µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999 401

杪 541.49

±ÓÑÃÎÇÏ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ Ë ÐÇÍÑÕÑÓÞÇ

ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕË ±ÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ àÎÇÏÇÐÕÑÄ
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ

®ÑÔÍÑÄÔÍËÌ ÅÑÔÖÆÂÓÔÕÄÇÐÐÞÌ ÖÐËÄÇÓÔËÕÇÕ ËÏ. ®.£.­ÑÏÑÐÑÔÑÄÂ, ·ËÏËÚÇÔÍËÌ ×ÂÍÖÎßÕÇÕ

119899 ®ÑÔÍÄÂ, ­ÇÐËÐÔÍËÇ ÅÑÓÞ, ×ÂÍÔ (095)932 ë 8846

³×ÑÓÏÖÎËÓÑÄÂÐÞ ÑÔÐÑÄÐÞÇ ÒÑÎÑÉÇÐËâ ÍÑÐÙÇÒÙËË ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ Ë ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐ ÍÑÏÒÎÇÍÔ

ÒÓÑÃÎÇÏ, ÔÄâÊÂÐÐÞØ Ô ÒÑÎÖÚÇÐËÇÏ Ë ÑÃÇÔÒÇÚÇÐËÇÏ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË ÄÞÔÛËØ ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ×ÑÓÏ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
±ÓÑÂÐÂÎËÊËÓÑÄÂÐ àÏÒËÓËÚÇÔÍËÌ ÏÂÕÇÓËÂÎ, ÍÂÔÂáÜËÌÔâ ÔËÐÕÇÊ ÐÑÄÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ²©¿ Ë d-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ
Ä ÐÇÑÃÞÚÐÑ ÄÞÔÑÍËØ ÔÑÔÕÑâÐËâØ ÑÍËÔÎÇÐËâ. °ÃÔÖÉÆÇРÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ ÆÎâ ÐÇÍÑÕÑÓÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ
ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ, ÓÂÄÐÞØ +9, +10 (ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÆÎâ ËÓËÆËâ Ë ÒÎÂÕËÐÞ Ä ÕÇÕÓÂÑÍÔÑ-ËÑÐÂØ). ¯ÂÏÇÚÇÐÞ ÒÖÕË
ÓÇÂÎËÊÂÙËË ÕÂÍËØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ Ë ÒÑÍÂÊÂÐÑ, ÚÕÑ ÆÎâ ËØ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÐÂËÃÑÎÇÇ ÒÇÓÔÒÇÍÕËÄÐÞÏË ÔËÔÕÇÏÂÏË ÒÓÇÆÔÕÂÄ-
ÎâáÕÔâ ÕÄÇÓÆÞÇ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ ËÎË ÏÂÕÓËÙÞ Ô ÍÂÕËÑÐÂÏË ÜÇÎÑÚÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ. °ÕÏÇÚÇÐÞ ÐÇÍÑÕÑÓÞÇ ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇ-
ÔÍËÇ ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕË, ØÂÓÂÍÕÇÓÐÞÇ ÆÎâ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ Ë ÑÍÔËÆÑÄ ÏÇÕÂÎÎÑÄ, Â ÕÂÍÉÇ ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕß Ä ËÊÏÇÐÇÐËË
àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ d-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
¢ËÃÎËÑÅÓÂ×Ëâ ì 266 ÔÔÞÎÑÍ.

°ÅÎÂÄÎÇÐËÇ
I. £ÄÇÆÇÐËÇ 401
II. ¬ÑÐÙÇÒÙËâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ 402
III. ²ÇÆÍÑÊÇÏÇÎßÐÞÇ àÎÇÏÇÐÕÞ 405
IV. ±ÇÓÇØÑÆÐÞÇ àÎÇÏÇÐÕÞ 407
V. ®ÂÕÓËÚÐÂâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËâ ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ 409
VI. £ÂÎÇÐÕÐÞÇ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ 409
VII. ©ÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕß ËÊÏÇÐÇÐËâ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ 410

ÂÍÕËÐËÆÑÄ Ä ÐËÊÛËØ ÔÑÔÕÑâÐËâØ ÑÍËÔÎÇÐËâ.23 ë 29 ¯ÇÎßÊâ ÐÇ

I. £ÄÇÆÇÐËÇ
±ÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐËâ Ñ ÒÓËÔÖÕÔÕÄËË Ä ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ
àÎÇÏÇÐÕÑÄ Ä ÑÒÓÇÆÇÎÇÐÐÞØ ÔÑÔÕÑâÐËâØ ÑÍËÔÎÇÐËâ (³°)
âÄÎâáÕÔâ ÕÓÂÆËÙËÑÐÐÞÏË. ¯Â àÕÑÌ ÃÂÊÇ, ÐÂÒÓËÏÇÓ,
ÒÑÔÕÓÑÇÐÞ ÂÄÕÑÓËÕÇÕÐÞÇ ÖÚÇÃÐËÍË ÒÑ ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍÑÌ Ë
ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÑÌ ØËÏËË.1, 2 ¥ÑÔÕÂÕÑÚÐÑ ÆÂÄÐÑ ÃÞΠÄÞÆÄË-
ÐÖÕ ÅËÒÑÕÇÊÂ Ñ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ, ÕÇÑÓÇÕË-
ÚÇÔÍËÇ Ë àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÞÇ ÂÔÒÇÍÕÞ ÍÑÕÑÓÑÌ ÑÃÔÖÉÆÂÎËÔß
ÇÜÇ Ä ÐÂÚÂÎÇ 1960-Ø ÅÑÆÑÄ (ÔÏ., ÐÂÒÓËÏÇÓ,3 ë 7). ±ÑÊÆÐÇÇ Í
àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÑÏÖ ÂÔÒÇÍÕÖ ÒÓÑÃÎÇÏÞ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ Ë
ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ³° ÐÇÑÆÐÑÍÓÂÕÐÑ ÄÑÊÄÓÂÜÂÎËÔß Ä ÔÄâÊË Ô
ÑÕÍÓÞÕËÇÏ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÃÎÂÅÑÓÑÆÐÞØ ÅÂÊÑÄ,8 ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÇÏ
ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÄÑÌÔÕÄ ÕÓÂÐÔÂÍÕËÐËÆÑÄ,9, 10 Â ÕÂÍÉÇ ÒÑÎÖÚÇÐËÇÏ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ NpVII, PuVII (ÔÏ.10), AmVII (ÔÏ.11 ë 14), CmVI (ÔÏ.15),
RnVI (ÔÏ.16), Cf V (ÔÏ.17), CmV (ÔÏ.15, 18), AuV (ÔÏ.19), AgV
(ÔÏ.20), EsIV (ÔÏ.18), CuIV (ÔÏ.21), TmIV (ÔÏ.22), ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ Ë
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¥ÑÍÕÑÓ ØËÏËÚÇÔÍËØ ÐÂÖÍ, ÆÑÙÇÐÕ ÍÂ×ÇÆÓÞ ÐÇÑÓÅÂÐË-
ÚÇÔÍÑÌ ØËÏËË ·ËÏËÚÇÔÍÑÅÑ ×ÂÍÖÎßÕÇÕ ®¤µ.
´ÇÎÇ×ÑÐ: (095)939 ë 2252, e-mail: kiselev@coord.chem.msu.ru
°ÃÎÂÔÕß ÐÂÖÚÐÞØ ËÐÕÇÓÇÔÑÄ: ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍÂâ Ë ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÂâ
ØËÏËâ d- Ë f-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ, ÐÇÑÃÞÚÐÑ ÄÞÔÑÍËÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ
ÑÍËÔÎÇÐËâ.
À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ. ¡ÍÂÆÇÏËÍ, ÊÂÄÇÆÖáÜËÌ ÕÑÌ ÉÇ ÍÂ×ÇÆÓÑÌ.
´ÇÎÇ×ÑÐ: (095)939 ë 2074.
°ÃÎÂÔÕß ÐÂÖÚÐÞØ ËÐÕÇÓÇÔÑÄ: ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍÂâ ØËÏËâ Ë ÕÑÐÍÂâ ØËÏË-
ÚÇÔÍÂâ ÕÇØÐÑÎÑÅËâ, ÑÍÔËÆÐÞÇ ÏÂÕÇÓËÂÎÞ.
¥ÂÕ ÒÑÔÕÖÒÎÇÐËâ 1 ÆÇÍÂÃÓâ 1998 Å.
ÖÒÑÏâÐÖÕß Ñà ÑÕÍÓÞÕËâØ ÃÎËÊÑÔÕË ÔÄÑÌÔÕÄ ÕâÉÇÎÞØ ÂÍÕËÐË-
ÆÑÄ Ë ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ,  ÕÂÍÉÇ ÔÒÇÙË×ËÚÐÑÔÕË ÒÓÑâÄÎÇÐËâ ÕÂÍ
ÐÂÊÞÄÂÇÏÑÅÑ ÕÇÕÓÂÆ-à××ÇÍÕÂ Ä ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ ÎÂÐÕÂÐË-
ÆÑÄ,23, 29, 30 Ñ ÒÑÎÖÚÇÐËË FeVIII (ÔÏ.31, 32), ÑÃÐÂÓÖÉÇÐËË CoVI Ä
ÏÂÕÓËÙÇ ×ÇÓÓÂÕ ÙÇÊËâ,33, 34  ÕÂÍÉÇ Ñ ÔÄÑÌÔÕÄÂØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ
å 104 ë 106 ì ÓÇÊÇÓ×ÑÓÆËâ, ÆÖÃÐËâ, ÔËÃÑÓÅËâ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÇÐÐÑ
(ÔÏ.35, 36) Ë Ñ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÆÑÔÕËÉÇÐËâ HgIV (ÔÏ.37, 38).
±ÓÑÃÎÇÏÂ Ä ÒÑÔÎÇÆÐÇÇ ÄÓÇÏâ ÒÓËÑÃÓÇÎÂ ÐÑÄÑÇ ÊÄÖÚÂÐËÇ Ä
ÔÄâÊË Ô ÒÑâÄÎÇÐËÇÏ ÐÇÕÓÂÆËÙËÑÐÐÞØ ÒÓËÇÏÑÄ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË
³°. ±ÑÐËÏÂâ àÕÑ, ÁÙËÏËÓÔÍËÌ 39, 40 Ë ±ÇÓÓË 41 РÑÓËÅËÐÂÎß-
ÐÑÏ ÏÂÕÇÓËÂÎÇ ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÎË ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËá ³° ÒÓË ÍÑÑÓÆË-
ÐÂÙËË. ²ÂÐÇÇ ÐÂÏË ÂÐÂÎËÊËÓÑÄÂÎËÔß ÓÂÊÎËÚÐÞÇ ÂÔÒÇÍÕÞ ÕÑÌ
ÉÇ ÒÓÑÃÎÇÏÞ. £ ÚÂÔÕÐÑÔÕË, ÑÃÔÖÉÆÂÎËÔß ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß ÄÞÔ-
ÛËØ ³° ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ ÄÑ ×ÕÑÓËÆÐÞØ ÔËÔÕÇÏÂØ,29, 42 ÄÎËâÐËÇ
ÄÐÇÛÐÇÔ×ÇÓÐÞØ ÍÂÕËÑÐÑÄ Ð ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ,43 ÔÒÑÔÑÃÞ ÓÇÂÎËÊÂÙËË ÄÞÔÑÍËØ ³° Ä ÓÇÂÍÙËâØ
ÑÍËÔÎËÕÇÎßÐÑÅÑ ×ÕÑÓËÓÑÄÂÐËâ,44 ÏÇÕÑÆÞ ËÆÇÐÕË×ËÍÂÙËË
ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ×ÑÓÏ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ,45  ÕÂÍÉÇ ÐÇÍÑÕÑ-
ÓÞÇ ÄÑÒÓÑÔÞ, ÔÄâÊÂÐÐÞÇ Ô ÍÑÐÙÇÒÙËÇÌ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË,46 Ä ÚÂÔÕ-
ÐÑÔÕË, ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÎÂÔß ÒÓÑÃÎÇÏÂ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ³° Ä
ÕÄÇÓÆÑÌ ×ÂÊÇ 47 Ë ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ÄÞÔÑÍËØ ÄÂÎÇÐÕ-
ÐÞØ ×ÑÓÏ (5 +8) ÐÂËÃÑÎÇÇ ÕâÉÇÎÞØ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ
(Ir, Pt, Au, Hg).48 ³ÒÓÂÄÇÆÎËÄÑÔÕß ÒÑÎÑÉÇÐËÌ ÓÂÃÑÕÞ 48
ÒÑÆÕÄÇÓÉÆÇРÒÓâÏÞÏË ÍÄÂÐÕÑÄÑ-ØËÏËÚÇÔÍËÏË ÓÂÔÚÇÕÂÏË.49
£ ÐÂÔÕÑâÜÇÏ ÑÃÊÑÓÇ ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂáÕÔâ ÐÇÍÑÕÑÓÞÇ ÒÓÑ-
ÃÎÇÏÞ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ³° Ä ÔÄâÊË Ô ÐÑÄÞÏË ÔÄÇÆÇÐËâÏË Ñà ËØ
ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË Ë ÊÂÕÓÂÅËÄÂÇÕÔâ ÄÑÒÓÑÔ Ñ ÒÓÇÆÇÎßÐÞØ ÄÂÎÇÐÕ-
ÐÞØ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕâØ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ. ±ÓË ÒÑÆÑÃÐÑÏ
ÑÃÔÖÉÆÇÐËË ÒÑÎÇÊРÍÑÐÙÇÒÙËâ äÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÔÑÔÕÑâÐËÌ
ÑÍËÔÎÇÐËâã, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÑРÒÓÇÆÑÔÕÂÄÎâÇÕ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎâÏ
402
ËÆÇË Ë ÏÇØÂÐËÊÏÞ, ÒÑÊÄÑÎâáÜËÇ ÐÇ ÕÑÎßÍÑ ÔÕÂÄËÕß àÍÔÒÇÓË-
ÏÇÐÕ, ÐÑ Ë ÑÔÏÞÔÎËÄÂÕß ÇÅÑ ÓÇÊÖÎßÕÂÕÞ. ³×ÑÓÏÖÎËÓÖÇÏ ÇÇ
ÑÔÐÑÄÐÞÇ ÒÑÎÑÉÇÐËâ.
II. ¬ÑÐÙÇÒÙËâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÔÑÔÕÑâÐËÌ
ÑÍËÔÎÇÐËâ
°ÃÞÚÐÑ ÔÚËÕÂÇÕÔâ, ÚÕÑ Ä ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ ÔÑÆÇÓÉÂÕÔâ
ÂÕÑÏÞ àÎÇÏÇÐÕÑÄ Ä ÑÒÓÇÆÇÎÇÐÐÑÏ ³°,  ÔËÎÞ ÓÂÊÎËÚÐÑÌ
ÒÓËÓÑÆÞ ËØ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖáÕ. ·ÂÓÂÍÕÇÓ ØËÏËÚÇÔÍËØ ÒÓÑÙÇÔ-
ÔÑÄ, ÒÓËÄÑÆâÜËØ Í ËÊÏÇÐÇÐËá ³°, ÊÂÄËÔËÕ ÑÕ ÔÄÑÌÔÕÄ
ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖÇÏÑÅÑ ËÑÐÂ Ë ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜÇÅÑ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐ-
ÐÑÅÑ ÑÍÓÖÉÇÐËâ.7, 50, 51 ±ÓË ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËË Ä ÑÃÎÂÔÕË ÔÕÂÃËÎË-
ÊÂÙËË ³° ÑÒÓÇÆÇÎâáÕ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ
ÆÂÐÐÑÅÑ àÎÇÏÇÐÕÂ Ä ÆÂÐÐÑÏ ³° Ë ËØ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß; ÐÂØÑÆâÕ
ÖÔÎÑÄËâ ÔËÐÕÇÊÂ ÕÂÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ, Õ. Ç. ÖÔÕÂÐÂÄÎËÄÂáÕ
ÒÓËÇÏÞ Ë ÏÇÕÑÆÞ ÒÑÎÖÚÇÐËâ ÄÇÜÇÔÕÄÂ Ô ÊÂÓÂÐÇÇ ÊÂÆÂÐÐÞÏ
ÔÄÑÌÔÕÄÑÏ ì ³°; ÄÞâÄÎâáÕ (ÐÂÒÓËÏÇÓ, ×ÇÐÑÏÇÐÑÎÑÅËÚÇÔÍË)
×ÂÍÕÑÓÞ, ÄÎËâáÜËÇ Ð ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËá ³°.
±ÑÐâÕÐÑ, ÚÕÑ ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐËÇ ×ÂÍÕÑÓÑÄ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË
ÐÇÄÑÊÏÑÉÐÑ ÃÇÊ ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐËâ ÄÑÒÓÑÔÂ Ñ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÍÑÑÓ-
ÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ ÒÑÎËàÆÓÑÄ Ë ÍÓËÔÕÂÎÎËÚÇÔÍËØ ×ÂÊ. ³ÕÂÃËÎËÊË-
ÓÖâ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞÇ ÒÑÎËàÆÓÞ, ÏÞ ÕÇÏ ÔÂÏÞÏ ÒÑÄÞÛÂÇÏ
ÒÓÑÚÐÑÔÕß ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËØ ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÄâÊÇÌ Ë ÖÔÕÑÌÚË-
ÄÑÔÕß ³°.52 ë 56
£ ÓÂÏÍÂØ ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÇÏÑÌ ÍÑÐÙÇÒÙËË ÒÓËÐËÏÂÇÕÔâ, ÚÕÑ
ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËâ ³° ÑÊÐÂÚÂÇÕ ÖÄÇÎËÚÇÐËÇ ÄÓÇÏÇÐË ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂ-
ÐËâ ÑÍËÔÎÇÐÐÑÌ (ÄÑÔÔÕÂÐÑÄÎÇÐÐÑÌ) ×ÑÓÏÞ Ä ÆËÐÂÏËÚÇÔÍÑÌ
ÔËÔÕÇÏÇ ÑÍËÔÎËÕÇÎß ë ÄÑÔÔÕÂÐÑÄËÕÇÎß ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá Ô àÕÂÎÑ-
ÐÑÏ. ´ÂÍÂâ ÔËÔÕÇÏÂ ØÂÓÂÍÕÇÓËÊÖÇÕÔâ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐÐÞÏË ÕÇÓÏÑ-
ÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÏË Ë ÍËÐÇÕËÚÇÔÍËÏË ÒÂÓÂÏÇÕÓÂÏË (ÐÂÒÓËÏÇÓ,
ÒÑÕÇÐÙËÂÎÑÏ ¤ËÃÃÔÂ, ÆÂÄÎÇÐËÇÏ ÒÂÓÂ, àÐÇÓÅËÇÌ ÂÍÕËÄÂÙËË,
ÒÑÓâÆÍÑÏ ÓÇÂÍÙËË Ë Õ. Æ.). ¥Îâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ³° ÄÂÓßËÓÖáÕ
àÕË ÒÂÓÂÏÇÕÓÞ ËÎË ÊÂÏÇÐâáÕ ËÏÇáÜÖáÔâ äÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÍÖã
Ë/ËÎË äÍËÐÇÕËÍÖã РÆÓÖÅËÇ, ÃÑÎÇÇ ÃÎÂÅÑÒÓËâÕÐÞÇ ÆÎâ ÖÄÇÎË-
ÚÇÐËâ ÄÓÇÏÇÐË ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ ÑÍËÔÎÇÐÐÑÌ (ÄÑÔÔÕÂÐÑÄÎÇÐÐÑÌ)
×ÑÓÏÞ.
²ÂÔÔÏÑÕÓËÏ ÒÓÇÄÓÂÜÇÐËÇ
PrIII
aq PrIV ÿ
aq + eaq . (1)
¡ÍÄÂ-ËÑÐ PrIV
aqÄ ÄÑÆÐÞØ ÔÓÇÆÂØ ÔÖÜÇÔÕÄÖÇÕ *200 ÐÔ,57, 58
ÒÑ ËÔÕÇÚÇÐËË àÕÑÅÑ ÄÓÇÏÇÐË ÑÐ ÒÓÇÄÓÂÜÂÇÕÔâ Ä ÂÍÄÂ-ËÑÐ PrIII
aq .
±ÓË ÄÄÇÆÇÐËË Ä ÕÂÍÖá ÆËÐÂÏËÚÇÔÍÖá ÔËÔÕÇÏÖ ×ÑÔ×ÑÓÐÑ-
ÄÑÎß×ÓÂÏÑÄÑÌ ÍËÔÎÑÕÞ ÑÃÓÂÊÖÇÕÔâ ÅÇÕÇÓÑÒÑÎËÔÑÇÆËÐÇÐËÇ
PrIV (Ô ËÑÐÑÏ ÄÇÓÑâÕÐÑÅÑ ÔÑÔÕÂÄÂ PrIVW12O5ÿ 59
40 (ÔÏ. )), Â
ÒÓÑÆÑÎÉËÕÇÎßÐÑÔÕß ÉËÊÐË äÑÍËÔÎÇÐÐÑÌã ×ÑÓÏÞ, ÔÑÆÇÓÉÂ-
ÜÇÌ PrIV, ÖÄÇÎËÚËÄÂÇÕÔâ ÆÑ 10 ë 15 ÏËÐ. ªÕÂÍ, ÓÂÊÏÇÜÇÐËÇ
ËÑÐÂ PrIV Ä ËÐÑÏ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÑÏ ÑÍÓÖÉÇÐËË ÔÑÒÓÑÄÑÉÆÂ-
ÇÕÔâ ËÊÏÇÐÇÐËÇÏ ÇÅÑ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË. ®Þ ÐÇ ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÇÏ
ÍËÐÇÕËÚÇÔÍËÇ ÑÔÑÃÇÐÐÑÔÕË ÒÓÑÙÇÔÔÑÄ ÑÍËÔÎÇÐËâ ë ÄÑÔÔÕÂÐÑÄ-
ÎÇÐËâ Ä ÑÕÔÖÕÔÕÄËÇ Ë Ä ÒÓËÔÖÕÔÕÄËË ÅÇÕÇÓÑÒÑÎËÍËÔÎÑÕÞ, ÐÑ
ÒÑÐâÕÐÑ, ÚÕÑ ËÊÏÇÐÇÐËÇ ÃÎËÉÐÇÅÑ ÑÍÓÖÉÇÐËâ ÙÇÐÕÓÂÎßÐÑÅÑ
ËÑÐÂ ÍÑÏÒÎÇÍÔÂ ÔÍÂÊÞÄÂÇÕÔâ ÐÂ ÍËÐÇÕËÚÇÔÍËØ ÒÂÓÂÏÇÕÓÂØ.
µ ÒÓÑÃÎÇÏÞ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ËÏÇáÕÔâ ÆÄÇ ÔÕÑÓÑÐÞ ì ÑÆÐÂ
ÔÄâÊÂРÔÑ ÔÒÑÔÑÃÂÏË ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ËÔÍÑÏÑÅÑ ÔÑÔÕÑâÐËâ ÑÍË-
ÔÎÇÐËâ, Â ÆÓÖÅÂâ ì Ô ÔÑÃÔÕÄÇÐÐÑ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕßá ÒÑÔÎÇÆÐÇÅÑ.
ªÏÇÐÐÑ ÑÃÇÔÒÇÚÇÐËÇ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ³° Ä ÕÇÚÇÐËÇ ÄÓÇÏÇÐË,
ÆÑÔÕÂÕÑÚÐÑÅÑ ÆÎâ ÇÅÑ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ, ËÆÇÐÕË×ËÍÂÙËË Ë ËÔÒÑÎß-
ÊÑÄÂÐËâ ÔÄÑÌÔÕÄ, âÄÎâÇÕÔâ ÍÑÏÒÑÐÇÐÕÑÏ, РÍÑÕÑÓÞÌ ÑÃÓÂ-
ÜÂÇÕÔâ ÒÇÓÄÑÑÚÇÓÇÆÐÑÇ ÄÐËÏÂÐËÇ.
µÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ Í ÓÂÔÒÂÆÖ Ð àÎÇ-
ÏÇÐÕÞ ÑÒÓÇÆÇÎâÇÕÔâ ÑÃÜÇÌ àÐÇÓÅËÇÌ ÔËÔÕÇÏÞ ÎËÅÂÐÆ ë ÙÇÐÕ-
ÓÂÎßÐÞÌ ÂÕÑÏ (¸¡)
P ÔÕÄÇ ÒÓËÏÇÓÂ ÏÑÉÐÑ ÒÓËÄÇÔÕË ÎËÐÇÌÐÑÇ ÖÓÂÄÐÇÐËÇ ÆÎâ ØËÏË-
Etot = Ei + E 0 + E 00 +Ec, (2)
ÅÆÇ ¦i ì àÐÇÓÅËË ÔÄâÊË Ð i-Ì ÏÑÎÇÍÖÎâÓÐÑÌ ÑÓÃËÕÂÎË
ËÊÑÎËÓÑÄÂÐÐÑÅÑ ÍÑÏÒÎÇÍÔÂ, ÑÃÓÂÊÑÄÂÄÛÇÅÑÔâ ÒÓË ÄÊÂËÏÑ-
ÆÇÌÔÕÄËË àÎÇÍÕÓÑÐÐÞØ ÔËÔÕÇÏ ¸¡ Ô ÎËÅÂÐÆÑÏ, ¦ 0 ì àÐÇÓÅËâ
ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË Ê ÔÚÇÕ ÔÐâÕËâ ÄÞÓÑÉÆÇÐËâ, ¦ 00 ì àÐÇÓÅËâ
ÑÕÕÂÎÍËÄÂÐËâ ÎËÅÂÐÆÑÄ, ¦c ì àÐÇÓÅËâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË Ê ÔÚÇÕ
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ
ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐËâ ÆÂÎßÐÇÅÑ ÒÑÓâÆÍ (ÍÓËÔÕÂÎÎËÚÇÔÍÑÌ
ÓÇÛÇÕÍË).51
¡ÐÂÎËÊ ÖÓÂÄÐÇÐËâ (2) ÒÑÍÂÊÞÄÂÇÕ, ÚÕÑ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÑÃÖÔÎÑÄÎÇРÔÑÄÑÍÖÒÐÑÔÕßá ÔÄÑÌÔÕÄ ¸¡ Ë
ÎËÅÂÐÆÐÑÅÑ ÑÍÓÖÉÇÐËâ, Â ÕÂÍÉÇ ÍÓËÔÕÂÎÎËÚÇÔÍÑÌ ÔÕÓÖÍÕÖ-
ÓÑÌ. ¬ ÒÑÆÑÃÐÑÏÖ ÄÞÄÑÆÖ ÒÓËÛÎË ÏÐÑÅËÇ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎË
ÒÓË àÏÒËÓËÚÇÔÍÑÏ ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐËË ÄÑÒÓÑÔ (ÔÏ., ÐÂÒÓËÏÇÓ,4, 5).
