Professional Documents
Culture Documents
ფიზიკა X კლასი მოსწავლის წიგნი - მეორე სემესტრი - ინტელექტი
ფიზიკა X კლასი მოსწავლის წიგნი - მეორე სემესტრი - ინტელექტი
eTer lazaraSvili
fizika
X klasi
moswavlis wigni
II semestri
gamomcemloba inteleqti
Tbilisi 2022
giorgi gedeniZe, eTer lazaraSvili
fizika X
moswavlis wigni
II semestri
gamomcemloba inteleqti
Tbilisi, 2022
pirveli gamocema
gamomcemloba inteleqti
Tbilisi, ilia WavWavaZis gamziri 5
225-05-22, 599 55-66-54
info@intelekti.ge www.intelekti.ge
2
Sinaarsi
3
III Tavi. eleqtruli deni sxvadasxva garemoSi..........................................120
§3.1. eleqtruli deni siTxeSi......................................................................................121
§. 3.2. eleqtruli deni airSi..........................................................................................125
§ 3.3. TavisTavadi ganmuxtvis sxvadasxva tipi...................................................129
§ 3.4. eleqtruli deni vakuumSi. vakuumuri diodi...........................................134
§ 3.5. eleqtruli deni naxevargamtarSi..................................................................139
§ 3.6. eleqtruli deni p da n tipis naxevargamtarTa kontaqtSi...............144
§ 3.7. eleqtruli energiis gamoyeneba yoveldRiur cxovrebaSi..............149
damatebiTi masala. eleqtruli energiis aratradiciuli wyaroebi...154
damatebiTi masala. isev energiis Sesaxeb............................................................158
§ 3.8. amocanis amoxsnis nimuSebi................................................................................163
kiTxvebi, amocanebi, testebi.......................................................................................165
§ 3.9. SeamowmeT Tqveni codna.......................................................................................170
saxelmZRvaneloSi mocemuli amocanebisa da testebis pasuxebi............171
testebi.....................................................................................................................................171
amocanebis pasuxebi..........................................................................................................172
xSirad gamoyenebis
aRniSvna rogor ikiTxeba
gamoyenebuli magaliTi
4
rogor vixelmZRvaneloT saxelmZRvaneloTi
paragrafis
nomeri • rogor wredSi SeiZleba arsebobdes mudmivi deni?
samuSao
Sekruli wredisaTvis (sur. 89.1) davadginoT
A B
ℇ, r val I densa, ℇ eleqtromamoZ-
kavSiri wredSi gama
89-e gverdis
ravebel Zalasa da wredis R+r srul winaRobas
pirveli suraTi I R Soris.Ag=ℇqA. (1)
jgufebad
muSaoba
3. mizanSewonilad migaCniaT Tu ara mudmivi Zabvis wredSi gamoviyenoT
mimdevrobiT SeerTebuli kondensatorebi?
informacia
suraTis
mixedviT 4. daakvirdiT suraTs da isau
breT, ra informacias iRebT suraTidan.
problemu savarjiSo
ri SekiTxva, 1. mimdevrobiT SeerTebuli ori erTnairi naTurasi da reostatis saerTo
dasafiqrebe
winaRoba 80 omia. gansazRvreT reosta
tis winaRoba, Tu TiToeuli naTuras
li amocana,
romelic
momdevno moemzadeT Semdegi gakveTilisTvis
gakveTilis
daakvirdiT 138.2 suraTze gamosaxul sqemas. naTurebi erTnairia.
Temas Seexeba
K1 CamrTveli rom CarToT, romeli naTura gaanaTebs yvelaze kargad? romel
naTuraSi Seasrulebs deni met muSaobas? varaudi CawereT samuSao rveulSi.
cda, eqsperi
menti kvle
vis unarebis
mecnieruli kvleva-Zieba
Camosa
yalibeblad, CaatareT cdebi da axseniT SemCneuli movlenebi.
msjelobisa e. SemCneuli movlenebi CawereT rveulSi da SeecadeT, axsnaT.
da daskvnis
gamosatanad
5
ra aris fizika
6
da mimarTulebac ucvlelia drois ganmavlobaSi. cvladi deni ki, aRelvebuli
zRvis talRebiviT, mniSvnelobasac icvlis da mimarTulebasac. deni, romelsac
yoveldRiurad ojaxSi viyenebT, wamSi 100-120-jer icvlis mimarTulebas.
