Στάδια επιστημονικής έρευνας

Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο

Χρονοδιάγραμμα εργασιών
``````` ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

1 ΕΚΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ
2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΣΥΛΛΟΓΗ
3
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ-ΣΥΣΚΕΥΩΝ-
4
ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ
5 ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ
6 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

7 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

8 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
9 ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
10 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ
11 ΑΥΤΟ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

1o
τρίμηνο 2o τρίμηνο 3o τρίμηνο
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Συλλογή δεδομένων
Η συλλογή δεδομένων (αποτελεσμάτων μετρήσεων) είναι
σημαντικότατο μέρος της διαδικασίας έρευνας, διότι τα
συμπεράσματα μας θα βασιστούν στα δεδομένα αυτά.
Μέσο συλλογής δεδομένων στις πειραματικές διατάξεις
αποτελεί η σωστή σχεδίαση – προετοιμασία και εκτέλεση
του πειράματος.
Το είδος των δεδομένων που θα συγκεντρωθούν καθώς
και η μέθοδος συλλογής τους πρέπει να προσεχθούν
ιδιαιτέρως.
Για να χαρακτηρισθεί η έρευνα αξιόπιστη και
αντικειμενική χρειάζεται, ο ερευνητής να ερμηνεύει με
αντικειμενικό τρόπο όλα τα αποτελέσματα, χωρίς να
υπεισέρχεται η υποκειμενική του αντίληψη επ’ αυτών.
Μια έρευνα λέμε ότι είναι αξιόπιστη όταν μπορεί να
επαναληφθεί κάτω από τις ίδιες συνθήκες, με την ίδια
μεθοδολογία και να μας δώσει τα ίδια ή σχεδόν ίδια
αποτελέσματα.
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Διαδικασίες συλλογής δεδομένων

5
Εκτέλεση
πειράματος.
4 Μετρήσεις – τιμές
μεταβλητών

Κατάλογος υλικών,
3 εργαλείων και
συσκευών

Πορεία εργασίας
2 της ερευνητικής
διαδικασίας

Προσδιορισμός
1 και έλεγχος
των σταθερών
μεταβλητών
Σχεδιασμός και
κατασκευή
δοκιμίων, μοντέλων
και λοιπών
κατασκευών
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Βήμα 1 ο: Σχεδιασμός και κατασκευή δοκιμίων,
μοντέλων και λοιπών κατασκευών
Από τον εντοπισμό του προβλήματος και με τον προσδιορισμό του
τίτλου οι ομάδες των μαθητών ( ή ο μαθητής/τρια) , έχουν συγκεντρώσει
και ταξινομήσει κάθε σχετική πληροφόρηση για την έρευνα που θα
πραγματοποιήσουν. Μέσω της αξιοποίησης των πληροφοριών τους
λοιπόν, οι ομάδες των μαθητών/τριών αναλύουν και εξοικειώνονται με
το ερευνητικό θέμα τους.
Το επόμενο βήμα είναι να μελετήσουν – σχεδιάσουν και
προετοιμάσουν τα κατάλληλα δοκίμια , μοντέλα και λοιπά
κατασκευαστικά αντικείμενα που θα τους βοηθήσουν να
πραγματοποιήσουν το κατάλληλα πειράματα για να το επιλύσουν.
Για να ερευνήσουν τα θέματά τους οι μαθητές θα πρέπει να
μεταχειριστούν όργανα τα οποία επινοούν και κατασκευάζουν πολλές
φορές οι ίδιοι. Κατασκευάζουν επίσης ομοιώματα και χρησιμοποιούν
όργανα – μηχανήματα και συσκευές για τα πειράματά τους. Οι
μαθητές δηλαδή χρησιμοποιούν ένα αριθμό εργαλείων, υλικών και
μηχανημάτων που επιλέγουν κατά λογικό και οικονομικό τρόπο και
σύμφωνα με τις δυνατότητες του σχολικού εργαστηρίου .
Επίσης η εμπειρία από κατασκευές κατά την εφαρμογή του
μαθήματος στις 2 προηγούμενες τάξεις είναι ένα χρήσιμο εφόδιο για
την επιλογή των απαιτούμενων κατασκευαστικών στοιχείων της
έρευνας.
