27,03 Ayt Pdi̇f Elektri̇k Manyeti̇zma Sorulari

01 Elektrik ve Manyetizma
1. Sürtünmesi önemsiz, yalıtkan zemin üzerine elekt- 4. Yatay düzlemde bulunan, birbirlerine paralel levha-
rik yükü qK, qL, qM olan K, L, M cisimleri şekildeki gibi ların K-L uçlarına V, L-M uçlarına 3V potansiyel farkı
yerleştiriliyor. uygulanıyor.
F¶ K L M
– K + L – M
2d d +q
L cismine etki eden bileşke kuvvet F¶ olduğuna P R S T
göre,
I. qM < qK
II. qK > qL V 3V
III. qM > qL +q yüklü parçacık K levhasının önünden serbest

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? bırakıldığında L-M levhaları arasında nereye ka-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III dar gidebilir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
D) I ve III E) II ve III A) P-R arasına B) R noktasına
(01 kök bilgiyi içermektedir.)

C) R-S arasına D) S noktasına
E) S-T arasına
2. I. newton/coulomb
II. volt/metre
III. newton/amper : saniye
Yukarıdaki birimlerden hangileri elektrik alan bi- 5. Yükü –q olan cisim, +q yüklü cisim çevresinde şekil-
rimi olarak kullanılabilir?
deki gibi K noktasından L, M, N noktalarına oklar yö-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III nünde hareket ettiriliyor.
D) I ve II E) I, II ve III
L
K
–q +q
M
3. Yükleri +q, +2q ve +3q olan özdeş küreler şekildeki
Buna göre,
gibi yerleştirildiğinde sistemin potansiyel enerjisi E1,
I. Yük K’den L’ye giderken elektriksel kuvvetlere
cisimler birbirlerine aynı anda dokundurulup aynı ko-
karşı iş yapılır.
numa yerleştirildiğinde ise E2 oluyor.
+3q +q +2q
II. L-M aralığında yapılan iş sıfırdır.
III. Yük M’den N’ye giderken elektriksel kuvvetlere
d 2d
karşı iş yapılır.
E1
Buna göre oranı kaçtır? ifadelerinden hangileri doğrudur?
E2
5 7 9 3 5 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) B) C) D) E)
11 11 11 7 7 D) I ve II E) II ve III
(03 kök bilgiyi içermektedir.) (03 kök bilgiyi içermektedir.)
29 1-A 2-E 3-C 4-B 5-D

6. Sayfa düzlemine yerleştirilen O merkezli yarım çem- 8. Yalıtkan ve sürtünmesiz yatay zemin üzerinde +q
bersel telden 2i akımı, sayfa düzlemine dik telden yüklü parçacık, K noktasından v hızıyla sabitlenmiş
şekildeki yönde 4i akımı geçmektedir. yükler arasında şekildeki yolu izleyerek M noktasın-
2i dan geçiyor.
2i K +q
r O
v
r
L
4i –q –q
d d
Buna göre O noktasında oluşan bileşke manye-

i
tik alan şiddeti kaç K ’dir? (r = 3 alınız.) M
r
A) 2 B) 5 C) 10 D) 12 E) 14 Buna göre cisim ile ilgili,
(06 kök bilgiyi içermektedir.) I. K-L aralığında hızlanmıştır.
II. L-M aralığında yavaşlamıştır.
III. Cisme L noktasında etki eden bileşke kuvvet sı-
fırdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
9. Kesit alanı S ve sarım sayısı N olan bobin, düzgün

manyetik alan içinde t sürede 90° döndürülerek I ko-
numundan II konumuna getiriliyor.
B¶ Y B¶
7. Yüklü K, L, M cisimleri yalıtkan yüzey üzerinde iken
L cismi şekildeki gibi hareketsiz kalmaktadır.
X Y X
I K L M II
d 2d Buna göre bobinin X-Y uçlarında oluşan indüksi-

yon elektromotor kuvvet aşağıdaki bağıntılardan
I ve II duvarlarının K ve M cisimlerine uyguladığı
hangisi ile hesaplanabilir?
NI
tepki kuvvetleri oranı kaçtır? 2N : B : A N:B:A N:B:A
N II A) B) C) -
t t 2t
1 1
A) 3 B) 2 C) 1 D) E) B:A
2 4 D) 0 E)
N:t
30 6-C 7-C 8-E 9-B

1. Yalıtkan düzlem üzerine +q, +2q ve +3q yüklü iletken 4. Birbirlerine paralel ve sayfa düzlemine dik P, R, S, T
noktasal küreler şekildeki gibi yerleştiriliyor. +q yükü- iletken telleri şekildeki gibi yerleştiriliyor.
nün O noktasında oluşturduğu elektrik alanın büyük- 2i S
lüğü E’dir.
+q
3
2
T
4
1 5
P R
i i
45° 45°
+2q O +3q
Buna göre iletken T teline etki eden manyetik
Buna göre O noktasında oluşan bileşke elektrik kuvvet hangi yönde olur?
alanın büyüklüğü kaç E’dir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 1 B) §2 C) 2 D) 2§2 E) 3 (07 kök bilgiyi içermektedir.)
2. Sonsuz uzunluktaki K, L ve M tellerinden iK, iL ve iM

akımları geçiyor.
iK M
K
iM
d a
O 5. Yatay düzlemde bulunan –q ve +2q yüklü cisimler
d
d b şekillerdeki gibi yerleştirildiğinde K, L noktalarında
L oluşan bileşke elektrik alan şiddeti EK, EL oluyor.
iL
–q +2q +q
Tellerin O noktasında oluşturduğu manyetik alan d d d L
K
sıfır olduğuna göre,
d
I. M telinden a yönünde akım geçer.
II. iM > iK’dir. +2q
III. iM > iL’dir. EK