sad viyenebT mudmiv dens? mudmiv dens iyenebs yvela bavSvi, romelic
batareaze momuSave saTamaSoTi TamaSobs; yvela mZRoli, romelsac avtomobilSi
akumulatori aqvs. es aris deni, romelic erTi mimarTulebiT gadis batareasTan
mierTebul sadenebsa da im mowyobilobebSi, romlebic am sadenebiT batareas
uerTdebian. Tu sadme sadeni gawyda, wredSi deni Sewydeba, rogorc onkanSi -
wyali, Tu sadme mili dazianda.
raSia mudmivi denis warmoqmnis saidumlo?
mudmivi denis wyaroebi imgvaradaa mowyobili,
rom dens mxolod erTi mimarTulebiT SeuZlia
moZraoba. ufro dawvrilebiT amis Sesaxeb
saxelmZRvaneloSi ixilavT.
sul esaa mudmivi denis gamoyeneba? mudmivi
deni aucilebelia Tanamedrove teqnikis – no
uTbuqebis, televizorebis, mobiluri te l e
fo nebis, saTamaSo konsolebis da sxvaTa – mu
SaobisaTvis. zogierTi mowyobiloba denis meS sur. 7.1. jeims vebis teleskopi
veobiT iteneba. magaliTad, nouTbuqi – yvelam
icis, rom damtenis erTi bolo StefselSi ir Tveba, meore ki – nouTbuqis
Sesabamis portSi. Stefselidan miwodebuli cvladi deni specialuri adapteris
meSveobiT adaptirdeba da mudmiv denad gardaiqmneba, nouTbuqis procesoris
muSaobisTvis. maSasadame, adapterSi Sedis cvladi deni, gamodis mudmivi.
7
gaecnoT samecniero sferos saintereso siaxleebs. Cven mxolod eleqtrobasTan
dakavSirebul ramdenime magaliTs moviyvanT.
8
dakavSirebul sakiTxebs gaecnobiT. masala mkafiod da sainteresodaa
mowodebuli, raTa TqvenTvis gasagebi gaxdes is Tanamedrove teqnologiuri
miRwevebi, rasac zemoT aRvniSnavdiT. Tuki masalis Seswavlas Tanmimdevrulad,
nabij-nabij mihyvebiT, TiToeuli Tqvengani SeZlebs fizikis dauflebas,
mecnierebis miRwevebis gaazrebasa da idumali samyaros Secnobas.
gamoyenebuli masala:
Science Daily: https://bit.ly/3OVO2Vm
Science: https://bit.ly/3IzXwDp
CERN success stories: https://bit.ly/3IqiViq
https://phet.colorado.edu/
https://www.tinkercad.com/
https://javalab.org/
daicaviT usafrTxoeba!
saxelmZRvaneloSi zogan SexvdebiT wiTel Zaxilis niSans – igi aRniSnavs iseT
cdebsa da davalebebs, romelTa Sesrulebisas sifrTxilis dacvaa saWiro. me-10 klasSi
eleqtrobis Temas SeiswavliT. gansakuTrebuli sifrTxilis saWiroebas swored Tema
ganapirobebs - eleqtrul denTan siTamamem SeiZleba adamianis sicocxles safrTxe
Seuqmnas. gasaTvaliswinebelia ramdenime savaldebulo wesi:
- arasodes SeexoT SiSvel sadens xeliT;
- eleqtroxelsawyoebs da sadenebs nu SeexebiT sveli xeliT;
- daukvirdiT, sveli ar iyos magida, romelzec muSaobT. idealuri iqneba, Tu
rezinis safens daifenT;
- cdis Catarebisas an eleqtroxelsawyoebiT muSaobisas gamoiyeneT rezinis
xelTaTmanebi – is dagicavT eleqtruli denis safrTxisagan;
- sifrTxiliT moekideT denis Stefsels – nu mokidebT svel xels SemaerTebel
Cangals; nu gamoqaCavT sadens, aramed xeli mokideT SemaerTebel Cangals da
frTxilad gamoswieT;
- gaxsovdeT, metali dens atarebs – amitom ar SeaxoT metalis sagnebi (makrateli,
lursmani, kovzi an sxva) SiSvel sadens;
- eleqtroxelsawyos gamoyenebamde, yuradRebiT gaecaniT misi gamoyenebis
instruqcias da daicaviT misi muSaobis moTxovnili parametrebi;
- daakvirdiT saxelmZRvaneloSi moyvanil cdebs, romlebsac usafrTxoebis
aRniSvna aqvs: umetesad, Tqveni davaleba gulisxmobs varauds, Teoriul msjelobas,
amocanis fiqriT gadaWras. daskvnebis Sesamowmeblad cda ki mxolod maswavleblis
TandaswrebiTa da zedamxedvelobiT unda SeasruloT. arasodes SeecadoT aseTi
cdebis damoukideblad Catarebas!
