L'AFRIQUE CENTRALE

La forêt dense d'Afrique centrale.

(Khu rừng rậm ở Trung Phi.)
GÉOGRAPHIE
L'Afrique centrale est, sur le plan géographique, une Afrique en miniature.
L'ensemble des végétations, des reliefs et des climats africains y sont représentés. Une
grande partie du nord du Tchad est désertique ; le nord du Cameroun et de la République
centrafricaine est jalonné de steppes et de savanes ; et Cameroun, République centrafricaine,
Gabon et Congo disposent d'une importante forêt dense, traversée par le fleuve Congo,
long de 4 700 kilomètres. Cette région est, après l'Amazonie, le principal pôle d'équilibre
écologique de la planète.
(Trung Phi về mặt địa lý là một châu Phi thu nhỏ. Tất cả các thảm thực vật, địa hình
và khí hậu châu Phi được thể hiện ở đó. Phần lớn phía bắc Chad là sa mạc; phía bắc của
Cameroon và Cộng hòa Trung Phi rải rác với thảo nguyên và xavan; và Cameroon, Cộng hòa
Trung Phi, Gabon và Congo có diện tích rừng rậm đáng kể, được bắc qua sông Congo, dài
4.700 km. Khu vực này, sau Amazon, là cực chính của sự cân bằng sinh thái trên hành tinh.)
L'importance des pluies dans cette région diminue du nord (Tchad) au sud (Gabon,
Congo). Cependant les zones côtières, influencées par des microclimats locaux, dérogent le
plus souvent à cette règle. L'ouest du Cameroun est montagneux. Le mont Cameroun, l'un
des plus hauts sommets du Cameroun, culmine à 4095 mètres, et reste un volcan actif.
(Lượng mưa ở khu vực này giảm dần từ bắc (Chad) xuống nam (Gabon, Congo).
Tuy nhiên, các khu vực ven biển, chịu ảnh hưởng của vi khí hậu địa phương, thường đi chệch
khỏi quy tắc này. Tây Cameroon là miền núi. Núi Cameroon, một trong những đỉnh núi cao
nhất ở Cameroon, cao tới 4095 mét và vẫn là một ngọn núi lửa đang hoạt động.)
La population d'Afrique centrale augmente d'environ 3 % par an. Elle se concentre
essentiellement dans les villes principales, laissant ainsi des zones entières dépeuplées.
(Dân số Trung Phi đang tăng khoảng 3% mỗi năm. Nó chủ yếu tập trung ở các thành
phố chính, do đó khiến toàn bộ khu vực bị mất dân số./ giảm dân số)
HISTOIRE
Le premier État connu des historiens dans la région est celui du Kanem, qui se
développa autour du lac Tchad (nord du Cameroun, République centrafricaine, Tchad) vers le
XIe siècle. Il a atteint son apogée à la fin du XVIe siècle avant de sombrer du fait de querelles
internes.
(Bang đầu tiên được các nhà sử học trong khu vực biết đến là Kanem, được phát triển
xung quanh Hồ Chad (phía bắc Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Chad) vào khoảng thế kỷ 11.
Nó đạt đến đỉnh cao vào cuối thế kỷ 16 trước khi chìm xuống do tranh chấp nội bộ.)
Les premiers habitants de la partie sud sont les Pygmées*. Ils seront rejoints par des
Bantous* venus du nord de l'Afrique.
(Những cư dân đầu tiên của phần phía nam là người Pygmies*. Họ sẽ có sự tham gia
của Bantus* từ Bắc Phi.)
C'est autour du XVe siècle que des navigateurs portugais découvrirent les côtes de
l'Afrique centrale. Ils y pratiquèrent principalement le commerce des esclaves. La
colonisation débuta à la fin du XIXe siècle ; au congrès de Berlin en 1885, l'Allemagne
obtient le Cameroun et la France, les autres pays. Après la défaite de l'Alle- magne lors de la
Première Guerre mondiale, le territoire camerounais fut partagé entre la France et
l'Angleterre. La France regroupa ses colonies* au sein de l'Afrique-Equatoriale française
(AEF) et les inclut dans son empire colonial, jusqu'aux indépendances de tous en 1960.
(Vào khoảng thế kỷ 15, các nhà hàng hải Bồ Đào Nha đã phát hiện ra bờ biển của
Trung Phi. Họ chủ yếu hành nghề buôn bán nô lệ ở đó. Thuộc địa bắt đầu vào cuối thế kỷ
19; tại đại hội Béclin năm 1885, Đức thu phục được Ca-mơ-run và Pháp, các nước còn
lại. Sau thất bại của Đức trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, lãnh thổ của Cameroon được
phân chia giữa Pháp và Anh. Pháp đã nhóm các thuộc địa* của mình lại với nhau trong Châu
Phi Xích đạo thuộc Pháp (AEF) và gộp chúng vào đế chế thuộc địa của mình, cho đến khi tất
cả giành được độc lập vào năm 1960.)
 Le golfe de Guinée (Vịnh Ghi-nê)
Les pays d'Afrique centrale francophone ont accès à l'océan Atlantique à partir du golfe de
Guinée. Si on observe la carte du monde, on constate que cette partie de l'Afrique s'imbrique
parfaitement dans la côte est du Brésil. C'est ce que les historiens appellent la théorie de la
dérive des continents : la terre ne formait qu'un seul bloc, il y a plusieurs milliers d'années,
avant de se diviser. On a aussi remarqué, dans cette partie est du Brésil, de nombreuses
pratiques religieuses et mystiques qui sont très proches de celles des pays africains du golfe de
Guinée.
(Các quốc gia Trung Phi nói tiếng Pháp có thể tiếp cận Đại Tây Dương từ Vịnh Guinea. Nếu
nhìn vào bản đồ thế giới, chúng ta sẽ thấy rằng phần này của Châu Phi hoàn toàn phù hợp với
bờ biển phía đông của Brazil. Đây là cái mà các nhà sử học gọi là lý thuyết trôi dạt lục địa:
trái đất hình thành một khối duy nhất, vài nghìn năm trước, trước khi phân chia. Chúng tôi
cũng đã nhận thấy, ở phần phía đông của Brazil này, nhiều thực hành tôn giáo và thần bí rất
giống với thực hành của các quốc gia châu Phi thuộc Vịnh Guinea.)

