BÀI 12: ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG SONG SONG

1. ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VỚI MẶT PHẲNG

Cho đường thẳng d và mặt phẳng ( ) . Nếu d và ( ) không có điểm chung thì ta nói d
song song với ( ) hay ( ) song song với d và kí hiệu d // ( ) hay ( ) //d .
Ngoài ra:
• Nếu d và ( ) có một điểm chung duy nhất thì ta nói d và ( ) cắt nhau tại điểm M và kí
hiệu d  ( ) = M  hay d  ( ) = M .
• Nếu d và ( ) có nhiều hơn một điểm chung thì ta nói d nằm trong ( ) hay ( ) chứa d
và kí hiệu d  ( ) hay ( )  d .

2. ĐIỀU KIỆN VÀ TÍNH CHẤT CỦA ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VỚI MẶT PHẲNG

■ Nếu đường thẳng a không nằm trong mặt phẳng ( P ) và song song với một đường thẳng nằm
trong ( P ) thì a song song với ( P ) .
■ Cho đường thẳng a song song với mặt phẳng ( P ) . Nếu mặt phẳng (Q) chứa a và cắt ( P )
theo giao tuyến b thì b song song với a .
Dạng 1 : Chứng minh đường thẳng và mặt phẳng song song
Câu 1: Cho hình chóp S. ABCD có đáy ABCD là hình thang, đáy lớn là AD thỏa mãn AD = 2BC . Gọi
O là giao điểm AC và BD , G là trọng tâm tam giác SCD . Chứng minh rằng OG // ( SBC )
Câu 2: Cho hình chóp S. ABCD có đáy ABCD là hình bình hành. Gọi G là trọng tâm tam giác SAB ,
1
I là trung điểm của AB và M là điểm trên cạnh AD sao cho AM = AD . Đường thẳng đi
3
qua M và song song với AB cắt CI tại N . Chứng minh rằng NG // ( SCD ) và MG // ( SCD ) .
Dạng 2 : Tìm giao tuyến của hai mặt phẳng (có sử dụng kiến thức bài 12)
Câu 1. Cho hình chóp S. ABCD , ABCD là hình thang đáy lớn AB , M , N lần lượt thuộc AB , CD , ( )
là mặt phẳng chứa MN và song song với SA , I là giao điểm của MN và AC . Giao tuyến của
( ) và ( SAC ) là :
A. IJ ( IJ / / SA ; J  SC ) . B. NJ ( NJ / / SA ; J  SC ) .

C. MJ ( MJ / / SA ; J  SB ) . D. SI .
Câu 2. Cho hình chóp S. ABCD , có ABCD là hình bình hành tâm O , M là trung điểm của OC . Gọi
( ) là mặt phẳng đi qua M và ( ) song song với BD và SC . Giao tuyến của ( ) và ( SAC )
là :

A. MQ ( MQ / / SC ; Q  SA) . B. MN ( N là trung điểm SA ) .

C. SM . D. MP ( P là trung điểm SC ) .
Dạng 3: Tìm thiết diện của hình chóp với mặt phẳng
Câu 1. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành. Mặt phẳng ( P ) qua BD và song song
với SA . Khi đó ( P ) cắt hình chóp S.ABCD theo thiết diện là một hình
A. Hình thang. B. Hình chữ nhật.
C. Hình bình hành. D. Hình tam giác.
Câu 2. Cho tứ diện ABCD có đáy AB = 6 , CD = 8 . Cắt tứ diện bởi một mặt phẳng song song với
AB,CD để thiết diện thu được là một hình thoi. Cạnh của hình thoi đó bằng
24 25 31 18
A. . B. . C. . D. .
7 7 7 7
Câu 3. Cho hình chóp S. ABCD có tất cả các cạnh đều bằng 8. Gọi M là trung điểm của cạnh SB và N
là một điểm bất kỳ thuộc cạnh CD sao cho CN = x ( 0  x  8) . Mặt phẳng ( ) chứa đường
thẳng MN và song song đường thẳng AD cắt hình chóp S. ABCD theo một thiết diện có diện
tích nhỏ nhất bằng:
A. 12 3 . B. −1. C. 12 2 . D. 1 .
Dạng 4: Tính toán tỉ số
Câu 1. Cho hình chóp S . ABCD có M là trung điểm của SA. Đường thẳng quả M và song song với mặt
SN
phẳng ( ABCD ) cắt SC tại N thì tỉ số T = có giá trị là
SC

1 2 1
A. . B. . C. . D. 2.
3 3 2

Câu 2. Cho hình chóp S . ABCD có ABCD là hình bình hành. Gọi G là trọng tâm của tam giác SAC. Một
MN
mặt phẳng song song với AC và BD cắt SA, SB lần lượt tại M và N . Tỉ số bằng
AB

1 2 1
A. . B. . C. . D. 2.
2 3 3

Câu 3. Cho hình chóp S. ABCD có đáy ABCD là hình bình hành. Gọi M là trung điểm của SC , ( P )
là mặt phẳng qua AM và song song với BD . Gọi E , F lần lượt là giao điểm của ( P ) với các
cạnh SB và SD , K là giao điểm của ME và CB , J là giao điểm của MF và CD . Chứng minh
EF
3 điểm K , A, J nằm trên đường thẳng song song với EF và tìm tỉ số .
KJ

TRẮC NGHIỆM
Câu 1. Cho hình chóp tứ giác S . ABCD . Gọi M và N lần lượt là trung điểm của SA và SC . Khẳng định nào
sau đây đúng?

