BÖLÜM 1

VEKTÖRLER

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

1. Bir vektörün tersi doğrultu K 1.

ve büyüklüğü aynı yalnız-
ca yönü ters olan vektör-
L
dür:. N
 
L = – 2 K olacağından, L

I. eşitlik yanlıştır. M M

II. eşitlik doğrudur.

  
III. eşitlik doğrudur. Şekilde görüldüğü gibi, L + M + N = 0 dır.
CEVAP D     
Buna göre, K + L + M + N = K olur.
14243
2. IF1I = 8N IF2I= 2N 0
CEVAP A
 
| F1 + F2| = 6 N ve F1 > F2 olduğuna göre,

| F2| = 2 N olur.
F1= 8N
 
Bu durumda, | F1 – 3 F2| kuvve-
tinin büyüklüğü 8 + 6 = 14 N –3F2= 6N
olur. 2. Şekilde görüldüğü
K
CEVAP D gibi,

    M
3. Bileşke kuvvetin maksimum değeri, K + L + M = –L

Rmax = 4 + 6 + 12 = 22 N olur.
olur. K+L+M=–L L
Bileşke kuvvetin minimum değeri,
Rmin = 12 – (4 + 6) = 2 N olur.
Bu durumda bileşke kuvvet, CEVAP B

2 ≤ R ≤ 22
arasında her değer alabilir.
I. yargı yanlıştır. II. yargı yanlıştır. III. yargı doğ-
rudur.
CEVAP C

3. L
R max
4. = 3 olduğundan,
R min
K R=K+L+M+N
Rmax = K+L=3
Rmin = + K-L=1

2K = 4 ⇒ K = 2 N
2 + L = 3 ⇒ L = 1 N olur. N M

I KI    
Vektörlerin büyüklükleri oranı, = 2 olur. K, L, M, N vektörlerinin toplamı şekilde gösteril-
ILI
CEVAP A miştir.
CEVAP E

KUVVET VE HAREKET 1
 4. Şekilde görüldüğü gibi, 8. Şekilde görüldüğü +y
      gibi, K noktasal
K+L+N+P+M=M
14243 K N cismi +y yönünde
M
0 hareket eder.
–x F1 R +x
olur. •
F2
L P

CEVAP D F4 F3

–y

CEVAP C
5. Şekilde görüldüğü M +y
gibi, I ve II eşitlikleri K+M=N 9. Şekilde görül-
K F4
doğru, III eşitliği yan- düğü gibi, K nok-
K
F3
lıştır. L
tasal cismi +x
R
K+L=–2M yönünde hareket •
K
N –x +x
eder. F2 F1
L

N+L=–M
–y
CEVAP C
CEVAP A

  
10. K + L = M dir.
I. eşitlik doğrudur. K N
6. M
  
K M + P = – N dir.
L II. eşitlik doğrudur.
    L P
R=K+L+M+N+P K + L + N + P = 0 dır.
P III. eşitlik doğrudur.
M CEVAP E
N

11. Aynı düzlemde verilen K,
  
L, M, N, P vektörlerinin N
toplamı, P
    
     K + L + M + N + P = 0 dır.
K, L, M, N, P vektörlerinin toplamı şekilde gös-
terilmiştir. Hangi vektör ters çevri- M
K
CEVAP B lirse bileşke o vektörün L
iki katı olur. Bileşkenin
küçük olması istendiğinden büyüklüğü en küçük

olan K vektörü ters çevrilirse bileşke minimum
olur.
7. K
CEVAP A
L

K+L=–M 
12. F4 kuvveti şekilde göste-
F3
|K+L|=|M| –L rildiği gibidir. F1

K
L K F2
F4
K+L+M=0 K

Şekilde görüldüğü gibi; I, II ve III eşitlikleri doğru-

dur.
CEVAP A
CEVAP E

2 KUVVET VE HAREKET
 4.
IF2I = 12v2 N
MODEL SORU - 3 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
IF1I = 15N

1. 45°
RK = 2F = 2 .4 IF3I = 7v3 N 37°
RM = 3F = 3 . 8 olur. 60° O

RK ve RM taraf tarafa oranlanırsa,

IF4I = 7v3 N
RK 2 .4 2 6 1
= = = = olur.
RM 3 .8 2 3 6 6  
F1 ve F2 kuvvetlerini bileşenlerine ayıralım.
CEVAP A
F1x = 15 . cos37° 12N
9N
= 15 . 0,8

