1. Podaj przykład sytuacji, w której dym służyłby jako znak czegoś.

Pożar, cos się spaliło w piekarniku

2. Podaj przykład znaku: takiego, którego reguły znaczeniowe ustalone są w zasięgu

międzynarodowym; takiego, którego reguły znaczeniowe przyjęte są tylko w
społeczeństwie polskim; oraz takiego, którego reguły znaczeniowe ustalone są tylko w
małej grupie, do której Ty należysz.

Naprzykład my z koleżankami wymiśliły słowo i kiedy jego używamy, to tylko ja i moje te

trzy przyjaciółki wiemy o znaczeniu tego znaku.

3. Przy mało uczęszczanej szosie ścinano spróchniałe drzewa i na ten czas umieszczono
barierę z napisem „Objazd” oraz strzałkę kierującą na równoległą dróg? polną. W czasie
ścinania drzew nikt jednak nie nadjechał szosą, a barierę niezwłocznie potem usunięto.
Czy ta bariera z napisem i strzałką była znakiem w tej sytuacji?

Tak, poniewasz on istnieł, on był znakiem oprócz tego że nikt jego nie wykorzystał.

4. Czy leżące w magazynie zarządu drogowego blaszane żółte trójkąty z czerwoną

obwódką są znakami drogowymi?

Tak, bo są znakami drogowymi za de nicją i wyglądem

5. Czy podniesienie przez jakąś osobę ręki do góry jest znakiem: a) w chwili, gdy ten ktoś
wkłada sweter, b) gdy odbywa się jawne głosowanie, c) gdy ktoś wykonuje poranne
ćwiczenia gimnastyczne w swym pokoju, d) gdy zapowiedziano dyskusję. Uzasadnij
każdą odpowiedź.

a) Nie, bo stracony jest smysł tego znaku

b) Tak, bo tak mowi o swoim wyborze
c) Nie, bo nie wkłada sie smysł w znak
d) Tak, bo jest znakiem tego że chce coś powiedzieć

6. Czy ściśle wyraził się ktoś, kto powiedział, że gorączka jest znakiem choroby?

Tak, bo jest zbyt więcej znaczeń gorączki( np. nerwowy stan)

7. Wskaż wśród następujących wyrazów te, które należą do Twojego słownika: „dysza”,
„sabotaż”, „karczoch”, „kierdel”, „laser”, „tracz”, „użątek”. Które z tych wyrazów są
przez Ciebie aktywnie używane (słownik czynny), a które tylko rozumiesz, ale ich nie
używasz (słownik bierny)?

8. Jak można rozumieć zwroty: „On ma węża w kieszeni”, „On za kołnierz nie wylewa”,
„Koledzy dali mu bobu”?

On ma węża w kieszeni - faktycznie ma węża w kieszeni, albo jest skąpym

On za kołnierz nie wylewa - on nie jest mokrym, on pije
Koledzy dali mu bobu - oni jemu dokuczyli
fi
9. Orientując się według końcówek słów użytych w dziecięcym języku spróbuj
ustalić budowę składniową zdania: „Livo-głoka kuzdra kornęła bokra u kornuje
bokrzątko”.

10. Poznań otrzymał wozy tramwajowe z Amsterdamu. Na szybach nad wygodnym

miejscem przy wejściu były napisy: „Wilt u zitten? Ik kan staan!”. Jakie przypisujesz tym
napisom znaczenie? Jak wpadłeś na ten pomysł i jakie elementy były podstawą tego
przypuszczenia?

Siedzenie uprzywilejowane. Zwyczajowo takie miejsce znajduje

się przy wejściu

11. Napisz zdanie składające się z co najmniej pięciu wyrazów i określ kategorię
syntaktyczną wyrazów składowych.

Сukiernik przygotowuje dokładnie według przepisu

Сukiernik - argument nazwowy
przygotowuje - funktor zdaniotworczy
dokładnie - funktor funktorotworczy
według - funktor funktorotworczy
przepisu-argument nazwowy