9
I Tavi
mudmivi eleqtruli deni
eleqtrobis laboratoria:
https://bit.ly/3yV0mjj
10
§ 1.1. ra da rogor iswavleT, SeamowmeT Tqveni codna
5. nivTiereba Sedgeba:
a. mxolod atomebisgan; b. mxolod molekulebisgan;
g. mxolod eleqtronebisgan; d. molekulebisa da atomebisgan;
e. mxolod protonebisgan.
6. molekula Sedgeba:
a. sxeulebisgan; b. wylisgan; g. atomebisgan; d. nivTierebisgan.
7. atomi Sedgeba:
a. mxolod atombirTvisgan; b. mxolod eleqtronebisgan;
g. mxolod protonebisgan;
d. atombirTvisa da mis garSemo moZravi eleqtronebisgan;
e. mxolod neitronebisgan.
11
8. atombirTvi Sedgeba:
a. atomebisgan; b. protonebisa da neitronebisgan;
g. protonebisa da eleqtronebisgan;
d. neitronebisa da eleqtronebisgan;
e. mxolod eleqtronebisgan.
12
15. Tu eleqtruli velis romelime wertilSi moTavsebul 2.10–9 k muxtze veli
moqmedebs 4.10–8 n ZaliT, maSin velis am wertilSi daZabulobis modulia:
a. 200 n ; b. 150 n ; g. 20 n ; d. 15 n ; e. 10 n .
k k k k k
13
bunebaSi momxdar yovelgvar cvlilebas movlena hqvia.
14
damuxtuli kondensatoris eleqtruli velis energia ganisazRvreba for-
mulebiT:
qU CU2 q2
Eel= ; Eel= ; Eel= .
2 2 2C
sur. 15.1
mecnieruli kvleva-Zieba
damuxteT poli
eTi
lenis boTli da gausviT mavTulis sferos, daak
virdiT
furclebs.
15
• ra `daemarTa~ damuxtul eleqtroskops mis sferoze TiTis Sexebisas?
1. ra moxdeboda, eleqtroskopi dadebiTad rom yofiliyo damuxtuli?
varaudis marTebuloba SeamowmeT cdiT.
neonis naTura
2. ras amCnevT? ainTo naTura? rogor Seicvala TiToeuli eleqtrometris
muxti (ix. sur. 16.2)?
3. rogor SeiZleba am faqtis axsna?
gaiares Tu ara damuxtulma nawilakebma sferoebis SemaerTebel gamtarSi?
naTuraSi? axseniT, ratom fiqrobT ase?
cdis Sedegad, davinaxavT, rom marcxena eleqtrometris Cveneba Semcirda,
marjvenasi – gaizarda. es imas niSnavs, rom muxti erTi eleqtrometridan
meoreze gadavida. e.i. sferoebis SemaerTebel gamtarSi gaiares damuxtulma
nawilakebma – damuxtuli nawilakebi mimarTulad gadaadgildnen erTi sferodan
meoreze.
damuxtuli nawilakebis mimarTul moZra obas eleqtruli deni ewodeba.
4. sferoebis (sur. 16.2) SemaerTebel gamtarSi deni xangrZlivi iyo?
16
cdaze dakvirvebiT vamCnevT – deni Zalian xanmoklea. praqtikuli gamoyeneba
aqvs dens, romelic gamtarSi xangrZlivi drois ganmavlo baSi gadis. rogor
miviRoT aseTi deni? rogor SevinarCunoT neonis naTuras naTeba?
gamtarSi denis aRZvris mizezi eleq truli velia. Tu SevZlebT gamtarSi
eleqtruli velis SenarCunebas, maSin masSi deni iarsebebs.
Tu marcxena sferos ganuwyvetliv davmuxtavT, xolo marjvenas ganvmuxtavT,
maSin maT SemaerTebel sadenSi eleqtruli veli, maSasadame, denic ganuwyvetliv
iqneba da neonis naTura aRar Caqreba.
mowyobiloba, romelic gamtarSi eleqt rul vels ganuwyvetliv inarCunebs,
aris denis wyaro.
denis wyaro sxvadasxvagvaria, yvela maT ganSi erTmaneTisagan gancalkevde-
ba dadebiTad da uaryofiTad damu xtuli nawilakebi. denis wyaros muSaobas
daakvirdiT bmulze: https://bit.ly/3c6qE9m
gancalkevebuli nawilakebi grov deba denis wyaros polusebze. er Ti po
lusi imuxteba dadebiTad (`+~), mas anods uwodeben, xolo meore – uaryofiTad
(`–~), is kaTodia. polusebs Soris iqmneba e.w. Zabva.