3F = 12 N
2.
4F
R F1y = 15 . sin37° 12N 12N

= 15 . 0,6 F1 +F2 = 21N

v2F
=9N
F
2
45° F2x = 12 2 . = 12 N
F 3F 3F 2
K F
2
F2y = 12 2 . = 12 N
Ön­ce 2 F kuvve­ti­ni bi­le­şen­le­ri­ne ayı­ra­lım. Da­ha 2
 
son­ra zıt kuv­vet­ler çı­ka­rı­lır. F3 ve F4 kuv­vet­le­ri eşit ve ara- 21N

Bi­leş­ke kuv­ve­tin bü­yük­lü­ğü, ­da­ki açı 60° ol­du­ğun­dan bu iki

R2 = (3F)2 + (4F)2 ⇒ R = 5F olur. kuv­ve­tin bi­leş­ke­si,

CEVAP D R34 = 3 . ^7 3 h = 21N olur. .

30°
Şe­kil­de­ki kuv­vet­ler eşit ve
ara­da­ki açı 120° ol­du­ğun­dan 21N
   
F1 , F2 , F3 ve F4 kuv­vet­le­ri­nin bileşkesi, R = 21 N
olur.
3. İlk ola­rak 5v2 N luk kuv- Fx= 5N CEVAP E
45°
­ve­ti dik bi­le­şen­le­ri­ne ayı­ 45°
ra­lım.
Fy= 5N 5. Bi­leş­ke vektörü bul­mak için ön­ce 5 br ve 5v2 br lik
|F|= 5 2N vektörleri bi­le­şen­le­ri­ne ayır­mak ge­re­kir.
 
  2 Kx = K . cos37° = 5 . 0,8 = 4 br
Fx = F . cos45° = 5 2 . = 5N  
2
  Ky = K . sin37° = 5.0,6 = 3 br
2
Fy = F . sin45° = 5 2 . = 5N 
2 L = 5v2 br ise, açı 45° ol­du­ğun­dan,

Şim­di tüm kuvvetlerin top­la­mı­nı ko­lay­lık­la bu­la­bi­li­riz. Lx = 5 br ve


8N Ly = 5 br ola­rak ya­zı­la­bi­lir.
3 br
R
3N
7 br 4 br 5 br 2 br
1N 5N

2 br
4N
5N
4 br
5 br R
Bileşke kuvvetin büyüklüğü,
 Bi­leş­ke vektör,
R2 = 32 + 42 ⇒ | R| = 5 N olur.
R2 = 22 + 42 ⇒ R = 2v5 br olur.
CEVAP C CEVAP C

KUVVET VE HAREKET 3
 6. k 10. 4 br
K
K
K k=5 br
Mx Lx 4 br 4 br

53° 53°
60° 30° 60°
Ly 3 br
K L
3 br
Bir vektörün bi­le­şen­le­ri alı­nır­ken, vektörün ucun­ M M3
 
dan ek­sen­le­re pa­ra­lel­ler çi­zi­lir. Bu pa­ra­lel­le­rin M ve L bi­le­şen­le­ri­ne ay­rı­lır­sa, bi­leş­ke vektör, 2 br
ek­sen­le­ri kes­ti­ği nok­ta­lar vektörün bi­le­şen­le­ri­dir. ola­rak bu­lunur.
Bu­na gö­re, CEVAP C
30, 60, 90 üç­ge­nin­den 30° → Kk = 5 br ise,
90° → K, = 10 br
60° → K = 5v3 br olur. 11. F3
CEVAP E

IF1I = 8N M F1 =8 N
α M
7. K cis­minin y doğ­rul­tusun­da ha­re­ket ede­bil­me­si α α
için F kuvvetinin Fx bileşeni,
Fx = 4 – 1 = 3 N olmalıdır.

