Standardet Kombëtare të Kontabilitetit të Përmirësuara

SKK 5
Aktivet afatgjata materiale dhe aktivet afatgjata jomateriale

Pg.
STANDARDI KOMBËTAR I KONTABILITETIT NR. 5 – AKTIVET AFATGJATA MATERIALE DHE AKTIVET AFATGJATA JOMATERIALE - I PËRMIRËSUAR

PËRMBAJTJA Paragrafët

OBJEKTIVI DHE BAZAT E PËRGATITJES 1-3

FUSHA E ZBATIMIT 4-6

PËRKUFIZIMET KRYESORE 7
TRAJTIMI KONTABËL PER PËR AKTIVET AFATGJATA MATERIALE 8 - 46

Njohja 8 - 10
Matja fillestare 11 - 17
Vlerësimi i mëpasshëm 18
Modeli i kostos 19
Modeli i rivlerësimit 20 - 28
Vlera e amortizueshme dhe amortizimi 29 - 42
Përmirësimet, riparimet dhe mirëmbajtja 43 - 46

TRAJTIMI KONTABËL PËR AKTIVET AFATGJATA TË INVESTUARA 47 - 54

Përkufizimi dhe njohja fillestare e aktiveve afatgjata materiale të investuara 47 - 49

Matja fillestare 50 - 51
Vlerësimi i mëpasshëm 52
Transferimet 53 - 54

TRAJTIMI KONTABËL PER PËR AKTIVET AFATGJATA JOMATERIALE 55 - 72

Njohja 55 - 56
Matja fillestare 57 - 65
Vlerësimi i mëpasshëm 66 - 72

ÇREGJISTRIMI I AKTIVEVE AFATGJATA MATERIALE DHE JOMATERIALE 73 – 76

AAM DHE AAJM TË MBAJTURA PËR SHITJE 77 – 81

ZHVLERËSIMI I AKTIVEVE AFATGJATA MATERIALE DHE JOMATERIALE 82 – 105

Parimet e përgjithshme 82 - 84
Treguesit e zhvlerësimit 85 - 88
Matja e shumës së rikuperueshme 89 - 91
Vlera e drejtë pakësuar me kostot për shitje 92
Vlera në përdorim 93 - 98
 Njohja dhe matja e humbjes nga zhvlerësimi për një njësi gjeneruese të parasë 99 - 101
Kërkesa shtesë për zhvlerësimin e emrit të mirë 102
Zhvlerësimi i aktiveve 60 - 62
Përcaktimi i nevojës për testin e zhvlerësimit 63 - 65
Testi i zhvlerësimit 66 - 73
Testi i zhvlerësimit të njësisë gjeneruese të parasë dhe emrit të mirë 74 - 78
Rimarrja e humbjes nga zhvlerësimi 103
Rimarrja për një njësi gjeneruese të parasë 104
Rimarrja për një aktiv të veçantë të zhvlerësuar 105

PARAQITJA NË PASQYRËN E POZICIONIT FINANCIAR BILANC DHE NË PASQYRËN E TË ARDHURAVE DHE SHPENZIMEVE 106 - 107

SHËNIMET SHPJEGUESE 108 - 114

DATA E HYRJES NË ZBATIM 115

KRAHASIMI ME STANDARDET NDËRKOMBËTARE TË RAPORTIMIT FINANCIAR PËR NJËSITË EKONOMIKE TË VOGLA DHE TË MESME 116

BAZA E KONKLUZIONEVE

UDHEZUES PËR ZBATIMIN E SKK 5

OBJEKTIVI DHE BAZA E PËRGATITJES

1 Objektivi i Standardit Kombëtar të Kontabilitetit 5, Aktivet afatgjata materiale dhe aktivet afatgjata jomateriale (―SKK 5‖ ose
―Standardi‖), i nxjerrë dhe miratuar nga Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit dhe i shpallur nga Ministria e Financës, është të vendosë
rregullat e kontabilizimit dhe dhënia e parimeve të njohjes, matjes dhe vlerësimit të mëpasshëm të aktiveve afatgjata materiale dhe
aktiveve afatgjata jomateriale si dhe të shpjegimeve të nevojshme në pasqyrat financiare të përgatitura në përputhje me Standardet
Kombëtare të Kontabilitetit të Shqipërisë. Këto standarde bazohen në parimet e kontabilitetit dhe raportimit, të pranuara në shkallë
ndërkombëtare, kërkesat e përgjithshme të të cilëve përshkruhen në Ligjin nr. 9228, ―Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare‖, të
ndryshuar, nxjerrë në prill 2004.
2 SKK 5 mbështetet në një numër standardesh ndërkombëtare të kontabilitetit, përfshirë SNK 16 Aktivet afatgjata materiale, SNK 38 Aktive
jomateriale, SNK 36 Zhvlerësimi i aktiveve, SNK 23 Kostot e huamarrjeve dhe SNRF 5 Aktivet afatshkurtra të mbajtura për shitje dhe
aktivitetet e ndërprera. SKK 5 është ndryshuar për t‘u bërë i krahasueshëm me Seksionin 16 Aktivet afatgjata materiale të investuara,
Seksionin 17 Toka, Ndërtesa, Makineri dhe Pajisje, Seksionin 18 Aktivet afagjata jomateriale përveç emrit të mirë, Seksionin 25 Kostot e
huamarrjes, Seksionin 27 Zhvlerësimi i aktiveve, të Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar për Njësitë e Vogla dhe të
Mesme (SNRF për NVM). Një tabelë korresponduese e paragrafëve të Standardit me paragrafë të Standardit Ndërkombëtare të Raportimit
Financiar të Njësive të Vogla dhe të MësmeSNRF për NVM, është dhënë në paragrafin 116. Për rastet, të cilat nuk janë trajtuar në mënyrë
të drejtpërdrejtë nga SKK 5 ose ndonjë SKK tjetër, drejtuesit e njësisë ekonomike raportuese duhet që, me miratimin e Këshillit Kombëtar
të Kontabilitetit, të aplikojnë politika të tilla që sigurojnë një pasqyrim të vërtetë e të besueshëm të pozicionit financiar, performancës
financiare, dhe të ndryshimeve në të pozicionin financiar dhe fluksit të parasë dhe të kapitalit të njësisë ekonomike raportuese, siç
kërkohet në nenin 9 të Ligjit nr. 9228, ―Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare‖, të ndryshuar, nxjerrë në prill 2004.
3 Pasqyrat financiare do të përgatiten mbi bazën e konceptit të materialitetit. Standardet Kombëtare të Kontabilitetit nuk do të zbatohen për
zërat jomaterialë. Parimi i materialitetit përkufizohet dhe sqarohet në paragrafët 40 deri 90 të SKK 1.
 FUSHA E ZBATIMIT
4 Objektivi i këtij standardi është të përshkruajë trajtimin kontabël, paraqitjen e pasqyrave financiare dhe shënimeve shpjeguese, në lidhje
me aktivet afatgjata materiale (AAM) dhe aktivet afatgjata jomateriale (AAJM)

Ky Standard do të përdoret për:

(a) trajtimin kontabël të aktiveve afatgjata materiale

(b) trajtimin kontabël të aktivetve afatgjata materiale për investimtë investuara

(c) trajtimin kontabël të aktiveve afatgjata jomateriale, përveç emrit të mirë.

(d) trajtimin kontabël të aktiveve afatgjata materiale dhe aktiveve afatgjata jomateriale të mbajtura për shitje.

5 Ky standard nuk zbatohet për

(a) aktivet biologjike (shih SKK 13 Aktivet biologjike)

(b) aktivet financiare (shih SKK 3 Instrumentet financiare)
(c) emrin e mirë (shih SKK 9 Kombinimet e bizneseve dhe konsolidimi)
(d) të drejtat minerare dhe rezervave minerale, të tilla si nafta, gazi natyror dhe burime jorigjeneruese të ngjashme

6 Ky standard përfshin edhe trajtimin kontabël të zhvlerësimit të aktiveve afatgjata materiale dhe jomateriale përveç emrit të mirë.
6 Për AAM e dhëna/marra me qira, përveç këtij Standardi do të përdoren edhe rregullat e përshkruara në SKK 7. Ndërsa SKK 9 dhe SKK
10 do të përdoren për kontabilizimin e aktiveve të përftuara nga grantet qeveritare ose kombinimet e bizneseve.
PËRKUFIZIMET KRYESORE
7 Më poshtë jepen përkufizimet e disa termave kryesore të përdorura në këtë standard:

Aktivet afatgjata materiale (ose AAM) janë aktive materiale që:

(a) përdoren nga njësia ekonomike për prodhimin e mallrave, kryerjen e shërbimeve apo për t‘ua dhënë me qira palëve të treta, ose
përdoren për qëllime administrative, ose mbahen për rritje të çmimit dhe
(b) priten të përdoren në më shumë se një periudhë kontabël.

Aktive afatgjata jomateriale (AAJM) janë aktive të identifikueshme jomonetare pa përmbajtje fizike, të mbajtuara për qëllim prodhimin e
produkteve ose furnizimin e mallrave ose shërbimeve, për t‘ua dhënë me qira të tretëve ose për qëllime administrative. Një aktiv i tillë
është i identifikueshëm kur:

(a) është i ndashëm, dmth i aftë për të qenë i ndarë nga njësia ekonomike dhe shitet, transferohet, liçensohet, jepet me qira ose
shkëmbehet, ose individualisht ose së bashku me një kontratë të lidhur, aktiv ose detyrim, ose

(b) lind nga të drejtat kontraktuale ose të tjera ligjore, pavarësisht nëse këto të drejta janë të transferueshme ose të ndara nga njësia
ekonomike ose nga të drejtat dhe detyrimet e tjera.

Aktivet afatgjata, të mbajtura për shitje, janë elemente të AAM-së ose AAJM-së, që ka shumë mundësi të shiten brenda 12 muajve të
ardhshëm.

Amortizimi është shpërndarja sistematike e vlerës së amortizueshme të një AAM-je ose një aktivi afatgjatë jomaterial AAJM-je përgjatë
jetës së tij të dobishme.

Vlera e amortizueshme është kostoja e një aktivi ose një vlerë tjetër që zëvendëson koston, minus vlerën e rikuperueshme të aktivit.

Jeta e dobishme është:

(a) periudha, gjatë të cilës një aktiv pritet të përdoret nga njësia;
(b) numri i produkteve (ose njësi të tjera të ngjashme) që njësia pret të përftojë nga përdorimi i aktivit.

Kostoja është shuma e parave (ose ekuivalenteve të parave) e paguar, ose vlera e drejtë e mjeteve aktiveve të tjera, të dhëna për të blerë
ose prodhuar një aktiv. në kohën e blerjes apo të prodhimit të tij.

Vlera e rikuperueshme është shuma e vlerësuar që njësia pret të përftojë nga një aktiv në fund të jetës së tij të dobishme, pas zbritjes së
kostos së nxjerrjes nga përdorimi.

Amortizimi i akumuluar është pjesa e amortizueshme e një aktivi, tashmë e amortizuar dhe e njohur si shpenzim.

Kostot e huamarrjeve janë kostot e interesit dhe kosto të tjera të njësisë, të shpenzuara për huamarrjen e fondeve, të tilla si tarifat e
shërbimeve, komisionet bankare, diferencat e këmbimit, që rrjedhin nga huamarrjet në monedhë të huaj në atë masë që ato konsiderohen
si një rregullim i kostove të interesit në lidhje me marrëveshjet e huave dhe kosto të tjera që lidhen drejtpërdrejt me huamarrjet.

Humbja nga zhvlerësimi është shuma, me të cilën vlera kontabël e një aktivi ose një njësie gjeneruese parash e tejkalon shumën e tij të
rikuperueshme

Vlera e drejtë është shuma, me të cilën mund të shkëmbehet një aktiv ose mund të shlyhet një pasiv ndërmjet palëve të mirinformuara, të
vullnetshme e të palidhura me njëra-tjetrën.
Vlera e drejtë është çmimi që do të pranohej për të shitur një aktiv ose që do paguhej për të transferuar një pasiv, në një transaksion të
zakonshëm midis pjesëmarrësve të tregut, në datën e matjes.
 Vlera kontabël neto është shuma, me të cilën një aktiv njihet në bilanc pasqyrën e pozicionit financiar (pasi zbritet amortizimi i akumuluar
dhe humbjet e mundshme nga zhvlerësimi).

Shuma e rikuperueshme është vlera më e lartë midis vlerës së drejtë të një aktivi (pakësuar me koston e shitjes) dhe vlerës së tij në
përdorim.

Kostot e shitjes janë kostot-shtesë që lidhen drejtpërdrejt me shitjen e një aktivi ose të njësisë gjeneruese të parasë, duke përjashtuar
koston financiare dhe tatim fitimin.

Vlera në përdorim është vlera aktuale e flukseve të ardhshme të vlerësuara të parasë, që pritet të vijnë nga përdorimi i një aktivi ose nga
dalja e tij jashtë përdorimit në fund të jetës së tij të dobishme.

Njësia gjeneruese e parasë është grupi më i vogël i identifikueshëm i aktiveve që gjenerojnë parà, të cilat janë kryesisht të pavarura nga
hyrjet e parave nga aktive të tjera.

Shembuj të aktiveve jomateriale janë programet kompjuterike, markat, patentat, licencat, të drejtat e përdoruesit, listat e klientëve dhe
aktive të tjera të ngjashme. Në raste të caktuara, një aktiv mund të ketë karakteristika si të AAM-së ashtu edhe të aktiveve jomateriale. Në
të tilla raste, një aktiv duhet të klasifikohet në varësi të karakteristikave më dominuese. Për shembull, një program kompjuterik (softëare)
përfshihet në AAM, nëse ai është pjesë përbërëse e pajisjeve kompjuterike (hardëare) përkatëse. Kur programi kompjuterik nuk është
pjesë përbërëse e vetë kompjuterit, atëherë ai trajtohet si aktiv jomaterial
Kostot e huamarrjeve përbëhen nga interesi, amortizimi i primeve ose skontove të huave, tarifat e shërbimeve, në lidhje me marrëveshjet e
huave dhe kosto të tjera që lidhen drejtpërdrejt me huamarrjet. Kostot e huamarrjeve përbëhen gjithashtu dhe nga interesat e shpenzimet
financiare, që lidhen me marrëveshjet e qirasë financiare dhe instrumente të tjera të borxhit.
TRAJTIMET KONTABËL PËR AKTIVET AFATGJATA MATERIALE (AAM)
Njohja dhe vlerësimi fillestar
Njohja
8 Njësia ekonomike njeh koston e një zëri të Një aktiv afatgjatë jomaterial (AAJM) AAM-ve si një aktiv, njihet në bilanc nëse dhe vetëm
nëse:

(a)ky aktivi kontrollohet nga njësia ekonomike raportuese;

(b)është e mundur që, përfitime të ardhshme ekonomike nga përdorimi i aktivit do të hyjnë në njësinë ekonomike raportuese;
(c)kostoja e aktivit mund të matet me besueshmëri.

Regjistrimi fillestar i AAM-së bëhet zakonisht në momentin e përftimit të tij nga blerja apo prodhimi.
9 Pjesët e këmbimit dhe instrumentat dhe veglat e punës mbahen zakonisht si inventar dhe ngarkohen në shpenzime kur ato konsumohen.
Megjithatë, pjesët kryesore të këmbimit dhe pajisjet rezervë janë aktive afatgjata materiale kur një njësi ekonomike pret për t'i përdorur
ato gjatë më shumë se një periudhe. Në mënyrë të ngjashme, në qoftë se pjesët e këmbimit dhe instrumentat dhe veglat e punës mund të
përdoren vetëm në lidhje me një zë të aktiveve afatgjata materiale, ata konsiderohen si të tillë.
10 Toka dhe ndërtesat janë aktive të ndara, dhe një njësi ekonomike do t‗i trajtojë ato veç e veç, edhe kur ato blihen së bashku.
Matja fillestare
11 Një element i AAM-së, që plotëson kriteret për njohje si aktiv në bilanc pasqyrën e pozicionit financiar (shih paragrafin 20 të SKK 1),
matet me kosto. Në kosto ku përfshihet:

(a) kostoja e blerjes (përfshirë edhe taksat e importit dhe taksa të tjera të parimbursueshme, pasi të zbritendhe zbritur skontot tregtare dhe
rabatet);
(b) kosto të tjera të drejtpërdrejta, që lidhen me sjelljen e aktivit në vendndodhjen dhe kushtet e nevojshme për funksionimin e tij, sipas
qëllimeve të njësisë (përfshirë koston e prodhimit të aktivit, nëse ka të tilla kosto, kostot e përgatitjes së terrenit, livrimin fillestar dhe
trajtimin, instalimin dhe montimin, dhe testimin e tij).
(c) kostoja e vlerësuar fillestare e çmontimeve të ardhshme të një aktivi dhe të kthimit të terrenit, në të cilin ai ndodhet, në gjendjen
fillestare, nëse vlerësimi i tyre përputhet me politikat për krijimin e një provizioni, siç përshkruhet në SKK 6.
Kostot e drejtpërdrejta janë kostot e nevojshme për ta sjellë aktivin në vendndodhjen dhe kushtet e nevojshme për funksionimin e tij, të
cilat përfshijnë:

(a) pagesat e projektimit të një aktivi dhe pagesa të tjera të ngjashme;

(b) pagat,tatimet dhe kontributet përkatëse paguara punonjësve në lidhje me ndërtimin e aktivit;
(c) materialet dhe mjetet e përdorura në ndërtimin e një aktivi (duke përfshirë amortizimin e aktiveve afatgjata të përdorura për ndërtimin
e tij);
(d) kostot e transportit, që lidhen me sjelljen e aktivit në vendin e shfrytëzimit;
(e) kostot që lidhen me përgatitjen e terrenit dhe instalimin e aktivit;
(f) kostot e testimit, nëse aktivi funksionon në mënyrën e duhur (minus të ardhurat neto nga shitja e produkteve të prodhuar gjatë
testimit);
(g) çdo tarifë për shërbime profesionale, që lidhet me blerjen/marrjen e një aktivi (për shembull shërbimet e noterizimit, pagesat
shtetërore).

12 Të ardhurat dhe shpenzimet që krijohen si rezultat i aktiviteteve të rastësishme gjatë ndërtimit apo zhvillimit të një aktivi afatgjatë
material njihen në pasqyren e të ardhurave dhe shpenzimeve në qoftë se këto aktivitete nuk janë të nevojshme për ta sjellë zërin në
vendndodhjen dhe kushtet operacionale të paramenduara.
13 Nëse pagesa për AAM shtyhet përtej afateve normale të kredive për pagesë, në përcaktimin e kostos së aktivit merret në konsideratë vlera
aktuale e pagesës. Diferenca mes vlerës nominale dhe vlerës aktuale njihet si një shpenzim interesi përgjatë afatit të pagesës.
14 Një njësi ekonomike duhet të njohë të gjitha kostot e huamarrjes si shpenzim në fitim ose humbje në periudhën në të cilën ato janë kryer,.
me përjashtim të rasteve kur kostot e huamarrjes kapitalizohen në përputhje me paragrafin 15.
Nëse për prodhimin ose krijimin e një AAM-je duhet një kohë më e gjatë dhe, nëse kjo financohet nga një hua (ose ndonjë instrument
tjetër borxhi), kostot e huamarrjes (duke përfshirë interesin), që lidhen drejtpërdrejt me prodhimin ose krijimin e aktivit, mund të
kapitalizohen si pjesë e kostos së atij aktivi.
Kapitalizimi i kostos së huamarrjes fillon në kohën kur ato shpenzime kryhen (d.m.th. kur merret huaja) dhe kur ka filluar procesi i
prodhimit ose ndërtimit të aktivit. Kapitalizimi i kostos së huamarrjes ndërpritet kur aktivi është gati ose prodhimi i tij është ndërprerë për
 një periudhë të gjatë kohe.
Njësia ekonomike nuk mund t‘i kapitalizojë kostot e huamarrjes në mënyrë të përzgjedhur, d.m.th. vetëm për disa elemente të caktuara të
AAM-së. Në rast se njësia preferon të mos i kapitalizojë kostot e huamarrjes, kjo nuk duhet bërë për asnjë aktiv ose huamarrje. Nëse
njësia vendos t‘i kapitalizojë kostot e huamarrjes, ajo duhet ta bëjë këtë për të gjitha aktivet, siç përshkruhet në paragrafin 15.
15 Nëse aktivi merret/përfitohet në këmbim të një aktivi tjetër jomonetar, ose grup aktivesh, ose të një kombinimi aktivesh monetare me
aktive jomonetare, kostoja e aktivit të blerë matet me vlerën e drejtë, përveç rasteve kur:

(a) vlera e drejtë e aktiveve të dhëna dhe atyre që merren nuk mund të përcaktohet në mënyrë të besueshme;
(b) veprimi i këmbimit nuk ka përmbajtje komerciale (për shembull, kur aktivet e shkëmbyer janë të ngjashme).

Në të dyja rastet e lartpërmendura, (a) dhe (b), kostoja e aktivit të marrë është vlera kontabël e aktivit të dhënë.
Në se një njësi ekonomike raportuese është në gjendje të përcaktojë me besueshmëri vlerën e drejtë, si të aktivit të dhënë ashtu dhe të
aktivit të marrë, atëherë kostoja e aktivit të marrë do të jetë vlera e drejtë e aktivit të dhënë. Kur vlera e drejtë e aktivit të marrë është më e
besueshme, atëherë ajo do të shërbejë për të vlerësuar koston e tij.
16 Nëse përbërësit kryesorë të një AAM-je përbëhet nga pjesë të veçanta të identifikueshme mekanë, në mënyrë të konsiderueshme, jetë të
dobishme të ndryshme, këto pjesë duhet të njihen fillimisht si elemente të veçanta të AAM-së, duke caktuar norma amortizimi të veçanta
për secilin prej tyre, në varësi të jetës së tyre të dobishme.
Në shpërndarjen e kostos midis pjesëve të veçanta do të kihet parasysh koncepti i materialitetit, për shembull për pjesët me kosto
jomateriale nuk është nevoja që ato të njihen veças, edhe nëse ato kanë jetë të dobishme të ndryshme.
17 Përcaktimi i kostos së AAM-së, të marra nga grantet qeveritare, do të bëhet në përputhje me SKK 10 Grantet dhe forma te tjera te
ndihmes. Përcaktimi i kostos së AAM-së, të marra me qira financiare, do të bëhet në përputhje me SKK 7 Kontabilizimi i qirave.
Përcaktimi i kostos së AAM-së, të përftuara nga kombinimet e bizneseve, do të bëhet në përputhje me SKK 9 Kombinimet e bizneseve
dhe konsolidimi.
Vlerësimi i mëpasshëm
18 Njësia ekonomike do të zgjedhë si politikë të saj kontabël ose modelin e kostos (i cili shpjegohet në paragrafin 19), ose modelin e
rivlerësimit (i cili shpjegohet në paragrafët 20-28 ) dhe do të zbatojë atë model për të gjithë klasën e AAM-së që vlerësohet.
Modeli i kostos
19 Në pasqyrën e pozicionit financiarbilanc, një element i AAM-së paraqitet me kosto minus amortizimin e akumuluar dhe ndonjë humbje të
akumuluar nga zhvlerësimi.
Modeli i rivlerësimit
20 Një klasë AAM, vlera e drejtë e së cilave mund të matet me besueshmëri, paraqitet në në pasqyrën e pozicionit financiar me shumën e
rivlerësuar, e cila është vlera e drejtë në datën e rivlerësimit minus amortizimin e akumuluar të mëpasshëm dhe humbjet e akumuluara të
mëpasshme nga zhvlerësimi. Rivlerësimet duhet të kryhen rregullisht, në mënyrë që vlera kontabël të mos ndryshojë materialisht nga
vlera që do të rezultonte nëse vlerësimi i AAM, në datën e bilancit raportimit do të bëhej me vlerën e drejtë.
21 Vlera e drejtë e truallit dhe ndërtesave zakonisht përcaktohet mbi bazën e treguesve të tregut nëpërmjet vlerësimeve të kryera nga
vlerësues profesionistë të kualifikuar. Vlera e drejtë e elementeve të AAM-së është zakonisht vlera e tyre e tregut, e përcaktuar nga
vlerësuesit.
22 Frekuenca e rivlerësimeve varet nga ndryshimet në vlerat e drejta të AAM-së që rivlerësohen. Kur vlera e drejtë e një aktivi të rivlerësuar
 ndryshon materialisht nga vlera kontabël, atëherë nevojitet të kryhet një rivlerësim tjetër. Disa elemente të AAM-së pësojnë ndryshime të
ndjeshme e të paqëndrueshme në vlerat e tyre të drejta, kështu që ata kanë nevojë për rivlerësime vjetore. Rivlerësime të tilla të shpeshta
janë të panevojshme për ato elemente të AAM-së, vlera e drejtë e të cilave nuk pëson ndryshime të ndjeshme. Për këtë kategori është i
mjaftueshëm një rivlerësim në çdo tre ose pesë vjet.
23 Kur rivlerësohet një element i AAM-së, amortizimi i akumuluar në datën e rivlerësimit eliminohet kundrejt vlerës kontabël bruto të aktivit
dhe vlera neto rideklarohet me shumën e rivlerësuar të aktivit, ose rivlerësohen dhe vlera historike dhe amortizimi i akumuluar.
Shuma/vlera e rregullimit, që vjen nga rideklarimi ose eliminimi i amortizimit të akumuluar, përfaqëson shtimin ose pakësimin e vlerës
kontabël, e cila kontabilizohet në përputhje me paragrafët 26 dhe 27.
24 Nëse rivlerësohet një element i AAM-së, atëherë duhet të rivlerësohet e gjithë klasa e AAM-së ku bën pjesë ky element.
Një klasë AAM është një grupim i aktiveve që kanë natyrë dhe përdorim të njëjtë për njësinë. Më poshtë jepen shembuj të klasave të
veçanta:
(a)trualli (përfshirë toka bujqësore);
(b) ndërtesa;
(c)makineri, linja teknologjike;
(d) anije;
(e)avionë;
(f) mjete motorike;
(g) mobilie dhe orendi;
(h) pajisje zyre;
(i) programe dhe pajisje informatike;
(j) të tjera.
25 Të gjitha elementet e një klase AAM rivlerësohen në të njëjtën kohë për të shmangur rivlerësimet e përzgjedhura të aktiveve, si dhe
raportimin në pasqyrat financiare të shumave që janë një përzierje e kostove dhe vlerave të drejta në data të ndryshme.
26 Në se vlera kontabël e një aktivi afatgjatë material rritet, si rezultat i rivlerësimit, kjo rritje kreditohet drejtpërdrejt në kapitalet e veta nën
zërin ―tepricë nga rivlerësimi‖. Por shuma e rivlerësimit njihet si e ardhur në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve, për sa kohë dhe
në atë masë që ajo anulon humbje nga rivlerësimi i të njëjtit aktiv në periudhat kontabël paraardhëse.
27 Nëse vlera kontabël e një aktivi afatgjatë material zvogëlohet, si rezultat i rivlerësimit, ky zvogëlim njihet si shpenzim në pasqyrën e të
ardhurave dhe shpenzimeve. Por shuma e humbjes nga rivlerësimi debitohet drejtpërdrejt në kapitalet e veta nën zërin ―tepricë nga
rivlerësimi‖, për sa kohë dhe në atë masë që ajo kompenson një gjendje kreditore që mund të ekzistojë nga rivlerësime të mëparshme të
këtij aktivi.
28 Teprica nga rivlerësimi, e përfshirë në kapitalet e veta për një element të AAM-së, duhet të kalohet te fitimet e pashpërndara përgjatë jetës
së dobishme të aktivit afatgjatë material. Teprica e transferuar çdo vit është diferenca mes amortizimit të llogaritur mbi bazën e vlerës
kontabël të rivlerësuar të aktivit dhe amortizimit të llogaritur, bazuar mbi koston fillestare të aktivit. Të gjitha tepricat e tjera (nëse ka), të
mbetura nga rivlerësimi, duhet të transferohen te fitimet e pashpërndara kur aktivi afatgjatë material çregjistrohet. Transferimet nga
tepricat e rivlerësimeve në fitimet e pashpërndara nuk bëhen nëpërmjet pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve.
Vlera e amortizueshme dhe amortizimi
29 Një njësi ekonomike duhet të shpërndajë vlerën e amortizueshme të një aktivi në bazë sistematike gjatë jetës së tij të dobishme.
30 Vlera e amortizueshme e një elementi të AAM-së njihet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve, si shpenzim në mënyrë sistematike
përgjatë jetës së dobishme të këtij aktivi. Përjashtime bëjnë aktivet afatgjata materiale me jetë të dobishme pa afat si për shembull, toka
(përveç minierave dhe vendeve të përdorura për groposje) punimet e artit me vlerë afatgjatë, veprat e muzeve dhe librat, të cilat nuk
amortizohen. Punimet e artit, të marra për qëllime projektimi, që nuk kanë vlerë afatgjatë, si dhe veprat e muzeve dhe librat, që duhet të
zëvendësohen pas një periudhe kohe të caktuar, amortizohen gjatë jetës së tyre të dobishme.
31 Një njësi ekonomike duhet të marrë parasysh të gjithë faktorët e mëposhtëm në përcaktimin e jetës së dobishme të një aktivi:

(a) përdorimin e pritshëm të aktivit. Përdorimi vlerësohet duke iu referuar kapaciteteve të pritshme të aktivit ose prodhimit të pritshëm.

