ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Μετά την ήττα των Αθηναίων στη Χαιρώνεια η Εκκλησία του Δήμου των Αθηναίων αποφασίζει να μην
εξέλθει κανείς από την πόλη. Ο Λεωκράτης, όμως, εγκατέλειψε την Αθήνα και κατέφυγε στη Ρόδο.
Εκεί διέδωσε ότι η πόλη του έπεσε στα χέρια των Μακεδόνων, πράξη που έβλαψε τα συμφέροντα των
Αθηναίων. Όταν όμως επέστρεψε στην Αθήνα, ο ρήτορας Λυκούργος τον κατήγγειλε για εσχάτη
προδοσία. Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο ρήτορας αναφέρεται στα χαρακτηριστικά της
δημοκρατίας και εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν να εμπλακεί σε αυτόν τον δικαστικό αγώνα.

Ἐβουλόμην δ' ἂν ὦ ἄνδρες, ὥσπερ ὠφέλιμόν ἐστι τῇ πόλει εἶναι τοὺς κρίνοντας ἐνταῦθα
τοὺς παρανομοῦντας, οὕτω καὶ φιλάνθρωπον αὐτὸ παρὰ τοῖς πολλοῖς ὑπειλῆφθαι· νῦν δὲ
περιέστηκεν εἰς τοῦτο, ὥστε τὸν ἰδίᾳ κινδυνεύοντα καὶ ὑπὲρ τῶν κοινῶν ἀπεχθανόμενον οὐ
φιλόπολιν ἀλλὰ φιλοπράγμονα δοκεῖν εἶναι, οὐ δικαίως οὐδὲ συμφερόντως τῇ πόλει. Τρία
γάρ ἐστι τὰ μέγιστα, ἃ διαφυλάττει καὶ διασῴζει τὴν δημοκρατίαν καὶ τὴν τῆς πόλεως
εὐδαιμονίαν, πρῶτον μὲν ἡ τῶν νόμων τάξις, δεύτερον δ’ ἡ τῶν δικαστῶν ψῆφος, τρίτον δ’ ἡ
τούτοις τἀδικήματα παραδιδοῦσα κρίσις. Ὁ μὲν γὰρ νόμος πέφυκε προλέγειν ἃ μὴ δεῖ
πράττειν, ὁ δὲ κατήγορος μηνύειν τοὺς ἐνόχους τοῖς ἐκ τῶν νόμων ἐπιτιμίοις καθεστῶτας, ὁ
δὲ δικαστὴς κολάζειν τοὺς ὑπ’ ἀμφοτέρων τούτων ἀποδειχθέντας αὐτῷ, ὥστ’ οὔθ’ ὁ νόμος
οὔθ’ ἡ τῶν δικαστῶν ψῆφος ἄνευ τοῦ παραδώσοντος αὐτοῖς τοὺς ἀδικοῦντας ἰσχύει. Ἐγὼ δ’
ὦ Ἀθηναῖοι, εἰδὼς Λεωκράτην φυγόντα μὲν τοὺς ὑπὲρ τῆς πατρίδος κινδύνους,
ἐγκαταλιπόντα δὲ τοὺς αὑτοῦ πολίτας, προδεδωκότα δὲ πᾶσαν τὴν ὑμετέραν δύναμιν, ἅπασι
δὲ τοῖς γεγραμμένοις ἔνοχον ὄντα, ταύτην τὴν εἰσαγγελίαν ἐποιησάμην, οὔτε δι’ ἔχθραν
οὐδεμίαν, οὔτε διὰ φιλονικίαν οὐδ’ ἡντινοῦν τοῦτον τὸν ἀγῶνα προελόμενος, ἀλλ’ αἰσχρόν
εἶναι νομίσας τοῦτον περιορᾶν εἰς τὴν ἀγορὰν ἐμβάλλοντα καὶ τῶν κοινῶν ἱερῶν μετέχοντα,
τῆς τε πατρίδος ὄνειδος καὶ πάντων ὑμῶν γεγεγημένον.
(Αἰσχίνου Κατὰ Λεωκράτους, 3 – 5)