12. Określ kategorię syntaktyczną wyrazów:

a) „śpi” funktor zdaniotwórczy
b) „otwiera” funktor zdaniotwórczy
c) „chociaż” funktor z zdaniotwórczy
d) „poniżej” funktor nazwotwórczy
e) „głośno” funktor funktorotwórczy

13. Jaką rolę semiotyczną spełnia napis „Kocham Elę!” w poufnym pamiętniku?

Role ekspresywną

14. Przeprowadź analizę znaczenia wypowiedzi „Trzy tre e” w czasie licytacji przy grze w
karty - oraz znaczenia tych samych słów jako odpowiedzi na pytanie „Jakie trzy karty
pozostały ci w ręku?”. Określ role tych wypowiedzi.
w czasie licytacji przy grze w karty - role sugestywną
jako odpowiedzi na pytanie - opisową

15. Podaj przykład wypowiedzi, która w danej sytuacji spełnia szczególnie wyraźnie rolę
performatywną. Opisz dokładnie, jakie są warunki ważnego dokonania danego aktu za
pomocą tej wypowiedzi.

Obiecuję, że to zrobię
fl
 16. Podaj przykład umowy, którą zawarłeś nie używając jakichkolwiek znaków słownych.

Głosowanie otwarte gdzie odpowiedz jest zarachowana przed podniesioną rękę

17. Jakiego stopnia językowego jest wypowiedź: „Jan sądzi, iż Paul wie o tym, że zwrot
«brać sobie do serca» jest idiomem języka polskiego”?
Metajęzykowa 4 stopnia

1. Podaj przykłady zdań, w których jako podmiot występowałby:

a) przymiotnik - pracowity jest doświadczony
b) czasownik - pływać jest przyjemnie
c) zaimek - Ona jest piekna
d) liczebnik - Czwarty nie ma medali
e) wyrażenie złożone zawierające czasownik w trybie oznajmującym - Mężczyzna, który
biega- jest sportowym

2. Przepisz, podkreślając nazwy abstrakcyjne spośród następujących: „płacz”, „łza”,

„błękit nieba”, „błękit pruski” (barwnik), „sen”, „śpioch”, „kuźnia”, „kowal”, „zabójstwo”,
„wysokość”, „wysoki dom”, „przyjaźń”, „śmierć”, „chochlik”.

3. Czy nazwy Rejent, Sędzia, Podkomorzy itd., użyte przez Mickiewicza w tekście Pana
Tadeusza, są nazwami generalnymi czy indywidualnymi?

Indywidualni

4. Czy w zdaniu: „Co drugi rybak na Półwyspie Helskim to człowiek noszący nazwisko
Budzisz - powiedział stary Kaszub” występują nazwy indywidualne?

Nie, jest nazwą generalną

5. Podaj treść nazw: ograniczając się do cech konstytutywnych.

a) „wieczne pióro”- przyrz d do pisania, posiadaj cy stalow ko cówk , do pisania
u ywa atramentu czerpanego z pojemniczka wewn trz pióra.
b) „tramwaj”- stalowy pojazd szynowy, je d cy po torach po mie cie, zasilany pr dem.
c) „kajak” - mała łódka sportowa, zazwyczaj jedno lub dwu osobowa, wykonana z
drewna, nap dzana wiosłem o dwóch łopatkach.

6. Wpisz możliwie najbardziej szczegółowo cechy, które przysługują każdemu

desygnatowi nazwy „skuter”. Wskaż, jakie cechy można wybrać jako konstytutywne, a
jakie wypadnie uważać wtedy za konsekutywne. Czy można tu odpowiedzieć tylko w
jeden sposób? Jaki zestaw cech uważasz za treść leksykalną nazwy „skuter”?

Drzewiany, plastikowy, ma 4 koła

7. Podaj przykład nazwy generalnej, której Ty byłbyś jedynym desygnatem.

Córka Romana R. i Olhi R.

