11.05. – 15.05.

2020 r.

Temat:
 Muzyka ludowa istnieje od najdawniejszych czasów i jest jednym z
największych skarbów kultury każdego narodu. Ma związek z jego życiem
codziennym i religijnym. Zazwyczaj jest to muzyka anonimowa i
przekazywana z pokolenia na pokolenie. Jej autorami są ludzie, którzy nie
znają zasad notacji muzycznej, jednak najczęściej są bardzo muzykalni.
Początki muzyki ludowej w Polsce są
znane dzięki zapisom kronikarskim, XVI- i XVII-
wiecznym tabulatorom oraz znaleziskom
archeologicznym. Wiemy o nich także dzięki
działalności etnografów. Najsłynniejszym polskim
etnografem był Oskar Kolberg (1814 – 1890).

ETNOGRAFIA – nauka zajmująca się badaniem twórczości ludowej

różnych narodów.
Oskar Kolberg
 Obecnie autentyczną muzykę ludową można usłyszeć rzadko –
wykonuje ją najstarsze pokolenie. Muzyka ludowa jako istotny czynnik
kultury narodowej została objęta opieką państwa. Współcześnie
gromadzi się nagrania audiowizualne muzyki ludowej.
Muzyka ludowa w Polsce jest bardzo różnorodna. Ta różnorodność
związana jest z istnieniem wielu odrębnych regionów folklorystycznych
oraz bogatą przeszłością kraju.

• Trebunie Tutki, W dusak (piosenka w gwarze góralskiej):

https://www.youtube.com/watch?v=BgeIDe6PPNE
• Percival – Slava III, Wele, wele, wetka (dynamiczna piosenka
śpiewana w gwarze kaszubskiej):
https://www.youtube.com/watch?v=4E0IqY0u1hE
 Regiony
folklorystyczne
w Polsce
 Rozpoznaj regiony
folklorystyczne Polski
 Obecnie muzykę ludową w naszym kraju wykonują już tylko
regionalne zespoły pieśni i tańca.
Dwa największe działające w Polsce to:
 Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze”
 Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”

Państwowy Zespół
Ludowy Pieśni i Tańca
„Mazowsze”

„Kukułeczka”
https://www.youtube.com/
watch?v=gHQTyOeHbDg
 Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”
„Karolinka”
https://www.youtube.com/watch?v=67OXwHf_EU8
 Artyści zafascynowani muzyką ludową przodków tworzą folk. Łączy
on różne style współczesnej muzyki popularnej, głównie rockowej i
jazzowej, z muzyką ludową. Zazwyczaj z dzieła folklorystycznego
przejmowana jest melodia, charakterystyczny rytm, gwara lub jej elementy.
O odmiennym brzmieniu od typowo ludowego decyduje m. in.
wprowadzenie nowych instrumentów, takich jak gitara basowa, perkusja i
instrumenty elektroniczne.
Czasem spotykamy się ze stylizacją muzyki folkowej. Może dotyczyć
ona tylko tekstu, a sama muzyka nie musi mieć nic wspólnego z folklorem.
Zdarza się też sytuacja odwrotna, kiedy współczesnemu tekstowi towarzyszy
muzyka oparta na motywach ludowych.
 Wielu współczesnych artystów wykonuje ten rodzaj muzyki.
To między innymi:
• Orkiestra św. Mikołaja z Lublina,
• Maryla Rodowicz,
• Skaldowie,
• Gang Marcela,
• Golec uOrkiestra,
• Krywań,
• Zakopower

„Z kopyta kulig rwie”, Skaldowie (przykład stylizacji, w której współczesny tekst

został wykorzystany do napisania piosenki w stylu folku góralskiego)
https://www.youtube.com/watch?v=vai57ui11Ys

„Hej żeglujże żeglarzu”, Maryla Rodowicz (przykład stylizacji na folk)

https://www.youtube.com/watch?v=ktJMa-d-nZ8
Notatka:
1. Muzyka ludowa od najdawniejszych czasów jest przekazywana z pokolenia na
pokolenie. Jest świadectwem kultury ludowej naszego kraju.
2. O tym, jakie były początki muzyki ludowej w Polsce, wiemy m. in. dzięki etnografom.
Najwybitniejszym polskim etnografem był Oskar Kolberg.
3. Etnografia to nauka zajmująca się badaniem twórczości ludowej różnych narodów.
4. Różnorodność regionów folklorystycznych w Polsce sprawia, że różnorodna jest także
polska muzyka ludowa.
5. Folk powstał z fascynacji twórców zwyczajami ludowymi, gwarą, muzyką ludową.
6. Stylizacja muzyki folkowej ma miejsce np. wtedy, gdy współczesnemu tekstowi
towarzyszy muzyka oparta na motywach ludowych.
7. Wykonawcy polskiej muzyki folkowej to m. in.:
• Orkiestra Św. Mikołaja z Lublina,
• Maryla Rodowicz,
• Skaldowie,
• Gang Marcela,
• Golec uOrkiestra,
• zespół Krywań,
• Zakopower.