(b) konsumimin fizik të pritshëm, që varet nga faktorë të shfrytëzimit, të tillë si numri i turneve gjatë të cilave aktivi përdoret dhe planet e
riparimit dhe të mirëmbajtjes, si dhe kujdesin dhe mirëmbajtjen e aktivit, kur aktivi nuk është në punë.

(c) vjetërimin teknik ose tregtar, që rrjedh nga ndryshimet ose përmirësimet në prodhim, ose nga një ndryshim në kërkesat për produktin
apo shërbimin e siguruar nga aktivi.

(d) kufizimet ligjore apo të ngjashme për përdorimin e aktiveve, siç janë datat e skadimit të kontratave të qirasë.
32 Metoda e zgjedhur e amortizimit duhet të pasqyrojë sistematikisht mënyrën se si do të realizohen nga njësia ekonomike përfitimet
ekonomike të ardhshme të aktivit afatgjatë, të përftuara gjatë jetës së dobishme të tij. Metodat më të zakonshme të amortizimit përfshijnë
metodën lineare, të tepricës zvogëluese dhe metodën e bazuar në përdorim të tilla si metoda e njësive të prodhuara.
33 Në praktikë, shpesh përdoret metoda lineare për amortizimin e AAM-së. Përdorimi i metodave të tjera merret në konsideratë, në rast se
ato pasqyrojnë në mënyrë më objektive shpërndarjen e përfitimeve të ardhshme ekonomike gjatë jetës së dobishme të aktivit.
34 Amortizimi duhet të shprehë përdorimin e një aktivi afatgjatë, por jo detyrimisht ndryshimin e vlerës së tij. Kështu që objektivi i
përzgjedhjes së metodave dhe normave të amortizimit nuk është mbajtja e vlerës kontabël të një aktivi afatgjatë material sa më afër vlerës
së tij të tregut, por pasqyrimi sa më me vërtetësi i përdorimit të aktivit.
35 Amortizimi për çdo periudhë do të njihet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve me përjashtim të rasteve kur një SKK tjetër kërkon
që kostoja të njihet si pjesë e kostos së një aktivi. Për shembull, amortizimi i aktiveve afatgjata prodhuese përfshihet në koston e inventarit
(shih SKK 4 Inventarët).
36 Nëse ka tregues se ka pasur një ndryshim të rëndësishëm që nga data e fundit e raportimit vjetor në modelin me të cilën një njësi
ekonomike pret të konsumojë përfitimet e ardhshme ekonomike të një aktivi, njësia do të shqyrtojë metodën aktuale të amortizimit të tij
dhe, në qoftë se pritshmëritë ndryshojnë, atëhere njësia do të ndryshojë metodën e amortizimit për të pasqyruar modelin e ri. Njësia
ekonomike do ta trajtojë ndryshimin si një ndryshim në vlerësimin kontabël në përputhje me SKK 1 Kuadri i përgjithshëm për përgatitjen
e pasqyrave financiare.
37 Faktorë të tillë si një ndryshim në mënyrën se si një aktiv është përdorur, konsumimi i parakohshëm, përparimi teknologjik, dhe
ndryshimet në çmimet e tregut mund të tregojnë se vlera e mbetur apo jeta e dobishme e një aktivi ka ndryshuar që nga data e fundit e
raportimit vjetor. Nëse tregues të tillë janë të pranishëm, një njësi ekonomike do të shqyrtojë vlerësimet e saj të mëparshme dhe, nëse
pritshmëritë ndryshojnë, atëhere njësia do të ndryshojë vlerën e mbetur, metodën e amortizimit ose jetën e dobishme. Njësia ekonomike
do ta trajtojë ndryshimin në vlerën e mbetur, metodën e amortizimit ose jetën e dobishme si një ndryshim në një vlerësim kontabël në
përputhje me SKK 1 Kuadri i përgjithshëm për përgatitjen e pasqyrave financiare
38 Nëse vlera e mbetur e një aktivi afatgjatë material është shumë e ulët, atëherë mund të presupozohet që ajo të jetë e barabartë me zero. Në
rastet kur elemente të caktuara të aktivit afatgjatë kanë një vlerë të mbetur të konsiderueshme, diferenca mes kostos dhe vlerës së mbetur
amortizohet dhe ngarkohet si shpenzim gjatë jetës së dobishme.
39 Çdo njësi ekonomike cakton metodat e amortizimit dhe normat e amortizimit në politikat dhe procedurat e saj kontabël, të cilat duhet të
përdoren për amortizimin e aktiveve afatgjata materiale. Për një klasë AAM-je, me elemente individualisht të parëndësishëm, mund të
zbatohen të njëjtat norma amortizimi për të gjithë klasën. Për elemente individualisht të rëndësishme, siҫ ç përcaktohet në paragrafin 16 të
këtij Standardi, caktohen norma të veçanta amortizimi për çdo element të AAM-së, në bazë të jetës së dobishme të secilit prej tyre.
Një njësi ekonomike e shpërndan shumën e njohur fillimisht për një element të AAM-së midis pjesëve të veçanta më të rëndësishme të
këtij aktivi dhe amortizon më vete secilën nga këto pjesë. Si shembull mund të merret se është me vend që trupi dhe motorët e një avioni
të amortizohen më vete, pavarësisht nga fakti nëse avioni është i blerë apo i marrë me qira financiare.
40 Amortizimi i një aktivi afatgjatë material fillon kur ai është i gatshëm për përdorim (d.m.th. kur është në kushtet dhe vendin e duhur) dhe
vazhdon deri në amortizimin e plotë të vlerës së amortizueshme deri sa ai çregjistrohet, del nga përdorimi ose riklasifikohet si i mbajtur
për shitje (shih paragrafët 73-81). Amortizimi i një aktivi afatgjatë, që del nuk përdoret përkohësisht nga përdorimi, nuk ndërpritet, me
përjashtim kur aktivi është i amortizuar plotësisht. Megjithatë, nëse për llogaritjen e amortizimit përdoret metoda e njësive të prodhuara,
amortizimi mund të mos llogaritet, për aq kohë sa nuk ka prodhim.
Përshtatshmëria e normave të amortizimit, metodave të amortizimit dhe përllogaritjes së vlerave të rikuperimit duhet të rishihet
rregullisht. Në se konstatohet se jeta e dobishme aktuale e një aktivi afatgjatë material ndryshon dukshëm nga përllogaritja fillestare,
periudha e amortizimit duhet të ndryshohet. Gjithashtu, në se është e nevojshme, duhet të ndryshohen metodat e amortizimit dhe
zvogëlimi i vlerës së mbetur të përllogaritur të një aktivi afatgjatë material (rritja e vlerës së rikuperimit të përllogaritur nuk duhet të
pasqyrohet). Efekti i ndryshimit të periudhës së amortizimit, metodës së amortizimit ose vlerës së rikuperimit do të kontabilizohet si
ndryshim në vlerësimet kontabël, në përputhje me udhëzimet e SKK 1 (d.m.th. në periudhën aktuale e ato të ardhshme, dhe jo në mënyrë
retrospektive).
41 Nëse ka ndonjë tregues që vlera e rikuperueshme e një elementi të caktuar të AAM-së mund të ketë rënë poshtë vlerës së tyre kontabël,
atëherë kryhet një test zhvlerësimi në përputhje me procedurat e përshkruara në paragrafët 82-105 dhe, nëse është e nevojshme, vlera e
aktivit zvogëlohet.
42 Një njësi ekonomike duhet të përfshijë në pasqyren e të ardhurave dhe shpenzimeve kompensimin nga palë të treta për zëra të AAM-ve që
kanë qenë të zhvlerësuara, të humbura ose të marra me detyrim, vetëm kur kompensimi bëhet i arkëtueshëm.
Përmirësimet, riparimet dhe mirëmbajtja
43 Kostot që kanë të bëjnë me përmirësimet e mëpasshme i shtohen kostos së AAM-së vetëm nëse ato përmbushin kriteret e përkufizimit të
AAM-së dhe kriteret për njohjen e aktiveve në bilanc pasqyrën e pozicionit financiar (duke përfshirë këtu aftësinë e tyre për të marrë
pjesë në gjenerimin e përfitimeve të ardhshme ekonomike). Kostot që lidhen me mirëmbajtjet dhe riparimet e vazhdueshme njihen si
shpenzime gjatë vitit ushtrimor.
44 Nëse një pjesë e një elementi të AAM-së zëvendësohet, kostoja e pjesës së re i shtohet vlerës kontabël neto kostos të elementit të AAM-
së, nëse ajo përmbush kriteret e përkufizimit të AAM-së dhe kriteret e njohjes së aktiveve në bilancpasqyrën e pozicionit financiar. Pjesa
e zëvendësuar do të hiqet nga pasqyra e pozicionit financiarbilancit, edhe nëse ajo nuk është kontabilizuar si pjesë më vete. Nëse kostoja
fillestare (rrjedhimisht, edhe vlera kontabël aktuale) e pjesës së zëvendësuar nuk dihet, ajo mund të vlerësohet në bazë të kostos aktuale të
kësaj pjese minus amortizimin e vlerësuar.
45 Si kusht për vazhdimësinë e funksionimit të një elementi të AAM-së (për shembull, të një avioni) mund të jetë kryerja e riparimeve
 teknike të rëndësishme me ose pa zëvendësim të pjesëve të këtij aktivi. Me kryerjen e çdo riparimi teknik kapital, kostoja e riparimit
njihet në vlerën kontabël të elementit të AAM-së, nëse plotësohen kriteret për njohje. Vlera e mbetur kontabël e kostos së riparimit të
mëparshëm (që është e identifikueshme nga pjesët fizike) çregjistrohet. Kjo ndodh pavarësisht nga fakti nëse kostoja e riparimit të
mëparshëm është e përcaktuar në mënyrë të identifikueshme në transaksionin e blerjes apo krijimit të aktivit. Nëse është e nevojshme, për
të përcaktuar se cila ishte kostoja e riparimit të mëparshëm të njohur në vlerën kontabël të aktivit të blerë ose krijuar, mund të merret si
bazë kostoja e vlerësuar e një riparimi të ardhshëm.
46 Ndryshimet në vlerësimin e një pasivi të njësisë, në lidhje me:

- nxjerrjen nga përdorimi të aktivit,

- kthimin në gjendjen e mëparshme të aktivit

si dhe pasive të tjera të ngjashme që rezultojnë:

- si pasojë e ndryshimit në kohën e parashikuar ose shumën e parashikuar të parasë apo mjeteve të tjera, që duhen paguar për shlyerjen e
këtyre lloje të detyrimeve,
- ose një ndryshim në normën e skontimit,

do t‘i shtohen ose pakësohen kostos së aktivit afatgjatë material përkatës në periudhën kontabël aktuale. Vlera e re pas këtyre
rregullimeve nuk duhet të jetë më e vogël se vlera kontabël. Nëse një zvogëlim i një aktivi afatgjatë material zbret nën vlerën e tij
kontabël, teprica njihet menjëherë në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. Nëse rregullimi sjell rritjen e kostos së aktivit, njësia
ekonomike duhet të shqyrtojë nëse kjo tregon se vlera e re kontabël e aktivit mund të mos jetë plotësisht e rikuperueshme. Nëse është
kështu, njësia ekonomike bën një test të zhvlerësimit të aktivit, duke përllogaritur vlerën e tij të rikuperueshme dhe kontabilizon çdo
humbje nga zhvlerësimi, në përputhje me paragrafët 82-105.
Shuma e zbritur nga kostoja e aktivit afatgjatë material nuk duhet ta kalojë vlerën e tij kontabël.
TRAJTIMI KONTABËL PËR AKTIVET AFATGJATA TË INVESTUARA
Përkufizimi dhe njohja e aktiveve afatgjata materiale të investuara
47 Aktivi afatgjatë material i investuar është pasuria (tokë ose një ndërtesë ose një pjesë e ndërtesës, apo të dyja) e mbajtur nga pronari ose
qiramarrësi sipas një kontrate qiraje financiare për të fituar të ardhura nga qiraja ose për vlerësimin e kapitalit ose të dyja, me përjashtim
të rasteve kur:
(a) përdoret në prodhimin ose furnizimin e mallrave apo shërbimeve ose për qëllime administrative, ose
(b) shitet në rrjedhën e zakonshme të biznesit.
48 Një interes nga pasuria që mbahet nga qiramarrësi sipas një qiraje të zakonshme mund të klasifikohet dhe trajtohet si aktiv afatgjatë i
investuar duke iu referuar këtij standardi nëse, dhe vetëm nëse, pasuria do të plotësonte përkufizimin e një aktivi afatgjatë të investuar dhe
qiramarrësi mund ta masë vlerën e drejtë të interesit nga pasuria pa kosto dhe përpjekje të panevojshme, në baza të vazhdueshme. Ky
klasifikim alternativ është i vlefshëm mbi bazën pasuri-për-pasuri.
49 Pasuria e përzier do të ndahet duke patur parasysh dy klasifikimet si aktiv afatgjatë i investuar dhe aktiv afatgjatë material. Megjithatë,
nëse vlera e drejtë e aktivit afatgjatë të investuar nuk mund të matet në mënyrë të besueshme, pa kosto dhe përpjekje të panevojshme, e
gjithë pasuria do të trajtohet si aktiv afatgjatë material.
 Matja fillestare
50 Një njësi ekonomike duhet të masë aktivin afatgjatë të investuar me koston e tij në njohjen fillestare. Kostoja e aktivit afatgjatë të blerë
për t‘u investuar, përfshin çmimin e blerjes dhe të gjitha shpenzimet e ngarkueshme drejtpërdrejt si tarifat ligjore dhe të brokerimit, taksat
e transferimit të pasurisë dhe kostot e tjera të transaksionit. Në qoftë se pagesa është shtyrë përtej termave të kreditimit normal, kostoja
është vlera aktuale e të gjitha pagesave të ardhme. Një njësi ekonomike duhet të përcaktojë koston e një aktivi afatgjatë të investuar të
ndërtuar nga vetë ajo, në përputhje me paragrafët 11-13 dhe 15.
51 Kostoja fillestare e një interesi të pasurisë së mbajtur sipas një qiraje dhe të klasifikuar si një aktiv afatgjatë i investuar do të jetë siç
përshkruhet për një kontratë qiraje financiare në SKK 7, edhe në qoftë se qiraja do të klasifikohet ndryshe si qira e zakonshme, nëse ajo
është brenda objektit të të njëjtit standard. Me fjalë të tjera, aktivi njihet me vlerën më të ulët ndërmjet vlerës së drejtë të pasurisë dhe
vlerës aktuale të pagesave minimale të qirasë. Një shumë ekuivalente njihet si një detyrim në përputhje me paragrafin 34 të SKK 7.
Vlerësimi i mëpasshëm
52 Aktivi afatgjatë i investuar, vlera e drejtë e të cilit të mund të matet në mënyrë të besueshme, pa kosto apo përpjekje të panevojshme, do të
matet me vlerën e drejtë në çdo datë të raportimit me ndryshimet në vlerën e drejtë të njohura në fitim ose humbje. Nëse një interes nga
pasuria e mbajtur sipas një kontratë qiraje është klasifikuar si aktiv afatgjatë i investuar, zëri i kontabilizuar me vlerën e drejtë është ky
interes dhe jo pasuria bazë. Një njësi ekonomike duhet të trajtojë të gjitha aktivet e tjera të investuara,si toka, ndërtesa, makineri dhe
pajisje duke përdorur modelin kosto-amortizim-zhvlerësim.
Transferimet
53 Nëse vlera e drejtë nuk është e disponueshme pa kosto ose përpjekje të panevojshme për një zë të aktivit afatgjatë të investuar që matet
duke përdorur modelin e vlerës së drejtë, njësia ekonomike do ta trajtojë pastaj këtë zë si tokë, ndërtesa, makineri dhe pajisje deri sa vlera
e drejtë të bëhet e disponueshme. Vlera kontabël e aktivit afatgjatë të investuar në këtë datë bëhet kostoja e tij. Ky është një ndryshim i
rrethanave dhe jo një ndryshim në politikën kontabël.
54 Për më tepër, siç kërkohet nga paragrafi 53, një njësi ekonomike do të transferojë një pasuri në,ose nga, aktiv afatgjatë i investuar vetëm
kur së pari përmbush ose jo, përkufizimin e aktivit afatgjatë të investuar.
TRAJTIMET KONTABËL PËR AKTIVET AFATGJATA JOMATERIALE
Njohja
55 Një aktiv afatgjatë jomaterial (AAJM) njihet në bilanc vetëm nëse:
ky aktiv kontrollohet nga njësia ekonomike raportuese;
(a) është e mundur që përfitime të ardhshme ekonomike nga përdorimi i aktivit do të burojnë për njësinë ekonomike raportuese;
(b) kostoja e aktivit mund të matet me besueshmëri;
aktivi është i identifikueshëm, gjë që e dallon atë nga emri i mirë.
(c) aktivi nuk është rezultat i shpenzimeve të bëra brenda njësisë ekonomike për një zë jomaterial.
Një AAJM është i identifikueshëm nëse ai:
(a) mund të shkëputet nga njësia, d.m.th. mund të shitet, jepet me qira ose shkëmbehet, ose më vete ose në grup, së bashku me një
kontratë, aktiv ose pasiv të lidhur me të;
(b)rezulton nga të drejta kontraktuale ose të drejta të tjera, pavarësisht nga fakti nëse këto të drejta janë të transferueshme, ose të ndashme
nga njësia, ose nga të drejta, ose detyrime të tjera.
Nëse AAJM-të janë blerë më vete nga palë të treta ose janë përftuar në një kombinim biznesesh, në kohën e blerjes së tyre presupozohet
se ekziston mundësia që nga këto aktive do të krijohen përfitime të ardhshme ekonomike. Përfitimet e pritshme ekonomike mund të jenë,
 për shembull kursimet nga ulja e kostos.
56 Një aktiv jomaterial i blerë në një kombinim biznesi njihet zakonisht si një aktiv, sepse vlera e drejtë e tij mund të matet me besueshmëri
të mjaftueshme. Megjithatë, një aktiv jomaterial i blerë në një kombinim biznesi nuk njihet kur ai rrjedh nga të drejta ligjore ose
kontraktuale dhe vlera e drejtë e tij nuk mund të matet në mënyrë të besueshme, pasi aktivi ose:
(a) nuk është i ndashëm nga emri i mirë, ose
(b) është i ndashëm nga emri të mirë, por nuk ekziston ndonjë histori apo evidencë të transaksioneve për aktive të njëjta ose të ngjashme,
dhe si rrjedhim vlerësimi i vlerës së drejtë do të ishte i varur nga variabla të pamatshëm.
Matja fillestare
57 Një njësi ekonomike duhet të masë fillimisht një aktiv jomaterial me kosto.
58 Kostoja e një aktivi jomaterial të blerë veças përfshin:

(a) çmimin e tij të blerjes, duke përfshirë taksat e importit dhe taksat e parimbursueshme të blerjes, dhe duke zbritur skontot dhe zbritjet
tregtare, dhe
(b) çdo kosto që i ngarkohet drejtpërdrejt përgatitjes së aktivit për përdorimin e tij të paramenduar.
59 Në përcaktimin e kostos së një AAJM-je të prodhuar do të përdoren parime të ngjashme me ato të përcaktimit të kostos së AAM (shih
paragrafët e 10-19).

Një njësi ekonomike duhet të njohë shpenzimet e kryera brenda saj për krijimin e një aktivi jomaterial, duke përfshirë të gjitha shpenzimet
për aktivitetet e kërkimit dhe zhvillimit, si një shpenzim në periudhën kur është kryer, vetëm nëse nuk është pjesë e kostos së një aktivi
tjetër që i plotëson kriteret e njohjes në këtë standard.
60 Shpenzimet e mëposhtme nuk do të njihen si AAJM, por si shpenzime gjatë periudhës kontabël kur ato ndodhin:
(a)shpenzimet e nisjes (kostot e lidhura me nisjen e njësisë ekonomike, si për shembull taksat shtetërore, tarifat për avokatët etj.);
(b)shpenzimet kërkimore (shih paragrafët 52-53);
(c)shpenzimet e trajnimit;
(d)shpenzimet për reklamë;
(e)shpenzime të përgjithshme dhe administrative;
(f)humbjet në fazën e parë të prodhimit të AAJM-së;
shpenzimet e transportimit dhe shpenzimet e lidhura me ristrukturimin e njësisë;
(g)shpenzimet e lidhura me emrin tregtar të krijuar nga njësia, listën e klientëve dhe shpenzime të tjera të ngjashme (emri tregtar dhe
listat e klientëve të përftuara nga palë të treta, ose në një kombinim biznesesh, mund të kapitalizohen si AAJM).
Si shembuj të zbatimit të paragrafit të mësipërm, një njësi ekonomike do të njohë si shpenzime në periudhën kur ndodhin dhe jo si AAJM,
zërat e mëposhtëm:
(a) markat e krijuara brenda njësisë, logot, titujt botuesë, listat e klientëve dhe zërat e ngjashëm në përmbajtje.
(b) aktivitetet e nisjes (dmth kostot e nisjes), të cilat përfshijnë kostot e themelimit të tilla si kostot ligjore dhe të sekretarisë të bëra në
krijimin e një njësie ekonomike ligjore, shpenzimet për të hapur një strukturë të re apo biznes të ri (p.sh. shpenzimet e para-hapjes) dhe
shpenzimet për të filluar aktivitetet e reja ose lançimin e produkteve të reja ose proceseve (dmth. kostot e parashfrytëzimit).
(c) aktivitetet e trajnimit.
(d) reklamat dhe aktivitetet promovuese.
 (e) zhvendosja ose riorganizimi pjesor ose i të gjithë njësisë ekonomike.
(f) emri i mirë i krijuar brenda për brenda njësisë ekonomike.
Shpenzimet që lidhen me aktivitetet kërkimore (shpenzimet kërkimore) janë shpenzime që kanë të bëjnë me marrjen e njohurive teknike
dhe shkencore ose me punën kërkimore dhe shkencore për mbledhjen e këtyre njohurive. Shpenzimet kërkimore lidhen me krijimin e një
baze shkencore ose teknike për prezantimin e produkteve dhe shërbimeve të reja të mundshme dhe, si të tilla, njihen si shpenzime kur ato
ndodhin.
Shpenzimet e zhvillimit janë shpenzime që kryhen për zbatimin e zbulimeve dhe gjetjeve teknike në projektimin, përgatitjen ose testimin
e produkteve, shërbimeve, proceseve apo sistemeve të reja të përcaktuara. Shpenzimet zhvillimore do të kapitalizohen si AAJM, nëse ato i
plotësojnë të gjitha kriteret e mëposhtme:

(a) mundësia teknike për përfundimin e një AAJM-je, që ai të mund të jetë i gatshëm për përdorim ose shitje;
(b) disponibiliteti i burimeve financiare dhe teknike, si dhe vullneti i mirë për përfundimin e projektit që ai të mund të jetë i gatshëm
për përdorim ose shitje;
(c) njësia ekonomike është e aftë të përdorë ose shesë AAJM;
(d) gjenerimi i përfitimeve ekonomike të pritshme, të ardhshme nga AAJM, mund të matet me besueshmëri (përfshirë këtu
ekzistencën e një tregu për prodhimet ose shërbimet e këtij projekti);
(e)(a) vlera e shpenzimeve të zhvillimit mund të matet me besueshmëri.
Ndërsa faza kërkimore përfshin kërkimet për vlerësimin dhe përzgjedhjen e alternativave të mundshme, faza zhvillimore merret me
zhvillimet specifike të produkteve dhe shërbimeve të reja të përzgjedhura, për të cilat është përgatitur një buxhet dhe është marrë një
vendim për të përfunduar punimet zhvillimore. Në rast se faza kërkimore nuk mund të dallohet qartë nga faza zhvillimore, atëherë të
gjitha shpenzimet e lidhura me projektin konsiderohen si shpenzime kërkimore dhe, si të tilla, ato evidentohen si shpenzime kur ndodhin.
Në se më vonë konstatohet që disa shpenzime i kishin plotësuar kriteret për kapitalizim në periudhën kur ato ishin kryer, ato nuk
kapitalizohen në mënyrë retrospektive.
Emri i mirë i krijuar nga vetë njësia (d.m.th. ndryshimi mes vlerës së tregut dhe vlerës kontabël të aktiveve neto të njësisë ekonomike)
nuk njihet si aktiv në bilancin e njësisë ekonomike raportuese.
61 Paragrafi 60 nuk përjashton njohjen e një parapagimi si një aktiv kur pagesa për mallra ose shërbime është bërë përpara dorëzimit të
mallrave ose kryerjes së shërbimeve.
62 Shpenzimet për një zë jomaterial i cili është njohur fillimisht si një shpenzim, nuk do të njihen në një datë të mëvonshme, si pjesë e kostos
së ndonjë aktivi.
63 Nëse një aktiv jomaterial është blerë në një kombinim biznesi, kostoja e këtij aktivi jomaterial është vlera e tij e drejtë në datën e blerjes.
64 Nëse një aktiv jomaterial është përftuar nëpërmjet një granti qeveritar, kostoja e këtij aktivi është vlera e drejtë e tij në datën kur granti
është marrë ose është për t'u arkëtuar në përputhje me SKK 10 Grantet dhe forma të tjera të ndihmës.
65 Një aktiv jomaterial mund të përfitohet në këmbim të një aktivi ose aktiveve jomonetare, ose një kombinimi të aktiveve monetare dhe
jomonetare. Një njësi ekonomike duhet të masë koston e një aktivi jomaterial të tillë me vlerën e drejtë përveç kur
(a) transaksioni i këmbimit nuk ka përmbajtje tregtare ose
(b) vlera e drejtë si e aktivit të marrë dhe atij të dhënë nuk është e matshme në mënyrë të besueshme. Në këtë rast, kostoja e aktivit matet
me vlerën kontabël të aktivit të dhënë.
Vlerësimi i mëpasshëm
66 Një AAJM do të paraqitet në bilanc me koston e tij minus amortizimin e akumuluar dhe ndonjë humbje të akumuluar nga zhvlerësimi.
Politikat për AAM-të, të shprehura në paragrafët 60-62 dhe 41-42, do të zbatohen gjithashtu edhe për AAJM-të, pasi të jenë marrë në
konsideratë ndryshimet e përshkruara në paragrafët 55-56. Rivlerësimi i AAJM-së nuk lejohet.
67 Një njësi ekonomike duhet të shpërndajë shumën e amortizueshme të një aktivi jomaterial në bazë sistematike gjatë jetës së tij të
dobishme. Amortizimi për çdo periudhë do të njihet si një shpenzim, përveç nëse një SKK tjetër kërkon që kostoja të njihet si pjesë e
kostos së një aktivi tjetër.
68 Amortizimi fillon kur aktivi jomaterial është i disponueshëm për përdorim, p.sh. kur ai është në vendin dhe në kushtet e domosdoshme
për të qënë i përdorshëm sipas mënyrës së menduar nga drejtuesit. Amortizimi pushon kur aktivi çregjistrohet.
69 Për amortizimin e AAJM-së të amortizueshme do të përdoret metoda lineare, përveç rasteve kur një metodë tjetër siguron një pamje më
objektive të përfitimeve të pritshme ekonomike nga ky aktiv gjatë jetës së dobishme të tij. Si metoda alternative janë të pranueshme vetëm
ato metoda amortizimi, nga aplikimi i të cilave amortizimi i akumuluar në çdo periudhë të dhënë është po aq i madh sa do të ishte sikur të
zbatohej metoda lineare.
Njësia ekonomike do të zgjedhë një metodë amortizimi që pasqyron modelin me të cilin ajo pret të konsumojnë përfitimet ekonomike të
ardhshme të aktivit. Nëse njësia ekonomike nuk mund ta përcaktojë këtë model të besueshëm, ajo do të përdorë metodën lineare.
70 Të gjitha aktivet jomateriale do të konsiderohen që kanë një jetë të fundme të dobishme. Jeta e dobishme e një aktivi jomaterial që rrjedh
nga të drejtat kontraktuale ose të tjera ligjore nuk duhet të kalojë periudhën e të drejtave kontraktuale ose të tjera ligjore, por mund të jetë
më e shkurtër në varësi të periudhës gjatë të cilës njësia pret të përdorë aktivin. Nëse të drejtat kontraktuale ose të tjera ligjore janë
mbartur për një afat të kufizuar që mund të rinovohet, jeta e dobishme e aktivit jomaterial do të përfshijë periudhën e rinovimit vetëm në
qoftë se ka evidencë për të mbështetur rinovimin nga njësia ekonomike pa kosto të konsiderueshme.
71 Vlera e mbetur e një AAJM-je të amortizueshme supozohet të jetë zero. Kur ka kontrata që përcaktojnë edhe jetën e dobishme të
përdorimit të AAJM-së, atëherë ato do të amortizohen brenda afateve të kontratës. Kur nuk ka kontrata që të përcaktojnë kohën e
përdorimit të AAJM-së nga njësia, ato do të amortizohen për 5 vjet.
Nëse një njësi ekonomike nuk është në gjendje të bëjë një vlerësim të besueshëm të jetës së dobishme të aktivit jomaterial, jeta do të
supozohet që të jetë dhjetë vite.