F kuvvetinin büyüklüğü,
Fx = F . sin37° IF2I = 6N IRI = 10 N F2 =6 N F3 =10 N
3 = F . 0,6 Şekil - Ι Şekil - ΙΙ
F = 5 N olur.
CEVAP D  
F1 ve F2 kuvvetlerinin bileşkesi,
R2 = (8)2 + (6)2
8. y y R2 = 100 ⇒ R = 10 N olur.
24N
R=10 2N olur.
Şekil-I de M cismi hareketsiz kaldığından,
6N 10N  
| F3| = | R| = 10 N olur.
8N K
• 18N
x
K
• 10N
x 
Şe­kil-II de F3 kuv­ve­ti ters çev­ril­di­ğin­de M cis­mi­ne
et­ki eden bi­leş­ke kuv­vet,
   
20N | RM| = F1 + F2 + F3
= 10 + 10
Şekil-I Şekil-II
= 20 N olur.
Şekil-II de görüldüğü gibi, K noktasal cismine etki CEVAP C
eden bileşke kuvvetin büyüklüğü 10 2 N olur.
CEVAP C
12.
2F
2F
9. Şekilde görüldüğü y
60°
gibi, K noktasal 2F 60° 60°
10N
5F
K
• 60°
3F
cismine etki eden |F1|=10N
30°30° R=2F
bileşke kuvvetin
60° 60°
K•
büyüklüğü 10N x
|F3|=10N 60°
olur.
30° R=10N 4F

|F2|=20N
Şekilde görüldüğü gibi, K noktasal cismine etki
eden bileşke kuvvetin büyüklüğü R = 2F dir.
CEVAP B CEVAP A

4 KUVVET VE HAREKET
 4. Şekilde görüldüğü gibi,
MODEL SORU - 4 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ    
K + L – M = 2K
123
1. IF1I = 3f 
K 2K

53° 127° IF3I = 6f olur. K L

R12 37°
143°

–M
IF2I = 4f
  CEVAP D
F1 ve F2 kuvvetlerinin bileşkesi,
2 = (3f)2 + (4f)2
R12 IF3I = 6f

R12 = 5f dir.
R nin büyüklüğü, I–F1 – F2 I = 5f
   
| R| = F3 – F1 – F2

| R| = 5f + 6f

| R| = 11f olur.
CEVAP E 
5. Şekilde görüldüğü gibi, M –L
2. vektörü Şekil-II de gösteri-
|F1+F2|=r K
len vektörlerden 2 numa-
ralı vektöre eşittir. K–L
L
|F1|=r |F2| = r
L–M
60° 60°
30° 30° –M

|F3|=r
CEVAP B
Ön­ce kuvvetler ara­sın­da­ki açı­yı bu­la­lım.
a + 2a + 2a + a = 180°
6a = 180°
a = 30° olur.
  
| F1+ F2| = | F3| = r dir.
R nin büyüklüğü,
   
R = F1 + F2 - 3 F3

R = r - (-3r)

R = 4r olur.
CEVAP E 6. K–R K
R
3.
K
–N
L

R1=K+L L
R2=M–N
M+R R
M

R3=L–M M
P N M–N
–M  
Şekilde görüldüğü gibi, II ve III vektörleri M – N
   vektörüne eşittir.
Şekilde görüldüğü gibi, |R2| = |R3| > |R1|
CEVAP A CEVAP D

KUVVET VE HAREKET 5
 4. y y
MODEL SORU - 5 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
c A
c B

1. A vektörünün bü- y

yüklüğü 8 br
 x x
c
| A|2 = A2x +A2y +A2z c
c
 6 br
| A|2 = 62 +82 + 102 x z
 10 br
| A|2 = 200  
A ve B vektörlerinin tüm bileşenlerinin büyüklük-
| A| = 10v2 br olur.
 z  
leri birbirine eşit olduğundan A ve B vektörlerinin
CEVAP B büyüklükleri,

2 2
|A |= c +c = 2c

2 2 2
| B |= c +c +c = 3c

eşitlikleri taraf tarafa oranlanırsa,

|A | 2c 2
= = olur.
|B| 3c 3

CEVAP B

    
2. A vektörü A = 2 a + b + c şeklinde tanımlandığın-
dan büyüklüğü, 5. Küpün kenar uzunluğu a ise hacmi V = a3 olur. Bu
durumda bir kenarın uzunluğu,
2 2 2
|A |= (2a) + b + c V = a3
2 2 2
= (2.2) + 3 + 5 64 = a3 ⇒ a = 4 cm
= 50 
olur. Bu değer bir vektörün ( R) bileşenlerine eşit
= 5 2 br olur. olduğundan bu vektörün büyüklüğü,
CEVAP C 
| R|2 = a2 + a2 + a2

| R|2 = 42 + 42 + 42

| R| = 4v3 cm olur.