1. Dites pourquoi certains appellent l'Afrique centrale l’« Afrique en miniature » ?

(Cho biết vì sao có người gọi Trung Phi là “Châu Phi thu nhỏ”?)
 Parce que l'ensemble des végétations, des reliefs et des climats africains y sont
représentés.
2. Décrivez chacun des paysages que l'on peut trouver en Afrique centrale.
(Mô tả từng cảnh quan có thể tìm thấy ở Trung Phi.)

 La forêt : Cameroun, République centrafricaine, Gabon et Congo

 La savane : Au nord du Cameroun et de la République centrafricaine
 Le désert : Au nord du Tchad.
3. Quel est le premier État organisé de l'Afrique centrale ? (Nhà nước có tổ chức đầu tiên ở
Trung Phi là gì?)
4. Quels sont les premiers habitants de l'Afrique centrale ? (Cư dân đầu tiên của Trung Phi là
ai?)
5. Quelle fut la répartition, entre la France et l'Allemagne, des actuels pays francophones de
l'Afrique centrale, lors du congrès de Berlin en 1885 ?
(Sự phân bổ, giữa Pháp và Đức, của các quốc gia nói tiếng Pháp hiện nay ở Trung Phi, tại Đại
hội Berlin năm 1885 là gì?)
6. Quel est le nom sous lequel la France a regroupé son empire colonial d'Afrique centrale ?
(Pháp đặt tên cho đế chế thực dân của mình ở Trung Phi là gì?)
7. La dérive des continents (Trôi dạt lục địa)
 En quoi consiste la théorie de la dérive des continents ? (Thuyết trôi dạt lục địa là gì?)
 À partir du schéma ci-contre, montrez comment elle s'applique à ces deux continents. (Sử
dụng sơ đồ đối diện, cho biết nó áp dụng như thế nào cho hai lục địa này.)

La plate-forme pétrolière de N'Kossa, en République du Congo.

(Giàn khoan dầu N'Kossa, Cộng hòa Congo.)
POLITIQUE
Les pays francophones d'Afrique centrale sont des républiques, avec à leur tête des chefs
d'État. Le système politique est, dans la plupart des cas, présidentiel, c'est- à-dire qu'il accorde
une grande importance à la fonction du chef de l'État. Depuis 1990, ils vivent une expérience
démocratique et multipartiste. De nombreuses élections s'y sont déroulées, avec la
participation de candidats de partis différents. Ces élections ont entraîné des alternances à la
tête des États, même si, dans certains pays, des situations de conflits relativisent aujourd'hui
ces résultats après les élections.
(Các quốc gia nói tiếng Pháp ở Trung Phi là các nước cộng hòa, đứng đầu là nguyên thủ quốc
gia. Hệ thống chính trị, trong hầu hết các trường hợp, là tổng thống, tức là nó rất coi trọng
chức năng của nguyên thủ quốc gia. Kể từ năm 1990, họ đã sống trong một trải nghiệm dân
chủ và đa đảng. Nhiều cuộc bầu cử đã diễn ra ở đó, với sự tham gia của các ứng cử viên từ
các đảng khác nhau. Những cuộc bầu cử này đã dẫn đến sự luân phiên người đứng đầu các
Bang, ngay cả khi ở một số quốc gia, các tình huống xung đột ngày nay khiến những kết quả
này được xem xét sau cuộc bầu cử.)

La situation de la presse a aussi beau- coup évolué, et il n'est pas rare de voir les journaux
locaux afficher des gros titres où les chefs d'État sont sévèrement caricaturés.
(Tình hình báo chí cũng đã thay đổi rất nhiều, và không có gì lạ khi thấy các tờ báo địa
phương trưng bày các tiêu đề trong đó các nguyên thủ quốc gia bị biếm họa nghiêm trọng.)