 Μεθοδολογία έρευνας
Στάδιο 2 ο - 1o βήμα
Παρ.1 ο: Διάταξη ανεμογεννήτριας ή ανεμιστήρα

Χρήσιμη παρατήρηση : Κάποιο από τα μέλη της ομάδας φωτογραφίζει κάθε στάδιο της
κατασκευής της πειραματικής διάταξης και καταγράφει και βήμα-βήμα την διαδικασία
κατασκευής της.
 Μεθοδολογία έρευνας
Στάδιο 2 ο - 1o βήμα
Παρ .2 ο:Αλλαγή χρώματος σε ορτανσίες

Ξεκινώντας απ' την άνοιξη, δίνουμε στις

ορτανσίες μας ειδικό λίπασμα που περιέχει
αλουμίνιο. Αυτό μειώνει το pH του εδάφους,
δηλαδή το κάνει πιο όξινο και το φυτό
«αντιδρά» αλλάζοντας το χρώμα των
λουλουδιών του.
Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν
τουλάχιστον δύο σκευάσματα που κάνουν
αυτή τη δουλειά. Για να τα βρείτε ζητήστε,
«λίπασμα που κάνει μπλε τα άνθη της
ορτανσίας».

Ρύθμιση του pH του εδάφους : Σχολικό βιβλίο Χημείας – σελ. 29

 Μεθοδολογία έρευνας
Στάδιο 2 ο - 1o βήμα
Κατασκευή δοκιμίου από μαθήτρια
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΞΕΝΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
Αναπαράσταση μηχανήματος ανίχνευσης
ξένων αντικειμένων στα τρόφιμα με την χρήση
των ακτίνων -Χ, πριν αυτά διατεθούν προς
κατανάλωση.

Υλικά κατασκευής (ανακυκλώσιμα )

1. Ξύλινη βάση
2. Ανοξείδωτο περίβλημα
3. Ράουλα
4. Ιμάντας
5. Μανιβέλα inox
6. Μπαταρία
7. Λαμπάκι (led)
8. Καλώδια
9. Συνδετήρες καλωδίων
10. Βίδες και παξιμάδια
11. Βάσεις για τα ράουλα
 Μεθοδολογία έρευνας
Στάδιο 2 ο - 1o βήμα
Αξιοποίηση γειτονικού Πανεπιστημίου
«Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Η ΜΗ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΥ ΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ
ΤΣΙΜΕΝΤΟΥ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΙΑΣ
ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ
Τα δοκίμια τοποθετήθηκαν στις ειδικές θέσεις
Στο Α.Π.Θ κατασκευάστηκαν στο της σεισμικής τράπεζας, μηχάνημα το οποίο
εργαστήριο του Πανεπιστημίου, προκαλεί ταλαντώσεις οι οποίες κυμαίνονται
πρισματικά δοκίμια τετραγωνικής από 4-8 βαθμοί της κλίμακας ρίχτερ ,
διατομής. διαπιστώνοντας έτσι την αντοχή των δοκιμίων.
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Βήμα 1 ο: Σχεδιασμός και κατασκευή δοκιμίων,
μοντέλων και λοιπών κατασκευών

ΑΝΩΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ
Ανιχνευτής ακτινοβολίας ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ
ΜΕ ΣΧΗΜΑ & ΥΛΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Βήμα 2 ο: Προσδιορισμός ελεγχόμενων
( σταθερών) μεταβλητών
Τίτλος έρευνας :
Η επίδραση του διοξειδίου του άνθρακα CO2 στη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας.
Ανεξάρτητη Μεταβλητή : Ελεγχόμενες μεταβλητές:
Το διοξείδιο του άνθρακα. •Το υλικό του δοχείου μέτρησης
•Οι διαστάσεις.
Εξαρτημένη Μεταβλητή : •Η ποσότητα του νερού.
Η θερμοκρασία. •Τα θερμόμετρα.
•Η φωτεινή ηλεκτρική πηγή.
•Το είδος της φωτεινής ηλεκτρικής πηγής.
•Η απόσταση της φωτεινής πηγής από τα
δοχεία.