CEVAP C

  
6. a , b ve c vektörleri küpün kenar uzunlukları oldu-
 ğundan büyüklükleri birbirine eşittir.
3. A vektörünün büyüklüğü,   
| a| = | b| = | c|
2 2 2 2
| A | = k + , = 3 + 4 = 5 br olur.
I. ifade doğrudur.

B vektörünün büyüklüğü,  
Şekilde a, b ve c vektörleri üç boyutlu olduğundan
2 2 2 2 2 2
| B |= k +, +m = 3 + 4 + 5 = 5 2 br üçüde birbirine diktir.
  
olur. Taraf tarafa oranlandığında, a⊥b⊥c

|A | 5 1 II. ifade doğrudur.

= = olur.
|B| 5 2 2   
a + b ≠ c olduğundan III. eşitlik yanlıştır.
CEVAP A
CEVAP D

6 KUVVET VE HAREKET
 ÇÖZÜMLER
Vektörler Test
1
 
1. K = – M dir. 5.
K
I. eşitlik doğrudur.
 
|N| = |2 L| dir. –L
M–L
II. eşitlik doğrudur.
  
M – L ! K dır. M
–L
III. eşitlik yanlıştır.
K–L+M=5br
CEVAP C
M 1birim

2. L+N=2M
1birim
M–K=L   
K
L Şekilde görüldüğü gibi, K – L + M vektörünün
–K N
L büyüklüğü 5 birimdir.
CEVAP A
K+L=M M

–M
N–M=K

6.
N L–M=–K L K

K–2L=–M
–M
   2L
Şekilde görüldüğü gibi, L – M = – K dır.
CEVAP B
M
–N

3. K M M M–N=K
N
M–N=–2K
2L
L
=L
K+M N+2L=–2K

K+L=N –N Şekilde görüldüğü gibi; I, II ve III eşitlikleri doğru-

dur.
K CEVAP E

Şekilde görüldüğü gibi; I, II ve III eşitlikleri doğru-

dur.
CEVAP E 7. Bileşke kuvvet F

v 3F olduğuna
göre aralarındaki
4. açı 60° dır. Ara-
K L
daki açı 120° 60°
L L+N=–M
olduğunda bileş- F
K+L=N N R
ke kuvvet,
F
K –M R = F olur.

K–M=2N
120°
Şekilde görüldüğü gibi; I, II ve III eşitlikleri doğru- F
dur.
CEVAP E CEVAP A

KUVVET VE HAREKET 7
 8. F2 kuvvetinin büyüklüğü,

F5 F2 = F1x

F4
 = F1 . sin30°
R
40 . 1
 =

F1
F3 3 2
 20
F2 = N olur.
3
CE­VAP B

Şekilde görüldüğü gibi, K noktasal cismi F3 kuvveti
doğrultusunda hareket eder.
CEVAP C

12.  
L F2
9. F3
 Ι
F3
 
 F4 F1
F2 
K F4 K

 
F1 R
 
F5 Şekilde görüldüğü gibi, F4 kuvveti kesikli çizgiler-
le gösterilen kuvvetlerden I numaralı kuvvettir.
 
Şekilde görüldüğü gibi, K noktasal cismi F2, F4 CEVAP A
kuvvetlerinin bileşkesi yönünde hareket eder.
CEVAP C

10. 13. 
F1

F5 
F2

F1
 
F4 K F3

F4

  R
F3 F2 
K Şekilde görüldüğü gibi, F4 kuvveti kesikli çizgiler-
le gösterilen kuvvetlerden 5 numaralı kuvvettir.