ÉCONOMIE
Le golfe de Guinée est une région riche en pétrole. Le Cameroun, le Gabon et le Congo et,
tout récemment, le Tchad en sont producteurs. Le pétrole constitue la principale ressource
d'exportation de tous ces pays, excepté le Cameroun qui peut compter également sur son
agriculture.
(Vịnh Guinea là một khu vực giàu dầu mỏ. Cameroon, Gabon và Congo và gần đây là Chad là
những nhà sản xuất. Dầu mỏ là nguồn xuất khẩu chính của tất cả các quốc gia này, ngoại trừ
Cameroon, quốc gia cũng có thể dựa vào nông nghiệp của mình.)
Le Cameroun est l'un des grands producteurs mondiaux de cacao et de café. Il réalise à lui
seul près de la moitié du produit intérieur brut de la région. => Tous ces pays sont soumis à
des programmes de réformes du Fonds monétaire international (FMI) et de la Banque
mondiale depuis la fin des années 80.
(Cameroon là một trong những nhà sản xuất ca cao và cà phê lớn trên thế giới. Chỉ riêng nó
đã chiếm gần một nửa tổng sản phẩm quốc nội của khu vực. => Tất cả các quốc gia này đều là
đối tượng của các chương trình cải cách của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế
giới kể từ cuối những năm 1980.)
Les cinq pays d'Afrique centrale francophone (Congo, Cameroun, Tchad, Gabon,
République Centrafricaine), ainsi que la Guinée équatoriale, une ancienne colonie*
espagnole devenue ces dernières années un grand producteur de pétrole, ont formé la
Communauté économique et monétaire de l'Afrique centrale (Cemac). Ils utilisent la
même monnaie, le franc CFA (Communauté financière africaine), qui a une parité fixe* avec
l'euro : 1 euro = 656 FCFA.
(Năm quốc gia nói tiếng Pháp ở Trung Phi, cũng như Guinea Xích đạo, thuộc địa cũ của
Tây Ban Nha* đã trở thành nhà sản xuất dầu lớn trong những năm gần đây, đã thành lập
Cộng đồng Kinh tế và Tiền tệ Trung Phi (Cemac). Họ sử dụng cùng một loại tiền tệ,
đồng franc CFA (Cộng đồng tài chính châu Phi), có tỷ giá ngang giá cố định* với đồng euro:
1 euro = 656 FCFA.)

L'empereur Jean-Bedel Bokassa (Hoàng đế Jean-Bedel Bokassa)

Ce colonel de l'armée centrafricaine a pris le pouvoir en 1966, à la suite d'un coup d'État.
Devenu général, puis maréchal, il se proclama président à vie en 1972. Comme il cherchait
toujours un titre supérieur à celui qu'il avait déjà pour assouvir sa soif de pou- voir, il se fit
sacrer empereur en 1976. Per sonnage provocateur, il organisa de fastueuses cérémonies de
couronnement qui ruinèrent le pays. Il fut renversé par l'armée en 1979, avant de mourir dans
le dénuement le plus total en 1996.
(Vị đại tá quân đội người Trung Phi này lên nắm quyền vào năm 1966 sau một cuộc đảo
chính. Trở thành một vị tướng, sau đó là một nguyên soái, ông ta tự xưng là tổng thống suốt
đời vào năm 1972. Vì luôn tìm kiếm một tước hiệu cao hơn tước vị mà ông ta đã có để thỏa
mãn cơn khát quyền lực của mình, ông ta đã lên ngôi hoàng đế vào năm 1976. nhân vật, ông
đã tổ chức các buổi lễ đăng quang xa hoa đã hủy hoại đất nước. Ông bị quân đội lật đổ vào
năm 1979, trước khi chết trong cảnh túng quẫn vào năm 1996.)

1. Quel est le statut politique des États de l'Afrique centrale ?

(Vị thế chính trị của các quốc gia Trung Phi là gì?)
2. Selon vous, que peut vouloir dire le gros titre de journal ci-contre ?
(Bạn nghĩ tiêu đề tờ báo ngược lại có nghĩa là gì?)
3. À partir du texte et de vos recherches personnelles, donnez le nom des pays d'Afrique
centrale producteurs des produits suivants :
(Từ văn bản và tìm hiểu cá nhân, hãy cho biết tên các nước Trung Phi sản xuất các sản phẩm
sau )
 le pétrole :
 le cacao :
 le café :
 le bois :
 les diamants :
4. Que signifient les sigles suivants ? (Các từ viết tắt sau có nghĩa là gì?)
• Cemac :
• FCFA :

Regroupant six pays d'Afrique centrale (Cameroun, République centrafricaine, Congo,

Gabon, Guinée équatoriale et Tchad), la Cemac a pour objectifs principaux :
 l'établissement d'une union plus étroite entre les peuples de ces pays;
 l'élimination des entraves au commerce entre les pays ;
 la création d'un marché commun africain.
(Tập hợp sáu quốc gia Trung Phi (Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Congo, Gabon, Guinea
Xích đạo và Chad), các mục tiêu chính của CEMAC là:
• thiết lập một liên minh chặt chẽ hơn giữa các dân tộc của các quốc gia này;
• loại bỏ các rào cản thương mại giữa các quốc gia;
• thành lập thị trường chung châu Phi.)