¶ÂÍÕÑÓÞ, ÄÎËâáÜËÇ Ð ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß ³°, ÓÂÊÐÑÑÃÓÂÊÐÞ
Ë ÑÃÞÚÐÑ ÆÇÌÔÕÄÖáÕ ÑÆÐÑÄÓÇÏÇÐÐÑ Ë ÒÑ ÒÓËÐÙËÒÖ ÍÑÐÍÖÓÇÐ-
ÙËË.5 £ ÕÑ ÉÇ ÄÓÇÏâ ËØ ÏÑÉÐÑ, ÒÓÂÄÆÂ, ÆÑÔÕÂÕÑÚÐÑ ÖÔÎÑÄÐÑ,
ÓÂÊÆÇÎËÕß ÐÂ ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÇ (ÒÇÓÄÂâ ÅÓÖÒÒÂ) Ë ÍËÐÇÕË-
ÚÇÔÍËÇ (ÄÕÑÓÂâ ÅÓÖÒÒÂ). ¶ÂÍÕÑÓÞ ÒÇÓÄÑÌ ÅÓÖÒÒÞ ÑÒÓÇÆÇÎâáÕ
ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÆÂÐÐÑÅÑ ÎËÅÂÐÆÐÑÅÑ ÑÍÓÖÉÇÐËâ
¸¡ (ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËÇ ÃÎËÉÐÇÅÑ ËÎË ÆÂÎßÐÇÅÑ ÒÑÓâÆÍÂ),  ÄÕÑ-
ÓÑÌ ì ÔÍÂÊÞÄÂáÕÔâ РÔÍÑÓÑÔÕË ×ÑÓÏËÓÑÄÂÐËâ ËÔÍÑÏÑÅÑ
ÑÍÓÖÉÇÐËâ. ³ ÖÚÇÕÑÏ àÕÑÅÑ ÏÑÉÐÑ ÄÞÆÇÎËÕß ÔÎÇÆÖáÜËÇ
ÔÒÑÔÑÃÞ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ³°.
1. ³ÕÂÃËÎËÊÂÙËâ ÒÖÕÇÏ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËË. °ÔÖÜÇÔÕÄÎâÇÕÔâ Ä
ØËÏËÚÇÔÍÑÏ ÒÓÑÙÇÔÔÇ ÊÂ ÔÚÇÕ ÑÓÅÂÐËÊÂÙËË ÃÎËÉÐÇÅÑ ÑÍÓÖÉÇ-
ÐËâ ¸¡ Ä ÍÑÏÒÎÇÍÔÇ, ÃÑÎÇÇ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÅÑ, ÚÇÏ Ä ÔÄÑÃÑÆÐÞØ
ËÑÐÂØ Ä ÅÂÊÇ ËÎË ÔÑÎßÄÂÕËÓÑÄÂÐÐÞØ ËÑÐÂØ Ä ÓÂÔÕÄÑÓÇ; ÒÓË
àÕÑÏ ÒÑÆÃËÓÂáÕ ÎËÅÂÐÆÞ, ÅÇÑÏÇÕÓËá Ë Õ. Æ.7
2. ³ÕÂÃËÎËÊÂÙËâ ÍÓËÔÕÂÎÎËÚÇÔÍÑÌ ÓÇÛÇÕÍÑÌ. °ÔÖÜÇÔÕÄ-
ÎâÇÕÔâ Ê ÔÚÇÕ ÒÑÄÞÛÇÐËâ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÑÌ ÐÂÔÞÜÇÐÐÑÔÕË
¸¡ Ä ÒÓÑÙÇÔÔÇ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÍÓËÔÕÂÎÎÑÄ ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá Ô
ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÑÌ ÐÂÔÞÜÇÐÐÑÔÕßá ËÑÐÑÄ Ä ÅÂÊÇ ËÎË ÓÂÔ-
ÕÄÑÓÇ.7, 47
3. ¬ËÐÇÕËÚÇÔÍÂâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËâ. °ÔÖÜÇÔÕÄÎâÇÕÔâ ÒÓË
ÏËÐËÏËÊÂÙËË ÍËÐÇÕËÚÇÔÍËØ ÒÓÇÒâÕÔÕÄËÌ, ÄÑÊÐËÍÂáÜËØ Ä
ÒÓÑÙÇÔÔÇ ×ÑÓÏËÓÑÄÂÐËâ ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍË ÐÂËÃÑÎÇÇ ÄÞÅÑÆ-
ÐÑÅÑ ÃÎËÉÐÇÅÑ ÑÍÓÖÉÇÐËâ ¸¡.7
±ÓË ÄÞÃÑÓÇ ÍÑÐÍÓÇÕÐÑÅÑ ÔÒÑÔÑÃÂ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÐÇÑÃØÑ-
ÆËÏÑ ÖÚËÕÞÄÂÕß ÔÄÑÌÔÕÄÂ ÓÇÂÅÇÐÕÑÄ Ë ÑÉËÆÂÇÏÞØ ÒÓÑÆÖÍÕÑÄ
ÓÇÂÍÙËË, ÔÑÆÇÓÉÂÜËØ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖÇÏÞÌ ËÑÐ (ÂÕÑÏ). ´ÂÍ,
ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ, Ä ÍÑÕÑÓÞØ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞÌ
ÒÑÎËàÆÓ äÄÞÔÑÍÑÑÍËÔÎÇÐÐÑÅÑ ¸¡ã Ô×ÑÓÏËÓÑÄÂÐ ËÊ ÐÂËÃÑ-
ÎÇÇ ÒÓÑÚÐÞØ, ÕÓÖÆÐÑÑÍËÔÎâáÜËØÔâ Ë ÕÓÖÆÐÑÆÇ×ÑÓÏËÓÖÇÏÞØ
ËÑÐÑÄ F7 Ë O27, ÑÃÞÚÐÑ ÏÂÍÔËÏÂÎßÐÂ. ¿ÕË ÎËÅÂÐÆÞ Ä
ÃÎËÉÐÇÌ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÑÌ Ô×ÇÓÇ ¸¡ ÍÑÏÒÎÇÍÔ âÄÎâáÕÔâ,
ÒÑÉÂÎÖÌ, ÇÆËÐÔÕÄÇÐÐÞÏË, ÒÓËÅÑÆÐÞÏË ÆÎâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË
ÄÞÔÑÍËØ Ë ÄÞÔÛËØ ÐÇÖÔÕÑÌÚËÄÞØ ³°. ±ÑàÕÑÏÖ Ä ÓÂÃÑÕÂØ ÒÑ
ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÐÂËÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍËØ ³° ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂáÕÔâ ÔÑÇÆË-
ÐÇÐËâ Ô ÑÍÔËÆÐÞÏË Ë ×ÕÑÓËÆÐÞÏË ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞÏË ÒÑÎË-
àÆÓÂÏË.
±ÓË ÂÐÂÎËÊÇ ÒÓÑÃÎÇÏ, ÔÄâÊÂÐÐÞØ Ô ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕßá
ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ×ÑÓÏ, ÄÞÆÇÎâáÕ ÒÓâÏÖá Ë ÑÃÓÂÕÐÖá ÊÂÆÂÚË.
©ÂÆÂÚ ÔÚËÕÂÇÕÔâ ÒÓâÏÑÌ, ÇÔÎË ÒÓÑÄÑÆËÕÔâ àÍÔÒÇÓËÏÇÐ-
ÕÂÎßÐÑÇ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËÇ ËÎË ÓÂÔÚÇÕ ×ËÊËÍÑ-ØËÏËÚÇÔÍËØ ØÂÓÂÍÕÇ-
ÓËÔÕËÍ ÔËÔÕÇÏÞ ÑÍËÔÎËÕÇÎß ë ÄÑÔÔÕÂÐÑÄËÕÇÎß, ÐÂÒÓËÏÇÓ
ÓÇÆÑÍÔ-ÒÑÕÇÐÙËÂÎÑÄ. ©ÂÆÂÚ âÄÎâÇÕÔâ ÑÃÓÂÕÐÑÌ, ÍÑÅÆ ÊÂÍÎá-
ÚÇÐËÇ Ñ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ÑÍËÔÎÇÐÐÑÅÑ ÔÑÔÕÑâÐËâ ÆÇÎÂÇÕÔâ ÒÑ
ËÊÏÇÐÇÐËá ËÊÃÓÂÐÐÞØ ÒÂÓÂÏÇÕÓÑÄ (ÔÄÑÌÔÕÄ), ÍÑÕÑÓÞÏ
ÏÑÉÐÑ ÒÑÔÕÂÄËÕß Ä ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄËÇ ³° Ä ÐÇÍÑÕÑÓÞØ ÓâÆÂØ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ.
²ÇÛÇÐËÇ àÕËØ ÊÂÆÂÚ Ä ÒÓËÐÙËÒÇ ÄÑÊÏÑÉÐÑ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÏÇÉÆÖ
àÐÇÓÅÇÕËÚÇÔÍËÏË ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÍÂÏË ËÑÐÑÄ, ÍÑÕÑÓÞÏ ÒÓËÒË-
ÔÞÄÂÇÕÔâ Õ ËÎË ËÐÂâ ÄÂÎÇÐÕÐÂâ ×ÑÓÏÂ, ËÏÇáÕÔâ ÆÑÔÕÂÕÑÚÐÑ
ÒÓÑÔÕÞÇ ÍÑÓÓÇÎâÙËË.
¥ÇÌÔÕÄËÕÇÎßÐÑ, ÍÄÂÐÕÑÄÑ-ÏÇØÂÐËÚÇÔÍËÇ ÒÂÓÂÏÇÕÓÞ, ØÂ-
ÓÂÍÕÇÓËÊÖáÜËÇ ÓÂÔÒÓÇÆÇÎÇÐËÇ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ ÒÎÑÕÐÑÔÕË Ë
ÓÂÔÔÚËÕÞÄÂÇÏÞÇ Ô ÖÚÇÕÑÏ àÎÇÍÕÓÑÔÕÂÕËÚÇÔÍÑÅÑ ÄÊÂËÏÑÆÇÌ-
ÔÕÄËâ ÕÑÎßÍÑ âÆÇÓ Ë àÎÇÍÕÓÑÐÑÄ (Ä ÒÇÓÄÑÏ ÒÑÓâÆÍÇ ÕÇÑÓËË
ÄÑÊÏÖÜÇÐËÌ), ÒÓâÏÑ ÍÑÓÓÇÎËÓÖáÕ Ô ³° àÎÇÏÇÐÕÑÄ. £ ÍÂÚÇ-
ÚÇÔÍËØ ÔÆÄËÅÑÄ Ä ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍËØ ÔÒÇÍÕÓÂØ (ÓËÔ. 1) 32, 60, 61
d = a + bx,
ÅÆÇ d ì ØËÏËÚÇÔÍËÌ ÔÆÄËÅ, Â = 1.834, b = 70.456, Ø ì ³°.
¥ÑÔÕÂÕÑÚÐÑ ÒÓÑÔÕÞÇ ÍÑÓÓÇÎâÙËË ÔÖÜÇÔÕÄÖáÕ ÏÇÉÆÖ
àÐÕÂÎßÒËâÏË ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ ®Haln Ë àÐÕÂÎßÒËÌ-
µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999
d, ÏÏ . Ô71
1.0
0.0
71.0
+1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8 ³°
²ËÔ. 1. ©ÂÄËÔËÏÑÔÕß ØËÏËÚÇÔÍÑÅÑ ÔÆÄËÅ ÑÕÐÑÔËÕÇÎßÐÑ ÐËÕÓÑÒÓÖÔ-
ÔËÆÂ ÐÂÕÓËâ ÆÎâ ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞØ ÉÇÎÇÊÂ ÑÕ ³° ÏÇÕÂÎÎÂ.32, 60, 61
ÐÞÏË ËÐÍÓÇÏÇÐÕÂÏË ËÑÐÑÄ ®n+, ÄÞÚËÔÎÇÐÐÞÏË ÒÑ ÂÆÆËÕËÄ-
ÐÞÏ ÔØÇÏÂÏ.62 µÍÂÊÂÐÐÞÇ ÍÑÓÓÇÎâÙËË ÏÑÅÖÕ ÕÓÂÍÕÑÄÂÕßÔâ Ë
ËÐÞÏ ÑÃÓÂÊÑÏ (ÔÏ., ÐÂÒÓËÏÇÓ,63), ÚÕÑ ÑÃÖÔÎÑÄÎÇÐÑ ÐÇÑÆÐÑ-
ÊÐÂÚÐÑÔÕßá ËÔÒÑÎßÊÖÇÏÞØ ØËÏËÍÂÏË ÒÑÆØÑÆÑÄ, ÕÑÚÐÇÇ,
ÐÇÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕßá ÓÂÔÒÓÑÔÕÓÂÐÇÐËâ ÍÂÉÆÑÅÑ ËÊ ÐËØ ÐÂ ÄÔÇ ÃÇÊ
ËÔÍÎáÚÇÐËâ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ.
±ÓâÏÂâ Ë ÑÃÓÂÕÐÂâ ÊÂÆÂÚË Ä ÑÃÜÇÏ ÔÎÖÚÂÇ ÒÓÑÔÕÑ ÐÇ
ÓÇÛÂáÕÔâ. ¿ÕÑ ÔÄâÊÂÐÑ ÔÑ ÏÐÑÉÇÔÕÄÑÏ ÑÃÔÕÑâÕÇÎßÔÕÄ, ÐÑ
ÅÎÂÄÐÞÏ âÄÎâÇÕÔâ ÕÑ, ÚÕÑ ÎËÛß ÆÎâ ÑÅÓÂÐËÚÇÐÐÑÅÑ ÚËÔÎÂ
àÎÇÏÇÐÕÑÄ (ÑÃÞÚÐÑ Ä ÐËÊÛËØ ³°) ËÊÄÇÔÕÐÞ ÂÍÄÂ-ËÑÐÞ ÕËÒÂ
Mn‡
aq , ÔÖÜÇÔÕÄÖáÜËÇ Ä ÓÂÔÕÄÑÓÇ. ±Ñ ÏÇÓÇ ÖÄÇÎËÚÇÐËâ ÒÑÓâÆ-
ÍÑÄÑÅÑ ÐÑÏÇÓ àÎÇÏÇÐÕ ÄÑÊÓÂÔÕÂÇÕ ÍÑÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕß ÔÄâÊË
M7L, ÖÄÇÎËÚËÄÂÇÕÔâ ÓÑÎß ÓÇÎâÕËÄËÔÕÔÍËØ à××ÇÍÕÑÄ, Ä ÕÑÏ
ÚËÔÎÇ Ë ÔÒËÐ-ÑÓÃËÕÂÎßÐÑÅÑ ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËâ, ÚÕÑ ÔÑÒÓÑÄÑÉ-
ÆÂÇÕÔâ ÖÔËÎÇÐËÇÏ ØÂÓÂÍÕÇÓÐÑÔÕË ËÑÐÑÄ, ÃÑÎÇÇ ÔÎÑÉÐÞØ, ÚÇÏ
ÂÍÄÂ-ËÑÐÞ (ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÂÍÕËÐËÎßÐÞØ 64). ±ÓËÏÇÓÐÑ ÕÑ ÉÇ
ÔÂÏÑÇ ËÏÇÇÕ ÏÇÔÕÑ Ë ÒÓË ÖÄÇÎËÚÇÐËË ³°.
±ÓË ÂÐÂÎËÊÇ ÒÓÑÃÎÇÏ, ÔÄâÊÂÐÐÞØ Ô ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÇÏÑÌ
ÍÑÐÙÇÒÙËÇÌ, ÍÎáÚÇÄÞÏ âÄÎâÇÕÔâ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËÇ ÒÑÐâÕËâ
äÔÑÔÕÑâÐËÇ ÑÍËÔÎÇÐËâã. ¿ÕÑÕ ÄÑÒÓÑÔ, ÒÓâÏÑ ÔÄâÊÂÐÐÞÌ Ô
äÒÓÑÃÎÇÏÑÌ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕËã, ÐÇ ÕÓËÄËÂÎÇÐ. £ ÚÂÔÕÐÑÔÕË, ÆÑ
ÔËØ ÒÑÓ ÂÍÕÖÂÎßРÒÓÑÃÎÇÏ ÄÊÂËÏÑÔÄâÊË ÚËÔÇÎ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔ-
ÕË, à××ÇÍÕËÄÐÞØ ÊÂÓâÆÑÄ Ë ³°, ØÑÕâ ÑРÐÇÑÆÐÑÍÓÂÕÐÑ
ÑÃÔÖÉÆÂÎÂÔß. ¿ÕÑÕ ÂÔÒÇÍÕ ÕÇÑÓËË ÔÕÓÑÇÐËâ ÑÍÂÊÂÎÔâ ÐÂ-
ÔÕÑÎßÍÑ ÒÓÑÕËÄÑÓÇÚËÄÞÏ, ÚÕÑ ÒÓÇÆÎÂÅÂÎÑÔß,65 ÐÇ ÄÆÂÄÂâÔß Ä
ÕÇÓÏËÐÑÎÑÅËÚÇÔÍËÇ ËÊÞÔÍÂÐËâ, ÒÓÑÔÕÑ ÔÚËÕÂÕß ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕß
ÚËÔÎÑÏ, ÔÑØÓÂÐËÕß ÊÂ ÐËÏ ÍÎÂÔÔËÚÇÔÍÑÇ ÔÑÆÇÓÉÂÐËÇ Ë ÐÇ
ÒÞÕÂÕßÔâ ÄÕËÔÐÖÕß Ä ÓÂÏÍË àÕÑÅÑ ÒÑÐâÕËâ ÄÔÇ ÐÑÄÇÌÛËÇ
ÑÕÍÓÞÕËâ Ä ÑÃÎÂÔÕË ØËÏËÚÇÔÍÑÌ ÔÄâÊË, ØÑÕâ ÒÑÊÉÇ (ÔÏ.,
ÐÂÒÓËÏÇÓ,66, 67) ÄÔÇ ÉÇ ÆÇÎÂÎËÔß ÒÑÒÞÕÍË ÄÞÚËÔÎÇÐËâ ÕÂÍËØ
ÚËÔÇÎ. ¯Ç ÑÃÔÖÉÆÂâ àÕË Ë ÆÓÖÅËÇ ÏÇÕÑÆËÍË ÓÂÔÚÇÕÂ, ÊÂÏÇÕËÏ,
ÚÕÑ ÑÐË ÐÇ ÖÐËÄÇÓÔÂÎßÐÞ.
±ÓÑÜÇ ÄÔÇÅÑ ÏÇÓÖ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË ËÎË ³° ÑÒÓÇÆÇÎâÕß ÚËÔ-
ÎÑÏ ÅÓÂÏÏ-àÍÄËÄÂÎÇÐÕÑÄ ÑÍËÔÎËÕÇÎâ ËÎË ÄÑÔÔÕÂÐÑÄËÕÇÎâ,
ÒÓËØÑÆâÜËØÔâ РÑÆËÐ ÅÓÂÏÏ-ÂÕÑÏ ÒÓÑÔÕÑÅÑ ÄÇÜÇÔÕÄÂ
(ÏÇÕÂÎÎÂ, ÏÇÕÂÎÎÑËÆÂ), ÍÑÕÑÓÑÇ ÓÂÔØÑÆÖÇÕÔâ ËÎË ÒÓËÑÃÓÇ-
ÕÂÇÕÔâ ÒÓË ÒÇÓÇÄÇÆÇÐËË ÒÓÑÔÕÑÅÑ ÄÇÜÇÔÕÄÂ Ä ÔÑÇÆËÐÇÐËÇ,
ÎËÃÑ ÐÂÑÃÑÓÑÕ. £ ÍÂÚÇÔÕÄÇ ÔÕÂÐÆÂÓÕÐÑÅÑ ÒÓÑÙÇÔÔÂ ÙÇÎÇÔÑ-
ÑÃÓÂÊÐÑ ÒÓËÐâÕß ÑÆÐÑàÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÞÌ ÒÓÑÙÇÔÔ ÑÍËÔÎÇÐËâ ËÎË
ÄÑÔÔÕÂÐÑÄÎÇÐËâ, ÒÓËÚÇÏ ÐÇÄÂÉÐÑ, ÍÂÍÑÇ ËÊ ËÊÄÇÔÕÐÞØ ÑÆÐÑ-
àÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÞØ ÒÓÇÄÓÂÜÇÐËÌ ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÕß. ±ÑÆÑÃÐÑÇ ÑÒÓÇ-
ÆÇÎÇÐËÇ ÚËÔΠÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË ç âÄÎâÇÕÔâ ÖÆÑÃÐÞÏ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÑÐÑ
ËÏÇÇÕ ËÊÄÇÔÕÐÞÇ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÞÇ ÑÔÐÑÄÂÐËâ Ë ËÐÄÂ-
ÓËÂÐÕÐÑ ÏÑÆÇÎË àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÅÑ ÔÕÓÑÇÐËâ ÄÇÜÇÔÕÄÂ.
ç ¹ËÔΠÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË ÒÓË ÕÂÍÑÏ ÒÑÆØÑÆÇ ÔÑÄÒÂÆÂáÕ Ô ÕÂÍ ÐÂÊÞÄÂÇ-
ÏÞÏË ÔÕÇÒÇÐâÏË ÑÍËÔÎÇÐËâ, ÒÓËÏÇÐÇÐËÇ ÍÑÕÑÓÞØ ÐÇÍÑÓÓÇÍÕÐÑ ËÊ-ÊÂ
ÑÕÔÖÕÔÕÄËâ РÂÕÑÏÂØ àÎÇÍÕÓËÚÇÔÍËØ ÊÂÓâÆÑÄ. ¬ÓËÔÕÂÎÎÑØËÏËÍË
ËÔÒÑÎßÊÖáÕ Ä ÓÂÔÚÇÕÂØ ä×ÑÓÏÂÎßÐÞÇ ÊÂÓâÆÞã РÂÕÑÏÂØ,68, 69 ÑÕÄÇÓ-
ÅÂâ ÓÇÂÎßÐÑÔÕß àÕËØ ÊÂÓâÆÑÄ ÄÄÇÆÇÐËÇÏ ÕÇÓÏËРäà××ÇÍÕËÄÐÞÇ
ÊÂÓâÆÞã. ±ÓÂÄËÎßÐÇÇ ÃÞÎÑ ÃÞ ÅÑÄÑÓËÕß Ñ ÃÂÎÂÐÔÇ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕÇÌ
ËÎË ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ÖÔËÎËÌ (ËÏÇÐÐÑ ÕÂÍÑÌ ÒÑÆØÑÆ ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÐ, ÐÂÒÓË-
ÏÇÓ, Ä ÓÂÃÑÕÇ 70).
403
±ÑÆÚÇÓÍÐÇÏ, ÚÕÑ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËÇ ³° Ä ÄËÆÇ ÒÑÎÑÉËÕÇÎßÐÑÅÑ
ËÎË ÑÕÓËÙÂÕÇÎßÐÑÅÑ ÚËÔΠÐÇ ÑÊÐÂÚÂÇÕ ÐÂÎËÚËâ РÂÕÑÏÇ
ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜÇÅÑ àÎÇÍÕÓËÚÇÔÍÑÅÑ ÊÂÓâÆÂ. °ÒÓÇÆÇÎÇÐËÇ
ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË ÚÇÓÇÊ ÚËÔÎÑ ÅÓÂÏÏ-àÍÄËÄÂÎÇÐÕÑÄ ÒÑÆÓÂÊÖÏÇ-
ÄÂÇÕ ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÇ ÑÕÐÑÛÇÐËâ, ËÊ ÍÑÕÑÓÞØ ÐÂÒÓâÏÖá
ÐÇ ÔÎÇÆÖáÕ ÐË ÒÓÑÔÕÓÂÐÔÕÄÇÐÐÑÇ ÓÂÔÒÑÎÑÉÇÐËÇ ÂÕÑÏÑÄ, ÐË
ÔÄâÊÇÄÞÇ ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÍË (ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËÚÇÔÍË ÐÇ
ÑÒÓÇÆÇÎâÇÏÞÌ ÒÑÓâÆÑÍ ÔÄâÊË). ¤ÓÂÏÏ-àÍÄËÄÂÎÇÐÕ ì ÔÎÑÉ-
ÐÞÌ ÒÂÓÂÏÇÕÓ, ÑØÄÂÕÞÄÂáÜËÌ ÄÔÇ ËÏÇáÜËÇÔâ Ä ÔÑÇÆËÐÇÐËË
ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËâ, Ë ÇÅÑ ÐÇÎßÊâ ÒÓÇÆÔÕÂÄÎâÕß Ä ÄËÆÇ ÊÂÓâÆ ËÎË
ÚËÔΠÔÄâÊÇÌ.
£ÂÎÇÐÕÐÑÔÕß (ËÎË ³°) âÄÎâÇÕÔâ ÍÎÂÔÔË×ËÍÂÙËÑÐÐÞÏ
ÒÑÐâÕËÇÏ, ÚÕÑ ËÔÒÑÎßÊÖÇÕÔâ Ä ÍÓËÔÕÂÎÎÑØËÏËË Ë ÒÓË ÔËÔÕÇ-
ÏÂÕËÊÂÙËË ÖÚÇÃÐÑÅÑ ÏÂÕÇÓËÂÎÂ ÒÑ ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍÑÌ ØËÏËË:
ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÒÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐËâ ¬ÑÔÔÇÎâ ÒÑÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎßÐÑ ÒÓËÏÇ-
ÐâáÕÔâ Ä ÓÂÃÑÕÇ 69 ÆÎâ ÕÇÕÓÂàÆÓËÚÇÔÍËØ ÔËÔÕÇÏ. ³ÑÄÑÍÖÒÐÑ-
ÔÕË ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ àÎÇÏÇÐÕÂ, ÐÂØÑÆâÜÇÅÑÔâ Ä ÑÆÐÑÏ
Ë ÕÑÏ ÉÇ ³°, ÏÑÅÖÕ ÑÕÄÇÚÂÕß ÓÂÊÎËÚÐÞÇ ÓÂÔÒÓÇÆÇÎÇÐËâ
àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ ÒÎÑÕÐÑÔÕË, ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞÇ ÒÑÎËàÆÓÞ Ë
ØÂÓÂÍÕÇÓÞ ÔÄâÊÇÌ. ¿ÕÑ ÐÇ ÖÆËÄËÕÇÎßÐÑ, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÍÑÐÍÓÇÕ-
ÐÞÇ àÎÇÍÕÓÑÐÐÞÇ ÔÄÑÌÔÕÄ ÂÕÑÏÑÄ, Ñ ÍÑÕÑÓÞØ ÏÑÉÐÑ ÔÖÆËÕß
ÒÑ ÆÂÐÐÞÏ ×ËÊËÚÇÔÍËØ ÏÇÕÑÆÑÄ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËâ, âÄÎâáÕÔâ
ÎËÛß ÔÎÇÆÔÕÄËÇÏ ÒÓÑâÄÎÇÐËâ ÕÑÌ ËÎË ËÐÑÌ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË. ¯Ç
ÒÓÑÕËÄÑÓÇÚÂÕ ÒÓËÄÇÆÇÐÐÑÏÖ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËá ÚËÔÎÂ ÄÂÎÇÐÕÐÑ-
ÔÕË ÒÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐËâ 71 Ñ ×ÎÖÍÕÖÂÙËË àÎÇÍÕÓÑÐÐÞØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ,
ÒÓÑÙÇÔÔÂØ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÅÑ ÖÒÑÓâÆÑÚÇÐËâ Ë, ÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎßÐÑ,
ÆÓÑÃÐÞØ ³° ÆÎâ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ: ÄÔÇ àÕÑ ÎËÛß ÔÄÑÌ-
ÔÕÄ àÎÇÏÇÐÕÂ, ÐÂØÑÆâÜÇÅÑÔâ Ä ÆÂÐÐÑÏ ³° ËÎË ËÏÇáÜÇÅÑ
ÆÂÐÐÖá ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕß, ÍÑÕÑÓÞÇ ÐÇÑÃØÑÆËÏÑ ÔÒÇÙËÂÎßÐÑ ËÊÖ-
ÚÂÕß Ë ÔËÔÕÇÏÂÕËÊËÓÑÄÂÕß.
¯ÇÍÑÕÑÓÑÇ ÑÃÑÔÐÑÄÂÐËÇ ËÊÎÑÉÇÐÐÑÏÖ ÒÑÆØÑÆÖ Í ÑÒÓÇÆÇ-
ÎÇÐËá ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË ÆÂáÕ ÓÇÊÖÎßÕÂÕÞ ÓÂÔÚÇÕÑÄ àÐÕÂÎßÒËÌ
ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ Ë ÑÍÔËÆÑÄ ÒÑ ÂÆÆË-
ÕËÄÐÞÏ ÔØÇÏÂÏ.62, 72 ë 75
²ÂÔÚÇÕ àÐÕÂÎßÒËÌ (àÐÇÓÅËÌ) ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ
Ë ÑÍÔËÆÑÄ ÃÂÊËÓÖÇÕÔâ ÐÂ ÍÎÂÔÔËÚÇÔÍÑÌ ÕÇÑÓËË ÔÕÓÑÇÐËâ,
ÍÑÐÙÇÒÕÖÂÎßÐÑ ÖÕÑÚÐÇÐÐÑÌ Ä ÓÂÃÑÕÂØ 76, 77. £ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄËË Ô
ËÊÄÇÔÕÐÞÏ ÒÓËÃÎËÉÇÐËÇÏ àÕÑÌ ÕÇÑÓËË, ÏÂÍÓÑØÂÓÂÍÕÇÓËÔ-
ÕËÍÂ, ÐÂÒÓËÏÇÓ ÄÐÖÕÓÇÐÐââ àÐÇÓÅËâ, ÏÑÉÇÕ ÃÞÕß ÒÓÇÆÔÕÂÄ-
ÎÇÐÂ Ä ÄËÆÇ ÔÖÏÏÞ ËÐÍÓÇÏÇÐÕÑÄ (¦j), ØÂÓÂÍÕÇÓËÊÖáÜËØ
ÄÍÎÂÆÞ ÕÂÍ ÐÂÊÞÄÂÇÏÞØ à××ÇÍÕËÄÐÞØ ÂÕÑÏÑÄ j Ô ÚËÔÎÑÏ
ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË (n), j (n)
P
DU = Ej n† . (3)
±ÓËÏÇÐÇÐËÇ ÆÂÐÐÑÅÑ ÖÓÂÄÐÇÐËâ Í ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËÏ ÑÃÝÇÍ-
ÕÂÏ ÑÅÓÂÐËÚÇÐÑ. ¥ÂÉÇ ÆÎâ, ÍÂÊÂÎÑÔß ÃÞ, ÐÂËÃÑÎÇÇ ÒÓÑÔÕÑÅÑ
ÔÎÖÚÂâ ì ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÓÂÊÎËÚÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ Ô ÑÆËÐÂÍÑÄÑÌ
ÔÕÇØËÑÏÇÕÓËÇÌ ì ÐÂÒÓâÏÖá ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÕß ÖÓÂÄÐÇÐËÇ (3)
ÐÇÄÑÊÏÑÉÐÑ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÒÓËØÑÆËÕÔâ ÓÇÛÂÕß ÔËÔÕÇÏÖ ËÊ k ÖÓÂÄ-
ÐÇÐËÌ ÕËÒÂ
DUAxBy = x EA n† + y EB (EA = F(n), EB = const) (4)
Ô k + 1 ÐÇËÊÄÇÔÕÐÞÏË. ¹ÕÑÃÞ ÐÂÌÕË ÓÇÛÇÐËÇ, ÐÇÆÑÔÕÂÇÕ
ÑÆÐÑÅÑ ÖÓÂÄÐÇÐËâ. ¯ÂÏ ÖÆÂÎÑÔß ÐÂÌÕË ÖÓÂÄÐÇÐËÇ
ÔÄâÊË.62, 73, 78 °ÐÑ ÒÓÇÆÔÕÂÄÎâÇÕ ÔÑÃÑÌ àÏÒËÓËÚÇÔÍÖá ÍÑÓÓÇ-
ÎâÙËá àÐÕÂÎßÒËÌ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ MXn Ô àÐÕÂÎßÒËÇÌ
ÄËÆÂ
P
Ii
¯M n† : DH ,
I1 s M
ÅÆÇ Ii ì ÒÑÕÇÐÙËÂÎÞ ÔÕÖÒÇÐÚÂÕÑÌ ËÑÐËÊÂÙËË, Â DsHM ì
àÐÕÂÎßÒËâ ÔÖÃÎËÏÂÙËË ÏÇÕÂÎÎÂ.
µÓÂÄÐÇÐËÇ ËÏÇÇÕ ×ÑÓÏÖ ÔÎÇÆÖáÜÇÅÑ ÂÆÆËÕËÄÐÑÅÑ ÚÇÕÞ-
ÓÇØÚÎÇÐÂ:
Df ¯MXn = HM n† + nHX + nHM n† ÿX + yHXÿX , (5)
ÅÆÇ HM n† ì àÐÕÂÎßÒËâ, ÑÕÄÇÚÂáÜÂâ ÄÍÎÂÆÖ ¸¡, HX , HM n† ÿX ,
HXÿX ì àÐÕÂÎßÒËË, ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËÇ ÄÍÎÂÆÂÏ ÎËÅÂÐÆ ·, Â
ÕÂÍÉÇ ÔÄâÊÇÌ ®(n)7· Ë ·7·. ¥Îâ ÒÓËÏÇӠРÓËÔ. 2 Ë Ä
404 À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ

DfHMHal (ÅÂÊ), ÍÍÂÎ . ÏÑÎß71 ´ÂÃÎËÙ 1. ¬Ñà××ËÙËÇÐÕÞ ÎËÐÇÌÐÑÌ ÊÂÄËÔËÏÑÔÕË DfH8 = A + BHM n†
1 2 ÆÎâ ÅÂÊÑÑÃÓÂÊÐÞØ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ ÏÇÕÂÎÎÑÄ.

80 W ¤ÂÎÑ- ®ÇÕÂÎÎ A B
Ta ÅÇÐËÆ

Zr MF Na, K, Rb, Cs, Ag, Tl 7112.7 1.636

40 Li, Be, Al, Sc, Ti, V, Ga, Zr, Ta, La ë Lu 7117.4 0.970
V
Ca, Sr, Ba, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, In 7126.3 1.479
Ti Zn, Cd, Hg, Sn, Pb, Zr, Hf, Y 726.0 0
La Zr MF2 Mg, Ba, Ra, Zn, Cd, Hg, Yb 115.0 71.930
0 V
Be Sc Be, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Ga, Mo, Tc, Ru, 7193.6 0.328
Al Rh, Pd, Ag, In, Sn, Ta, W, Re, Os, Ir, Pt
Ga Ti Sn, Pb, Zr, Hf 789.9 70.0999
La
740 Sc Sr, Sc, La ë Lu 7217.9 0.252
Li Al Be Cu, Zn, Pb, Ru, Rh, Pd, Os, Ir, Pt 7141.8 0.252
Ga Al, Ti, V, Ga, Y, Nb, Mo, Tc, La, Ta, W 7340.1 0.486
MF3 Al, Ga, In, Tl, Mn 744.1 70.280
780 Li Al, Ti, Zr 7345.5 0.0841
Sc, Y, La ë Lu 7302.7 0
MCl Na, K, Rb, Cs, Ag, Tl, Mg, Ca, Sr, Ba 787.1 1.636
0 100 ¯M(1), ÍÍÂÎ . ÏÑÎß71 Li, Al, Be, Sc, Ti, V, Ga, Zr, Ta, La ë Lu 784.9 0.970
Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, In, Sn 7100.3 1.479
²ËÔ. 2. ©ÂÄËÔËÏÑÔÕß àÐÕÂÎßÒËË ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÅÂÊÑÑÃÓÂÊÐÞØ ÏÑÐÑÅÂ- Zn, Cd, Hg, Sn, Pb, Zr, Hf, Y 5.0 0
ÎÑÅÇÐËÆÑÄ ÑÕ ÒÂÓÙËÂÎßÐÑÌ àÐÕÂÎßÒËË ÄËÆ HM(1); MCl2 Mg, Ba, Ra, Zn, Cd, Yb 105.1 71.930
1 ì ØÎÑÓËÆÞ; 2 ì ×ÕÑÓËÆÞ. Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Mo, Tc, Ru, Rh, 7129.5 0.328
Pd, Ag, In, Re, Os, Ir, Pt, Au, Tm
Sn, Pb, Hf, Hg 726.0 70.0999
ÕÂÃÎ. 1 ÒÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐÞ ÐÇÍÑÕÑÓÞÇ ÊÂÄËÔËÏÑÔÕË àÐÕÂÎßÒËÌ Be, Al, Sc, Ti, V, Ga, Y, Ca, Sr, Ba, Zr, Nb, 7144.4 0.252
ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ØÎÑÓËÆÑÄ Ë ×ÕÑÓËÆÑÄ ÑÕ ÒÇÓÄÑÅÑ ÚÎÇÐÂ ÖÓÂÄ- Mo, Tc, Ru, Ag, La, Hf, Ta, W, Re, Ce ë Lu
ÐÇÐËâ (5) Cu, Zn, Rh, Pd, Os, Ir, Pt, Pb 777.3 0.252
DfH8 = A + BHM n† . MCl3 Al, Ga, In, Tl 57.8 70.280
Cr, Mn, Fe, Ir 7233.6 0.239
¡ÐÂÎÑÅËÚÐÂâ ÍÂÓÕËРÐÂÃÎáÆÂÇÕÔâ Ë ÆÎâ ÆÓÖÅËØ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ Sc, Y, La ë Lu 7170.2 0
Ë ÑÍÔËÆÑÄ.
¯Â ÕÂÍËØ ÎËÐÇÌÐÞØ ÊÂÄËÔËÏÑÔÕâØ ÏÑÉÐÑ ÄÞÆÇÎËÕß ÕÂÍ ±ÓËÏÇÚÂÐËÇ. ±ÑÎÖÉËÓÐÞÏ ÛÓË×ÕÑÏ ÄÞÆÇÎÇÐÞ ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÚÐÞÇ
ÐÂÊÞÄÂÇÏÞÇ ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÚÐÞÇ ÐÂÃÑÓÞ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ: ÆÎâ ÅÓÖÒÒÞ, Õ. Ç. ÐÂÃÑÓÞ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËØ ÄÇÓÕË-
ÏÑÐÑÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÚÐÞ àÎÇÏÇÐÕÞ ÒÇÓÄÑÌ ÍÂÎßÐÞØ ÅÓÖÒÒ ÍÑÓÑÕÍÑÅÑ ÄÂÓËÂÐÕ ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ.
ÅÓÖÒÒÞ ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ (ÔÏ. ÓËÔ. 2), ÆÎâ ÆËÅÂÎÑÅÇÐË-
ÆÑÄ ì àÎÇÏÇÐÕÞ ÄÕÑÓÑÌ ÅÓÖÒÒÞ Ë Õ. Æ. ªÐÞÏË ÔÎÑÄÂÏË,
ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÚÐÞÇ ÐÂÃÑÓÞ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ àÎÇÏÇÐÕÑÄ i-Ì ÄÂÎÇÐÕ- ¥Îâ ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐËâ ³° ËÔÒÑÎßÊÖáÕ ÒÓâÏÞÇ (ØËÏËÚÇÔÍËÇ) Ë
ÐÑÔÕË ÔÑÒÑÔÕÂÄËÏÞ Ô ÒÇÓÇÚÐÇÏ àÎÇÏÇÐÕÑÄ Ä ÄÇÓÕËÍÂÎßÐÞØ ÍÑÔÄÇÐÐÞÇ (×ËÊËÚÇÔÍËÇ) ÏÇÕÑÆÞ. £ ÓÂÃÑÕÇ 45 Í ØËÏËÚÇÔÍËÏ
ÅÓÖÒÒÂØ ÍÑÓÑÕÍÑÅÑ ÄÂÓËÂÐÕ ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ. ÑÕÐÇÔÇÐÞ ÑÍÔËÆËÏÇÕÓËÚÇÔÍËÇ Ë àÎÇÍÕÓÑØËÏËÚÇÔÍËÇ ÔÒÑÔÑÃÞ.
ªÏÇâ Ä ÄËÆÖ ÂÆÆËÕËÄÐÑÇ ÖÓÂÄÐÇÐËÇ (5) Ë ÎËÐÇÌÐÞÌ ØÑÆ £ÇÔßÏ ÒÑÒÖÎâÓÐÞ ÔÒÑÔÑÃÞ ÂÐÂÎËÊÂ, ÑÔÐÑÄÂÐÐÞÇ Ð ÑÆÐÑ-
ÊÂÄËÔËÏÑÔÕÇÌ àÐÕÂÎßÒËÌ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÅÂÊÑÑÃÓÂÊÐÞØ ÅÂÎÑÅÇ- àÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÞØ ÒÇÓÇØÑÆÂØ ÕËÒ I7 ? (1/2) I2, CeIII ? CeIV, Â
ÐËÆÑÄ ÑÕ àÐÕÂÎßÒËÌ HM n† , ÏÑÉÐÑ ÊÂÍÎáÚËÕß, ÚÕÑ ÅÓÖÒÒË- ÕÂÍÉÇ Ð ÒÓÑÙÇÔÔÂØ, ÑÒËÔÞÄÂÇÏÞØ ËÊÄÇÔÕÐÞÏ ÚËÔÎÑÏ àÍÄËÄÂ-
ÓÑÄÍ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÑÒÓÇÆÇÎâÇÕÔâ ÂÓÅÖÏÇÐÕÑÏ,  ØÂÓÂÍÕÇÓ ÎÇÐÕÑÄ (ÕËÒ MnOÿ II 2ÿ III
4 ? Mn , Cr2O7 ? Cr ). ªÊ ÒÇÓÇÚËÔ-
ËÊÏÇÐÇÐËâ ×ÖÐÍÙËË ì ÑÔÕÂÎßÐÞÏË ÚÎÇÐÂÏË ÔÖÏÏÞ (5). ÎÇÐÐÞØ ÐÂËÃÑÎÇÇ ÓÂÔÒÓÑÔÕÓÂÐÇÐÞ ËÑÆÑÏÇÕÓËÚÇÔÍËÇ
³ÑÑÕÐÑÛÇÐËÇ àÐÕÂÎßÒËÌÐÞØ ËÐÍÓÇÏÇÐÕÑÄ ÕÂÍÑÄÑ, ÚÕÑ ÏÇÕÑÆËÍË Ä ÔÄâÊË Ô ËØ ÒÓÑÔÕÑÕÑÌ, ÆÑÔÕÖÒÐÑÔÕßá Ë ÖÐËÄÇÓ-
ÐÂËÃÑÎßÛËÇ ÊÐÂÚÇÐËâ ËÏÇáÕ ÒÇÓÄÞÇ ÚÎÇÐÞ ÔÖÏÏÞ (5). ¿ÕÑ ÔÂÎßÐÑÔÕßá.
ÒÑÊÄÑÎâÇÕ ÄÞÔÕÓÑËÕß ËÇÓÂÓØËá, ÍÑÕÑÓÂâ ÑÒÓÇÆÇÎâÇÕ àÐÇÓÅÇ- ¯ÂÒÓËÏÇÓ, Ä ÓÂÃÑÕÂØ 79, 80 ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐÑ ÒÓËÏÇÐÇÐËÇ ËÑÆÑ-
ÕËÍÖ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ Ë ÃÂÊËÓÖÇÕÔâ ÐÂ ÍÎÂÔÔËÚÇÔÍÑÌ ÕÇÑÓËË ÔÕÓÑÇ- ÏÇÕÓËÚÇÔÍÑÅÑ ÂÐÂÎËÊÂ ÒÑ ÑÕÐÑÛÇÐËá Í ×ÕÑÓËÆÂÏ-ÑÍËÔÎËÕÇ-
ÐËâ.76, 77 ÎâÏ, ÄÍÎáÚÂáÜËÏ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ d- Ë f-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ,
¿Õ ÕÇÑÓËâ ÒÓÇÆÒÑÎÂÅÂÇÕ ÒÓËÏÇÐÇÐËÇ ÏÑÆÇÎË ÒÑÒÂÓÐÞØ Ë ÔÑÇÆËÐÇÐËâÏ ÒÎÂÕËÐÞ. µÆÂÎÑÔß ÒÓÑÂÐÂÎËÊËÓÑÄÂÕß ×ÕÑ-
ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËÌ. ¬ÂÉÆÑÏÖ ËÊ ÐËØ ÏÑÉÐÑ ÒÑÔÕÂÄËÕß Ä ÔÑÑÕ- ÓËÆÞ LnIV, CuII, CuIII, AgII, AgIII, AgV, AuV, NiIII, NiIV, MnIII,
ÄÇÕÔÕÄËÇ (ÒÓÑÙÇÆÖÓ ÑÒËÔÂÐÂ Ä ÏÑÐÑÅÓÂ×ËË 76) àÐÇÓÅÇÕËÚÇÔ- MnIV, CoIII, FeIII, FeIV, ClIII, BrIII, BrV, XeII, XeIV, XeVI Ë Õ. Æ.
ÍËÌ ËÐÍÓÇÏÇÐÕ. ©ÐÂÚÇÐËâ ËÐÍÓÇÏÇÐÕÑÄ ÊÂÄËÔâÕ ÑÕ ÔÎÇÆÖáÜËØ ªÑÆÑÏÇÕÓËÚÇÔÍËÏ ÏÇÕÑÆÑÏ ÒÑÎßÊÑÄÂÎËÔß ÒÓË ÂÐÂÎËÊÇ
ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÍ: ØËÏËÚÇÔÍÑÌ ËÐÆËÄËÆÖÂÎßÐÑÔÕË, ÓÑÆÂ, ÕËÒÂ, ÜÇÎÑÚÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞØ ÉÇÎÇÊÂ Ä ÄÞÔÛËØ ³°
ÄËÆÂ, ÓÂÊÐÑÄËÆÐÑÔÕË. £ ÙÇÎÑÏ àÕË ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÍË ÔÑÔÕÂÄ- (FeIV, FeVI, FeVIII),81 ÒÓËÚÇÏ ÑÒÓÇÆÇÎâÎË ÐÇ ÕÑÎßÍÑ ³°
ÎâáÕ ÐÇÍÑÇ äÆÇÓÇÄÑã ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ. ±ÇÓÄÂâ ØÂÓÂÍÕÇ- ÉÇÎÇÊÂ, ÐÑ Ë ÍÑÐÙÇÐÕÓÂÙËá ÏÇÕÂÎÎÂ Ä ÓÂÔÕÄÑÓÇ.
ÓËÔÕËÍ ÑÒÓÇÆÇÎâÇÕÔâ ÒÑÎÑÉÇÐËÇÏ àÎÇÏÇÐÕÂ Ä ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ¬ÎáÚÇÄÞÏ ÆÎâ ÑÍÔËÆËÏÇÕÓËÚÇÔÍËØ, Ä ÚÂÔÕÐÑÔÕË ËÑÆÑÏÇÕ-
ÔËÔÕÇÏÇ, ÄÕÑÓÂâ ÔÄâÊÂÐÂ Ô ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕßá, ÕÓÇÕßâ ì Ô ÅÇÑÏÇÕ- ÓËÚÇÔÍËØ, ÏÇÕÑÆËÍ âÄÎâÇÕÔâ ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐËÇ ÍÑÐÇÚÐÑÅÑ ÔÑÔÕÑâ-
ÓËÇÌ ÃÎËÉÐÇÅÑ ÑÍÓÖÉÇÐËâ ¸¡,  ÆÄÇ ÒÑÔÎÇÆÐËÇ ÑÕÓÂÉÂáÕ ÐËâ ÒÑÔÎÇ ÕËÕÓÑÄÂÐËâ. ´ÂÍ, àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÞ Ô ÔÑÇÆËÐÇÐËâÏË
ÃÑÎÇÇ ÕÑÐÍËÇ ÆÇÕÂÎË ÔÕÓÑÇÐËâ, ÐÂÒÓËÏÇÓ ÅÇÑÏÇÕÓËÚÇÔÍÖá ËÎË ÒÎÂÕËÐÞ ÒÑÍÂÊÂÎË,80 ÚÕÑ ÒÓË ÕËÕÓÑÄÂÐËË ËÑÆËÆÐÞØ ÍÑÏÒÎÇÍ-
ÑÒÕËÚÇÔÍÖá ËÊÑÏÇÓËá. ÔÑÄ ÍÑÐÇÚÐÞÏ âÄÎâÇÕÔâ ÔÑÔÕÑâÐËÇ Pt+2.3, ÚÕÑ ÐÇ ÏÇÛÂÇÕ
±ÂÓÂÏÇÕÓÖ HM n† ÏÑÉÐÑ ÒÓËÒËÔÂÕß ØÂÓÂÍÕÇÓËÔÕËÍË ÓÑÆ ÂÐÂÎËÊÖ.
(ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË), ÍÑÕÑÓÞÇ, Ä ÚÂÔÕÐÑÔÕË, ÑÒÓÇÆÇÎâáÕ ÅÓÖÒÒË- ±ÑÉÂÎÖÌ, ÑÔÐÑÄÐÑÌ ÐÇÆÑÔÕÂÕÑÍ ÑÍÔËÆËÏÇÕÓËÚÇÔÍËØ ÏÇÕÑ-
ÓÑÄÍÖ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ (ËÎË ÑÍÔËÆÑÄ) РÊÂÄËÔËÏÑÔÕâØ, ÂÐÂÎÑÅËÚ- ÆËÍ ì ÑÕÔÖÕÔÕÄËÇ ÔÇÎÇÍÕËÄÐÑÔÕË. ¿ÕÑ ÑÃÖÔÎÑÄÎËÄÂÇÕ ÐÇÑÃ-
ÐÞØ ËÊÑÃÓÂÉÇÐÐÞÏ Ð ÓËÔ. 2. ³ÎÇÆÔÕÄËÇÏ àÕÑÅÑ âÄÎâÇÕÔâ ØÑÆËÏÑÔÕß ÒÓÑÄÇÆÇÐËâ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÌ ÒÑ ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐËá
ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËÇ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË ÚÇÓÇÊ ÅÓÂÏÏ-àÍÄËÄÂÎÇÐÕÞ, Õ. Ç. ÒÓËÚËÐÞ ÓÇÆÑÍÔ-ÒÓÇÄÓÂÜÇÐËÌ. ¯ÂÒÓËÏÇÓ, Ä ÔÎÖÚÂÇ ÂÐÂÎËÊÂ
ÚÇÓÇÊ ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÇ ÑÕÐÑÛÇÐËâ. ÜÇÎÑÚÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ ÉÇÎÇÊÂ Ä ÄÞÔÛËØ ³° ÆÑÒÑÎÐËÕÇÎßÐÑÇ
µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999
ËÊÖÚÇÐËÇ ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ ÏÇÕÑÆÑÏ ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍÑÌ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑ-
ÒËË ÒÑÍÂÊÂÎÑ, ÚÕÑ ÆÂÐÐÞÇ ËÑÆÑÏÇÕÓËÚÇÔÍÑÅÑ ÂÐÂÎËÊÂ ÑÕÐÑ-
ÔâÕÔâ ËÏÇÐÐÑ Í ÄÂÎÇÐÕÐÞÏ ÒÇÓÇØÑÆÂÏ ÉÇÎÇÊÂ.81
±ÓËÏÇÓÐÑ ÕÑ ÉÇ ÏÑÉÐÑ ÔÍÂÊÂÕß Ë Ñà àÎÇÍÕÓÑØËÏËÚÇÔÍËØ
ÔÒÑÔÑÃÂØ ì ÒÑÎâÓÑÅÓÂ×ËÚÇÔÍÑÏ Ë ÍÖÎÑÐÑÏÇÕÓËÚÇÔÍÑÏ.
¸ËÍÎËÚÇÔÍÂâ ÄÑÎßÕÂÏÒÇÓÑÏÇÕÓËâ (¸£¡) Ä ÍÑÏÃËÐÂÙËË Ô
ÍÖÎÑÐÑÏÇÕÓËÇÌ ì ÖÆÑÃÐÞÌ ÔÒÑÔÑÃ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËâ ÚËÔÎÂ
ÅÓÂÏÏ-àÍÄËÄÂÎÇÐÕÑÄ Ä ÍÑÏÒÎÇÍÔÂØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ.82 ¯ÂÒÓËÏÇÓ,
Р¸£¡-ÍÓËÄÞØ ÄÑÔÔÕÂÐÑÄÎÇÐËâ àÎÇÍÕÓÑØËÏËÚÇÔÍË ÑÍËÔÎÇÐ-
ÐÞØ ÅËÆÓÑÍÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ IrIV ËÏÇáÕÔâ ÆÄÇ ÑÃÓÂÕËÏÞÇ ÑÆÐÑ-
àÎÇÍÕÓÑÐÐÞÇ ÄÑÎÐÞ, ÑÕÄÇÚÂáÜËÇ ÒÇÓÇØÑÆÂÏ IrVI ? IrV ? IrIV
(ÔÏ.83, 84). ¿ÎÇÍÕÓÑØËÏËÚÇÔÍËÇ ÔÒÑÔÑÃÞ ÏÑÉÐÑ ÒÓËÏÇÐâÕß ÐÇ
ÕÑÎßÍÑ Í ÓÂÔÕÄÑÓÂÏ, ÐÑ Ë Í ÓÂÔÒÎÂÄÂÏ. ¯ÂÒÓËÏÇÓ, ÒÑÆÑÃÐÞÇ
ÏÇÕÑÆËÍË ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÎËÔß 85 ÆÎâ ÄÞâÔÐÇÐËâ ÒÓËÓÑÆÞ ÒÓÑÙÇÔ-
ÔÑÄ Ä ÔÑÎÇÄÞØ ÓÂÔÒÎÂÄÂØ, Â ÕÂÍÉÇ ÆÎâ ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐËâ ÖÔÎÑÄËÌ
ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË Ä ÐËØ ÄÞÔÛËØ ³° ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
·ËÏËÚÇÔÍËÇ ÏÇÕÑÆÞ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËâ ³° à××ÇÍÕËÄÐÞ ÕÑÎßÍÑ
ÒÓË ÖÔÎÑÄËË ÒÓËÄÎÇÚÇÐËâ ×ËÊËÚÇÔÍËØ ÏÇÕÑÆÑÄ. ¹ÂÜÇ ÄÔÇÅÑ
ÒÓËÏÇÐâáÕ ÏÂÅÐÇÕÑØËÏËá, ¿±², àÎÇÍÕÓÑÐÐÖá, ÏÇÔÔÃÂÖ-
àÓÑÄÔÍÖá, ÓÇÐÕÅÇÐÑÄÔÍÖá, ÓÇÐÕÅÇÐÑàÎÇÍÕÓÑÐÐÖá ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑ-
ÒËá, ÓÇÐÕÅÇÐÑÔÕÓÖÍÕÖÓÐÞÌ ÂÐÂÎËÊ Ë ÏÇÕÑÆÞ ÍÑÎÇÃÂÕÇÎßÐÑÌ
ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËË.45 ¥Îâ ÑÕÄÇՠРÄÑÒÓÑÔ Ñ ³° àÎÇÏÇÐÕÂ
ÐÇÑÃØÑÆËÏÑ, ÚÕÑÃÞ ÃÞÎË ËÊÄÇÔÕÐÞ, ÄÑ-ÒÇÓÄÞØ, ÍÑÓÓÇÎâÙËË
ÏÇÉÆÖ ³° Ë ÐÂÃÎáÆÂÇÏÞÏ ÒÂÓÂÏÇÕÓÑÏ Ë, ÄÑ-ÄÕÑÓÞØ, ÒÓË-
ÚËÐÞ ËÔÍÂÉÇÐËâ àÕËØ ÍÑÓÓÇÎâÙËÌ, ÇÔÎË ÑÕÍÎÑÐÇÐËâ ÑÕ ÕÂÍÑ-
ÄÞØ ËÏÇáÕ ÏÇÔÕÑ ËÎË ÑÉËÆÂáÕÔâ. ¯ÂÒÓËÏÇÓ, ÆÎâ
ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ ÚËÔÎÑ ÄÐÇÛÐËØ àÎÇÍÕÓÑÐÑÄ, ËÊÝâÕÞØ
ËÊ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ ÍÑÐ×ËÅÖÓÂÙËË ÔÄÑÃÑÆÐÑÅÑ ÂÕÑÏÂ, ÚÂÔÕÑ
ÑÕÄÇÚÂÇÕ ³° àÕÑÅÑ àÎÇÏÇÐÕÂ. ¬ÓÑÏÇ ÕÑÅÑ, ÚËÔÎÑ ÅÓÂÏÏ-
àÍÄËÄÂÎÇÐÕÑÄ ÑÍËÔÎËÕÇÎâ (ÄÑÔÔÕÂÐÑÄËÕÇÎâ), ÊÂÕÓÂÚÇÐÐÞØ Ä
ÑÍÔËÆËÏÇÕÓËÚÇÔÍÑÏ ÕËÕÓÑÄÂÐËË, ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖÇÕ ÚËÔÎÖ d-
(ËÎË f-) àÎÇÍÕÓÑÐÑÄ ËÑРÏÇÕÂÎΠ(ÓâÆ ÄÂÉÐÞØ ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔ-
ÕÇÌ ÑÒËÔÂÐ Ä ÓÂÃÑÕÂØ 86 ë 88).
²ÂÔÔÏÑÕÓËÏ ÏÇÕÑÆÞ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÄÞÔÛËØ ³° ÍÑÐÍÓÇÕ-
ÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
III. ²ÇÆÍÑÊÇÏÇÎßÐÞÇ àÎÇÏÇÐÕÞ
¥Îâ ÓÇÆÍÑÊÇÏÇÎßÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ (²©¿, Ln) ÐÂÃÑÓ ËÊÄÇÔÕÐÞØ
³° 89, 90 ÒÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐ Ä ÕÂÃÎ. 2. ¥Îâ ²©¿ ÑÃÞÚÐÑ ³° +3,
ÍÑÕÑÓÑÇ ÓÇÂÎËÊÖÇÕÔâ Ä ÑÅÓÑÏÐÑÏ ÚËÔÎÇ ËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ; ³° +2
ÑÕÐÑÔâÕ Í ÐËÊÛËÏ Ë ÊÆÇÔß ÐÇ ÑÃÔÖÉÆÂÇÕÔâ, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ àÕÑÏÖ
ÄÑÒÓÑÔÖ ÒÑÔÄâÜÇÐÑ ÏÐÑÅÑ ÓÂÃÑÕ, ÑÃÑÃÜÇÐÐÞØ Ä ÑÃÊÑÓÇ 23.
1. ¬ÑÏÒÎÇÍÔÞ LnIV Ô ÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËÏË ÎËÅÂÐÆÂÏË
±ÓÑÃÎÇÏ ÒÑÎÖÚÇÐËâ ÄÞÔÛËØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ ²©¿ Ô
ÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËÏË ÎËÅÂÐÆÂÏË ÄÑÊÐËÍÎÂ Ä ÐÂÚÂÎÇ àÕÑÅÑ ÔÕÑÎÇ-
ÕËâ.91 ë 93 ±ÑÆÑÃÐÞÇ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ ÚÂÔÕÑ ØÂÓÂÍÕÇÓËÊÖáÕÔâ ÄÞÔÑ-
ÍËÏË ÍÑÐÔÕÂÐÕÂÏË ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË Ë ÄÇÔßÏ ÒÇÓÔÒÇÍÕËÄÐÞ,
ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÆÎâ ÓÂÊÆÇÎÇÐËâ ²©¿ Ë ÂÍÕËÐËÆÑÄ.94 ë 96 £ 1970-Ç
ÅÑÆÞ ÄÑÎÐÂ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÌ, Ä ÍÑÕÑÓÞØ ÒÓÇÆÒÑÎÂÅÂÎÑÔß ÕÂÍÑÇ
ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÐËÇ, ÔÒÂÎÂ, ÍÑÅÆ ÃÞÎÑ ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐÑ, ÚÕÑ ÆÂÉÇ Ä
ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ CeIV ÐÇ ÖÆÂÇÕÔâ ÒÑÎÐÑÔÕßá ËÔÍÎáÚËÕß ÄÐÖÕÓË-
ÏÑÎÇÍÖÎâÓÐÞÇ ÓÇÆÑÍÔ-ÒÓÑÙÇÔÔÞ (ÔÏ., ÐÂÒÓËÏÇÓ,97). ´ÇÏ ÐÇ
ÏÇÐÇÇ Ä ÔÕÂÕßÇ 98 ÔÑÑÃÜÂÇÕÔâ, ÚÕÑ Ä ÍÑÏÒÎÇÍÔÂØ ²©¿ Ô ÆË×ÕÂ-
ÎÑÙËÂÐËÐÂÏË ÄÎËâÐËÇ ÕÂÍËØ ÒÓÑÙÇÔÔÑÄ, ÄËÆËÏÑ, ÏËÐËÏÂÎß-
ÐÑ, ÒÓËÚÇÏ ÔÆÇÎÂÐ ÄÞÄÑÆ Ñ ÐÂÎËÚËË Ä àÕËØ ÑÃÝÇÍÕÂØ ËÑÐÑÄ
LnIV ÆÎâ ÄÔÇÅÑ ÔÇÏÇÌÔÕÄ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ. °ÆÐÂÍÑ ÓâÆ ÑÃÔÕÑâ-
ÕÇÎßÔÕÄ ÐÇ ÒÑÊÄÑÎâÇÕ ÔÑÅÎÂÔËÕßÔâ Ô ÕÂÍÑÌ ÕÓÂÍÕÑÄÍÑÌ ÆÂÐÐÞØ
ÓÂÃÑÕÞ 98. ±ÓË ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐËË ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ ÏÇÕÂÎ-
ÎÑÄ Ä ÄÞÔÛËØ ³° Ô ÍÂÓÃÑÍÔËÎÔÑÆÇÓÉÂÜËÏË ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÐÂÏË,
ÑÍÔËÍÂÓÃÑÐÑÄÞÏË ÍËÔÎÑÕÂÏË, ÒÑÎËÆÇÐÕÂÕÐÞÏË ÂÙËÍÎËÚÇ-
ÔÍËÏË ÎËÅÂÐÆÂÏË, ÍÓÂÖÐ-à×ËÓÂÏË Ë b-ÆËÍÇÕÑÐÂÏË ÃÞÎÑ
ÒÑÍÂÊÂÐÑ, ÚÕÑ ÓÇÆÑÍÔ-ÒÓÑÙÇÔÔÞ ÒÓÑÕÇÍÂáÕ ÄÔÇÅÆÂ, ØÑÕâ Ë Ô
ÓÂÊÎËÚÐÑÌ ÔÍÑÓÑÔÕßá.97 ªÐÂÚÇ ÅÑÄÑÓâ, ÄÞÃËÓÂâ ÒÑÆØÑÆâÜËÌ
ÎËÅÂÐÆ, ÏÑÉÐÑ ÎËÛß ÚÂÔÕËÚÐÑ ÒÑÆÂÄËÕß ÄÐÖÕÓËÏÑÎÇÍÖÎâÓ-
ÐÑÇ ÓÇÆÑÍÔ-ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËÇ, ÐÑ ÐËÍÂÍ ÐÇ ÒÑÎÐÑÔÕßá ÇÅÑ
ÖÔÕÓÂÐËÕß. ¶ÕÂÎÑÙËÂÐËÐ ÔÒÑÔÑÃÇÐ ÎÇÅÍÑ ÄÑÔÔÕÂÐÂÄÎËÄÂÕßÔâ,
ÕÂÍ ÍÂÍ ÔÑÆÇÓÉËÕ ÃÑÎßÛÑÇ ÚËÔÎÑ ÍÓÂÕÐÞØ ÔÄâÊÇÌ. ¥ÂÉÇ ÇÔÎË
405
´ÂÃÎËÙ 2. ªÊÄÇÔÕÐÞÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ ÑÍËÔÎÇÐËâ ÓÇÆÍÑÊÇÏÇÎßÐÞØ àÎÇÏÇÐ-
ÕÑÄ.89, 90
³° La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
+2 ? ? + + ? + + ? ? + + + + + ?
+3 + + + + + + + + + + + + + + +
+4 + + + + + + +
±ÓËÏÇÚÂÐËÇ. ©ÆÇÔß Ë Ä ÆÓÖÅËØ ÕÂÃÎËÙÂØ ÒÓËÐâÕÞ ÔÎÇÆÖáÜËÇ ÑÃÑÊÐÂ-
ÚÇÐËâ: äÒÎáÔã ì ÆÂÐÐÑÇ ³° ÔÖÜÇÔÕÄÖÇÕ, ? ì ËÏÇáÕÔâ ÍÑÔÄÇÐÐÞÇ
ÔÄËÆÇÕÇÎßÔÕÄÂ, ÐÂÆÇÉÐÞÇ ÆÑÍÂÊÂÕÇÎßÔÕÄÂ ÐÇ ÒÑÎÖÚÇÐÞ.
ÒÓÇÆÒÑÎÑÉËÕß ÄÞÔÑÍÖá ÒÓÑÚÐÑÔÕß ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÇÏÞØ ÍÑÏ-
ÒÎÇÍÔÑÄ ²©¿, ÕÑ ÐËÍÂÍ ÐÇÎßÊâ ÓÂÔÔÚËÕÞÄÂÕß Ð ÒÑÎÐÑÇ ÒÑÆÂ-
ÄÎÇÐËÇ ÄÐÖÕÓËÍÑÏÒÎÇÍÔÐÑÅÑ ÑÍËÔÎÇÐËâ ë ÄÑÔÔÕÂÐÑÄÎÇÐËâ,
ÖÚËÕÞÄÂâ ÚÓÇÊÄÞÚÂÌÐÑ ÄÞÔÑÍËÇ ÊÐÂÚÇÐËâ ÓÇÆÑÍÔ-ÒÑÕÇÐÙËÂ-
ÎÑÄ ÒÂÓ LnIII/LnIV (ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÆÎâ Ln = Tb Ë Pr ÊÐÂÚÇÐËâ ¦ 8
ÑÙÇÐËÄÂáÕÔâ Ä 2.8 ë 3.0 £ (ÔÏ.99, 100)). £ÇÓÑâÕÐÑ, ÕÓÇÃÖÇÕÔâ
ÆÑÒÑÎÐËÕÇÎßÐÂâ ÂÓÅÖÏÇÐÕÂÙËâ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ LnIV Ä ÆË×ÕÂ-
ÎÑÙËÂÐËÐÂØ.101
2. ¬ÑÏÒÎÇÍÔÞ LnIV Ô ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËÏË ÎËÅÂÐÆÂÏË
³ÄÇÆÇÐËâ Ñ ÒÑÄÇÆÇÐËË LnIV (Ln = Ce, Pr, Nd, Tb, Dy) Ä ÄÑÆÐÞØ
ÔÓÇÆÂØ ÑÅÓÂÐËÚÇÐÞ Ä ÑÔÐÑÄÐÑÏ ÆÂÐÐÞÏË ÆÎâ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ
CeIV. ªÑÐÞ CeIV âÄÎâáÕÔâ ÆÑÄÑÎßÐÑ ÔËÎßÐÞÏË ÑÍËÔÎËÕÇ-
ÎâÏË (¦ CeIV =CeIII = 1.66 £ (ÔÏ.99, 100)). °ÐË ÑÃÓÂÊÖáÕÔâ Ä ÓÇÂÍ-
ÙËâØ Ô ÖÚÂÔÕËÇÏ ÑÍËÔÎËÕÇÎÇÌ ÕËÒ ÃÓÑÏÂÕ (ÔÏ.,
ÐÂÒÓËÏÇÓ,102) Ë Ô ÓÂÊÐÑÌ à××ÇÍÕËÄÐÑÔÕßá ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖáÕÔâ
ÏÐÑÉÇÔÕÄÑÏ ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ ÎËÅÂÐÆÑÄ. ªÐÕÇÓÇÔÐÑ, ÚÕÑ ÔÖÜÇ-
ÔÕÄÖáÕ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ CeIV ÆÂÉÇ Ô ØÎÑÓËÆ-ËÑÐÂÏË Ä ÃÎËÉÐÇÌ
ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÑÌ Ô×ÇÓÇ, ØÑÕâ ËÑÐÞ Cl7 ËÊÄÇÔÕÐÞ ÍÂÍ ÄÑÔÔÕÂ-
ÐÑÄËÕÇÎË. ¯ÂÒÓËÏÇÓ, ÒÑÎÖÚÇРÃÑÎßÛÂâ ÔÇÓËâ ÅÇÍÔÂØÎÑÓÑ-
ÙÇÓÂÕÑÄ(IV) MI2 CeIV Cl6 (MI = NR‡ ‡ ‡ +
4 , PR4 , AsR4 , H3O , Rb ,
+
Cs ), ËÊÖÚÇÐÞ ËØ ÔÕÓÑÇÐËÇ Ë ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß.103 ë 112 ±ÑÍÂ-
+
ÊÂÐÑ,113 ÚÕÑ ÂÐËÑÐÐÞÌ ÍÑÏÒÎÇÍÔ ÔÑÔÕÂÄ [³ÇCl2ÿ 6 ] Ä ÄÑÆÐÞØ
ÔÓÇÆÂØ ÔÖÜÇÔÕÄÖÇÕ ÆÑÔÕÂÕÑÚÐÑ ÆÑÎÅÑ, ÒÓËÚÇÏ ËÊÃÞÕÑÍ ØÎÑ-
ÓËÆ-ËÑÐÑÄ ÇÅÑ ÆÂÉÇ ÐÇÔÍÑÎßÍÑ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖÇÕ. ³ÑÎß ÙÇÊËâ
âÄÎâÇÕÔâ ÖÆÑÃÐÑÌ ÄÇÔÑÄÑÌ ×ÑÓÏÑÌ Ä ÂÐÂÎËÊÇ Ë ÒÓË ÓÂÊÆÇÎÇ-
ÐËË ÍÂÕËÑÐÑÄ ÜÇÎÑÚÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ (ÖÔÕÑÌÚËÄÂ ÐÂ ÄÑÊÆÖØÇ
ÐËÉÇ 3008C).105
³ÄÇÆÇÐËâ Ñ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËË TbIV Ë PrIV Ä ÄÑÆÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÂØ
ÄÇÔßÏ ÑÅÓÂÐËÚÇÐÞ. °ÕÏÇÕËÏ, ÚÕÑ ÔÑÑÃÜÇÐËâ Ñ ÒÑÎÖÚÇÐËË
ÂÙËÆÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ PrIV Ë TbIV (ÐËÕÓÂÕÑÄ, ÔÖÎß×ÂÕÑÄ, ØÎÑÓË-
ÆÑÄ) Ä ÄÑÆÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÂØ ÑÒÓÑÄÇÓÅÐÖÕÞ Ä ÓÂÃÑÕÇ 114. ¯ÂÆÇÉ-
ÐÞÇ ÆÂÐÐÞÇ Ñ ËÑÐÂØ PrIV ÒÑÎÖÚÇÐÞ, ÍÂÍ ÑÕÏÇÚÇÐÑ ÄÞÛÇ,
ÏÇÕÑÆÑÏ ÒÖÎßÔËÓÖáÜÇÅÑ ÓÂÆËÑÎËÊÂ:57, 58 ÍÑÓÑÕÍÑÉËÄÖÜÇÇ
ÒÑÅÎÑÜÇÐËÇ ÂÄÕÑÓÞ ÑÕÐÇÔÎË Í ÂÍÄÂ-ËÑÐÖ PrIV. ¯ÇÖÔÕÑÌÚË-
ÄÑÔÕß ËÑÐÂ PrIV ÑÃÖÔÎÑÄÎÇÐÂ ÃÑÎßÛË' Ï ÊÐÂÚÇÐËÇÏ ÓÇÆÑÍÔ-
ÒÑÕÇÐÙËÂΠÒÂÓÞ PrIV/PrIII. £ ÒÖÃÎËÍÂÙËâØ 115 ë 117 ÔÑÑÃÜÂ-
ÎÑÔß Ñ ÒÑÎÖÚÇÐËË ÄÑÆÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ ×ÑÔ×ÑÓÐÑÄÑÎß×ÓÂÏÂÕÂ
PrIV. ¿ÕÑÕ ÅÎÖÃÑÍÑ ÑÍÓÂÛÇÐÐÞÌ ÍÑÏÒÎÇÍÔ ÆÂÉÇ ÒÓË ÐÇÄÞÔÑ-
ÍÑÌ ÍÑÐÙÇÐÕÓÂÙËË Ä ÓÂÔÕÄÑÓÇ ÔÖÜÇÔÕÄÖÇÕ ÎËÛß ÐÇÔÍÑÎßÍÑ
ÏËÐÖÕ, ÚÕÑ ÑÅÓÂÐËÚËÄÂÇÕ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÇÅÑ ËÊÖÚÇÐËâ.
±ÑàÕÑÏÖ ÒÑÎÐÑÌ ËÐ×ÑÓÏÂÙËË Ñ ÐÇÏ ÆÑ ÔËØ ÒÑÓ ÐÇÕ.
¹ÇÕÞÓÇØÄÂÎÇÐÕÐÞÌ ÕÇÓÃËÌ (¦ TbIV =TbIII * 72.8 £) ÕÂÍÉÇ ÔÕÂÃË-
ÎËÊËÓÖÇÕÔâ Ä ÔÑÎË ×ÑÔ×ÑÓÐÑÄÑÎß×ÓÂÏÑÄÑÌ ÍËÔÎÑÕÞ,59, 117, 118
ÓÂÔÕÄÑÓÞ ÍÑÕÑÓÑÌ ÏÑÉÐÑ Ä ÕÇÚÇÐËÇ ÐÇÔÍÑÎßÍËØ ÏÇÔâÙÇÄ
ØÓÂÐËÕß ÒÓË ÍÑÏÐÂÕÐÑÌ ÕÇÏÒÇÓÂÕÖÓÇ. ªÔÒÑÎßÊÑÄÂÐËÇ
×ÑÔ×ÑÓÐÑÄÑÎß×ÓÂÏÑÄÑÌ ÍËÔÎÑÕÞ ÆÎâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÕÂÍËØ
ÔËÎßÐÞØ ÑÍËÔÎËÕÇÎÇÌ, ÍÂÍ ËÑÐÞ ÂÍÕËÐËÆÑÄ, ÄÇÔßÏ à××ÇÍ-
ÕËÄÐÑ, ÒÓËÚÇÏ ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÑÃÓÂÊÑÄÂÐËÇ ÒÑÐËÉÂÇÕ ÊÐÂÚÇÐËÇ ¦ 8
Р*1.0 £.118, 119 ¥ÂÐÐÞÇ Ñ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËË PrIV Ë TbIV Ä ÕÂÍËØ
ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ ÒÑÊÄÑÎâáÕ ÒÓÇÆÒÑÎÑÉËÕß, ÚÕÑ àÕÑ ÊÂÍÎáÚÇÐËÇ
ÔÒÓÂÄÇÆÎËÄÑ Ë ÆÎâ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ.
¤ÑÄÑÓâ Ñ ÄÑÆÐÞØ ÔÓÇÆÂØ, ÐÇÎßÊâ ÐÇ ÔÍÂÊÂÕß Ñ ÅËÆÓÑÍÔËÆaØ
PrIV Ë TbIV. °ÃÓÂÃÑÕÍÂ ÜÇÎÑÚÐÞØ ÔÖÔÒÇÐÊËÌ ÅËÆÓÑÍÔËÆÂ TbIII
ÕÂÍËÏË ÔÑÇÆËÐÇÐËâÏË, ÍÂÍ O3, S2 O2ÿ ÿ
8 , IO4 , ÔÑÒÓÑÄÑÉÆÂÇÕÔâ
IV 120
ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËÇÏ ÅËÆÓÑÍÔËÆ Tb (ÔÏ. ). ¥ÇÌÔÕÄËÇ ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ
406 À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ

ÜÇÎÑÚË Ð ÃËÐÂÓÐÞÇ Ë ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞÇ ×ÕÑÓËÆÞ PrIV Ë TbIV ´ÂÃÎËÙ 3. ²ÇÊÖÎßÕÂÕÞ ÓÂÔÚÇÕ àÐÕÂÎßÒËÌ ÒÓÑÙÇÔÔ (6)
ÕÂÍÉÇ ÒÓËÄÑÆËÕ Í ÄÞÆÇÎÇÐËá ÅËÆÓÑÍÔËÆÑÄ.121 °ÕÏÇÕËÏ, ÚÕÑ (괃 . ÏÑÎß71) ÒÑ ÙËÍÎÖ ¢ÑÓÐÂ ë ¤ÂÃÇÓÂ.135
ÒÓË ÖÏÇÐßÛÇÐËË ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ËÑÐÑÄ LnIV ÒÑÐËÉÂÇÕÔâ ÄÞØÑÆ
Ln DU 7DrH8 Ln DU 7DrH8
ÅËÆÓÑÍÔËÆÂ LnIV: ÆÎâ TbIV ÄÞØÑÆ TbO2 . nH2O ÒÑÚÕË ÍÑÎË-
ÚÇÔÕÄÇÐÐÞÌ, ÆÎâ PrIV ÑÐ ÔÖÜÇÔÕÄÇÐÐÑ ÐËÉÇ, Â ÅËÆÓÑÍÔËÆ DyIV Ce 3608 331 Tb 3809 239
ÑÃÓÂÊÖÇÕÔâ ÎËÛß Ä ÔÎÇÆÑÄÞØ ÍÑÎËÚÇÔÕÄÂØ ÒÓË ÑÃÓÂÃÑÕÍÇ Pr 3656 164 Dy 3827 95
ØÑÎÑÆÐÑÌ ÜÇÎÑÚßá ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜÇÅÑ ×ÕÑÓÑÍÑÏÒÎÇÍÔÂ.121 Nd 3730 90 Ho 3852 22
ªÕÂÍ, LnIV Ä ÓÂÔÕÄÑÓÂØ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖáÕÔâ ÐÇÆÑÔÕÂÕÑÚÐÑ Sm 3753 31 Er 3904 58
à××ÇÍÕËÄÐÑ Ä ÔÄâÊË Ô ÑÅÓÂÐËÚÇÐÐÞÏ ÚËÔÎÑÏ ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ Eu 3774 768 Tm 3986 136
ÎËÅÂÐÆÑÄ, ÔÒÑÔÑÃÐÞØ ÒÑÐËÊËÕß ÓÇÆÑÍÔ-ÒÑÕÇÐÙËÂÎ ÔËÔÕÇÏÞ ÆÑ Gd 3793 7184 Yb 3998 47
ÒÓËÇÏÎÇÏÑÅÑ ÊÐÂÚÇÐËâ. £ ÕÄÇÓÆÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß
LnIV ÔÖÜÇÔÕÄÇÐÐÑ ÄÞÛÇ, ÚÇÏ Ä ÓÂÔÕÄÑÓÂØ. ¿ÕÑ ÒÓÑâÄÎâÇÕÔâ ÐÇ
ÕÑÎßÍÑ Ä ÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍÑÌ ÕÇÓÏËÚÇÔÍÑÌ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ÕÄÇÓÆÞØ ¯Â ÑÔÐÑÄÂÐËË ÆÂÐÐÞØ ÓÂÃÑÕ 135 ë 137 Ë ÓÂÔÚÇÕÑÄ ÒÑ ÙËÍÎÖ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá Ô ÍÑÏÒÎÇÍÔÂÏË Ä ÓÂÔÕÄÑÓÂØ, ÐÑ Ë Ä ¢ÑÓÐÂ ë ¤ÂÃÇÓ 135, 142 ë 144 ÒÑÎÖÚÇÐÞ, ÄÇÓÑâÕÐÑ, ÐÂËÃÑÎÇÇ
ÃÑÎßÛÇÏ ÂÔÔÑÓÕËÏÇÐÕÇ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËØ ÚÇÕÞÓÇØÄÂÎÇÐÕÐÞØ ÐÂÆÇÉÐÞÇ ÊÐÂÚÇÐËâ àÐÕÂÎßÒËÌ Ë àÐÇÓÅËÌ ¤ËÃÃÔ ÓÇÂÍÙËÌ
ËÑÐÑÄ,89, 122, 123 ÔÖÜÇÔÕÄÖáÜËØ Ä ÕÄÇÓÆÞØ ×ÂÊÂØ.
M3LnIVF7 M3LnIIIF6 + 12 F2 (6)
¬ ÐÂÔÕÑâÜÇÏÖ ÄÓÇÏÇÐË ÒÑÎÖÚÇÐÞ ÕÄÇÓÆÞÇ ×ÕÑÓÑÍÑÏ-
ÒÎÇÍÔÞ CeIV, TbIV, PrIV, NdIV, DyIV, TmIV, SmIV (cÄÇÆÇÐËâ Ñ ÆÎâ ÄÔÇØ ²©¿ (ÕÂÃÎ. 3).
ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËË ÆÄÖØ ÒÑÔÎÇÆÐËØ ÔÏ. Ä ÔÕÂÕßâØ 22, 29),  ÕÂÍÉÇ ±ÑÆÕÄÇÓÉÆÇÐÑ,135, 142 ë 144 ÚÕÑ ÔÓÇÆË LnF4 ÐÂËÃÑÎÇÇ ÖÔÕÑÌ-
ÃËÐÂÓÐÞÇ ×ÕÑÓËÆÞ CeIV, TbIV, PrIV (ÔËÐÕÇÊ ÚËÔÕÑÅÑ PrF4 ÚËÄÑ ÔÑÇÆËÐÇÐËÇ ÙÇÓËâ, ÊÂÕÇÏ ÔÎÇÆÖáÕ Ä ÒÑÓâÆÍÇ ÒÑÐËÉÇÐËâ
ÄÒÇÓÄÞÇ ÑÒËÔÂÐ Ä ÓÂÃÑÕÂØ 124, 125). £ ÍËÔÎÑÓÑÆÔÑÆÇÓÉÂÜËØ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞÇ ÕÇÓÃËâ Ë ÒÓÂÊÇÑÆËÏÂ. ´ÇÓÏËÚÇÔ-
ÔËÔÕÇÏÂØ ËÊÄÇÔÕÐÞ ÃËÐÂÓÐÞÇ ÑÍÔËÆÞ PrO27x Ë TbO27x ÍÂâ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ M3LnF7 ÒÑÐËÉÂÇÕÔâ Ä ÒÑÔÎÇÆÑ-
(x < 0.5),  ÕÂÍÉÇ ÔÎÑÉÐÞÇ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ.126, 127 ¢ÑÎßÛÑÇ ÚËÔÎÑ ÄÂÕÇÎßÐÑÔÕË 137, 145, 146 Ce > Tb > Pr > Dy.
ËÑÐÑÄ LnIV (PrIV, TbIV, NdIV, DyIV) ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖÇÕÔâ Ä ´ÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍÂâ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ ÒÑ ÑÕÐÑ-
BaCeO3,128 ë 130 ÄÞÔÕÖÒÂáÜÇÏ Ä ÓÑÎË ÔÄÑÇÑÃÓÂÊÐÑÌ ÏÂÕ- ÛÇÐËá Í ÑÕÜÇÒÎÇÐËá ×ÕÑÓ ÒÑ ÓÇÂÍÙËË (6) ÖÏÇÐßÛÂÇÕÔâ ÒÓË
ÓËÙÞ. ³ÕÂÃËÎËÊÂÙËá ÒÓÑÄÑÆâÕ Ä ÂÕÏÑÔ×ÇÓÇ ÍËÔÎÑÓÑÆ ÒÓË ÒÇÓÇØÑÆÇ ÑÕ Ce Í Sm: Ce > Tb > Pr > Dy > Tm > Nd > Sm.
1200 ë 14008³.128, 129, 131 ¡ÐÂÎÑÅËÚÐÑ ÒÑÐËÉÂÇÕÔâ Ë ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß ÄÞÔÛÇÅÑ ³° +4
´ÂÍËÏ ÑÃÓÂÊÑÏ, Ä ÕÄÇÓÆÑÌ ×ÂÊÇ (Õ. Ç. ÒÓË ÐÂÎËÚËË ÆÂÎß- ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ.
ÐÇÅÑ ÒÑÓâÆÍÂ) ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß ÔËÔÕÇÏÞ ÏÇÕÂÎÎ ë ÎËÅÂÐÆ ÒÑÄÞ- £ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËâØ 29, 137 ÖÕÑÚÐÇРÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕß, ÆÇÌ-
ÛÂÇÕÔâ ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá ÔÑ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕßá àÕÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ Ä ÔÕÄÖáÜÂâ Ä ÓâÆÖ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ Ë ÐÂÊÞÄÂÇÏÂâ äÕÇÕÓÂÆ-à××ÇÍ-
ÓÂÔÕÄÑÓÂØ. £ ÕÄÇÓÆÑÏ ÕÇÎÇ ÆÇÌÔÕÄÖáÕ à××ÇÍÕÞ ÍÑÑÓÆËÐÂ- ÕÑÏã. ³ÓÇÆË ²©¿ ÔÖÜÇÔÕÄÖáÕ äÖÊÎÑÄÞÇ ÕÑÚÍËã, Ä ÍÑÕÑÓÞØ
ÙËË, ÄÞÊÞÄÂáÜËÇ ÔÑÍÓÂÜÇÐËÇ ÏÇÉÝâÆÇÓÐÞØ ÓÂÔÔÕÑâÐËÌ ÏÂÍÔËÏÂÎßРÄÇÓÑâÕÐÑÔÕß ËÊÏÇÐÇÐËâ ÔÑÔÕÂÄÂ, ÔÕÓÖÍÕÖÓÞ,
ÏÇÕÂÎÎ ë ÎËÅÂÐÆ Ä ÃÎËÉÐÇÌ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÑÌ Ô×ÇÓÇ ¸¡ ÕËÒ ×ÂÊÑÄÑÌ ÆËÂÅÓÂÏÏÞ Ë ÐÇÍÑÕÑÓÞØ ÆÓÖÅËØ ÒÂÓÂÏÇÕÓÑÄ.
ÍÑÏÒÎÇÍÔ ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá Ô ÏÇÉÝâÆÇÓÐÞÏË ÓÂÔÔÕÑâÐËâÏË Ä ³ÇÏÇÌÔÕÄÑ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ ÍÂÍ ÃÞ ÆÇÎËÕÔâ РÚÇÕÞÓÇ ÔÇÅÏÇÐÕÂ
ÃËÐÂÓÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ,132 ÚÕÑ ÕÂÍÉÇ ÔÒÑÔÑÃÔÕÄÖÇÕ ÔÕÂÃËÎË- (ÑÕÔáÆÂ Ë ÐÂÊÄÂÐËÇ). ³ËÎßÐÇÇ ÄÔÇÅÑ à××ÇÍÕ ÆÇÌÔÕÄÖÇÕ Ä
ÊÂÙËË ËÑÐÑÄ LnIV. ÔÇÓÇÆËÐÇ 4 f-ÔÇÓËË, ÚÕÑ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖÇÕ äÅÂÆÑÎËÐËÇÄÑÏÖ
ªÏÇáÜËÇÔâ Ä ÐÂÔÕÑâÜÇÇ ÄÓÇÏâ ÔÄÇÆÇÐËâ ÒÑÊÄÑÎâáÕ ËÊÎÑÏÖã.29, 147, 148 ¯ÂËÃÑÎÇÇ ÚÇÕÍÑ à××ÇÍÕ ÒÓÑâÄÎâÇÕÔâ Ä
ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÕß ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕË ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÄÞÔÛËØ ³° ÎÂÐ- ÂÕÑÏÐÞØ ÔÄÑÌÔÕÄÂØ (ÒÑÕÇÐÙËÂÎÞ ËÑÐËÊÂÙËË, ÔÓÑÆÔÕÄÑ Í
ÕÂÐËÆÑÄ. ±ÓË ÂÐÂÎËÊÇ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ LnIV ÒÑ àÎÇÍÕÓÑÐÖ, àÐÇÓÅËË ¤ËÃÃÔÂ, àÐÕÂÎßÒËË ÅÂÊÑÑÃÓÂÊÐÞØ ËÑÐÑÄ
ÆÂÐÐÞÏ ÓÂÃÑÕ 29, 43, 133 ë 137 ÔÆÇÎÂÐÑ ÊÂÍÎáÚÇÐËÇ,29, 137 ÚÕÑ Ë ÆÓ.). ´ÇÕÓÂÆ-à××ÇÍÕ ÑÃÝâÔÐâáÕ 145 ÔÒÇÙË×ËÚÇÔÍËÏ ËÊÏÇÐÇ-
ÔÖÜÇÔÕÄÖáÕ ÄÔÇÅÑ ÆÄÇ ÅÓÖÒÒÞ ÔÄÇÆÇÐËÌ, ÒÑ ÍÑÕÑÓÞÏ ÏÑÉÐÑ ÐËÇÏ ÑÕ La Í Lu àÎÇÍÕÓÑÔÕÂÕËÚÇÔÍÑÌ ÚÂÔÕË ÑÃÏÇÐÐÑÅÑ ÄÊÂË-
ÔÖÆËÕß Ñà à××ÇÍÕËÄÐÑÔÕË ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË LnIV. ±ÇÓÄÂâ ÅÓÖÒÒ ÏÑÆÇÌÔÕÄËâ f-àÎÇÍÕÓÑÐÑÄ.
ÄÍÎáÚÂÇÕ ÆÂÐÐÞÇ ÒÑ ÓÇÆÑÍÔ-ÒÑÕÇÐÙËÂÎÂÏ ËÎË ÒÑÕÇÐÙËÂÎÂÏ ´ÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÇ ÆÂÐÐÞÇ (DH8, DG8) ÆÎâ ×ÕÑÓËÆÑÄ
ËÑÐËÊÂÙËË ÂÕÑÏÑÄ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ. °ÆÐÂÍÑ ÒÑ àÕÑÌ ËÐ×ÑÓÏÂÙËË LnIV ÄÑÔÒÓÑËÊÄÑÆâÕ ÕÇÕÓÂÆ-à××ÇÍÕ.29, 135 °ÔÑÃÇÐÐÑÔÕßá,
ÐÇÎßÊâ ÔÆÇÎÂÕß ÆÑÔÕÑÄÇÓÐÞÌ ÄÞÄÑÆ Ñ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË LnIV, ÕÂÍ ÑÆÐÂÍÑ, âÄÎâÇÕÔâ ÕÑ, ÚÕÑ ÊÐÂÚËÏÑÔÕß ÇÅÑ ÆÎâ ÔÓÇÆÐËØ àÎÇÏÇÐ-
ÍÂÍ ÏÇÕÑÆÞ ÓÂÔÚÇÕ ¦ LnIV =LnIII âÄÎâáÕÔâ àÏÒËÓËÚÇÔÍËÏË,  ÕÑÄ ÍÂÉÆÑÌ ÒÑÎÑÄËÐÞ ÔÇÓËË ÑÍÂÊÞÄÂÇÕÔâ ÓÂÊÎËÚÐÑÌ. ¢ÑÎÇÇ
ÐÂÆÇÉÐÖá ÃÂÊÖ ÆÎâ ÕÂÍËØ ÓÂÔÚÇÕÑÄ ÔÑÔÕÂÄÎâáÕ ÎËÛß ÔÄÇÆÇ- ÔËÎßÐÑ ÑÐ ÆÇÌÔÕÄÖÇÕ Ä ÔÇÓÇÆËÐÇ ÄÕÑÓÑÌ ÒÑÎÑÄËÐÞ ÔÇÓËË
ÐËâ Ñ ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞØ CeIV. ¿ÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÞÇ ÊÐÂÚÇÐËâ ¦  àÎÇÏÇÐÕÑÄ. ³ÎÇÆÔÕÄËÇÏ àÕÑÅÑ âÄÎâÇÕÔâ ÂÐÑÏÂÎßÐÑ ÄÞÔÑÍÂâ
ÆÓÖÅËØ ÒÂÓ LnIV/LnIII ÒÑÎÖÚËÕß ÐÇÄÑÊÏÑÉÐÑ ËÊ-Ê ÄÞÔÑÍÑÌ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß TmIV ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá Ô SmIV, ÑÃÖÔÎÑÄÎÇÐÐÂâ
ÑÍËÔÎËÕÇÎßÐÑÌ ÂÍÕËÄÐÑÔÕË LnIV,  àÕÑ ÐÇ ÒÑÊÄÑÎâÇÕ ÔÍÑÐÔÕÓÖ- ÄÎËâÐËÇÏ ÍÑÐÆÇÐÔËÓÑÄÂÐÐÑÅÑ ÔÑÔÕÑâÐËâ.
ËÓÑÄÂÕß ÓÂÄÐÑÄÇÔÐÖá àÎÇÍÕÓÑØËÏËÚÇÔÍÖá âÚÇÌÍÖ; ÓÇÛÇÐËÇ ¥ÇÌÔÕÄËÕÇÎßÐÑ,137, 149 ÓÂÊÐÑÔÕß àÐÇÓÅËÌ ÓÇÛÇÕÑÍ LnIIIF3 Ë
ÒÓâÏÑÌ ÊÂÆÂÚË ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ÊÂÕÓÖÆÐÇÐÑ ËÊ-Ê ÑÅÓÂÐËÚÇÐÐÑ- Ln F4, ËÎË M3LnIVF7 Ë M3LnIIIF6 (DU),  ÕÂÍÉÇ ÓÂÊÐÑÔÕË
IV