17.1, a suraTze ga
mosa xu
lia denis qimiuri wyaro – gogi rdmJavas wyal
xsnarSi CaSvebuli spilenZisa da TuTiis firfitebi.
TuTia
spilenZi
–
–
+ –
gogirdmJavas +
wyalxsnari +
a
dadebiTi b
akumulatori
polusi metalis
saxuravi
TuTiis korpusi
(uaryofiTi ele
qtrodi)
eleqtroliti
grafitis
Rero
uaryofiTi
g
polusi d
sur. 17.1
17
akumulatori denis wyaro rom gaxdes, igi unda `daimuxtos~ sxva denis
wyarodan. damuxtvisas akumulatoris dadebiT poluss uerTeben denis wyaros
dadebiT poluss, uaryofiTs ki – uaryofiT poluss. damuxtvisas akumulator-
Si eleqtrodenis mier Sesrulebuli muSaobis Sedegad izrdeba akumulatoris
qimiuri energia. es energia ganmuxtvisas isev eleqtrul energiad gardaiqmneba,
romelsac farTo da mravalmxrivi gamoyeneba aqvs.
cdis Sedegis gaazrebasa da kiTxvaze pasuxis gacemaSi dagvexmareba video
rgoli: https://bit.ly/3RwXf8u
5. jer ivaraudeT, Semdeg cdiT SeamowmeT, ra
moxdeba, Tu denis wyaros erT poluss mavTuliT
SeaerTebT naTuras erT momWerTan, meore poluss
ki – meore momWerTan (sur. 18.1)?
sur. 18.1
6. ra iwvevs naTuras naTebas?
galvanometri – xelsawyo,
7. rogoria Tqveni varaudi, gadaixreba romlis meSveobiTac SeiZleba
Tu ara galva
nometris isari, Tu mis mom davafiqsiroT wredSi gamavali
deni. denis gavlisas galvanome-
Werebs Termoelementis boloebs gamtarebiT
tris isari gadaixreba.
mivuerTebT? varaudis marTe buloba cdiT
SeamowmeT.
sur. 18.3
18
8. rogor icvleba isris gadaxris kuTxe Termoelementis mirCiluli
bolos temperaturis gadidebisas?
9. Tqveni azriT, aris Tu ara Termoelementi denis wyaro? axseniT, ratom?
10. Tqveni azriT, TermoelementSi eleqtrul energiad romeli saxis
energia gardaiqmneba?
19
ori eleqtroskopis SeerTeba metalis mavTu
liT da izolatoriT:
https://bit.ly/3NPnfIV
muxtis ganawileba or eleqtroskops Soris:
https://bit.ly/3yT96pY
deni or eleqtroskops Soris:
https://bit.ly/3yQDYay
simulacia - batarea:
https://bit.ly/3c6qE9m
Termowyvili:
https://bit.ly/3RwXf8u
vici, rom:
! davaleba
daamzadeT jibis fanris
naTuras Casaxraxni masrebi (3-4
cali). amisaTvis polieTilenis
boTlis sacobSi CaaWedeT lu
rsmani (sur. 20.1, a). naTuras
xraxnze SemoaxvieT spilenZis
mavTuli – erTi an ori rgoli.
polieTilenis
igive mavTuli mWidrod boTlis
Tavsaxuri
SemoaxvieT boTlis sacobs ise,
rom naTuras cokolis bolo
lursmnis Tavs exebodes (sur. a b
20.1,b). sur. 20.1
naTuras wredSi CasarTavad
lur smnisa da spi
lenZis mavTulis nebismieri adgili SeiZleba gamoi
yenoT.
! naTura saxlis ganaTebis wredSi ar CarToT.
20
• ra problemebi SegeqmnaT naTuras Casaxraxni masrebis damzadebisas?
vin dagexmaraT? rogor?
• ra aris gamosaxuli 20.1 suraTze?
gamtarTa gadakveTa
5. 12. zari
SeerTebis gareSe
13. kondensatori
korpusTan SeerTeba
6.
cvladi tevadobis
damiweba 14. kondensatori
7.
sur. 21.1
21
avawyoT 22.1 suraTze gamosaxuli umartivesi wredi.