5. Racontez le parcours de Jean-Bedel Bokassa. (Kể câu chuyện về Jean-Bedel Bokassa.)

Image : Des danseuses de l'ethnie fang*, au Gabon. (Các vũ công của nhóm dân tộc Fang*,
ở Gabon.)
LANGUES
Les langues parlées en Afrique centrale appartiennent à trois groupes :
(Các ngôn ngữ được sử dụng ở Trung Phi thuộc ba nhóm:)
 Le groupe “bantou", constitué des ethnies* du sud du Cameroun, du Gabon, du Congo
et d'une partie de la République centrafricaine. Les noms de ces ethnies commencent
toujours par la particule ba, qui veut dire « les ». Exemple : les Bamilékés au
Cameroun, les Betis* au Cameroun et au Gabon, les Bakongos* ou les Bangalas* au
Congo. Les principales langues parlées par les Bantous sont : le bamiléké, l'éwondo*
et le bassa* (au Cameroun), le fang (au Gabon), le lingala* (au Congo).
(• Nhóm Bantu", bao gồm các nhóm dân tộc* từ miền nam Cameroon, Gabon, Congo
và một phần của Cộng hòa Trung Phi. Tên của các nhóm dân tộc này luôn bắt đầu
bằng hạt ba, có nghĩa là "the". Ví dụ: người Bamileke ở Cameroon, Betis* ở
Cameroon và Gabon, Bakongos* hoặc Bangalas* ở Congo Các ngôn ngữ chính được
 người Bantus sử dụng là: Bamileke, Ewondo* và Bassa* (ở Cameroon), Fang (ở
Gabon), Lingala* (ở Congo).)

 Le groupe nigéro-congolais. On y trouve surtout la langue sango*, parlée en

République centrafricaine.
(• Nhóm Niger-Congo. Chúng tôi đặc biệt tìm thấy ở đó ngôn ngữ Sango*, được nói ở
Cộng hòa Trung Phi.)
 Le groupe nilo-saharien, qui est de l'arabe mélangé à des dialectes* locaux, parlé
principalement au Tchad.
(• Nhóm Nilo-Saharan, là nhóm tiếng Ả Rập pha trộn với các phương ngữ địa
phương*, được nói chủ yếu ở Tchad.)
Au Cameroun, un quart de la population est anglophone. Cela est dû à la colonisation de
cette partie du Cameroun par l'Angle- terre. Certaines populations parlent une forme de
pidjin*- english, mélange simplifié d'anglais et de langues locales.
(Ở Cameroon, một phần tư dân số nói tiếng Anh. Điều này là do sự thuộc địa của phần này
của Cameroon bởi Anh. Một số quần thể nói một dạng pidjin*-english, một sự kết hợp đơn
giản giữa tiếng Anh và ngôn ngữ địa phương.)

RELIGIONS
La religion dominante en Afrique centrale est le christianisme. Le sud du Cameroun, la
République centrafricaine, le Gabon et le Congo ont été majoritairement christianisés
pendant la période coloniale. Le nord du Cameroun et une partie du Tchad sont, quant à eux,
majoritairement musulmans. On y trouve aussi des poches importantes d'animisme.
(Tôn giáo thống trị ở Trung Phi là Kitô giáo. Nam Cameroons, Cộng hòa Trung Phi, Gabon
và Congo hầu hết được Cơ đốc giáo hóa trong thời kỳ thuộc địa. Bắc Cameroon và một phần
của Chad chủ yếu là người Hồi giáo. Ngoài ra còn có các túi đáng kể của thuyết vật linh.)

Mais, même dans ces régions christianisées ou islamisées, de nombreuses pratiques

ancestrales subsistent. Ainsi, les Bamilékés au Cameroun pratiquent beaucoup la polygamie
et vouent un important culte aux crânes des morts. Au Gabon et en Centrafrique, de
nombreux rites magiques subsistent pour célébrer les grands moments de la vie de la
communauté tels que les naissances, les décès, l'intronisation des chefs traditionnels, etc.
(Nhưng ngay cả ở những vùng Cơ đốc giáo hoặc Hồi giáo hóa này, nhiều tập tục của tổ tiên
vẫn tồn tại. Do đó, người Bamileke ở Cameroon thực hành chế độ đa thê rất nhiều và dành
một sự sùng bái quan trọng đối với hộp sọ của người chết. Ở Gabon và Cộng hòa Trung
Phi, nhiều nghi lễ ma thuật vẫn được duy trì để kỷ niệm những thời khắc trọng đại trong đời
sống của cộng đồng như sinh, tử, lễ lên ngôi của các thủ lĩnh truyền thống, v.v.)

■ Proverbes (Tục ngữ)

En Afrique centrale, la sagesse populaire s'exprime le plus souvent sous forme de proverbes.
Mais à la différence de l'Afrique de l'Ouest par exemple, ces proverbes n'ont pas forcément
une origine historique, mais se développent à partir de faits quotidiens de la société. En
voici quelques-uns :
(Ở Trung Phi, trí tuệ phổ biến thường được thể hiện dưới dạng tục ngữ. Nhưng không
giống như Tây Phi chẳng hạn, những câu tục ngữ này không nhất thiết phải có nguồn gốc lịch
sử, mà phát triển từ những thực tế hàng ngày của xã hội. Ở đây có một ít :)
 « C'est par respect que l'éléphant vient dans votre champ dans la nuit. S'il y venait le
jour, que feriez-vous ? »
(“Việc con voi đến cánh đồng của bạn vào ban đêm là thể hiện sự tôn trọng. Nếu con
voi ấy đến đó vào ban ngày, bạn sẽ làm gì?”)
 « La chèvre broute là où elle est attachée. »
(“Dê buộc dây buộc dê ăn cỏ.”)
  « C'est sur l'arbre qui porte des fruits qu'on jette des pierres. »
(“Người ta ném đá vào cây có trái.”)
 « Celui qui a la diarrhée n'a plus peur de l'obscurité. »
(“Người bị tiêu chảy không còn sợ bóng tối.”)
 « Quand deux couteaux se battent, le poulet ne met pas sa bouche dedans. »
(“Hai dao đánh nhau, gà không đút miệng vào.”)
 « Ce n'est pas dans ma bouche que tu vas manger ton piment. »
(“Bạn sẽ không ăn hạt tiêu của bạn trong miệng của tôi.”)
 « La pluie est tombée, on ne peut plus la renvoyer au ciel. »
(“Mưa đã rơi, ta không còn gửi lại cho trời.”)