ÔÕË ËÔØÑÆÐÑÅÑ ÏÂÕÇÓËÂÎÂ. £ÞÄÇÆÇÐÐÞÇ ÐÂ àÕÑÏ ÑÔÐÑÄÂÐËË
ÓâÆÞ ÑÕÐÑÔËÕÇÎßÐÑÌ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË ÑÍËÔÎËÕÇÎßÐÞØ ÔÑÔÕÑâ-
ÐËÌ 122, 123 ÎËÛß ÅÓÖÃÑ ÑÕÓÂÉÂáÕ ÓÇÂÎßÐÖá ÍÂÓÕËÐÖ.
±ÑàÕÑÏÖ ÆÎâ ÒÑÎÖÚÇÐËâ ÔÄÇÆÇÐËÌ Ñà ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË LnIV
ËÔÒÑÎßÊÖáÕ ÆÓÖÅÑÌ ÔÒÑÔÑÃ, ÊÂÍÎáÚÂáÜËÌÔâ Ä ÓÇÛÇÐËË ÖÒÑ-
ÏâÐÖÕÑÌ ÄÞÛÇ ÑÃÓÂÕÐÑÌ ÊÂÆÂÚË.
£ ÓÂÃÑÕÇ 135 ÒÓËÄÇÆÇÐÞ ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÇ ØÂÓÂÍÕÇÓË-
ÔÕËÍË ×ÕÑÓËÆÑÄ LnIV ÔÑÔÕÂÄÂ Cs3LnF7. £ ÓÂÃÑÕÇ 138 ÏÇÕÑ-
ÆÂÏË ÐÇËÊÑÕÇÓÏËÚÇÔÍÑÌ ÍËÐÇÕËÍË ËÊÖÚÇÐÂ ÕÇÓÏËÚÇÔÍÂâ
ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß ÕÇØ ÉÇ ×ÕÑÓËÆÑÄ. ¥Îâ ÑÒÓÇÆÇÎÇÐËâ ÕÇÓÏÑÆËÐÂ-
ÏËÚÇÔÍËØ ÄÇÎËÚËÐ ÒÓËÏÇÐâÎË ÓÂÊÓÂÃÑÕÂÐÐÞÇ Ë ÑÒÓÑÃÑÄÂÐ-
ÐÞÇ Ä ÔÒÇÙËÂÎßÐÞØ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂØ ÏÇÕÑÆËÍË ÆË××ÇÓÇÐ-
ÙËÂÎßÐÑÅÑ ÕÇÓÏËÚÇÔÍÑÅÑ ÂÐÂÎËÊ ÔÑ ÔÒÇÙËÂÎßÐÑ ÔÍÑÐÔÕÓÖË-
ÓÑÄÂÐÐÞÏË ÅÇÓÏÇÕËÚÐÞÏË ÐËÍÇÎÇÄÞÏË âÚÇÌÍÂÏË, ÚÖÄÔÕÄË-
ÕÇÎßÐÑÔÕß ÍÑÕÑÓÞØ ÃÎËÊÍÂ Í ÚÖÄÔÕÄËÕÇÎßÐÑÔÕË âÚÇÇÍ
ÆË××ÇÓÇÐÙËÂÎßÐÑÅÑ ÔÍÂÐËÓÖáÜÇÅÑ ÍÂÎÑÓËÏÇÕÓÂ.139 ë 141 ¿ÕË
ÏÇÕÑÆËÍË ÒÑÊÄÑÎâáÕ ÒÑÎÖÚÂÕß ÔÄÇÆÇÐËâ Ñà àÐÕÂÎßÒËâØ ÓÇÂÍ-
ÙËÌ ×ÕÑÓËÓÑÄÂÐËâ.
ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËØ àÐÕÂÎßÒËÌ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ (DH8) ÔÄâÊÂÐÞ Ô
ÚÇÕÄÇÓÕÞÏ ÒÑÕÇÐÙËÂÎÑÏ ËÑÐËÊÂÙËË (±ª) ÂÕÑÏÑÄ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ
(I4) ÔÑÑÕÐÑÛÇÐËÇÏ
DH8 + DU + const = I4.
©ÐÂÚÇÐËâ DU Ä ÓâÆÖ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ ËÊÏÇÐâáÕÔâ äÅÎÂÆÍÑã
(ÔÏ. ÕÂÃÎ. 3) Ë ÕÂÍ, ÚÕÑ ÆÎâ ÄÕÑÓÑÌ ÒÑÎÑÄËÐÞ 4 f-ÔÇÓËË ÑÐË
ÊÂÏÇÕÐÑ ÃÑÎßÛÇ, ÚÇÏ ÆÎâ ÒÇÓÄÑÌ. ±ÑÔÍÑÎßÍÖ ÊÂÄËÔËÏÑÔÕß I4
ÑÕ ÒÑÓâÆÍÑÄÑÅÑ ÐÑÏÇÓ àÎÇÏÇÐÕ ÐÇÎËÐÇÌÐÂ Ë ÒÑÆÚËÐâÇÕÔâ
ÕÇÕÓÂÆ-à××ÇÍÕÖ, ÕÑ ÂÐÂÎÑÅËÚÐÑ ÆÑÎÉÐÞ ËÊÏÇÐâÕßÔâ Ë
ÊÐÂÚÇÐËâ D¯8(DG8). ¿ÕÑ ÑÊÐÂÚÂÇÕ, ÚÕÑ ÊÐÂÚÇÐËâ àÐÕÂÎßÒËÌ
(àÐÇÓÅËâ ¤ËÃÃÔÂ) ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ TmIV ÒÑ ÂÃÔÑÎáÕ-
ÐÑÌ ÄÇÎËÚËÐÇ ÆÑÎÉÐÞ ÃÞÕß ÃÑÎßÛÇ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËØ ÊÐÂÚÇ-
ÐËÌ ÆÎâ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ SmIV.
µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999
3. £ÎËâÐËÇ ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ
£ ÙÇÊËÇÄÞØ ×ÕÑÓÑÍÑÏÒÎÇÍÔÂØ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖÇÕÔâ ÃÑÎßÛÑÇ
ÚËÔÎÑ ÚÇÕÞÓÇØÄÂÎÇÐÕÐÞØ ²©¿. ±ÑÄÞÛÇÐÐÂâ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß
ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá Ô ÃËÐÂÓÐÞÏË ÐÇÑÆÐÑ-
ÍÓÂÕÐÑ ÑÃÔÖÉÆÂÎÂÔß (ÔÏ., ÐÂÒÓËÏÇÓ,29, 42). £ ÕÄÇÓÆÞØ ÄÇÜÇ-
ÔÕÄÂØ à××ÇÍÕ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÑÃÖÔÎÑÄÎÇÐ ÒÑÎÑÉËÕÇÎßÐÞÏ
ÊÂÓâÆÑÏ ÄÐÇÛÐÇÔ×ÇÓÐÑÅÑ ÍÂÕËÑР(£¬), ÍÑÏÒÇÐÔËÓÖáÜËÏ
ÑÕÓËÙÂÕÇÎßÐÞÇ ÊÂÓâÆÞ Ð ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞØ ÂÐËÑÐÂØ.43 °ÕÔÖÕ-
ÔÕÄËÇ £¬ Ä ÔÕÓÖÍÕÖÓÇ ÄÇÜÇÔÕÄ ÄÞÊÞÄÂÇÕ ËÔÍÂÉÇÐËÇ ÍÑÑÓÆË-
ÐÂÙËÑÐÐÞØ ÒÑÎËàÆÓÑÄ ¸¡, ÚÕÑ, ÇÔÕÇÔÕÄÇÐÐÑ, ÆÇÔÕÂÃË-
ÎËÊËÓÖÇÕ ÄÔá ÂÕÑÏÐÖá ÔËÔÕÇÏÖ. ¬ ÒÓËÏÇÓÖ, ÔÕÓÖÍÕÖÓÂ AuF5
ÒÑÔÕÓÑÇРËÊ ÔÄâÊÂÐÐÞØ ÏÇÉÆÖ ÔÑÃÑÌ ÑÍÕÂàÆÓÑÄ, ÊÂÍÓÖÚÇÐ-
ÐÞØ Ä ÔÒËÓÂÎß.150 £ ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞØ ×ÕÑÓËÆÂØ AuV Ä ÕÂÍÑÌ
ÊÂÍÓÖÕÍÇ ÐÇÕ ÐÇÑÃØÑÆËÏÑÔÕË Ë ÂÐËÑÐ ËÏÇÇÕ ×ÑÓÏÖ
ÑÍÕÂàÆÓÂ.151
4. £ÂÎÇÐÕÐÞÇ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ
¡ÄÕÑÓÞ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÌ 121, 124, 137, 140, 141, ËÔÒÑÎßÊÖâ àÍÔÒÇÓË-
ÏÇÐÕÂÎßÐÞÇ ÏÇÕÑÆÞ, ÒÑÒÞÕÂÎËÔß ÓÂÔÛËÓËÕß ÒÇÓÇÚÇÐß ÎÂÐÕÂ-
ÐËÆÑÄ, ÔÒÑÔÑÃÐÞØ Í ÒÇÓÇØÑÆÖ Ä ÄÞÔÛËÇ ³°, Â ÕÂÍÉÇ ÄÞâÔÐËÕß
ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ÆÎâ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ ÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍËØ ³°
ÚÇÏ +4.
±ÓË ÓÇÛÇÐËË ÒÇÓÄÑÌ ÊÂÆÂÚË ÐÂÌÆÇÐÞ ÓÇÂÍÙËË, Ä ÍÑÕÑÓÞØ
ÏËÐËÏËÊËÓÑÄÂÐÞ ÍËÐÇÕËÚÇÔÍËÇ ÒÓÇÒâÕÔÕÄËâ ÒÓÑÙÇÔÔÂÏ ×ÕÑ-
ÓËÓÑÄÂÐËâ Ë ÏÂÍÔËÏÂÎßРÄÇÓÑâÕÐÑÔÕß ÒÇÓÇØÑÆ LnIII ? LnIV
(ÔÏ.44). ¯ÂËÃÑÎÇÇ ÒÓËÇÏÎÇÏ ÒÓÑÙÇÔÔ, ÒÓÑÕÇÍÂáÜËÌ ÒÑ
ÑÃÜÇÏÖ ÖÓÂÄÐÇÐËá
Cs3LnCl6 + 3.5 XeF2 Cs3LnF7 + 3.5 Xe + 3 Cl2.
ªÔÒÑÎßÊÖâ àÕÖ ÓÇÂÍÙËá, ÖÆÂÎÑÔß ÔËÐÕÇÊËÓÑÄÂÕß Cs3TmF7
Ë ËÆÇÐÕË×ËÙËÓÑÄÂÕß ×ËÊËÍÑ-ØËÏËÚÇÔÍËÏË ÏÇÕÑÆÂÏË TmIV, Â
ÕÂÍÉÇ ÒÑÎÖÚËÕß àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÞÇ ÔÄËÆÇÕÇÎßÔÕÄ (ÆÂÐÐÞÇ
ÆË××ÇÓÇÐÙËÂÎßÐÑ-ÕÇÓÏËÚÇÔÍÑÅÑ ÂÐÂÎËÊÂ) ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ
SmIV (ÔÏ.44).
²ÇÛÇÐËÇ ÄÕÑÓÑÌ ÊÂÆÂÚË ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÎË Ð ÒÓËÏÇÓÇ ÒÓÂ-
ÊÇÑÆËÏÂ, ÐÂËÃÑÎÇÇ ÒÇÓÔÒÇÍÕËÄÐÑÅÑ ÆÎâ ÒÑÎÖÚÇÐËâ ÄÞÔÛËØ
ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ×ÑÓÏ.137 ªÊÖÚÂÎË ÓÂÊÐÑÑÃÓÂÊÐÞÇ ÄÞÔÑÍÑ- Ë
ÐËÊÍÑÕÇÏÒÇÓÂÕÖÓÐÞÇ ÓÇÂÍÙËË ×ÕÑÓËÓÑÄÂÐËâ ÃËÐÂÓÐÞØ Ë
ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞØ ØÎÑÓËÆÑÄ, ×ÕÑÓËÆÑÄ, ÐËÕÓÂÕÑÄ, ÔÖÎß×ÂÕÑÄ Ä
ÛËÓÑÍËØ ËÐÕÇÓÄÂÎÂØ ÖÔÎÑÄËÌ ÔËÐÕÇÊÂ (ÕÇÏÒÇÓÂÕÖÓÂ, ÆÎË-
ÕÇÎßÐÑÔÕß ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËâ ÓÇÂÅÇÐÕÑÄ, ÐÂÎËÚËÇ ËÎË ÑÕÔÖÕ-
ÔÕÄËÇ ÓÂÔÕÄÑÓËÕÇÎâ Ë ÆÓ.). ªÔÒÑÎßÊÑÄÂÎË ÐÂËÃÑÎÇÇ ÏÑÜÐÞÇ
ÑÍËÔÎËÕÇÎË, ÄÍÎáÚÂâ ×ÕÑÓ, ÆË×ÕÑÓËÆ ÍÓËÒÕÑÐÂ Ë ÆÓ. °ÍÂÊÂ-
ÎÑÔß, ÚÕÑ ÄÑ ÄÔÇØ ÔÎÖÚÂâØ ÒÓË ×ÕÑÓËÓÑÄÂÐËË ÑÃÓÂÊÖáÕÔâ
ÕÑÎßÍÑ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ PrIV. µÚËÕÞÄÂâ àÕÑ,  ÕÂÍÉÇ ÑÒËÓÂâÔß ÐÂ
ÓâÆ ÕÇÑÓÇÕËÚÇÔÍËØ ÒÑÎÑÉÇÐËÌ, ÔÆÇÎÂÐ ÄÞÄÑÆ 29, 137 Ñ ÕÑÏ, ÚÕÑ
ÆÎâ 4 f-àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÊÐÂÚÇÐËÇ ³° +4 âÄÎâÇÕÔâ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞÏ
ËÊ-Ê ÔËÎßÐÑÌ ÎÑÍÂÎËÊÂÙËË 4 f-ÔÑÔÕÑâÐËÌ Ä ÑÔÕÑÄÇ ÂÕÑÏÑÄ
ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ Ë ÐÂÎËÚËâ ÔÇÓßÇÊÐÞØ àÐÇÓÅÇÕËÚÇÔÍËØ ÊÂÕÓÖÆÐÇ-
ÐËÌ ÆÎâ ÒÑÔÎÇÆÖáÜÇÌ ËÑÐËÊÂÙËË. ¿ÕË 4 f-àÎÇÏÇÐÕÞ ÓÇÊÍÑ
ÑÕÎËÚÂáÕÔâ ÑÕ 5 f-àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
£ ÊÂÍÎáÚÇÐËÇ ÑÕÏÇÕËÏ, ÚÕÑ ³° +4 ÆÎâ ²©¿ ÔÕÂÃËÎËÊË-
ÓÖáÕÔâ Ë Ä ÆÓÖÅËØ ÕÄÇÓÆÞØ ÔËÔÕÇÏÂØ, Ä ÚÂÔÕÐÑÔÕË Ä ÒÇÓÑÄ-
ÔÍËÕaØ BaTbO3, SrCeO3 (ÔÏ.152), Ba17ySryPrO3, BaCeyPr17yO3,
SryBa17yPrO3 (ÔÏ.153), Ä ÑÍÔËÆÐÞØ ÔÄÇÓØÒÓÑÄÑÆÐËÍÂØ
Pb2Sr2Ce17xCaxCu3O8 (ÔÏ.154), Pb2Sr2RCu3O8, (R = Ce, Pr,
Tb, Am (ÔÏ.155)) Ë ÏÂÐÅÂÐËÕÂØ Y17xPrxSr2Cu2.85Re0.15O7+d
(ÔÏ.156), Pr17x(Ca,Sr)xMnO3 (ÔÏ.157), Pr0.6Ca0.4MnO3 (ÔÏ.158),
Pr0.6(Ca,Sr)0.4MnO3 (ÔÏ.159).
IV. ±ÇÓÇØÑÆÐÞÇ àÎÇÏÇÐÕÞ
ªÊ ÄÔÇØ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ ÐÂËÃÑÎßÛËÌ ËÐÕÇÓÇÔ ÒÓÇÆ-
ÔÕÂÄÎâáÕ àÎÇÏÇÐÕÞ VIII ÅÓÖÒÒÞ ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ:
ÔÇÓÇÃÓÑ, ÊÑÎÑÕÑ Ë ÓÕÖÕß, ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÒÓË ÒÑÎÖÚÇÐËË ÄÞÔÛËØ
ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ×ÑÓÏ àÕËØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎË ÔÕÂÎÍËÄÂáÕÔâ
Ô ÔÇÓßÇÊÐÞÏË ÒÓÑÃÎÇÏÂÏË.
407
1. £ÞÔÛËÇ ÄÂÎÇÐÕÐÞÇ ×ÑÓÏÞ ÉÇÎÇÊÂ
¥Ñ ÐÇÆÂÄÐÇÅÑ ÄÓÇÏÇÐË ÔÚËÕÂÎÑÔß, ÚÕÑ ÏÂÍÔËÏÂÎßÐÂâ ÄÂÎÇÐÕ-
ÐÑÔÕß ÉÇÎÇÊÂ ÐÇ ÒÓÇÄÞÛÂÇÕ +6, Ë àÕÑÏÖ ÃÞÎÑ ÆÂÉÇ ÆÂÐÑ
ÕÇÑÓÇÕËÚÇÔÍÑÇ ÑÃÑÔÐÑÄÂÐËÇ. ¬ÄÂÐÕÑÄÑ-ØËÏËÚÇÔÍËÇ ÓÂÔÚÇÕÞ
ÕÇÕÓÂÑÍÔËÆÑÄ Fe, Ru, Os ÒÑÍÂÊÂÎË,160 ÚÕÑ ÆÎâ FeO4 ØÂÓÂÍ-
ÕÇÓÐÞ ÄÞÔÑÍËÇ ÊÂÔÇÎÇÐÐÑÔÕË ÂÕÑÏÐÞØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ, ÚÕÑ ËÔÍÎá-
ÚÂÇÕ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËÇ ÒÓÑÚÐÞØ ÔÄâÊÇÌ Fe7O. °ÆÐÂÍÑ àÕÑ ÐÇ
ÑÊÐÂÚÂÇÕ ÐÇÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÒÑÎÖÚÇÐËâ ÕÂÍÑÅÑ ÒÖÔÕß ÆÂÉÇ ÏÂÎÑ-
ÔÕÂÃËÎßÐÑÅÑ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ. ¥Îâ ÉÇÎÇÊ ³° +5 ÒÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐÑ
ÄÔÇÅÑ ÎËÛß Ä ÑÆÐÑÏ, ÒÓÂÄÆÂ, ØÑÓÑÛÑ ËÊÖÚÇÐÐÑÏ ÔÑÇÆËÐÇÐËË
La2LiFeO6 (ÔÏ.161), ÍÑÕÑÓÑÇ ÒÑÎÖÚÂáÕ ÒÓË ÄÞÔÑÍÑÏ ÆÂÄÎÇÐËË.
¬ÂÊÂÎÑÔß ÃÞ, ÆÂÄÐÑ ËÊÄÇÔÕÐÞÇ ×ÇÓÓÂÕÞ(VI) ËÊÖÚÂáÕÔâ ÆÑ ÔËØ
ÒÑÓ: ÐÂÒÓËÏÇÓ, Ä ÓÂÃÑÕÇ 162 ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐ ÏÇØÂÐËÊÏ ÓÂÊÎÑÉÇÐËâ
×ÇÓÓÂÕÂ(VI). ° ÏÂÎÑËÊÖÚÇÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ FeIV ÅÑÄÑÓËÕß ÐÇ
ÒÓËØÑÆËÕÔâ.
±ÓÑÙÇÔÔÞ, ÒÓÑØÑÆâÜËÇ Ä ÜÇÎÑÚÐÞØ ÔÓÇÆÂØ ÒÓË ÂÐÑÆÐÑÏ
ÓÂÔÕÄÑÓÇÐËË ÏÇÕÂÎÎËÚÇÔÍÑÅÑ ÉÇÎÇÊÂ Ä ÖÔÎÑÄËâØ ÄÞÔÑÍËØ
ÒÎÑÕÐÑÔÕÇÌ ÕÑÍÂ, ÒÑÆÓÑÃÐÑ ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐÞ Ä ÓÂÃÑ-
ÕÂØ 31, 32, 163 ë 178. £ÞâÄÎÇÐÞ ÖÔÎÑÄËâ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ×ÇÓ-
ÓÂÕÂ(VI),31, 32, 168 ë 173 ÓÂÊÄËÕÞ ÒÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐËâ ÍÂÚÇÔÕÄÇÐÐÑÅÑ
ØÂÓÂÍÕÇÓÂ Ñ ÏÇØÂÐËÊÏÇ àÕÑÅÑ ÒÓÑÙÇÔÔÂ, ÑÃÝâÔÐÇÐ ×ÂÍÕ ÓÂÊÎÑ-
ÉÇÐËâ ÍÑÐÙÇÐÕÓËÓÑÄÂÐÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ ×ÇÓÓÂÕÑÄ(VI) ÆÑ
ÅËÆÓoÍÔËÆÂ ÉÇÎÇÊÂ(III). °ÃÐÂÓÖÉÇÐÞ ÂÐÑÏÂÎËË Ä ÔÄÑÌÔÕÄÂØ
ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ ×ÇÓÓÂÕÑÄ, ÃÑÎÇÇ ÒÑÆÓÑÃÐÑÇ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÇ ÍÑÕÑÓÞØ
ÒÑÊÄÑÎËÎÑ ÔÆÇÎÂÕß ÄÞÄÑÆ Ñ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËË ×ÇÓÓÂÕÑÄ(IV) Ä
ÜÇÎÑÚÐÞØ ÔÓÇÆÂØ (ÔÚËÕÂÄÛËØÔâ ÓÂÐÇÇ ÔÑÄÇÓÛÇÐÐÑ ÐÇÔÕÂÃËÎß-
ÐÞÏË Ä ÄÑÆÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÂØ), Â ÕÂÍÉÇ Ñ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËË FeO4
(ÔÏ.31, 32). ªÆÇÐÕË×ËÍÂÙËâ àÕËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÑÔÖÜÇÔÕÄÎâÎÂÔß
РÑÔÐÑÄÂÐËË ÆÂÐÐÞØ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËË ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ,
ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍÑÌ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËË Ë ÐÇÍÑÕÑÓÞØ ÆÓÖÅËØ ÏÇÕÑ-
ÆÑÄ. £ÞÔÍÂÊÂÐÞ ÑÃÑÔÐÑÄÂÐÐÞÇ ÒÓÇÆÒÑÎÑÉÇÐËâ Ñ ÆËÔÒÓÑÒÑÓ-
ÙËÑÐËÓÑÄÂÐËË ×ÇÓÓÂÕÂ(VI), ÒÓË ÕÇÓÏËÚÇÔÍÑÏ ÔÕËÏÖÎËÓÑ-
ÄÂÐËË ÍÑÕÑÓÑÅÑ ÑÃÓÂÊÖáÕÔâ ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞÇ FeVIII Ë FeIV.
´ÇÕÓÂÑÍÔËÆ ÉÇÎÇÊ ÄÇÔßÏ ÐÇÔÕÂÃËÎÇÐ, ÇÅÑ Ä ÑÕÐÑÔË-
ÕÇÎßÐÑ ÚËÔÕÑÏ ÄËÆÇ ÖÆÂÇÕÔâ ÄÞÆÇÎËÕß àÍÔÕÓÂÍÙËÇÌ ËÊ ÓÂÔÕÄÑ-
ÓÑÄ ×ÇÓÓÂÕÑÄ Ä CCl4, àÍÔÕÓÂÍÕÞ ÒÇÓÇÅÑÐâáÕ ÒÓË 308C Ô
ÄÞØÑÆÑÏ, ÐÇ ÒÓÇÄÞÛÂáÜËÏ 25 ë 30%. ¿ÕË ÔÄÑÌÔÕÄ ËÔÒÑÎß-
ÊÖáÕÔâ ÆÎâ ÒÑÎÖÚÇÐËâ ÑÔÑÃÑÚËÔÕÑÅÑ ÉÇÎÇÊÂ.179 ë 181 ²ÂÔÕÄÑÓÞ
FeVIII ÓÂÊÎÂÅÂáÕÔâ ÂÄÕÑÍÂÕÂÎËÕËÚÇÔÍË ÆÑ ÅËÆÓÑÍÔËÆÂ FeIII Ë
ÏÑÅÖÕ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÕß ÎËÛß ÒÓË ÍÑÐÙÇÐÕÓÂÙËË ÉÇÎÇÊÂ ÐËÉÇ
0.01 ÏÑÎß . Î71. £ ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍÑÏ ÔÒÇÍÕÓÇ ÄÑÆÐÑ-ÜÇÎÑÚÐÞØ
ÔËÔÕÇÏ (77 K), ÄÍÎáÚÂáÜËØ FeVIII, ËÏÇÇÕÔâ ÔËÐÅÎÇÕÐÂâ ÎËÐËâ,
ÑÕÐÑÔâÜÂâÔâ (ÔÖÆâ ÒÑ ÄÇÎËÚËÐÇ ØËÏËÚÇÔÍÑÅÑ ÔÆÄËÅ d ) Í
ÄÞÔÛÇÌ ÄÂÎÇÐÕÐÑÌ ×ÑÓÏÇ ÉÇÎÇÊÂ.32
¶ÇÓÓÂÕ(IV) Ä ÄÑÆÐÑ-ÜÇÎÑÚÐÑÌ ÔÓÇÆÇ ÐÂÔÕÑÎßÍÑ ÔÕÂÃËÎÇÐ,
ÚÕÑ ÇÅÑ ÓÂÔÕÄÑÓÞ Ä ÑÃÞÚÐÞØ ÖÔÎÑÄËâØ ÏÑÉÐÑ ÔÑØÓÂÐâÕß Ä
ÕÇÚÇÐËÇ ÒÑ ÍÓÂÌÐÇÌ ÏÇÓÇ ÆÄÖØ ÎÇÕ. °Ð ÑÃÓÂÊÖÇÕÔâ ÐÇ ÕÑÎßÍÑ Ä
ÒÓÑÙÇÔÔÇ ÖÒÑÏâÐÖÕÑÅÑ ÄÞÛÇ ÆËÔÒÓÑÒÑÓÙËÑÐËÓÑÄÂÐËâ, ÐÑ Ë
ÒÓË ÆÎËÕÇÎßÐÑÏ ÆÇÌÔÕÄËË ÍËÔÎÑÓÑƠРÜÇÎÑÚÐÞÇ ÓÂÔÕÄÑÓÞ
ÅËÆÓÑÍÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ FeIII(ÔÏ.178 ë 181).
¥ÂÐÐÞÇ, ÒÑÎÖÚÇÐÐÞÇ ÆÎâ FeO4, ÔÖÜÇÔÕÄÇÐÐÑ ÆÑÒÑÎÐâáÕ
ËÊÄÇÔÕÐÞÇ ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕË ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ Ë, ÍÓÑÏÇ
ÕÑÅÑ, ÒÑÊÄÑÎâáÕ ÒÓÑÄÇÔÕË ÍÂÚÇÔÕÄÇÐÐÖá ÍÑÓÓÇÎâÙËá ÏÇÉÆÖ
ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕßá ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ Ë ÊÂÔÇÎÇÐÐÑÔÕßá ÑÓÃËÕÂÎÇÌ,
ÒÑÎÖÚÂÇÏÑÌ ÏÇÕÑÆÂÏË ÍÄÂÐÕÑÄÑÌ ØËÏËË.
2. ®ÇÆß, ÔÇÓÇÃÓÑ, ÊÑÎÑÕÑ
¥ÂÐÐÞÇ Ñ ³° ÏÇÆË, ÔÇÓÇÃÓÂ Ë ÊÑÎÑÕ ÒÓËÄÇÆÇÐÞ Ä ÕÂÃÎ. 4.
¥Îâ àÕÑÌ ÅÓÖÒÒÞ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÐÇÖÔÕÑÌÚËÄÞÏË âÄÎâáÕÔâ
³° 5 +3, ØÑÕâ, ÔÕÓÑÅÑ ÅÑÄÑÓâ, ÆÂÉÇ ³° +2 ÐÇÔÕÂÃËÎßÐÑ.
¯ÂÒÓËÏÇÓ, ÆÎâ ËÑÐÑÄ CuII ËÏÇÇÕ ÏÇÔÕÑ ÑÆÐÑ ËÊ ÒÓÑâÄÎÇÐËÌ
à××ÇÍÕ ÔÏÇÛÂÐÐÑÌ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕË ì ×ÎÖÍÕÖÂÙËâ ÊÂÓâÆÑÄÑÅÑ
ÔÑÔÕÑâÐËâ. £ËÆËÏÑ, ÔÎÇÆÔÕÄËÇÏ àÕÑÅÑ âÄÎâÇÕÔâ ÕÂÍÂâ ÄÇÎË-
ÚËÐÂ ÓÇÆÑÍÔ-ÒÑÕÇÐÙËÂÎÂ ECuII =Cu , ÚÕÑ ÏÑÉÐÑ ÅÑÄÑÓËÕß Ñ ËÑÐÇ
CuII ÍÂÍ ÑÍËÔÎËÕÇÎÇ.
±ÓÑÃÎÇÏ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ ÄÞÔÛËØ ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ×ÑÓÏ ÆÎâ
Cu, Ag, Au ÆÑ ÔËØ ÒÑÓ ÒÑÎÐÑÔÕßá ÐÇ ÓÇÛÇÐÂ. °ÔÑÃÇÐÐÑ àÕÑ
ÑÕÐÑÔËÕÔâ Í ÊÑÎÑÕÖ. ±ÇÓÄÑÇ ÔÑÇÆËÐÇÐËÇ AuV ì ×ÕÑÓÑÍÑÏ-
408 À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ

´ÂÃÎËÙ 4. °ÍËÔÎËÕÇÎßÐÞÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ ÏÇÆË, ÔÇÓÇÃÓÂ, ÊÑÎÑÕÂ.
³° Cu Ag
+1 + (ÔÏ.a) + (ÔÏ.a)
+2 + (ÔÏ.a, b) + (ÔÏ.b, d)
+3 + (ÔÏ.c, d) + (ÔÏ.c, d)
+4 + (ÔÏ.c, d) ? (ÔÏ.b)
+5 + (ÔÏ.d)
 ªÊÄÇÔÕÐÑ ÄÑ ÏÐÑÅËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ. b ³ÒÑÔÑÃÐÑ Í ÆËÔÒÓÑÒÑÓÙËÑÐË-
ÓÑÄÂÐËá. c ¥Îâ ÑÍÔËÆÑÄ. d ¥Îâ ×ÕÑÓËÆÑÄ.
ÒÎÇÍÔ Ô ÑÃÝÇÏÐÞÏ ÍÂÕËÑÐÑÏ Xe2 F‡ 11 ì ÒÑÎÖÚÇÐ ÎËÛß Ä
1972 Å.182 ³ ÕÇØ ÒÑÓ ÚËÔÎÑ ÔËÐÕÇÊËÓÑÄÂÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ AuV
ÄÑÊÓÑÔÎÑ, Ä ÚÂÔÕÐÑÔÕË ÒÑÎÖÚÇÐÞ AuF5, Â ÕÂÍÉÇ ×ÕÑÓÑÍÑÏ-
ÒÎÇÍÔÞ Ô ÍÂÕËÑÐÂÏË ÜÇÎÑÚÐÞØ Ë ÜÇÎÑÚÐÑÊÇÏÇÎßÐÞØ ÏÇÕÂÎ-
ÎÑÄ, ÐÑ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ Ô ÎËÅÂÐÆÂÏË, ÑÕÎËÚÐÞÏË ÑÕ ×ÕÑÓÂ, ÄÔÇ ÉÇ
ÐÇ ÖÆÂÎÑÔß ÑÃÐÂÓÖÉËÕß.183 ¯ÇÒÑÐâÕÐÑ, ÏÑÉÐÑ ÎË ÄÞÆÇÎËÕß
ÔÑÇÆËÐÇÐËâ AuIV, Â ÕÂÍÉÇ ÓÇÂÎËÊÑÄÂÕß ³° ÃÑÎÇÇ +5. ±ÓË-
ÏÇÓÐÑ ÕÑ ÉÇ ÔÂÏÑÇ ÏÑÉÐÑ ÔÍÂÊÂÕß Ë Ñ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ ÔÇÓÇÃÓÂ,
ÆÎâ ÍÑÕÑÓÑÅÑ ËÊÄÇÔÕÐÑ ÇÆËÐÔÕÄÇÐÐÑÇ ÒÓÑËÊÄÑÆÐÑÇ AgV
ÔÑÔÕÂÄÂ Cs2 AgV III
1=2 Ag1=2 F6 .
184
¿ÕË ÄÑÒÓÑÔÞ ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÎËÔß ÂÄÕÑÓÂÏË ÓÂ-
ÃÑÕ 150, 151, 185 ë 197. ³ËÐÕÇÊËÓÑÄÂÐÞ Ë ËÊÖÚÇÐÞ ÐÑÄÞÇ ÃËÐÂÓ-
ÐÞÇ (AgF3) Ë ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞÇ ×ÕÑÓËÆÞ CuIII, AgI, AgII, AgIII,
AuIII, AuV, AgIII, AgV Ô ÓÂÊÐÑÑÃÓÂÊÐÞÏË ÄÐÇÛÐÇÔ×ÇÓÐÞÏË
ÍÂÕËÑÐÂÏË. ²ÂÔÔÏÑÕÓÇÐÑ ÏÐÑÉÇÔÕÄÑ ÓÇÂÍÙËÌ ÔËÐÕÇÊ àÕËØ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ Ë ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐÞ ×ÂÍÕÑÓÞ, ÄÎËâáÜËÇ Ð ÄÞØÑÆ
ÒÓÑÆÖÍÕÑÄ, Â ÕÇÏ ÔÂÏÞÏ Ë ÐÂ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËá ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖá-
ÜËØ ³°.197 ¯ÂÍÑÐÇÙ, ÒÓË ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËË ÒÓÑÆÖÍÕÑÄ ÕÇÓÏÑÎËÊÂ
×ÕÑÓÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ AuV ÑÃÐÂÓÖÉÇÐÞ ×ÂÍÕÞ, ÍÑÕÑÓÞÇ ÏÑÉÐÑ
ÕÓÂÍÕÑÄÂÕß Ô ÒÑÊËÙËÌ ÆËÔÒÓÑÒÑÓÙËÑÐËÓÑÄÂÐËâ AuV (ÔÏ.150).
±ÓÂÄÆÂ, ÒÑÎÖÚËÕß ÒÓâÏÞØ ÆÑÍÂÊÂÕÇÎßÔÕÄ ÐÂÎËÚËâ Ä ÅÂÊÑÄÑÌ
×ÂÊÇ ÑÆÐÑÅÑ ËÊ ÒÓÑÆÖÍÕÑÄ ÓÂÊÎÑÉÇÐËâ àÕËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ì
×ÕÑÓËÆÂ, ÃÑÎÇÇ ÃÑÅÂÕÑÅÑ ×ÕÑÓÑÏ, ÚÇÏ AuF5, ì ÐÇ ÖÆÂÎÑÔß.
£ ÓÂÃÑÕÂØ 198, 199 ÒÓËÄÇÆÇÐÞ ÔÄÇÆÇÐËâ Ñ ÒÑÎÖÚÇÐËË CuIV Ä
Cs2CuF6 Ë Ñà ÑÍÔËÆÇ CuIV ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÇÐÐÑ. ±ÑÔÎÇÆÐËÇ àÍÔÒÇ-
ÓËÏÇÐÕÞ ÑÔÖÜÇÔÕÄÎâÎËÔß ÒÓË ÄÞÔÑÍÑÏ ÆÂÄÎÇÐËË ÍËÔÎÑÓÑÆÂ.
°ÍÔËÆ ÔÑÆÇÓÉËÕ CuIII Ë CuIV, ÔÕÂÃËÎËÊËÓÑÄÂÐÐÞÇ Ä ÓÇÛÇÕÍÇ
ÒÇÓÑÄÔÍËÕÂ ÔÑÔÕÂÄÂ La17xSrxCuO3 (0 4 Ø 4 0.25).
¥Îâ Cu, Ag, Au ØÂÓÂÍÕÇÓÐÑ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËÇ ÔÏÇÛÂÐÐÑÄÂ-
ÎÇÐÕÐÞØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ, ÒÓËÚÇÏ ÐÇ ÕÑÎßÍÑ ÄÑ ×ÕÑÓËÆÐÞØ, ÐÑ Ë Ä
ÑÍÔËÆÐÞØ ÔËÔÕÇÏÂØ. £ ÑÍÔËÆÐÞØ ÔÄÇÓØÒÓÑÄÑÆÐËÍÂØ Ë ÓÑÆ-
ÔÕÄÇÐÐÞØ ËÏ ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ ÕÂÍËÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ ÏÇÆË ËÅÓÂáÕ
Au ÄÂÉÐÖá ÓÑÎß. £ ÔÄÇÓØÒÓÑÄÑÆÐËÍÂØ ³° ÏÇÆË ËÊÏÇÐâÇÕÔâ ÑÕ
+1 ÆÑ +2.33, ÒÓË àÕÑÏ Ä ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËÇ ÏÑÎÇÍÖÎâÓÐÞÇ
+(ÔÏ.Â) ÑÓÃËÕÂÎË ÃÑÎßÛÑÌ ÄÍÎÂÆ ÄÐÑÔâÕ p-ÑÓÃËÕÂÎË ÍËÔÎÑÓÑÆÂ;
? (ÔÏ.b) ÔÏÇÛÂÐÐÑÄÂÎÇÐÕÐÞÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ 200, 201 âÄÎâáÕÔâ, ÐÂÒÓË-
+ (ÔÏ.a) ÏÇÓ,202 ËÔÕÑÚÐËÍÑÏ äÊÂÓâÆÑÄÑ-ÔÕÂÃËÎËÊËÓÑÄÂÐÐÑÅÑã ËÔÍÂÉÇ-
? (ÔÏ.b) ÐËâ NaBa2Cu3O6. ªÊ ÒÑÔÎÇÆÐËØ ÓÂÃÑÕ Ä àÕÑÌ ÑÃÎÂÔÕË
+ (ÔÏ.d) ÑÕÏÇÕËÏ 203 ë 205. ¡ÄÕÑÓÞ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÌ 206, 207 ÑÒËÔÂÎË ÐÇ-
ÑÃÞÚÐÞÇ ÔÄÑÌÔÕÄÂ ÑÍÔËÆÑÄ ÊÑÎÑÕÂ Ä ÑÍÔËÆÐÞØ ÒÎÇÐÍÂØ. £
àÕÑÌ ÔÄâÊË ÐÂÒÑÏÐËÏ Ñà à××ÇÍÕÂØ, ÔÄâÊÂÐÐÞØ Ô ÆËÐÂÏËÍÑÌ
àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ ÒÎÑÕÐÑÔÕË Ä ÕÄÇÓÆÑÏ ÕÇÎÇ.71 £ àÎÇÏÇÐÕÂÓÐÑÌ
âÚÇÌÍÇ ÏÑÅÖÕ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÕß ËÑÐÞ ÏÇÕÂÎÎÑÄ Ä ÓÂÊÎËÚÐÑÏ ³° Ä
ÐÇàÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÞØ ÍÓËÔÕÂÎÎÑÅÓÂ×ËÚÇÔÍËØ ÒÑÎÑÉÇÐËâØ, ËÑÐÞ
ÏÇÕÂÎÎÑÄ Ä ÓÂÊÎËÚÐÞØ ³° Ä àÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÞØ ÒÑÊËÙËâØ Ë,
ÐÂÍÑÐÇÙ, ËÑÐÞ ÏÇÕÂÎÎÑÄ Ä ÕÂÍ ÐÂÊÞÄÂÇÏÑÏ ×ÎÖÍÕÖËÓÖáÜÇÏ
ÔÑÔÕÑâÐËË, ÍÑÅƠРÍÂÉÆÑÏ ÓÇÛÇÕÑÚÐÑÏ ÙÇÐÕÓÇ ÒÓÑËÔØÑÆâÕ
ÃÞÔÕÓÞÇ ÑÔÙËÎÎâÙËË àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ ÒÎÑÕÐÑÔÕË, àÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÞÇ
ÒÇÓÇØÑÆÖ àÎÇÍÕÓÑÐÑÄ ÏÇÉÆÖ ÓÂÊÐÞÏË ³°. ³ÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËÇ
ÔÏÇÛÂÐÑÄÂÎÇÐÕÐÑÅÑ ÔÑÔÕÑâÐËâ ì ÒÓËÊÐÂÍ ÄÂÎÇÐÕÐÑÌ ÐÇÖ-
ÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË. ¿ÕÑÕ ÄÑÒÓÑÔ,  ÕÂÍÉÇ ×ÂÍÕÑÓÞ, ÔÒÑÔÑÃÔÕÄÖá-
ÜËÇ ÆËÔÒÓÑÒÑÓÙËÑÐËÓÑÄÂÐËá, ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐÞ Ä ÓÂÃÑÕÇ 48.
¯ÂÎËÚËÇ ÆÎâ ÏÇÆË Ä ÑÍÔËÆÂØ ËÏÇÐÐÑ ÔÏÇÛÂÐÑÄÂÎÇÐÕÐÑÅÑ
ÔÑÔÕÑâÐËâ (CuIII,IV) ÔÄËÆÇÕÇÎßÔÕÄÖÇÕ Ñ ÒÑÐËÉÇÐËË ÔÕÂÃËÎßÐÑ-
ÔÕË ³° +4 ÏÇÆË ÒÑ ÔÓÂÄÐÇÐËá Ô ËÏÇáÜËÏ ÏÇÔÕÑ ÄÑ ×ÕÑÓËÆÇ,
ÄÇÓÑâÕÐÑ, ËÊ-ÊÂ ÐÂÎËÚËâ Ä ÑÍÔËÆÇ ÔÖÜÇÔÕÄÇÐÐÑÌ p-ÍÑÏÒÑ-
ÐÇÐÕÞ ÔÄâÊË ÏÇÕÂÎÎ ë ÎËÅÂÐÆ. µÚËÕÞÄÂâ ×ÂÍÕ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ
ÏÇÆË Ä ÔÑÔÕÑâÐËË CuIII/CuIV, ÏÑÉÐÑ ÒÑÎÂÅÂÕß, ÚÕÑ ³° +4 ÆÎâ
ÏÇÆË âÄÎâÇÕÔâ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞÏ.
3. ´âÉÇÎÞÇ ÒÎÂÕËÐÑÄÞÇ àÎÇÏÇÐÕÞ
¥Îâ ÕâÉÇÎÞØ 5d-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ (ÕÂÃÎ. 5) ÒÓË ÓÇÂÎË-
ÊÂÙËË ÄÞÔÛËØ ³° ËÏÇáÕÔâ ÒÓÑÃÎÇÏÞ; Ä ÑÔÑÃÇÐÐÑÔÕË àÕÑ
ÍÂÔÂÇÕÔâ Ir, Pt, Au Ë Hg. ¬ÂÍ ÄËÆÐÑ, ÆÎâ ÒÎÂÕËÐÑÄÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ
ÏÂÍÔËÏÂÎßÐÑ ÆÑÔÕËÅÐÖÕÞÏ âÄÎâÇÕÔâ ³° +6, ÍÑÕÑÓÑÇ,
ÄÇÓÑâÕÐÑ, ÄÑÄÔÇ ÐÇ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÑ. °ÔÐÑÄÐÂâ Ë ÐÂËÃÑÎÇÇ
ÐÂÆÇÉÐÂâ ËÐ×ÑÓÏÂÙËâ Ñ ÔÄÑÌÔÕÄÂØ ÔËÎßÐÑ ÑÍËÔÎÇÐÐÞØ
ËÑÐÑÄ ÖÍÂÊÂÐÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÑÕÐÑÔËÕÔâ ÒÓÇËÏÖÜÇÔÕÄÇÐÐÑ Í
×ÕÑÓËÆÂÏ, ØÑÕâ ÐÇÆÂÄÐÑ ÒÑâÄËÎËÔß ÑÕÆÇÎßÐÞÇ ÔÄÇÆÇÐËâ Ë ÑÃ
ÑÍÔËÆÐÞØ ÔËÔÕÇÏÂØ
´ÂÍ, Ä ÓÂÃÑÕÂØ 208 ë 210 ÒÓÇÆÒÓËÐâÕÞ ÒÑÒÞÕÍË ÔËÐÕÇÊÂ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ËÓËÆËâ Ä ÄÞÔÛËØ ³° ÒÓË ÄÞÔÑÍËØ ÆÂÄÎÇÐËâØ
ÍËÔÎÑÓÑÆ (ÒÑÔÎÇÆÐËÇ, ÍÂÍ ËÊÄÇÔÕÐÑ,211, 212 âÄÎâáÕÔâ à××ÇÍ-

´ÂÃÎËÙ 5. ªÊÄÇÔÕÐÞÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ ÑÍËÔÎÇÐËâ ÕâÉÇÎÞØ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.