Buna göre oranı kaçtır?
EL
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
3 1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) 1 B) §2 C) D) E) §5
5 5
3. Aynı cins yüklü K ve L iletkenleri ile yalıtkan iple ası-

lı zıt cins yüklü M cismi şekildeki gibi dengededir.
6. Yüzey alanı 50 cm2 olan kapalı iletken bir çerçeve-

K M L den geçen manyetik alan 2 tesladır.
qK Manyetik alan düzgün olarak 5 : 10–2 saniyede

Buna göre oranı aşağıdakilerden hangisi ola- 5 teslaya çıkarıldığında çerçevede oluşan elekt-
qL
maz? romotor kuvvet kaç volt olur?
1 3
A) B) 1 C) D) 3 E) 4 A) 0,03 B) 0,15 C) 0,3 D) 0,6 E) 1,5
2 2
31 1-B 2-E 3-E 4-E 5-C 6-C

7. Düzgün elektrik alan içinde +q yüklü cisim, K nokta- 9. Yatay düzlemde yüklü paralel levhalar arasında v hı-
sından gösterilen yönlerde sabit hızla hareket ettirili- zıyla şekildeki gibi fırlatılan +q yüklü parçacık, elekt-
yor. rik alana dik doğrultuda x kadar yol alıyor.
+q K E¶ v
q
V
I
III
x
M L
II Buna göre x uzunluğu;
Buna göre, I. üretecin potansiyelini artırma,
I. |KL| aralığında elektriksel potansiyel azalır. II. cismin yükünü azaltma,
II. |LM| aralığında elektriksel potansiyel azalır. III. v hızını artırma
III. |MK| aralığında elektriksel potansiyel değişmez. işlemlerinden hangileri yapılırsa artar?
ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
D) I ve III E) II ve III (04 kök bilgiyi içermektedir.)
8. Aynı düzlemde bulunan yüklü K, L cisimlerinin O

noktasında oluşturduğu bileşke elektrik alan E¶’dir.
E¶
a
K
O
10. Yükü –5 C olan cisim, düzgün elektrik alan içinde şe-
kildeki gibi dengededir.
L
°
E¶
37
Buna göre,
I. K ve L cisimleri aynı cins yüke sahiptir.
II. K cismi O noktasına yaklaştırılırsa a açısı azalır.
N
III. L cismi O noktasına yaklaştırılırsa a açısı azalır. Ortamdaki elektrik alanın büyüklüğü 3 oldu-
C
ifadelerinden hangileri doğrudur?
ğuna göre cismin kütlesi kaç kilogramdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
(g = 10 N/kg)
A) 0,5 B) 1 C) 1,5 D) 2 E) 2,5
32 7-D 8-C 9-E 10-D

1. Yalıtkan zemin üzerine yükler şekildeki gibi yerleşti- 4. Sığaçlarla ilgili olarak,
rilmiştir. I. Doğru akım kaynakları ile yüklenir.
+q
II. Levhalarının yüzey alanını artırmak sığasını da
artırır.
d§2 d§2
III. Levhalar arasındaki ortam değiştirilirse sığası
değişmez.
45° 45° ifadelerinden hangileri doğrudur?
+3q –3q
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Buna göre yüklerin toplam potansiyel enerjisi
q2 D) II ve III E) I, II ve III
kaç k : ’dir?
d (05 kök bilgiyi içermektedir.)
1 3 5 7 9
A) B) C) D) E)
2 2 2 2 2
2. Yüklü K, L, M cisimleri yalıtkan ve sürtünmesiz yatay

düzlem üzerine şekildeki gibi sabitlenmiştir.
+2q +q –4q
K L M
d d
K, L, M cisimlerine etki eden bileşke elektriksel

kuvvetlerin büyüklükleri FK, FL, FM arasındaki
ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) FK = FL = FM B) FK > FL > FM
C) FL = FM > FK D) FK > FL = FM
E) FM > FL > FK
5. Bobinin uçları arasına şekildeki gibi üreteç bağlanı-
yor.
R
3. Yalıtkan zeminde bulunan +q yüklü cisimlerin K, L, M

noktalarında oluşturduğu elektrik alanların büyüklük-
leri EK, EL, EM’dir.
L
f
+q K +q Bobinin merkez doğrultusunda oluşturduğu

manyetik alanın bulunabilmesi için;
M
I. bobinin boyu,
Buna göre EK, EL, EM arasındaki ilişki aşağıdaki- II. bobinin yarıçapı,
lerden hangisidir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) III. sarım sayısı
A) EK > EL > EM B) EK > EM > EL niceliklerinden hangilerinin bilinmesi gerekmez?
C) EK > EL = EM D) EL = EM > EK A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) EK = EL = EM D) II ve III E) I, II ve III
33 1-E 2-C 3-D 4-C 5-B

6. Sayfa düzlemine dik içe doğru manyetik alan içine 8. I. coulomb/volt : saniye
yüklü paralel levhalar şekildeki gibi yerleştiriliyor. II. coulomb : volt
B¶ III. amper : volt : saniye
+ + + + + + +
Yukarıdaki birimlerden hangileri elektriksel po-
v tansiyel enerji birimi olarak kullanılabilir?
– – – – – – – D) I ve III E) II ve III
Elektrik yüklü parçacık levhalar arasında sapma-