1. Citez les trois principaux groupes auxquels appartiennent les langues parlées en Afrique
centrale.
(Kể tên ba nhóm ngôn ngữ chính được sử dụng ở Trung Phi.)
2. Citez trois langues appartenant au même groupe et parlées dans le même pays.
(Kể tên ba ngôn ngữ thuộc cùng một nhóm và được nói ở cùng một quốc gia.)
3. Citez trois langues appartenant au même groupe et parlées dans trois pays différents.
(Kể tên ba ngôn ngữ thuộc cùng một nhóm và được nói ở ba quốc gia khác nhau.)
4. Compréhension des proverbes : (Tìm hiểu tục ngữ)
a) La place importante qu'occupe la force physique dans la hiérarchie des valeurs. Celui qui
est plus fort que vous peut tout vous prendre, et vous n'aurez aucun moyen de l'en empêcher.
(Vị trí quan trọng của sức mạnh thể chất trong hệ thống phân cấp giá trị. Bất cứ ai mạnh hơn
bạn có thể lấy mọi thứ từ bạn, và bạn sẽ không có cách nào ngăn cản anh ta)
b) La justification des pratiques douteuses. Par exemple, comment peut-on demander à
quelqu'un qui est tout près de la caisse de ne pas se servir ?
(Cơ sở lý luận của tập quán nghi vấn. Ví dụ, làm thế nào bạn có thể yêu cầu một người ở rất
gần quầy tính tiền không giúp mình?)
c) Ce sont toujours les gens valeureux qui souffriront de médisances et autres calomnies.
(Người dũng cảm bao giờ cũng phải hứng chịu những lời vu khống và vu khống khác.)
d) Il faut affronter avec courage les situations d'adversité. On n'a plus peur de rien, même des
situations les plus compliquées. D'autres diraient plutôt : « L'ampoule grillée n'a pas peur d'un
court-circuit. »
(Nghịch cảnh phải dũng cảm đương đầu. Chúng tôi không còn sợ bất cứ điều gì, ngay cả
những tình huống phức tạp nhất. Người khác thà nói: “Bóng đèn cháy không sợ chập mạch.)
e) Les plus jeunes ne doivent pas se mêler des problèmes de leurs aînés, ou bien les employés
ne doivent pas se mêler des problèmes de rivalité entre leurs patrons.
(Người ít tuổi không nên nhúng tay vào chuyện của người lớn tuổi hơn, hoặc người làm công
không nên dính dáng đến chuyện tranh giành giữa các cấp trên với nhau.)
f) Chacun doit pouvoir porter lui-même ses revendications, surtout si elles peuvent attirer des
ennuis. Dans un contexte plus général, on peut dire : « Je ne souffrirai pas à ta place. »
(Mọi người phải có khả năng tự đưa ra yêu sách của mình, đặc biệt nếu họ có thể gây rắc
rối. Trong bối cảnh tổng quát hơn, một người có thể nói: “Tôi sẽ không đau khổ thay cho
bạn.”)
g) Ce qui est fait est fait, on ne le regrettera pas.
(Chuyện đã qua rồi, chúng ta sẽ không hối tiếc.)