ż
ę
ą
ż
ż
ą
ą
ą
ą
ń
ś
ę
ą
 8. Podaj przykład zdania, w którym słowo „student” byłoby użyte:
a) w supozycji prostej - Elina jest studentką
b) b) w supozycji formalnej - Student zaczyna rok 1 pażdziernika
c) c) w supozycji materialnej - Słowo STUDENT ma 1 S

9. W jakiej supozycji użyto wyróżnionej nazwy:

Zgniatacz - to nazwa urządzenia stosowanego w produkcji hutniczej. Materialna
Fabryka samochodów zbudowana została na Żeraniu. Prosta
Racjonalizator jest to wyraz o rdzeniu łacińskim. Formalna
Spychacz jest maszyną konieczną do szybkiego wykonywania prac ziemnych. Formalna
Pilot jest osobą kierującą samolotem.Formalna
Dźwig ustawiono na placu budowy tego gmachu.Prosta

10. Wskaż nonsensy zawarte w wypowiedziach:

a) „Treść nazwy to zespół cech tej nazwy”; Tre nazwy to zespół cech desygnatów
nazwy! Cechami nazwy jest to, e nazwa jest długa, krótka, jednowyrazowa, itp.
b) „Zakres nazwy « jodła rosnąca w Górach Świętokrzyskich » to Puszcza Jodłowa”.
To jest nazwa generalna, nie wiemy jaka same jodła

11. Treść nazwy „pilot czynny zawodowo w lotnictwie” uzupełniono wskazując cechę:
a) „przystojny”,
b) „mający zdrowe serce”.
Czy zakresy powstałych w tych przypadkach nazw są różne od zakresu nazwy „pilot
czynny zawodowo w lotnictwie”?
nie zaw a ilo ci pilotów, którzy spełniaj to kryterium, poniewa w tre ci nazwy „pilot
czynny zawodowo w lotnictwie” mie ci si to, e musi on mie zdrowe serce.
Wprowadzenie tej cechy do tre ci nazwy nie zmieni zakresu tej nazwy.

12. Sformułuj takie zdanie, w którym słowo „dziecko” występowałoby jako nazwa, oraz
takie, w którym słowo to występowałoby jako funktor nazwotwórczy od argumentu
nazwowego. Określ dwa znaczenia tego słowa.

13. Podaj przykład nazwy:

a) zarazem prostej, zbiorowej i ogólnej, Księgarnia
b) zarazem złożonej, zbiorowej i jednostkowej, fundacja…
c) zarazem złożonej, zbiorowej i pustej. las

14. Czy nazwa „łańcuch żelazny” to nazwa - ze względu na znaczenie, jakie jej
przypisujesz - zbiorowa? Czy sądzisz, że na to pytanie wszyscy odpowiedzą jednakowo?
Zbiorowa i jednistkowa

15. Podaj 3 przykłady nazw, które uważasz za nazwy wyraźne. Wykaż, że są to nazwy
wyraźne. Czy któraś z tych nazw jest nazwą z Twojego punktu widzenia intuicyjną?
Rower, auto, kwiatka
ę
ż
ś
ś
ż
ś
ą
ę
ś
ć
ż
ć
ż
ś
 16. Czy uważasz, że właściwie są zredagowane przepisy: a) „Administratorzy dużych
budynków mieszkalnych zobowiązani są zorganizować wywóz śmieci codziennie”, b)
„Sędzia powinien wymierzyć surową karę za poważne naruszenie porządku na sali
sądowej”?

17. W Poznaniu kilkaset osób nosi imię i nazwisko Maria Kaczmarek. Czy wyrażenie
„Maria Kaczmarek” to nazwa generalna?
W tym przypadku tak

18. Czy wyrażenia: a) „prezydent Rzeczypospolitej Polskiej”, b) „senat Rzeczypospolitej

Polskiej” to nazwy? Jeśli są to nazwy, to jak scharakteryzowałbyś te nazwy i jakich
wymagałoby to założeń?