Χρήσιμο εργαλείο :
Χρήση εννοιολογικών χαρτών

https://www.youtube.com/watch?v=_3TH_af
SvXI
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Βήμα 3 ο: Πορεία εργασίας
( Διάγραμμα ροής)
Ανάβω τη λάμπα και
Έναρξη του Τοποθετώ τα δύο καταγράφω τη
πειράματος θερμόμετρα προσέχοντας θερμοκρασία σε
να μην ακουμπούν στο κάθε σέϊκερ ανά
νερό. πέντε λεπτά.

Με ένα ογκομετρικό Τοποθετώ τη λάμπα

σωλήνα μετρώ από 120 Τέλος του
πυρακτώσεως ανάμεσα στα πειράματος
ml νερό της βρύσης και δύο σέϊκερ προσέχοντας να
το αδειάζω μέσα σε κάθε ισαπέχει.
σέϊκερ, Στη συνέχεια το
βιδώνω.
Το πλαστικό δοχείο επιπλέει
Στο άλλο σέϊκερ στο σέϊκερ. Με μία σύριγγα
τοποθετώ ένα πλαστικό παίρνω 10ml ξύδι και το ρίχνω
δοχείο που είχα ρίξει μέσα στο πλαστικό δοχείο ξύδι
μέσα ένα κουταλάκι με τη σόδα δημιουργεί
μαγειρική σόδα. διοξείδιο του άνθρακα
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Εργαλεία για διάγραμμα ροής

drawings.google.com
https://
docs.google.com/drawings/d/1APRn6L2YXQ5N2KlG2pPjip4-nmnx_PcmYiQluhiqyeg/edi
t

https://support.google.com/docs/answer/179740?hl=en ( oδηγίες χρήσης )

 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Βήμα 4 ο :Κατάλογος υλικών, εργαλείων και
συσκευών
Περιλαμβάνει υλικά (μηχανήματα, υλικά κατασκευής, εργαλεία κ.λπ.) που
επινοήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από τον ερευνητή
Α/Α Υλικό – συσκευή- εργαλείο- μηχανή ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΟΣΤΟΣ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Βήμα 5 ο : Εκτέλεση πειράματος.
Μετρήσεις – τιμές μεταβλητών
Αφορά την πορεία διεξαγωγής των μετρήσεων της Έρευνας και τη συγκέντρωση
των αποτελεσμάτων των μετρήσεων που έγιναν στις μεταβλητές μέσα από
κείμενα, πίνακες, διαγράμματα, κ.λπ.
Min Με διοξείδιο του Χωρίς διοξείδιο του
άνθρακα άνθρακα
0 23,6 23,6
5 29 26,3
10 32 27,7
15 33,8 28,7
20 34,8 29,3
25 35,4 30
30 35,9 29,7
35 36,3 29,7
40 36,6 29,8
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 2 ο
Βήμα 5 ο : Εκτέλεση πειράματος.
Μετρήσεις – τιμές μεταβλητών

Τυχόν επανάληψη ή επαναλήψεις του πειράματος βοηθούν

στην μείωση των σφαλμάτων των αποτελεσμάτων σας. Όλες οι
σημαντικές ενέργειες φωτογραφίζονται για να γίνεται από τους
αναγνώστες της έρευνας πιο κατανοητή η διεξαγωγή του
πειράματος , αλλά να υπάρχει και βοηθητικό υλικό για
μελλοντικούς ερευνητές.