Chacun des proverbes de la page 42 fait référence à un phénomène de société tiré de la vie
quotidienne en Afrique centrale. Redonnez à chaque explication ci-dessus le bon proverbe.
(Mỗi câu tục ngữ trang 42 đề cập đến một hiện tượng xã hội rút ra từ cuộc sống hàng ngày ở
Trung Phi. Nối mỗi lời giải thích trên với câu tục ngữ đúng.)
a) « C'est par respect que l'éléphant vient dans votre champ dans la nuit. S'il y venait le jour,
que feriez-vous ? »
(“Việc con voi đến cánh đồng của bạn vào ban đêm là thể hiện sự tôn trọng. Nếu con voi ấy
đến đó vào ban ngày, bạn sẽ làm gì?”)  L'éléphant symbolise le pouvoir (Con voi tượng
trưng cho sức mạnh)
b) « La chèvre broute là où elle est attachée. »
(“ Con dê gặm cỏ nơi nó bị buộc/ nơi nó gắn bó”)  Ce proverbe est un enseignement qui
signifie qu'il faut s'accommoder du milieu où l'on vit et essayer d'y évoluer. (Câu tục ngữ
này là một bài học có ý nghĩa rằng con người phải thích nghi với môi trường mà mình
đang sống và cố gắng phát triển ở đó.) (Buộc / Hiển nhiên là phải làm điều đó)
c) « C'est sur l'arbre qui porte des fruits qu'on jette des pierres. »
(“Người ta ném đá vào cây có trái.”)  Ce proverbe signifie que seuls les gens de valeur
sont l'objet d'attaques. (Câu tục ngữ này có nghĩa là chỉ những người có giá trị mới là đối
tượng bị tấn công.)
d) « Celui qui a la diarrhée n'a plus peur de l'obscurité. » (“Người bị tiêu chảy không còn sợ
bóng tối.”)
e) « Quand deux couteaux se battent, le poulet ne met pas sa bouche dedans. »
(“Hai dao đánh nhau, gà không đút miệng vào được.”)  On ne devrait pas s'impliquer dans
les affaires de quelqu'un d'autre (Chúng ta không nên nhúng tay vào việc của người khác)
f) « Ce n'est pas dans ma bouche que tu vas manger ton piment. »
(“Bạn sẽ không ăn hạt tiêu của bạn trong miệng của tôi.”) (“Bạn sẽ không ăn hạt tiêu của bạn
trong miệng của tôi.”)  Mọi người phải có khả năng tự đưa ra yêu sách của mình.
g) « La pluie est tombée, on ne peut plus la renvoyer au ciel. »
(“Mưa đã rơi, ta không còn gửi lại cho trời.”)  On ne peut pas changer le passé (Chúng ta
không thể thay đổi quá khứ)

b) La justification des pratiques douteuses. Par exemple, comment peut-on demander à

quelqu'un qui est tout près de la caisse de ne pas se servir ?
« La chèvre broute là où elle est attachée. »
c) Ce sont toujours les gens valeureux qui souffriront de médisances et autres calomnies.
 « C'est sur l'arbre qui porte des fruits qu'on jette des pierres. »
d) Il faut affronter avec courage les situations d'adversité. On n'a plus peur de rien, même des
situations les plus compliquées. D'autres diraient plutôt : « L'ampoule grillée n'a pas peur d'un
court-circuit. »
 « Celui qui a la diarrhée n'a plus peur de l'obscurité. »
e) Les plus jeunes ne doivent pas se mêler des problèmes de leurs aînés, ou bien les employés
ne doivent pas se mêler des problèmes de rivalité entre leurs patrons.
 « Quand deux couteaux se battent, le poulet ne met pas sa bouche dedans. »
f) Chacun doit pouvoir porter lui-même ses revendications, surtout si elles peuvent attirer des
ennuis. Dans un contexte plus général, on peut dire : « Je ne souffrirai pas à ta place. »
 « Ce n'est pas dans ma bouche que tu vas manger ton piment. »
g) Ce qui est fait est fait, on ne le regrettera pas.
 « La pluie est tombée, on ne peut plus la renvoyer au ciel. »
 POWERPOINT
L'AFRIQUE CENTRALE
GÉOGRAPHIE (diện tích, dân số...)

Trung Phi theo định nghĩa của Liên Hợp Quốc là vùng đất thuộc lục địa châu Phi ở phía nam
sa mạc Sahara, nằm giữa Tây Phi và thung lũng Great Rift. Địa hình của khu vực này bị sông
Congo và các nhánh của nó chia cắt thành nhiều bồn địa. Hệ thống sông Congo là hệ thống
sông lớn thứ hai thế giới, sau hệ thống sông Amazon. Theo định nghĩa của Liên hiệp quốc thì
chín quốc gia ở vùng Trung Phi bao gồm:
Angola
Cameroon
Cộng hòa Trung Phi
Tchad
Cộng hòa Dân chủ Congo
Cộng hòa Congo
Guinea Xích Đạo
Gabon
São Tomé và Príncipe

1. Géographique
C’est une Afrique en miniature
L'ensemble des végétations, des reliefs et des climats africains
Le désert : Au nord du Tchad.
La steppe et la savane : Au nord du Cameroun et de la République centrafricaine
La forêt dense : Cameroun, République centrafricaine, Gabon et Congo  Traversée par le
fleuve Congo, long de 4 700 kilomètres.
 C’est le principal pôle d'équilibre écologique de la planète. (après l'Amazonie)

2. L'importance des pluies :

Diminuer du nord (Tchad) au sud (Gabon, Congo).
Excepté les zones côtières, influencées par des microclimats locaux, dérogent le plus souvent
à cette règle.

3. Montagnes :
À l'ouest du Cameroun
Le mont Cameroun, l'un des plus hauts sommets du Cameroun :
+ Culminer à 4095 mètres.
+ Rester un volcan actif.
4. Population :
Augmenter d'environ 3 % par an.
Se concentrer essentiellement dans les villes principales.
=> Laissant des zones entières dépeuplées.

1. Dites pourquoi certains appellent l'Afrique centrale l’« Afrique en miniature » ?

(Cho biết vì sao có người gọi Trung Phi là “Châu Phi thu nhỏ”?)
 Parce que l'ensemble des végétations, des reliefs et des climats africains y sont
représentés.
2. Décrivez chacun des paysages que l'on peut trouver en Afrique centrale.
(Mô tả từng cảnh quan có thể tìm thấy ở Trung Phi.)

 La forêt : Cameroun, République centrafricaine, Gabon et Congo

 La savane : Au nord du Cameroun et de la République centrafricaine
 Le désert : Au nord du Tchad.