1. Podaj własne przykłady nazw, których zakresy pozostają w stosunku:

a) zamienności, S- Petro Porozhenko P- Volodymyr Zelenski
b) podrzędności pierwszego względem drugiego, S- Mercedes P-samochod
c) krzyżowania się, S-Student P- dziewczyna
d) wykluczania się (przeciwieństwa).S- szklanka P- jabko

2. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „linia kolejowa Warszawa-Berlin” i „linia kolejowa Wrocław-Gdynia”, Wykłuczanie sie
b) „makówka” i „ziarnko maku”, Wykłuczanie sie
c) „płaszcz oddany do szatni” i „numerek na płaszcz oddany do szatni”?Wykłuczanie sie

3. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „porucznik WP” i „kapitan WP”, Wykłuczanie sie
b) b) „o cer WP” i „żołnierz WP” Podzrędność

4. Jaki jest stosunek zakresów nazw:

„osoba, która ukończyła 18 lat” i „osoba, która nie przekroczyła 50 roku życia”
Kryżowanie sie

5. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „zwierzę” i „nie-pies”,
b) „nie-piernik” i „nie-wiatrak”,
c) „analfabeta” i „nie-student”,
d) „nie-ptak” i „wróbel”.

6. Jaki jest stosunek między zakresami nazw: „zwierzę nieparzystokopytne” (np. koń) i
„coś, co nie jest zwierzęciem parzystokopytnym”? Przedstaw to gra cznie.
fi
fi
 7. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „oko” i „siatkówka oka”, Wykłuczanie sie

b) „nos” i „część twarzy”, podrzędność
c) „fabryka” i „kierownik fabryki”, Wykłuczanie sie
d) „spółka” i „wspólnik”, Wykłuczanie sie
e) „kraina geogra czna należącą do europejskiego Pasa Wielkich Dolin” i „kraina
geogra czna położona w granicach RP”, Krzyżowanie sie
f) „całość obszaru Europy” i „całość obszaru Polski”,Wykłuczanie sie
g) „całość obszaru Pasa Wielkich Dolin” i „całość obszaru RP”?Wykłuczanie sie

8. Czy umiesz określić stosunek między zakresami nazw: „mężczyzna” i „syn bezdzietnej
kobiety”? Wyjaśnij bliżej.
Nie ma między nimi stosunku bo 2 nazwa jest pusta

9. Jakie w ogóle mogą zachodzić stosunki:

a) między zakresami dwóch nazw jednostkowych
b) między zakresem nazwy jednostkowej a zakresem nazwy ogólnej?

10. Narysuj trzy koła tak położone względem siebie, by przedstawiały stosunek zakresów
nazw: a) „prawnik”, „prokurator”, „notariusz”; b) „akt prawodawczy”, „ustawa”, „kodeks
cywilny”; c) „ptak”, „wróbel”, „istota żyjąca w Polsce”; d) „zwierzę żyjące w wodzie”,
„wieloryb”, „ssak”; e) „koń”, „osioł”, „muł”.

11. Co trzeba najpierw rozstrzygnąć, by móc ustalić stosunek między zakresami nazw:
„zamek” i „przedmiot metalowy”, „chłopiec” i „dziecko”?
Tak

1. Czy z punktu widzenia współczesnego języka polskiego poniższe de nicje są

de nicjami sprawozdawczymi, czy regulującymi, czy konstrukcyjnymi:

a) „Podręcznik jest to książka zawierająca zbiór wiadomości z pewnej dziedziny wiedzy,

ułożonych tak, by czytelnik mógł jak najłatwiej wiadomości te opanować”;
sprawozdawcza
b) „«Włóczykij» to «taki student, któremu jego grupa-, powierzyła organizowanie
wspólnych wycieczek»”; konstrukcyjna
c) „Wysoki człowiek to człowiek, który liczy więcej niż 220 cm wzrostu”? konstrukcyjna

2. Podaj de nicję sprawozdawczą dla nazw: a) „prokurator”,Prokurator, jest to osoba,

która z urzędu zajmuje się oskarżaniem oraz przedstawianiem dowodów winy
oskarżonemu
b) „budzik”Budzik, jest to urządzenie służące do budzenia
c) „organizacja” Organizacja, jest to grupa osób zrzeszonych dla osiągnięcia wspólnych
celi

Jeśli jest to de nicja klasyczna, podkreśl linią podwójną rodzaj, a pojedynczą - różnicę
gatunkową.
fi
fi
fi
fi
fi
fi
 3. Podaj de nicje regulujące dla nazw:
a) „duże miasto”,Duże miasto jest to miasto, które liczy więcej niż 50 tys. mieszkańców
b) „długa podróż” Długa podróż jest to podróż poza miejsce zamieszkania trwająca
ponad 2 miesiące
- przyjmując jako ustalone znaczenia słów „miasto” i „podróż”.