Şekilde görüldüğü gibi, F4 kuvveti kaldırılırsa, K CE­VAP E
noktasal cisminin hareket yönü değişmez.
CEVAP D

11.
F1
F1y 14.

30°

F2
F2 F1x
K
  
F1 in iki bi­le­şe­ni var­dır. Birisi F1x, di­ğe­ri ise F1y dir. 
R

F1

Bu du­rum­da bi­leş­ke kuv­vet F1y ye eşit olur. 
F3

F1y = R 
Şekilde görüldüğü gibi, F3 kuvveti kesikli çizgiler-
F1 . cos30° = 20 le gösterilen kuvvetlerden IV numaralı kuvvettir.
3 40 CE­VAP D
F1. = 20 ⇒ F1 = N
2 3

8 KUVVET VE HAREKET
 ÇÖZÜMLER
Vektörler Test
2
1. Verilen kuvvetlerin doğruluğunu 4. 
F1 F2
F2
uç uca ekleme metodunu kulla-
F4

narak inceleyelim.  F3
F1
F3

F5 K

 R
   F4
I. F1 + F3 = F2
       
F1 + F2 + F3 = 2 F2 F1 F2 Şekilde görüldüğü gibi; F1, F2, F3, F4 kuvvetleri-
  
I. yargı yanlıştır. nin bileşkesi R dir. Bu kuvvetlerden F1 ve F4 kuv-
F3 vetleri kaldırılırsa cisim yine aynı yönde hareket
eder.
   
II. F1 + F3 + F4 + F5 = 0 CEVAP D
     
F1 + F2 + F3 + F4 + F5 = F2
II. yargı yanlıştır.

F1
    F4 F3
III. F1 + F4 + F5 = – F3
III. yargı doğrudur. F5 5. 
F3
Bu durumda yalnız III. yargı doğrudur.
CEVAP C

K F5

2. F4 
 F1
F1
   

F2 Şekilde görüldüğü gibi; F1, F3, F4, F5 kuvvetleri-
K 
nin bileşkesi sıfırdır. Buna göre, F2 kuvveti kaldırıl-

R dığında cisim sabit hızla harekete devam eder.

F3 CEVAP B

Şekilde görüldüğü gibi, F3 kuvveti kesikli çizgiler-
le gösterilen kuvvetlerden 2 numaralı kuvvettir.
CEVAP B

  x+ y
3. 6. Tanımlanan x ve y vektörlerini z = vektö-
4
ründe yerine yazarsak,



F4 ( F 1 + 2 F 2 + F 3) + ( F 1 + 2 F 2 + 3 F 3)
F1 z=
P 4
K 
R
F1
 F 2
F3 
F2 z = 1 + F 3 vektörü bulunur.
2
z
 
Şekilde görüldüğü gibi, F4 kuvveti Şekil II de gös- Bu durumda z vektörü Şekil -II F3

terilen kuvvetlerden 3 numaralı kuvvettir. de gösterilen I nolu vektördür.

CEVAP C CEVAP A

KUVVET VE HAREKET 9
 7. a > b ise bi­leş­ke kuv­vet bü­yük kuv­ve­te da­ha ya­kın
     
F1 F3 F1 F3 ol­du­ğun­dan | F2| > | F3| tür.

R II­I. yar­gı doğ­ru­dur.

  
F2 0 F2 –R  0 CEVAP D
F4

11. kuzey
Şekil-Ι Şekil-IΙ
F1

Şekil II de görüldüğü gibi, F4 kuvveti 5 numaralı
kuvvettir. K
batı doğu
CEVAP E
F2

8. F5 kal­dı­rıl­dı­ğın­da cis-
F3
min hı­zı­nın ve yö­nün güney
F2
F1
na­sıl de­ği­şe­ce­ği­ni  
gö­re­bil­mek için bi­leş­ F5 F2 ve F3 kuv­vetle­ri şe­kil­de­ki kuv­vet­ler se­çil­di­ğin­
 F3 de cis­me et­ki eden net kuv­vet sı­fır olur ve ci­sim
ke kuv­ve­ti bu­lup F5 R F4
ku­zey - do­ğu yö­nün­de sabit hızla ha­re­ket ede­bi­lir.
ile kı­yas­la­mak ge­re­
  
kir. Bi­leş­ke kuv­ve­ti uç F2 ve F3 kuv­vet­le­ri­nin bi­leş­ke­si – F1 eşit­tir.
uca ek­le­me me­to­du ile +x yö­nün­de 1 bi­rim ola­rak I. yar­gı doğ­ru­dur.

bu­lu­nur. F5 kal­dı­rı­lır­sa bi­leş­ke kuv­vet +x yö­nün­de  
F2 ve F3 kuv­vet­le­ri­nin bi­leş­ke­si­nin x bi­le­şe­ni –1
2 bi­rim olur. Bu da cis­min ha­re­ket yö­nü­nün de­ğiş­
bi­rim­dir.
me­yip, hı­zı­nın ar­ta­ca­ğı­nı gös­te­rir.
CE­VAP E II. yar­gı doğ­ru­dur.