72 Një njësi ekonomike duhet të supozojë se vlera e mbetur e një aktivi jomaterial është zero me përjashtim kur:
(a) ka një angazhim nga një palë e tretë për ta blerë aktivin në fund të jetës së tij të dobishme, ose
(b) ekziston një treg aktiv për aktivin dhe:
(i) vlera e mbetur mund të përcaktohet duke iu referuar këtij tregu, dhe
(ii) është e mundshme që një treg i tillë do të ekzistojë në fund të jetës së dobishme të aktivit.
ÇREGJISTRIMI I AKTIVEVE AFATGJATA MATERIALE DHE JOMATERIALE
73 Një njësi ekonomike duhet të çregjistrojë një zë AAM-ve dhe AAJM-ve kur:
(a) e nxjerr atë jashtë përdorimit, ose
(b) nuk pritet të ketë përfitime të ardhshme ekonomike nga përdorimi i tij ose nga nxjerrja jashtë përdorimit.
74 Një njësi ekonomike duhet të njohë fitim ose humbje nga çregjistrimi i një zëri të AAM-ve, kur zëri është çregjistruar (përveç kur SKK 7
Kontabilizimi i qirave kërkon të veprohet ndryshe në transaksionet e shitjes dhe marrjes me qira).
75 Në përcaktimin e datës për nxjerrjen jashtë përdorimit të një zëri, një njësi ekonomike do të zbatojë kriteret në SKK 8 Të ardhurat për
njohjen e të ardhurave nga shitja e mallrave. SKK 7 Kontabilizimi i qirave zbatohet në rastet e nxjerrjes jashtë përdorimit nëpërmjet
 transaksionit të shitjes dhe marrjes me qira.
76 Një njësi ekonomike duhet të përcaktojë fitim ose humbje që rrjedhin nga çregjistrimi i një zëri të AAM-ve, si diferencë në mes të
ardhurave neto nga nxjerrja jashtë përdorimit, në qoftë se ka, dhe vlerës kontabël të aktivit.
AAM DHE AAJM TË MBAJTURA PËR SHITJE
77 Elemente të AAM-së dhe AAJM-së, që priten të shiten brenda 12 muajve të ardhshëm, riklasifikohen si aktive afatgjata të mbajtura për
shitje dhe njihen në bilanc si aktive afatshkurtra.
78 Elemente të AAM-së dhe AAJM-së riklasifikohen në pasqyrën e pozicionit financiar si aktive afatgjata të mbajtura për shitje vetëm, si
dhe vetëm nëse ato janë të disponueshme për shitje të menjëhershme dhe shitja e tyre është shumë e mundshme. Për këtë, drejtuesit e
njësisë ekonomike duhet të kenë filluar në mënyrë aktive aktivitetet e shitjes dhe t‘i kenë nxjerrë këto aktive në treg me një çmim që është
i arsyeshëm në krahasim me vlerën e tyre aktuale.
79 Aktivet afatgjata, të klasifikuara si të mbajtura për shitje, vlerësohen me vlerën më të ulët midis vlerës së tyre kontabël dhe vlerës së drejtë
minus kostot e shitjes, dhe paraqiten më vete në pasqyrën e pozicionit financiar.
80 Amortizimi i aktiveve afatgjata, të klasifikuara si të mbajtura për shitje, ndërpritet në kohën e riklasifikimit të aktivit. Nëse vlera e drejtë e
aktivit (minus koston e përllogaritur të shitjes) është më e ulët se vlera kontabël e tij, aktivi i klasifikuar si i mbajtur për shitje do të
zvogëlohet deri në vlerën e drejtë (minus koston e shitjes). Një aktiv afatgjatë, i klasifikuar si i mbajtur për shitje, nuk amortizohet edhe
pse ai vazhdon të përdoret në prodhim nga njësia ekonomike deri në momentin e nxjerrjes jashtë përdorimit (d.m.th. shitjes).
81 Nëse një njësi ekonomike i ndryshon planet e saj, në lidhje me shitjen e aktivit, aktivet riklasifikohen si AAM ose AAJM, duke i vlerësuar
me vlerën më të ulët midis vlerës së tyre kontabël të mëparshme (e rregulluar me amortizimin e akumuluar) dhe shumës së
rikuperueshme. Rregullimi, në lidhje me riklasifikimin e mundshëm, njihet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve të periudhës
kontabël, dhe jo në mënyrë retrospektive.
ZHVLERËSIMI I AKTIVEVE AFATGJATA MATERIALE DHE JOMATERIALE
Parimet e përgjithshme
82 Paragrafët 82 deri 105 do të zbatohen në trajtimin kontabël të zhvlerësimit për të gjitha aktivet përveç atyre në vijim, për të cilat SKK-të e
tjera përcaktojnë kërkesat e zhvlerësimit:
(a) aktive për tatime të shtyra (shih SKK 11 Tatimi mbi fitimin).
(b) aktivet financiare (shih SKK 3 Instrumentet Financiare).
(c) aktivet afatgjata materiale të investuara
(d) aktivet biologjike në lidhje me aktivitetin bujqësor të matura me vlerën e drejtë pakësuar me kostot e vlerësuara të shitjes (shih SKK
13 Aktivet biologjike dhe marrëveshjet koncesionare).
83 Elementet e AAM-së, si dhe të AAJM-së zvogëlohen deri në shumën e rikuperueshme të aktivit, nëse kjo shumë është më e ulët se vlera e
tij kontabël.

Një humbje nga zhvlerësimi ndodh kur vlera kontabël neto e një aktivi zbret nën shumën e rikuperueshme.
84 Një njësi ekonomike duhet të njohë një humbje nga zhvlerësimi menjëherë në fitim ose humbje.
Për të përcaktuar nëse një aktiv mund të këtë rënë në vlerë, kryhet një test, nëpërmjet të cilit vlerësohet shuma e rikuperueshme.
Paragrafët 63-65 shpjegojnë se kur një njësi ekonomike duhet të kryejë një test të tillë zhvlerësimi. Paragrafët 66-73 përshkruajnë
metodologjinë për testimin e zhvlerësimit të një aktivi të veçantë, ndërsa paragrafët 74-78, të grupeve të aktiveve (njësisë gjeneruese të
parasë) edhe emrin e mirë. Paragrafët 79-81 përshkruajnë rimarrjen e humbjes nga zhvlerësimi.
 Humbja nga zhvlerësimi do të njihet si shpenzim i periudhës kontabël.
Treguesit e zhvlerësimit
85 Një test zhvlerësimi kryhet në çdo datë të bilancit për aktivet që tregojnë shenja të rënies në vlerë.

Një njësi ekonomike duhet të vlerësojë në çdo datë të raportimit nëse ka ndonjë shenjë që një aktiv mund të jetë i zhvlerësuar. Nëse
ekziston ndonjë shenjë e tillë, njësia ekonomike do të vlerësojë shumën e rikuperueshme të aktivit. Nëse nuk ka të shenja për zhvlerësim,
nuk është e nevojshme të vlerësohet shuma e rikuperueshme.
86 Në çdo datë të bilancit, drejtuesit e njësisë ekonomike vlerësojnë me sy kritik nëse ekzistojnë shenja të rënies në vlerë të aktiveve. Shenja
të tilla mund të jenë:
(a) vlera e tregut e aktiveve të ngjashme ka rënë;
(b) mjedisi i përgjithshëm ekonomik dhe gjendja e tregut është keqësuar dhe, si rezultat i kësaj, ka të ngjarë që përfitimet e
pritshme ekonomike nga ky aktiv të bien;
(c)normat e interesit të tregut janë rritur dhe, për rrjedhojë, norma e skontimit të përdorur në llogaritjen e vlerës në përdorim të aktivit
është rritur, që do të thotë se vlera në përdorim e aktivit është ulur;
(d) vlera kontabël e aktiveve neto të njësisë ekonomike është më e madhe se vlera e tregut;
(e)gjendja fizike e aktiveve është përkeqësuar;
(f) performanca ekonomike e aktivit ose e një grupi aktivesh është më e dobët se ç‘pritej;
njësia ekonomike ka planifikuar të ndërpresë disa veprimtari ekonomike ose të mbyllë disa departamente.

Në vlerësimin që bëhet për të parë nëse ka ndonjë tregues që një aktiv mund të jetë i zhvlerësuar, një njësi ekonomike do të marrë
parasysh, minimumi, shenjat e mëposhtme:
Burimet e jashtme të informacionit
(a) Gjatë periudhës, vlera e tregut e një aktivi ka rënë në mënyrë të konsiderueshme më tepër se sa pritej si rezultat i kalimit të kohës
apo përdorimit normal.
(b) Gjatë periudhës kanë ndodhur ndryshime të rëndësishme me një efekt negativ në njësinë ekonomike, ose do të ndodhin në të
ardhmen e afërt, në teknologji, treg, mjedisin ekonomik ose ligjor në të cilin operon njësia ekonomike ose në tregun që një aktiv i përket.
(c) Normat e interesit të tregut apo norma të tjera të tregut të kthimit në investime janë rritur gjatë periudhës, dhe rritjet e tyre ka të
ngjarë të ndikojë materialisht në normën e skontimit që përdoret në llogaritjen e vlerës në përdorim të një aktivi dhe të ulet vlera e drejtë
(minus kostot e shitjes) e aktivit.
(d) Vlera kontabël neto e aktiveve neto të një njësie ekonomike është me e madhe se vlera e drejtë e vlerësuar e njësisë ekonomike në
tërësi (vlerësim i tillë mund të jetë bërë, për shembull, në lidhje me shitjen potenciale të një pjese ose të të gjithë njësisë ekonomike).

Burimet e brendshme të informacionit

(e) Evidenca e disponueshme e përkeqësimit ose e dëmtimit fizik të një aktivi.
(f) Gjatë periudhës kanë ndodhur ndryshime të rëndësishme me një efekt negativ në njësinë ekonomike, ose pritet të ndodhin në të
ardhmen e afërt, në shkallën në të cilën, ose mënyra me të cilën, një aktiv është përdorur ose pritet të përdoret. Këto ndryshime bëjnë që
aktivi të jetë me kapacitet bosh, të planifikohet ndërprerja ose ristrukturimi i veprimtarisë të cilës i takon një aktiv, të planifikohet nxjerrja
jashtë përdorimit e një aktivi para datës së pritshme, dhe të rivlerësohet jeta e përdorimit e një aktivi si jetë e kufizuar në vend që të jetë e
 pakufizuar.
(g) Evidenca e disponueshme nga raportimi i brendshëm që tregon se performanca ekonomike e një aktivi është, ose do të jetë, me e
keqe se sa pritej. Në këtë kontekst të performancës ekonomike përfshihen rezultatet e shfrytëzimit dhe flukset e mjeteve monetare.
87 Në rast se ndonjëri nga faktorët e lartpërmendur ekziston (ose ndonjë faktor tjetër, që tregon rënien në vlerë të një aktivi afatgjatë), kryhet
testi i zhvlerësimit. Nëse një test i tillë nuk është i mundshëm për një aktiv afatgjatë të veçantë, për shkak se flukset e parasë që gjeneron
ky aktiv nuk dallohen nga flukset e tjera të parasë të gjeneruara nga aktivet e tjera të njësisë ekonomike, testi i zhvlerësimit kryhet për
njësinë e gjenerimit të parasë, së cilës i përket ky aktiv. Testi i zhvlerësimit të emrit të mirë kryhet në të njëjtën kohë me testin e
zhvlerësimit të njësisë së gjenerimit të parasë, së cilës i përket emri i mirë.

Nëse nuk është e mundur të vlerësohet shuma e rikuperueshme e aktivit të veçantë, një njësi ekonomike do të vlerësojë shumën e
rikuperueshme të njësisë gjeneruese të parasë, të cilës i takon ky aktiv. Do të veprohej kështu meqë matja e shumës së rikuperueshme
kërkon të bëhet parashikimi i flukseve të mjeteve monetare, dhe ka raste që aktivet e veçanta nuk gjenerojnë flukse mjetesh monetare më
vete. Një njësi gjeneruese e parasë për aktivin është grupi më i vogël i identifikueshëm i aktiveve që përfshin atë dhe gjeneron mjete
monetare të cilat janë kryesisht të pavarura nga hyrjet e mjeteve monetare nga aktive ose grupe aktivesh të tjera.
88 Nëse ka një tregues që një aktiv mund të jenë i zhvlerësuar, ky tregues mund të bëjë që njësia ekonomike të rishikojë jetën e mbetur të
dobishme, metodën e amortizimit ose vlerën e mbetur të aktivit dhe ta rregullojë në përputhje me këtë standard edhe nëse nuk është
njohur humbje nga zhvlerësimi për aktivin.
Testi i i zhvlerësimit kryhet me qëllim që të përcaktohet shuma e rikuperueshme e një aktivi afatgjatë, e cila është shuma më e lartë midis
vlerës së drejtë të një aktivi afatgjatë (minus koston e shitjes) dhe vlerës në përdorim të tij. Nevoja për zvogëlimin e vlerës së aktivit
afatgjatë ekziston nëse, si vlera e tij e drejtë (minus koston e shitjes) ashtu edhe vlera në përdorim janë më të ulëta se vlera e tij kontabël.
Nëse vlera e drejtë ose vlera në përdorim e kalon vlerën kontabël të aktivit, atëherë nuk është e nevojshme të vlerësohet vlera tjetër, pasi
vlera e rikuperueshme e aktivit është gjithsesi më e madhe se vlera e tij kontabël.
Treguesit e mëposhtëm merren për bazë në përcaktimin e vlerës së drejtë të një aktivi afatgjatë (minus koston e shitjes):
(a) çmimi i shitjes së një aktivi afatgjatë, për të cilin është rënë dakord me një marrëveshje shitjeje;
(b) vlera e tregut e një aktivi afatgjatë në një treg aktiv, nëse nuk ka ndonjë marrëveshje të detyrueshme shitjeje;
nëse nuk ka marrëveshje shitjeje ose një treg aktiv për aktivin afatgjatë, çmimi i pritshëm i shitjes në një treg të lirë mes palëve të
pavarura, duke iu referuar gjithashtu transaksioneve të ngjashme të kohëve të fundit, si dhe në të njëjtën industri
Në se asnjë nga treguesit e lartpërmendur nuk mund të matet me besueshmëri, atëherë vlera e rikuperueshme e aktivit afatgjatë do të jetë
vlera e tij në përdorim.
Matja e shumës së rikuperueshme
89 Shuma e rikuperueshme e një aktivi ose e një njësie gjeneruese parash është vlera më e lartë midis vlerës të drejtë pakësuar me kostot për
ta shitur dhe vlerës së tij në përdorim. Nëse nuk është e mundur të vlerësohet shuma e rikuperueshme e një aktivi të veçantë, referencat në
paragrafet 90-98 për një aktiv duhet të lexohen si referenca edhe për njësinë gjeneruese të parasë.
90 Nuk është gjithmonë e nevojshme të përcaktohet edhe vlera e drejtë e një aktivi pakësuar me kostot për ta shitur, edhe vlera në përdorim e
tij. Nëse njëra prej këtyre shumave tejkalon vlerën kontabël neto të aktivit, ai nuk është i zhvlerësuar dhe nuk është e nevojshme të
vlerësohet shuma tjetër.
91 Nëse nuk ka arsye të besohet që vlera në përdorim e një aktivi tejkalon materialisht vlerën e tij të drejtë pakësuar me kostot për ta shitur,
vlera e drejtë e aktivit pakësuar me kostot për ta shitur mund të përdoret si shuma e rikuperueshme. Një gjë e tillë ndodh shpesh për një
 aktiv që është mbajtur për shitje.
Vlera e drejtë pakësuar me kostot për shitje
92 Vlera e drejtë pakësuar me kostot për shitjen është shuma që përftohet nga shitja e një aktivi në një transaksion të kryer në mënyrë të
vullnetshme midis palëve të palidhura me njëra-tjetrën, pakësuar me kostot e shitjes. Evidenca më e mirë e vlerës së drejtë pakësuar me
kostot e shitjes e një aktivi është një çmim në një marrëveshje shitje të detyrueshme në një transaksion midis palëve të palidhura ose një
çmim tregu në një treg aktiv. Nëse nuk ka marrëveshje shitjeje detyruese apo treg aktiv për një aktiv, vlera e drejtë pakësuar me koston e
shitjes bazohet në të dhënat më të mira të disponueshme që pasqyrojnë shumën që një njësi ekonomike mund të përftojë, në datën e
raportimit, nga shitja e aktiveve të saj në një transaksion të kryer në mënyrë të vullnetshme midis palëve të palidhura me njëra-tjetrën,
pasi zbriten kostot për shitjen e aktivit. Gjatë përcaktimit të kësaj shume, një njësi ekonomike merr parasysh rezultatin e transaksioneve të
kohëve të fundit për aktive të ngjashme në të njëjtën industri.
Vlera në përdorim
93 Vlera në përdorim është vlera aktuale e flukseve të ardhshme të mjeteve monetare që pritet të përftohen nga një aktiv. Llogaritja e kësaj
vlerë aktuale përfshin hapat e mëposhtëm:
(a) vlerësimin e hyrjeve dhe daljeve të ardhshme të mjeteve monetare që rrjedhin nga përdorimi i vazhdueshëm i aktivit dhe nga nxjerrja
përfundimtare jashtë përdorimit e tij, dhe
(b) zbatimi i normës përkatëse të skontimit në këto flukse të ardhshme të mjeteve monetare.
94 Për vlerësimin e vlerës në përdorim të një aktivi afatgjatë përgatitet një parashikim realist, përsa i përket flukseve të parasë që do të
përftohen nga përdorimi i aktivit në periudhat e mëpasshme, si dhe përllogaritet vlera e drejtë e këtyre flukseve të parasë. Buxhetet dhe
parashikimet e miratuara nga drejtuesit për periudhat e mëpasshme (në përgjithësi jo më shumë se 5 vjet) përdoren si bazë për
parashikimin e flukseve të parasë. Flukset e parasë, të periudhave që nuk mbulohen nga buxhetet dhe parashikimet e miratuara nga
drejtuesit, përllogariten duke zbatuar norma realiste të rritjes mbi buxhetet apo parashikimet aktuale. Norma e rritjes që aplikohet duhet të
jetë në përgjithësi ose e qëndrueshme ose në rënie. Ajo nuk duhet ta kalojë normën mesatare afatgjatë të rritjes në tregun e produkteve të
ngjashme të së njëjtës industri (nëse është e nevojshme norma mund të jetë zero ose negative). Parashikimet e fluksit të parasë përgatiten
në mënyrë të tillë që ato të mos përmbajnë kontradikta të pajustifikueshme me rezultatet historike të njësisë ekonomike raportuese, si dhe
industrisë përkatëse.

Në llogaritjen e vlerës në përdorim të një aktivi duhet të pasqyrohen elementët e mëposhtëm:

(a) një vlerësim i flukseve të ardhshme të mjeteve monetare që njësia ekonomike pret të përftojë nga aktivi.
(b) pritjet për ndryshime të mundshme në sasinë apo kohën e këtyre flukseve të ardhshme të parasë.
(c) vlerën kohore të parasë, të përfaqësuar nga norma pa rrezik e interesit në tregun aktual.
(d) çmimin e aktivit që mbart pasigurinë e natyrshme.
(e) faktorë të tjerë, të tillë si moslikuiditeti, që pjesëmarrësit e tregut do të pasqyronin në vlerësimin e flukseve të ardhshme të mjeteve
monetare që njësia ekonomike pret të përftojë nga aktivi.
95 Flukset e parasë, të përdorura për llogaritjen e vlerës në përdorim të një aktivi afatgjatë, përbëhen nga të gjitha flukset hyrëse të parasë
nga përdorimi i vazhdueshëm i këtij aktivi, nga nxjerrja e tij jashtë përdorimit, si dhe flukset e parasë të nevojshme për mirëmbajtjen dhe
riparimin e aktivit.

Në matjen e vlerës në përdorim, vlerësimet e flukseve të ardhshme të mjeteve monetare do të përfshijnë:

 (a) projeksionet e hyrjeve të mjeteve monetare nga përdorimi i vazhdueshëm i aktivit.
(b) projeksionet e daljeve të mjeteve monetare që janë shkaktuar domosdoshmërisht për të gjeneruar hyrjet e mjeteve monetare nga
përdorimi i vazhdueshëm i aktivit (duke përfshirë edhe daljet e mjteve monetare për të përgatitur aktivin për përdorim) dhe mund t'i
ngarkohen drejtpërdrejt, ose të shpërndahen në mënyrë të arsyeshme dhe të vazhdueshme, tek aktivi.
(c) flukset neto të mjeteve monetare, nëse ka, që pritet të marrë (ose të paguajë) për nxjerrjen jashtë përdorimit të aktivit, në fund të jetës
së tij të dobishme në një transaksion të kryer në mënyrë të vullnetshme midis palëve të palidhura.

Njësia ekonomike mund të dëshirojë të përdorë buxhetet financiare më të fundit apo parashikimet për të bërë vlerësimin e flukseve të
mjeteve monetare, nëse është e mundur. Për vlerësimin e projeksioneve të flukseve të mjeteve monetare përtej periudhës së mbuluar nga
buxhetet më të fundit ose parashikimet, një njësi ekonomike mund të dëshirojë të ekstrapolojë projeksionet bazuar në buxhetet apo
parashikimet duke përdorur një normë të qëndrueshme ose në rënie të rritjes për vitet në vazhdim, me përjashtim të rastit kur mund të
justifikohet përdorimi i një normë rritjeje.
96 Flukset e parasë, të përdorura për llogaritjen e vlerës në përdorim të një aktivi afatgjatë, nuk do të përfshijnë flukset e përllogaritura të
parasë nga investimet-shtesë për përmirësimin e këtij aktivi (as nga të ardhurat-shtesë që vijnë nga investime të tilla), veprimtaritë e
financimit (për shembull, rikthimi i borxheve) ose pagesat e mundshme për tatimfitimin.

Vlerësimet e flukseve të ardhshme të mjeteve monetare nuk do të përfshijnë:

(a) hyrjet ose daljet e mjeteve monetare nga aktivitetet financuese, ose
(b) arkëtimet ose pagesat e tatimit mbi të ardhurat.
97 Flukset e ardhshme të mjeteve monetare do të vlerësohen për aktivin në gjendjen e tij aktuale. Vlerësimet e flukseve të ardhshme të
mjeteve monetare nuk do të përfshijnë hyrjet ose daljet e vlerësuara të ardhshme të mjeteve monetare që pritet të rrjedhin nga:
(a) një ristrukturim në të ardhmen për të cilin një njësi ende nuk është e angazhuar, ose
(b) përmirësimi apo rritja e performancës së aktivit.
98 Në llogaritjen e vlerës aktuale neto të flukseve të parasë përdoret si normë skontimi një normë interesi, e barabartë me atë që investuesit
do të kërkonin si normë kthimi për një projekt të ngjashëm.

Norma e zbritjes (normat) e përdorur në llogaritjen e vlerës aktuale do të jetë një normë (normat) para tatimeve e cila pasqyron
(pasqyrojnë) vlerësimet aktuale të tregut të:
(a) vlerës në kohë të parasë, dhe
(b) rreziqet specifike të aktivit për të cilat vlerësimet e ardhshme të fluksit të mjeteve monetare nuk janë rregulluar.

Norma e skontimit (normat) e përdorur për të matur vlerën në përdorim të një aktivi nuk do të pasqyrojë rreziqet për të cilat vlerësimet e
fluksit të ardhshëm të mjeteve monetare kanë qenë të rregulluara, për të shmangur në këtë mënyrë llogaritjen e dyfishtë.
Norma e skontimit që aplikohet i merr në konsideratë të gjitha rreziqet e lidhura me aktivin afatgjatë, duke përfshirë rreziqet e vendit,
rreziqet e lidhura me konvertimin e monedhës së huaj, rrezikun e lidhur me çmimin, si dhe të tjera rreziqe specifike që lidhen me aktivin.
Kostoja mesatare e ponderuar e kapitalit të njësisë ekonomike mund të jetë një normë skontimi e përshtatshme. Megjithatë, në
përcaktimin e normës së duhur të skontimit duhet pasur parasysh që ajo duhet të reflektojë opinionin e tregut mbi rreziqet specifike, të
lidhura me aktivin, dhe të mos ndikohet nga mënyra se si është financuar aktualisht blerja e këtij aktivi afatgjatë.
 Njohja dhe matja e humbjes nga zhvlerësimi për një njësi gjeneruese të parasë
Kur është e mundur, testi i zhvlerësimit kryhet për çdo aktiv afatgjatë të veçantë, nëse ka ndonjë tregues që vlera e tij mund të ketë rënë.
Nëse kryerja e një testi të tillë nuk është e mundur për një aktiv afatgjatë të veçantë, pasi vlera e tij e rikuperueshme nuk mund të
përcaktohet me besueshmëri, testi i zhvlerësimit kryhet për grupin më të vogël të aktiveve, ku bën pjesë edhe aktivi në fjalë, vlera e
rikuperueshme e të cilit mund të përcaktohet. Një grup i tillë aktivesh quhet njësi gjeneruese e parasë.
Për shembull, nëse vlera në përdorim e një makinerie të veçantë nuk është e mundur të përcaktohet, atëherë ajo duhet të përcaktohet për
grupin e makinerive ku bën pjesë makineria në fjalë; nëse edhe kjo është e pamundur, atëherë vlerësimi duhet të kryhet për të gjithë
njësinë e prodhimit ose, kur është e nevojshme, për të gjithë njësinë. Njësitë gjeneruese të parasë do të përcaktohen nga periudha në
periudhë, në bazë të të njëjtave parime.
99 Një humbje nga zhvlerësimi do të njihet për një njësi gjeneruese të parasë, nëse, dhe vetëm nëse, shuma e rikuperueshme e njësisë është
më e vogël se shuma e vlerës kontabël neto të saj. Humbja nga zhvlerësimi do të shpërndahet për të zvogëluar vlerën kontabël neto të
aktiveve të njësisë në rendin e mëposhtëm:
(a) së pari, për të zvogëluar vlerën kontabël neto të emrit të mirë të caktuar për njësinë gjeneruese të parasë, dhe
(b) pastaj, në aktivet e tjera të njësisë proporcionalisht në bazë të vlerës kontabël neto të çdo aktivi në njësinë gjeneruese të parasë.
100 Megjithatë, një njësi ekonomike nuk do të zvogëlojë vlerën kontabël neto të ndonjë aktivi në njësinë gjeneruese të parasë më poshtë se
vlera e më të lartë e:
(a) vlerës së tij të drejtë pakësuar me kostot për ta shitur (nëse është e përcaktuar);
(b) vlerës në përdorim të tij (nëse është e përcaktuar); dhe
(c) zeros.

101 Çdo tejkalim i humbjes nga zhvlerësimi, që nuk mund të shpërndahet në një aktiv për shkak të kufizimit në paragrafin 100, iu shpërndahet
aktiveve të tjera të njësisë proporcionalisht në bazë të vlerës kontabël neto të këtyre aktiveve.
Kërkesa shtesë për zhvlerësimin e emrit të mirë
102 Emri i mirë i përftuar në një kombinim biznesesh (shih SKK 9) ka të bëjë me aktive të blera në një kombinim biznesesh, të cilat nuk mund
të identifikohen më vete. Për qëllime të testit të zhvlerësimit, emri i mirë i përftuar në një kombinim biznesesh shpërndahet te secila njësi
gjeneruese parash (ose grupe të njësive gjeneruese parash) që priten të përfitojnë nga ky emër i mirë në të ardhmen, duke filluar nga data e
blerjes. Shpërndarja e emrit të mirë midis njësive gjeneruese të parasë bazohet në mënyrën se si njësia ekonomike e organizon raportimin
e brendshëm (emri i mirë shpërndahet deri në nivelin më të ulët të njësisë gjeneruese të parasë së monitorueshme nga drejtuesit, për
qëllime të menaxhimit të brendshëm).
Nëse një njësi ekonomike nuk është në gjendje të bëjë një vlerësim të besueshëm të jetës së dobishme të emrit të mirë, jeta e tij do të
supozohet të jetë 10 vjet.
Në se një njësi ekonomike e riorganizon strukturën e saj të brendshme, ose raportimin në mënyrë të tillë që përbërja e njësive gjeneruese
të parasë ndryshon (për shembull, ato do të kombinohen ose do të ndahen në pjesë), emri i mirë rishpërndahet te njësitë që ndikohen nga
ky riorganizim. Kjo rishpërndarje kryhet duke përdorur metodën e vlerës relative. Nëse njësia ekonomike nxjerr jashtë përdorimit një
njësi gjeneruese parash (ose pjesë të saj), atëherë emri i mirë, që i takon kësaj njësie, do të hiqet nga bilanci.
Një test i zhvlerësimit për njësitë gjeneruese të parave kryhet në të njëjtën mënyrë si dhe testi i zhvlerësimit të një aktivi individual. Nëse
shuma e rikuperueshme e njësisë gjeneruese të parasë është më e ulët se shuma e vlerave kontabël të aktiveve, atëherë aktivet që i
përkasin kësaj njësie do të zvogëlohen në vlerë. Fillimisht, zvogëlohet emri i mirë (nëse ekziston) i shpërndarë te njësia gjeneruese e
 parasë dhe, më pas zvogëlohen përpjesëtimisht të gjithë aktivet e tjera të njësisë).
Rimarrja e humbjes nga zhvlerësimi
103 Në datën e bilancit, njësia ekonomike duhet të shqyrtojë nëse shuma e rikuperueshme e aktiveve afatgjata të zvogëluara është rritur. Nëse
është e mundur, njësia ekonomike kryen një test të ri të zhvlerësimit. Nëse ka shenja që shuma e rikuperueshme e një aktivi afatgjatë ose
grup aktivesh afatgjata (njësi gjeneruese parash) është rritur mbi vlerën kontabël, humbja e mëparshme nga zhvlerësimi do të rimerret dhe
vlera kontabël e aktivit do të rritet. Kufiri më i lartë i rritjes është vlera e mëparshme kontabël e aktivit afatgjatë minus amortizimin gjatë
viteve të ndërmjetme.

