Tanz!mat Dónem!

Tanz!mat Onces! Genel Durum (1839 onces!

):
tanz!mat !nces!
gen!lesme nerecetter!ne bac!ld!g!nde göze cerpen lk
gel!smeler genel
o

-
l!kle asker! alandod!r

.
ugremayo baslemas!der
Ls temal Osmeny Decset! n!n
sebeb! savaslerde yen!lg!ne

.
,
Bet! ustantugu Betl
o
Tanz!mat ónces! n n Kebul
ed!lmed!g!nden ornec a!nmom!şt!r

X Tanz!mat Ferman! 3 kes!m 1839 da Har!c!ge noz!n koce mustato Res!t POEQ

,
taref!nden G!lhane Perk!nda !lon ed!lm!st!r Fermen! donem!n ped!zen sulten

,
Abdulmec!d !mzalam!st!r
.
Tanz!mat Fermen! !len!n!n sebepler! :
'n!n
ue bojez or
konusunde Aurupell devlet!er!n desteg!n! kazonmak
msr

.
Aurupall
devletler!n!n Osmonl!n!n !c !sler!ne Ker!smas!na engel olmak
,
Devlet! democrat!ve
yop!ye cavusturma !steğ!
o
ye toplumu b!r

Tenz!met Ferman!n!n özenl!!cler!

:
Tanz!mat demotres!ye lnucue dewet!ne
Fermon!
enogesecl!ge ve yent nucukun
@

ustuntugu esos!ne
deyonen dev!et anley!s!nel geg!s!n Botmlosman!n !lk asamos!der
,
4

s-
En öneml!
özell!g! ped!sen!n yetk!ler!n! s!n!r!ena!rmas ye kanun!er!n her
guc!n
t!nde olduğunun !fade ed!!mes!d!r

@ Ferman!n nez!ranmas!nde mack!n b!r rolte bask!s yoktur Pad!zon Abdu!mec!t bu

fer
.
,
mon! m!s!r meseles!nde Avrupo devletler!n!n
desteg!n! cezanmac !a!n !len etm!st!r
.
,
Ferman!n D!l!
.
yozl!m!s
a!n! b!r kullannm!st!r
Osmonl ca
d!l
,
Ferman besler Kuren Allenton Gokue bonseder
besmelyle ve
o
,
i
i
i
i
i
i
 Tanz!mot Fermens Boz! maddeler! sonualer

'
n!n

:
:
Ped!zen yetkrler! K!s!tlerm!s Konuen

,
ustun!cgh kabul ed!lm!şt!r

.
@
K!Ersel özgur!u!ler gen!şlet!!m!at!o
o
Ayd!nler!n etk!s!gle BOLIIIOEMO GOBQ

-
ıarıyoğumlaşmıştır
@
Hukuk yönet!m @ eğ!t!m kcut

,
,
sker!!k,
,
ur
alanlerında yem!l!kler
yop m!st!r

.
Fermon!n toplumde Yoratt!g Ete!
:
.
@

Büyat etk!
agond!rd mustumen halk
gegr!musl!m!re ver!len
haelözgur!ukerden nos

-
lenmadly Belkonlordele! gogr!musl!mler fermenden adukae mut!c oldee

Osmenl!dek! burokrat!k !n!l eculdl

o
gen!l!kler!n
.
o
verg! adelets!z!!g!n!n önu!ne
gea!ld!
!nson!er!n cen
guvenl!g!n!n herkes!n !n!ende es!t nac!era
korunmast yeselor
@
-mal
,
sah!p olmos!n!n gorant!s! xer!ld! s nalk!n aaelete !nenc! ertt!

Tanz!mat Aya!n!erm!n BoK!s AaIS Tenz!mat

Edeb!get!n!n Amec!
:
:
m llet vetan hurr!get adecet f!k!r mesrut!get
,
,
,
,
,
g!b! kevrom!ar na!ke tentmekbunlers yen!den
,
,
yapılanaırmak
ederele
d!l!gle n!tep yenr edeb!gat!
HOlKe helk ve

f!k!rler! s!gess ve sosyal bunron !ner!s!nde bulanon

,
m!llete ton!tmak

Dönemlar!
Tenz!met
Edeb!gat!

Aaz!rl!k Dönem (1839-60) s Bomem 11860-777 2. Dônem (1877-55)

.
Tanz!mat!n baalor Tercumony AhIQl n Mesrut!get Mecl!s!ln! cvescur
lont le go
'
-
1895 Kador
,
al
y!m!ammos!g!a bazcer 2. mas!yla beElar
.
TOnE mæL beslon
e
edeb!gat!n!n
.
-
-
suarer
Abdennom!t
'!n
meşrut!yet
.
g!lI soy!!on Tercuman Anvel
Mecl!s!lns durcurmas!gla
1
c!lkmas!y la b!ter
gazetes!n!m Jone erer
.
i
i
i
i
i
i
 L Tanz!mat Dönem!