dan yoluna devam ettiğine göre,
I. Parçacık pozitif yüklüdür.
II. Parçacığa etki eden manyetik kuvvet elektriksel
kuvvete eşittir. 9. Kenar uzunlukları 4d ve 3d olan dikdörtgenin köşele-
III. Parçacığın yükü artırılırsa hareket doğrultusu de- rine +q ve –2q yükleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
ğişmez. +q –2q
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
(Yer çekimi etkisi önemsizdir.) 3d
D) II ve III E) I, II ve III 4d
K L
Buna göre –q yüklü cisim K noktasından L nok-
q2
tasına götürüldüğünde yapılan iş kaç k : ’dir?
d
1 2 3 5
A) 1 B) C) D) E)
3 5 4 7
7. Eşit büyüklükte yüke sahip cisimler Şekil-I’deki gibi

yerleştirildiğinde potansiyel enerjileri U1, Şekil-II’deki
gibi yerleştirildiğinde U2 oluyor. 10. Yükü –q olan küresel cismin K, L, M noktalarında
oluşturduğu elektriksel potansiyeller VK, VL, VM’dir.
L
2d 2d d
d d
K M
2d –q 3d
d 2d
Buna göre VK, VL, VM arasındaki ilişki aşağıdaki-
Şekil-I Şekil-II
lerden hangisidir?
U1
Buna göre oranı kaçtır? A) VK = VL = VM B) VK > VL > VM
U2
C) VM > VL > VK D) VL > VK > VM
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 3
6 2 E) VM > VK > VL
34 6-C 7-D 8-E 9-C 10-E

1. Düşey düzlemde birbirlerine paralel levhaların uç- 3. Birbirlerine paralel iki iletken levhanın uçlarına po-
larına V potansiyeli uygulanıyor. Levhalar arasında tansiyel farkı V olan üreteç şekildeki gibi bağlanıyor.
m kütleli +2q yüklü parçacık serbest bırakıldığında d d d d
dengede kalıyor.
L
K N
d +2q V
Buna göre üretecin uçları arasındaki elektriksel

potansiyeli veren ifade aşağıdakilerden hangisi- V
dir? (g: yer çekimi ivmesi)
Buna göre,
m:g m:g:d m:g:d
A) B) C) I. K ve L noktalarındaki potansiyeller eşittir.
q:d E 2q
II. L-M noktaları arasındaki potansiyel fark sıfırdır.
2m : g m:g
D) E) III. K-L arasındaki potansiyel fark M-N arasındaki
q:d 2q : d
potansiyel farka eşittir.
D) II ve III E) I, II ve III
4. Kütleleri 2m, m, 2m olan +q yüklü K, L, M cisimleri

2. Yüklü K ve L cisimlerinin elektrik alan çizgileri şekil-
şekildeki gibi dengelendiğinde iplerde T1, T2, T3 ge-
deki gibidir.
rilme kuvvetleri oluşuyor.
T1 T2 T3
K L
O +q K +q M
2m 2m h
+q L
O noktası K cismine daha yakın olduğuna göre, m h
–q +q +q
I. K ve L cisimlerinin yük işaretleri aynıdır.
II. L cisminin yükü K’ninkinden fazladır. Buna göre T1, T2, T3 arasındaki ilişki aşağıdaki-
III. O noktasında elektrik alan sıfırdır. lerden hangisidir?
ifadelerinden hangileri doğrudur? A) T1 = T2 = T3 B) T1 > T3 > T2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) T1 > T2 > T3 D) T3 > T2 > T1
D) I ve II E) I, II ve III E) T2 > T1 = T3
35 1-C 2-E 3-D 4-B

5. Sığası C olan sığaç V potansiyel farkı ile yüklendiğinde 8. Aynı cins yüklü K, L parçacıklarından K parçacığı
sığacın yükü q olmaktadır. Sığaç üreteçten sökülerek düzgün manyetik alana, L parçacığı düzgün elektrik
levhalar arasındaki uzaklık yarıya düşürülüyor. alana şekildeki gibi giriyor.
C B¶ E¶
K L
v v
q
Buna göre parçacıkların hızlarının büyüklükleri

için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
V
(Yer çekimi önemsizdir.)
Buna göre sığacın yükü kaç q olur?
K L
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 3 A) Artar Artar
3 2
(05 kök bilgiyi içermektedir.) B) Artar Azalır
C) Değişmez Artar
6. Şekildeki üretece bağlı sığacın levhaları arasındaki
D) Değişmez Azalır
uzaklık d’dir.
d E) Değişmez Değişmez
Levhalar arasındaki uzaklık azaltıldığında aşağı-

dakilerden hangisi değişmez?
A) Sığacın sığası
9. Özdeş K, L lambaları ve yüksüz sığaç ile oluşturulan
B) Sığacın yükü
elektrik devresi şekildeki gibidir.
C) Sığaçta depolanan enerji M K
D) Levhalar arasındaki elektrik alan
E) Levhalar arasındaki potansiyel fark L X
Anahtar
Y
7. İçi boş ve iletken K, L, M kürelerinin yükleri sırasıyla

+q, +2q ve +3q’dur. V
M
L Buna göre,
K
r 2r 3r I. Anahtar X konumuna getirilirse lambalar yan-
+q maz.
+2q
+3q
II. Anahtar Y konumuna getirilirse K lambası bir
Kürelerin yüzeylerinde oluşan elektriksel potan- süre yanar.
siyeller VK, VL, VM arasındaki ilişki aşağıdakiler- III. Anahtar önce Y, sonra X konumuna getirilirse K
den hangisidir? ve L lambaları bir süre yanar.
A) VK = VL = VM B) VK > VL > VM ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) VM > VL > VK D) VK = VL > VM A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) VL > VK = VM D) I ve II E) I, II ve III
36 5-C 6-E 7-A 8-C 9-E

1. Aynı düzlemde bulunan, yük işaretleri zıt olan q1 ve 3. Yalıtkan ve sürtünmesiz zemin üzerinde bulunan –q
q2 yüklü cisimlerin K noktasında oluşturduğu elektrik yüklü parçacık şekildeki konumda sabitlenmiştir.
alan E¶’dir. X cismi ok yönünde v hızıyla atıldığında –q +q
şekildeki yörüngeyi izliyor. X
d
E¶ K
q1 q2 +q yüklü X cismi serbest bırakıldığında cisim ha-
d
reket ederken,
I. X cismine etki eden elektriksel kuvvet artar.
v
II. X cisminin hızı artar.
X
III. Elektriksel potansiyel enerji artar.
Buna göre,
ifadelerinden hangileri cismin hareketi esnasın-
I. q2 yükü pozitif yüklüdür. da doğru olur?
II. q1 yükü q2’den büyüktür. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
III. X cismi “–” yüklüdür. D) I ve II E) I, II ve III
ifadelerinden hangileri doğru olabilir? (03 kök bilgiyi içermektedir.)