4. Scharakteryzuj co do budowy de nicję: „Kopaliną jest węgiel, rudy metali, kamień

wapienny, ropa naftowa i gaz ziemny”. Czy z punktu widzenia potocznego języka
polskiego de nicja ta jest de nicją sprawozdawczą?

De niendum - kopalina
Lacznik - jest
De niens - wegiel, rudy metali, kamien wapienny, ropa naftowa i gaz ziemny.

5. Wypisz osobno de niendum, łącznik i de niens de nicji: „Zwrotem «pomyślany zespół

cech konstytutywnych» można zastępować zwrot «treść konstytutywna»”.

De niendum - zwrot «tresé konstytutywna»

De niens - - Zwrotem «pomyslany zespót cech konstytutywnych»
Lacznik - mozna zastepowa

6. Podkreśl de niendum w de nicji: „Poręczycielem osoby A za dług B wobec osoby C

jest taka osoba, która zobowiązała się uiścić osobie C dług B w przypadku, gdyby osoba
A długu w terminie nie uiściła”. Czy de nicja ta zawiera błędne koło?

Ta de nicja nie zawiera blednego kota, bo de niendum nie potórzono prost w de niensie

7. Czym różnią się co do formy de nicje:

a) „Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot
własności”; sprawozdawcza
b) „Przez używane w rozporządzeniu niniejszym określenie «przedsiębiorstwo złotnicze»
należy rozumieć przedsiębiorstwo trudniące się zawodowo wytwarzaniem, przeróbką,
naprawą lub handlem przedmiotami z metali szlachetnych we wszelkiej postaci”;
regulująca
c) „Słowo «dokument» znaczy tyle, co każdy przedmiot stanowiący dowód prawa,
stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne”?sprawozdawcza

8. Podaj przykład de nicji przez postulaty, sprawozdawczej albo konstrukcyjnej.

„Bibi" jest zielone

„Bibi"rosnie na lace
„Bibi» jedzą krowy

9. Co ze swego punktu widzenia masz do zarzucenia de nicji: „Stałymi logicznymi

nazywamy 1) funktory prawdziwościowe, 2) kwanty katory, 3) «jest» w sensie
«przynależy» oraz 4) wyrażenia dające się zde niować za pomocą wyrażeń wymienionych
pod 1 - 3”? Czy jest to de nicja klasyczna? Czy jest to de nicja równościowa?

De nicja ta jest równosciowa i nieklasyczna. zawiera blad nieznane przez nieznane.

fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
 10. Co masz do zarzucenia de nicji: „Rzeka jest to naturalny ciek słodkowodny, stały lub
okresowy, większy od strugi, strumienia i potoku”?

De nicja ta jest równosciowa i nieklasyczna. zawiera blad nieznane przez nieznane.

11. Co masz do zarzucenia poniższym dwóm de nicjom łącznie: „Metal jest to

substancja, która może zastępować jony wodorowe w kwasach”, „Kwas jest to
substancja zawierająca jony wodorowe, które mogą być zastępowane przez metal”?

Zawierająca błędne koło pośrednie

12. Co masz do zarzucenia de nicji: „Notariusz jest to osoba pełniąca funkcje

notariusza”?

Zawiera błąd to samo przez to samo

13. Jaki błąd popełniono w de nicji jakoby sprawozdawczej: „Zdanie o budowie: «jeżeli p,
to q» nazywa się wynikaniem”?

bład przesunięcia kategorialnego

14. Co masz do zarzucenia de nicji: „Wybuch jest to cecha charakterystyczna

materiałów, które ulegają gwałtownym reakcjom chemicznym”?

bład przesunięcia kategorialnego

15. Co masz do zarzucenia następującym de nicjom sprawozdawczym:

a) „Metro (miejska kolej podziemna) -to środek komunikacji miejskiej poruszany

siłą elektryczności"; def. Jest za szeroka – również tramwaj poruszany jest siłą
elektryczną
b) "Atrament to niebieski płyn, którego używa się pisząc piórem"; def. Za wąska –
atrament może być czarny.
c) "Człowiek leniwy -to taki człowiek, który nie bierze udziału w produkcji"; Błąd
krzyżowania się zakresów
d) "Metal szlachetny -to platyna albo srebro"?def. Za wąska – wyklucza się inne metale
szlachetne - złoto.