1. daasaxeleT 22.1 sqemaze gamo
saxuli xelsawyoebi.
gamorTulia Tu CarTuli CamrTvel-amomrTveli?
sur. 22.1
2. gadis Tu ara wredSi deni? anTia Tu ara naTura?
axseniT, ratom?
3. jer ivaraudeT, Semdeg cdiT SeamowmeT, ra moxdeba,
Tu CamrTvels CarTavT?
sur. 22.2
CavrToT CamrTveli (sur. 22.2) da davakvirdeT.
4. ainTo Tu ara naTura? gadis Tu ara wredSi deni? pasuxi daasabuTeT.
5. Tqveni varaudiT, ra nivTierebisaa sadenebi, romlebic denis wyaros
naTurasTan aerTebs? naTuras spirali?
6. ra moxdeba, Tu erT-erT sadens reziniT an plastmasiT SevcvliT?
pasuxis marTebuloba SeamowmeT cdiT.
7. rogori agebuleba aqvs liTons?
8. ra aris ganlagebuli kristaluri mesris kvan
ZebSi?
9. rogor warmoiqmneba io
ni? ra aris Tavisufali eleq troni?
10. rogoria Tavisufali eleq tronebis raodenoba liTo nis 1 sm3-Si,
bevri Tu cota?
11. damuxtulia Tu ara li Toni GCveulebriv pirobebSi? axseniT, ratom
fiqrobT ase?
12. ra moxdeba, Tu li
TonSi Seiq
mneba eleqtruli veli?
22
Cveulebriv pirobebSi liToni eleqtrulad neitraluria. yvela Tavisu-
fali eleqtronis muxtebis jamis moduli tolia kristaluri mesris yvela
ionis muxtis jamis. Tu liTonSi eleqtruli veli Seiqmneba, maSin Tavisufali
eleqtronebi eleqtruli velis moqmedebiT qaosur moZraobasTan erTad mowes-
rigebuladac daiwyeben moZraobas velis sapirispiro mimarTulebiT. gamtarSi
aRiZvreba eleqtruli deni.
savarjiSo
23
metaluri bmisa da Tavisufali eleqtronebis
animacia:
https://bit.ly/3yMPyCD
metaluri bmisa da Tavisufali eleqtronebis
simulacia:
https://bit.ly/3nNgg8S
teleskola - qimia, X klasi - kovalenturi da
metaluri bma (13:06 -dan saubaria metalebze):
https://bit.ly/3anZwlJ
martivi eleqtruli wredis demonstrireba:
https://bit.ly/3ADM5sy
vici, rom:
mecnieruli kvleva-Zieba
24
• eleqtruli deniT momuSave romeli xelsawyo gamoikvlieT? isaubreT
xelsawyos Sesaxeb.
25
daakvirdiT 26.1 suraTs.
1. ra saxis energias iyenebs 26.1 suraTze gamosaxuli xelsawyoebi?
axseniT, ratom fiqrobT ase?
2. romeli moqmedebiT SeiZleba aRmovaCinoT denis arseboba 26.1 suraTze
gamosaxul xelsawyoebSi?
3. rogor icvleba gamtaris temperatura masSi denis gavlisas? varaudi
ganamtkiceT magaliTebiT.
4. moiyvaneT denis siTburi moqmedebis gamoyenebis magaliTebi yofa-
cxovrebidan, mrewvelobidan da soflis meurneobidan.
5. Tqveni varaudiT, gamoxdili wyali aris Tu ara gamtari?
26
ris naTuras, CamrTvel-amomrTvelisa da sadenebis meSveobiT,
SevadginoT 27.1 suraTze gamosaxuli wredi. ivaraudeT, ainTeba
Tu ara naTura, Tu CamrTvels CavrTavT? CavrToT CamrTveli.
SeecadeT axsnaT SemCneuli movlena.
6. aris Tu ara Tavisufali damuxtuli nawilakebi gamoxdil
wyalSi? pasuxi daasabuTeT.
sur. 27.1
9. ras amCnevT im eleqtrodze, romelic SeerTebulia denis wyaros uary-
ofiT polusTan?