ÉCONOMIE
Le golfe de Guinée est une région riche en pétrole.
Le pétrole : Gabon, Congo, Tchad
Le Cameroun : l'un des grands producteurs mondiaux de cacao et de café.
Les cinq pays d'Afrique centrale francophone et la Guinée équatoriale - un grand
producteur de pétrole.
 La Communauté économique et monétaire de l'Afrique centrale (Cemac).
 La même monnaie, le franc CFA (Communauté financière africaine), qui a une parité
fixe* avec l'euro : 1 euro = 656 FCFA.

3. Le nom des pays d'Afrique centrale producteurs des produits suivants :

 le pétrole : Gabon, Congo, Tchad
 le cacao : Cameroun
 le café : Cameroun
 le bois : Gabon, Cameroun
 les diamants : Congo, Tchad, République centrafricaine
4. Que signifient les sigles suivants ? (Các từ viết tắt sau có nghĩa là gì?)
 Cemac : La Communauté économique et monétaire de l'Afrique
 FCFA : le franc CFA (Communauté financière africaine), qui a une parité fixe* avec
l'euro : 1 euro = 656 FCFA.

LANGUES
Il y a trois groupes :
- Le groupe “bantou" :
+ le bamiléké, l'éwondo*, et le bassa* (au Cameroun),
+ le fang (au Gabon),
+ le lingala* (au Congo).
- Le groupe nigéro-congolais : la langue sango* (en République centrafricaine).
- Le groupe nilo-saharien : de l'arabe mélangé à des dialectes* locaux (au Tchad).
Au Cameroun, un quart de la population est anglophone.
Certaines : parler une forme de pidjin*- english, mélange simplifié d'anglais et de langues
locales.

Hiểu : Cameroun - français et anglais

Tchad - français et arabe
Guinée équatoriale - français et espagnole

1. Citez les trois principaux groupes auxquels appartiennent les langues parlées en Afrique
centrale.
(Kể tên ba nhóm ngôn ngữ chính được sử dụng ở Trung Phi.)
- Le groupe “bantou”
- Le groupe nigéro-congolais
- Le groupe nilo-saharien

2. Citez trois langues appartenant au même groupe et parlées dans le même pays.
(Kể tên ba ngôn ngữ thuộc cùng một nhóm và được nói ở cùng một quốc gia.)
 Le bamiléké, l'éwondo, et le bassa (au Cameroun).

3. Citez trois langues appartenant au même groupe et parlées dans trois pays différents.
(Kể tên ba ngôn ngữ thuộc cùng một nhóm và được nói ở ba quốc gia khác nhau.)
+ le bamiléké (au Cameroun),
+ le fang* (au Gabon),
+ le lingala* (au Congo).

RELIGIONS
La religion dominante : le christianisme

Pendant la période coloniale : Le sud du Cameroun, la République centrafricaine, le Gabon et

le Congo ont été majoritairement christianisés.

Le nord du Cameroun et une partie du Tchad : Majoritairement musulmans.

Des poches importantes d'animisme.

Mais, de nombreuses pratiques ancestrales subsistent : la polygamie, le culte du crâne des

morts (Les Bamilékés au Cameroun).

Au Gabon et en Centrafrique : de nombreux rites magiques subsistent.

 Pour célébrer les grands moments de la vie de la communauté tels que les naissances, les
décès, l'intronisation des chefs traditionnels, etc.

■ Proverbes :

Se développer à partir de faits quotidiens de la société.

En voici quelques-uns :

 « C'est par respect que l'éléphant vient dans votre champ dans la nuit. S'il y venait le
jour, que feriez-vous ? »
(“Việc con voi đến cánh đồng của bạn vào ban đêm là thể hiện sự tôn trọng. Nếu con
voi ấy đến đó vào ban ngày, bạn sẽ làm gì?”)  L'éléphant symbolise le pouvoir (Con
voi tượng trưng cho sức mạnh)
  « La chèvre broute là où elle est attachée. »
(“ Con dê gặm cỏ nơi nó bị buộc/ nơi nó gắn bó”)  Ce proverbe est un
enseignement qui signifie qu'il faut s'accommoder du milieu où l'on vit et essayer
d'y évoluer. (Câu tục ngữ này là một bài học có ý nghĩa rằng con người phải thích
nghi với môi trường mà mình đang sống và cố gắng phát triển ở đó.) (Buộc / Hiển
nhiên là phải làm điều đó)

 « C'est sur l'arbre qui porte des fruits qu'on jette des pierres. »
(“Người ta ném đá vào cây có trái.”)  Ce proverbe signifie que seuls les gens de
valeur sont l'objet d'attaques. (Câu tục ngữ này có nghĩa là chỉ những người có giá
trị mới là đối tượng bị tấn công.)

 « Celui qui a la diarrhée n'a plus peur de l'obscurité. »

(“Người bị tiêu chảy không còn sợ bóng tối.”)