16. Jaki błąd popełnia de nicja: „Obowiązująca norma prawna jest to fakt prawnego
obowiązywania normy”?

bład przesunięcia kategorialnego

17. Jakiego rodzaju de nicje występują w encyklopediach, a jakie w słownikach danego

języka?

W encyklopediach de nicje realne a w słownikach nominalne.

fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
 1. Czy to podział logiczny: „Rower składa się z kół, ramy, siodełka, kierownicy i
wyposażenia uzupełniającego”?
Tak

2. Podaj 3 przykłady podziału dychotomicznego, według cech kontradyktorycznych,

zakresu nazwy „pracownik”.

Pracownik=osoba pracujaca zycznie, wszystkie inne osoby pracujace nie zycznie

Pracownik= Osoba pracujaca umystowo, wszyscy pozostali ludzie pracujacy nie
umystowo

3. Dokonaj podziału dychotomicznego, według cech kontradyktorycznych, zakresu nazwy

„budynek”, a otrzymane człony podziału poddaj dalszemu takiemu podziałowi.

Budynek= dom, kazdy obiekt nie bedacy domem

Budynek= kazdy urzad, kazde obiekt, ktory nie jest urzedem

4. Czy wyróżniając wśród ogółu liczb liczby dodatnie i liczby ujemne dokonujesz podziału
dychotomicznego, według cech kontradyktorycznych? Uzasadnij odpowiedź.

Tak cecha jest czy dzieli czysło na 2

5. Jaka jest zasada podziału de nicji na de nicje sprawozdawcze, regulujące i

konstrukcyjne? Na de nicje równościowe i de nicje przez postulaty?

De nicja sprawozdawcza to de nicja, która podaje znaczenie de niendum

zgodnie zobowiązującą konwencją znaczeniową

6. Co masz do zarzucenia następującemu podziałowi:

„Przestępstwa dzielą się na przestępstwa popełnione w dziedzinie przemysłu,
przestępstwa popełnione w związku z ustrojem rolnym, przestępstwa popełnione w
związku z bezrobociem i przestępstwa związane z problemem mieszkaniowym w
mieście”?

De nicja ta jest równosciowa i nieklasyczna.

7. Dokonaj wieloczłonowego podziału zakresu nazwy „samochód” wedle kryterium:

„budowa nadwozia (karoserii)”, które, jak wiadomo, może być przystosowane przez
producenta do różnych celów.

Samochód jest to „budowa nadwozia (karoserii)”, które, może być przystosowane przez
producenta do różnych celów.

8. Dokonaj wielostopniowego podziału (klasy kacji) zakresu nazwy „pracownik fabryki N”

wedle takich zasad, by wydzielić grupy pracowników w taki sposób, aby można było
ustalić słuszną, twoim zdaniem, kolejność wydawania im odzieży ochronnej.
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
9. Jakie zasady podziału zakresu nazwy „student” dałyby podziały przydatne praktycznie,
a jakie nie miałyby życiowego sensu? (Sporządzanie statystyk nie jest samo przez się
praktycznym celem podziału.)

Student= osoba czaca sie na uniwersytecie dziennie, inne osoby uczace sie na
uniwersytecie lecz zaocznie
Student= osoba uczaca sie na uniwersytecie, inne osoby uczace sie w szkotach
wyzszych

10. Dokonaj podziału zakresu nazwy „książka z twojej biblioteki” najpierw tak, by podział
był wyraźnie sztuczny, a potem tak, by był naturalny.

11. Czy wyróżniając budowle romańskie, gotyckie, renesansowe, barokowe,

klasycystyczne itd. dokonujemy podziału logicznego?

Tak, wymieniając je wszystkie dokonujemy podziału zupełnego, ostrego