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 3 ο
Ανάλυση δεδομένων με την χρήση στατιστικής
Περιλαμβάνει την επεξεργασία των αποτελεσμάτων μέσα από συγκρίσεις,
διαπιστώσεις και παρατηρήσεις που γίνονται από τον ερευνητή. Πρακτικά με
βάση τους πίνακες μετρήσεων κατασκευάζονται αντιπροσωπευτικά
γραφήματα-γραφικές παραστάσεις με την βοήθεια του προγράμματος του
excel ή αρχικά μπορούμε να κάνουμε τις απαιτούμενες γραφικές παραστάσεις
σε χαρτί μιλλιμετρέ. Πάντα τοποθετούμε μονάδες μέτρησης και αν χρειάζεται
χρησιμοποιούμε κλίμακα. Επίσης αν είναι αναγκαίο κάνουμε στατιστική
ανάλυση , σε περιπτώσεις που χρειάζεται ο μέσος όρος ή η διάμεσος στο είδος
της έρευνας μας
Αν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία για τα μέσα ή τον τρόπο που
χρησιμοποιήσαμε για την διεξαγωγή της έρευνας, τα αναφέρουμε. Κατά την
πραγματοποίηση πειραμάτων, υπάρχουν πάντοτε παράμετροι που ίσως
επηρεάζουν τα πειραματικά αποτελέσματα και που θεωρούνται από τον
μελετητή ότι έχουν αμελητέα επίδραση.
Για παράδειγμα μπορεί να θεωρηθεί ότι οι μεταβολές της θερμοκρασίας
του χώρου του εργαστηρίου δεν επηρέασαν τα πειραματικά αποτελέσματα.
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 3 ο
Ανάλυση δεδομένων πίνακα 1

Μεταβολή της θερμοκρασίας στα δύο σέϊκερ ανά πέντε λεπτά

Παρατηρώ ήδη από τα πρώτα πέντε λεπτά η θερμοκρασία στα δύο σέϊκερ είναι
πολύ διαφορετική. Στο σέϊκερ με το διοξείδιο του άνθρακα ανέβηκε 5,4 βαθμούς
κελσίου από την αρχική θερμοκρασία. Στο σέϊκερ χωρίς το διοξείδιο του άνθρακα
ανέβηκε 2,7 βαθμούς κελσίου από την αρχική θερμοκρασία.Το ίδιο συμβαίνει και
στα επόμενα λεπτά δηλαδή το σέϊκερ με το διοξείδιο του άνθρακα έχει διπλάσια
θερμοκρασία από το σέϊκερ χωρίς το διοξείδιο του άνθρακα
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 3 ο
Ανάλυση δεδομένων πίνακα 2

Τελική θερμοκρασία μετά από 60 λεπτά στα δύο σέϊκερ

με ή χωρίς διοξείδιο του άνθρακα

θερμοκρασία

Παρατηρώ ότι μετά από 60 λεπτά η θερμοκρασία στο σέϊκερ με διοξείδιο του
άνθρακα ανέβηκε κατά 13,5 βαθμούς ενώ χωρίς διοξείδιο του άνθρακα ανέβηκε
στους 6,3 βαθμούς. Η θερμοκρασία στο σέϊκερ με το διοξείδιο του άνθρακα είναι
διπλάσια από το σέϊκερ χωρίς το διοξείδιο του άνθρακα
Στο πείραμα ήταν αδύνατη η μέτρηση της ποσότητας του διοξειδίου του άνθρακα
λόγω έλλειψης ειδικών oργάνων. Το πείραμα έγινε μόνο μια φορά λόγο έλλειψης
χρόνου. Μικρή διαφορά στα θερμόμετρα θεωρείται αμελητέα στην αξιοπιστία της
έρευνας.
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 4 ο
Εξαγωγή συμπερασμάτων
Περιλαμβάνει την επεξεργασία των αποτελεσμάτων μέσα από
συγκρίσεις, διαπιστώσεις και παρατηρήσεις που γίνονται από τον
ερευνητή. Ερμηνεύουμε τα προηγούμενα αποτελέσματα. Υπάρχει
σχέση μεταξύ ανεξάρτητης και εξαρτημένης μεταβλητής; Ποια
είναι αυτή η σχέση. Επισημαίνουμε ομοιότητες ή διαφορές με
αντίστοιχες εργασίες ή έρευνες άλλων για να αποσαφηνίσουμε τα
συμπεράσματά μας αν χρειάζεται.
Αναφέρουμε αν η υπόθεσή μας επαληθεύθηκε ή απορρίφθηκε
Παρουσιάζουμε προτάσεις για μελλοντικές παρόμοιες ή νέες
έρευνες ή και για βελτίωση της έρευνας που εκτέλεσε.