³° W Re Os Ir Pt Au Hg

+1 +(ÔÏ.a) +(ÔÏ.a) +(ÔÏ.a) +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.c)

+2 +(ÔÏ.b) +(ÔÏ.b) +(ÔÏ.d) +(ÔÏ.a) +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.f, g) +(ÔÏ.c)
+3 +(ÔÏ.d) +(ÔÏ.a, b) +(ÔÏ.d) +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.g) +(ÔÏ.c, d) +(ÔÏ.j)
+4 +(ÔÏ.b, e) +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.c)
+5 +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.c) +(ÔÏ.d) +(ÔÏ.e. f) +(ÔÏ.f) +(ÔÏ.f, g)
+6 ¿ (ÔÏ.d) +(ÔÏ.d) +(ÔÏ.e, f) +(ÔÏ.e, f) +(ÔÏ.i) ? (ÔÏ.i)
+7 ¿ (ÔÏ.d) +(ÔÏ.d) ? (ÔÏ.i, j)
+8 ¿ (ÔÏ.e, h) 7(ÔÏ.j)
+9 ? (ÔÏ.k)
+10 7 (ÔÏ.j)

±ÓËÏÇÚÂÐËÇ. ±ÓËÐâÕÞ ÔÎÇÆÖáÜËÇ ÑÃÑÊÐÂÚÇÐËâ: ¿ ì ÑÕÏÇÚÇÐÑ ÄÞÔÛÇÇ ³°, ÍÑÕÑÓÑÇ, ÄÇÓÑâÕÐÑ, âÄÎâÇÕÔâ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞÏ; äÏËÐÖÔã ì ÆÂÐÐÑÇ
³° ÑÕÔÖÕÔÕÄÖÇÕ.
 ªÊÄÇÔÕÐÑ, ÐÂÒÓËÏÇÓ, Ä ÍÂÓÃÑÐËÎÂØ, ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞØ ×ÑÔ×ËÐÂØ. b ªÊÄÇÔÕÐÑ, ÐÂÒÓËÏÇÓ, Ä ÅÂÎÑÅÇÐËÆÂØ Ë ÙËÂÐËÆÂØ. c ªÊÄÇÔÕÐÑ ÄÑ ÏÐÑÅËØ

ÔÑÇÆËÐÇÐËâØ. d ªÊÄÇÔÕÐÑ Ä ÑÍÔËÆÂØ Ë ÅÂÎÑÅÇÐËÆÂØ. e ¥Îâ ÑÍÔËÆÑÄ. f ¥Îâ ×ÕÑÓËÆÑÄ. g ²ÇÂÎËÊÖÇÕÔâ ÆËÔÒÓÑÒÑÓÙËÑÐËÓÑÄÂÐËÇ. h ¥Îâ ÅËÆÓÑÍÔÑÍÑÏ-
ÒÎÇÍÔÑÄ. i °ÃÓÂÊÖÇÕÔâ ÑÚÇÐß ÐÇÔÕÂÃËÎßÐÞÌ ÄÞÔÛËÌ ×ÕÑÓËÆ ÐÇËÊÄÇÔÕÐÑÅÑ ÔÑÔÕÂÄ ÒÓË ÐÂÅÓÇÄÂÐËË ×ÕÑÓÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ AuV. j ³Ï. ÑÃÔÖÉÆÇÐËÇ Ä
ÕÇÍÔÕÇ. k ªÏÇÇÕÔâ ÔÑÑÃÜÇÐËÇ Ñ ÆÑÔÕËÉÇÐËË àÕÑÅÑ ³° Ä ÔÑÇÆËÐÇÐËË, ÑÃÓÂÊÖáÜÇÏÔâ ÒÓË b-ÓÂÔÒÂÆÇ 191OsO4.
µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999
ÕËÄÐÞÏ ÒÓËÇÏÑÏ ÆÎâ ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ÐÇÑÃÞÚÐÞØ ³° ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ
àÎÇÏÇÐÕÑÄ). °ÒËÔÂÐÞ ÔÄÑÌÔÕÄ ÐÑÄÑÌ ÔÇÓËË ÑÍÔËÆÑÄ Ô ËÔÍÂ-
ÉÇÐÐÑÌ ÔÕÓÖÍÕÖÓÑÌ K2NiF4 ÔÑÔÕÂÄÂ A2MIrVIO6 (A = Ba, Sr;
M = Sr, Ca, Mg, Zn) Ô ËÓËÆËÇÏ Ä ³° +6.208, 209 ªÊÖÚÇÐÞ
ÔÕÓÖÍÕÖÓÐÞÇ Ë ÏÂÅÐËÕÐÞÇ ÔÄÑÌÔÕÄÂ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ Sr2RhIVO4 Ë
Sr2IrIVO4 ì ÂÐÂÎÑÅÑÄ La2CuO4.213 ¥ÂÐÐÞÇ ÓÇÐÕÅÇÐÑÄÔÍËØ Ë
ÐÇÌÕÓÑÐÑÅÓÂ×ËÚÇÔÍËØ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÌ ÒÑÍÂÊÞÄÂáÕ ËÔÍÂÉÇÐËÇ
ËÆÇÂÎßÐÑÌ ÔÕÓÖÍÕÖÓÞ ÕËÒ K2NiF4. ±ÑÎÖÚÇÐÞ ÑÍÔÑÒÎÂÕË-
ÐÂÕÞ ÔÑÔÕÂÄÂ Ln2MPtIVO6 (Ln = La, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd;
M = Mg, Co, Ni, Zn).214
°ÕÏÇÕËÏ ÕÂÍÉÇ àÎÇÍÕÓÑØËÏËÚÇÔÍÑÇ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÇ ÅËÆÓÑÍ-
ÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ ËÓËÆËâ Ä ³° +4, +5, +6 (ÔÏ.83, 84) Ë ÓÂÃÑÕÞ,
ÙÇÎßá ÍÑÕÑÓÞØ ÃÞÎÑ ÒÑÎÖÚÇÐËÇ ÄÞÔÛËØ ³° ÒÎÂÕËÐÞ Ë
ËÓËÆËâ Ä ÜÇÎÑÚÐÞØ ÓÂÔÕÄÑÓÂØ (ÔÏ.215 ë 219). ²ÂÔÕÄÑÓÞ ÅËÆÓÑÍ-
ÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ ÒÎÂÕËÐÞ Ë ËÓËÆËâ ÑÃÓÂÃÂÕÞÄÂÎË ÑÊÑÐÑÏ, Â
ÑÃÓÂÊÖáÜËÇÔâ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ ËÊÖÚÂÎË ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÏ ÏÇÕÑÆÑÄ,
ÄÍÎáÚÂáÜËØ ¿±², àÎÇÍÕÓÑÐÐÖá ÂÃÔÑÓÃÙËÑÐÐÖá ÔÒÇÍÕÓÑ-
ÔÍÑÒËá, ¸£¡ Ë ÏÇÕÑÆÞ ØËÏËÚÇÔÍÑÅÑ ÂÐÂÎËÊÂ. µÔÕÂÐÑÄÎÇÐÑ,
ÚÕÑ ÖÍÂÊÂÐÐÂâ ÑÃÓÂÃÑÕÍÂ ÅËÆÓÑÍÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ ÒÎÂÕËÐÞ ÒÓË-
ÄÑÆËÕ Í ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËá ÐÇ ÑÒËÔÂÐÐÞØ ÓÂÐÇÇ ÔÖÒÇÓÑÍÔÑÍÑÏÒÎÇÍ-
ÔÑÄ ÒÎÂÕËÐÞ [Pt(OH)5 (Oÿ 2ÿ ÿ
2 )] , [(OH)5 Pt(m-O2 )Pt(OH)5 ] ,
[(OH)4 Pt(m-Oÿ 2 )(m-OH)Pt(OH) 4 ] 2ÿ
, Â Ä ÔÎÖÚÂÇ ËÓËÆËâ, ÍÓÑÏÇ
ÒÇÓÑÍÔÑ- Ë ÔÖÒÇÓÑÍÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ ÕËÒÂ [(OH)5IrIV(m-Oÿ
. IrIII(OH) ]57 (ËÎË [(OH) IrIII(m-Oÿ )IrIII(OH) ]57) Ä ÓÂÔÕÄÑÓÇ
5 5 2 5
ÃÞÎË ÑÃÐÂÓÖÉÇÐÞ ÕÂÍÉÇ ÅËÆÓÑÍÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÞ ËÓËÆËâ Ä ³°
ÄÒÎÑÕß ÆÑ +6 ÄÍÎáÚËÕÇÎßÐÑ.218 ±ÑÔÎÇÆÐÇÇ ÖÍÂÊÞÄÂÇÕ, ÚÕÑ
³° +6 ÆÎâ ËÓËÆËâ ÏÑÉÐÑ ÆÑÔÕËÅÐÖÕß ÆÂÉÇ Ä ÑÕÐÑÔËÕÇÎßÐÑ
ÏâÅÍËØ ÖÔÎÑÄËâØ (Ä ÓÂÔÕÄÑÓÇ),  àÕÑ ÔÄËÆÇÕÇÎßÔÕÄÖÇÕ Ñ
ÒÇÓÔÒÇÍÕËÄÐÑÔÕË ÃÑÎÇÇ ÉÇÔÕÍÑÌ ÑÃÓÂÃÑÕÍË ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ
ÅËÆÓÑÍÔÑÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ ÑÍËÔÎËÕÇÎâÏË.
V. ®ÂÕÓËÚÐÂâ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËâ ÔÑÔÕÑâÐËÌ
ÑÍËÔÎÇÐËâ
°ÕÐÑÔËÕÇÎßÐÑ ÐÇÆÂÄÐÑ ÒÑÎÖÚËÎ ÓÂÊÄËÕËÇ ÕÂÍ ÐÂÊÞÄÂÇÏÞÌ
ÏÇÕÑÆ ÏÂÕÓËÚÐÑÌ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ³°: ÂÕÑÏÞ ÏÇÕÍË, ÄÄÑÆË-
ÏÞÇ Ä ÍÓËÔÕÂÎÎËÚÇÔÍÖá ÏÂÕÓËÙÖ, ÒÑÔÎÇ ÐÂÅÓÇÄÂÐËâ ÏÇÐâáÕÔâ
ÏÇÔÕÂÏË Ô ÂÕÑÏÂÏË ÏÇÕÂÎÎÂ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ-ÑÔÐÑÄÞ. ´ÇÓÏÑ-
ÑÃÓÂÃÑÕÍ âÄÎâÇÕÔâ, ÒÑ-ÄËÆËÏÑÏÖ, ÑÆÐËÏ ËÊ ÐÇÏÐÑÅËØ ÒÓË-
ÏÇÐâÇÏÞØ Ä ÆÂÐÐÑÏ ÔÎÖÚÂÇ ÔÒÑÔÑÃÑÄ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÏÇØÂÐËÊÏ
ÒÇÓÇÏÇÜÇÐËâ ÂÕÑÏÑÄ ËÏÇÇÕ âÄÐÑ ÆË××ÖÊËÑÐÐÖá ÒÓËÓÑÆÖ, Â
ÆË××ÖÊËâ ÒÓË ÒÑÄÞÛÇÐËË ÕÇÏÒÇÓÂÕÖÓÞ ÖÔËÎËÄÂÇÕÔâ. ¿××ÇÍ-
ÕËÄÐÑÔÕß ÓÇÂÍÙËË ÑÃÏÇРÔÄâÊÂÐÂ Ô ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕßá ËÊÏÇÐÇÐËâ
ÓÂÊÏÇÓÑÄ ÂÕÑÏÑÄ ÏÇÕÍË ËÎË Ô ËÊÏÇÐÇÐËÇÏ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ
ÍÑÐ×ËÅÖÓÂÙËË ( ÊÐÂÚËÕ, Ë ³°) ÖÍÂÊÂÐÐÞØ ÂÕÑÏÑÄ, Õ. Ç. Ô
ÒÑÆÄËÉÐÑÔÕßá ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜÇÅÑ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÅÑ ÑÃÎÂÍÂ.
¬ÓËÔÕÂÎÎËÚÇÔÍÑÇ ÒÑÎÇ ÏÂÕÓËÙÞ äÐÂÄâÊÞÄÂÇÕã ÎÇÅËÓÖáÜÇÏÖ
ËÑÐÖ äÒÑÄÇÆÇÐËÇã àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÅÑ ÑÃÎÂÍÂ Ä ÍÓËÔÕÂÎÎËÚÇÔÍÑÌ ÓÇ-
ÛÇÕÍÇ, ÚÕÑ Ä ÓâÆÇ ÔÎÖÚÂÇÄ ÔÑÒÓÑÄÑÉÆÂÇÕÔâ ÒÇÓÇÐÑÔÑÏ ÊÂÓâÆ Ô
ÑÆÐÑÅÑ ÂÕÑÏÂ ÏÇÕÂÎÎÂ ÐÂ ÆÓÖÅÑÌ,220 Õ. Ç. ËÊÏÇÐÇÐËÇÏ ³°.
¤ÇÑÏÇÕÓËÚÇÔÍËÇ ÍÓËÕÇÓËË (ÓÂÆËÖÔÞ ËÑÐÑÄ, ÎÑÍÂÎßÐÂâ
ÔËÏÏÇÕÓËâ Ë ÆÓ.) ÊÆÇÔß ÄÇÔßÏ ÄÂÉÐÞ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÑÕÓÂÉÂáÕ
ÄÎËâÐËÇ ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÍË ÔÏÇÛÂÐÐÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ ÏÂÕÓËÙ ë
ÏÇÕÍÂ. µÔÕÑÌÚËÄÑÔÕß ³° ÆÑÎÉÐÂ ÄÑ ÏÐÑÅÑÏ ÑÒÓÇÆÇÎâÕßÔâ
ÒÓÂÄËÎÂÏË ËÊÑÏÑÓ×ËÊÏÂ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÅÇÑÏÇÕÓËâ ÄÂÍÂÐÔËË, Ä
ÍÑÕÑÓÖá ÄÐÇÆÓâÇÕÔâ ËÑÐ ÒÇÓÇØÑÆÐÑÅÑ ÏÇÕÂÎÎÂ, ËÅÓÂÇÕ ÃÑÎß-
ÛÖá ÓÑÎß Ä ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÒÑÔÎÇÆÐÇÅÑ.
£ÎËâÐËÇ ÏÂÕÓËÙÞ Ð ÔÄÑÌÔÕÄ ÎÇÅËÓÖáÜËØ ËÑÐÑÄ ÏÑÉÐÑ
ÒÓÑËÎÎáÔÕÓËÓÑÄÂÕß ËÊÏÇÐÇÐËÇÏ ÑÍÓÂÔÍË ËÑÐÑÄ CrIII, ÒÑÏÇ-
ÜÇÐÐÞØ Ä ÖÊÎÞ ÏÂÕÓËÙ Ô ÓÂÊÎËÚÐÑÌ ÎÑÍÂÎßÐÑÌ ÔËÏÏÇÕÓËÇÌ. £
ÍÑÓÖÐÆÇ (a-Al2O3) ÑÍÓÂÔÍÂ CrIII ì ÍÓÂÔÐÂâ, Ä ÃÇÓËÎÎÇ
(Al2Be3Si6O18) ì ÊÇÎÇÐÂâ, Ä ÍËÂÐËÕÇ (ÂÎáÏÑÔËÎËÍÂÕ
Al2SiO5) ì ÔËÐââ.221 ³ÏÇÜÇÐËÇ ÒÑÎÑÔ ÒÑÅÎÑÜÇÐËâ ÒÑ àÐÇÓ-
ÅËâÏ ÊÂÄËÔËÕ ÑÕ ÏÐÑÅËØ ÒÓËÚËÐ, Ä ÕÑÏ ÚËÔÎÇ ÑÕ ÍÑÑÓÆËÐÂ-
ÙËÑÐÐÑÅÑ ÚËÔÎÂ,  ÒÑÎÑÔÞ ÒÑÅÎÑÜÇÐËâ, ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËÇ
ÒÇÓÇÐÑÔÖ ÊÂÓâÆÂ, ì ÑÕ ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ÒÇÓÇØÑÆÑÄ ËÎË ÔÕÂÃËÎßÐÑ-
ÔÕË ³°. ¯ÂÒÓËÏÇÓ, ËÊÏÇÐÇÐËÇ ³° ÙÇÓËâ Ä ÑÆÐÑÌ Ë ÕÑÌ ÉÇ
ÏÂÕÓËÙÇ ì ZrO2 (×ËÂÐËÕÞ) ì ÒÓËÄÑÆËÕ Í ËÊÏÇÐÇÐËá ÑÍÓÂÔÍË
ÑÕ âÓÍÑÌ ÍÓÂÔÐÑ-ÃÑÓÆÑÄÑÌ (CeIV) ÆÑ ÉÇÎÕÑ-ÑÓÂÐÉÇÄÑÌ
(³ÇIII).222
409
¯ÇÔÏÑÕÓâ РÐÇÄÞÔÑÍËÇ ÓÇÛÇÕÑÚÐÞÇ ÄÍÎÂÆÞ Ä ÑÃÜÖá
àÐÇÓÅËá, ÏÂÕÓËÚÐÖá ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËá ÄÞÔÛËØ ³° ËÔÒÑÎßÊÖáÕ
ÓÂÊÎËÚÐÞÇ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎË. ¿ÕÑÕ ÏÇÕÑÆ ÒÓËÏÇÐâÎË ÒÓË ÒÑÎÖ-
ÚÇÐËË ÎÂÊÇÓÐÞØ ÍÓËÔÕÂÎÎÑÄ, ÎÇÅËÓÑÄÂÐÐÞØ ËÑÐÂÏË ÒÇÓÇØÑÆ-
ÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ (ÔÏ., ÐÂÒÓËÏÇÓ,223, 224). °ÕÏÇÕËÏ, ÑÆÐÂÍÑ, ÚÕÑ Ä
àÕËØ ÑÃÝÇÍÕÂØ Ä ÔËÎÖ ËØ ÔÒÇÙË×ËÍË ÒÑÎÖÚÇÐËÇ ËÑÐÑÄ ÏÇÕÂÎÎÑÄ
Ä ÄÞÔÑÍËØ ³° ÊÂÕÓÖÆÐÇÐÑ. £ ÃÑÎÇÇ ÒÑÆØÑÆâÜËØ ÆÎâ ÔÕÂÃËÎË-
ÊÂÙËË ÏÂÕÓËÙÂØ (ÐÂÒÓËÏÇÓ, Ä BaMIVO3, ÅÆÇ M = Ce, Th, Zr)
ÒÑÎÖÚÇÐÞ PrIV, TbIV, NdIV, DyIV (ÔÏ.128 ë 130). ªÐÕÇÓÇÔÐÑ, ÚÕÑ
NdIV ÖÆÂÇÕÔâ ÒÑÎÖÚËÕß ÄÑ ÄÔÇØ ÒÇÓÇÚËÔÎÇÐÐÞØ ÏÂÕÓËÙÂØ, Â
DyIV ÕÑÎßÍÑ Ä BaCeIVO3. ªÑÐÞ MnIII (ÔÏ.224), CrIV, CrV, ÍÂÍ,
ÄÒÓÑÚÇÏ, Ë FeVI (ÔÏ.225, 226), ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖáÕÔâ Ä ÏÂÕÓËÙÂØ
ÅÓÂÐÂÕÑÄ, ØÓÑÏÂÕÑÄ Ë ÔÖÎß×ÂÕÑÄ (ÒÑÎÖÚÇÐËÇ ÔËÔÕÇÏÞ ËÊ
ÓÂÔÕÄÑÓÑÄ),  TbIV ì Ä (SrMgF4 : TbIV)-×ÑÔ×ÑÓÂØ (ÒÑÎÖÚÇÐËÇ
Ä ÕÄÇÓÆÑÌ ×ÂÊÇ).227
±ÓË ËÊÖÚÇÐËË ÏÂÕÓËÚÐÞØ ÑÍÔËÆÐÞØ ÔËÔÕÇÏ, ÄÍÎáÚÂáÜËØ
ÑÍÔÑ×ÇÓÓÂÕÞ Ë ÑÍÔÑÓÖÕÇÐÂÕÞ,33, 34, 228 ë 236 ÖÔÕÂÐÑÄÎÇÐÞ ÖÔÎÑ-
ÄËâ ÎÇÅËÓÑÄÂÐËâ àÕËØ ÏÂÕÓËÙ ËÑÐÂÏË Fen+, Con+ (ÆÎâ
ËÆÇÐÕË×ËÍÂÙËË ³° ÏÇÕÑÆÑÏ ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍÑÌ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑ-
ÒËË ÒÓËÏÇÐâÎË ËÊÑÕÑÒÞ 57Fe, 57³Ñ). ªÊ ÐÂËÃÑÎÇÇ ËÐÕÇÓÇÔÐÞØ
3ÿ
ÓÇÊÖÎßÕÂÕÑÄ ÑÕÏÇÕËÏ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËá ËÑÐÑÄ ³oVI Ä ×ÇÓÓÂÕÇ
Cs2FeVIO4,33,34 Â ÕÂÍÉÇ FeVI Ä ÔÏÇÛÂÐÑÄÂÎÇÐÕÐÑÏ ÔÑÇÆËÐÇÐËË
2)
. ÔÑÔÕÂÄÂ Cs3(RuVI VII
1=2 Ru1=2 O4).
232, 235
°ÔÑÃÞÌ ËÐÕÇÓÇÔ ÒÓÇÆÔÕÂÄÎâáÕ ÒÑÒÞÕÍË ÆÑÔÕËÉÇÐËâ
ÔÑÔÕÑâÐËâ FeVII. ¥Îâ ÉÇÎÇÊ ÕÂÍÑÇ ³° ÄÑÊÏÑÉÐÑ. ´ÂÍ, Ä
ÓÂÃÑÕÇ 165 ÔÆÇÎÂÐ ÄÞÄÑÆ Ñ ÐÂÎËÚËË ÆËÔÒÓÑÒÑÓÙËÑÐËÓÑÄÂÐËâ
ËÑÐÑÄ FeO2ÿ4 (Ä ÜÇÎÑÚÐÞØ ÔÓÇÆÂØ) ÒÑ ÔØÇÏÇ
2FeVI FeVIII + FeIV.
´ÂÍ ÍÂÍ ÓÇÂÎËÊÖÇÕÔâ ÆÄÖØàÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÞÌ ÑÃÏÇÐ, Ä ÔÑÑÕ-
ÄÇÕÔÕÄËË Ô ÒÓËÐÙËÒÑÏ ºÇ××ÇÓÂ Ä ÐÇÏ ÏÑÉÐÑ ÑÉËÆÂÕß
ÒÓÑÏÇÉÖÕÑÚÐÑÅÑ ÑÆÐÑàÎÇÍÕÓÑÐÐÑÅÑ ÒÓÇÄÓÂÜÇÐËâ Ô ÖÚÂ-
ÔÕËÇÏ FeVII. ©ÂÆÂÚÖ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË àÕÑÅÑ ³° ÒÞÕÂÎËÔß
ÓÇÛËÕß, ÒÑÏÇÜÂâ 57Fe Ä ÏÂÕÓËÙÖ Cs3(RuVI VII
1=2 Ru1=2 O4). £ àÕÑÏ
ÓÖÕÇÐÂÕÇ ËÑÐ ÉÇÎÇÊ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÖÇÕÔâ Ä ÑÔÐÑÄÐÑÏ Ä ×ÑÓÏÇ
FeVI; ÄÏÇÔÕÇ Ô ÕÇÏ ÐÂ ÔÍÎÑÐÇ ËÐÕÇÐÔËÄÐÑÌ ÎËÐËË Ä ÏÇÔÔÃÂÖà-
ÓÑÄÔÍÑÏ ÔÒÇÍÕÓÇ ÐÂÃÎáÆÂÎË ÐÇÔÕÂÃËÎßÐÞÌ ÔÂÕÇÎÎËÕ, ÄÇÎË-
ÚËÐÂ ØËÏËÚÇÔÍÑÅÑ ÔÆÄËÅÂ ÍÑÕÑÓÑÅÑ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖÇÕ ÑÉËÆÂÇÏÑÌ
ÆÎâ FeVII (ÔÏ.232, 236). ¬ ÔÑÉÂÎÇÐËá, ÃÑÎÇÇ ÖÃÇÆËÕÇÎßÐÞÇ
ÆÑÍÂÊÂÕÇÎßÔÕÄÂ ÐÂÎËÚËâ FeVII Ä ÕÂÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÇ ÒÑÍÂ ÐÇ ÒÑÎÖ-
ÚÇÐÞ. ±Ñ ÆÂÐÐÞÏ ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍËØ ËÊÏÇÓÇÐËÌ (4 K) 229, 237 ë 241
ÔÑÔÕÑâÐËÇ FeVII ÏÑÉÇÕ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÑÄÂÕßÔâ ÕÂÍÉÇ Ä ÔËÔÕÇÏÇ
Na7Fe7O ÒÓË ÏÑÎßÐÑÏ ÑÕÐÑÛÇÐËË [Na] : [Fe] > 50 : 1 (ÒÓË
ÏÇÐßÛËØ ÑÕÐÑÛÇÐËâØ ÑÃÓÂÊÖáÕÔâ ÕÑÎßÍÑ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ FeIV
(ÔÏ.242)).
£ ÑÕÎËÚËÇ ÑÕ ÆÓÖÅËØ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎÇÌ ÂÄÕÑÓÞ ÔÕÂ-
ÕÇÌ 229, 237 ë 242 ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÎË ÑÍËÔÎËÕÇÎßÐÞÇ ÒÓÑÙÇÔÔÞ Ô ÖÚÂÔ-
ÕËÇÏ ÒÇÓÑÍÔËÆÑÄ ÐÂÕÓËâ Ë ÙÇÊËâ Ë ÆÑÄÑÎßÐÑ ÏâÅÍËÇ ÖÔÎÑÄËâ.
±ÑÔÎÇÆÐËÇ ÒÓËÇÏÎÇÏÞ ÆÎâ ÓÇÂÎËÊÂÙËË ÄÞÔÑÍËØ ³° ÒÓË
ÐÂÎËÚËË Ä ÓÇÂÍÙËÑÐÐÑÌ ÔËÔÕÇÏÇ ÐÂËÃÑÎÇÇ ÔËÎßÐÞØ ÑÍËÔÎËÕÇ-
ÎÇÌ (Na2O2 Ë CsO2),  ÕÂÍÉÇ à××ÇÍÕËÄÐÑÅÑ ÔÕÂÃËÎËÊÂÕÑÓÂ, Ä
ÚÂÔÕÐÑÔÕË ÍÂÕËÑÐÑÄ Cs+ (ÔÏ.43). ¬ÓÑÏÇ ÕÑÅÑ, ÒÇÓÑÍÔËÆÞ ÔÂÏË
ÒÑ ÔÇÃÇ ÔÒÑÔÑÃÐÞ ÔÕÂÃËÎËÊËÓÑÄÂÕß ÄÞÔÛËÇ ³°, ÐÂÒÓËÏÇÓ
ÉÇÎÇÊÂ Ë ÍÑÃÂÎßÕÂ ÒÓË ËØ ÐËÊÍÑÏ ÔÑÆÇÓÉÂÐËË Ä ÓÇÂÍÙËÑÐÐÑÌ
ÔÏÇÔË.229, 241 ±ÇÓÔÒÇÍÕËÄÐÞÏË ÒÓÇÆÔÕÂÄÎâáÕÔâ ÓÇÂÅÇÐÕÞ Ô
ÄÞÔÑÍÑÌ ÓÇÂÍÙËÑÐÐÑÌ ÔÒÑÔÑÃÐÑÔÕßá (ÒÓÇÍÖÓÔÑÓÞ), ÑÃÓÂÊÖá-
ÜËÇÔâ, ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÒÓË ÖÎßÕÓÂÊÄÖÍÑÄÑÌ ÑÃÓÂÃÑÕÍÇ. ªÏÇÐÐÑ
ÕÂÍËÏ ÔÒÑÔÑÃÑÏ ÒÑÎÖÚÇÐÞ ÒÓÇÒÂÓÂÕÞ ÄÞÔÑÍÑÆËÔÒÇÓÔÐÑÅÑ
Fe2O3 (ÔÏ.243). ®ÇÕÑÆÞ ÒÓËÅÑÕÑÄÎÇÐËâ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËØ
ÒÓÇÍÖÓÔÑÓÑÄ ÑÃÑÃÜÇÐÞ Ä ÓÂÃÑÕÇ 244.
VI. £ÂÎÇÐÕÐÞÇ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ
àÎÇÏÇÐÕÑÄ
£ ÔÕÂÕßÇ 48 ÄÞÔÍÂÊÂРÅËÒÑÕÇÊÂ Ñ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÆÑÔÕËÉÇÐËâ
ÆÎâ ÐÂËÃÑÎÇÇ ÕâÉÇÎÞØ 5d-àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÄÞÔÑÍËØ ³°. ±ÑÎÂÅÂÎË,