.
[

hedef!enm!st!o
toplum !a!n anleg!cl
.
ben!msenm!s toplumu b!l!ngend!rmer
sanat

,
HQK hukuk adelet g!b! toplumsel !conuler !slemm!st!r
,
,
o B!a!m esk! !aer!k yen!d!r

.
,
n!keye ve romende romant!zm ak!m!en! ben!msenm!st!r
Tryatroda klas!s!zm Et!r

,
;
Dl
Kullan!m
;
ds Yez!lan eserler!n toplum tarof!ndan anlesumes! nedeflend!ğ! !a!n d!lde sedelesmeye

g!d!lm!s falat Gok baser!n aunemam!sz!r

.
,
K ullenm!st!r
Eser!erde elest!rel b r d!l

@
Yozar eser!nde k!ml!ğ!n! g!zlemem!st!o
.
,
@
S!zrae b!c!m
:
Anz!mat
cerkenzJ
Drvan kend! !gler!nde
edeb!gat!nde beg!tler anlemnyken ( butuntugu

beg!t
edeb!yot!nda Konu butumt!gune geg!d yep!m!st!r
.
us sek!lde afak değ!s!kl!ker yeplmas!ne regmen esk!ge bagll kalm!st!r Lkas!de gozel 4

,
b.)
Ls Eserlere basl!k ver!lmege beslenm!st!r
.
d!lsode oplumu ve
b!l!ngend!rmege gönel!k elest!re
Gazete
,
se!rveYoz

!broh!m S!nas!
:
s dönem!n f!k!r adems b!rcok gen!l!ğ!n oncest
,
Gev!r!ler! ; Menzume (1855)
'Tercame
Frens!zce don ed!g!a yog!m!aal
"
us yopt!g!

!lk Exlenmes yaza! s

t!yetro örneğ!olen "
(1860) !lk noxteloma !şaret!er!
"n!
s
Sa!r
Ägân Özel " Anval
Tercuman
Efend! gle Sazeze olon alkard 41860)
";
s !lk
,
Ls Kulland!g! a!l nestr!er!nde sade E!pr!er!nde se
eğ!ra!r
,
ws st!re
yens b r öz toplumsal Kevrem!er set!rm!st!r
,
mustefa Res!t Paza Kes!des! tentudter
s !a!n
yezd!g k
,
!lk makole Mukedd!me ' yozm!sz!r
y!
us ocen
.
Tasv!r Efkor gazetes!n! G!kard
-!
Is
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
 S Evlenmes!
&jr
Bat!ll am!emde eser!
" !lk
t!gatro
4 Tercumony Anvelde yog!n!anm!st!r tek perdel!k b r
ogundur

.
s
,
s kareg!z oyunu tekn!ğ!nden yorer!enm!st!r !a b!rs!c cural!na
uyer
-orte
,
skamuogunaen
a!n tems lc s arcunde b!l!ngs!z suruklen!s! öne çlkarl!m!st!r

Nam!k Kemal
:
u tercame odes!nde aalst!

s s!ncs! le ton!st!eton sonre

Bet! cevremaya bosleds volta!re ve
Montesqu!ec!dan etk!lend!

.
.
4
s!nass alkord!g Task!r Efleer gazetes!nde ve f!kroler YOEdL TEJVIR Efker
-!
K!so makale

-;
us
'm!n
.
,
,
mcenb!r Hurr!get gozeteler!nde cal!sts
.
,
se!r!
"
Ls loten aerar tem!n!r

s
he koder olso "' den b r turtu curtulomom!st!r
esk!"
yen!s!ra!er!n saf!nde de

ws vaten h!err!yet meden!get hucak ye sosyelkoncler ele alm!şt!r

.
,
,
,
s s!!rde beg!t gutel!g!n! terk etm!z b!ttun
guezell!g!ne oner verm!st!r
,
Ls somat ace e b r !shep Kullanum!st!r
,
L Cezm! romon! !lk tor!n! romen !ntrban roman! !ll edeb! romona!r
,
Tehr!b eleşt!r! Ltenk!t
örneg!d!r
-!
Ls Herabet lk
)
Ls Hurr!get Kes!des! ş!rr!n! yezm!st!r
sannelenen veten tenut s!l!strey!
t!getro olon
yazm!şt!r
ws
!lk
ogunu