4. Şekildeki bobin düzeneğine bobine v hızıyla mık-

2. Özdeş ve yüklü cisimler ile oluşturulan sistemler şe- natıs yaklaştırıldığında devredeki ampermetreden
kildeki gibidir. akım geçmektedir.
ip N S
ip
ip A
R
II Buna göre ampermetreden geçen akım şiddetini
ip artırabilmek için;
ip ip
I. bobinin sarım sayısını artırma,
I
III II. mıknatısın hızını artırma,
Bu sistemlerden hangileri şekillerde gösterilen III. iletken üzerindeki direnci azaltma

konumlarda dengede kalabilir? işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III D) I ve III E) I, II ve III
37 1-E 2-D 3-D 4-E

5. Yatay düzlemde paralel levhalar arasında hareket 8. Sayfa düzlemine dik, sonsuz uzunluktaki iletken K, L
eden v hızlı yüklü parçacık; K noktasından v, L nok- tellerinden geçen akımlar iK ve iL’dir. Tellerin O nok-
tasından 3v ve M noktasından v hızıyla geçiyor. tasında oluşturduğu bileşke manyetik alan B¶’dir.
d 3d L iL
2d
v 3v v
K L M
iK d
37°
K
B¶
f1
iK
f2
f1 iL
Buna göre üreteçlerin emk’leri oranı kaçtır?
f2
3 3 3 5 4
1 1 A) B) C) D) E)
A) B) C) 1 D) 2 E) 3 8 4 2 4 5
3 2
6. Bir sığacın sığası;

I. levhanın yüzey alanı,
II. sığacın bulunduğu ortamın dielektrik katsayısı,
III. levhalar arasındaki uzaklık
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
7. Direnç, bobin ve sığaçtan oluşan devrenin uçlarına

9. X, Y, Z sığaçlarının boyutları ve levhaları arasındaki
alternatif gerilim uygulanıyor.
uzaklıkları şekillerdeki gibidir.
R XL 2¬ 3¬
XC ¬ ¬
d
2d
X
Y
2¬
2¬ d
XL > XC olduğuna göre devrenin rezonans duru-
munda olabilmesi için;
Z
I. R direncini artırma,
Levhalar arasında hava ortamı olduğuna göre sı-
II. alternatif gerilimin frekansını artırma,
ğaçların sığaları CX, CY, CZ arasındaki ilişki aşa-
III. alternatif gerilimin frekansını azaltma ğıdakilerden hangisidir?
işlemlerinden hangileri yapılabilir? A) CX = CY = CZ B) CZ > CX > CY
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) CX > CY > CZ D) CZ > CY > CX
D) I ve II E) II ve III E) CY > CZ > CX
38 5-C 6-C 7-C 8-A 9-B

1. Sayfa düzlemine yerleştirilen, birbirlerine paralel K 4. K, L sığaçları ile oluşturulan elektrik devresi şekilde-
ve L iletken tellerinden iK, iL akımları geçmektedir. ki gibidir.
I iK
K
II K
L
III iL
Buna göre hangi bölgelerde bileşke manyetik V

alan sıfır olabilir?
(Yerin manyetik alanı önemsenmemektedir.)
L
K sığacının levhaları arasına dielektrik katsayısı
havanınkinden büyük bir cisim konulursa,
I. K sığacının yükü artar.
II. L sığacının yükü artar.
2. Sayfa düzlemine yerleştirilen sonsuz uzunluktaki K
III. K sığacında depolanan enerji artar.
ve L tellerinden eşit büyüklükte akımlar geçiriliyor.
ifadelerinden hangileri doğru olur?
K
Y
iK
X
L
iL
Buna göre X, Y noktalarında oluşan bileşke man-

BX
yetik alanlar oranı kaçtır?
BY
(Bölmeler eşit aralıklıdır.)
1 4 3
A) B) 1 C) D) E) 2 5. Aynı düzlemde bulunan üç yükün O noktasında
3 3 2
oluşturduğu bileşke elektrik alan E¶’dir.
q1
3. Yalıtılmış sayfa düzlemi üzerine yerleştirilen iletken

K, L tellerinden iK, iL akımları geçmektedir.
E¶
O
q2 d d q3
iL
O
iK 30°
Buna göre,
I. q2 ve q3’ün yük işaretleri aynıdır.
II. q1, negatif yüklüdür.
O noktasında bileşke manyetik alan sıfır olduğu-
III. q2 ve q3’ün yük büyüklükleri eşittir.
iK
na göre oranı kaçtır? ifadelerinden hangileri doğrudur?
iL
1 3 2 3
A) B) §3 C) D) E) 2§3
2 3 3 D) I ve II E) I, II ve III
39 1-B 2-C 3-D 4-D 5-E