A. MN //mp ( ABCD ) . B. MN //mp ( SAB ) .

C. MN //mp ( SCD ) . D. MN //mp ( SBC ) .

Câu 2. Cho hình chóp S . ABCD có đáy ABCD là hình bình hành, M và N là hai điểm trên SA, SB sao cho
SM SN 1
= = . Mệnh đề nào sau đây là đúng:
SA SB 3

A. MN song song mp ( SAB ) . B. MN cắt mp ( ABCD ) .

C. MN song song mp ( SCD ) . D. MN cắt mp ( SCD )

Câu 3. Cho hình chóp S . ABCD có đáy ABCD là hình thoi tâm O . Gọi I là trung điểm của BC , K thuộc
1
cạnh SD sao cho SK = KD . M là giao điểm của BD và AI . Tìm khẳng định đúng trong các khẳng
2
định sau?

A. MK //( ABCD) . B. MK //( SBD) .

C. MK //( SBC ) . D. MK //( SCD) .
Câu 4. Cho hình chóp S . ABCD có đáy ABCD là hình bình hành. Gọi d là giao tuyến của hai mặt phẳng
( SAD ) và ( SBC ) . Khẳng định nào sau đây là khẳng định đúng?
A. d qua S và song song với AB . B. d qua S và song song với BC .

C. d qua S và song song với DC . D. d qua S và song song với BD .

Câu 5. Cho các giả thiết sau đây, giả thiết nào kết luận đường thẳng a song song với mặt phẳng ( ) ?

A. a //b và b  ( ) . B. a // (  ) và (  ) // ( ) .

C. a //b và b // ( ) . D. a  ( ) =  .

Câu 6. Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào đúng?

A. Hai đường thẳng cùng song song với một mặt phẳng thì song song với nhau.

B. Hai đường thẳng cùng song song với một mặt phẳng thì trùng nhau.

C. Hai đường thẳng cùng song song với một mặt phẳng thì chéo nhau.

D. Hai đường thẳng cùng song song với một mặt phẳng có thể chéo nhau, song song, cắt nhau hoặc
trùng nhau.

Câu 7. Cho hai mặt phẳng ( ) , (  ) cắt nhau theo giao tuyến d . Đường thẳng a song song với cả hai mặt
phẳng ( ) , (  ) . Khẳng định nào sau đây đúng?

A. a, d trùng nhau. B. a, d chéo nhau. C. a song song d . D. a, d cắt nhau .

Câu 8. Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình bình hành. M ,N lần lượt là trung điểm của SC,SD . Mệnh đề
nào sau đây đúng?

A. MN //( SBD) . B. MN //( SAB) . C. MN //( SAC ) . D. MN //( SCD) .

Câu 9. Cho tứ diện ABCD . Gọi M , N lần lượt là trung điểm của AB và AC . Đường thẳng MN song song
với mặt phẳng

A. ( ACD ) . B. ( ABD ) . C. ( BCD ) . D. ( ABC ) .

Câu 10. Cho hình chóp S . ABCD có đáy là hình bình hành. Các điểm I , J lần lượt là trọng tâm các tam giác và
SAB và SAD . Gọi M là trung điểm CD . Chọn mệnh đề đúng trong các mệnh đề sau

A. IJ // ( SBD ) . B. IJ // ( SBM ) . C. IJ // ( SCD ) . D. IJ // ( SBC ) .

Câu 11: Có bao nhiêu mặt phẳng song song với cả hai đường thẳng chéo nhau?

A. 1. B. 2. C. 3. D. Vô số.

Câu 12: Cho hình chóp tứ giác S.ABCD . Gọi M và N lần lượt là trung điểm của SA và SC . Khẳng định nào
sau đây đúng?

A. MN // mp ABCD . B. MN // mp SAB . C. MN // mp SCD . D. MN // mp SBC .

Câu 13: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành, M và N là hai điểm trên SA, SB sao cho
SM SN 1
. Vị trí tương đối giữa MN và ABCD là:
SA SB 3

A. MN nằm trên mp ABCD . B. MN cắt mp ABCD .

C. MN song song mp ABCD . D. MN và mp ABCD chéo nhau.

Câu 14: Cho tứ diện ABCD . Gọi G là trọng tâm của tam giác ABD , Q thuộc cạnh AB sao cho AQ 2 QB . Gọi
M là trung điểm của BD , M là trung điểm của AB . Khẳng định nào sau đây đúng?

A. MP // BCD . B. GQ // BCD

C. MQ // BCD . D. Q thuộc mặt phẳng CDP .

Câu 15: Cho tứ diện ABCD , G là trọng tâm tam giác ABD . Trên đoạn BC lấy điểm M sao cho
MB = 2MC . Khẳng định nào sau đây đúng?

A. MG song song với ( ACD ) B. MG song song với ( ABD ) .

C. MG song song với ( ACB ) . D. MG song song với ( BCD ) .