1.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Ηλεκτρικά δυναμικά- δυναμικό γαλβανικού στοιχείου

Όταν εμβαπτιστεί ένα ηλεκτρόδιο σε ένα ηλεκτρολυτικό διάλυμα εμφανίζεται αυθόρμητα

διαφορά ηλεκτρικού δυναμικού στα όρια της διεπιφάνειας μετάλλου/διαλύματος προκειμένου
να εξασφαλιστεί η ισορροπία μεταξύ μετάλλου και διαλύματος καθώς επίσης και να διατηρηθεί η
χημική ισορροπία. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις, είτε το ηλεκτρόδιο,που αποτελείτε από ένα
αδρανές μέταλλο,να εμβαπτιστεί σε ένα διάλυμα με οξειδωμένη και ανηγμένη μορφή ενός
χημικού είδους είτε να εμβαπτιστεί σε ένα διάλυμα που υπάρχουν ιόντα του μετάλλου αυτού και
στις δύο περιπτώσεις γίνεται παρουσία διαφοράς ηλεκτρικού δυναμικού. Η παραγόμενη αυτή
διαφορά δυναμικού εξαρτάται από την φύση και τις ενεργότητες του μετάλλου και των χημικών
ειδών που συμμετέχουν στην αντίδραση καθώς και από την θερμοκρασία. Η μέτρηση της γίνεται
έμμεσα με την βοήθεια ενός ηλεκτροδίου αναφοράς το οποίο συνδέεται με τον αρνητικό πόλο
της πηγής, ο θετικός πόλος συνδέεται με το ηλεκτρόδιο. Με την διάταξή αυτή υπολογίζεται η
διαφορά δυναμικού γνωστή και ως ηλεκτροδιακό δυναμικό ή δυναμικό ηλεκτροδίου.
Το ηλεκτρόδιο υδρογόνου που αποτελείται από ένα έλασμα λευκοχρύσου εμβαπτισμένο σε ένα
όξινο διάλυμα με ενεργότητα ιόντων υδρογόνου ίση με 1 θεωρείται το πρότυπο ηλεκτρόδιο
αναφοράς. Το ηλεκτροδιακό δυναμικό στην περίπτωση του ηλεκτροδίου υδρογόνου υπολογίζεται
με την εξίσωση Nernst, η οποία συνδέει το δυναμικό με τις ενεργότητες των χημικών ειδών που
συμμετέχουν στην αντίδραση.
Ο προσδιορισμός των ηλεκτροδιακών δυναμικών είναι εξαιρετικά σημαντικός για τον
υπολογισμό της ενέργειας Gibbs διαφόρων χημικών αντιδράσεων και τον χαρακτηρισμό τους σε
αυθόρμητες ή όχι ανάλογα με το πρόσημο της ενέργειας Gibbs.
Ωστόσο η μέτρηση του δυναμικού της συνολικής αντίδρασης, δηλαδή το δυναμικό του
γαλβανικού στοιχείου, επιτυγχάνεται μέσω της σύνδεσης των επιμέρο συστημάτων με ένα
ηλεκτρολυτικό σύνδεσμο που περιέχει ένα ηλεκτρολυτικό διάλυμα. Με τον σύνδεσμο αυτό
εξασφαλίζεται η ηλεκτρική συνέχεια και αποτρέπεται η ανάμειξη των διαλυμάτων.
Επομένως στόχος της πρώτης άσκησης του πειράματος είναι ο προσδιορισμός του
ηλεκτροδιακού δυναμικού και έπειτα με αλλαγή της διάταξης ο προσδιορισμός του γαλβανικού
δυναμικού.

 Τάση διάσπασης

Τάση διάσπασης χαρακτηρίζεται ως η ελάχιστη τάση που χρειάζεται για την ηλεκτρόλυση ενός
διαλύματος. Σε πρότυπες συνθήκες η θεωρητική τιμή της τάσης διάσπασης μπορεί να
προσδιοριστεί με την βοήθεια των δυναμικών των ημιαντιδράσεων. Στην περίπτωση όπου το
σύστημα δεν βρίσκεται σε πρότυπες συνθήκες, δηλαδή σε πίεση 1atm και ενεργότητες των
στοιχείων ίσες με την μονάδα, η θεωρητική τιμή προκύπτει από τη εξίσωση Νernst.
Η πειραματική τιμή της τάσης διάσπασης προσδιορίζεται από το σημείο τομής των δύο
εφαπτόμενων ευθειών της γραφικής παράστασης I-V( ένταση ρεύματος σε συνάρτηση με την
τάση κατά την διάρκεια της υδρόλυσης ).Είναι ωστόσο γεγονός ότι η πειραματικής τιμή της τάσης
διάσπασης είναι πάντα μεγαλύτερη από την θεωρητική τιμή της.
Σκοπός του δεύτερου μέλους της άσκησης είναι ο υπολογισμός της πειραματικής τάσης
διάσπασης των υδατικών διαλυμάτων HCl HBr HI κατά την ηλεκτρόλυση τους