Për të gjitha aktivet e tjera, përveç emrit të mirë, një njësi ekonomike do të vlerësojë në çdo datë të raportimit nëse ka ndonjë shenjë se
një humbje nga zhvlerësimi, e njohur në periudhat e mëparshme, nuk ekziston më, ose mund të jetë ulur. Shenjat se një humbje nga
zhvlerësimi mund të jetë ulur ose mund të mos ekzistojë më, në përgjithësi, janë e kundërta e atyre të përcaktuara në paragrafin 86. Nëse
ekziston ndonjë shenjë e tillë, njësia ekonomike do të përcaktojë nëse e gjitha ose një pjesë e humbjes së mëparshme nga zhvlerësimi
duhet të anullohet. Procedura për të bërë këtë përcaktim do të varet nga fakti nëse humbja e mëparshme nga zhvlerësimi i aktivit është
bazuar në:
(a) shumën e rikuperueshme të këtij aktivi të veçantë (shih paragrafin 105),ose
(b) shumën e rikuperueshme të njësisë gjeneruese të parasë, të cilës i takon aktivi (shih paragrafin 104).
Rimarrja për një njësi gjeneruese të parasë
104 Në rastin e rimarrjes së një humbjeje nga zhvlerësimi për një njësi gjeneruese parash, vlera kontabël e të gjithë aktiveve që i përkasin
kësaj njësie (me përjashtim të emrit të mirë) rritet përpjesëtimisht. Humbja nga zhvlerësimi i emrit të mirë nuk rimerret.

Kur humbja e mëparshme nga zhvlerësimi është bazuar në shumën e rikuperueshme të njësisë gjeneruese të parasë të cilës i takon aktivi,
do të zbatohen kërkesat në vijim:
(a) Njësia ekonomike duhet të vlerësojë shumën e rikuperueshme të njësisë gjeneruese të parasë në datën e raportimit aktual.
(b) Nëse shuma e rikuperueshme e vlerësuar e njësisë gjeneruese të parasë e tejkalon vlerën kontabël të saj, atëhere tejkalimi është një
anullim i një humbje nga zhvlerësimi. Njësia ekonomike do të shpërndajë shumën e këtij anullimi në aktivet e njësisë, me përjashtim të
emrit të mirë, proporcionalisht me vlerat kontabël të këtyre aktiveve, që i nënshtrohen kufizimit të përshkruar në pikën (c) më poshtë.
Këto rritje në vlerat kontabël neto do të trajtohen si anullime të humbjeve nga zhvlerësimi për aktivet e veçanta dhe do të njihen
menjëherë në fitim ose humbje.
(c) Në shpërndarjen e një anullimi të një humbje nga zhvlerësimi për një njësi gjeneruese të parasë, anullimi nuk do të rritë vlerën
kontabël neto të një aktivi mbi vlerën që është me e ulëta e:
(i) shumës së tij të rikuperueshme, dhe
(ii) vlerës kontabël neto që do të kishte patur (neto nga amortizimi) nëse nuk do të ishte njohur humbje nga zhvlerësimi për aktivin në
periudhat e mëparshme.
(d) Çdo tejkalim i shumës së anulluar të humbjes nga zhvlerësimi që nuk mund t‘i shpërndahet një aktivi për shkak të kufizimit në pikën
(c) më sipër, do të shpërndahet porpocionalisht në aktivet e tjera të njësisë gjeneruese të parasë, me përjashtim të emrit të mirë.
(e) Pasi është e njohur një anullim i një humbjeje nga zhvlerësimi, nëse është e zbatueshme, njësia ekonomike do të rregullojë shpenzimet
e amortizimit për çdo aktiv në njësinë gjeneruese të parasë në periudhat e ardhshme për shpërndarjen e vlerës kontabël neto të rishikuar të
aktivit, pakësuar me vlerën e tij të mbetur (nëse ka), në mënyrë sistematike mbi jetën e mbetur të dobishme të tij.
 Rimarrja për një aktiv të veçantë të zhvlerësuar
105 Rimarrja e një humbjeje nga zhvlerësimi për një aktiv afatgjatë do të njihet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve për periudhën
raportuese, si një pakësim i humbjes nga zhvlerësimi i aktiveve afatgjata.

Kur humbja e mëparshme nga zhvlerësimi është bazuar në shumën e rikuperueshme të aktivit të veçantë të zhvlerësuar, do të zbatohen
kërkesat në vijim:
(a) Njësia ekonomike duhet të vlerësojë shumën e rikuperueshme të aktivit në datën e raportimit aktual.
(b) Nëse shuma e rikuperueshme e vlerësuar e aktivit e tejkalon vlerën kontabël të tij, njësia ekonomike do të rritë vlerën kontabël neto
deri në shumën e rikuperueshme, që i nënshtrohet kufizimit të përshkruar në pikën (c) më poshtë. Kjo rritje është anullimi i një humbje
nga zhvlerësimi. Njësia duhet të njohë menjëherë anullimin në fitim ose humbje.
(c) Anullimi i një humbjeje nga zhvlerësimi nuk do të rritë vlerën kontabël neto të aktivit mbi atë që do të kishte (neto nga amortizimi)
nëse nuk do të ishte njohur humbje nga zhvlerësimi për aktivin në vitet e mëparshme.
(d) Pasi është e njohur një anullim i një humbjeje nga zhvlerësimi, njësia ekonomike do të rregullojë shpenzimet e amortizimit për aktivin
në periudhat e ardhshme për shpërndarjen e vlerës kontabël neto të rishikuar të aktivit, pakësuar me vlerën e tij të mbetur (nëse ka), në
mënyrë sistematike mbi jetën e mbetur të dobishme të tij.
NJOHJA PARAQITJA NË BILANC PASQYRËN E POZICIONIT FINANCIAR DHE NË PASQYRËN E TË ARDHURAVE
DHE SHPENZIMEVE
106 AAM-të paraqiten në pasqyrën e pozicionit financiarbilancit në zërat përkatës të formatit të bilancit, të dhënë në SKK 2, Paraqitja e
pasqyrave financiare. Lejohet gjithashtu një klasifikim i mëtejshëm i zërave të bilancit aktiveve (për shembull, ―Toka‖, ―Ndërtesa‖,
―Makineri dhe pajisje‖).
107 Shpenzimet e amortizimit të AAM-së dhe AAJM-së, si dhe humbjet nga zhvlerësimi, paraqiten si zë më vete i formatit 1 të pasqyrës së të
ardhurave dhe shpenzimeve, si dhe në zërat përkatës të formatit 2, në varësi të funksioneve të aktiveve në njësinë ekonomike.
Fitimet/humbjet nga nxjerrja jashtë përdorimit të AAM dhe AAJM njihen në zërat ―Shpenzime të tjera të shfrytëzimit‖/‖Të ardhura të
tjera të shfrytëzimit‖.
SHËNIMET SHPJEGUESE
108 Në pasqyrat financiare shpjegohen bazat e matjes të përdorura për përcaktimin e vlerës kontabël bruto (e aplikueshme vetëm për AAM),
metodat dhe normat e amortizimit (ose jeta e dobishme), të përdorura për amortizimin e të gjitha grupeve të AAM dhe AAJM, analiza e
ndryshimit në vlerën kontabël të tyre, si dhe rakordimi i informacionit te mëposhtëm:

(a) kostoja, amortizimi i akumuluar dhe vlera kontabël në fillim të vitit ushtrimor;
(b) blerjet dhe përmirësimet gjatë periudhës kontabël;
shumën e kostove të kapitalizuara të huamarrjeve;
(c) shtesat nga kombinimet e bizneseve;
(d) shpenzimet e amortizimit;
(e) zvogëlimet nga humbjet prej zhvlerësimit;
(f) rimarrjet e humbjeve të mëparshme nga zhvlerësimi;
rivlerësimet në përputhje me paragrafët 22-31;
(g) daljet jashtë përdorimit/shitjet;
 (h) riklasifikimet (duke përfshirë aktivet afatgjata të mbajtura për shitje);
(i) ndryshime të tjera;
(j) kostoja, amortizimi i akumuluar dhe vlera kontabël në fund të periudhës kontabël.

Ky rakordim nuk duhet të paraqitet për periudhën e mëparshme.

Për elementet e rivlerësuara të AAM-së, në përputhje me paragrafët 22-31, jepen shënimet e mëposhtme:
(a) data e rivlerësimit;
(b) shkaqet e rivlerësimit;
(c)metoda e rivlerësimit dhe supozimet kryesore të përdorura (përfshirë këtu normën e skontimit, nëse rivlerësimi bazohet në flukset e
ardhshme të pritshme të parasë);
personat që e kanë kryer rivlerësimin.
109 Gjithashtu, njësia ekonomike do të japë informacionet e mëposhtme:

(a) Vlera kontabël e elementeve të AAM dhe AAJM, të mbajtura peng si garanci për huamarrjet, apo në të cilat njësia ekonomike ka një
titull të kufizuar shpjegohet gjithashtu.
(b) shuma e angazhimeve kontraktore për blerjen e tokës, ndërtesave, makinerive dhe pajisjeve
110 Gjithashtu, një njësi ekonomike duhet të japë per AAJM informacionin e mëposhtëm shpjegues:
(a) një përshkrim të vlerës kontabël neto dhe periudhës së amortizimit të çdo aktivi jomaterial që konsiderohet material për pasqyrat
financiare të njësisë.
(b) për aktivet jomateriale të përftuara nëpërmjet një granti të qeverisë dhe të njohur fillimisht me vlerën e drejtë :
(i) vlerën e drejtë të njohur fillimisht për këto aktive, dhe
(ii) vlerat kontabël neto të tyre.
111 Një njësi ekonomike duhet të japë informacion shpjegues për shumën totale të shpenzimeve të kërkimit dhe zhvillimit të njohura si
shpenzime periudhe.
112 Një njësi ekonomike duhet të japë informacionin shpjegues të mëposhtëm për çdo klasë të aktiveve të përcaktuara në paragrafin 113:
(a) shumën e humbjeve nga zhvlerësimi e njohur në fitim ose humbje gjatë periudhës dhe nënzërin (nënzërat) në pasqyrën e të ardhurave
dhe shpenzimeve në të cilin (cilët) janë të përfshira këto humbje nga zhvlerësimi.
(b) shumën e anullimeve të humbjeve nga zhvlerësimi të njohura në fitim ose humbje gjatë periudhës dhe nënzërin (nënzërat) në pasqyrën
e të ardhurave dhe shpenzimeve në të cilin (cilët) janë të përfshira këto humbje nga zhvlerësimi.

Për zvogëlimet e dukshme në vlerë, gjatë periudhës kontabël, jepen këto shpjegime:
(a) përshkrimi i aktiveve afatgjata ose grup aktivesh të zvogëluara;
(b) fakti nëse zvogëlimi është bazuar në vlerën e drejtë (minus koston e shitjes) ose në vlerën në përdorim;
metodat dhe supozimet kryesore, të përdorura për llogaritjen e shumës së rikuperueshme (duke përfshirë normën e skontimit, nëse
zvogëlimi bazohet në vlerën në përdorim).
Rekomandohet edhe që të jepen përshkrime mbi përllogaritjen e vlerës së drejtë të atyre AAM-ve, vlera e drejtë e të cilëve është shumë
më e lartë se vlera kontabël.
113 Një njësi ekonomike do të japë informacionet shpjeguese të kërkuara nga paragrafi 112 për secilën nga klasat e mëposhtme të aktiveve:

(a) aktivet afatgjata materiale

(b) emrin e mirë.
(c) aktivet afatgjata jomateriale
114 Një njësi ekonomike duhet të japë informacionet shpjeguese në vijim për të gjitha aktivet afatgjata të investuara:
(a) metodat dhe supozimet e rëndësishme të përdorura në përcaktimin e vlerës së drejtë të aktiveve afatgjata për investim.
(b) shkallën në të cilën vlera e drejtë e aktivit afatgjatë për investim (siç është matur apo dhënë informacioni shpjegues në pasqyrat
financiare) është bazuar në një vlerësim nga një ekspert i pavarur që ka një kualifikim profesional të njohur dhe përkatës dhe përvojën e
fundit në vendin dhe klasën e aktivit afatgjatë për investim që është duke u vlerësuar. Nëse nuk ka pasur vlerësim të tillë, duhet të jepet
informacion shpjegues për këtë fakt.
(c) ekzistencën dhe shumën e kufizimeve për mundësinë e realizimit të aktivit afatgjatë për investim apo remitancat e të ardhurave nga
dalja jashtë përdorimit.
(d) detyrimet kontraktuale për blerjen, ndërtimin dhe zhvillimin e aktivit afatgjatë për investim ose për riparime, mirëmbajtje apo
zgjerime.
(e) rakordimin ndërmjet vlerave kontabël të aktiveve afatgjatë për investime në fillim dhe në fund të periudhës, duke i treguar veçmas:
(i) shtesat, duke dhënë informacion shpjegues në mënyrë të veçantë për ato shtesa që rrjedhin nga blerjet nëpërmjet kombinimeve të
biznesit.
(ii) fitimet ose humbjet neto nga rregullimet e vlerës së drejtë.
(iii) transferimet në toka, ndërtesa, makineri dhe pajisje, kur nuk është më e disponueshme një masë e besueshme e vlerës së drejtë, pa
kosto apo përpjekje të panevojshme .
(iv) transferimet në dhe nga inventarët dhe pasuri e zotëruar nga pronari.
(v) ndryshime të tjera.

Ky rakordim nuk duhet të paraqitet për periudhat e mëparshme.