6. Nötr, iletken, r ve 2r yarıçaplı K ve L küreleri Şe- 8. Yalıtkan sayfa düzleminde bulunan K, L, M çember-
kil-I’deki gibi yalıtkan iple asılıyor. Yüklü bir cisim K sel tel parçalarından i, 2i, 4i akımları geçiyor.
küresine dokundurulup ayrıldığında Şekil-II’deki gibi
K L M
dengede kalıyor.
r
r
a b r r 4i
i 2i
K r 2r L K r 2r L
Çembersel tellerin merkezinde oluşan manyetik
Şekil-I Şekil-II alanların büyüklükleri BK, BL, BM arasındaki ilişki
aşağıdakilerden hangisidir?
a > b olduğuna göre,
A) BK > BL > BM B) BL > BK = BM
I. K’nin kütlesi L’nin kütlesinden küçüktür.
C) BM > BL > BK D) BK > BL = BM
II. K ve L’nin birbirlerine uyguladıkları kuvvet eşittir.
E) BK = BL = BM
III. L’nin yükü K’nin yükünün iki katıdır.
9. İletken tel üzerinden geçen akım i, iletken üzerinde-
ki manyetik alan B¶ ve tele etki eden manyetik kuvvet
F¶’dir.
Buna göre akım taşıyan tele etki eden F¶ ve B¶ vek-
törleri aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz?
A) F¶ B) B¶ C) F¶
i B¶
i B¶ F¶ i
D) F¶ E) F¶
i
i B¶
7. Bobin, üreteç ve reosta bağlanarak oluşturulan dev- B¶
re şekildeki gibidir.
10. Yükleri +3q ve +q olan özdeş K ve L küreleri birbirle-

rine dokunduruluyor.
ok
+3q +q
f
K L
Bobinin merkez doğrultusunda oluşturduğu
manyetik alanı artırabilmek için; Buna göre,
I. üretecin elektromotor kuvvetini artırma, I. K’nin potansiyeli azalır.
II. reostayı ok yönünde çekme, II. L’nin potansiyeli artar.
III. bobinin sarım sayısını artırma III. K ve L’nin potansiyelleri eşit olur.
işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III D) I ve II E) I, II ve III
40 6-D 7-D 8-B 9-D 10-E

1. Uzunlukları 2¬ ve ¬ olan K, L iletken tellerinden iK, iL 3. Sayfa düzlemine dik manyetik alan içinde, sayfa
akımları geçmektedir. düzlemine paralel KL ve MN iletken çubukları iletken
B¶ ray üzerinde v ve 3v hızlarıyla çekiliyor.
B B
K Y M
iL
iK
X v 3v Z
30°
L N
İletken tellere etki eden manyetik kuvvetler eşit
iK
büyüklükte olduğuna göre oranı kaçtır? Buna göre özdeş X, Y, Z lambalarının parlaklıkla-
iL
1 rı arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
e sin30° = o
2 A) X = Y = Z B) X > Y > Z C) X = Y > Z
1 1 1
A) 2 B) 1 C) D) E) D) Z > Y > X E) Z > X > Y
2 3 4
2. Bobinlerinin sarım sayıları NX, NY, NZ ve NT olan K

ve L transformatörleri şekildeki gibidir.
NX NY NZ NT
4. Eşit bölmelendirilmiş düzlemde yüklü noktasal dört

V V cismin O noktasında oluşturduğu elektrik alan E¶’dir.
V1 V2
+3q
E¶
K L
Voltmetrelerin gösterdiği değerler eşit olduğuna

q1 +q
göre,
I. K ve L transformatörleri yükselticidir.
II. K yükseltici, L alçaltıcı transformatördür. q2
III. K alçaltıcı, L yükseltici transformatördür. q1
Buna göre oranı aşağıdakilerden hangisi ola-
yargılarından hangileri doğru olabilir? q2
maz?
1 5 1 2 3
A) B) C) D) E)
D) I ve II E) II ve III 2 7 4 3 5
41 1-B 2-E 3-D 4-C

5. Özellikleri verilen K ve L sığaçlarının uçlarına şekil- 7. Aynı düzlemdeki O eş merkezli K, L, M iletken telle-
deki gibi üreteçler bağlandığında sığaçlarda depola- rinden 2i, 4i, 6i şiddetinde akımlar geçmektedir.
nan yükler qK, qL oluyor. 6i
K L 4i 3r
A 2A
4f 2f 2i
d 2d r
K O
L 2r
M
V 2V
K çembersel telinin O noktasında oluşturduğu
qK manyetik alan B¶ olduğuna göre O noktasındaki
qL
bileşke manyetik alan aşağıdakilerden hangisi-
1 1 dir?
A) B) C) 1 D) 2 E) 3
3 2
A) –B¶ B) –2B¶ C) 3B¶ D) 2B¶ E) B¶
8. Yalıtkan zemin üzerine +q yüklü cisimler şekildeki

gibi yerleştiriliyor. K noktasındaki +q yüklü cisim L
noktasına getiriliyor.
6. Sayfa düzlemine dik düzgün B¶ manyetik alan içine v O
hızıyla giren parçacıklar şekildeki yörüngeyi izliyor.
B¶ B¶
X v v Y
v +q 30° 30° +q
K L M
Z
Buna göre O noktasında oluşan bileşke elekt-

Buna göre X, Y, Z parçacıklarının yükü aşağıda-
rik alan büyüklüğü (E) ve elektriksel potansiyel
kilerden hangisi gibi olur?
enerji (V) nasıl değişir?
X Y Z
E V
A) – – Nötr
A) Artar Artar
B) + – +
B) Artar Azalır
C) + + Nötr
C) Artar Değişmez
D) + – Nötr
D) Azalır Azalır
E) – + Nötr
E) Azalır Artar
42 5-C 6-E 7-E 8-A