Τέλος σ΄ολες τις φάσεις της έρευνας δεν παραλείπουμε να
καταγράφουμε τις πηγές πληροφόρησης , σύμφωνα με τον τρόπο
που έχουν διδαχθεί οι μαθητές/ τριες από τις 2 προηγούμενες
τάξεις.
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 4 ο
Εξαγωγή συμπερασμάτων παραδείγματος

Σχέση μεταξύ ανεξάρτητης και εξαρτημένης μεταβλητής

Είναι προφανές ότι η παρουσία διοξειδίου του άνθρακα
αυξάνει τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας
Αποδοχή η απόρριψη της αρχικής υπόθεσης
Άρα αποδέχομαι την αρχική μου υπόθεση ότι η παρουσία
του διοξειδίου του άνθρακα αυξάνει τη θερμοκρασία της
ατμόσφαιρας.
Προτάσεις για νέα συμπληρωματική έρευνα.
1. Η επίδραση του μονοξείδιου και διοξειδίου του αζώτου
στην θερμοκρασίας της ατμοσφαίρας.
2. Η επίδραση του μεθανίου στην αύξηση της
θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας.
 Μεθοδολογία έρευνας – Στάδιο 1 ο
Ανάθεση εργασίας – περισσότερο υλικό…
 Ευχαριστούμε
που μας
παρακολουθήσατε
 Οργάνωση Α! τριμήνου - 10 ώρες
(Εισαγωγή στην ερευνητική διαδικασία)

Νοέμβριος
Οκτώβριος *Επίδειξη πειραματικών
Σεπτέμβριος
*Ορισμός , είδη και έρευνών.
*Παρουσίαση ετήσιου σημασία της έρευνας.
*Επίδειξη πειραματικών
προγράμματος -
ερευνών.
Παρουσίαση ερευνών *1 σεμινάριο ομάδας
ο

από προηγούμενα έτη *Μεθοδολογία έρευνας *Χωρισμός ομάδων και

ανάθεση ρόλων στα μέλη
*Ορολογία *Mεθοδολογία έρευνας. της.
τεχνολογίας
*Εκλογή θέματος έρευνας.
Διατύπωση τίτλου .
 Οργάνωση Β! τριμήνου (10 ώρες)
Οργάνωση ομάδων- Προετοιμασία και έναρξη ερευνών

Δεκέμβριος
*Νοητικός χάρτης – Ιανουάριος Φεβρουάριος
Αναζήτηση πληροφοριακού
υλικού. Προσδιορισμός
* Σκοπός και *Ολοκλήρωση γραφής του
Σταθερών μεταβλητών κοινωνικές ανάγκες θεωρητικού μέρους της εργασίας
έρευνας
*Χρονοδιάγραμμα και * Προετοιμασία και αξιολόγηση
σχεδίαση κατασκευής *Ξεκίνημα γραφής ετοιμότητας κάθε ομάδας για την
της γραπτής διεξαγωγή του πειράματος
* Επιλογή υλικών –
εργασίας
συσκευών – εργαλείων και * Διεξαγωγή πειραμάτων
λοιπών μέσων. * Σεμινάριο 2ου
τριμήνου * Διεξαγωγή πειραμάτων
Προϋπολογισμός
προμηθειών
 Οργάνωση Γ! τριμήνου(8 ώρες)
Ολοκλήρωση δραστηριοτήτων -Έκθεση

Απρίλιος Μάιος
Μάρτιος *Συμπεράσματα – * Πιθανή
*Διεξαγωγή πειραμάτων προτάσεις έρευνας παρουσίαση
* Διεξαγωγή πειραμάτων 3ης ομάδας
*Σεμινάριο
* Γραφήματα- διάγραμμα παρουσίασης ερευνών ή
ροής έρευνας απολογισμός
*Σεμινάριο
*Ολοκλήρωση γραπτής του
εργασίας παρουσίασης ερευνών
μαθήματος
* Έκθεση έργων (20/4)
 Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Ε Σ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
ΕΚΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ
1
ΣΥΛΛΟΓΗ
2 ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ
3
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
4 ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
5
ΑΝΑΛΥΣΗ
6 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
7
ΣΥΓΓΡΑΦΗ
8 ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
9 ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Υπόδειγμα εννοιολογικού χάρτη