DATA E HYRJES NË ZBATIM
115 Ky Standard do të zbatohet në pasqyrat financiare që mbulojnë periudha kontabël, që fillojnë më ose pas datës 1 janar 20082014. Ky
Standard duhet të zbatohet në mënyrë prospektive retrospektive. nga data 1 janar 2008, d.m.th. pa ndryshuar pasqyrat financiare
krahasuese të vitit 2007, të cilat janë përgatitur sipas kërkesave ekzistuese të kontabilitetit. Ky qëndrim do të zbatohet për të gjitha SKK-
të. Nuk lejohet që disa SKK të zbatohen në mënyrë prospektive, dhe disa të tjerë në mënyrë retrospektive.
Një njësi mund të zgjedhë të vlerësojë një element të AAM-së me vlerën e drejtë në datën e hyrjes në fuqi të SKK-ve dhe ta përdorë këtë
vlerë të drejtë si koston e supozuar të aktivit në atë datë; ose njësia mund të zgjedhë të përdorë si kosto të supozuar një rivlerësim të kryer
sipas rregullave të mëparshme të kontabilitetit shqiptar, por vetëm nëse ky rivlerësim, në datën që është kryer, ishte gjerësisht i
krahasueshëm me vlerën e drejtë të aktivit. Nëse një njësi përdor, në bilancin e parë të përgatitur në bazë të SKK-ve, vlerën e drejtë si
kosto të një elementi të AAM-së ose një prone për investim, pasqyrat financiare të njësisë të përgatitura në përputhje me SNK-të duhet të
shpjegojnë, për secilin zë çelës të bilancit, shumën e këtyre vlerave të drejta, si dhe shumën e rregullimeve të vlerave të mëparshme
kontabël, të raportuara sipas rregullave kontabël të mëparshme shqiptare..
 KRAHASIMI ME STANDARDET NDËRKOMBËTARE TË RAPORTIMIT FINANCIAR (SNK/SNRF)1 PËR NJËSITË
EKONOMIKE TË VOGLA DHE TË MESME (SNRF për NVM)
116 Tabela më poshtë tregon se si korrespondojnë përmbajtjet e këtij Standardi me SNRF për NVMSNK-të/SNRF-të përkatëse. Paragrafët
janë trajtuar si korresponduese, nëse ato trajtojnë në përgjithësi të njëjtën çështje, pavarësisht nga fakti se standardet e referuara mund të
kenë ndryshim.
Paragrafët sipas SKK Paragrafët sipas SNRF për NVM botuar në korrik 2009
5
Paragrafi 1 Asnjë
Paragrafi 2 Asnjë
Paragrafi 3 Asnjë
Paragrafi 4 Sek 17.1, Sek 18.1
Paragrafi 5 Sek 17.3, Sek 18.3
Paragrafi 6 Sek 27.1
Paragrafi 7 Sek 17.2, Sek 18.2, Sek 25.1
Paragrafi 8 Sek 17.4
Paragrafi 9 Sek 17.5
Paragrafi 10 Sek 17.8
Paragrafi 11 Sek 17.9, 17.10
Paragrafi 12 Sek 17.12
Paragrafi 13 Sek 17.13
Paragrafi 14 Sek 25.2
Paragrafi 15 Sek 17.14
Paragrafi 16 Sek 17.16
Paragrafi 17 Asnjë
Paragrafi 18 Sek 17.15
Paragrafi 19 Asnjë
Paragrafi 20 Asnjë
Paragrafi 21 Asnjë
Paragrafi 22 Asnjë
Paragrafi 23 Asnjë
Paragrafi 24 Asnjë
Paragrafi 25 Asnjë
Paragrafi 26 Asnjë
Paragrafi 27 Asnjë
Paragrafi 28 Asnjë
Paragrafi 29 Sek 17.18
Paragrafi 30 Asnjë
Paragrafi 31 Sek 17.21
Paragrafi 32 Sek 17.22
Paragrafi 33 Asnjë
Paragrafi 34 Asnjë
Paragrafi 35 Sek 17.17
Paragrafi 36 Sek 17.23
Paragrafi 37 Sek 17.19
Paragrafi 38 Asnjë
Paragrafi 39 Asnjë
Paragrafi 40 Sek 17.10
Paragrafi 41 Asnjë
Paragrafi 42 Sek 17.25
Paragrafi 43 Asnjë
Paragrafi 44 Sek 17.6
Paragrafi 45 Sek 17.7
Paragrafi 46 Asnjë
Paragrafi 47 Sek 16.2
Paragrafi 48 Sek 16.3
Paragrafi 49 Sek 16.4
Paragrafi 50 Sek 16.5
Paragrafi 51 Sek 16.6
Paragrafi 52 Sek 16.7
Paragrafi 53 Sek 16.8
Paragrafi 54 Sek 16.9
Paragrafi 55 Sek 18.4
Paragrafi 56 Sek 18.8
Paragrafi 57 Sek 18.9
Paragrafi 58 Sek 18.10
Paragrafi 59 Sek 18.14
Paragrafi 60 Sek 18.15
Paragrafi 61 Sek 18.16
Paragrafi 62 Sek 18.17
Paragrafi 63 Sek 18.11
Paragrafi 64 Sek 18.12
Paragrafi 65 Sek 18.13
Paragrafi 66 Sek 18.18
Paragrafi 67 Sek 18.21
Paragrafi 68 Sek 18.22
Paragrafi 69 Asnjë
Paragrafi 70 Sek 18.19
Paragrafi 71 Sek 18.20
Paragrafi 72 Sek 18.23
Paragrafi 73 Sek 17.27, Sek 18.26
Paragrafi 74 Sek 17.28
Paragrafi 75 Sek 17.29
Paragrafi 76 Sek 17.30
Paragrafi 77 Asnjë
Paragrafi 78 Asnjë
Paragrafi 79 Asnjë 6
Paragrafi 80 Asnjë 7
Paragrafi 81 Asnjë
Paragrafi 82 Sek 27.1
Paragrafi 83 Sek 27.5
Paragrafi 84 Sek 27.6
Paragrafi 85 Sek 27.7
Paragrafi 86 Sek 27.9
Paragrafi 87 Sek 27.8
Paragrafi 88 Sek 27.10
Paragrafi 89 Sek 27.11
Paragrafi 90 Sek 27.12
Paragrafi 91 Sek 27.13
Paragrafi 92 Sek 27.14
Paragrafi 93 Sek 27.15
Paragrafi 94 Sek 27.16
Paragrafi 95 Sek 27.17
Paragrafi 96 Sek 27.18
Paragrafi 97 Sek 27.19
Paragrafi 98 Sek 27.20
Paragrafi 99 Sek 27.21
Paragrafi 100 Sek 27.22
Paragrafi 101 Sek 27.23
 Paragrafi 102 Sek 27.24
Paragrafi 103 Sek 27.29
Paragrafi 104 Sek 27.31
Paragrafi 105 Sek 27.30
Paragrafi 106 Asnjë
Paragrafi 107 Asnjë
Paragrafi 108 Sek 17.31 & 18.27
Paragrafi 109 Sek 17.32
Paragrafi 110 Sek 18.28
Paragrafi 111 Sek 18.29
Paragrafi 112 Sek 27.32
Paragrafi 113 Sek 27.33
Paragrafi 114 Sek 16.10
Paragrafi 115 Asnjë
Paragrafi 116 Asnjë
BAZA E KONKLUZIONEVE
HYRJE
BK1 SKK 5, që u publikua në vitin 2006 para se të bëhej prezantimi i SNRF-ve për NVM-të nga Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të
Kontabilitetit, bazohej fillimisht në SNK 16, SNK 23, SNK 36, SNK 38 dhe SNRF 5. SNRF-të për NVM-të u publikuan në vitin 2009.
Ato përfaqësojnë një formë të thjeshtuar të SNRF-ve të përshtatshme për njësitë ekonomike pa përgjegjësi publike.
BK2 Në 24 nëntor 2012, Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit (‗KKK‘) mori vendimin për të rishikuar SKK-të ekzistuese me qëllimin për t‘i
përshtatur kërkesat e kontabilitetit me SNRF-të për NVM-të. Ky vendim u mor me qëllim që kërkesat e kontabilitetit të detyrueshme për
njësitë ekonomike shqiptare, të cilave nuk u kërkohet të zbatojnë SNRF-të në përgatitjen e pasqyrave financiare, sipas ligjit 9228, datë 29
prill 2004 ―Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare‖, të ndryshuar, të ishin në përputhje me kriteret ndërkombëtare.
BK3 KKK-ja shqyrtoi mundësinë për zëvendësimin e SKK-ve ekzistuese me SNRF-të për NVM-të, por vendosi të mos e bëjë një gjë të tillë
duke qenë se SNRF-të për NVM-të nuk janë plotësisht në përputhje me direktivat e BE-së për Legjislacionin e Shoqërive. KKK-ja do ta
rishqyrtojë këtë alternativë pasi Direktiva e BE-së e përditësuar dhe SNRF-të për NVM-të të përditësuara të jenë publikuar.
BK4 Ndryshimet e bëra në versionin e përmirësuar të SKK 5 janë të pjesshme krahasuar me Seksionet 16, 17, 18, 25 dhe 27 të SNRF-ve për
NVM-të. KKK-ja e ka shfrytëzuar rishikimin e SKK 5 për të hequr shembujt ilustrues të paraqitur në SKK 5 në versionin origjinal dhe e
ka plotësuar këtë standard me një seksion që përmban Udhëzuesin për Zbatimin e tij, ku përfshihen shembuj më të plotë të zbatimit të
standardit në dobi të hartuesve të pasqyrave financiare. Gjithashtu, vetëm në lidhje me modelin e rivlerësimit në vlerësimin e mëpasshëm
të aktiveve afatgjata materiale, KKK-ja ka vendosur që të mbajë trajtimet kontabël që jep SKK 5 ekzistuese.
OBJEKTIVI DHE BAZA E PËRGATITJES (paragrafët 1 deri 3)
BK5 Paragrafi 2 i SKK 5 në versionin origjinal është ndryshuar për t‘iu referuar Seksioneve 16, 17, 18, 25 dhe 27 të SNRF-ve për NVM-të.
Tabela korresponduese midis SKK-ve dhe SNRF-ve është ndryshuar për të paraqitur krahasimin me SNRF-të për NVM-të.
FUSHA E ZBATIMIT (paragrafët 4 deri 6)
BK6 Paragrafi 4 në versionin origjinal është zëvendësuar me një paragraf të ri (paragrafi i ri 4) në të cilin përcaktohen fushat e zbatimit të
Standardit për të dy grupet e aktiveve: AAM dhe AAJM. Ndryshimet thelbësore, të cilat janë bazuar në SNRF për NVM-të, janë:
 (a) heqja e emrit të mirë nga objektivi në mënyrë që të përputhet me SNRF për NVM-të.
(b) përfshirja e e investimeve në aktivet afatgjata, vlera e drejtë e të cilave nuk matet me besueshmëri.
KKK-ja ka gjykuar se këto ndryshime përveç përshtatjes me SNRF për NVM-të, do ta lehtësonin kuptueshmërinë dhe zbatueshmërinë e
Standardit. Gjithashtu, në paragrafin 6 të versionit të përmirësuar, referenca me aktivet që rrjedhin nga përfitimet e punonjësve është
hequr pasi nuk ekziston një SKK e veçantë në lidhje me përfitimet e punonjësve.
BK7 Në paragrafin ekzistues 5 (paragrafi i ri 5) janë shtuar dy aspekte të reja, meqenëse janë jashtë objektit të SKK 5, që janë:
(a) aktivet afatgjata materiale të investuara, vlera e drejtë e të cilave mund të matet në mënyrë të besueshme, pa kosto dhe përpjekje të
panevojshme
(b) emrin e mirë (shih SKK 9 Kombinimet e bizneseve dhe konsolidimi),
(c) të drejtat minerare dhe rezervave minerale, të tilla si nafta, gazi natyror dhe burime jorigjeneruese të ngjashme
KKK-ja ka gjykuar se këto ndryshime përveç përshtatjes me SNRF për NVM-të, do ta lehtësonin kuptueshmërinë dhe zbatueshmërinë e
Standardit.
BK8 Është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 6) i cili rendit kufizimet e përcaktuara në seksionin 27 të SNRF për NVM në lidhje me
zhvlerësimin e AAM dhe AAJM përveç emrit të mirë. KKK-ja ka gjykuar se këto ndryshime përveç përshtatjes me SNRF për NVM-të,
do ta lehtësonin kuptueshmërinë dhe zbatueshmërinë e Standardit.
BK9 Është hequr paragrafi 6 në versionin origjinal pasi KKK-ja e ka gjykuar si të panevojshëm dhënien e referencave tek standarde të tjera.
PËRKUFIZIMET KRYESORE (paragrafi 7)
BK10 Paragrafi i përkufizimeve (paragrafi 7 në versionin origjinal) është mbajtur sepse mendohet se është i nevojshëm për kuptueshmërinë dhe
zbatueshmërinë e Standardit. Përkufizimi i AAJM është përmirësuar/plotësuar në përputhje me SNRF për NVM-të. Përkufizimi i kostove
të huamarrjes është plotësuar për të qenë në përputhje me përkufizimin e dhënë në SNRF për NVM-të. Është bërë korigjimi i termave të
përdorura për të reflektuar terminologjinë e adoptuar së fundmi, si p.sh. ―bilanc‖, ―mjete‖, etj. është zëvendësuar me ―pasqyra e pozicionit
financiar‖, ―aktive‖, etj. Gjithashtu është dhënë përkufizimi i vlerës së drejtë sipas rishikimit më të fundit të SNRF-ve të plota.
BK11 Është hequr paragrafi 8 i versionit origjinal pasi ka të bëjë me shembuj të cilat do të përshkruhen në Udhëzuesin për Zbatimin e SKK 5.
BK12 Është hequr paragrafi 9 i versionit origjinal pasi përsërit atë që thuhet tek përkufizimet në lidhje me kostot e huamarrjes.
TRAJTIMET KONTABËL PËR AKTIVET AFATGJATA MATERIALE (paragrafët 8 deri 46)
Njohja (paragrafët 8 deri 10)
BK13 Paragrafi 8 (paragrafi 10 në versionin origjinal) është përmirësuar për ta bërë më të qartë dhe për të theksuar se një njësi ekonomike do ta
njohë koston e një zëri të AAM-së si një aktiv nëse dhe vetëm nëse plotësohen kushtet e përmendura në këtë paragraf.
BK14 Është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 9) në lidhje me pjesët e këmbimit si inventar dhe si aktiv.
BK15 Është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 10) në lidhje me kontabilizimin e tokës veçmas nga ndërtesa, edhe kur ato blihen së bashku.
Matja fillestare (paragrafët 11 deri 17)
BK16 Paragrafi 11 (paragrafi 11 në versionin origjinal) është plotësuar për të shtuar se për vlerësimin e kostos së një aktivi, tek kostot e
drejtëpërdrejta përfshihen edhe kostot për përgatitjen e terrenit, livrimin fillestar dhe trajtimin, instalimin dhe montimin, si dhe testimin e
aktivit.
BK17 Paragrafi 12 në versionin origjinal është hequr duke qenë se aty jepen shembuj të kostove të drejtëpërdrejta që përfshihen në koston e një
aktivi, të cilat do të jepen në ―Udhëzuesin për Zbatimin e SKK 5‖.
BK18 Është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 12) i cili përcakton se të ardhurat dhe shpenzimet që krijohen si rezultat i aktiviteteve të
rastësishme gjatë ndërtimit apo zhvillimit të një aktivi afatgjatë material njihen në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve në qoftë se
 këto aktivitete nuk janë të nevojshme për ta sjellë zërin në vendndodhjen dhe kushtet operacionale të paramenduara. Ky paragraf bën që
SKK 5 të përputhet me SNRF-të për NVM-të.
BK19 Paragrafët 14, 15 dhe 16 në versionin origjinal fshihen. Paragrafi origjinal 14 mbetet me të njëjtin numër dhe në versionin e përmirësuar
por trajtimi kontabël i kostove të huamarrjes është sipas SNRF për NVM. Kostot e huamarrjes trajtohen si shpenzime periudhe.
BK20 Paragrafi 17 në versionin origjinal (paragrafi 15 në versionin e përmirësuar) është ndryshuar. Nga paragrafi 17 është hequr përcaktimi i
mëparshëm se nëse një njësi ekonomike është në gjendje të përcaktojë me besueshmëri vlerën e drejtë, si të aktivit të dhënë ashtu dhe të
aktivit të marrë, atëherë kostoja e aktivit të marrë do të jetë vlera e drejtë e aktivit të dhënë. Kur vlera e drejtë e aktivit të marrë është më e
besueshme, atëherë ajo do të shërbejë për të vlerësuar koston e tij. Arsyeja e heqjes është përshtatja me përcaktimin e bërë në Seksionin
17, paragrafi 17.14, në të cilin jepet një trajtim më i thjeshtë për sa i përket matjes së kostos së aktivit të përftuar në një transaksion
këmbimi, që është ose vlera e drejtë e aktivit të dhënë, ose, në rast se vlera e drejtë e aktivit të dhënë dhe atij të marrë nuk mund të
përcaktohet në mënyrë të besueshme, ose nëse veprimi i këmbimit nuk ka përmbajtje komerciale, atëherë kostoja e aktivit të marrë është
vlera kontabël e aktivit të dhënë. Shembulli i dhënë në paragrafin ekzistues 17 është hequr pasi është paraqitur në "Udhëzuesin për
Zbatimin e SKK 5‖ ku janë shtuar shembuj të tjerë për të dhënë më shumë qartësi për hartuesit e pasqyrave financiare.
BK21 Paragrafi 18 në versionin origjinal është ndryshuar për të përcaktuar se nëse përbërësit kryesorë të një AAM-je kanë, në mënyrë të
konsiderueshme, jetë të dobishme të ndryshme, këto pjesë duhet të njihen fillimisht si elemente të veçanta të AAM-së, duke caktuar
norma amortizimi të veçanta për secilin prej tyre, në varësi të jetës së tyre të dobishme. Në paragrafin e ri (paragrafi 16) është shtuar
shprehja në mënyrë të konsiderueshme. Ky përmirësim bën që SKK 5 të përputhet me SNRF-të për NVM-të. Gjithashtu, shembulli i
dhënë në këtë paragraf është hequr pasi është paraqitur në "Udhëzuesin për Zbatimin e SKK-ve‖ ku janë shtuar shembuj të tjerë për të
dhënë më shumë qartësi për hartuesit e pasqyrave financiare.
Vlerësimi i mëpasshëm (paragrafët 18 deri 28)
BK22 Paragrafi 21 në versionin origjinal është mbajtur i pandryshuar për t‘u dhënë njësive ekonomike të dyja modelet e matjes së mëpasshme:
modelin e kostos dhe modelin e rivlerësimit. Në këtë mënyrë, SKK 5 është pjesërisht në përputhje me SNRF-të për NVM-të.
BK23 Paragafët 22 deri 32 në versionin origjinal (20 deri 28 në varinatin e përmirësuar) janë mbajtur në versionin e përmirësuar të SKK 5 sepse
kanë të bëjnë me aspekte të zbatimit të modelit të rivlerësimit të AAM-ve të lejuar dhe nga SKK 5 e përmirësuar.
Vlera e amortizueshme dhe amortizimi (paragrafët 29 deri 42)
BK24 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 32) i cili thekson se një njësi ekonomike duhet të shpërndajë
vlerën e amortizueshme të një aktivi në bazë sistematike gjatë jetës së tij të dobishme. Shtimi i këtij paragrafi nuk e ndryshon SKK 5, por
ai ka si qëllim që ta japë këtë përcaktim të rëndësishëm që në paragrafin e parë të kapitullit që ka të bëjë me vlerën e amortizueshme dhe
amortizimin e AAM-ve. I njëjti paragraf jepet edhe në Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK25 Në paragrafin 33 të versionit origjinal (paragrafi 30 në versionin e përmirësuar) është shtuar një fjali e cila përcakton se me përjashtim nga
toka në përgjithësi, e cila nuk i nënshtrohet amortizimit, toka e minierave apo toka që përdoret për groposje i nënshtrohet amortizimit. Ky
ndryshim bëhet në perputhje me Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK26 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 31) në të cilin paraqiten faktorët që një njësi ekonomike
duhet t‘i ketë parasysh gjatë përcaktimit të jetës së dobishme të një AAM-je. Një përcaktim i tillë nuk jepet në versionin origjinal të SKK
5, prandaj KKK-ja ka vendosur ta shtojë këtë paragraf të rëndësishëm ashtu siç jepet edhe në Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK27 Paragrafi 34 në versionin origjinal (paragrafi 32 në versionin e përmirësuar) është ndryshuar. Së pari, është hequr shprehja se metoda e
zgjedhur e amortizimit mund të mos përputhet me zvogëlimin e vlerës së aktivit me kalimin e kohës. Arsyeja e heqjes së kësaj shprehjeje
është se ajo përshkruhet qartazi në paragrafin 37 të SKK 5 të përmirësuar. Prandaj, për të shmangur përsëritjen, KKK-ja ka vendosur ta
 heqë këtë shprehje nga ky paragraf. Së dyti, është shtuar një fjali e re e cila përcakton metodat më të zakonshme të amortizimit të AAM-
ve. Një përcaktim i tillë në mënyrë kaq specifike mungon në versionin origjinal të SKK 5, prandaj KKK-ja ka vendosur ta shtojë atë. Ky
ndryshim bëhet në përputhje me Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK28 Për një paraqitje më logjike të aspekteve që kanë të bëjnë me metodat e amortizimit të AAM-ve, paragrafët 35 dhe 36 në versionin
origjinal kanë ndryshuar vendet dhe janë paraqitur përkatësisht në paragrafët 33 dhe 34 të versionit të përmirësuar të SKK 5. Shembulli i
dhënë pas paragrafit ekzistues 36 është hequr pasi është paraqitur në "Udhëzuesin për Zbatimin e SKK 5‖ ku janë shtuar shembuj të tjerë
për të dhënë më shumë qartësi për hartuesit e pasqyrave financiare.
BK29 KKK-ja ka vendosur të shtojë një paragraf të ri (paragrafi 35) në versionin e përmirësuar të SKK 5, i cili përcakton se amortizimi për çdo
periudhë do të njihet në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve, me përjashtim të rasteve kur një SKK tjetër kërkon që kostoja të njihet
si pjesë e kostos së një aktivi, siç është për shembull, amortizimi i aktiveve afatgjata prodhuese i cili përfshihet në koston e inventarit në
përputhje me SKK 4. Ky ndryshim bën që SKK 5 të jetë në përputhje me Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK30 KKK-ja ka vendosur të shtojë dy paragrafë të rinj (paragrafi 36 dhe 37) në versionin e përmirësuar të SKK 5 të cilët përcaktojnë se
metoda e amortizimit e përdorur nga njësia ekonomike si dhe vlera e mbetur dhe jeta e dobishme duhen rishkuar nëse nga data më e
fundit e raportimit vjetor ka ndryshime në pritshmërinë e njësisë ekonomike në lidhje me mënyrën se si ajo pret t‘i konsumojë përfitimet e
ardhshme ekonomike të një aktivi, ose janë të pranishëm faktorë të tillë si një ndryshim në mënyrën se si një aktiv është përdorur,
konsumimi i parakohshëm, përparimi teknologjik dhe ndryshimet në çmimet e tregut. Ky ndryshim bën që SKK 5 të jetë në përputhje me
Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK31 Paragrafi 39 i versionit të përmirësuar të SKK 5 (paragrafi 38 në versionin origjinal) është plotësuar me referencën që i bëhet paragrafit 16
të SKK 5. Plotësimi është bërë për qëllime qartësimi.
BK32 Paragrafi 39 i versionit origjinal të SKK 5 është hequr për të shmangur përsëritjen me paragrafin 39 të SKK 5 (të përmirësuar) si dhe
shembullin i cili do të përfshihet në Udhëzuesin për Zbatimin e SKK 5.
BK33 Paragrafi 40 i versionit origjinal (paragrafi 40 në versionin e përmirësuar) është ndryshuar. KKK-ja ka vendosur të shtojë fjalën
―çregjistrohet‖ kur trajtohet momenti në të cilin njësia pushon së llogarituri amortizimin, si dhe të shtojë përcaktimin se amortizimi
vazhdon të llogaritet edhe pse një aktiv nuk përdoret, me përjashtim të rasteve kur njësia ekonomike përdor metodën e njësive të
prodhuara. Këto ndryshime bëjnë që SKK 5 të jetë në përputhje me Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK34 Paragrafi 41 i versionit origjinal është hequr pasi përcaktimet e dhëna në këtë paragraf janë dhënë tashmë në paragrafët 36 dhe 37 të
versionit të përmirësuar të SKK 5. Shembulli i dhënë pas këtij paragrafi është hequr pasi është paraqitur në ―Udhëzuesin për Zbatimin e
SKK 5‖ ku janë shtuar shembuj të tjerë për të dhënë më shumë qartësi për hartuesit e pasqyrave financiare.
BK35 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 42) i cili përcakton trajtimin kontabël të kompensimit të
marrë për aktivet që kanë qenë të zhvlerësuara, të humbura ose të marra me detyrim. Ky përcaktim mungonte në versionin original të
SKK 5 dhe prandaj KKK-ja ka vendosur ta shtojë në përputhje me Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
Përmirësimet, riparimet dhe mirëmbajtja (paragrafët 43 deri 46)
BK36 Në paragrafin 44 të versionit origjinal (paragrafi 44 i versionit të përmirësuar) është sqaruar se kostoja e pjesës së re i shtohet vlerës
kontabël neto të elementit të AAM-së, dhe jo kostos së tij. Përcaktimi i ri është në përputhje me Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
Po ashtu, shembulli i dhënë pas paragrafit ekzistues 44 është hequr pasi është paraqitur në ―Udhëzuesin për Zbatimin e SKK 5‖ ku janë
shtuar shembuj të tjerë për të dhënë më shumë qartësi për hartuesit e pasqyrave financiare.
BK37 Në paragrafin 45 të versionit origjinal (paragrafi 45 i versionit të përmirësuar) është hequr fjala ―teknike‖ duke lënë vetëm fjalën
―riparime‖. Arsyeja e këtij ndryshimi është se është gjykuar që përdorimi i fjales ―riparime‖ është i mjaftueshëm dhe nuk lë hapësirë për
 keqkuptime.
TRAJTIMI KONTABËL PËR AKTIVET AFATGJATA MATERIALE TË INVESTUARA (paragrafët 47 deri 54)
BK38 Në përputhje me SNRF për NVM prezantohen paragrafët e rinj 47 deri në 54, që japin trajtimin kontabël të aktiveve afatgjata të
investuara.
TRAJTIMET KONTABËL PËR AKTIVET AFATGJATA JOMATERIALE (paragrafët 55 deri 72)
Njohja (paragrafët 55 deri 56)
BK39 Në paragrafin 47 në versionin origjinal të SKK 5 (paragrafi 55 në versionin e përmirësuar) është shtuar një kërkesë e re në lidhje me
përkufizimin e një aktivi afagjatë jomaterial. Kërkesa e re kërkon që një aktiv afagjatë jomaterial të jetë i tillë nëse ai nuk është rezultat i
shpenzimeve të bëra brenda njësisë ekonomike për një zë jomaterial. Gjithashtu, kërkesa se një aktiv afagjatë jomaterial është i tillë nëse
ai është i kontrolluar nga njësia ekonomike dhe i identifikueshëm është hequr. Ndryshimet janë bërë në përputhje me Seksionin 18 të
SNRF-ve për NVM-të.
BK40 Paragrafi 48 në versionin origjinal të SKK 5, i cili jep përcaktimet në lidhje me kërkesën që një aktiv afagjatë jomaterial duhet të jetë i
identifikueshëm, është hequr, duke qenë kështu në përputhje me paragrafin 56 të versionit të përmirësuar të SKK 5.
BK41 Paragrafi 49 në versionin origjinal është hequr pasi përcaktimet e dhëna në këtë paragraf plotësohen në mënyrë më të gjerë nga paragrafi
56 i versionit të përmirësuar të SKK 5.
BK42 Është shtuar një paragraf i ri, paragrafi 56, i cili jep përcaktime në lidhje me njohjen e aktiveve afatgjata jomateriale të përftuara në një
kombinim biznesi, si dhe për rastet kur një aktiv i tillë nuk mund të njihet. Këto përcaktime jepen në Seksionin 18 të SNRF-ve për NVM-
të, dhe KKK-ja ka gjykuar që t‘i përfshijë këto përcaktime në SKK 5 të përmirësuar.
Matja fillestare (paragrafët 57 deri 65)
BK43 Paragrafi 50 i versionit origjinal është zëvendësuar me paragrafët 57 dhe 58 në versionin e përmirësuar të cilët përmbajnë përcaktimet e
dhëna në Seksionin 18 të SNRF-ve për NVM-të. KKK-ja ka gjykuar se përcaktimet e dhëna në paragrafët e rinj 57 dhe 58 janë më të
qarta dhe më të plota për sa i përket kostos fillestare së një aktivi afatgjatë jomaterial të blerë dhe përbërjes së tij.
BK44 Paragrafi 51 i versionit origjinal është hequr dhe është zëvendësuar me përcaktimet e dhëna në Seksionin 18 të SNRF-ve për NVM-të.
Paragrafi ekzistues 51 përcakton se për llogaritjen e kostos së një aktivi afagjatë jomaterial të prodhuar nga vetë njësia ekonomike
përdoren të njëjtat kritere të aktiveve afatgjata materiale. Seksioni 18 përcakton se të gjitha shpenzimet e kryera për një aktiv afagjatë
jomaterial të prodhuar nga vetë njësia ekonomike, përfshirë edhe shpenzimet e kërkimit dhe të zhvillimit, ngarkohen në shpenzime, me
përjashtim të rastit kur ato janë pjesë e kostos së një aktivi tjetër që i plotëson kriteret e njohjes sipas SKK-ve.
BK45 Paragrafi 52 i versionit origjinal (paragrafi 60 në versionin e përmirësuar) është ndryshuar dhe plotësuar për të qenë në përputhje me
Seksionin 18 të SNRF-ve për NVM-të.
BK46 Paragrafet 53, 54 dhe 55 të versionit origjnal, të cilat japin përcaktime në lidhje me shpenzimet kërkimore dhe zhvillimore, janë fshirë në
versionin e përmirësuar të SKK 5 pasi në përputhje me SNRF për NVM nuk është më e nevojshme të bëhet dallimi mes shpenzimeve të
kërkimit dhe atyre të zhvillimit pasi së bashku trajtohen si shpenzime periudhe. Shembulli i dhënë pas paragrafit ekzistues 55 është hequr
sepse është paraqitur në "Udhëzuesin për Zbatimin e SKK 5‖ ku janë shtuar shembuj të tjerë për të dhënë më shumë qartësi për hartuesit e
pasqyrave financiare.
BK47 Paragrafi 56 i versionit origjinal është hequr si paragraf më vete, pasi është përfshirë në paragrafin 60, pika (f) të standardit të përmirësuar
të SKK 5.
BK48 Në standardin e përmirësuar të SKK 5 janë shtuar paragrafët e rinj 61 deri 65 që trajtojnë aspekte që mungonin në versionin ekzistues të
SKK 5, të cilat KKK-ja i ka gjykuar të domosdoshme për t‘u reflektuar në Standard.
 Vlerësimi i mëpasshëm (paragrafët 66 deri 72)
BK49 Paragrafi 58 në versionin origjinal, i cili i referohet paragrafëve 60-62 dhe 41-42 të versionit origjinal, është hequr, pasi është konsideruar
i panevojshëm pas përmirësimeve të bëra në Standard.
BK50 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 janë shtuar dy paragrafë të rinj (paragrafi 67 dhe 68), të cilët qartësojnë se si një njësi ekonomike
duhet të shpërndajë shumën e amortizueshme të një aktivi jomaterial, dhe se si do të trajtohet amortizimi i aktivit jomaterial. Paragrafi i ri
nuk sjell ndonjë ndryshim thelbësor nga ajo çfarë përcakton versioni origjinal, por thjesht bën një paraqitje më të qartë të tyre.
BK51 Paragrafi 59 i versionit origjinal është ndryshuar (paragrafi i ri 69). Ndryshimi konsiston në atë që paragrafi i ri përcakton si alternativë të
parë një metodë amortizimi që pasqyron modelin me të cilin njësia ekonomike pret të konsumojë përfitimet ekonomike të ardhshme të
aktivit, dhe metodën lineare si alternativë të dytë, vetëm nëse njësia ekonomike nuk mund ta përcaktojë modelin në mënyrë të besueshme.
KKK-ja ka gjykuar se ky është një ndryshim i rëndësishëm që duhet bërë në mënyrë që të sigurohet përputhshmëria me Seksionin 18 të
SNRF-ve për NVM-të.
BK52 SKK 5 i përmirësuar jep përcaktime të reja në lidhje me jetën e dobishme në një paragraf të ri (paragrafi i ri 70), përcaktime të cilat nuk
jepeshin në versionin origjinal të SKK 5. E reja që sjell paragrafi 70 është se nëse të drejtat kontraktuale ose të drejtat e tjera ligjore në
lidhje me një aktiv jomaterial janë mbartur për një afat të kufizuar që mund të rinovohet, jeta e dobishme e aktivit jomaterial do të
përfshijë periudhën e rinovimit vetëm në qoftë se ka evidencë për të mbështetur rinovimin nga njësia ekonomike pa kosto të
konsiderueshme. Gjithashtu, paragrafi 71 në versionin e përmirësuar (paragrafi 60 në versionin origjinal) përcakton se në rast se një njësi
ekonomike nuk është në gjendje të bëjë një vlerësim të besueshëm të jetës së dobishme të aktivit jomaterial, jeta e tij do të supozohet se
është dhjetë vjet, nga 5 vjet që përcakton versioni origjinal i SKK 5. KKK-ja ka vendosur ta rrisë afatin nga 5 vjet në 10 vjet në mënyrë që
të sigurohet përputhshmëria me Seksionin 18 të SNRF-ve për NVM-të.
BK53 Është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 72) i cili përcakton kriteret për vlerësimin e vlerës së mbetur të aktivit jomaterial. Në dallim nga
versioni origjinal i cili përcakton se vlera e mbetur e aktivit jomaterial supozohet të jetë zero, versioni i përmirësuar përcakton se kjo është
e vërtetë për aq kohë sa nuk ka një angazhim nga një palë e tretë për ta blerë aktivin në fund të jetës së tij të dobishme, ose nuk ekziston
një treg aktiv për aktivin, ose nëse ekziston një treg i tillë vlera e mbetur nuk mund të përcaktohet duke iu referuar këtij tregu ose nuk
është e mundshme që një treg i tillë do të ekzistojë në fund të jetës së dobishme të aktivit. Ndryshimi është bërë në përputhje me
Seksionin 18 të SNRF-ve për NVM-të.
ÇREGJISTRIMI I AKTIVEVE AFATGJATA MATERIALE DHE JOMATERIALE (paragrafët 73 deri 76)
BK54 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 janë shtuar paragrafët e rinj 73 deri 76 të cilët trajtojnë aspekte në lidhje me çregjistrimin e aktiveve
agatgjata materiale dhe jomateriale që mungonin në versionin origjinal të SKK. Ndryshimet janë bërë në përputhje me Seksionin 18 të
SNRF-ve për NVM-të.
AAM DHE AAJM TË MBAJTURA PËR SHITJE (paragrafët 77 deri 81)
BK55 Paragrafët 83 deri 87 të versionit origjinal nuk kanë asnjë ndryshim në përmbajtje në versionin e përmirësuar por ndryshon numri i tyre
(paragrafët e rinj 77 deri 81).
ZHVLERËSIMI I AKTIVEVE AFATGJATA MATERIALE DHE JOMATERIALE (paragrafët 82 deri 105)
Parimet e pergjithshme (paragrafët 82 deri 84)
BK56 Paragrafi 61 në versionin origjinal është fshirë. Në standardin e përmirësuar është shtuar në vend të tij një paragraf i ri (paragrafi i ri 83) i
cili përcakton se një humbje nga zhvlerësimi ndodh kur vlera kontabël neto e një aktivi tejkalon shumën e rikuperueshme. KKK-ja e ka
gjykuar të nevojshme dhënien e këtij përcaktimi, edhe pse ai nënkuptohet në Standardin ekzistues. Ndryshimi është bërë në përputhje me
Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
BK57 Në standardin e përmirësuar është shtuar një paragraf i ri (paragrafi i ri 84) i cili përcakton se një njësi ekonomike duhet të njohë një
humbje nga zhvlerësimi menjëherë në fitim ose humbje. KKK-ja e ka gjykuar të nevojshme dhënien e këtij përcaktimi, edhe pse ai
nënkuptohet në Standardin ekzistues. Ndryshimi është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
Treguesit e zhvlerësimit (paragrafët 85 deri 88)
BK58 Paragrafi 64 në versionin origjinal është zëvendësuar me një paragraf të ri (paragrafi 85) i cili është i njëjtë me paragrafin 27.7 të
Seksionit 27 të SNRF-ve për NVM-të. Arsyeja e zëvendësimit është se paragrafi ekzistues flet për testin e zhvlerësimit që duhet bërë në
çdo datë raportimi, gjë që nuk përmendet në Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të (me përjashtim të testit të zhvlerësimit për emrin e
mirë). Paragrafi i ri 85 jep përcaktime në lidhje me kërkesën që një njësi ekonomike duhet të vlerësojë në çdo datë raportimi nëse ka
ndonjë tregues që një aktiv mund të jetë i zhvlerësuar, dhe nëse ekziston ndonjë tregues i tillë, njësia ekonomike duhet të vlerësojë
shumën e rikuperueshme të aktivit. Ndryshimi është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
BK59 Paragrafi 65 në versionin origjinal (paragrafi i ri 86) është përmirësuar. Paragrafi i ri, i cili është ndryshuar në përputhje me Seksionin 27,
i ndan burimet e informacionit që duhet të marrë në konsideratë një njësi ekonomike gjatë vlerësimit që ajo bën për të identifikuar ndonjë
tregues që një aktiv mund të jetë i zhvlerësuar, në dy grupe: burime të brendshme dhe burime të jashtme. KKK-ja ka gjykuar se paragrafi i
ri është më i plotë dhe më informues. Ndryshimi është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
BK60 Paragrafi ekzistues 66 (paragrafi i ri 87) është ndryshuar për të zëvendësuar termin ―test zhvlerësimi‖ me termin ―vlerësimi i shumës së
rikuperueshme‖. Ndryshimi është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
BK61 Në SKK 5 të përmirësuar është shtuar një paragraf i ri (paragrafi 88) i cili përcakton se nëse ka një tregues që një aktiv mund të jetë i
zhvlerësuar, njësia ekonomike mund të rishikojë jetën e mbetur të dobishme, metodën e amortizimit ose vlerën e mbetur të aktivit dhe t‘i
rregullojë ato në përputhje me Standardin, edhe nëse për aktivin nuk njihet humbje nga zhvlerësimi. Ndryshimi është bërë në përputhje
me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
BK62 Paragrafët 67 deri 74 të versionit origjinal, të cilët japin përcaktime në lidhje me testin e zhvlerësimit, janë hequr. Ato janë zëvendësuar
nga paragrafët e rinj 89 deri 98. Ndryshimi është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
Matja e shumës së rikuperueshme (paragrafët 89 deri 91)
BK63 Në versionin e përmirësuar të SKK5 është shtuar një kapitull i ri ―Matja e shumës së rikuperueshme‖ dhe tre paragrafë të rinj, paragrafët
89 deri 91, të cilët japin përcaktime në lidhje me matjen e shumës së rikuperueshme të një aktivi, në rastet kur ekzistojnë tregues të rënies
në vlerë. Këto përcaktime, të cilat jepen në Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të, jepen në Standardin ekzistues në kapitullin ―Testi i
zhvlerësimit‖ i cili është hequr për t‘iu përshtatur Seksionit 27 të SNRF-ve për NVM-të. KKK-ja ka gjykuar se këto përcaktime duhet të
përfshihen në SKK 5 nën titullin ―Matja e shumës së rikuperueshme‖. Ndryshimi është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve
për NVM-të.
BK64 E reja që sjell paragrafi 91 në versionin e përmirësuar është përcaktimi se nëse nuk ka arsye të besohet që vlera në përdorim e një aktivi
tejkalon materialisht vlerën e tij të drejtë (minus kostot e shitjes), vlera e drejtë e aktivit (minus kostot e shitjes) mund të përdoret si shuma
e rikuperueshme (si për shembull në rastet kur një aktiv është mbajtur për shitje). Ky përcaktim përbën një lehtësi për përgatitësit e
pasqyrave financiare dhe për këtë arsye KKK-ja ka vendosur ta reflektojë këtë në Standardin e përmirësuar. Ndryshimi është bërë në
përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
Vlera e drejtë pakësuar me kostot e shitjes (paragrafi 92)
BK65 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 është shtuar një kapitull i ri ―Vlera e drejtë minus kostot e shitjes‖ dhe një paragraf i ri, paragrafi 92,
i cili jep disa përcaktime në lidhje me vlerën e drejtë dhe bazën ku mbështetet një njësi ekonomike në përcaktimin e saj. Këto përcaktime,
të cilat jepen në Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të, jepen në Standardin ekzistues në kapitullin ―Testi i zhvlerësimit‖ i cili është hequr
 për t‘iu përshtatur Seksionit 27 të SNRF-ve për NVM-të. KKK-ja ka gjykuar se këto përcaktime duhet të përfshihen në SKK 5 nën titullin
―Vlera e drejtë minus kostot e shitjes‖. Ndryshimi është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
Vlera në përdorim (paragrafët 93 deri 98)
BK66 Në versionin e përmirësuar të SKK5 është shtuar një kapitull i ri ―Vlera në përdorim‖ dhe paragrafët e rinj 93 deri 98, të cilët japin
përcaktime në lidhje me vlerën në përdorim dhe mënyrën e matjes së saj. Këto përcaktime, të cilat jepen ne Seksionin 27 të SNRF-ve për
NVM-të, jepen edhe në Standardin ekzistues, në kapitullin ―Testi i zhvlerësimit‖ i cili ështe hequr për t‘iu përshtatur Seksionit 27 të
SNRF-ve për NVM-të. KKK-ja ka gjykuar se këto përcaktime duhet të përfshihen në SKK 5 nën titullin ―Vlera në përdorim‖. Ndryshimi
është bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
BK67 Të rejat që sjell kapitulli i ri ―Vlera në përdorim‖ janë: (i) është hequr përcaktimi i dhënë në versionin ekzistues (paragrafi 70) që
parashikimet e menaxhmentit për periudhat e mëpasshme nuk duhet të jenë më shumë se sa 5 vjet, ndërkohë që versioni i përmirësuar i
Standardit, dhe konkretisht paragrafi 95, përcakton si periudhë atë të mbuluar nga buxhetet ose parashikimet më të fundit të
menaxhmentit; (ii) përcaktimi i bërë në versionin ekzistues (paragrafi 70) se norma rritëse pas periudhës së parashikuar duhet të jetë ose
konstante ose në rënie është hequr. Paragrafi i ri (paragrafi 95) përcakton të njëjtën gjë, por me përjashtim të rastit kur mund të
justifikohet përdorimi i një norme në rritje; (iii) përcaktimi i bërë në versionin ekzistues (paragrafi 72) se flukset hyrëse dhe dalëse që
lidhen me investimet e reja nuk duhet të merren parasysh nga njësia ekonomike kur vlerësohen flukset e ardhshme të mjeteve monetare
është hequr. Në dallim nga paragrafi ekzistues, paragrafët e rinj 96 dhe 97 përcaktojnë se vlerësimet e flukseve të ardhshme të mjeteve
monetare nuk do të përfshijnë hyrjet ose daljet e mjeteve monetare nga aktivitetet financuese dhe arkëtimet ose pagesat e tatimit mbi të
ardhurat, dhe nuk do të përfshijnë hyrjet ose daljet e vlerësuara të ardhshme të mjeteve monetare që pritet të rrjedhin nga një ristrukturim
në të ardhmen për të cilin një njësi ende nuk është e angazhuar, dhe nga përmirësimi apo rritja e performancës së aktivit. Ndryshimi është
bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
Njohja dhe matja e humbjes nga zhvlerësimi për një njësi gjeneruese të parasë (paragrafët 99 deri 101)
BK68 Kapitulli ―Testi i zhvlerësimit për një njësi gjeneruese të parasë‖ dhe paragrafët 75 dhe 76 në versionin ekzistues të Standardit janë hequr
pasi ato i referohen testit të zhvlerësimit i cili nuk kërkohet nga Seksioni 27 i SNRF-ve për NVM-të. Ky kapitull është zëvendësuar me
kapitullin e ri me titull ―Njohja dhe matja e humbjes nga zhvlerësimi për një njësi gjeneruese të parasë‖. Gjithashtu, përcaktimet në lidhje
me njohjen dhe matjen e zhvlerësimit për një njësi gjeneruese të parasë janë ndarë nga ajo e emrit të mirë, i cili trajtohet në një kapitull
më vete.
BK69 Në kapitullin ―Njohja dhe matja e humbjes nga zhvlerësimi për një njësi gjeneruese të parasë‖, KKK-ja ka vendosur të shtojë tre paragrafë
të rinj, paragrafët 99 deri 101, të cilët japin përcaktime në lidhje me njohjen e humbjes nga zhvlerësimi i një njësie gjeneruese të parasë.
Kërkesa shtesë për zhvlerësimin e emrit të mirë (paragrafi 102)
BK70 Në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të, KKK-ja ka vendosur të shtojë një kapitull të ri ―Kërkesa shtesë për zhvlerësimin
e emrit të mirë‖, në të cilin përfshihet paragrafi i ri 102. Ky paragraf kërkon amortizimin e emrit të mirë në 10 vite ndryshe nga sa
kërkohej në paragrafët 77 deri 79 të versionit origjinal, të cilët janë fshirë. Ndryshimet janë bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-
ve për NVM-të.
BK71 Shembulli i dhënë pas paragrafit 79 të versionit origjinal është hequr pasi është paraqitur në "Udhëzuesi për Zbatimin e SKK 5‖ ku janë
shtuar shembuj të tjerë për të dhënë më shumë qartësi për hartuesit e pasqyrave financiare.
Rimarrja e humbjes nga zhvlerësimi (paragrafi 103)
BK72 Paragrafi 80 në versionin origjinal është zëvendësuar me paragrafin e ri 103. Paragrafi ekzistues përcakton se në datën e raportimit, njësia
ekonomike duhet të shqyrtojë nëse shuma e rikuperueshme e aktiveve afatgjata të zvogëluara është rritur. Nëse është e mundur, njësia
 ekonomike kryen një test të ri të zhvlerësimit. Sipas Standardit ekzistues, një test zhvlerësimi do të thotë vlerësim të vlerës së
rikuperueshme, e cila nuk kërkohet sipas Seksionit 27 të SNRF-ve për NVM-të. Në dallim nga paragrafi ekzistues, paragrafi i ri 103
përcakton se një njësi ekonomike do të vlerësojë në çdo datë raportimi nëse ka ndonjë tregues se një humbje nga zhvlerësimi, e njohur në
periudhat e mëparshme, nuk ekziston më, ose mund të jetë ulur, dhe nëse ekziston ndonjë tregues i tillë, atëherë njësia ekonomike do të
përcaktojë humbjen e mëparshme nga zhvlerësimi që duhet të anullohet. Ndryshimi bën që SKK 5 e përmirësuar të jetë në përputhje me
Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
BK73 Në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të, në Standardin 5 të përmirësuar janë shtuar dy kapituj të rinj të cilët shpjegohen
në vijim, konkretisht kapitulli ―Rimarrja për një njësi gjeneruese të parasë‖ dhe ―Rimarrja për një aktiv të veçantë të zhvlerësuar‖. Këto
ndryshime në formën e paraqitjes janë bërë në përputhje me Seksionin 27 të SNRF-ve për NVM-të.
Rimarrja për një njësi gjeneruese të parasë (paragrafi 104)
BK74 Paragrafi ekzistues 81 është zëvendësuar me paragrafin e ri 104 i cili jep në mënyrë shumë më të detajuar kërkesat për anullimin e
humbjes së zhvlerësimit të njohur në periudhat e mëparshme për një njësi gjeneruese të parasë. KKK-ja ka gjykuar se përshkrimi i
detajuar i kërkesave të tilla do të ndihmojë përgatitësit e pasqyrave financiare në anullimin e humbjes së zhvlerësimit të njohur në
periudhat e mëparshme për një njësi gjeneruese të parasë.
Rimarrja për një aktiv të veçantë të zhvlerësuar (paragrafi 105)
BK75 Paragrafi ekzistues 82 është zëvendësuar me paragrafin e ri 105 i cili jep në mënyrë shumë më të hollësishme kërkesat për anullimin e
humbjes së zhvlerësimit të njohur në periudhat e mëparshme për një aktiv të veçantë. KKK-ja ka gjykuar se përshkrimi i hollësishëm i
kërkesave të tilla do të ndihmojë përgatitësit e pasqyrave financiare në anullimin e humbjes së zhvlerësimit të njohur në periudhat e
mëparshme për një aktiv të veçantë.
PARAQITJA NË PASQYRËN E POZICIONIT FINANCIAR DHE NË PASQYRËN E TË ARDHURAVE DHE
SHPENZIMEVE (paragrafët 106 deri 107)
BK76 Asnjë ndryshim nuk është bërë në këtë seksion të standardit.
SHËNIMET SHPJEGUESE (paragrafët 108 deri 114)
BK77 Paragrafi 90 në versionin origjinal është plotësuar (paragrafi i ri 108) me një kërkesë të re lidhur me shënimet shpjeguese që ka të bëjë me
përshkrimin e bazave të matjes të përdorura për përcaktimin e vlerës kontabël bruto (e aplikueshme vetëm për AAM). Gjithashtu, në
paragrafin 108 të përmirësuar janë hequr tre kërkesa ekzistuese që janë: paraqitja e kostove të kapitalizuara të huamarrjes, paraqitja e
efektit të rivleresimit, si dhe paraqitja e rakordimit të lëvizjeve në tepricën në fillim dhe në fund të periudhës për periudhën krahasimore.
BK78 Eshtë hequr paragrafi ekzistues 91 në përputhje me Seksionin 17 të SNRF-ve për NVM-të.
BK79 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 është shtuar një paragraf i ri, paragrafi 110, i cili paraqet kërkesat në lidhje me informacionin
shpjegues për AAJM-të të cilat janë materiale për pasqyrat financiare, dhe për AAJM-te që jane përfituar me grante qeveritare.
BK80 Në versionin e përmirësuar të SKK 5 është shtuar një paragraf i ri, paragrafi 111, i cili paraqet kërkesat në lidhje me informacionin
shpjegues për shpenzimet e kërkimit dhe të zhvillimit të kryera nga brenda njësisë ekonomike, të ngarkuara në pasqyrën e të ardhurave
dhe shpenzimeve.
BK81 Paragrafi 92 në versionin origjinal është permiresuar (paragrafi i ri 112) duke paraqitur në mënyrë më të qartë kërkesat për informacion
shpjegues në lidhje me zhvlerësimet e AAM-ve, AAJM-ve, emrin e mirë si dhe me rimarrjen e tyre. Gjithashtu, është shtuar paragrafi 113
i cili përcakton kategoritë e aktiveve për të cilat duhet dhënë informacioni shpjegues që kërkohet nga paragrafi 111.
BK82 Paragrafi ekzistues 94 është hequr pasi përshkrimi mbi përllogaritjen e vlerës së drejtë të atyre AAM-ve vlera e drejtë e të cilëve është
shumë më e lartë se vlera kontabël, nuk kërkohet nga SNRF-të për NVM-të.
 DATA DHE E HYRJES NË ZBATIM (paragrafi 115)
BK83 SKK 5 zbatohet në mënyrë retrospektive. Në përputhje me SKK 1 Kuadri i Përgjithshëm për Përgatitjen e Pasqyrave Financiare,
ndryshimi në politikat kontabël zbatohet në mënyrë retrospektive, që në fillim të periudhës më të hershme të paraqitur, përveç rasteve kur:
(a) ndryshimi në politikën kontabël ka rezultuar nga një SKK i ri dhe për kalimin në metodën e re janë përshkruar aplikime të ndryshme
në këtë SKK; ose
(b) efekti i ndryshimit në politikat kontabël në periudhat e mëparshme nuk mund të përcaktohet në mënyrë të besueshme.
UDHËZUES PËR ZBATIMIN E SKK 5
Shembujt ilustrues të dhëna në këtë kapitull nuk janë pjesë integrale e SKK 5. Ato janë dhënë me qëllim kuptimin dhe zbatimin e drejtë të
parimeve të njohjes, matjes dhe vlerësimit të mëpasshëm të aktiveve afatgjata materiale dhe aktiveve afatgjata jomateriale si dhe të
shpjegimeve të nevojshme në pasqyrat financiare, të përgatitura në përputhje me Standardet Kombëtare të Kontabilitetit në Shqipëri.