Z!ya Paso
f!k!r
Ls bek!m!nden Bet! etk!s!nde ka!so da d!ven
edeb!get! geleneg!nden kopmem!s gozes
,
ue Kas!deler
yazm!ct!r s Tonz!met devr!n!n
karorsızl!gm!n tems!lc!s!a!r
.
Ls Herabot !s!ms! entoloj!s!nde es!k S!rr!ns eleşt!rm!st!r

Ls Hee adelet !lerleme

g!b! s!ges!l sosyel konceler !sleyen s!!rler
yotm!z mokole
,
,
;
,
!nde
s!!r n!c!u entoloj! edeb!get tar!n! turler eserer verm!t!r
,
,
,
jade d!lden d!s
us
yanca!r encak ag!r b r kullan!r
.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
 o
Ahmet M!thot Etend!

yozm!st! Rakm Etend!

'.
u Felatun Bus Ve romen!n

" 4187 8
Hek!ket gezetes!n!
tercumon ""
a!cerm!st!r
-!
@
Semsett!n Sem!

F!tnet yazm!st!r (1872)

'

!lk roman Talot ve

TOQEEUE-1
us olen

"s
Ls !lk turcge ans!eloped! oon Komus!e -
Atem !n yozar!a!r (1888)

'l
2, Tanz!mat Dönem!

sanet senet !g!n ben!msenm!st!r

anlag!a
"
.
!strbdat ( donem! bas!nde senstr Abdu!nem!t

'!n
yosaklor mecl!s! Kepatmas!
:
@ 5 2.
bask!
)
!st!nberet
!le !lk defe pol!s ve orgltu kurv!de

b!reysel
konuler !slemm!s her u s t
Konusu oab!leceğ! ur
dusunu!m
,
Eserlerde seg n
s!!r!n
Elest rel
s!!rcer yer!n! b!reysel Konulera b!rak!gor !senstr yosak!er
,
)
sp rde roment!zm n!kege ve romende real!zm alm!er
ben!msen!yor
;
!a!n
yaz!lyor cromant!zm ares!s
o
t!getro ognonmak !a!n değ!l okunmak

-real!zm
.
Dl Kullan!m! sustu ağ!r b r d!l
kullanıl!gor aun!u toplumu b!l!nglend!rme amac! Yok
,
@
S!!rde b!a!m
:
surduremed!ker!
!s Beg!t anlag!s! k!r!smage bes!en!yor !cer!le Konusunda
yenrl!ğ! b!a!m
,
uzer!nden
yopmaye çal!ş!yor!ar
s E servere beşl!c otel ed temomen
ver!z!gor
,
Gezete edeb! tart!smelere yer ver!l!gor
@
:
sa!r ve votarler

@
Reco!tade Mahmut Ekrem
:
Ls
Edeb!gat!n !şlev!n!n s!ges!ve sosyal !nt!gaglar!n anlot!mes
oldugu d!sunces!nden sly
-
rılm!ştır

s
Ojlunun Öllm!a ş!!ner!ndec! ac!n!n merkez! olmustur
,
" Y ş!!r!n! gezm!st!r
0k"
w
Sevk!
.
i
i
i
i
i
i
i
 kr on " rebe sevdesl gozm!st!r
oeal!s t
w romen
(18987

A
"'roman!n
u B!nruz Bey ask!n konn alen romon Yens!z Bet!lasmay geruecc! creal!sts

'!n
,
,
b!r bra!mae !ncelem!st!r

.
s
alofrængal!e m!rosyed!l!k !sret mot!fler! vorar

,
,
odukce
soded!n
d!l

a
Abdulnak Hem!t Ternon
:
"

Ls EET FOtmo Han!m bu ottemun accs!yle t!entu s!!r! Meeber

";
keybett!cten sonra
"
gozm!st!r (1885)

Ls D!ven
edeb!gets not!m b!r!mler!n!n ve d!ven ş!!r! konularm!n d!s!na alkmay! denem!st!r

us D!ze ve
uyel duzen!nde
değ"ş"cl"cer yapm!s beg!t anlay!ş!m k!rm!st!r

.
,
us s!!ner!nde ask olstm !nson !l!sk!ler! g!b! K!s!sel Konc!or!e
doğay! !şlem!st!r
,
,
"
Eo!r-!
Ls
Azemn edlondır!m!şt!r
"olerak
azere okanmal !ezere
cs
T!yatro eserler!n! can!and!rumek
aeğ"l yazm!şt!r

