Professional Documents
Culture Documents
a) Üretim yöntemi
b) Harcama yöntemi
c) Gelir yöntemi
Harcama yöntemi ile Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) bir ülkede tüm nihai mal ve hizmetlere yönelen
harcamaların toplamında oluşmaktadır. Kısaca GSMH aşağıdaki kalemlerin toplamında oluşmaktadır.
Eğer bir ülkede yapılan ihracat X ile ithalat IM birbirlerine eşit iseler o ülkede dış ticaret dengesi
vardır. Eğer ihracat X ithalattan IM fazla ise dış ticaret fazlası, eğer ithalat IM ihracattan X fazla ise
dış ticaret açığı ortaya çıkmaktadır.
Bir ülkede üretilen fakat satılamayan ürünlerin toplamına stok yatırımı olarak (inventory investment)
isim verilir.
Bu şartlar altında bir ülkede oluşan toplam harcama diğer adıyla toplam talep aşağıdaki hali ile
oluşmaktadır:
Tüketim:
Tüketim tüketicilerin harcanabilir gelirleri (YH) ile doğrudan orantılıdır. Harcanabilir gelir tüketicinin
brüt gelirinden vergilerin (gelir vergisi) düşmesi sonucu bulunmaktadır. (Y-Vergi= YH)
Eğer Tüketicilerin harcanabilir gelirleri artar ise tüketimleri artar, harcanabilir gelirleri düşerse
tüketimleri azalır. C = C(YH)
C = c0 + c1 YH
c0 tüketicilerin gelirlerinden etkilenmeyen otonom tüketimleridir. Tüketicinin elinde gelir olsun veya
olmasın harcamak zorunda kaldığı tüketim tutarıdır. Tüketicinin elinde geliri yoksa bu harcamayı
borçlanarak veya daha önce yapmış olduğu tasarruflardan yapmaktadır.
c1 marjinal tüketim meylini göstermektedir. 0< c1<1 değerleri arasında bir değere sahiptir. Eğer
c1=0,80 olursa tüketiciler gelirlerinin % 80’ini tüketmektelerdir.
C
C = c0 + c1 Y H
c1
C0
YH
Dış dünya ile ticaret yapmayan bir ülkedeki toplam harcama veya toplam Talep;
(V=vergi)
Y = c0 + c1 (Y-V) + I + G
Y = c 0 + c1 Y + c1 V + I + G
Y ( 1- c1) = c0 + I + G - c1 V
Denge Düzeyi
Üretim Y Üretim Y
Talep TT Toplam
Talep TT
c1
C0 Y=TT=Y
Gelir Y
Toplam Talep
Üretim Y Üretim Y
TT’
Talep TT
Toplam Talep
TT
c1
Y=TT=Y
C0 Gelir Y
Bir ekonomide toplam talep artarsa (toplam harcamalar) üretimde de aynı artış yaşanmaktadır.
Üretimdeki artış aynı miktarda gelirde de yaşanmaktadır.
Gelirdeki artış marjinal harcama meyli oranı kadar toplam talep (toplam harcamalara) dönüşmektedir.
Toplam harcamalardaki artış toplam üretimi arttırmakta oda toplam geliri arttırmaktadır.
Artan gelir marjinal tüketim meyli oranında tekrar harcamaya yönelerek bu sistem yeni denge
noktasına kadar süre gittiği varsayılmaktadır.
Y 1. Basamak Gelişme