Λεξιλόγιο
τὸ ἐπιτίμιον (ως ουσιαστικό): ποινή, τιμωρία
ἡ εἰσαγγελία: κατηγορία, καταμήνυση για δημόσιο αδίκημα
ἡντινοῦν: οποιαδήποτε
προελόμενος: μετοχή αορ. β΄ του ρήματος προαιροῦμαι: αναλαμβάνω
περιορῶ: ανέχομαι
ἐμβάλλω (εδώ): εισέρχομαι επιδεικτικά

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Γ1. Να μεταφράσετε το παρακάτω απόσπασμα από το κείμενο που σας δίνεται: «Ὁ μὲν γὰρ
νόμος πέφυκε προλέγειν … τῆς τε πατρίδος ὄνειδος καὶ πάντων ὑμῶν γεγεγημένον».
(Mονάδες: 20)
Γ2. Στο παραπάνω απόσπασμα εκθέτονται από τον ομιλητή τα στοιχεία που διασώζουν τη
δημοκρατία και την ευτυχία της πόλης καθώς και ο ρόλος του καθενός. Αφού τα βρείτε, να
τα αποδώσετε νοηματικά αναφέροντας και τα αντίστοιχα χωρία.
(Mονάδες: 10)

Γ3α. «Ἐγὼ δ’ ὦ Ἀθηναῖοι, εἰδὼς Λεωκράτην φυγόντα μὲν τοὺς ὑπὲρ τῆς πατρίδος κινδύνους,
ἐγκαταλιπόντα δὲ τοὺς αὑτοῦ πολίτας, προδεδωκότα δὲ πᾶσαν τὴν ὑμετέραν δύναμιν,
ἅπασι δὲ τοῖς γεγραμμένοις ἔνοχον ὄντα, ταύτην τὴν εἰσαγγελίαν ἐποιησάμην»: Στο
παραπάνω απόσπασμα να βρείτε τα θηλυκά ουσιαστικά και να τα μεταφέρετε στην ίδια
πτώση του άλλου αριθμού.
(Mονάδες: 3)

Γ3β. «Τρία γάρ ἐστι τὰ μέγιστα, ἃ διαφυλάττει καὶ διασῴζει τὴν δημοκρατίαν καὶ τὴν τῆς
πόλεως εὐδαιμονίαν, πρῶτον μὲν ἡ τῶν νόμων τάξις, δεύτερον δ’ ἡ τῶν δικαστῶν ψῆφος,
τρίτον δ’ ἡ τούτοις τἀδικήματα παραδιδοῦσα κρίσις.»: Στο παραπάνω απόσπασμα να βρείτε
τις αντωνυμίες, να προσδιορίσετε το είδος τους και να γράψετε τον ίδιο τύπο στον άλλο
αριθμό (διατηρώντας το πρόσωπο ή το γένος τους).
(Mονάδες: 2)

Γ3γ. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους των παρακάτω ρηματικών τύπων:

Ἐβουλόμην: το β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα
διαφυλάττει: το απαρέμφατο στον παρακείμενο στην ίδια φωνή
ἰσχύει: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή
μετέχοντα: το β΄ ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου β΄ στην ίδια φωνή
γεγραμμένοις: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παθητικού αορίστου
(Mονάδες: 5)

Γ4α. Να βρείτε τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω λέξεων και να αναφέρετε τον όρο
που προσδιορίζουν: φιλόπολιν, τὴν δημοκρατίαν, δι’ ἔχθραν.
(Mονάδες: 3)

Γ4β. ««Ὁ μὲν γὰρ νόμος πέφυκε προλέγειν ἃ μὴ δεῖ πράττειν»: Στο συγκεκριμένο απόσπασμα
να βρείτε τα απαρέμφατα και να τα χαρακτηρίσετε ως προς το είδος και τη συντακτική τους
λειτουργία. (Mονάδες: 4)

Γ4γ. Να βρείτε τα αντικείμενα των ρηματικών τύπων: ἐγκαταλιπόντα, προελόμενος,

μετέχοντα. (Mονάδες: 3)
ΕΥΧΟΜΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!