ÚÕÑ ÆÎâ Ir, Pt, Au Ë Hg ÓÇÂÎËÊÂÙËâ ÕÂÍËØ ³° ÄÇÓÑâÕÐÂ Ä ÑÍÔÑ-
ËÑÐÂØ ®°n 4 ÕÇÕÓÂàÆÓËÚÇÔÍÑÅÑ ÔÕÓÑÇÐËâ. °ÙÇÐÍË
245, 246 àÐÇÓ-
ÅËÌ ÏÑÎÇÍÖÎâÓÐÞØ ÑÓÃËÕÂÎÇÌ ÏÇÕÑÆÑÏ Xa-ÓÂÔÔÇâÐÐÞØ ÄÑÎÐ
ÔÇÓËË ÕÇÕÓÂÑÍÔÑ-ÂÐËÑÐÑÄ ®VII°ÿ 4 ÆÎâ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÚÇÕÄÇÓÕÑÅÑ
410
ÒÇÓËÑÆÂ ÔÄËÆÇÕÇÎßÔÕÄÖáÕ Ñ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÑÕÐÑ-
ÔËÕÇÎßÐÑ ÔÕÂÃËÎßÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. £ ÓÂÃÑÕÇ 49 ÒÓÑÄÑÆËÎËÔß
ÍÄÂÐÕÑÄÑ-ØËÏËÚÇÔÍËÇ Ë ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÇ ÓÂÔÚÇÕÞ ÕÇÕÓÂ-
q
àÆÓËÚÇÔÍËØ ËÑÐÑÄ MO4, ËÊÑàÎÇÍÕÓÑÐÐÞØ °sO4, ÅÆÇ M = Ir, Pt,
Au, Hg, q = +1 ,+2, +3, +4 ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÇÐÐÑ. ¬ÄÂÐÕÑÄÑ-
ØËÏËÚÇÔÍËÇ ÓÂÔÚÇÕÞ ÑÔÖÜÇÔÕÄÎâÎËÔß Ô ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÐËÇÏ
ÐÂÆÇÉÐÞØ ÍÄÂÊËÓÇÎâÕËÄËÔÕÔÍËØ Ë ÓÇÎâÕËÄËÔÕÔÍËØ ÒÔÇÄÆÑÒÑ-
ÕÇÐÙËÂÎÑÄ, ÒÓËÏÇÐâÄÛËØÔâ Ä ÔÕÂÕßÇ 247, ÔÚËÕÂáÜËØÔâ Ä
ÐÂÔÕÑâÜÇÇ ÄÓÇÏâ ÄÇÔßÏ ÐÂÆÇÉÐÞÏË.
¯ÇàÏÒËÓËÚÇÔÍËÇ ÓÂÔÚÇÕÞ ÒÑÍÂÊÂÎË,49 ÚÕÑ ÆÎâ ËÑÐÑÄ
IrIXO‡ 4 , Ir
VIIOÿ , PtVIIIO0 , AuVIIOÿ ËÏÇáÕÔâ ÏËÐËÏÖÏÞ ÐÂ
4 4 4 ÐËâ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËË Ð ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß ÄÞÔÛËØ ×ÕÑÓËÆÑÄ ÓÕÖÕË
ÒÑÕÇÐÙËÂÎßÐÞØ ÒÑÄÇÓØÐÑÔÕâØ. ¥Îâ PtXO2‡ IX ‡
4 Ë Au O4 ÕÂÍÉÇ
ÑÃÐÂÓÖÉÇÐÞ ÏËÐËÏÖÏÞ, ÐÑ ÑÐË, ÄÇÓÑâÕÐÑ, âÄÎâáÕÔâ ÔÎËÛ-
ÍÑÏ ÏÇÎÍËÏË, ÚÕÑÃÞ ÏÑÉÐÑ ÃÞÎÑ ÓÂÔÔÚËÕÞÄÂÕß Ð ×ÑÓÏËÓÑ-
ÄÂÐËÇ ÃÑÎÇÇ ËÎË ÏÇÐÇÇ ÖÔÕÑÌÚËÄÞØ ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËÌ. ±ÓËÏÇÓÐÑ Í
ÕÂÍÑÏÖ ÉÇ ÄÞÄÑÆÖ ÏÑÉÐÑ ÒÓËÌÕË, ÑÒËÓÂâÔß ÐÂ ÓÇÊÖÎßÕÂÕÞ
ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËØ ÓÂÔÚÇÕÑÄ. °ÃÜËÏ ËÕÑÅÑÏ ÓÂÔÔÏÑÕÓÇÐËâ
ÄÑÒÓÑÔÂ Ä ÓÂÃÑÕÇ 49 ÔÎÇÆÖÇÕ ÒÓËÊÐÂÕß ÐÂÎËÚËÇ ÕÇÑÓÇÕËÚÇÔÍÑÌ
ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ ÄÇÔßÏ ÄÞÔÑÍËØ Ë ÇÜÇ ÐÇ ÓÇÂÎË-
ÊÑÄÂÐÐÞØ ³° ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ì ÄÒÎÑÕß ÆÑ +10
ÄÍÎáÚËÕÇÎßÐÑ.
¥Îâ ÓÕÖÕË Ä ÓÂÃÑÕÇ 49 ÒÑÍÂÊÂÐÑ, ÚÕÑ ËÏÇÇÕÔâ ÐÇÐÖÎÇÄÂâ
ÄÇÓÑâÕÐÑÔÕß ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ HgVIIIO04 , ÒÑÔÍÑÎßÍÖ ÓÂÔÚÇÕ ÆÂÇÕ
ÆÎâ ÔÄâÊË Hg7O ÄÒÑÎÐÇ ÓÂÊÖÏÐÑÇ ÏÇÉÝâÆÇÓÐÑÇ ÓÂÔÔÕÑâÐËÇ Ä
2.12 
A (ËÑÐÞ HgO2‡ 4‡
4 Ë ÕÇÏ ÃÑÎÇÇ HgO4 ÐÇÔÕÂÃËÎßÐÞ). £ÑÊ-
ÏÑÉÐÑ, ÚÕÑ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ ÓÕÖÕË Ä ³° ÏÇÐÇÇ +8 ÇÜÇ ÃÑÎÇÇ
ÖÔÕÑÌÚËÄÞ.
¥Îâ ÓÕÖÕË Ë ÇÇ ÂÐÂÎÑÅÑÄ Zn Ë Cd ÄÞÔÛËÏ ÆÑ ÔËØ ÒÑÓ
ÔÚËÕÂÇÕÔâ ³° +2, ØÑÕâ ÇÔÕß ÔÑÑÃÜÇÐËÇ 248, ÒÓÂÄÆÂ, ÐÇÒÑÆ-
ÕÄÇÓÉÆÇÐÐÑÇ, Ñ ÍÑÓÑÕÍÑÉËÄÖÜÇÏ ÍÑÏÒÎÇÍÔÇ ÕÓÇØÄÂÎÇÐÕÐÑÌ
ÓÕÖÕË ÔÑÔÕÂÄÂ [Hg(cyclam)](BF4)2. ¡ÄÕÑÓÞ ÔÕÂÕÇÌ 249, 250 ÒÓÇÆ-
ÒÑÎÑÉËÎË ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËÇ ÏÂÎÑÔÕÂÃËÎßÐÑÅÑ ËÐÕÇÓÏÇÆËÂÕ Ô
HgIII Ä ÍÂÚÇÔÕÄÇ ÒÓÑÏÇÉÖÕÑÚÐÑÅÑ ÒÓË ×ÕÑÓËÓÑÄÂÐËË ÓÕÖÕßÑÓ-
ÅÂÐËÚÇÔÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÆË×ÕÑÓËÆÑÏ ÍÔÇÐÑÐÂ. ¯Â ÑÔÐÑÄÂÐËË
ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÌ ÏÇÕÑÆÑÏ ÓÇÐÕÅÇÐÑÄÔÍÑÌ ×ÑÕÑàÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ
ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËË ÓÕÖÕÐÞØ ÏÇÆß-ÑÍÔËÆÐÞØ ÔÄÇÓØÒÓÑÄÑÆÐËÍÑÄ
ÔÑÔÕÂÄÂ HgBa2(Ca0.86Sr0.14)2Cu3O8+d ÔÆÇÎÂÐÑ ÊÂÍÎáÚÇÐËÇ Ñ
ÐÂÎËÚËË Ä ÐËØ ÔÑÔÕÑâÐËâ HgIII (ÔÏ.251, 252). °ÔÐÑÄÞÄÂâÔß ÐÂ
ÑÃÜËØ ÕÇÐÆÇÐÙËâØ ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ, ªÑÓÅÇÐÔÇÐ 37
ÕÂÍÉÇ ÒÑÊËÕËÄÐÑ ÑÙÇÐËÄÂÎ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ÄÞÔÑ-
ÍËØ ³° ÓÕÖÕË. ±Ñ ÇÅÑ ÏÐÇÐËá, ÐÂÎËÚËÇ ÆÎâ ×ÕÑÓËÆ ÓÕÖÕË(II)
I(5d ), ÓÂÄÐÑÅÑ *14 à£, ÏÑÉÇÕ ÔÒÑÔÑÃÔÕÄÑÄÂÕß ÑÍËÔÎÇÐËá
HgII ÆÑ HgIII ËÎË HgIV, ÑÔÑÃÇÐÐÑ ÇÔÎË ÖÚÇÔÕß, ÚÕÑ HgF2
ÍÓËÔÕÂÎÎËÊÖÇÕÔâ Ä ÔÕÓÖÍÕÖÓÇ ×ÎáÑÓËÕÂ Ô ÐËÊÍÑÌ àÐÇÓÅËÇÌ
ÓÇÛÇÕÍË. ²ÇÂÎËÊÂÙËâ ÍÑÐ×ËÅÖÓÂÙËË 5d 8, Ë, ÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎßÐÑ,
HgIV Ä ÒÎÑÔÍÑ-ÍÄÂÆÓÂÕÐÑÌ ÏÑÎÇÍÖÎÇ HgF4 ÃÑÎÇÇ ÄÇÓÑâÕÐÂ,
ÚÇÏ ÍÑÐ×ËÅÖÓÂÙËË 5d 9 Ë HgIII.
£ àÕÑÌ ÔÄâÊË ÒÓËÐÙËÒËÂÎßÐÑÌ ÒÓÇÆÔÕÂÄÎâÇÕÔâ ÓÂÃÑÕ 38,
ÂÄÕÑÓÞ ÍÑÕÑÓÑÌ ÔÓÂÄÐËÎË ÏÑÎÇÍÖÎâÓÐÞÇ Ë àÎÇÍÕÓÑÐÐÞÇ
ÔÕÓÖÍÕÖÓÞ,  ÕÂÍÉÇ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß HgF4, ZnF4 Ë CdF4. ²ÂÔ-
ÔÏÑÕÓÇÐÂ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË HgF4 ÒÓË ÂÐËÑÐÐÑÏ
ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÑÃÓÂÊÑÄÂÐËË. ªÔÒÑÎßÊÑÄÂÎËÔß ÏÇÕÑÆÞ ÓÂÔÚÇÕ Ô
ÒÓËÏÇÐÇÐËÇÏ ÒÔÇÄÆÑÒÑÕÇÐÙËÂÎÑÄ, ÚÕÑ Ë Ä ÓÂÃÑÕÇ 247 ÆÎâ
HgF2. °ÃÐÂÓÖÉÇÐÑ,38 ÚÕÑ ×ÕÑÓËÆ HgF4 ËÏÇÇÕ ÄÞÔÑÍËÇ
ÛÂÐÔÞ Ð ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËÇ Ä ÅÂÊÑÄÑÌ ×ÂÊÇ. ¯ÂÒÓÑÕËÄ, ÔÖÜÇ-
ÔÕÄÑÄÂÐËÇ CdF4, Â ÕÇÏ ÃÑÎÇÇ ZnF4 ÏÂÎÑÄÇÓÑâÕÐÑ. ¬ÓÑÏÇ ÕÑÅÑ,
ËÊ ÓÂÃÑÕÞ 38 ÔÎÇÆÖÇÕ, ÚÕÑ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË HgIV ÑÕÐÑÔËÕÇÎßÐÑ
HgII Ä ÂÐËÑÐÂØ ÒÓË ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÑÃÓÂÊÑÄÂÐËË ÐÇ ÒÓÑËÔØÑÆËÕ.
£ÞÄÑÆ Ñ ÔÎÂÃÑÏ ÄÎËâÐËË àÕÑÅÑ à××ÇÍՠРÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß
ÍÑÏÒÎÇÍÔÂ HgIV ÐÇÑÃÞÚÇÐ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÑÃÓÂÊÑÄÂÐËÇ
ÔÚËÕÂÇÕÔâ ÑÆÐËÏ ËÊ ÔÒÑÔÑÃÑÄ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÄÞÔÛËØ ³° f- Ë
d-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.39, 40 ´ÂÍ ÍÂÍ ¯gIV ÆÑÎÉРÒÓÑâÄÎâÕß
ÔÄÑÌÔÕÄ d-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ, ÐÇÑÃØÑÆËÏÑ ÔÑÃÎáÆÇÐËÇ
ÒÑÎÑÉÇÐËâ Ñ ÒÑÊËÕËÄÐÑÏ ÄÎËâÐËË ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÂÐËÑÐÐÞØ
ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÄ HgFxÿ IV
4‡x РÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß Hg . £ÄÇÆÇÐËÇ Ä
ÔËÔÕÇÏÖ, ÔÑÆÇÓÉÂÜÖá ÂÐËÑÐÞ, àÍÄËÄÂÎÇÐÕÐÑÅÑ ÚËÔΠÍÂÕËÑ-
ÐÑÄ ÔËÎßÐÑ ÒÑÐËÉÂÇÕ ÑÃÜÖá àÐÇÓÅËá ÔËÔÕÇÏÞ. ±ÓË àÕÑÏ Ä
ÐÇÌ ÆÑÎÉÐÞ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÕß à××ÇÍÕÞ ÄÊÂËÏÐÑÅÑ ÄÎËâÐËâ
ÍÂÕËÑÐ ë ÂÐËÑÐ,  ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËâ ÑÔÖÜÇÔÕÄÎâÕßÔâ Ê ÔÚÇÕ àÎÇÍÕ-
ÓÑÔÕÂÕËÚÇÔÍËØ ÔËÎ. ¿ÕÑ, Ä ÚÂÔÕÐÑÔÕË, ÔÑÅÎÂÔÖÇÕÔâ Ô ÓÇÊÖÎßÕÂ-
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ
ÕÂÏË ÓÂÔÚÇÕÑÄ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÌ ÔÕÓÖÍÕÖÓÞ ËÑÐÑÄ MVFÿ 6 (M = Hf,
Ta, W, Re, Os, Ir, Pt, Au, Hg) Ä ÓÂÃÑÕÇ 253 (ÔÒËÐ-ÒÑÎâÓËÊÑÄÂÐ-
ÐÂâ ÄÇÓÔËâ ÏÇÕÑÆ Xa-ÆËÔÍÓÇÕÐÑÅÑ ÄÂÓßËÓÑÄÂÐËâ). ªÊÏÇÐÇ-
ÐËÇ ÄÇÎËÚËÐ ÔÓÑÆÔÕÄÂ Í àÎÇÍÕÓÑÐÖ Ä ÓâÆÖ HfFÿ 6 HgFÿ
6, Â
ÕÂÍÉÇ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÞÇ ÆÂÐÐÞÇ Ñ ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ÍÑÏÒÎÇÍÔ-
ÐÞØ ×ÕÑÓËÆÑÄ OsV, IrV, PtV, AuV (ÔÓÂÄÐËÕÇÎßÐÑ Ô ÆÂÐÐÞÏË
ÆÎâ ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÖáÜËØ MF5) ÔÄËÆÇÕÇÎßÔÕÄÖáÕ, ÚÕÑ à××ÇÍÕ
ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÓÇÂÎÇÐ. ´ÂÍ, ÕÇÏÒÇÓÂÕÖÓÂ ÓÂÊÎÑÉÇ-
ÐËâ ÍÑÏÒÎÇÍÔÐÞØ ×ÕÑÓÂÖÓÂÕÑÄ(V) ÐÂ 1008C ÄÞÛÇ ÕÂÍÑÄÑÌ ÆÎâ
AuF5 (ÔÏ.45, 150, 192). ±ÑàÕÑÏÖ ÊÂÍÎáÚÇÐËÇ Ñà ÑÕÔÖÕÔÕÄËË ÄÎËâ-
ÍÂÉÇÕÔâ ÔÑÏÐËÕÇÎßÐÞÏ, ØÑÕâ Ë ÐÇ ÑÒÓÑÄÇÓÅÐÖÕÑ (ÒÑÒÞÕÍË
ÔËÐÕÇÊÂ HgF4 ËÎË ÆÓÖÅÑÅÑ ×ÕÑÓËÆÂ HgIV ÆÑ ÔËØ ÒÑÓ ÐÇ
ÖÄÇÐÚÂÎËÔß ÖÔÒÇØÑÏ, ÑÆÐÂÍÑ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÞ, ÔÖÆâ ÒÑ ÆÂÐÐÞÏ
ÓÂÃÑÕÞ 38, ÄÔÇ ÉÇ ÒÓÇÆÒÓËÐËÏÂÎËÔß).
±ÑÆÚÇÓÍÐÇÏ, ÚÕÑ Ä ÖÒÑÏâÐÖÕÞØ ÄÞÛÇ ÕÇÑÓÇÕËÚÇÔÍËØ
ÓÂÃÑÕÂØ ÖÍÂÊÞÄÂÇÕÔâ ÎËÛß ÐÂ ÐÂÎËÚËÇ ÏËÐËÏÖÏÂ ÐÂ ÒÑÕÇÐ-
ÙËÂÎßÐÑÌ ÒÑÄÇÓØÐÑÔÕË, ÅÎÖÃËÐÖ ÉÇ àÕÑÅÑ ÏËÐËÏÖÏ ÏÑÉÐÑ
ÑÒÓÇÆÇÎËÕß ÕÑÎßÍÑ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÑ. ´ÂÍ, ÒÑÍ ÐÇ ÒÑÎÖÚÇÐÞ
ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞÇ CsIII ë CsIX Ë ÑÍÔËÆÞ ÍÓËÒÕÑÐÂ,æ ØÑÕâ ÓÂÔÚÇÕÞ Ë
ÒÓÇÆÔÍÂÊÞÄÂáÕ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ËØ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ.255 ±Ñ-ÄËÆË-
ÏÑÏÖ, ÕÑ ÉÇ ÓÂÔÒÓÑÔÕÓÂÐâÇÕÔâ Ë Ð ÒÓÑÅÐÑÊ ÆÎâ HgF4.
VII. ©ÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕß ËÊÏÇÐÇÐËâ
àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞØ ÔÑÔÕÑâÐËÌ ÑÍËÔÎÇÐËâ
ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ
³ØÇÏ 1 ËÎÎáÔÕÓËÓÖÇÕ ÐÂËÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍËÇ ³° ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ
àÎÇÏÇÐÕÑÄ (ÒÑ ÆÂÐÐÞÏ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂ Ë ÍÄÂÐÕÑÄÑ-ØËÏË-
ÚÇÔÍÑÅÑ ÓÂÔÚÇÕÂ).89 ¿ÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞÇ ³° ÑÕÆÇÎÇÐÞ ÖÕÑÎÜÇÐ-
ÐÑÌ ÎËÐËÇÌ ÑÕ ÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍËØ, ÚÕÑ ÒÓÇÆÒÑÎÂÅÂÇÕ ÐÇÄÑÊÏÑÉ-
ÐÑÔÕß ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ÒÑÔÎÇÆÐËØ. £ËÆÐÑ, ÚÕÑ ÊÐÂÚÇÐËâ ÒÓÇÆÇÎß-
ÐÞØ ³° Ä ÓâÆÂØ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ ÔÐÂÚÂΠÖÄÇÎËÚË-
ÄÂáÕÔâ, ÆÑÔÕËÅÂâ ÏÂÍÔËÏÖÏÂ,  ÊÂÕÇÏ ÒÑÐËÉÂáÕÔâ. ±ÑÆÑÃ-
ÐÞÌ ØÂÓÂÍÕÇÓ ËÊÏÇÐÇÐËâ ÏÂÍÔËÏÂÎßÐÞØ ³° âÄÎâÇÕÔâ ÑÆÐÑÌ
ËÊ ÑÔÐÑÄÐÞØ ×ÖÐÆÂÏÇÐÕÂÎßÐÞØ ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕÇÌ ÒÇÓËÑÆË-
ÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ. ¥Îâ ÐÇÍÑÕÑÓÞØ ³° àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÞÇ
ÆÂÐÐÞÇ ÒÑÍÂ ÑÕÔÖÕÔÕÄÖáÕ, ÐÑ ËÏÇáÕÔâ ÐÂÆÇÉÆÞ ÐÂ ËØ ÒÑÎÖ-
ÚÇÐËÇ. £ ÔÄâÊË ÔÑ ÔÍÂÊÂÐÐÞÏ ÐÇÑÃØÑÆËÏÞ ÐÇÍÑÕÑÓÞÇ ÍÑÏÏÇÐ-
ÕÂÓËË.
£ ÒÇÓÄÑÏ ÓâÆÖ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ ÏÂÍÔËÏÂÎßÐÑÇ ³°
ÐÂÃÎáÆÂÇÕÔâ ÆÎâ ÉÇÎÇÊ (+8). £ ÓÂÃÑÕÇ 256 РÑÔÐÑÄÂÐËË
ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËÚÇÔÍËØ ÆÂÐÐÞØ ÒÓÇÆÒÑÎÂÅÂÇÕÔâ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËÇ
MnVIII Ä ÕÇÕÓÂÑÍÔËÆÇ MnO04 , ÑÃÓÂÊÖáÜÇÏÔâ ÒÓË ×ÑÕÑÆËÔÔÑ-
ÙËÂÙËË ËÑРMnOÿ 4 . ¿ÕÑÕ ÄÞÄÑÆ, ÄÇÓÑâÕÐÑ, ÑÛËÃÑÚÇÐ. ¥Îâ
ÍÑÃÂÎßÕ ÐÂËÄÞÔÛËÏ âÄÎâÇÕÔâ ³° +6 (ÔÏ.33, 34); ÇÅÑ ËÆÇÐÕË-
×ËÍÂÙËâ ÑÔÖÜÇÔÕÄÎÇРÏÇÕÑÆÑÏ àÏËÔÔËÑÐÐÑÌ ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄ-
ÔÍÑÌ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËË. ¶ËÍÔÂÙËâ ³° ÖÍÂÊÂÐÐÞÏ ÏÇÕÑÆÑÏ
ÏÑÉÇÕ ÔÄËÆÇÕÇÎßÔÕÄÑÄÂÕß Ñ ÇÅÑ ÍÓÂÌÐÇÌ ÐÇÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË. ³
ÖÚÇÕÑÏ àÕÑÅÑ ÏÑÉÐÑ ÒÑÎÂÅÂÕß ³° +6 ÆÎâ ÍÑÃÂÎßÕ àÍÔÕÓÇ-
ÏÂÎßÐÞÏ. ¥Îâ Ni ÐÂËÄÞÔÛËÏ ÆÑÔÕËÅÐÖÕÞÏ âÄÎâÇÕÔâ ³° +4.
±ÑÎÂÅÂáÕ, ÚÕÑ ÏÑÉÐÑ ÓÇÂÎËÊÑÄÂÕß NiVI (Ä ÔÒÓÂÄÑÚÐËÍÂØ ÆÂÉÇ
ÄÔÕÓÇÚÂÇÕÔâ ÄÇÎËÚËРE8 ÆÎâ ÓÇÆÑÍÔ-ÒÂÓÞ NiVI/NiII). ¯Â ÐÂÛ
ÄÊÅÎâÆ, ÄÑÒÓÑÔ Ñ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËË NiVI ÑÔÕÂÇÕÔâ ÑÕÍÓÞÕÞÏ, Â
ÃÑÎÇÇ ÄÇÓÑâÕÐÑ ÒÑÎÖÚÇÐËÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ NiV. ¬ÓÑÏÇ ÕÑÅÑ, ÊÆÇÔß
ÍÓÂÌÐÇ ÔÎÑÉÐÑÌ ÑÍÂÊÞÄÂÇÕÔâ ÒÓÑÃÎÇÏ ËÆÇÐÕË×ËÍÂÙËË ³°:
ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕß ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞØ NiVI, NiV ÆÑÎÉРÃÞÕß ÐÇÄÇÎËÍÂ
Ë, ÒÑÉÂÎÖÌ, ÇÆËÐÔÕÄÇÐÐÞÏ ÒÓËÇÏÎÇÏÞÏ Ä ÆÂÐÐÑÏ ÔÎÖÚÂÇ
ÏÇÕÑÆÑÏ ÐÂÃÎáÆÇÐËâ ³° ÏÑÉÇÕ ÃÞÕß ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍÂâ
ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËâ, Ä ÒÓÑÙÇÔÔÇ ÍÑÕÑÓÑÌ ÑÔÖÜÇÔÕÄÎâÇÕÔâ ÙÇÒÑÚÍÂ
ÒÓÇÄÓÂÜÇÐËÌ 57Ni 57Co 57Fe.
°ÃÐÂÓÖÉÇÐËÇ ÕÇØ ËÎË ËÐÞØ ³° ËÏÇÐÐÑ Ä àÏËÔÔËÑÐÐÞØ
ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍËØ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂØ ÒÓË ÖÔÎÑÄËË, ÚÕÑ ÑÕÔÖÕ-
ÔÕÄÖáÕ ÓÂÆËÂÙËÑÐÐÞÇ ÒÓÇÄÓÂÜÇÐËâ (ËÊÄÇÔÕÐÞÇ ÍÂÍ ÒÑÔÕ-
æ £ ÓÂÃÑÕÇ 254 ÔÑÑÃÜÂÎÑÔß Ñ ÒÑÎÖÚÇÐËË ÒÓÇÆÒÑÎÑÉËÕÇÎßÐÑ ÔÑÇÆËÐÇ-
ÐËâ ÍÓËÒÕÑÐÂ Ô ÑÓÕÑÕÇÎÎÖÓÂÕÐÞÏ ÎËÅÂÐÆÑÏ, ÒÓÂÄÆÂ, Ä ÍÓËÑÅÇÐÐÞØ
ÖÔÎÑÄËâØ, ÍÑÕÑÓÑÇ ÖÉÇ Ä àÕËØ ÖÔÎÑÄËâØ ÄÊÓÞÄÂÇÕÔâ; ÃÑÎÇÇ ÒÑÆÓÑÃÐÞÇ
ÔÄÇÆÇÐËâ, ÆÑÍÂÊÞÄÂáÜËÇ ËÐÆËÄËÆÖÂÎßÐÑÔÕß ÔÑÇÆËÐÇÐËâ Ë ÐÂÎËÚËÇ
ÔÄâÊË Kr7O, ÑÕÔÖÕÔÕÄÖáÕ.
µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999 411