F1 kuv­ve­ti kal­dı­rıl­dı­ğın­da ci­sim gü­ney - ba­tı yö­nün­
9. 
F3 de ha­re­ket et­mez.
 

F2 F2+F3 II­I. yar­gı yan­lış­tır.
  
F1 F1+F2 CEVAP C

F2 12. z
 
F2+F3

F1 ILI = 4 br

F3

 
Şekilde görüldüğü gibi, F1 + F3 kuvveti Şekil II deki
y
kesikli çizgilerle gösterilen II vektörünün doğrultu-
IMI = 12 br
sundadır.
CEVAP B IK I = 3 br
x

10. K nok­ta­sal cis­mi den-­ F3 F2

  
K + L + M toplamının büyüklüğü,
ge­de ol­du­ğ un­d an
cis­me et­ki eden net 2 2 2
α β R= K +L +M
kuv­vet sı­fır­dır. Kuv­
yatay 2 2 2
vet vek­tö­rel bü­yük­ K = 3 + 4 + 12
lük ol­du­ğun­dan, = 9 + 16 + 144
  
F2 + F3 = – F1 olur. = 169
I. yargı doğrudur. F1 = 13 br olur.
F2 . sinb = F3 . si­na tür. CEVAP A

II. yar­gı yanl­ıştır.

10 KUVVET VE HAREKET
 ÇÖZÜMLER
Vektörler Test
3
1. Cismin y doğrultu- 5. Şekilde görüldüğü gibi, K
y
sunda hareket ede-     
K + L – N + M = M olur.
bilmesi için bileşke 123
F1 F2 2
kuvvetin x bileşeni 0 L
sıfır olmalıdır. 1 F3

K M
Bu koşulu sağlayan x
kuvvet, kesikli çizgi-
–N
lerle gösterilen kuv-
F4 CEVAP C
vetlerden 4 numaralı 5 4 3

kuvvettir.
6. 3F ile 4F kuvvetlerinin bi- 5F 4F
CEVAP D
leşkesi, 5F olur. Bileşke 3F
 kuvvetin 4F ile yaptığı açı
2. Şekilde görüldüğü gibi F4

F1 37°, 3F ile yaptığı açı 53°
kuvveti kesikli çizgilerle

olur. 3F ile 5F aynı yönlü 37°
gösterilen kuvvetlerden III F3  53°
F2 
F4 K olduğundan bu iki kuvvetin K
numaralı kuvvettir. 3F 67°
bileşkesi 8F olur.

CEVAP C

8F

3. p 8F
m Bu kuvvetin diğer 8F ile
3f
arasındaki açı,
30°
53° + 67° = 120° 60°
R K
k 3f
olduğundan, bileşke kuv- 60°
f 60° K
60°
.
, vet, R = 8F olur.
30° 30°

8F
n
2f
CEVAP D
7.
Önce zıt olan 3f ile f nin bileşkesi alınır. 2f kuvvet-
60°
leri arasındaki açı 120° olduğundan bileşke kuvvet |F1| = 20N
m yönünde, 3 0°
F2
3f – 2f = f olur. 3 0°

CEVAP C F3 60°

4. m kütleli noktasal cisim 

Verilen kuvvetler eşkenar üçgen oluşturduğundan,
 F4   
şekildeki R bileşke vektö-  | F1| = | F3| = |2 F2| olur.
 F5
R
rü yönünde hareket eder.  Bu durumda,
m F1
   
F1 ve F3 kuvvetleri kaldı- | F3| = 20 N, | F2| = 10 N olur.
rıldığında cismin hareket     
yönü değişmez. F1 + F3 = 2 F2 ⇒ | F1 + F3| = 20 N olur.

F3 
F2   
| F1 + F2 + F3| = 20 + 10 = 30 N olur.
CEVAP B CEVAP D

KUVVET VE HAREKET 11
 8. 