Shembuj ilustrues për paragrafin 7

Aktive afatgjatë materiale
Shembulli 1
Një njësi ekonomike zotëron një fabrikë në të cilën prodhon produktet e saj.

Ndërtesa e fabrikës klasifikohet si një zë i aktiveve afatgjata materiale. Ajo është aktiv fizik i përdorur për prodhimin e mallrave dhe që
pritet të përdoret përgjatë më shumë se një periudhe raportuese.

Shembulli 2
Një njësi ekonomike zotëron një ndërtesë që përdoret nga stafi i saj administrativ.

Ndërtesa klasifikohet si një zë i aktiveve afatgjata materiale. Ajo është aktiv fizik i përdorur për qëllime administrative dhe që pritet të
përdoret përgjatë më shumë se një periudhë raportuese.

Shembulli 3
Një njësi ekonomike (shoqëria mëmë) ka një ndërtesë nga e cila përfiton pagesat e qirasë nga filiali i saj sipas një kontrate qiraje te
zakonshme. Filiali e përdor ndërtesën si një pikë shitjeje me pakicë për produktet e tij.

Në pasqyrat e konsoliduara financiare të shoqërisë mëmë ndërtesa klasifikohet si zë i aktiveve afatgjata materiale. Pasqyrat e konsoliduara
financiare e paraqesin shoqërinë mëmë dhe filialin e saj si një njësi ekonomike të vetme. Njësia ekonomike e konsoliduar e përdor
ndërtesën për furnizimin e mallrave përgjatë më shumë se një periudhë kontabël. Në pasqyrat financiare individuale të shoqërisë mëmë
ndërtesa klasifikohet si investim në aktive afatgjata materiale dhe njihet në përputhje me SKK 5 Aktivet afatgjata materiale dhe aktivet
afatgjata jomateriale, pasi ajo është një pronë e mbajtur për të përfituar nga pagesat e qirasë. Por, në qoftë se vlera e drejtë e investimit
nuk mund të matet në mënyrë të besueshme pa kosto apo përpjekje të panevojshme dhe mbi një bazë të vazhdueshme, shoqëria mëmë e
njeh pronën si aktiv afatgjatë material në përputhje me kërkesat e SKK 5.
Shembulli 4
Një njësi ekonomike zotëron disa automjete. Automjetet përdoren nga personeli i shitjeve për kryerjen e detyrave të tyre.

Automjetet klasifikohen si zë i aktiveve afatgjata materiale. Ato janë aktive fizike të përdorura në lidhje me furnizimin e mallrave përgjatë
më shumë se një periudhe raportuese.

Shembuj të klasave të AAM-ve?

Një klasë AAM është një grupim i aktiveve që kanë natyrë dhe përdorim të njëjtë për njësinë. Më poshtë jepen shembuj të klasave të
veçanta:
(a) trualli (përfshirë toka bujqësore);
(b) ndërtesa;
(c) makineri, linja teknologjike;
(d) anije;
(e) avionë;
(f) mjete motorike;
(g) mobilie dhe orendi;
(h) pajisje zyre;
(i) programe dhe pajisje informatike;
(j) të tjera.

Aktive afatgjatë jomateriale

Shembulli 5
Një njësi ekonomike ka një liçensë ekskluzive për të ushtruar aktivitete biznesore si një dyqan i veçantë fastfood-i në një juridiksion të
caktuar në bazë të një marrëveshje ekskluziviteti.

E drejta ekskluzive për të operuar në një juridiksion të veçantë është një aktiv afatgjatë jomaterial. Ajo është një aktiv sepse njësia
ekonomike ka kontroll përmes të drejtës kontraktuale dhe sepse ajo pret të gjenerojë përfitime ekonomike në të ardhmen si dyqan
fastfood-i. Aktivi (liçensa) është një aktiv afatgjatë jomaterial – ai është jomonetar (d.m.th. nuk është as në formën e parave të mbajtura as
aktiv i arkëtueshëm në shumë fikse ose të përcaktueshme parash), nuk ka përmbajtje fizike (sepse është një e drejtë) dhe është i
identifikueshëm (sepse krijohet nga një e drejtë kontraktuale).

Shembulli 6
Një njësi ekonomike ka 20 liçensa për softëare. Liçensat për softëare përdoren nga stafi prodhues dhe administrativ i njësisë ekonomike.

Liçensat për softëare janë aktive afatgjata jomateriale të njësisë ekonomike. Ato janë aktive të njësisë ekonomike, sepse kjo e fundit ka të
drejtën ligjore për t‘i përdorur softëare-t sipas liçensave për të gjeneruar përfitime ekonomike në të ardhmen. Aktivet (liçensat për
softëare) janë aktive afatgjata jomateriale - ato janë aktive jomonetare (d.m.th. ato nuk janë as në formën e parave të mbajtura as aktive të
arkëtueshme në një shumë fikse ose të përcaktueshme parash), janë pa përmbajtje fizike (sepse janë softëare elektronike) dhe të
identifikueshme (sepse ato krijohen nga të drejtat kontraktuale).

Shembulli 7
Një njësi ekonomike ka një ekip punëtorësh të kualifikuar dhe ajo mund të identifikojë potencialin e stafit për përfitime ekonomike në të
ardhmen, që do të rrjedhin nga kualifikimi që kjo njësi ekonomike i ka siguruar punonjësve të saj. Njësia ekonomike nuk pret që ndonjë
prej punonjësve të saj të largohet nga njësia ekonomike, dhe si rezultat, aftësitë e tyre pritet të mbeten në dispozicion të njësisë ekonomike
për të ardhmen e parashikueshme.

Në mungesë të evidencave për të kundërtën, njësia ekonomike nuk ka gjasa të ketë kontroll të mjaftueshëm mbi përfitimet e ardhshme
ekonomike që vijnë nga ekipi i personelit të aftësuar dhe nga trajnimi që i është bërë punonjësve të saj në mënyrë që këto zëra të
përmbushin kriteret e përkufizimit të një aktivi afatgjatë jomaterial të njësisë ekonomike.

Në mënyrë të ngjashme, aftësitë e veçanta teknike që zotërohen nga të punësuar të veçantë nuk ka gjasa të përmbushin kriteret e
përkufizimit të një aktivi afatgjatë jomaterial, përveç nëse të drejtat ligjore mbrojnë të drejtën e njësisë ekonomike për t‘i përdorur këto
aftësi dhe gjithashtu mbrojnë përfitimet e ardhshme ekonomike që priten prej tij (edhe aftësitë teknike gjithashtu plotësojnë kërkesat e
tjera që merren në konsideratë për të përmbushur kriteret e përkufizimit të një një aktivi afatgjatë jomaterial të njësisë ekonomike).

Shembulli 8
Një njësi ekonomike, që zhvillon tregti në fushën e liçensave të transferueshme të peshkimit, blen 1,000 liçensa, secila prej të cilave i jep
të drejtën zotëruesit të liçensës të kapë një ton peshk në ujërat e një juridiksioni të veçantë. Njësia ekonomike nuk ka në zotërim varkë dhe
nuk ka në plan të kapë peshk. Ajo ka shpallur liçensat për shitje me një çmim që është vendosur për të arritur 40% marzh fitimi bruto.

Edhe pse çdo liçensë përmbush kriteret e përkufizimit të aktivit afatgjatë jomaterial, liçensat nuk klasifikohen si aktive afatgjata
jomateriale të njësisë ekonomike. Liçensat janë inventar i njësisë ekonomike sepse ato janë aktive të mbajtura për shitje në rrjedhën
normale të biznesit.
Shembuj ilustrues për paragrafët 8 deri 17
Çfarë janë kostot e drejtpërdrejta?
Kostot e drejtpërdrejta janë kostot e nevojshme për ta sjellë aktivin në vendndodhjen dhe kushtet e nevojshme për funksionimin e tij, të
cilat përfshijnë:

(a) pagesat e projektimit të një aktivi dhe pagesa të tjera të ngjashme;

(b) pagat,tatimet dhe kontributet përkatëse paguara punonjësve në lidhje me ndërtimin e aktivit;
(c) materialet dhe mjetet e përdorura në ndërtimin e një aktivi (duke përfshirë amortizimin e aktiveve afatgjata të përdorura për ndërtimin
e tij);
(d) kostot e transportit, që lidhen me sjelljen e aktivit në vendin e shfrytëzimit;
(e) kostot që lidhen me përgatitjen e terrenit dhe instalimin e aktivit;
(f) kostot e testimit, nëse aktivi funksionon në mënyrën e duhur (minus të ardhurat neto nga shitja e produkteve të prodhuar gjatë
 testimit);
(g) çdo tarifë për shërbime profesionale, që lidhet me blerjen/marrjen e një aktivi (për shembull shërbimet e noterizimit, pagesat
shtetërore).
Shembulli 9
Shoqëria A ka instaluar një impiant të ri në mjediset e saj të prodhimit. Ajo ka patur këto kosto:

1. Kostoja e impiantit
(kostoja e faturave të furnitorit plus taksat) 1,000,000 lekë
2. Dorëzimi fillestar dhe kostot e mirëmbajtjes 100,000 lekë
3. Kostoja e përgatitjes së vendit 300,000 lekë
4. Konsulentët e përdorur për këshillim për
blerjen e impiantit 350,000 lekë
5. Interesat e paguara ndaj furnitorit të impiantit për
financimin në formën e kredisë 100,000 lekë
6. Kostot e vlerësuara të çmontimit pas 10 vjetësh 150,000 lekë
7. Humbjet operacionale para prodhimit 200,000 lekë

Të llogaritet kostoja e impiantit.

Kostoja e impiantit = 1 + 2 + 3 + 4 + 6 = 1,000,000 lekë + 100,000 lekë + 300,000 lekë + 350,000 lekë + 150,000 lekë = 1,900,000 lekë

Interesat e paguara për ―financimin në formën e kredisë" ndaj furnitorit të impiantit prej 100,000 lekë dhe humbjet operacionale para
prodhimit në shumën prej 200,000 lekë nuk konsiderohen si kosto të lidhura ne mënyrë të drejtpërdrejtë me aktivin dhe prandaj ato nuk
mund të kapitalizohen. Ato duhet të kalohen në shpenzime në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve në periudhën në të cilën kryhen.

Shembulli 10
Më 1 janar 2013 një njësi ekonomike bleu një pajisje për 600,000 lekë, përfshirë 50,000 lekë taksa të rimbursueshme në blerje.Çmimi i
blerjes u financua nga marrja e një huaje prej 605,000 lekë ku përfshihet 5,000 lekë tarifa për miratimin e huasë. Huaja është siguruar me
vetë pajisjen. Në janar 2013 njësia ekonomike pati kosto shtesë prej 20,000 lekë për transportimin e pajisjes në ambientet e njësisë
ekonomike dhe kosto prej 100,000 lekë për instalimin e pajisjes. Në fund të jetës së dobishme të pajisjes prej 10 vjetësh, njësia ekonomike
duhet ta çmontojë pajisjen dhe të restaurojë tokën mbi të cilën është ndërtuar fabrika. Vlera aktuale e kostos për çmontimin e pajisjes dhe
restaurimin e mjedisit është vlerësuar 100,000 lekë. Në janar 2013, kostot e inxhinierit të njësisë ekonomike për modifikimin e pajisjes në
mënyrë që ajo të prodhojë produktet e fabrikuara nga njësia ekonomike, janë si më poshtë:

Materiale – 55,000 lekë

Punë – 65,000 lekë
Amortizimi i ndërtesave, makinerive dhe pajisjeve të përdorura për të kryer modifikimet – 15,000 lekë

Në janar 2013 stafi prodhues i njësisë ekonomike u trajnua për të vënë në funksionim pajisjen e re. Kostot e trajnimit përfshijnë:
Kostoja për një ekspert të jashtëm – 7,000 lekë
Kosto pune – 3,000 lekë

Në shkurt 2013 ekipi prodhues i njësisë ekonomike testoi pajisjen dhe ekipi inxhinierik bëri modifikimt të mëtejshme të nevojshme për ta
bërë pajisjen të funksiononte siç synohej nga menaxhmenti. Kostot në fazën e testimit janë si më poshtë:

Materiale, pakësuar me 3,000 lekë të përfituara nga shitja e prodhimit të mbetur – 21,000 lekë
Kosto pune – 11,000 lekë
Amortizimi i ndërtesave, makinerive dhe pajisjeve të përdorura për të kryer modifikimet – 5,000 lekë

Pajisja ishte gati për përdorim në 1 mars 2013. Por, për shkak të nivelit të ulët të porosive në fillim, njësia ekonomike pësoi një humbje
prej 23,000 lekë gjatë muajit mars. Pas kësaj periudhe pajisja funksionoi duke gjeneruar të ardhura.

Sa është kostoja e pajisjes me të cilën ajo njihet fillimisht?

Çmimi i blerjes – Taksat e rimbursueshme në blerje + Kostoja e transportit + Kostot e instalimit + Kostot e restaurimit të mjedisit +
Kostot e përgatitjes (*) + Kostoja e testimit (**) = 550,000 + 20,000 + 100,000 + 100,000 + 135,000 + 37,000 = 942,000 lekë

(*) Kostoja e përgatitjes = 55,000 materiale + 65,000 punë + 15,000 amortizimi =135,000 lekë
(**) Kostoja e testimit = 21,000 materiale (d.m.th. pakësuar me 3,000 Lekë të përfituara nga shitja e prodhimit të mbetur) + 11,000 punë
+ 5,000 amortizim = 37,000 lekë

Shembulli 11
Shoqëria A këmben një kamion të vjetër (me kosto 1,000,000 lekë, dhe me amortizim të akumuluar 750,000 lekë) me një varkë. Vlera e
drejtë e kamionit të vjetër është 150,000 lekë (që konsiderohet të jetë edhe vlera e drejtë e varkës).

Si do të kontabilizohet transaksioni i mësipërm?

D: amortizimi i akumuluar i kamionit të vjetër 750,000 lekë

D: varka 150,000 lekë
D: humbje 100,000 lekë
K: kamioni i vjetër 1,000,000 lekë

Shembulli 12

Më 1 janar 2011 një njësi ekonomike bleu një makineri për 600,000 lekë. Makineria është e përbërë nga tre komponentë me vlerë të
barabartë: (i) pjesët e palëvizshme - menaxhmenti vlerëson se pjesët e palëvizshme kanë një jetë të dobishme prej 25 vitesh pa vlerë të
mbetur; (ii) pjesët e lëvizshme – menaxhmenti vlerëson se pjesët e lëvizshme kanë një jetë të dobishme prej pesë vitesh pa vlerë të mbetur
dhe (iii) bazamenti - menaxhmenti vlerëson se bazamenti i makinerisë ka një jetë të dobishme prej 25 vitesh pa vlerë të mbetur. Përveç
kësaj, menaxhmenti gjykon se metoda lineare reflekton modelin përmes të cilit njësia ekonomike pret të konsumojë përfitimet ekonomike
të ardhshme të të gjitha komponentëve të makinerisë.

Si do të bëhet shpërndarja e kostos së blerjes?

Njësia ekonomike duhet të shpërndajë koston e blerjes së aktivit prej 600,000 lekë fillimisht tek të tre komponentët e makinerisë.
Meqenëse të tre komponentët e makinerisë janë me vlerë të barabartë, dhe meqenëse dy komponentët e saj: pjesët e palëvizshme dhe
bazamenti kanë jetë të dobishme të njëjtë dhe te dyja amortizohen me metodën lineare, atehere një e treta e kostos (ose 200,000 lekë) do
t‘i kalojë pjesëve të lëvizshme dhe dy të tretat e kostos (ose 400,000 lekë) do t‘i kalojë pjesëve të palëvizshme dhe bazamentit të
makinerisë të marra së bashku.

Shembulli 13
Njësia ekonomike blen një linjë prodhimi me kosto 10 milionë lekë. Jeta e dobishme e vlerësuar e linjës së prodhimit është 10 vite, por
ajo përbëhet nga pjesë të caktuara që duhet të ndërrohen çdo 3 vite.
Kostoja e përllogaritur e pjesëve që i nënshtrohen ndërrimit është 1 milion lekë. Në momentin e blerjes, njësia ekonomike njeh pjesët që i
nënshtrohen ndërrimit si elemente të veçanta të AAM-së ( në milion lekë).

D Aktiv afatgjatë material (pjesa kryesore e linjës së prodhimit,

e cila do amortizohet gjatë 10 viteve) 9,000,000 lekë
D Aktiv afatgjatë material (pjesët e ndërrueshme,
që do amortizohen gjatë 3 viteve) 1,000,000 lekë
K Mjete monetare 10,000,000 lekë

Pas tre vitesh, vlera kontabël e pjesëve që ndërrohen do të njihet si shpenzim (në rast se nuk është amortizuar plotësisht) dhe kostoja e
pjesëve të reja (që mund të jetë më pak ose më shumë se 1 milion lekë) do të njihet si një element i ri i AAM-së.

Shembuj ilustrues për paragrafët 18 deri 28

Shembull 14
Një kompani rivlerësoi tokën e saj nga 200 milion lekë në 300 milion lekë. Fitimi i vitit për kompaninë nga aktiviteti i saj i përditshëm
është 350 milion lekë dhe në fillim të vitit kanë një tepricë nga rivlerësimi për 75 milion lekë. Fitimi i akumuluar në fillim të vitit ishte
120 milion lekë.

Tregoni veprimet e duhura kontabël.

D Aktive afatgjata materiale 100 milion lekë

K Tepricë nga rivlerësimi 100 milion lekë

Ekstrakt nga pasqyra e të ardhurave gjithëpërfshirëse

Fitimi i vitit 350 million lekë

Të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse
Fitim (humbje) nga rivlerësimi i pasurisë 100 million lekë
Totali i të ardhurave gjithëpërfshirëse 450 milion lekë

Ekstrakt nga pasqyra e pozicionit financiar

Aktive afatgjata materiale

Tokë 300 milion lekë
Aktive totale 300 milion lekë

Kapitali i pronarëve
Fitimi i akumuluar (120 + 350) 470 milion lekë
Tepricë nga rivlerësimi (75 + 100) 170 milion lekë
Totali i kapitalit të pronarëve 645 milion lekë

Shembull 15
Një kompani rivlerësoi tokën e saj nga 500 milion lekë në 400 milion lekë. Fitimi i vitit për kompaninë nga aktiviteti i saj i përditshëm
është 300 milion lekë dhe në fillim të vitit kanë një tepricë nga rivlerësimi për 75 milion lekë. Fitimi i akumuluar në fillim të vitit ishte
180 milion lekë.

Tregoni veprimet e duhura kontabël.