1. G ağırlıklı, türdeş eşit bölmeli çubuk ve kütlesi önem- 3. m kütleli, +q yüklü cisim elektrik alan içinde yayı x
senmeyen yüklerden oluşan sistem şekildeki gibi kadar sıkıştırıyor.
dengededir. +q E
m
K M
–3q –q
d d
+2q +2q
L N Buna göre X sıkışma miktarı;
Yalıtkan zemin
I. cismin kütlesini artırma,
M-N cisimleri arasında oluşan elektriksel kuvvet
F II. cismin yükünü artırma,
F olduğuna göre oranı kaçtır?
G III. yayın yay sabitini artırma
(İpler yalıtkandır.) işlemlerinden hangileri yapılırsa artar?
2 1 1 1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 1 B) C) D) E)
3 2 3 4
4. I. Volt
II. henry : amper / saniye
III. weber / saniye
Yukarıdaki birimlerden hangileri indüksiyon
elektromotor kuvvet birimi olarak kullanılabilir?
2. Bobin, direnç ve üreteç kullanılarak oluşturulan dev-
re şekildeki gibidir. D) II ve III E) I, II ve III
1
R 5. Sayfa düzlemine dik B¶ manyetik alanı içerisinde bu-
2 lunan X, Y, Z, T tel çerçeveler kısa bir süre şekildeki
konumlarda çekiliyor.
V
v
Buna göre, B B
Z
I. R direnci büyütülürse 1 yönünde öz indüksiyon
akımı oluşur.
v T v
II. V gerilimi büyütülürse 2 yönünde öz indüksiyon Y
akımı oluşur. X v
B B
III. R direnci küçültülürse 1 yönünde öz indüksiyon
akımı oluşur. Buna göre hangi çerçeveler üzerinde indüksiyon
ifadelerinden hangileri doğrudur? elektromotor kuvvet oluşur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) X ve Z B) Y ve T C) X ve T
D) I ve II E) II ve III D) Y ve Z E) Y ve X
43 1-C 2-D 3-A 4-E 5-B

6. Bir alternatif akım devresinde gerilimin denklemi, 9. Aynı düzlemde bulunan K-L bobinleri ve X mıknatısı
f = 50§2sin50rt (volt) şekildeki konumda veriliyor.
K L
şeklinde veriliyor. X
N S
Buna göre,
I. Gerilimin etkin değeri 50 volttur.
II. Gerilimin frekansı 25 Hz’dir.
a b d c
III. 25 X’luk dirençten 2A’lık etkin akım geçer. P R
Mıknatıs ok yönünde hareket ederken,
I. P direnci üzerinden b yönünde indüksiyon akımı
D) I ve II E) I, II ve III geçer.
II. R direnci üzerinden d yönünde indüksiyon akımı
geçer.
7. Eşit bölmeli KL ve MN iletken çubukları, sayfa düz- III. P direnci üzerinden a yönünde indüksiyon akımı
lemine dik düzgün B¶ manyetik alanı içinde, O1 ve geçer.
O2 noktaları çevresinde ~ açısal hızıyla sayfa düzle- ifadelerinden hangileri doğru olur?
minde dönüyor. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B D) I ve II E) II ve III
K L M N
O1 O2
KL ve MN çubuklarının uçları arasında oluşan in-

düksiyon elektromotor kuvvet f1 ve f2 olduğuna
f1
göre oranı kaçtır?
f2
5 4 1 1
A) B) C) D) E) 1
8 5 3 2
(10 kök bilgiyi içermektedir.) 10. Sonsuz uzunluklu sayfa düzlemine dik olarak yerleş-
tirilen X, Y, Z tellerinden eşit büyüklükte akım geç-
mektedir.
8. Eşit bölmelendirilmiş düzlemde, K ve L yüklü cisim- X
lerinin O noktasında oluşturduğu elektrik alan E¶’dir.
E¶
d d
K
O
Y Z
d
L İletken tellere etki eden bileşke manyetik kuv-

vetler FX, FY, FZ arasındaki ilişki aşağıdakilerden
K ve L cisimlerinin elektrik yükleri qK ve qL oldu-
hangisidir?
qK
ğuna göre oranı kaçtır? A) FX = FY = FZ B) FX = FY > FZ C) FZ > FY > FX
qL
A) –4 B) –8 C) 1 D) 8 E) 4 D) FY > FX = FZ E) FX = FZ > FY
44 6-E 7-A 8-B 9-D 10-D

1. Sayfa düzlemine dik, 20 tesla büyüklüğündeki man- 3. Sayfa düzlemine dik düzgün manyetik alanda hare-
yetik alan içinde bulunan 20 cm uzunluklu KL ve MN ket eden iletken telin uçları arasında elektromotor
iletken telleri, iletken ray üzerinde 2 m/s hızla çekili- kuvveti oluşuyor.
yor. Buna göre elektromotor kuvvetin büyüklüğü;
B B I. manyetik alanın büyüklüğü,
K M
II. iletkenin hızı,
2 m/s 2 m/s III. iletkenin kesit alanı

b a büyüklüklerinden hangilerine bağlı olabilir?
L N
B 8X B A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Buna göre 8 X’luk dirençten geçen akımın yönü
ve büyüklüğü aşağıdakilerden hangisidir?
A) b yönünde 2 A B) a yönünde 1 A
C) a yönünde 0,5 A D) b yönünde 0,5 A
E) a yönünde 2 A
4. Bir iletken çerçeve üzerinde oluşan manyetik akının

zamana bağlı grafiği aşağıdaki gibidir.
Manyetik Akı
0 2t 3t Zaman
t
2. Sayfa düzleminde bulunan sonsuz uzunluktaki ilet- –z
ken telden i akımı geçmektedir.
Buna göre telde oluşan indüksiyon elektromotor
+y
1 kuvvetin zamana bağlı grafiği aşağıdakilerden
hangisi gibi olabilir?
i 2
+x A) f B) f
f f
2t 3t
0 t 0 t
t t 2t 3t
Buna göre, –f
I. Akım artırılırsa halkada 1 yönünde indüksiyon C) f D) f

akımı oluşur. f f
3t
II. Halka +x yönünde hareket ettirilirse 2 yönünde 0 t 0 t
t 2t 3t t 2t
indüksiyon akımı oluşur.
–f
III. Halka +y yönünde hareket ettirilirse indüksiyon
akımı oluşmaz. E) f
f
t
0 t
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 2t 3t
D) II ve III E) I, II ve III –f
45 1-A 2-E 3-D 4-C