F2
11. F3
F1
F1
F1–F2
F1
0 F1+F3
F2
 F4
K F2
F3 F1

F3
R

L
Fd
Şekilde görüldüğü gibi, öteki iki kuvvet Şekil-II de
 
verilen kuvvetlerden K ve L kuvvetleridir.
CEVAP A I. yol:

Dengeleyici kuvvet bileşkeye eşit ve zıt yöndeki

kuvvettir.

Şekilde görüldüğü gibi, F4 kuvveti kesikli çizgilerle
9. gösterilen 5 numaralı kuvvettir.
+y

II. yol:
F2
R
x
____ y
____
    
R = F1 + F2 + F3 + F4: –2 2
 
F1 + F3 : 2 1
–x
• +x 
F1 K
+ F2 : –2 0
___________________________________
F3

Son iki eşit­lik (–) ile çar­pı­lıp top­lan­dı­ğın­da F4 kuv­
F5 ve­ti el­de edi­lir.
F4

–y
  x
____ y
____
        
F1, F2, F3, F4, F5 kuvvetleri etkisinde K cismi +y F1 + F2 + F3 + F4 : –2 2
 
yönünde hareket eder. – F1 + F3 : –2 –1
 
Bir süre sonra F1 kuvveti kaldırılırsa, cisim +y + – F2 : +2 0
yönünde harekete devam eder, hareket yönü ___________________________________
değişmez. 
  F4 : –2 1
CEVAP A
olur. Buda 5 nolu kuvvettir.
CE­VAP E

10. Şe­kil­de­ki tüm kuv­vet- 12.

F1
ler ara­sın­da­ki açı 90°
6N
dir. 6 N ile 8 N kuv­vet­ 8N F2
F4
le­ri­nin bi­leş­ke­si 10 N
dur. 10 N ile 24 N kuv­ R F3
•
vet­le­ri bir­bi­ri­ne dik­tir. 24N K
2
fS
R2 = (10)2 + (24)2
R2 = 100 + 576
R2 = 676
R = 26 N olur.
Şekilde görüldüğü gibi, cisme etki eden sürtünme
CEVAP E
kuvveti 2 numaralı kuvvettir.
CEVAP B

12 KUVVET VE HAREKET
 Adı ve Soyadı : .....................................
Sınıfı : ..................................... Bölüm
Numara : .....................................
Yazılı Soruları
Aldığı Not : .....................................
(Vektörler)
ÇÖZÜMLER

  
1. Önce F3 vektörünü bileşenlerine ayıralım. b) M ile N arasındaki açı 90° M
ve büyüklükleri eşit oldu-
F = 8 2 . cos45°
3x F3 = 8v2N ğundan, M+N
F3y=8N
2  
=8 2. M + N vektörünün büyüklü-
2
= 8N ğü; N

F = 8 2 . sin45° 45°  
3y 45° | M + N| = v2 . 3v2
2 F3x= 8N
=8 2.
2 = 6 br olur.
= 8N
    8N 8N R=16N
a) R =F1 + F2 + F3
  
R = 16 N olur
. 8N 8N c) K ile Ny birbirini götürür.
   |K|=3br
R=16v2N 16N K + N = Nx
    8N 8N
b) R =F1 – F2 + F3   
 | K + N| = | Nx| = 3 br N x =3br
R = 16v2 N 8N
olur. 8N olur.
16N
N =3v2br
    8N N y =3br
c) R =F2 + F3 – F1

R = 0 olur. 8N 8N

  
8N d) | M + N - L| = 6 + 4
M N
    8N
d) R =F1 + F2 – F3 = 10 br
 R=16N M+N –L
R = 16 N olur. 8N olur.
8N

|M + M|=6br |–L |=4br

8N

 
2. a) K ile L arasındaki açı 90° olduğundan Pisagor
teoremi kullanılarak bileşke bulunabilir. 3. Kuvvetler arasındaki açı 3q = 360° ⇒ q = 120° dir.
    a)
| K + L|2 = K2 + L2 F3

 
| K + L|2 = 32 + 42 K=3 br F1 + F3 60°
 2 F2
60°
| K + L| = 9 + 16
K+L
 
| K + L|2 = 25 F1
       
| K + L| = 5 br olur. L=4 br F1 + F3 = - F2 ⇒ F1 + F2 + F3 = 0 olur.