 « Quand deux couteaux se battent, le poulet ne met pas sa bouche dedans. »

(“Hai dao đánh nhau, gà không đút miệng vào được.”)  On ne devrait pas
s'impliquer dans les affaires de quelqu'un d'autre (Chúng ta không nên nhúng tay vào
việc của người khác)

 « Ce n'est pas dans ma bouche que tu vas manger ton piment. »

(“Bạn sẽ không ăn hạt tiêu của bạn trong miệng của tôi.”)  Mọi người phải có khả
năng tự đưa ra yêu sách của mình.
 Tu veux te servir de moi pour dire ce que tu n'oses pas dire. (Bạn muốn sử dụng tôi
để nói những gì bạn không dám nói.)

Sene pas avec tu va te renseigne. (Đừng lo lắng về điều đó, bạn sẽ tìm ra)

Genre quelque chose que je sais mais je veux l'entendre dans la bouche de quelqu'un
d'autre. (Giống như một cái gì đó tôi biết nhưng tôi muốn nghe nó trong miệng của
người khác)

Tu ne vas te servir de moi pour dire haut ce que tu penses bas. (Bạn sẽ không sử
dụng tôi để nói cao những gì bạn nghĩ là thấp.)

 « La pluie est tombée, on ne peut plus la renvoyer au ciel. »

(“Mưa đã rơi, ta không còn gửi lại cho trời.”)  On ne peut pas changer le passé
(Chúng ta không thể thay đổi quá khứ)

Bùi Thị Hương Giang – 20SPP01

L’AFRIQUE CENTRALE
1. Le seul pays enclavé d'Afrique centrale est _____.
a. Gabon
b. Congo
c. Cameroun
d. République centrafricaine
2. Pourquoi certains appellent l'Afrique centrale l’« Afrique en miniature » ?
a. Il représente l'Afrique comme une petite carte.
b. Tous les types d’Africains y vivent.
c. L’ensemble des végétations, des reliefs et des climats africains y sont
représentés.

3. Le relief dominant de l'Afrique centrale est le bassin versant du fleuve

Congo.
a. Vrai
b. Faux

4. Plus de la moitié de l'Afrique centrale est _____.

a. Le désert
b. La savane
c. La forêt

5. Dans quel pays trouve-t-on des steppes et savanes ?

a. Tchad
b. Cameroun
c. Gabon
d. Congo

6. Quel est le paysage principal de la Gabon et Congo ?

a. La forêt
b. La savane
c. Le désert

7. Une grande partie du nord du Tchad est désertique.

a. Vrai
b. Faux

8. Rayer l’affirmation fausse :

a. République centrafricaine disposent d'une importante forêt dense.
b. République centrafricaine disposent d’un important désert.
c. République centrafricaine est jalonné de steppes et de savanes.

9. Quel pays d'Afrique centrale est producteur de cacao et de café au

monde ?
 a. Gabon
b. Congo
c. Tchad
d. Cameroun

10.Quelles sont les principales ressources du Gabon, du Congo, du Tchad ?

a. Le pétrole
b. Le cacao et le café
c. Le bois
d. Les diamants

11.Le golfe de Guinée est une région riche en bois.

a. Vrai
b. Faux

12. La Guinée équatoriale est également un grand producteur de pétrole.

a. Vrai
b. Faux

13. Parmi les pays d'Afrique centrale suivants, lesquels sont riches en
diamants ?
a. Gabon
b. Congo
c. Tchad
d. Répubilque centraficaine

14. Communauté économique et monétaire de l'Afrique centrale a été

formée par les cinq pays d'Afrique centrale francophone, ainsi que la
Guinée équatoriale.
a. Vrai
b. Faux

15. Les cinq pays francophones d'Afrique centrale n'utilisent pas la même
monnaie.
a. Vrai
b. Faux

16.Combien de principaux groupes de langues parlées en Afrique centrale ?

 a. Un
b. Deux
c. Trois
d. Quatre

17. Quel groupe de langues parlées dans la plupart des pays d'Afrique
centrale ?
a. Le groupe “bantou”
b. Le groupe nigéro -congolais
c. Le groupe nilo-saharien

18. Quel religion domine en Afrique centrale ?

a. L’Islam
b. Le Christianisme
c. Le Bouddhisme
d. Le Judaïsme

19. Le culte du crâne des morts est la pratique ancestrale de quelle région ?
a. L’Afrique du Nord
b. L’Afrique de l’ouest
c. L’Afrique Centrale
d. L’Afrique de l’Est.

20. Parmi les propositions suivantes, laquelle est une pratique ancestrale
d'Afrique centrale ?
a. La polygamie.
b. Les mariages précoces.
c. La coutume “ voler son épouse”.

Em chào thầy,
Em là Bùi Thị Hương Giang học lớp 20SPP01, trường ĐHNN-ĐHĐN, em xin phép gửi 20
câu hỏi trắc nghiệm của bài L'Afrique Centrale ạ.

Bonjour monsieur,
Je m'appelle Bui Thi Huong Giang, j'étudie en classe 20SPP01 à l'Université des langues
étrangères de l'Université de Danang. J'aimerais soumettre 20 questions à choix multiples
pour L'Afrique Centrale.
Bonne soirée,
A mardi prochain
Huong Giang.

Bonjour monsieur,
Je m'appelle Bui Thi Huong Giang, j'étudie en classe 20SPP01 à l'Université des langues
étrangères de l'Université de Danang. Je voudrais vous soumettre 20 questions à choix
multiple sur l'Afrique centrale.
Bonne soirée,
À mardi prochain,
Hương Giang.