5. X levhasının önünden serbest bırakılan –q yüklü 7. Özdeş K, L lambalarına seri olarak sığaç ve bobin
parçacık, K noktasından E kinetik enerjisi ile geçiyor. bağlanıp alternatif gerilim uygulanıyor. Üretecin geri-
limin etkin değeri sabit tutularak frekans azaltılıyor.
X Y K L
V
Buna göre lambaların parlaklıkları için aşağıdaki-
Buna göre yüklü parçacık Y levhasına çarptığı
lerden hangisi söylenebilir?
anda parçacığın kinetik enerjisi kaç E olur?
K L
(Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A) Azalır Artar
A) 1 B) 2 C) 2,5 D) 3 E) 3,5
B) Azalır Azalır
C) Azalır Değişmez
D) Artar Artar
E) Artar Azalır
8. Verimi %90 olan bir transformatörde, primer bobini-

ne 110 voltluk alternatif gerilim uygulandığında bo-
binden 10 amper akım geçiyor.
Sekonder bobinden geçen akım 2 A olduğu-
na göre sekonderin uçları arasındaki potansiyel
fark kaç volt olur?
A) 350 B) 495 C) 575 D) 800 E) 980
6. Sığacın uçları arasına alternatif gerilim uygulanıyor.

9. Eşit bölmeli iletken K, L, M çubuğu sayfa düzlemine
dik B¶ manyetik alanı içinde v hızıyla şekildeki yönde
çekiliyor.
Sığacın levhaları arasındaki uzaklık artırılırsa, v
I. Devrenin etkin akımı azalır.

K L M
II. Sığacın sığası artar.
III. Sığacın kapasitansı artar. Buna göre K, L, M noktalarının yük işareti aşağı-
ifadelerinden hangileri doğru olur? dakilerden hangisi gibi olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) +, –, – B) +, –, + C) –, +, +
D) I ve III E) I, II ve III D) –, +, – E) –, –, –
46 5-C 6-D 7-A 8-B 9-C

1. Sarım sayıları verilen K, L, M transformatörlerinin 4. İdeal bir transformatörün uçlarına alternatif gerilim
primer gerilimleri V, 2V ve 3V’dir. uygulanıyor.
K L M Ip
V 2V 3V
Vp V
2N 4N 6N 3N 3N 2N
Transformatörlerin çıkış gerilimleri VK, VL, VM Giriş gerilimi sabit tutularak reosta kolu ok yö-
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? nünde çekilirse,
A) VK = VL = VM B) VK = VM > VL I. Voltmetrenin gösterdiği değer değişmez.
C) VK > VL > VM D) VM > VL > VK II. Sekonder akımı azalır.
E) VL = VM > VK III. Sekonderin gücü artar.

2. İdeal K ve L transformatörleri şekildeki gibi bağlana- (13 kök bilgiyi içermektedir.)
rak alternatif gerilim uygulanıyor.
I1 I2 I3
V1 V2 V3
K L 5. Öz indüksiyon katsayısı 0,3 H olan, saf direnci

önemsiz bobinin uçlarına etkin değeri 270 V olan al-
K transformatörünün sekonder sarım sayısı azal-
ternatif gerilim uygulanıyor.
tıldığında,
Bobinden geçen akımın etkin değeri 3 A olduğu-
I. V2 ve V3 gerilimleri azalır.
na göre alternatif akımın frekansı kaç Hz’dir?
II. I2 ve I3 akımları artar.
(r = 3 alınız.)
III. I1 akımı değişmez.
A) 25 B) 50 C) 75 D) 100 E) 125
3. İdeal bir transformatör ile ilgili olarak, 6. Sarım sayıları şekildeki gibi verilen ideal transforma-
törün girişine 20 voltluk etkin gerilim uygulanıyor.
I. Doğru akım ile çalışır.
II. Giriş ve çıkış güçleri eşittir.
A
III. Giriş bobininin sarım sayısı çıkış bobininin sarım 20 V 5N 3N 4X 4X
sayısından büyük ise giriş bobini alçaltıcı trans-
formatördür.
ifadelerinden hangileri doğrudur? Buna göre ampermetrenin gösterdiği değer kaç
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III amperdir?
D) II ve III E) I, II ve III A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
47 1-B 2-E 3-D 4-A 5-B 6-C

7. Sarımlarının sarılma yönü şekildeki gibi olan ideal 9. Transformatörler günlük hayatımızda birçok alanda
transformatörlere alternatif gerilim uygulandığında kullanılır.
K-L ve M-N uçları arasında V1, V2 potansiyelleri elde Buna göre;
ediliyor.
I. adaptör,
K M
II. cep telefonu şarj aletleri,
V N N
3N 3N III. jeneratör
2N V 2N
L N aletlerinin hangilerinin yapısında transformatör
kullanılır?
Giriş gerilimi V olduğuna göre V, V1 ve V2 arasın-
daki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) V1 = V2 = V B) V1 = V2 > V C) V > V2 > V1 D) I ve II E) I, II ve III
D) V = V1 > V2 E) V2 > V1 > V (13 kök bilgiyi içermektedir.)
8. İdeal K-L transformatörleri X, Y, Z, T bobinlerinden