D Tepricë nga rivlerësimi 75 milion lekë

D Fitimi ose humbja 25 milion lekë
K Aktive afatgjata materiale 100 milion lekë

Ekstrakt nga pasqyra e të ardhurave gjithëpërfshirëse

Fitimi i vitit 300 million lekë

Humbje nga zhvlerësimi i pasurisë (25) million lekë
Fitimi i vitit 275 milion lekë

Të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse

Fitim (humbje) nga rivlerësimi i pasurisë (75) million lekë
Totali i të ardhurave gjithëpërfshirëse 200 milion lekë

Ekstrakt nga pasqyra e pozicionit financiar

Aktive afatgjata materiale

Tokë 400 milion lekë
Aktive totale 400 milion lekë

Kapitali i pronarëve
Fitimi i akumuluar (180 +300-25) 455 milion lekë
Tepricë nga rivlerësimi (75 - 75) 0 milion lekë
Totali i kapitalit të pronarëve 455 milion lekë

Shembull 16

Kompania ABC Sh.p.k. bleu nje aktiv per 10 milion lekë ne fillim te vitit 2006 i cili kishte nje jetë të dobishme prej 5 vitesh. Më 1 Janar
2008, aktivi u rivlerësua për 12 milion lekë. Jeta e dobishme ngelet e pandryshuar (mbeten 3 vite).

Tregoni veprimet e duhura kontabël në lidhje me rivlerësimin dhe zhvlerësimin.

Më 1 janar 2008 vlera e mbetur e aktivit është: 10 – ( 2 x( 10 / 5) ) = 6 milion lekë

D Aktive 6 milion lekë

K Tepricë nga rivlerësimi 6 milion lekë

Zhvlerësimi për 3 vitet e tjera do të jetë 12 / 3 = 4 milion lekë krahasuar me zhvlerësimin me kosto
10 / 5 = 2 milion lekë. Shuma prej 2 milion lekë me tepër do të trajtohet si pjesë e tepricës së realizuar:

D Tepricë nga rivlerësimi 2 milion lekë

K Fitimi i akumuluar 2 milion lekë

Shembulli 17

Kompania X Sh.p.k. me 1 janar 2010 disponon 2 ndërtesa ku kompania ushtron aktivitetin e saj. Në këtë datë kompania vendos të
rivleresojë ndërtesën 1 duke qenë se vlera e tregut është rritur ndjeshëm.

Si duhet të veprojë kompania X Sh.p.k. në lidhje me rivlerësimin e të gjithë klasës së ndërtesave ?

Kompania X Sh.p.k. duhet të rivleresojë të gjithë klasën, pra edhe ndërtesën 2 duke u bazuar në çmimin e tregut e të ndërtesave të tjera të
ngjashme me to.
Shembuj ilustrues për paragrafët 29 deri 42
Shembulli 18
Më 1 janar 2013 një njësi ekonomike bleu një impiant për 500,000 lekë. Menaxhmenti vlerëson se jeta e dobishme e impiantit është pesë
vite e matur që nga data e blerjes. Më tej, ai vlerëson se vlera e mbetur e impiantit është 100,000 lekë. Menaxhmenti gjykon se metoda
lineare pasqyron modelin përmes të cilit njësia ekonomike pret të konsumojë përfitimet ekonomike të ardhshme të impiantit. Më 31
dhjetor 2013 impianti u dëmtua dhe shuma e rikuperueshme e tij u vlerësua 300,000 lekë.

Llogarisni amortizimin dhe vlerën e mbetur kontabël më 31 dhjetor 2013.

Amortizimi në një vit = (500,000 – 100,000) / 5 vite = 80,000 lekë

Vlera kontabël më 31 dhjetor 2013 = 500,000 – 80,000 -120,000 = 300,000 lekë
Shembulli 19
Një njësi ekonomike përdor një makineri për prodhimin e kimikateve të rrezikshme. Ligjet që rregullojnë industrinë e kufizojnë
prodhimin e makinerisë në 1,000,000 litra, pas prodhimit të të cilave makineria duhet të çmontohet, të dezinfektohet dhe të riciklohet.
Njësia ekonomike planifikon që prodhimi i makinerisë do të arrijë 1,000,000 litra brenda katër viteve nga blerja e saj, dhe në fund të kësaj
periudhe makineria do të çmontohet.

Cila është metoda më e përshtatshme për amortizimin e makinerisë?

Metoda e njësisë së prodhimit është ndoshta metoda më e përshtatshme e amortizimit që njësia ekonomike mund të përdorë në
amortizimin e makinerisë. Kjo metodë pasqyron modelin përmes të cilit njësia ekonomike pret të konsumojë përfitimet e ardhshme
ekonomike të aktivit. Duke përdorur këtë metodë 1/1,000,000 e kostos së makinerisë do të përfshihej në koston e çdo litri kimikati të
prodhuar nga makineria. Nëse përdorimi do të ndryshonte nga periudha në periudhë, metoda lineare e amortizimit nuk do të pasqyronte
modelin përmes të cilit njësia ekonomike pret të konsumojë përfitimet e ardhshme ekonomike të makinerisë.

Shembulli 20
Si pjesë e paketës së shpërblimit, një njësi ekonomike i siguron çdo drejtuesi të lartë përdorimin privat të një automjeti luksoz sipas
zgjedhjes së drejtuesit. Automjetet kanë një jetë të dobishme prej 10 vitesh. Automjetet për drejtuesit e lartë zëvendësohen çdo dy vjet,
pavarësisht përdorimit.
Cila është metoda më e përshtatshme për amortizimin e makinerisë?

Metoda lineare është ndoshta metoda më e përshtatshme e amortizimit që njësia ekonomike mund të përdorë për amortizimin e
automjeteve të drejtuesve të lartë. Kjo metodë pasqyron modelin përmes të cilit njësia ekonomike pret të konsumojë përfitimet e
ardhshme ekonomike të aktivit. Duke përdorur këtë metodë 1/10 (d.m.th. 1 nga 10 vite) e shumës së amortizueshme të automjetit, (
llogaritet mbi vlerën e automjetit – vlerën e mbetur), do të përfshihej në shpenzimet e amortizimit për çdo vit.

Shembulli 21
Më 1 mars 2011 një njësi ekonomike bleu një makineri për 3,000,000 lekë. Menaxhmenti e vlerësoi jetën e dobishme të makinerisë 20
vite dhe vlerën e saj të mbetur zero. Përveç kësaj, menaxhmenti mendon se metoda lineare pasqyron modelin përmes të cilit njësia
ekonomike pret të konsumojë përfitimet ekonomike të ardhshme të makinerisë. Makineria u instalua dhe ishte gati për përdorim, siç
synohej nga menaxhmenti, më 1 prill 2011. Por, për shkak të vonesave të papritura në ritrajnimin e stafit për të vënë në funksionim
makinerinë, prodhimi filloi më 1 maj 2011. Nga 1 korrik 2013 deri më 31 gusht 2013 makineria nuk u vu në punë sepse punonjësit që e
përdornin atë kishin filluar protestat dhe nuk kishin ardhur në punë. Më 30 shtator 2015 menaxheri pronar i njësisë ekonomike vendosi ta
nxirrte jashtë përdorimit makinerinë. Më 15 tetor 2015 ai i informoi makinistët mbi vendimin e tij dhe e shpalli makinerinë për shitje në
shtypin. Më 1 nëntor 2015 njësia ekonomike hyri në negociata me një palë të tretë të pavarur për shitjen e makinerisë. Një marrëveshje
detyruese shitjeje u nënshkrua më 2 shkurt 2016 dhe rreziqet dhe përfitimet e pronësisë së makinerisë u transferuan në këtë datë nga njësia
ekonomike të blerësi.

Kur duhet ta fillojë njësia ekonomike amortizimin e makinerisë?

Njësia ekonomike duhet ta fillojë amortizimin e makinerisë më 1 prill 2011, kur ajo u instalua në fabrikën e njësisë ekonomike dhe kishte
kushtet e nevojshme për të qenë në gjendje të funksionojë në mënyrën e synuar nga menaxhmenti.

Kur duhet ta ndërpresë njësia ekonomike amortizimin e makinerisë?

Njësia ekonomike duhet ta ndërpresë amortizimin e makinerisë atëherë kur makineria transferohet në grupin e aktiveve afatgjatë të
mbajtur për shitje më datë 15 tetor 2015.

A duhet ta ndërpresë përkohësisht njësia ekonomike amortizimin e makinerisë midis 1 korrik dhe 31 gusht 2013?

Jo, njësia ekonomike nuk duhet ta ndërpresë përkohësisht amortizimin e makinerisë, për periudhën kur ajo nuk përdoret. Amortizimi i një
aktivi ndërpritet vetëm kur aktivi çregjistrohet ose kur amortizohet plotësisht. Megjithatë, sipas metodave të caktuara të amortizimit (p.sh.
metoda e njësive të prodhuara) amortizimi mund të jetë zero kur nuk ka prodhim.

Shembulli 22
Më 1 janar 2005 një njësi ekonomike bleu një makineri për 500,000 lekë. Menaxhmenti e vlerësoi vlerën e mbetur të makinerisë zero
lekë. Veç kësaj, menaxhmenti besonte se metoda regresive (në rënie) e llogaritur në masën prej 8% në vit pasqyronte modelin përmes të
cilit njësia ekonomike priste të konsumonte përfitimet ekonomike të ardhshme të makinerisë.
Më 31 dhjetor 2009, fundi i vitit financiar të njësisë ekonomike, vlerësimi i saj për makinerinë ndryshoi. Tani menaxhmenti vlerëson se
metoda lineare e amortizimit, në normën prej 6% në vit, pasqyron më mirë modelin përmes të cilit njësia ekonomike pret të konsumojë
përfitimet e ardhshme ekonomike të mbetura të makinerisë.

Si duhet ta njohë njësia ekonomike metodën e rishikuar të amortizimit të makinerisë së saj për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2009?

Fundi i vitit Shuma Amortizimi vjetor Vlera

fillestare (b) kontabël
(a) (c)=(a)-(b)
31.12.2005 500,000 8%*500,000=40,000 460,000
31.12.2006 460,000 8%*460,000=36,800 423,200
31.12.2007 423,200 8%*423,200=33,856 389,344
31.12.2008 389,344 8%*389,344=31,148 358,196
31.12.2009 358,196 l 6%*358,196=21,492 336,705

Shembulli 23
Më 1 janar 2001 një njësi ekonomike bleu një makineri për 500,000 lekë. Menaxhmenti e vlerësoi jetën e dobishme të makinerisë 20 vite
dhe vlerën e saj të mbetur zero. Përveç kësaj, menaxhmenti besonte se metoda lineare pasqyronte modelin përmes të cilit njësia
ekonomike priste të konsumonte përfitimet ekonomike të ardhshme të makinerisë.

Në fund të vitit financiar të njësisë ekonomike, më 31 dhjetor 2005, vlerësimi i menaxhmentit për makinerinë ndryshoi. Tani ai e vlerëson
jetën e dobishme të makinerisë 25 vite (e matur nga data e blerjes) dhe vlerën e saj të mbetur 100,000 lekë. Menaxhmenti vazhdon të
besojë se metoda lineare pasqyron modelin përmes të cilit njësia ekonomike pret të konsumojë përfitimet ekonomike të ardhshme të
makinerisë.

Si duhet ta njohë njësia ekonomike metodën e rishikuar të amortizimit të makinerisë së saj për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2005?

Amortizimi vjetor = (500,000 – 0) / 20 vite = 25,000 lekë

Amortizimi i akumuluar nga 1 janar 2001 në 31 dhjetor 2004 = 25,000 * 4 = 100,000 lekë

Vlera kontabël 500,000 - 100,000 = 400,000 lekë

Vlera e re e amortizimit vjetor = (400,000 -100,000) / (25 vjet – 4 vjet) = 14,286 lekë.

Shembulli 24
Shoqëria Y zotëron një aktiv me një kosto fillestare prej 200,000 lekë. Në momentin e blerjes, menaxhmenti përcaktoi se jeta e dobishme
e aktivit ishte 10 vite dhe vlera e mbetur ishte 20,000 lekë. Aktivi tani është përdorur për tetë vite dhe gjatë kësaj kohe nuk ka pasur
rishikime të vlerës së mbetur. Në fund të vitit të tetë, menaxhmenti e ka rishikuar jetën e dobishme dhe vlerën e mbetur dhe ka konstatuar
se jeta e dobishme mund të zgjatet në 12 vite për shkak të programit të mirëmbajtjes të miratuar nga shoqëria. Si rezultat, vlera e mbetur
do të reduktohet në 10,000 lekë.

Si do të paraqiteshin këto ndryshime në vlerësime?

Amortizimi vjetor = (200,000 – 20,000) / 10 vite = 18,000 lekë

Amortizimi i akumuluar = 18,000 * 8 vite = 144,000 lekë

Vlera kontabël 200,000 - 144,000 = 56,000 lekë

Vlera e re e amortizimit vjetor = (56,000- 10,000) / (12 vite – 8 vite) = 11,500 lekë

Shembulli 25

Njësia ekonomike blen një pajisje (me kosto 10 milionë lekë), e cila, sipas prodhuesit, duhet të punojë për 10,000 orë, pavarësisht nga
periudha e kohës, gjatë së cilës përdoret pajisja. Është e pranueshme që njësia ekonomike të përdorë kohën aktuale të punës/shfrytëzimit,
si bazë për përcaktimin e normës së amortizimit të tij.

Për shembull, nëse pajisja ka punuar për 1,600 orë (16% e kohës së përgjithshme të jetës së dobishme) në vitin e parë dhe 2,400 orë (24%
e kohës së përgjithshme të jetës së dobishme) në vitin e dytë, atëherë shpenzimet e amortizimit janë 1,6 milionë lekë në vitin e parë dhe
2.4 milionë lekë në vitin e dytë.

Shembulli 26

Një njësi ekonomike ka kostot e mëposhtme të prodhimit të 20,000 njësi të inventarit:

Materiale direkte: 900,000 lekë

Puna direkte: 400,000 lekë
Qiraja: 80,000 lekë
Shpenzimet e zhvlerësimit të aktiveve afatgjata materiale: 60,000 lekë

Sa është vlera me të cilën do të njihet inventari në aktiv të pasqyrave financiare?

Kosto e inventarit e cila do të kapitalizohet ne vlerën kontabël të inventarit është 1,440,000 lekë pra 900,000 lekë + 400,000 lekë + 80,000
lekë + 60,000 lekë.
Shpenzimet e qirasë si dhe shpenzimet e aktiveve afatgjata materiale janë pjesë e kostos së konvertimit të inventarit, pra ato kosto të cilat
lidhen me kthimin e inventarit në inventar të gatshëm për shitje.
Shembulli 27

Më 30 qershor 2011, një njësi ekonomike ka patur si pjesë të aktiveve të saj një makinë me kosto historike 1,000,000 lekë, jetë të
dobishme 8 vite si dhe vlerë të mbetur 800,000 lekë. Makina është e siguruar pranë shoqërise ABC Sig shpk. Si pasojë e përfshirjes në një
aksident automobilistik me faj palë të treta, makina dëmtohet dhe vlera e dëmit është 300,000 lekë. Njësia ekonomike fillon procedurat
për kompensimin e dëmit nga shoqëria e sigurimit dhe në datën 30 shtator 2011 shoqëria njoftohet nga shoqëria e sigurimit për
kompensimin e dëmit. Pas kompensimit monetar, më 15 tetor 2011 njësia ekonomike riparon me shpenzimet e vete shoqërisë ABC Sig
shpk.

Më 30 qershor 2011:

D Shpenzime zhvlerësimi makine 300,000 lekë

K Aktiv afatgjat material (makinë) 300,000 lekë

Më 30 shtator 2011:

D Llogari të arkëtueshme nga sigurimi 300,000 lekë

K Të ardhura nga sigurimi 300,000 lekë

Më 15 tetor 2011

D Banka 300.000 lekë

K Llogari të arkëtueshme nga sigurimi 300,000 lekë

D Aktiv afatgjat material (makinë) 300,000 lekë

K Banka 300,000 lekë

Shembuj ilustrues për paragrafët 43 deri 46

Shembulli 28
Shoqëria B ka blerë në datën 1 janar 2011 një ndërtesë me vlerë 100,000,000 lekë me jetë të dobishme 20 vite dhe vlerë të mbetur
100,000 lekë. Pas një viti ajo bëri një rikonstruksion kapital të ndërtesës për 1,000,000 lekë, si rezultat i të cilit jeta e dobishme u rrit me 1
vit. Po gjatë këtij viti ajo lyu të gjithë ndërtesën me një kosto prej 50,000 lekë. Gjatë vitit 2013 shoqëria shtoi një kat me kosto 200,000
lekë.

Tregoni trajtimin kontabël të këtyre veprimeve.

Në mënyrë që të kapitalizohen, kostot duhet të shoqërohen me përfitime shtesë. Kostot mund t‘i shtohen vlerës kontabël të aktivit
përkatës vetëm kur është e mundshme që njësia ekonomike të marrë përfitime ekonomike të ardhshme përtej atyre të parashikuara
fillimisht për aktivin dhe këto kosto të plotësojnë kushtet e njohjes së aktivit.

Cilat kosto kapitalizohen?

Kostot e rikonstruksionit kapital për 1,000,000 lekë si dhe kosot për shtimin e një kati prej 200,000 lekë, pra në total 1,200,000 lekë
kapitalizohen, ndërsa shpenzimet e lyerjes do të trajtohen si shpenzime periudhe sepse ato janë shpenzime mirëmbajtjeje.

Shembulli 29
Shoqëria bleu një makineri në 1 janar 2012 me një kosto prej 100,000 lekë. Makineria parashikohej të prodhonte 10,000 njësi gjatë
përdorimit të saj. Gjatë vitit tjetër njësia bëri një rikonstruksion kapital të makinerisë me një vlerë prej 30,000 lekë, si rezultat i të cilit u
rrit cilësia e produkteve të prodhuara. Po gjatë këtij viti ajo trajnoi një pjesë të stafit mbi përdorimin e kësaj makinerie.

Tregoni trajtimin kontabël të këtyre kostove.

Përderisa rritet cilësia e produkteve dhe kosto vlerësohet në mënyre të besueshme, atëherë 30,000 lekë duhet të kapitalizohet. Shpenzimet
e trajnimit njihen si shpenzime periudhe sepse nuk plotësojnë kushtet e të qenit aktiv, pra nuk janë resurse që kontrollohen nga njësia
ekonomike.

Shembulli 30
Më 30 shtator 2012 një zjarr shkatërroi një makineri kur vlera kontabël e së cilës ishte 500,000 lekë (600,000 lekë kosto minus 100,000
lekë amortizim i akumuluar). Njësia ekonomike paraqiti menjëherë një kërkesë për dëmshpërblim prej 700,000 lekë në shoqërinë e
sigurimit për të mbuluar koston e zëvendësimit të makinerisë. Por, shoqëria e sigurimit e kundërshtoi kërkesën duke përmendur
neglizhencën nga ana e njësisë ekonomike. Më 15 nëntor 2012 autoritetet e mbrojtjes nga zjarri përfunduan hetimin e tyre dhe informuan
shoqërinë e sigurimit dhe njësinë ekonomike se zjarri ishte shkaktuar nga një defekt elektrik. Si rezultat i këtyre gjetjeve faktike, shoqëria
e sigurimit njoftoi njësinë ekonomike se dëmshpërblimi i saj prej 700,000 lekë do të shlyhej plotësisht. Shoqëria e sigurimeve i pagoi
njësisë ekonomike 700,000 lekë më 30 nëntor 2012.

Më 15 dhjetor njësia ekonomike përdori 700,000 lekë për të blerë një makineri, e cila u instalua menjëherë dhe ishte gati për përdorim.

Si duhet ta njohë njësia ekonomike makinerinë për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2012?

30 shtator 2012
D Amortizimi i akumuluar dhe
zhvlerësimi i akumuluar (makineri) 100,000 lekë
D Fitim ose humbje 500,000 lekë
K Ndërtesa (makineri) 600,000 lekë

15 nëntor 2012
D Të arkëtueshme 700,000 lekë
K Të ardhura nga sigurimi (kompensimi nga sigurimi) 700,000 lekë

30 nëntor 2012
D Mjete monetare 700,000 lekë
Kr Të arkëtueshme 700,000 lekë

15 dhjetor 2012
D Aktive afagjata materiale 700,000 lekë
K Mjete monetare 700,000 lekë

Shembulli 31
Çatia (me kosto 700 mijë lekë) dhe dyshemeja (me kosto 200 mijë lekë) e një ndërtese në kushte të këqija zëvendësohet dhe muret lyhen
përsëri (me kosto 200 mijë lekë). Jeta e dobishme e përllogaritur e çatisë së re është 30 vjet (e njëjtë me jetën e dobishme të mbetur të
ndërtesës). Jeta e dobishme e përllogaritur e dyshemesë është 10 vjet. Muret do të rilyhen, sipas nevojës, çdo 1-3 vjet.

Si çatia ashtu edhe dyshemeja i plotësojnë kriteret e përkufizimit të AAM-së, si dhe kriteret për t‘u njohur si aktive në pasqyrën e
pozicionit financiar, sepse
(a) ato ka të ngjarë të marrin pjesë në nxjerrjen e përfitimeve të ardhshme ekonomike;
(b) kostoja e tyre mund të përcaktohet në mënyrë të besueshme;
(c) ato do të përdoren për më shumë se një vit.

Dihet se vlera kontabël e dyshemesë së mëparshme ishte 10 mijë lekë. Vlera kontabël e çatisë së mëparshme nuk dihet (pasi ajo është
blerë së bashku me ndërtesën), por, në bazë të vlerës kontabël të ndërtesës dhe pjesës së përllogaritur që i takon çatisë, vlera kontabël e
përllogaritur e çatisë së vjetër është 20 mijë lekë. Në të njëjtën kohë me njohjen e çatisë dhe dyshemesë së re, çatia dhe dyshemeja e vjetër
njihen si shpenzime.

Lyerja e mureve (15 mijë lekë) është një shpenzim që ka të bëjë me mirëmbajtjen dhe riparimet e vazhdueshme, prandaj ajo njihet si
shpenzim i periudhës kontabël, duke pasur për bazë parimin e
materialitetit.

Regjistrimet e mëposhtme do të bëhen në librat kontabël:

D Ndërtesat
çati e re (e amortizuar gjatë 30 vjetëve) 700,000 lekë
D Ndërtesat
dysheme e re (e amortizuar gjatë 10 vjetësh) 200,000 lekë
D Shpenzimet për riparim dhe mirëmbajtje 15,000 lekë
K Mjete monetare 915,000 lekë
D Vlera kontabël neto e AAM-së 30,000 lekë
K Ndërtesat
çati e vjetër 20,000 lekë
K Ndërtesat
dysheme e vjetër 10,000 lekë
Shembuj ilustrues për paragrafët 55 deri 65
Shembulli 32
Në vitin 2011 një prodhues qirinjsh bëri shpenzimet e mëposhtme për lëndë të para dhe punë për të zbuluar një dyll të ri që bën të mundur
që qirinjtë të digjen për një kohë më të gjatë:

1,000 lekë për eksperimentimin me kimikate për të zbuluar përbërje të larta dylli
3,000 lekë për të vlerësuar përshtatshmërinë e përbërjeve të ndryshme të dyllit të zbuluara
1,500 lekë për të patentuar kostot e regjistrimit për përbërjet më efektive të zbuluara të dyllit
2,300 lekë për të zhvilluar dhe testuar prototipet para prodhimit
5,000 lekë në prodhimin fillestar tregtar (gjysma e prodhimit u shit në fund të periudhës raportuese—31 dhjetor 2011)
2,000 lekë për reklamimin e produktit të ri.

Cilat janë shumat që do të njihen si shpenzime në përcaktimin e fitimit ose humbjes së njësisë ekonomike për vitin e mbyllur më 31 dhjetor
2011?

Shumat që do të njihen si shpenzime në përcaktimin e fitimit ose humbjes së njësisë ekonomike për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011
janë:

4,000 lekë për kostot e kërkimit dhe zhvillimit (d.m.th. 1,000 lekë kosto eksperimentimi + 3,000 lekë kosto vlerësimi)
2,300 lekë i takon fazës së zhvillimit dhe është shpenzim periudhe.
2,500 lekë për koston e mallrave të shitura (d.m.th. 5,000 lekë ÷ 2 e gjysmës së mallrave të prodhuara u shitën gjatë periudhës raportuese)
2,000 lekë për reklamimin e produktit të ri

Ndërkohë, shuma prej 1,500 lekë për patentën e blerë duhet të njihet si aktiv afatgjatë jomaterial. Patenta plotëson kushtet për njohje, edhe
pse ajo u ble si pjesë e krijimit të aktiveve afatgjata jomateriale të gjeneruara nga brenda njësisë.

Shembulli 33
Më 1 janar 2011 një njësi ekonomike bleu një paketë të re softëare për funksionimin e pajisjeve të saj të prodhimit për 600,000 lekë,
përfshirë 50,000 lekë taksa mbi blerjen të parimbursueshme. Çmimi i blerjes u financua duke marrë një kredi prej 605,000 lekë (përfshirë
5,000 lekë komisione kredie). Kredia është siguruar me liçensat e softëare-it. Në janar 2011 njësia ekonomike bëri shpenzimet e
mëposhtme për rregullimin e sofëtare-it në mënyrë që ai t‘i përshtatej më mirë sistemeve të përdorura nga njësia ekonomike:
Kosto e punës – 120,000 lekë
Amortizimi i aktiveve afatgjata materiale të përdorura për të kryer modifikimet – 15,000 lekë.

Në janar 2011 stafi prodhues i njësisë ekonomike u trajnua mbi mënyrën e përdorimit të softëare-it të ri. Kostot e trajnimit përfshinin:

Kostoja e një instruktori ekspert të jashtëm – 7,000 lekë

Kosto e punës – 3,000 lekë.

Në shkurt 2011 ekipi prodhues i njësisë ekonomike testoi softëare-in dhe ekipi i teknologjisë së informacionit bëri modifikime të
mëtejshme të nevojshme për ta bërë softëare-in të funksiononte siç synohej nga menaxhmenti. Në fazën e testimit u kryen shpenzimet e
mëposhtme:

Materiale (minus shumën neto prej 3,000 lekë të marrë nga shitja e pjesëve të mbetura) – 21,000 lekë
Kosto e punës – 11,000 lekë
Amortizimi i aktiveve afatgjata materiale ndërsa përdoreshin për kryerjen e modifikimeve – 5,000 lekë.

Softëare-i i ri ishte gati për përdorim në 1 mars 2011. Por, për shkak të niveleve të ulëta të porosive në fillim, njësia ekonomike pësoi një
humbje prej 23,000 lekë për përdorimin e softëare-it gjatë muajit mars.

Sa është kostoja e softëare-it në vlerësimin fillestar?

(a) Çmimi i blerjes = 600,000 lekë çmimi i blerjes

(b) Kostot e përgatitjes =120,000 lekë puna +15,000 lekë amortizimi = 135,000 lekë

(c) Kostoja e testimit = 21,000 lekë materiale (minus të ardhurat prej 3,000 lekë e marrë nga shitja e pjesëve të mbetura) + 11,000 lekë
puna + 5,000 lekë amortizimi = 37,000 lekë

Kostoja e sofëare-it=(a) + (b) + (c) = 772,000 lekë

Shembulli 34

Cila është kostoja e një aktivi afatgjatë jomaterial të blerë në një kombinim biznesi?

Kostoja e një aktivi afatgjatë jomaterial të blerë në një kombinim biznesi, është vlera e tij e drejtë në datën e blerjes.
Më 1 janar 2011 një njësi ekonomike (blerësi) bleu të gjitha aksionet e emetuara të një konkurrenti (shoqëria e blere) kur aktivet afatgjata
jomateriale të blerësit ishin:

Vlerat e drejta (Lekë)

Lista e klientit 50,000

Kërkimi në proces dhe projekti i zhvillimit 80,000
Liçensa 150,000
Emrin tregtar (përfshirë logon) 300,000

Në vitin 2011 blerësi shpenzoi 200,000 lekë në shpenzime shtesë për të përfunduar aktivitetet e kërkimit dhe projektin e zhvillimit dhe më
pas vendosi ta hedhë produktin në treg.

Në ç’shumë duhet të njihet aktivi afatgjatë jomaterial?

Më 1 janar 2011 njësia ekonomike e konsoliduar - blerësi dhe shoqëria e blerë të konsideruara si një njësi ekonomike e vetme - do të
përfshijnë aktivet afatgjata jomateriale si vijon( Pozicioni financiar i i shoqërisë së blerë merret si e dhënë):

Lekë
Lista e klientit 50,000
Kërkimi në proces dhe projekti i zhvillimit 80,000
zzhvillimit
Liçensa zhvillimit zhvillimit
për të operuar 150,000
zhvillimit
Emrin tregtar (përfshirë logon) 300,000
Kostoja e aktiveve afatgjata jomateriale 580,000

Edhe pse aktivitetet kërkimore dhe projekti i zhvillimit njihen si aktive afatgjata jomateriale, sepse janë blerë në një kombinim biznesi,
shpenzimet e mëpasme prej 200,000 lekë janë shpenzime për të krijuar një aktiv jomaterial të gjeneruar nga brenda njësisë ekonomike
(d.m.th. ai njihet si shpenzim atëherë kur kryhet).