.
,
o sam! Pasozade Seza!
:
!s H!kaye ve romen!er!nde geraeka! n!telemelere
ayr!nt!lara yer verm!st!r
,
ögtusunt
gezm!st!r
"
w
Pandom!mo"
4 Roment!zmden real!zme
geame cobess
gos
senatl! b!r
t
nes!r
er
orneg!o!on serguzest
!
e
keleme alm!st!r
.
o Neb!zade Nez!m
:
Ls Amac! real!st !rnecler ortaya koymakt!r
-notural!st
!s notural!st roman!n !lk örnekler!n! keren Mab!zade nez!m Kora!b!c adl!
,
Zehra od ten!nmectoder
köy romens ve
ps!kolog!k romanlyla
real zm

notural!zm al!m!n!n devem! Denege veren anlay!ş!m

cs
onem e determ n zm ro
-
:
mana sokon b!r ce!m
i
i
i
i
i
i
 Muall!m MaC!
:
ve sonres!nde
us
Terc!man Hok!katte yoz
gonetm!st! gezeten!n edeb!get segfes!n

s
Edeb!gat ter!n!ve soz!ule Gal!smelor!g!a d!kket aekm!st!r

İLICLER
:
jIk

t!gatro Sa!r Exlenmes! !brah!m E!nos! (1860)

-
:
!lk Vetan Ychut S!l!stre Nam!k Kemal (1872)
sennelenen
t!getro
o -
:
o !lk Gev!r! Telemok ( yusuf Kem!l Pasa ( 1859)
-
:
fenel!on)
!lk resm!
gezete Takk!m
ekay PLsQ
1831 Kavalall Menmet Alt
.!
o

v
:
)
lK

yorl gozete
cer!de Havad!s 118401
w!ll!em church!ul
:
resm!
-T
!lk
azelgazete Tercuman! Anvel ve Agon Etend! 118601
-S!ncs!
:
!lk roman TaaEsuk Tedot ve F!tnat ~

Semsett!n Sam! (1875)

:
-1
lk
edeb! roman ! n
t!be Kemel [187
-Nam!le
b)
@ !lle real!st roman Arabo Seudast Reco!zade Manmut Ekrem (1858)
:
!lke LTercumen
-
makale (1860) Anvolde
Mukcadd!ne S!ncs! yoy!mlan!yor
o
:
-!brah!m
)
AKIMLAR
:
Real!zm
:
cs Geraef! aduju g!b!anlatme yolunu !zlegen edeb!gat al!m!

Ls Gözleme
b!tyuk b!r onem versl!r
.
!s
olegenust! oleg!er değ!l gun!ul
neyette rastlen!ab!len dey!er ve k!s!er anet!!r
,
ve töre
us !nsen
K!s!l!g!n!n olusmes!nde Gevren!n etk!s! oldugunu dutşunur Gevre

task!r!ne önem ver!l!r

Yozor!or Kend!
L K!E!l!kler!n! g!z!erler objelt!f b!r
göz!e !ncelegerec anlat!v!er
,
Gözlem!er!n
Ls E!t!zl!cle enlet!lmes!ne uslupun ec!le
seg!em soz oyunlor!nden
,
,
;
uzol ames!na onem cer!l!r
i
i
i
 Klas!s!zm
8
:
Geraek aell
Duygulor gel!p gea!ct aldat!c!a!r ak!l
yaln!ze
!se
yolugl
us buluncer ve

.
,
derm!d!r Bu nedence
edeb!getto do clellke
segdayn on
plende almol!der
.
.
Ls DI d!nge ve tob!atle def!l !nsen!n tebretl ve a
dunges!gle !lg!lentm!cter

.
,
2
L Butun !nsenterde
değ!smez ,
ortele olon desren!sler ele al!mm!st!rs eser!erde değ!şmez tspler

ortaye konmustur
.
cs kenromon!er er!stocret kes!mden sec!lm!s seak!n 4
olgun !nsenterar

e
.
,
"4 b!rl!k
G
t!getroda Kural!ne
uyalmustur
"
!s

.
o
Roment!zm

klæs!s!zme tepk!
Ls olerek
ortaye ç!km!st!r
.
derecede
Ls
Duygu neyal !nglder ve tutculera aE!r yer ver!lm!st!r
,
,
Ls senethl sustlt b!r d!l kullannm!st!v
,
Ls konuler m!ll! ter!hten guntur neyetton aumm!s kles!s!zm!n aks!ne d!ne !nem ver!lm!s
,
;
Yezarlar k!z!l!kler!n! d!esunce augguar!n
us g!zlemem!s ve
yons!tm!slord!r
,
Konu ue d!lde tezate önem aer!!m!q Koreeter!er tems!l
Ls ! veye Kotuyu etm!st!r
4!
,
!k drom thrt
s b!n!l kurall yck!lm!s ve
t!yetrode gel!gm!st!r
i
i