10. Sonsuz uzunlukta birbirlerine paralel iletken teller-
oluşmuştur. X bobininden VX gerilimi uygulandığın-
den iK ve iL akımları geçiyor. Tellerin birbirlerine uy-
da T bobininden VT gerilimi elde ediliyor.
guladığı kuvvetler F¶K ve F¶L’dir.
K L
F¶K
K
V VT
VX
X Y Z T L
F¶L
Giriş gerilimi VX değiştirilmeden VT gerilimini ar-
tırabilmek için; Buna göre,
I. X ve Z bobinlerinin sarım sayısını yarıya düşür- I. Tellerden geçen akımlar aynı yönlüdür.
me, II. Tellerden geçen akımlar zıt yönlüdür.
II. Y ve T bobinlerinin sarım sayısını iki katına çıkar- III. Tellerin birbirlerine uyguladıkları kuvvetler eşit
ma, büyüklüktedir.
III. Y ve Z bobinlerinin sarım sayısı iki katına çıkar- ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
ma
işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?
D) I ve III E) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (07 kök bilgiyi içermektedir.)
(13 kök bilgiyi içermektedir.) Daha fazla soru için Puan Yayınları AYT Fizik Soru Bankası
48 7-D 8-C 9-D 10-E

27,03 Ayt Pdi̇f Elektri̇k Manyeti̇zma Sorulari

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

27,03 Ayt Pdi̇f Elektri̇k Manyeti̇zma Sorulari

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

01 Elektrik ve Manyetizma

III. qM > qL +q yüklü parçacık K levhasının önünden serbest

D) I ve III E) II ve III A) P-R arasına B) R noktasına

(01 kök bilgiyi içermektedir.)

29 1-A 2-E 3-C 4-B 5-D

Buna göre O noktasında oluşan bileşke manye-

9. Kesit alanı S ve sarım sayısı N olan bobin, düzgün

d 2d Buna göre bobinin X-Y uçlarında oluşan indüksi-

30 6-C 7-C 8-E 9-B

(02 kök bilgiyi içermektedir.)

2. Sonsuz uzunluktaki K, L ve M tellerinden iK, iL ve iM

III. iM > iL’dir. EK

3. Aynı cins yüklü K ve L iletkenleri ile yalıtkan iple ası-

6. Yüzey alanı 50 cm2 olan kapalı iletken bir çerçeve-

qK Manyetik alan düzgün olarak 5 : 10–2 saniyede

31 1-B 2-E 3-E 4-E 5-C 6-C

(03 kök bilgiyi içermektedir.)

8. Aynı düzlemde bulunan yüklü K, L cisimlerinin O

32 7-D 8-C 9-E 10-D

2. Yüklü K, L, M cisimleri yalıtkan ve sürtünmesiz yatay

K, L, M cisimlerine etki eden bileşke elektriksel

3. Yalıtkan zeminde bulunan +q yüklü cisimlerin K, L, M

+q K +q Bobinin merkez doğrultusunda oluşturduğu

33 1-E 2-C 3-D 4-C 5-B

Elektrik yüklü parçacık levhalar arasında sapma-

7. Eşit büyüklükte yüke sahip cisimler Şekil-I’deki gibi

34 6-C 7-D 8-E 9-C 10-E

Buna göre üretecin uçları arasındaki elektriksel

4. Kütleleri 2m, m, 2m olan +q yüklü K, L, M cisimleri

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) T1 = T2 = T3 B) T1 > T3 > T2

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) T1 > T2 > T3 D) T3 > T2 > T1

35 1-C 2-E 3-D 4-B

Buna göre parçacıkların hızlarının büyüklükleri

Levhalar arasındaki uzaklık azaltıldığında aşağı-

7. İçi boş ve iletken K, L, M kürelerinin yükleri sırasıyla

36 5-C 6-E 7-A 8-C 9-E

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

4. Şekildeki bobin düzeneğine bobine v hızıyla mık-

Bu sistemlerden hangileri şekillerde gösterilen III. iletken üzerindeki direnci azaltma

37 1-E 2-D 3-D 4-E

6. Bir sığacın sığası;

7. Direnç, bobin ve sığaçtan oluşan devrenin uçlarına

38 5-C 6-C 7-C 8-A 9-B

Buna göre hangi bölgelerde bileşke manyetik V

Buna göre X, Y noktalarında oluşan bileşke man-

3. Yalıtılmış sayfa düzlemi üzerine yerleştirilen iletken

39 1-B 2-C 3-D 4-D 5-E

10. Yükleri +3q ve +q olan özdeş K ve L küreleri birbirle-

40 6-D 7-D 8-B 9-D 10-E

2. Bobinlerinin sarım sayıları NX, NY, NZ ve NT olan K

4. Eşit bölmelendirilmiş düzlemde yüklü noktasal dört

Voltmetrelerin gösterdiği değerler eşit olduğuna

41 1-B 2-E 3-D 4-C

8. Yalıtkan zemin üzerine +q yüklü cisimler şekildeki

Buna göre O noktasında oluşan bileşke elekt-

42 5-C 6-E 7-E 8-A

43 1-C 2-D 3-A 4-E 5-B

KL ve MN çubuklarının uçları arasında oluşan in-

L İletken tellere etki eden bileşke manyetik kuv-

44 6-E 7-A 8-B 9-D 10-D

2 m/s 2 m/s III. iletkenin kesit alanı

4. Bir iletken çerçeve üzerinde oluşan manyetik akının

I. Akım artırılırsa halkada 1 yönünde indüksiyon C) f D) f