27
moq
romva, mover cxvla, mooq
ro
veba da a. S.) (sur. 28.1). es safa
ri ze
dapirs
icavs koroziisagan.
denis wyaro
eleqtruli velis
moqmedebiT vercxlis
atomebi moZraobs
WurWlisken
iaffasiani rkinis
WurWeli
sur. 28.1
5. airebis
gamomyvani 10.sufTa (99,9%)
spilenZi milebis,
6. Rumeli mavTulebis,
zodebis da sxvaTa
dasamzadeblad
7. wida
28
eleqtrolizis meSveobiT aluminis madnis nadnobisagan Rebuloben sufTa
alumins. swored am xerxis wyalobiT gaxda alumini iafi da erT-erTi Zalian
gavrce
lebuli liToni teqnikasa da yofa-cxovrebaSi.
rogorc viciT, liTonis gamtarSi eleq truli deni aris Tavisufali ele-
qtronebis mimarTuli moZraoba.
romeli damuxtuli nawilakebis moZ raobis mimarTuleba unda Cav
TvaloT
denis mimarTulebad eleqtrul velSi?
10. romeli nawilakebis mimarTuli moZraobaa eleqtruli deni mJavebis,
marilebis, tuteebis wyalxsnarebSi?
vici, rom:
29
denis qimiuri moqmedeba:
https://bit.ly/3bVDM0N
! mecnieruli kvleva-Zieba
miuaxloeT lursmani foladis sagnebs.
miikro lursmanma da foladis sagnebma erTmaneTi? –
mavTulis boloebi miuerTeT mSra l elements. lursmani +
isev miuaxloeT, Semdeg SeaxeT foladis sagnebs. ras amCnevT? sur. 30.2
aswieT lursmani. ahyva lursmans rkinis sagnebi? wredi
gamorTeT. ras amCnevT?
axla mavTulis boloebi or elements miuerTeT ise, rom erTi elementis
uaryofiTi polusi mierTebuli iyos meoris dadebiT polusTan (sur. 30.2) da
cda isev gaimeoreT.
ra gamoiwvia erTi elementis Secvlam ori elementiT?
SemCneuli movlenebidan gamoitaneT daskvna: lursmnisa da foladis sagnebis
urTierTmizidvis unari rogor aris damokidebuli mavTulSi gamaval denze?
30
Catarebuli cdebis safuZvelze, SegviZlia davaskvnaT:
magnituri veli arsebobs yo veli deniani gamtaris, e.i. moZravi muxtis
garSemo.
maSasadame, uZravi mux tis gar Semo arsebobs mxo
lod eleq truli veli.
moZravi muxtis garSemo ki arsebobs rogorc eleqtruli, ise magni turi
veli.
gamtaris garSemo magnituri veli Cndeba maSin, roca masSi deni gadis, amitom
deni unda ganvixi loT, rogorc magnituri velis erT-erTi wyaro. swored
es igulisxmeba gamoT qmebSi: `denis magnituri veli~ an `deniT warmoqmnili
magnituri veli~. denis magnitur moqmedebas daakvirdebiT bmulze:
https://bit.ly/3uA65II
koWas, masSi moTavsebul foladis gularTan erTad, eleqtromagniti
ewodeba. gulari aZlierebs deniani koWas magnitur vels. eleqtromagnitis
damzadeba ojaxur pirobebSic SesaZlebelia (saSinao cdaSi Tqven es ukve
gaakeTeT (sur. 30.1). gaecaniT videorgolebsac: https://bit.ly/3uA65II
https://bit.ly/3NNU9d6)
eleqtromagniti nebismieri avtomobilis,
telefonis, televizoris, TviTmfrinavis,
kosmosuri xomaldis da sxva mravali mowyo-
bilobis aucilebeli nawilia.
32.1 suraTze gamosaxulia didi amwevi
Zalis eleqtromagniti, romelsac iyeneben
qarxnebSi foladis an Tujis nakeTobebis,
maTi burbuSelisa da zodebis gadasatanad.
eleqtromagniti imiT aris mosaxerxebeli,
rom koWaSi gamavali denis regulirebiT
adviladaa SesaZle beli misi magnituri moq-
medebis cvli leba (gaZ
liereba an Sesusteba)
farTo sazRvrebSi. sur. 32.1
erstedis eqsperimenti
https://bit.ly/3OXbodf
denis magnituri moqmedeba
https://bit.ly/3NTwEiP
eleqtromagnitis damzadeba:
https://bit.ly/3uA65II
https://bit.ly/3NNU9d6
vici, rom:
32
koWas, masSi moTavsebul foladis gularTan erTad, eleqtromagniti
ewodeba. gulari aZlierebs deniani koWas magnitur vels.
savarjiSo
mecnieruli kvleva-Zieba
33