KUVVET VE HAREKET 13
 b) F3 4. 20v2 br lik vektörlerin y
R=40 br
ara­sın­da­ki açı 90° ol­
–F2 20v2 br 20v2 br
F2 du­ğun­dan bi­leş­ke vek-
60°
60°
törün bü­yük­lü­ğü 40 br 45° 45° x
–F3 30 br
olup, +y yö­nün­de­dir.
F1 θ

N
Çi­zim­den de gö­rül­dü­ğü gi­bi,
  
- F2 + (- F3) = F1 
a) Gö­rül­dü­ğü gi­bi N vek- 40 br
R=50 br
   
F1 + (- F2 - F3) = 2 F1 ol­du­ğun­dan törü zıt vektör ol­du­
    ğun­dan bü­yük­lü­ğü θ
| F1 - F2 - F3| = |2 F1| = 8 N olur.
50 br e eşit­tir. 30 br
 θ
| N| = 50 br olur.
N

c) –F2 30 3
F2 b) tani = = & i = 37° olur.
60° 40 4

2F1 -F2 2F1

 
2 F1 ile - F2 kuvvetleri ara­sın­da­ki açı 60° dir.
 
|2 F1 - F2|2 = (2F)2 + (F)2 + 2.(2F).(F).cosq
  5.
|2 F1 - F2|2 = (2.4)2 + (4)2 + 2.(2.4).4.cos60° 
K R

1 F1
= 64 + 16 + 64 . 
F4
2
 
F2 F3
= 80 + 32
  
= 112 ⇒ |2 F1 - F2| = 4v7 N olur. Şekilde görüldüğü gibi, F4 kuvveti kesikli çizgilerle
gösterilen kuvvetlerden 2 numaralı kuvvettir.

d) F2
60°

F3
– F3
2 F 2–
2

6.
 F F F 
I F2 - 3 I2 = (F2)2 + ( 3 )2 + 2.F2. 3 cos60° F1
2 2 2

1
= (4)2 + (2)2 + 2 . 4 . 2 . 0 F2
2 
 F3
= 16 + 4 + 8 K F4

= 28
 F
I F2 - 3 I = 2v7 N olur. 
2 Şekilde görüldüğü gibi, F4 kuvveti kesikli çizgilerle
gösterilen kuvvetlerden 5 numaralı kuvvettir.

14 KUVVET VE HAREKET
7.  
–R 10. F2 ve F4 kuv­vet- y IF3I=5N
F4
K K le­ri zıt yön­lü
IF4I=5N
R F3 ol­d uk­l a­r ın­d an
F3 F1 F1 iki­si­nin bi­leş­ke­si IF2I=10N
 
5 N, F1 ve F3
F2 F2
kuv­v et­le­r i zıt
Şekil-I Şekil-II x
yön­lü ol­duk­la­

Şekil-II de görüldüğü gibi, F4 kuvveti kesikli çizgi- rın­dan bu iki­si­
lerle gösterilen kuvvetlerden 1 numaralı kuvvettir. nin bi­leş­ke­si de
z
5 N olur.
IF1I=10N

5N
Bu iki kuv­vet ara­sın­da­ki açı 90°
.

ol­du­ğun­dan bi­leş­ke kuv­vet,

8. Ön­ce zıt yön­lü kuv­vet­le­rin 30N
R = 5 2 N olur.
bi­leş­ke­si­ni bu­la­lım. 20N
5N
R

Eğer q açı­sı 0° olur­sa, 10N

2 2
R= (20) + (15) 20
R

= 625

= 25 N olur. 15

Eğer q açı­sı 90° olur­sa, 20 15

R = 20 + 15 = 35 N olur­.

Öy­ley­se bi­leş­ke kuv­ve­tin bü­yük­lü­ğü 25 < R < 35

de­ğer­le­ri ara­sın­da­dır.

9. F1

M F2

1 2 3 4 5

Cis­min +x yö­nün­de ha­re­ket 2

ede­bil­me­si için y doğ­rul­tu­
2 3
sun­da­ki net kuv­ve­tin sı­fır ol­
ma­sı ge­re­kir. 1 no­lu kuv­vet 2
uy­gu­lan­dı­ğın­da ci­sim –x yö­
nün­de ha­re­ket ede­bi­li­ce­ğin­ 1
den 1 no­lu kuv­vet üçün­cü
kuv­vet ola­maz.

KUVVET VE HAREKET 15
16 KUVVET VE HAREKET