Shembulli 35
Më 1 janar 2011 një njësi ekonomike mori të drejtat e uljes në pistë në një aeroport vendor në këmbim të 50 onz ari, kur ari tregtohej me
1,000,000 lekë për onz.

Të drejtat e marra për ulje (aktivi jomaterial i blerë në transaksionin e këmbimit) duhet të maten me 50,000,000 lekë (vlera e tyre e drejtë)
në njohjen fillestare. Duke qenë se nuk ka një treg aktiv për arin, vlera e drejtë e të drejtave të marra për ulje është më e lehtë të
përcaktohet duke iu referuar vlerës së drejtë të arit të dhënë në transaksionin e këmbimit (d.m.th. 50 onz × 1,000,000 lekë për onz).
Shembulli 36
Një njësi ekonomike me kalimin e kohës ka krijuar një listë të konsiderueshme klientësh. Lista konsiderohet shumë e vlefshme për njësinë
ekonomike. Më 1 janar 2011 njësia ekonomike bleu një listë klientësh nga një njësi tjetër për 100,000 lekë. Menaxhmenti mund t‘ja shesë
listën e klientëve të blerë jashtë njësisë ekonomike palëve të treta. Në vitin 2011 njësia ekonomike vlerëson se ajo ka kryer 10,000 lekë
shpenzime për personelin në ruajtjen dhe zhvillimin e kësaj liste klientësh të blerë nga jashtë.

Mund të njohë njësia ekonomike një aktiv afatgjatë jomaterial për listën e klientëve të gjeneruar brenda saj?

Kostot e krijimit të listës nuk mund të veçohen nga kostot e zhvillimit të biznesit si një i tërë. Lista e klientëve e blerë nga jashtë duhet të
matet me 100,000 lekë në njohjen fillestare, sepse ajo i plotëson kriteret e njohjes. Bëni kujdes se kjo listë i plotëson kriteret e
përkufizimit të një aktivi afatgjatë jomaterial, sepse ajo është e ndashme (mund t‘i shitet një pale të tretë).

Ndërkohë, shpenzimi prej 10,000 lekë shtesë i kryer për ruajtjen dhe zhvillimin e listës së klientëve të blerë nga jashtë duhet të njihet si
shpenzim i vitit. Shpenzimet e mëvonshme mbi listat e klientëve (ose të blera nga jashtë vendit ose të gjeneruara nga brenda njësisë)
njihen gjithmonë si shpenzim kur ndodhin. Kjo ndodh sepse shpenzime të tilla nuk mund të dallohen nga shpenzimet për zhvillimin e
biznesit në tërësi dhe kështu nuk përmbushin kriteret e njohjes.

Shembulli 37
Një njësi ekonomike përgatiti një faqe interneti të re (ëebpage), me qëllim që t‘i shesë produktet e saj. Përveç faqes së internetit të
jashtëm, të krijuar për klientët e saj, njësia ekonomike krijojë edhe një tjetër faqe (intranet) për përdorim të brendshëm, me qëllim që të
shpejtohet përpunimi i aplikimeve të marra dhe që të kursehen shpenzimet. Për këtë qëllim njësia ekonomike ka kryer shpenzimet e
mëposhtme:

1. Analiza e tregut, zhvillimi i një planbiznesi dhe buxheti për projektin

2. Zhvillimi i strukturës, hartimi dhe zgjidhjet teknike për faqen e klientëve
3. Zhvillimi i strukturës, projektimi dhe zgjidhjet teknike për faqen e brendshme të internetit
4. Shpenzimet e lidhura me regjistrimin e faqeve të reja të internetit
5. Shpenzimet për zhvillimin e informacionit, që do të paraqitet në faqet e internetit.
6. Shpenzimet operacionale të këtyre faqeve të internetit (duke përfshirë rinovimin e vazhdueshëm të informacionit)
7. Shpenzimet që lidhen me reklamën e kësaj faqeje në faqe të tjera interneti
8. Shpenzimet e trajnimit të personelit për përdorimin e faqeve të reja të internetit

Cilat nga shpenzimet e mësipërme mund të kapitalizohen si AAM, dhe cilat nga ato duhet të kalojnë në shpenzime?

Të gjitha shpenzimet e mësipëme do të ngarkohen si shpenzime të periudhës kur ato ndodhin.

Shembuj ilustrues për paragrafët 66 deri 72

Shembulli 38
Më 1 janar 2011 një njësi ekonomike bleu një liçense ekskluziviteti për 500,000 lekë. Menaxhmenti vlerësoi amortizimin e liçensës me
100,000 lekë në vit. Më 31 dhjetor 2013 si përgjigje ndaj hyrjes në treg të një shoqërie konkurente me të drejta ekskluziviteti, njësia
ekonomike vlerësoi shumën e rikuperushme të liçenses së ekskluzivitetit me 180,000 lekë

Sa është vlera kontabël e aktivit pas njohjes fillestare?

Amortizimi i akumuluar deri më 31 dhjetor 2013 = 100,000 * 3 = 300,000 lekë

Vlera kontabël para zhvlerësimit më 31 dhjetor 2013 = 500,000-300,000 = 200,000 lekë
Vlera e zhvlerësimit të aktivit është diferenca midis vlerës kontabël në momentin e rivlerësimit dhe vlerës së rekuperushme:
Vlera e zhvlerësimit të aktivit = 200,000 – 180,000 = 20,000 lekë

Vlera kontabël pas rivlerësimit është vlera më e vogël midis vlerës kontabël dhe vlerës neto të rekuperushme, pra 180,000 lekë
Vlera kontabël pas rivlerësimit = 200,000 - 20,000 = 180,000 lekë

Shembulli 39
Një njësi ekonomike blen një program kompjuterik me liçensë për pesë vjet, që është periudha më e shkurtër e liçensës e ofruar nga
ofruesi i liçençës. Njësia ekonomike pret ta përdorë softëare-in vetëm për tre vitet e para të periudhës së liçensës, ndërkohë që ajo zhvillon
softëare-in e vet me porosi.

Sa është jeta e dobishme e softëare-it?

Vlerësimi më i mirë i jetës së dobishme të softëare-it të mbajtur me liçensë është 3 vjet. Fakti se njësia ekonomike ka të drejtë ta përdorë
softëare-in për pesë vjet nuk e zgjat jetën e tij të dobishme përtej periudhës gjatë së cilës njësia ekonomike pret ta përdorë aktivin. Nëse
një njësi ekonomike nuk është në gjendje të bëjë një vlerësim të besueshëm të jetës së dobishme të një aktivi afatgjatë jomaterial, kjo jetë
do të konsiderohet së është dhjetë vjet.

Shembulli 40
Më 1 janar 2011 një njësi ekonomike bleu për 50,000 lekë një patentë që skadon në 10 vjet. Produkti i mbrojtur nga teknologjia e
patentuar pritet të jetë një burim fluksesh monetare neto për të paktën 10 vjet. Njësia ekonomike ka një angazhim nga një palë e tretë për
ta blerë këtë patentë në pesë vjet për 70% të shumës që njësia ekonomike pagoi për patentën, dhe njësia ekonomike synon t‘ua shesë
patentën kësaj pale në pesë vjet.

Sa është vlera e mbetur?

Patenta ka një jetë ekonomike prej 10 vjetësh dhe një jetë të dobishme prej pesë vjetësh në entitet. Shuma e amortizueshme do të
amortizohet gjatë jetës së tij të dobishme pesëvjeçare, me një vlerë të mbetur të vlerësuar me vlerën aktuale të 70% vlerës së drejtë të
patentës në datën që ajo u ble:

70% * 50,000 = 35,000 lekë

Vlera e aktualizuar e vlerës së rikuperueshme të patentës duhet llogaritur në bazë të normës së amortizimit dhe numrit të viteve në
momentin e blerjes, si mëposhtë:

35,000 * VNFI (10%, 5) = 21,732.25 lekë

ku: VNFI – Vlera Neto e Faktorit të Interesit

Njësia ekonomike kontabilizon në vitin e parë të ardhura nga shitja e patentës në vlerë të barabartë me vlerën aktuale të vlerës së
rikuperueshme

D Të drejta të arkëtueshme 21.732, 5

K Të ardhura nga shitja 21.732,5

dhe në çdo fund viti llogarit të ardhura financiare nga vlera në kohë e parasë për vlerën e rikuperueshme:

viti i parë – 2,173.2 lekë (35.000 * VNFI (10%,4) = 23.905,5 dhe 23.905,5 – 21.732,5 = 2.173,25 lekë)
viti i dytë – 2,390.5 lekë
viti i tretë – 2,629.6 lekë
viti i katërt – 2,892.6 lekë
viti i pestë – 3,181.8 lekë

D Të drejta të arkëtueshme 2.173,25

K Të ardhura financiare 2.173,25

Etj...

Ndërsa amortizimi vjetor do të llogaritet për çdo vit si më poshtë:

(50.000 – 21.732, 25) / 5 = 5.653,5 lekë

Nëse ka ndonjë tregues se patenta është zhvlerësuar në çdo datë raportimi, patenta do të rishikohet për zhvlerësim.
Shembuj ilustrues për paragrafët 73 deri 76
Shembulli 41
Më 14 dhjetor 2015 një njësi ekonomike shiti një prej programeve kompjuterike. Blerësi mori dorëzimin e menjëhershëm të softëare-it.

Cili është momenti kur njësia ekonomike duhet çregjistrojë aktivin afatgjatë jomaterial?

Njësia ekonomike duhet ta çregjistrojë aktivin afatgjatë jomaterial më 14 dhjetor 2015, kur rreziqet dhe përfitimet e pronësisë së softëare-
it i kaluan blerësit.

Shembulli 42
Një njësi ekonomike shet kuti kartoni të bëra nga një lloj i veçantë kartoni, të cilin njësia ekonomike e ka të mbrojtur me blerjen e një
patente. Në fund të vitit 2014 njësia ekonomike mori disa ankesa nga klientët që kishin marrë shumë kuti kartoni të dëmtuara. Kjo bëri që
shumë klientë të rëndësishëm të anullonin porositë e tyre të ardhshme. Në maj të 2015, për shkak të një rënie të konsiderueshme në
nivelin e shitjeve, njësia ekonomike e ndaloi prodhimin e kutive të kartonit të patentuara. Duke pritur që klientët do të riktheheshin dhe se
kërkesa për kuti kartoni do të rritej në të ardhmen e parashikueshme, njësia ekonomike nuk i kushtoi rëndësi aktiviteteve të prodhimit të
kartonit.

Më 30 qershor 2016 menaxhmenti zbuloi se një konkurrent kishte zhvilluar një tip të ri kartoni që klientët besonin se ishte më i mirë se
produkti i patentuar i njësisë ekonomike. Si rezultat, menaxhmenti nuk shpresonte më se shitjet do të përmirësoheshin në atë masë që
njësia ekonomike mund të rifillonte prodhimin e kutive të kartonit. Prandaj menaxhmenti vendosi që aktivet përkatëse materiale dhe
jomateriale afatgjata (përfshirë patentën) duhet të përdoreshin si mbetje.

Si duhet të veproje njësia ekonomike?

Njësia ekonomike duhet ta çregjistrojë patentën më 30 qershor 2016. Në këtë datë, nuk priten përfitime të ardhshme ekonomike nga
përdorimi ose nxjerrja e saj jashtë përdorimit e aktivit. Reduktimi në përfitimet e pritshme ekonomike në të ardhmen (p.sh. reduktimi në
shitje) për shkak të anullimit të porosive nga klientë në fund të vitit 2014 është një tregues zhvlerësimi, dhe prandaj linjat e prodhimit të
kartonit duhet të testohen për zhvlerësim më 31 dhjetor 2014. Rënia e mëvonshme e konsiderueshme në nivelin e shitjeve është gjithashtu
një tregues zhvlerësimi, dhe prandaj linjat e prodhimit të kartonit duhet të testohen përsëri për zhvlerësim në 31 dhjetor 2015.

Vini re: nëse përfitimet e pritshme në të ardhmen ulen, ky është një tregues zhvlerësimi. Por, në qoftë se nuk priten përfitime të ardhshme,
kjo do të sjellë çregjistrimin e aktivit.

Shembulli 43
Më 14 dhjetor 2012 një njësi ekonomike shiti një makineri me një vlerë kontabël prej 20,000 lekë për 35,000 lekë. Blerësi mori dorëzimin
e menjëhershëm të makinerisë.

Kur duhet ta çregjistrojë makinerinë njësia ekonomike?

Njësia ekonomike duhet ta çregjistrojë makinerinë më 14 dhjetor 2012, kur rreziqet dhe përfitimet e pronësisë së makinerisë i kaluan
blerësit. Të ardhurat (fitimi neto nga nxjerrja jashtë përdorimit e pajisjes) prej 15,000 lekë duhet të njihen në fitim ose humbje më 14
dhjetor 2012.

Shembulli 44
Më 1 janar 2009, Korporata ZZZ bleu një makineri me një kosto prej 12,000 lekë. Ajo kishte një jetë të vlerësuar prej gjashtë vitesh, nuk
kishte vlerë të mbetur, dhe pritej që të perdorej nga njësia ekonomike në mënyrë konstante. Kontabilizimi i saj u bë mbi bazën e kostos
historike. Amortizimi linear vjetor në shumën prej 2,000 lekë u ngarkua tek shpenzimet e periudhës. Në fund të katër viteve, aktivi u shit
për 5,000 lekë.

Me nxjerrjen jashtë përdorimit më 1 janar 2013, njësia ekonomike bën këto veprime:

1/1/13
D Mjete monetare 5,000 lekë
D Amortizimi i akumuluar 8,000 lekë
K Aktive afatgjata materiale 12,000 lekë
K Fitimi neto nga nxjerrja jashtë
përdorimit e aktivit 1,000 lekë

Shembuj ilustrues për paragrafët 82 deri 88

Shembulli 45
Më 31 dhjetor 2011 njësia ekonomike A ka një pajisje që është blerë me një çmim total prej 26,000 lekë, për të cilën amortizimi i
akumuluar është 14,000 lekë (ku përfshihet amortizimi vjetor është i barabartë me (26,000 – 2,000)/4 = 6,000 lekë). Pajisja ka një jetë të
dobishme të vlerësuar prej katër vjetësh dhe një vlerë të mbetur prej 2,000 lekë. Aktivi amortizohet duke përdorur metodën lineare.
Shuma e rikuperueshme për këtë aktiv më 31 dhjetor 2011 është 11,000 lekë.
Bëni regjistrimet kontabël për zhvleresimin më 31 dhjetor 2011.

Vlera kontabël neto e aktivit më 31 dhjetor 2011 është 12,000 lekë [26,000 – 14,000], ndërsa vlera e rikuperueshme më 31 dhjetor 2011
është 11,000 lekë. Do të njihet zhvlerësimi i aktiveve afatgjata materiale për 1,000 leke [12,000 – 11,000].

D Fitim ose humbje (humbja nga zhvlerësimi) 1,000 lekë

K Humbja e akumuluar nga zhvlerësimi (pajisja) 1,000 lekë

Shembulli 46
Një njësi ekonomike përdor pajisje që mund të kenë një shkallë të lartë vjetërimi. Kuotat e fundit të çmimeve në tregun e pajisjeve të
përdorura tregojnë se vlera e rishitjes së pajisjeve të njësisë ekonomike ka rënë në mënyrë të ndjeshme për shkak të përdorimit të
teknologjive të reja dhe të përmirësuara të pajisjeve.

Ka tregues zhvlerësimi të pajisjes?

Rënia e çmimeve të rishitjes tregon se shuma e rikuperueshme e pajisjeve të njësisë ekonomike mund të jetë nën vlerën e tyre kontabël.
Ky është një tregues i jashtëm zhvlerësimi. Njësia ekonomike duhet të kryeje një test zhvlerësimi.

Shembulli 47
Raportet e fundit të prodhimit dhe mirëmbajtjes tregojnë se makineritë e përdorura nga një njësi ekonomike në aktivitetet e saj janë bërë të
 papërdorshme dhe kanë dalë jashtë funksionit në një shkallë më të lartë seç pritej.

Ka tregues zhvlerësimi të pajisjes?

Gjendja e keqe e makinerive në lidhje me pritshmëritë tregon se shuma e rikuperueshme e pajisjeve të njësisë ekonomike mund të jetë nën
vlerën e tyre kontabël. Ky është një tregues i brendshëm zhvlerësimi. Njësia ekonomike duhet të kryeje një test zhvlerësimi.

Shembuj ilustrues për paragrafët 89 deri 91

Shembulli 48
Informacioni i mëposhtëm lidhet me pajisjet e veçanta të një njësie ekonomike në datën e raportimit:
Vlera Vlera e Vlera
kontabël drejtë në
minus përdori
kostot e m
shitjes

Pajisja A 119,000 121,000 114,000

PPajisja B 237,000 207,000 205,000

Të përcaktohet shuma e rikuperueshme dhe humbjet nga zhvlerësimi.

Shuma e rikuperueshme përkufizohet si vlera më e lartë midis çmimit të shitjes së një aktivi dhe vlerës së tij në përdorim. Për Pajisjen A
nuk njihet asnjë humbje nga zhvlerësimi sepse shuma e rikuperueshme prej 121,000 lekë është më e lartë se vlera kontabël prej 119,000
lekë.

Pajisja B zhvlerësohet sepse shuma e saj e rikuperueshme (207,000 lekë) është më e ulët se vlera e saj kontabël (237,000 lekë), duke
krijuar një humbje nga zhvlerësimi prej 30,000 lekë.
Shembuj ilustrues për paragrafin 92
Shembull 49
Një njësi ekonomike zotëron disa automjete të cilat ajo i përdor për shpërndarjen e produkteve të saj. Në fund të vitit 2010 një kamion ka
një vlerë kontabël prej 9,000 lekë (kostoja fillestare prej 19,000 lekë; amortizimi i akumuluar prej 10,000 lekë). Vlerësimi fillestar i jetës
së dobishme të kamionit është shtatë vjet (i matur që nga data kur kamioni u ble) dhe ai ka një vlerë të mbetur të vlerësuar prej 5,000 lekë.
Për shkak të efektshmërisë së ulët të karburantit të këtij kamioni, njësia ekonomike e ka reduktuar në mënyrë të ndjeshme përdorimin e
kamionit. Çmimi i tregut për kamionë të ngjashëm në një treg aktiv rishitjeje është 6,000 lekë. Tarifat e liçensës dhe pronësisë lidhur me
shitjen e kamionit janë 200 lekë.

Kemi në këtë rast një zhvlerësim të kamionit?

Ndryshimi në përdorimin e kamionit është një tregues i brendshëm që kamioni mund të jetë zhvlerësuar. Rënia në çmimin e tregut të
kamionit është një tregues i jashtëm zhvlerësimi. Çmimi në një treg aktiv jep një vlerësim të vlerës së drejtë. Njësia ekonomike nuk ka
asnjë arsye për të besuar se vlera në përdorim e kamionit është më e lartë se vlera e tij e drejtë minus kostot e shitjes. Si rrjedhojë, shuma
e rikuperueshme e kamionit është 5,800 lekë [6,000 lekë vlera e drejtë minus 200 lekë kostot e shitjes]. Njësia ekonomike bën regjistrimet
e mëposhtme për zhvlerësimin e kamionit:

D Fitim ose humbje (zhvlerësimi i automjeteve) 3,200 lekë

K Zhvlerësimi i akumuluar (aktive afatgjata materiale) 3,200 lekë

Llogaritjet:
9,000 lekë vlera kontabël neto minus 5,800 lekë vlera e drejtë minus kostot e shitjes = 3,200 lekë.
Shembuj ilustrues për paragrafët 93 deri 98
Shembulli 50
Një nga departamentet e Shoqërisë X kryen punime makinerie në pjesët që i shiten kontraktorëve. Vlera kontabël e një makinerie në fund
të periudhës raportuese më të fundit (31 dhjetor 2010) është 123,000 lekë.

Gjatë analizës, u bënë të njohura faktet e mëposhtme që kanë të bëjnë me flukset hyrëse dhe dalëse të pritshme të mjeteve monetare, në
kushtet e një produktiviteti të ulët që pritet nga makineria ndërkohë që ajo vjetërohet, si dhe në kushtet e një kostoje në rritje të nevojshme
për të siguruar prodhimin nga makineria:

Viti Të ardhurat Kostot (pa përfshirë amortizimin)

2011 75,000 lekë 28,000 lekë
2012 80,000 lekë 42,000 lekë
2013 65,000 lekë 55,000 lekë
2014 20,000 lekë 15,000 lekë
Totali 240,000 lekë 140,000 lekë
Vlera e drejtë e makinerive përcaktohet duke iu referuar çmimit të kuotuar të makinerisë së përdorur nga një shitës. Pas zbritjes së kostove
të vlerësuara të transaksionit, vlera e drejtë minus kostot për shitje llogaritet të jetë 84,500 lekë.

Cila është vlera me të cilën do të njihet aktivi më 31 dhjetor 2010?

Vlera në përdorim përcaktohet duke iu referuar flukseve hyrëse dhe dalëse të pritshme të sipërpërmendura të mjeteve monetare, skontuar
me një normë rreziku prej 5%. Kjo jep një vlerë aktuale prej rreth 91,981 lekë, siç tregohet më poshtë.

Viti Flukset e Faktori VNA e

parasë VA flukseve të
parasë
2011 47,000 0.95238 44,761.91
 lekë Lekë
2012 38,000 0.90703 34,467.12 lekë
lekë
2013 10,000 0.86384 8,638.38 lekë
lekë
2014 5,000 0.82270 4,113.51 lekë
lekë
Totali 91,980.91
lekë

Duke qenë se vlera në përdorim e tejkalon vlerën e drejtë minus kostot e shitjes, atëhere vlera në përdorim zgjidhet për të përfaqësuar
shumën e rikuperueshme të kësaj makinerie.

Meqenëse ajo është më e ulët se vlera kontabël e aktivit, atëhere duhet të njihet një zhvlerësim deri në fund të vitit 2010, në shumën prej
123,000 – 91,981 = 31,019 lekë. Kjo shumë do të përfshihet në shpenzimet e periudhës për vitin 2010.
Shembuj ilustrues për paragrafët 99 deri 101
Shembulli 51
Një njësi ekonomike prodhon një produkt në një proces të vazhdueshëm duke përdorur tre makineri (d.m.th. prodhimi i Makinerisë A
është lëndë e parë për Makinerinë B, prodhimi i së cilës është lëndë e parë për Makinerinë C). Prodhimi nga Makineria C është produkti i
vetëm i tregtueshëm i njësisë ekonomike. Pas njohjes së amortizimit për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2011, vlerat kontabël të Makinerive
A, B dhe C janë:

Zëra aktivi Vlera kontabël % (*)

Makineria A 13,000 lekë 20%
Makineria B 29,250 lekë 45%
Makineria C 22,750 lekë 35%
Njësia gjeneruese e parasë 65,000 lekë 100%
(e përbërë nga Makineritë A, B dhe C)

(*) Vlera kontabël e secilës makineri ndaj vlerës kontabël të njësisë gjeneruese të parasë

Njësia ekonomike duhet të kryejë një test zhvlerësimi për shkak të një rënie të ndjeshme në treg për produktet e saj. Nuk ka një treg aktiv
për produktet e prodhuara nga Makineritë A dhe B. Makineritë A, B dhe C janë aktive të njësisë gjeneruese të parasë për të cilën kryhet
testi i zhvlerësimit.
Vlera në përdorim e njësisë gjeneruese të parasë është 55,000 lekë.
Llogarisni shumën me të cilën do të zhvlerësohen makineritë bazuar ne njësinë gjeneruese të parasë?

Përcaktimi i shumës së zhvlerësimit dhe shpërndarja e humbjes nga zhvlerësimi te Makineritë A, B dhe C dhe vlera e re kontabël pas
zhvlerësimit, paraqiten më poshtë:

Vlera kontabël 65,000 lekë

Shuma e rikuperueshme 55,000 lekë
Humbja nga zhvlerësimi 10,000 lekë

Pra, shuma e zhvlerësimit është më e vogla midis vlerës kontabël dhe shumës së rekuperueshme.

Shpërndarja % Zhvlerësimi

Makineria A 20% 2,000 lekë

Makineria B 45% 4,500 lekë
Makineria C 35% 3,500 lekë
Totali 10,000 lekë

Shënim: Supozohet se vlera e drejtë e njësisë gjeneruese të parasë minus kostot e shitjes është më e ulët se vlera e saj në përdorim.

Në vijim jepen vlerat e reja kontabël të Makinerive A, B dhe C menjëherë pas njohjes së humbjes nga zhvlerësimi.

Makineria A Makineria B Makineria C

Shpërndarja % 20% 45% 35%
Vlera kontabël
para zhvlerësimit 13,000 lekë 29,250 lekë 22,750 lekë
Humbje nga zhvlerësimi (2,000 lekë) (4,500 lekë) (3,500 lekë)
Vlera kontabël
pas zhvlerësimit 11,000 lekë 24,750 lekë 19,250 lekë

Shembulli 52
Faktet janë të njëjta si në shembullin më sipër. Por, në këtë shembull, më 31 dhjetor 2011 njësia gjeneruese e parasë ka gjithashtu një
emër të mirë prej 7,220 lekë, i cili do të amortizohet përgjatë 10 viteve. Humbja nga zhvlerësimi i shpërndahet në fillim emrit të mirë
(7,220 lekë) dhe më pas aktiveve të tjera të njësisë gjeneruese të parasë mbi një bazë proporcionale që pasqyron vlerën kontabël të çdo
aktivi ndaj vlerës së njësinë gjeneruese të parasë. Humbja e mbetur nga zhvlerësimi prej 2,780 lekë (d.m.th. zhvlerësimi total 10,000 lekë
minus 7,220 lekë që i shpërndahet emrit të mirë) i shpërndahet Makinerive A, B dhe C si më poshtë:
 Makineria A Makineria B Makineria C
Vlera kontabël
para zhvlerësimit 13,000 lekë 29,250 lekë 22,750 lekë
Shpërndarja % 20% 45% 35%
Humbja nga zhvlerësimi (556 lekë) (1,251 lekë) (973 lekë)

Më poshtë jepen vlerat e reja kontabël të emrit të mirë dhe Makinerive A, B dhe C
menjëherë pas njohjes së humbjes nga zhvlerësimi.

Emri i mirë Makineria A Makineria B Makineria C

Vlera kontabël
para zhvlerësimit 7,220 13,000 29,250 22,750
Humbje nga zhvlerësimi (7,220) (556) (1,251) (973)
Vlera kontabël
pas zhvlerësimit 0 12,444 27,999 21,777
Shembuj ilustrues për paragrafët 103 deri 105
Shembulli 53
Shoqëria A bleu një aktiv në date 1 janar 2008, me kosto 50,000 lekë dhe jetë të dobishme 10 vjet. Në 31 dhjetor 2009, vlera e
rikuperueshme ishte 32,000 lekë. Në 31 dhjetor 2010, për shkak të kushteve të reja, vlera e rikuperueshme është 37,000 lekë.

Duke qenë se në fund të vitit 2009 vlera e rikuperueshme është më e vogël se vlera kontabël neto [50,000 – (5,000 * 2) = 40,000 lekë],
atëherë kemi një zhvlerësim. Regjistrimet deri në këtë datë do të ishin:

31 dhjetor 2008
D Shpenzime amortizimi 5,000 lekë
K Amortizim i akumuluar 5,000 lekë

31 dhjetor 2009
D Shpenzime amortizimi 5,000 lekë
K Amortizim i akumuluar 5,000 lekë

D Shpenzime zhvlerësimi 8,000 lekë

[40,000 - 32,000]
K Zhvlerësim i akumuluar 8,000 lekë

Meqenëse në 31 dhjetor 2010, për shkak të kushteve të reja, vlera e rikuperueshme është 37,000 lekë, në këtë datë vlera kontabël neto pas
zhvlerësimit është 50.000 – 10.000 – 8.000 – 4.000 * = 28,000 lekë. Rimarrja e zhvlerësimit do të bëhet deri në vlerën kontabël neto të
aktivit sikur ai të mos ishte zhvlerësuar asnjëherë, pra 7,000 lekë dhe jo 9,000 lekë (37,000 - 28,000). Regjistrimet do të ishin:

*Amortizimi vjetor për vitin 2010 është 4.000 lekë sipas llogaritjeve:
(50.000 – 10.000 – 8.000) / 8 = 4.000 lekë

31 dhjetor 2010
D Shpenzime amortizimi 4,000 lekë
K Amortizim i akumuluar 4,000 lekë

D Zhvlerësim i akumuluar 8,000 lekë

K Rimarrja e humbjes nga zhvlerësimi 8.000 lekë

D Amortizimi i akumuluar 14.000 lekë

K Aktivi 14,000 lekë

D Aktivi 1.000 lekë

K Tepricë nga rivlerësimi i pasurisë 1.000 lekë

Shembuj ilustrues për paragrafët 106 deri 107

Shembuj ilustrues në lidhje me paraqitjen e aktiveve afatgjata materiale dhe jomateriale dhe shënimet përkatëse shpjeguese jepen në
Pasqyrat Financiare Ilustruese tek SKK 2.