N¢i, Ha N¢i, tr.36.

1111- 512015 •
~ GIAO D~C NU'dC NGOAI
[2]. Published for the UNDP, (2013), Human Currently, we often pay attention to three indexes related
Development Report, New York/Oxford, Oxford to education: human development index (HOI), gender
University Press, 201, pp .. 144, 156, 160. inequality index (Gil) and multidimensional poverty
[3]. Nguyen Tien 8t;~t, (2014), Kinh nghi?m va thanh
index (MPI). The article refers to the comparison of these
ttju phdt trien gido dl)C va cfao tQO tren the giai, T~p II,
three indexes in Vietnam and foreign countries with
NXB 8t;~i hc;>c Quae gia Ha N<)i, Ha N<)i, tr.175-233.
the highest and lowest ranking and value, first those in
SUMMARY Mekong region, ASEAN countries and eventually nations
Index related to education consists of various worldwide.
components in calculation, including education. Keywords: Comparison, index, education.
11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

MDN TIENG MUNG THONG CHUO'NG TRINH GlAD DUC ... mep thea trang 61)
mt,~c cua s<:'ich ctuqc ct~t ten thea h~ thong ki nang: Luy?n TAl U~U THAM KHAO
cf9c; Luy?n dung tiJ; c1¢t cau; Luy?n t¢p lam van. [1]. Chtidng trinh khung m6n Tieng dan t¢c va
6. Ket h..1~n va khuyen nghj chtidng trinh chi tiet m6n Tieng M6ng thf/c nghi?m dqy
Thljc te qua trlnh thU' nghi~m eta cho chung ta h9c song ngu tren cd sa tieng m? cfe, Ha N(>i, tr.8.
thay, W mt,~c tieu, quan ctiem, nguyen tik bien so~;~n cten [2]. B9 Giao dt,~c va 8ao t<;~o, (2008), Sdch gido khoa
du true chlidng trlnh tieng Mong trong Giao dt,~c song Tieng M6ng (LOp 1), NXB Giao dt,~c Vi~t Nam.
ngu a a dam bilO aliqc slj thong nhat cao. Ben nam hc;>c [3]. B9 Giao dt,~c va Bao t<;~o, (2009), Sdch gido khoa
2014- 2015, lua HS thu hai cua Chlidng trlnh Giao dt,~c Tieng M6ng (LOp 2), NXB Giao dt,~c Vi~t Nam.
song ngu aa chuan b! ket thuc cap Tieu hc;>c, chuyen len [4]. B9 Giao dt,~c va 8ao t<;~o, (201 0), Sdch gido khoa
trung hc;>c cd s&. Chat luqng HS cua chudng trlnh qua Tieng Mong (Lap 3), NXB Giao dt,~c.
khao sat aanh gia cua B9 Giao dt,~c va Bao t<;~o (J lua HS [5]. B9 Giao dt,~c va Bao t<;~o, (2011 ), Sdch gido khoa
thu nhat (nam hc;>c 2013- 2014) cho thay, chudng trlnh Tieng Mong (Lap 4), NXB Giao dt,~c.
tieng Mong trong Chudng trlnh Giao dt,~ song ngu aa [6]. B9 Giao dt,~c va 8ao t<;~o, (2012), Sdch gido khoa
aap ung ctuqc mt,~c tieu chung cua chlidng trlnh; dong
Tieng M6ng (LOp 5), NXB Giao dt,~c.
thai aap ung duqc yeu cau nang cao chat luqng giao
dt,~c dan t(>c & Lao Cai trong nhung nam qua.
Thea chung toi, vai nhung ket qua aa d<;~t duqc,
SUMMARY
nhung n<;>i dung nay c6 the tham khi10 alia vao chinh In Research Programme: practice bilingual education
sU'a ho~c bien so<;~n mai chudng trlnh va tai li~u dt;~y basing on the mother tongue, the Mong language is one of
tieng Mong trong truong pho thong va cac trung tam three languages being tested in Lao Cai- a density resident
giao dt,~c thliong xuyen theo tinh than Ngh! dlnh 82 cua province of Mong people. In this article, the author briefly
Chfnh phu, ctap ung nhi~m Vl,l Nghl quyet H9i nghjlan presents her viewpoint on construction and development,
thu 8, Ban Chap hanh Trung udng kh6a XI (Ngh! quyet compilation rules, program structure of Mong language
so 29-NQ/TW) ve 8oi mai can ban, toan di~n giao dt,~c that belongs to Bilingual Education program basing on
va dao t<;~o, aap ung yeu cau cong nghi~p h6a- hi~n d<;~i mother tongue with the aim to catch a panorama view on
h6a trong aieu ki~n kinh te thl trliong dlnh huang xa this subject.
h9i chu nghia va h9i nh~p quae te. Keywords: Viewpoint, rule, structure.
11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

LOICAMON
Tat ca cac bai viet dang tren T<;JP chf Khoa h<;>c Giao d~,Jc s6 116 deu duqc phan bi~n kfn theo
m(>t quy trlnh rat ch~t che, khach quan.
Ben Ci;lnh Slf giup do cua H(>i dong Bien t~p~ Ti;!p chf Khoa h<;>c Giao d~,Jc xin trEtn tr<;>ng cam
on cac nha khoa h<;>c, cac chuyen gia thu(>c nhieu ITnh vlfc nghien cuu khoa h<;>c cua Vi~n Khoa
h<;>c Giao d~,Jc Vi~t Nam, bao gam: PGS. TS. Tran Huy Hoang; PGS. TS. Nguyen Dii'c Minh; PGS.
TS. Nguyen D;u:: Quang; PGS. TS. Ph an Van Nhan; PGS. TS. Nguyen Th! My Trinh; PGS. TS. Dao
Thai Lai; PGS. TS. Vucmg Thanh Hu'ong; TS. Luong Vi~t Thai; TS. Nguyen Thj Phuong Thdo; TS.
Nguyen Thj Hong Van da nhi~t tlnh giup dove m~t n(>i dung de Ti;!p chf Khoa h<;>c Giao d~,Jc xuat
ban thanh cong s6 bao nay.
Tran trc;mg!

• KHOA GIAO

You might also like