³ØÇÏ 1 ªÊÄÇÔÕÐÑ ÕÑÎßÍÑ ÚÇÕÞÓÇ ËÔÍÎáÚÇÐËâ ËÊ àÕÑÅÑ ÒÓÂÄËÎÂ, Â

ËÏÇÐÐÑ Mn, Ru, Re Ë Os, ÆÎâ ÍÑÕÑÓÞØ ÐÂÃÑÓ ³° ÔÑÔÕÂÄÎâÇÕ
®Ç- ³ÑÔÕÑâÐËâ ÑÍËÔÎÇÐËâ ÏÇÕÂÎÎÂ
10 ÇÆËÐËÙ.37 ±ÓËÐËÏÂâ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ÆÎâ ÒÎÂ-
ÕÂÎÎ
ÕËÐÞ ³° +10 ËÎË ÆÎâ Ir +9, Â, ÕÇÏ ÔÂÏÞÏ, ÒÑÔÕÖÎËÓÖâ ÆÎâ
2+ 3+ 4+ 5+ 6+ 7+ 8+ 9+ 10+
àÕËØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÐÂÃÑÓ ËÊ 10 ³°, ÏÞ ÓÂÔÛËÓâÇÏ ÚËÔÎÑ
Sc ¿ ÖÍÂÊÂÐÐÞØ ÄÞÛÇ äËÔÍÎáÚÇÐËÌã. ¯Ç ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂâ ÒÓËÓÑÆÖ
Ti ¿ àÕÑÅÑ âÄÎÇÐËâ (ÍÑÕÑÓÂâ, ÍÑÐÇÚÐÑ, ÑÃÖÔÎÑÄÎÇРÐÇ ÕÑÎßÍÑ
V ¿ àÎÇÍÕÓÑÔÕÂÕËÍÑÌ ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËâ ÏÇÕÂÎÎ ë ÎËÅÂÐÆ), ÊÂÏÇ-
Cr ¿ ÕËÏ, ÚÕÑ ÖÍÂÊÂÐÐÑÇ äËÔÍÎáÚÇÐËÇã ÆÎâ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐ-
Mn ¿ ÕÑÄ, ÄÇÓÑâÕÐÑ, âÄÎâÇÕÔâ ÒÓÂÄËÎÑÏ. ±Ñ-ÄËÆËÏÑÏÖ, ÐÂÎËÚËÇ
Fe ¿ ÕÑÅÑ ËÎË ËÐÑÅÑ ÐÂÃÑÓ ³° ÆÎâ àÎÇÏÇÐÕÂ, ÍÂÍ Ë ÏÂÍÔËÏÂÎßÐÂâ
Co ¿ ÒÓÑâÄÎâÇÏÂâ ËÏ ÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕß, ÑÃÖÔÎÑÄÎÇÐÞ ÅÎÂÄÐÞÏ ÑÃÓÂ-
Ni £ ?? ÊÑÏ ÒÓËÐÙËÒÑÏ ÒÑÔÕÓÑÇÐËâ ÔËÔÕÇÏÞ àÎÇÏÇÐÕÑÄ (àÕÑ ÔÎÇÆÖÇÕ
Cu ¿ ËÊ ËÆÇÑÎÑÅËË ÓÂÃÑÕÞ 37), ÃÂÊËÓÖáÜÇÏÔâ РÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇ-
Zn ¿ ÔÍËØ ×ÂÍÕÑÓÂØ, Ä ÒÇÓÄÖá ÑÚÇÓÇÆß, РàÐÇÓÅËâØ äÑÕÓÞÄÂã
àÎÇÍÕÓÑÐÑÄ ÑÕ ÔÄÑÃÑÆÐÑÅÑ ÂÕÑÏÂ. °Ã àÕÑÏ ÏÑÉÐÑ ÔÖÆËÕß,
Y ¿ ÐÂÒÓËÏÇÓ, ÒÑ ÊÐÂÚÇÐËâÏ ±ª 257, 258 ÂÕÑÏÑÄ,} ÒÑÐËÏÂâ, ÚÕÑ
Zr ¿ ÄÂÉÐÞ ÐÇ ÔÕÑÎßÍÑ ÂÃÔÑÎáÕÐÞÇ ÊÐÂÚÇÐËâ àÕËØ ±ª, ÔÍÑÎßÍÑ
Nb ¿ ËØ ÓÂÊÐÑÔÕË, ÍÑÕÑÓÞÇ ÏÑÅÖÕ ØÂÓÂÍÕÇÓËÊÑÄÂÕß ÕÇÐÆÇÐÙËË Ä
Mo ¿ ÖÔÕÑÌÚËÄÑÔÕË ³°. ¡ÐÂÎËÊ ±ª ÒÑÍÂÊÞÄÂÇÕ ÕÂÍÉÇ, ÚÕÑ ÒÓË
Tc ¿ ÒÇÓÇØÑÆÇ ÑÕ ÑÆÐÑÅÑ ³° Í ÆÓÖÅÑÏÖ ÐÇÑÃØÑÆËÏÑ ÒÓÇÑÆÑÎÇÕß
Ru ¿ àÐÇÓÅÇÕËÚÇÔÍËÌ ÃÂÓßÇÓ, ÄÇÎËÚËРÍÑÕÑÓÑÅÑ ÔÍÂÊÞÄÂÇÕÔâ ÐÂ
Rh £ ?? ÔÕÂÃËÎßÐÑÔÕË ³°.
Pd £ ±ÑÆÑÃÐÞÇ ÃÂÓßÇÓÞ ÏÑÅÖÕ ÒÓÇÑÆÑÎÇÄÂÕßÔâ Ä ØËÏËÚÇÔÍËØ
Ag ¿ (ÎËÃÑ Ä ×ËÊËÚÇÔÍËØ) ÒÓÑÙÇÔÔÂØ. ªÎÎáÔÕÓÂÙËÇÌ ÒÑÔÎÇÆÐÇÅÑ
Cd ¿ âÄÎâÇÕÔâ ÐÂÃÎáÆÇÐËÇ ÄÞÔÑÍËØ ³° ÂÕÑÏÑÄ ÏÇÕÂÎÎÑÄ ÒÓË
b-ÓÂÔÒÂÆÇ 191Os (ÔÏ.259) Ë Am, Bk Ä ÑÍÔËÆÂØ,15, 16 ÍÑÕÑÓÞÌ
La ¿ ÑÃÇÔÒÇÚËÄÂÇÕ ÍÑÓÑÕÍÑÉËÄÖáÜËÇ ËÑÐÞ IrIXO‡ VI 2‡ Ë
4 , Cm O2
V ‡
Hf ¿ Cf O2 ÔÑÑÕÄÇÕÔÕÄÇÐÐÑ. ªÐÂÚÇ ÅÑÄÑÓâ, ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËÇ ³°
Ta ¿ +9 ËÎË +10 ÆÎâ ÐÇÍÑÕÑÓÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÐÇ ÒÓÑÕËÄÑÓÇÚËÕ
W ¿ ÒÓËÐÙËÒÂÏ ÒÑÔÕÓÑÇÐËâ ÒÇÓËÑÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
Re ¿ ªÐÕÇÓÇÔÐÑ ÃÞÎÑ ÃÞ ÒÓÑÄÇÓËÕß ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕß ËÊÏÇÐÇ-
Os ¿ ÐËâ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞØ ³° Ë ÐÂÃÎáÆÇÐËÇ ÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍËØ, ÚÇÏ
Ir £ ?? ?? ?(ÔÏ.a) àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞÇ, ³°. ³ ÑÆÐÑÌ ÔÕÑÓÑÐÞ, ÆÇÍÎÂÓËÓÑÄÂÐÐÂâ
Pt £ ?? ?? ÔÏ.b ×ÖÐÆÂÏÇÐÕÂÎßÐÂâ ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕß ÄÓÑÆÇ ÃÞ ÐÇ ÆÑÒÖÔÍÂÇÕ
Au £ b
ÔÏ. ÔÏ. b
ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÕÂÍËØ ³°. ³ ÆÓÖÅÑÌ ÔÕÑÓÑÐÞ, ÕÇÑÓÇÕËÚÇÔÍËÇ
Hg £ ÔÏ.Ô ÔÏ.b ÔÏ.b ÊÂÒÓÇÕÞ ÐÂ ËØ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËÇ ÑÕÔÖÕÔÕÄÖáÕ Ë ËÏÇáÕÔâ ÎËÛß
àÐÇÓÅÇÕËÚÇÔÍËÇ ÃÂÓßÇÓÞ, ÍÑÕÑÓÞÇ, ÍÂÍ ÒÑÍÂÊÂÐÑ ÄÞÛÇ, Ä
±ÓËÐâÕÞ ÔÎÇÆÖáÜËÇ ÑÃÑÊÐÂÚÇÐËâ: £ ì ËÊÄÇÔÕÐÑ ÄÞÔÑÍÑÇ ³°, ÐÑ ÇÅÑ ÐÇÍÑÕÑÓÞØ ÔÎÖÚÂâØ ÏÑÉÐÑ ÒÓÇÑÆÑÎÇÕß.} ±ÑÆÓÑÃÐÇÇ ÄÑÒÓÑÔ Ä
àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÑÔÕß ÐÇâÔÐÂ; ?? ì ÔÄÇÆÇÐËâ ÑÕÔÖÕÔÕÄÖáÕ, ÐÑ ÄÇÓÑâÕÐÑÔÕß ÐÂÔÕÑâÜÇÇ ÄÓÇÏâ ÑÃÔÖÉÆÂÕß ÐÇÙÇÎÇÔÑÑÃÓÂÊÐÑ, ÕÂÍ ÍÂÍ ÑÕÔÖÕ-
ÆÑÔÕËÉÇÐËâ ÆÂÐÐÑÅÑ ³° ÔÖÜÇÔÕÄÖÇÕ. a ¥ÂÐÐÞÇ ÐÇ ÒÑÆÕÄÇÓÉÆÂÎËÔß. ÔÕÄÖÇÕ àÍÔÒÇÓËÏÇÐÕÂÎßÐÂâ ÃÂÊÂ. ´ÇÏ ÐÇ ÏÇÐÇÇ, ËÐ×ÑÓÏÂÙËá
b ³ÑÅÎÂÔÐÑ ÍÄÂÐÕÑÄÑ-ÏÇØÂÐËÚÇÔÍËÏ ÓÂÔÚÇÕÂÏ ÆÑÔÕËÉÇÐËÇ àÕÑÅÑ ³° Ñà àÕÑÏ ÏÑÉÐÑ ÒÑÒÞÕÂÕßÔâ ÒÑÎÖÚËÕß, ÐÂÒÓËÏÇÓ, Ä àÍÔÒÇÓË-
ÄÇÓÑâÕÐÑ.49 c ªÊÄÇÔÕРÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕß ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÒÓÑËÊÄÑÆÐÞØ ÒÓË ÏÇÐÕÂØ ÒÑ ÃÑÏÃÂÓÆËÓÑÄÍÇ ÕâÉÇÎÞÏË ÏÐÑÅÑÊÂÓâÆÐÞÏË
×ÕÑÓËÓÑÄÂÐËË ÓÕÖÕßÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÒÓË ÐËÊÍÑÌ ÕÇÏÒÇÓÂ- ËÑÐÂÏË ÕÄÇÓÆÞØ Ë ÉËÆÍËØ ÏËÛÇÐÇÌ. ´ÂÍ, ÂÄÕÑÓÞ ËÔÔÎÇÆÑÄÂ-
ÕÖÓÇ.249, 250 ÐËÌ 262, 263 ÑÃÔÕÓÇÎËÄÂÎË ËÑÐÂÏË Ar12+ ÏËÛÇÐË ËÊ ÍÂÎßÙËâ,
ÂÄÕÑÓÞ ÓÂÃÑÕÞ 264 ËÑÐÂÏË ³6+, N7+,°8+, Ar16+, I16+, Xe30+
à××ÇÍÕÞ), ÍÓÂÌÐÇ ÒÑÍÂÊÂÕÇÎßÐÑ. ¥ÇÌÔÕÄËÕÇÎßÐÑ, ÆÎâ ÒÓÑ- ÑÃÓÂÃÂÕÞÄÂÎË ÅÇÎËÌ,  ÂÄÕÑÓÞ ÔÕÂÕßË 265 ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÎË
ÙÇÔÔÂ A ? B, ÇÔÎË Ä ÄÇÜÇÔÕÄÇ B ÔÑÆÇÓÉËÕÔâ ³°, ÍÑÕÑÓÑÇ ÓÇÍÑÏÃËÐÂÙËá ËÑÐÂ Kr34+ ÐÂ ÏÑÎÇÍÖÎÂØ ÄÑÆÑÓÑÆÂ.
ÐÂÃÎáÆÂÇÕÔâ ÏÇÕÑÆÑÏ ÏÇÔÔÃÂÖàÓÑÄÔÍÑÌ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËË, ¬ÑÐÇÚÐÑ, ÒÑÒÂÆÂÐËÇ ÒÑÚÕË äÅÑÎÑÅÑã âÆÓÂ Ä ÏÂÕÓËÙÖ ÆÑÎÉÐÑ
ËÏÇÇÏ aA * 1, aB = 1078 (a ì ÂÍÕËÄÐÑÔÕß). ±ÑÔÎÇÆÐÇÇ ÊÐÂÚÇ- ÄÞÊÄÂÕß Ä ÐÇÌ ÍÂÔÍÂÆÞ ÑÉÇ-àÎÇÍÕÓÑÐÑÄ. ´ÂÍËÇ ÄÕÑÓËÚÐÞÇ
ÐËÇ ÎÇÅÍÑ ÒÑÎÖÚËÕß Ä ÒÓÇÆÒÑÎÑÉÇÐËË, ÚÕÑ ÂÍÕËÄÐÑÔÕß ËÔÕÑÚ- ÒÓÑÙÇÔÔÞ ËÊÄÇÔÕÐÞ Ë ËÊÖÚÂáÕÔâ. ¯ÂÒÓËÏÇÓ, Ä ÓÂÃÑÕÇ 266
ÐËÍ ÔÑÔÕÂÄÎâÇÕ *1 Ï¬Ë (57Co). ´ÑÅÆ kÓÂÄÐ = aB / aA *1078, ÂÐÂÎËÊËÓÑÄÂÎË ÒÓÑâÄÎÇÐËâ ÄÕÑÓËÚÐÞØ ÒÓÑÙÇÔÔÑÄ Ä Ka-ÔÒÇÍÕ-
 ÄÇÎËÚËРDrG8 = 7RT ln kÓÂÄÐ ÔÑÔÕÂÄÎâÇÕ ÒÑÓâÆÍ ÓÂØ, ÊÂ×ËÍÔËÓÑÄÂÐÐÞØ Ä ÑÒÞÕÂØ ÒÑ ÃÑÏÃÂÓÆËÓÑÄÍÇ ÏËÛÇÐÇÌ
50 괃 . ÏÑÎß71, Õ. Ç. ÒÑÎÖÚÇÐËÇ ÏÂÍÓÑÔÍÑÒËÚÇÔÍËØ ÍÑÎË- ËÊ ÔÇÓÞ ËÑÐÂÏË Ar5+ Ë Xe8+. ¬ÑÐÇÚÐÑ, Ä ÖÒÑÏâÐÖÕÞØ ÓÂÃÑÕÂØ
ÚÇÔÕÄ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ, Ä ÍÑÕÑÓÑÏ ÔÑÆÇÓÉËÕÔâ ËÔÍÑÏÑÇ ³°, ÐÇÄÑÊ- ÐÇÕ ÓÇÛÇÐËâ ÒÑÔÕÂÄÎÇÐÐÑÌ ÊÂÆÂÚË ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ³°, ÕÂÍ ÍÂÍ Ë
ÏÑÉÐÑ. ËÑÐÞ Ë ÏËÛÇÐË, ÑÚÇÄËÆÐÑ, ÆÎâ ÒÑÔÎÇÆÐÇÌ ÐÇ ÑÒÕËÏÂÎßÐÞ (Ô
¥Îâ ÏÇÕÂÎÎÑÄ ÄÕÑÓÑÅÑ ÓâÆ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ (ÔÏ. àÕËØ ÒÑÊËÙËÌ ÄÂÉÐÞ ÓÂÃÑÕÞ ÒÑ ÏÂÕÓËÚÐÑÌ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË
ÔØÇÏÖ 1) ÏÂÍÔËÏÂÎßÐÑÇ ³° ÆÑÔÕËÅÂÇÕÔâ ÆÎâ Ru (+8). °ÒË- ÄÞÔÑÍËØ ³°, ÑÃÔÖÉÆÂÄÛËÇÔâ ÄÞÛÇ). £ÑÒÓÑÔ Ä ÕÑÏ, ÐÂ-
ÔÂÐÞ ÔÑÇÆËÐÇÐËâ RhVI Ë PdV. °ÓËÇÐÕËÓÖâÔß ÐÂ ÆÂÐÐÞÇ
ÓÂÃÑÕÞ 246, ÑàÔÑÔÕÑâÐËâ ÄÓâÆ ÎË ÏÑÉÐÑ ÑÕÐÇÔÕË Í ÒÓÇÆÇÎß-
ÐÞÏ, Ä ÔÄâÊË Ô ÚÇÏ ÄÑÒÓÑÔ Ñ ÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍËØ ³° ÑÔÕÂÇÕÔâ
} ±ÑÆÑÃÐÞÌ ÒÓËÇÏ ËÔÒÑÎßÊÑÄÂÎÔâ Ä ÓÂÃÑÕÇ 48 ÒÓË ÂÐÂÎËÊÇ ÕÇÐÆÇÐÙËÌ
ÑÕÍÓÞÕÞÏ. £ ÕÓÇÕßÇÏ ÓâÆÖ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÏÂÍÔË-
ËÊÏÇÐÇÐËâ ÒÑÕÇÐÙËÂÎÑÄ ËÑÐËÊÂÙËË ÂÕÑÏÑÄ ÕâÉÇÎÞØ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ
ÏÂÎßÐÑÇ ³° +9 Ö ËÓËÆËâ 48, 49 (ÄÇÓÑâÕÐÑ, ÑÐÑ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÑ), àÎÇÏÇÐÕÑÄ. °ÓËÇÐÕËÓÑÄÑÚÐÞÇ ÄÞÄÑÆÞ, ÒÑÎÖÚÇÐÐÞÇ Ð àÕÑÌ ÑÔÐÑÄÇ,
 ÆÎâ ÒÎÂÕËÐÞ ÄÑÊÏÑÉÐÑ ÆÑÔÕËÉÇÐËÇ ³° +10.49 ¯ÂÔÍÑÎßÍÑ ÄÒÑÔÎÇÆÔÕÄËË ÃÞÎË ÒÑÆÕÄÇÓÉÆÇÐÞ ÒÓâÏÞÏË ÍÄÂÐÕÑÄÑ-ØËÏËÚÇÔÍËÏË
ÉÇ ÄÇÓÑâÕÐÞ ÆÇÄâÕË- Ë ÆÇÔâÕËÄÂÎÇÐÕÐÞÇ ÔÑÔÕÑâÐËâ ÆÎâ àÎÇ- ÓÂÔÚÇÕÂÏË.49
ÏÇÐÕÑÄ? } ¿ÕÑÕ ÄÑÒÓÑÔ ÆÎâ ÐÇÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÔÕÂÄËÎÔâ Ä ÓÂÃÑÕÇ 260, ÅÆÇ
³ÑÅÎÂÔÐÑ ÒÓÂÄËÎÖ ¡ÃÇÅÅÂ, ÍÂÉÆÞÌ àÎÇÏÇÐÕ ÏÑÉÇÕ ËÏÇÕß ÄÞÔÍÂÊÂÐÞ ÒÓÇÆÒÑÎÑÉÇÐËâ Ñ ÄÑÊÏÑÉÐÑÔÕË ÒÑÎÖÚÇÐËâ BeF3 Ë AlF4.
ÐÂÃÑÓ ³° ÐÇ ÃÑÎÇÇ ÚÇÏ Ä ÄÑÔÇÏß ÇÆËÐËÙ, Ë àÕÑ ÒÓÂÄËÎÑ, ÍÂÍ °ÆÐÂÍÑ ÒÑÊÆÐÇÇ ÃÞÎÑ ÒÑÍÂÊÂÐÑ,261 ÚÕÑ Ä ØËÏËÚÇÔÍËØ ÒÓÑÙÇÔÔÂØ
ËÊÄÇÔÕÐÑ,37 ÔÑÃÎáÆÂÇÕÔâ ÆÎâ àÎÇÏÇÐÕÑÄ ÅÎÂÄÐÞØ ÅÓÖÒÒ ÒÇÓËÑ- ÒÑÎÖÚÇÐËÇ ÖÍÂÊÂÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ Ë, ÔÎÇÆÑÄÂÕÇÎßÐÑ, ÃÑÎÇÇ ÄÞÔÑÍËØ
ÆËÚÇÔÍÑÌ ÔËÔÕÇÏÞ Ë ÆÎâ ÒÑÔÕ-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ. ³°, ÚÇÏ àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞÇ (+2 ÆÎâ £Ç Ë +3 ÆÎâ Al), ÐÇ ÖÆÂÇÕÔâ.
412
ÔÍÑÎßÍÑ ÆÑÎÅÑ äÉËÄÖÕã àÕË ÔÄÇÓØÄÞÔÑÍËÇ ³° Ë ÏÑÉÐÑ ÎË ËØ
ÊÂ×ËÍÔËÓÑÄÂÕß ÔÖÜÇÔÕÄÖáÜËÏË ×ËÊËÚÇÔÍËÏË ÏÇÕÑÆÂÏË.
´ÂÍËÏ ÑÃÓÂÊÑÏ, Ä ÑÃÊÑÓÇ ÒÑÍÂÊÂÐÑ ÔÑÄÓÇÏÇÐÐÑÇ ÔÑÔÕÑâ-
ÐËÇ ÒÓÑÃÎÇÏÞ ÔÖÜÇÔÕÄÑÄÂÐËâ Ë ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÄÞÔÛËØ Ë
àÍÔÕÓÇÏÂÎßÐÞØ ÄÂÎÇÐÕÐÞØ ×ÑÓÏ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
±ÓË ÑÃÔÖÉÆÇÐËË ÒÑÆÑÃÐÞØ ÄÑÒÓÑÔÑÄ ÏÐÑÅËÇ ÂÄÕÑÓÞ (ÔÏ.,
ÐÂÒÓËÏÇÓ,23, 29) ÒÞÕÂáÕÔâ ÒÓÑÔÎÇÆËÕß ÔÄâÊß àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÇ
ÔÕÓÑÇÐËÇ ÂÕÑÏÑÄ ë ÔÄÑÌÔÕÄ ÄÇÜÇÔÕÄÂ. ¬ÑÐÇÚÐÑ, Ë Ä ÐÂÔÕÑâ-
ÜÇÌ ÓÂÃÑÕÇ ÓÂÃÑÕÇ ÏÑÉÐÑ ÃÞÎÑ ÃÞ ÒÓÑÔÎÇÆËÕß ÕÂÍÖá ÔÄâÊß.
°ÆÐÂÍÑ ÆÎâ d-ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ (Ä ÑÔÑÃÇÐÐÑÔÕË ÕâÉÇÎÞØ)
ØÂÓÂÍÕÇÓРÄÞÔÑÍÂâ ÍÑÄÂÎÇÐÕÐÑÔÕß ÔÄâÊÇÌ, ÚÕÑ ÆÇÎÂÇÕ ÒÑÆÑÃ-
ÐÞÇ ÍÑÓÓÇÎâÙËË ÏÂÎÑËÐ×ÑÓÏÂÕËÄÐÞÏË. ±ÑàÕÑÏÖ ÂÄÕÑÓÞ
ÑÅÓÂÐËÚËÎËÔß ÑÃÔÖÉÆÇÐËÇÏ ØËÏËÚÇÔÍËØ ×ÂÍÕÑÄ Ë ÍÑÐÔÕÂÕÂ-
ÙËÇÌ àÏÒËÓËÚÇÔÍËØ ÊÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕÇÌ. ¥ÑÔÕÑËÐÔÕÄÑÏ àÏÒËÓË-
ÚÇÔÍÑÅÑ ÏÇÕÑÆ âÄÎâÇÕÔâ ÇÅÑ ÐÇÊÂÄËÔËÏÑÔÕß ÑÕ àÎÇÍÕÓÑÐÐÑÅÑ
ÔÕÓÑÇÐËâ Ë ÄÐÖÕÓÇÐÐÇÌ ÒÓËÓÑÆÞ ÓÂÔÔÏÂÕÓËÄÂÇÏÞØ ÑÃÝÇÍÕÑÄ.
¿ÕÑ ÑÔÑÃÇÐÐÑ ÄÂÉÐÑ, ÍÑÅÆ ËÏÇÇÕÔâ ÔÇÓßÇÊÐÞÌ ÐÇÆÑÔÕÂÕÑÍ
ÔÄÇÆÇÐËÌ, ÍÂÍ Ä ÔÎÖÚÂÇ àÎÇÏÇÐÕÑÄ Ä ÄÞÔÛËØ ÐÇÖÔÕÑÌÚËÄÞØ ³°,
ÍÓÖÅ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ ÆÎâ ÍÑÕÑÓÞØ ÓÇÊÍÑ ÑÅÓÂÐËÚÇÐ. £ ÕÑ ÉÇ ÄÓÇÏâ
ÒÓÇÆÔÕÂÄÎÇÐÐÑÇ ÑÃÔÖÉÆÇÐËÇ ÑÃÜÇÌ ÔËÕÖÂÙËË, ÑÔÐÑÄÂÐÐÑÇ ÐÂ
ËÏÇáÜËØÔâ ÐÂÆÇÉÐÞØ ÍÄÂÐÕÑÄÑ-ØËÏËÚÇÔÍËØ Ë àÍÔÒÇÓËÏÇÐ-
ÕÂÎßÐÞØ ÆÂÐÐÞØ, ÒÑÊÄÑÎËÎÑ ÄÞÔÍÂÊÂÕß ÅËÒÑÕÇÊÖ Ñ ÔÄÇÓØÄÞÔÑ-
ÍËØ Ë ÍÑÓÑÕÍÑÉËÄÖÜËØ ³° Ë ÒÓÇÆÒÑÎÑÉËÕß ÒÖÕß ÇÇ ÒÓÑÄÇÓÍË.
°ÃÊÑÓ ÐÂÒËÔÂÐ ÒÓË ÒÑÆÆÇÓÉÍÇ ¤ÑÔÖÆÂÓÔÕÄÇÐÐÑÌ ÒÓÑ-
ÅÓÂÏÏÞ äµÐËÄÇÓÔËÕÇÕÞ ²ÑÔÔËËã Ë ²ÑÔÔËÌÔÍÑÅÑ ×ÑÐÆ ×ÖÐÆÂ-
ÏÇÐÕÂÎßÐÞØ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÌ (ÒÓÑÇÍÕÞ å 96-03-33285 Ë
99-03-32488).
­ËÕÇÓÂÕÖÓÂ
1. F.A.Cotton, G.Wilkinson. Advances Inorganic Chemistry. Wiley,
New York, 1988
2. N.N.Greenwood, A.Earnshaw. Chemistry of the Elements.
Pergamon Press, Oxford, 1984
3. Comprehensive Inorganic Chemistry. Vol. 1 ë 5. (Eds J.C.Bailar,
H.J.Emeleus, R.Nyholm, A.F.Trotman-Dickenson). Pergamon
Press, Oxford, 1973
4. J.Kleinberg. Unfamiliar Oxidation States and Their Stabilization.
University Kansas, Lawrence, 1950
5. B.E.Douglas. J. Chem. Educ., 29, 119 (1952)
6. R.S.Nyholm. Proc. Roy. Soc. (London), 273 (1961)
7. ².¬ÇÎÎÇÓ, ².±ÇÓÓË. £ ÍÐ. ·ËÏËâ ÍÑÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ.
¤Î. 4. (±ÑÆ ÓÇÆ. ¥.¢ÂÌÎÂÓÂ). ªÊÆ-ÄÑ ËÐÑÔÕÓ. ÎËÕ., ®ÑÔÍÄÂ, 1960.
8. N.Bartlett, F.O.Sladky. In Comprehensive Inorganic Chemistry.
Vol. 1. (Eds J.C.Bailar, H.J.Emeleus, R.Nyholm, A.F.Trotman-
Dickenson). Pergamon Press, Oxford, 1973. P. 213
9. Actinides in Perspective. Pergamon-Press, Oxford, 1982
10. E.K.Hulet. Radiochim. Acta, 32, 23 (1983)
11. ¯.¯.¬ÓÑÕ, ¡.¥.¤ÇÎßÏÂÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 177, 124 (1967)
12. ¯.¯.¬ÓÑÕ, £.±.ºËÎÑÄ, £.¢.¯ËÍÑÎÂÇÄÔÍËÌ, ¡.¬.±ËÍÂÇÄ,
¡.¥.¤ÇÎßÏÂÐ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 217, 589 (1974)
13. ¯.¯.¬ÓÑÕ, ¡.¥.¤ÇÎßÏÂÐ, ®.±.®Ç×ÑÆßÇÄÂ, £.±.ºËÎÑÄ,
£.¶.±ÇÓÇÕÓÖØËÐ, £.ª.³ÒËÙËÐ. ³ÇÏËÄÂÎÇÐÕÐÑÇ ÔÑÔÕÑâÐËÇ
ÐÇÒÕÖÐËâ, ÒÎÖÕÑÐËâ, ÂÏÇÓËÙËâ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1977
14. V.F.Peretrukhin, C.H.Delegard. In Proceedings of the 5th Interna-
tional Conference on Radioactive Waste Management of Environ-
mental Remediation. ICEM'95. Vol. 1. (Ed. S.Slate). American
Society Mechanic Engineering, New York, 1995. P. 425
15. £.¶.±ÇÓÇÕÓÖØËÐ, ¦.¡.¦ÓËÐ, £.ª.¥ÊáÃÇÐÍÑ, £.£.¬ÑÒÞÕÑÄ,
£.¤.±ÑÎáØÑÄ, £.Á.£ÂÔËÎßÇÄ, ¤.¡.´ËÏÑ×ÇÇÄ, ¡.¤.²ÞÍÑÄ,
¯.¯.¬ÓÑÕ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 242, 1359 (1978)
16. £.£.¡ÄÓÑÓËÐ, ².¯.¬ÓÂÔËÍÑÄÂ, £.¥.¯Ç×ÇÆÑÄ, ®.¡.´ÑÓÑÒÑÄÂ.
²ÂÆËÑØËÏËâ, 27, 511 (1985)
17. £.¯.¬ÑÔâÍÑÄ, ¦.¡.¦ÓËÐ, £.®.£ËÕáÕÐÇÄ, £.£.¬ÑÒÞÕÑÄ,
¡.¤.²ÞÍÑÄ. ²ÂÆËÑØËÏËâ, 24, 551 (1982)
18. G.Bouissieres, B.Jouniaux, Y.Legoux, J.Merinis, F.David,
K.Samhoun. Radiochem. Radioanal. Lett., 45, 121 (1980)
19. K.Leary, N.Bartlett. Rev. Chim. Miner., 13, 82 (1976)
20. P.Sorbe, J.Grannec, J.Portier, P.Hagenmuller. C. R. Hebd. Seances
Acad. Sci., Ser. C, 284, 231 (1977)
21. R.Hoppe. Isr. J. Chem., 17, 48 (1978)
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ
22. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ³.¡.¤ÑÓâÚÇÐÍÑÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ,
£.ª.³ÒËÙÞÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 278, 126 (1984)
23. ¯.¢.®ËØÇÇÄ, ª.¡.²ÖÏÇÓ, ¡.¯.¬ÂÏÇÐÔÍÂâ, ®.©.¬ÂÊÂÍÇÄËÚ.
µÔÒÇØË ØËÏËË, 61, 1805 (1992)
24. ¯.¢.®ËØÇÇÄ, ­.¯.¡ÖàÓÏÂÐ, ª.¡.²ÖÏÇÓ, ².¡.¥ßâÚÍÑÄÂ,
£.ª.³ÒËÙÞÐ. ªÊÄ. ¡¯ ³³³². ³ÇÓ. ØËÏ., 818 (1982)
25. £.ª.³ÒËÙÞÐ, ¯.¢.®ËØÇÇÄ, ­.¯.¡ÖàÓÏÂÐ, ª.¡.²ÖÏÇÓ,
².¡.¥ßâÚÍÑÄÂ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 216, 1154 (1981)
26. ².¡.¥ßâÚÍÑÄÂ, ­.¯.¡ÖàÓÏÂÐ, ¯.¢.®ËØÇÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
²ÂÆËÑØËÏËâ, 22, 316 (1980)
27. ¯.¢.®ËØÇÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ, ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, ­.¯.¡ÖàÓÏÂÐ,
£.¤.¬ÑÓÛÖÐÑÄ. ²ÂÆËÑØËÏËâ, 28, 82 (1986)
28. ¯.¢.®ËØÇÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ, ¤.£.ªÑÐÑÄÂ. ²ÂÆËÑØËÏËâ, 18, 550 (1976)
29. ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, £.¤.±ÇÓÛËÐÂ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. ¿ÎÇÍÕÓÑÐÐÑÇ ÔÕÓÑÇ-
ÐËÇ ÂÍÕËÐËÆÑÄ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1986
30. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 39, 1266 (1994)
31. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ.
¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 292, 628 (1987)
32. À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 296, 1406 (1987)
33. ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, ­.¡.¬ÖÎËÍÑÄ, À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ.
¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 40, 838 (1995)
34. N.S.Kopelev, L.A.Kulikov, Yu.D.Peréliev. Hyperéne Interact., 90,
377 (1994)
35. ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, £.¤.±ÇÓÛËÐÂ, ¤.¡.¤ÇÓÂÔËÏÑÄÂ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 41, 1190 (1996)
36. ª.ª.©ÄÂÓÂ. ²ÑÔÔ. ØËÏ. ÉÖÓÐ., 40 (6), 53 (1996)
37. C.K.Jorgensen. Z. Anorg. Allg. Chem., 540/541, 91 (1986)
38. M.Kaupp, M.Dolg, H.Stoll, H.G.von Schnering. Inorg. Chem., 33,
2122 (1994)
39. K.B.Yatsimirskii. Bull. Pol. Acad. Sci., Chem., 42, 299 (1994)
40. K.B.Yatsimirskii. Proc. Am. Chem. Soc., Symp. Ser., 565, 207 (1994)
41. R.W.Parry. Proc. Am. Chem. Soc., Symp. Ser., 565, 320 (1994)
42. £.ª.³ÒËÙÞÐ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 31, 2764 (1986)
43. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË., 40, 817 (1995)
44. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¬ÑÑÓÆËÐÂÙ. ØËÏËâ, 23 (2), 73 (1997)
45. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË., 43, 2010 (1998)
46. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ±ÓËÓÑÆÂ, (11), 86 (1996)
47. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 43, 759 (1998)
48. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 41, 1067 (1996)
49. ¡.ª.¥ÇÏÇÐÕßÇÄ, ®.£.¬ÖÊÐÇÙÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 42, 1167 (1997)
50. ­.±ÂÖÎËÐÅ. ±ÓËÓÑÆ ØËÏËÚÇÔÍÑÌ ÔÄâÊË. ¤ÑÔØËÏËÊÆÂÕ, ®ÑÔÍÄÂ,
1947
51. ª.¢.¢ÇÓÔÖÍÇÓ. ¿ÎÇÍÕÓÑÐÐÑÇ ÔÕÓÑÇÐËÇ Ë ÔÄÑÌÔÕÄ ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐ-
ÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ·ËÏËâ, ­ÇÐËÐÅÓÂÆ, 1986
52. A.J.Downs. In New Pathways in Inorganic Chemistry. Cambridge
University Press, Cambridge, 1968
53. C.K.Jorgensen. Oxidation Numbers and Oxidation States. Springer-
Verlag, Berlin, 1969
54. P.Hagenmuller. Proc. Indian Acad. Sci., 92, 1 (1983)
55. P.Hagenmuller. In Studies in Inorganic Chemistry. Vol. 3.
(Ed. R.Metselaar). Elsevier, Amsterdam, 1983. P. 49
56. P.Hagenmuller. Z. Chem., 23, 1 (1983)
57. M.Faraggi, A.Feder. J. Chem. Phys., 56, 3294 (1972)
58. ¡.¬.±ËÍÂÇÄ, ¤.¬.³ËÃËÓÔÍÂâ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³²,
209, 1154 (1976)
59. ¡.³.³ÂÒÓÞÍËÐ, £.±.ºËÎÑÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ, ¯.¯.¬ÓÑÕ.
¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 226, 853 (1976)
60. F.Menil. J Phys. Chem. Solids, 46, 763 (1985)
61. N.S.Kopelev. In MoÈssbauer Spectroscopy Sophisticated Oxides. (Eds
A.Vertes, Z.Homonnay). Akademia Kiado, Budapest, 1997. P. 305
62. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.ª.±ÑÒÑÄ. ¡ÆÆËÕËÄÐÞÌ ÓÂÔÚÇÕ àÐÕÂÎßÒËÌ
ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÅÂÊÑÑÃÓÂÊÐÞØ ×ÕÑÓËÆÑÄ Ë ØÎÑÓËÆÑÄ ÏÇÕÂÎÎÑÄ.
®ÑÔÍÄÂ, 1984; ÆÇÒ. Ä £ª¯ª´ª å 766 (1984)
63. ².¥ÓÂÅÑ. ¶ËÊËÚÇÔÍËÇ ÏÇÕÑÆÞ Ä ØËÏËË. ´. 2. ®ËÓ, ®ÑÔÍÄÂ, 1981
64. ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, ¤.¡.¤ÇÓÂÔËÏÑÄÂ. µÔÒÇØË ØËÏËË, 61, 1656 (1992)
65. ¦.®.ºÖÔÕÑÓÑÄËÚ. ·ËÏËÚÇÔÍÂâ ÔÄâÊß. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1973
66. ¤.±.ºÄÇÌÍËÐ, £.¡.¤ÖÃÂÐÑÄ, ¡.­.ªÄÂÐÑÄÔÍËÌ, ².¯.±ÎÇÕÐÇÄ,
¿.©.¬ÖÓÏÂÇÄ, ¡.£.¥ÏËÕÓËÇÄ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 288, 1383 (1986)
67. £.ª.¯Ç×ÇÆÑÄ, £.ª.£ÑÄÐÂ. ¿ÎÇÍÕÓÑÐÐÂâ ÔÕÓÖÍÕÖÓ ØËÏËÚÇÔÍËØ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1987. ³. 307
µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999
68. ®.¡.±ÑÓÂÌ-¬ÑÛËÙ. ±ÓÂÍÕËÚÇÔÍËÌ ÍÖÓÔ ÓÇÐÕÅÇÐÑÔÕÓÖÍÕÖÓ-
ÐÑÅÑ ÂÐÂÎËÊÂ. ´. 2. ªÊÆ-ÄÑ ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1960
69. ¿.±ÂÓÕà. ¯ÇÍÑÕÑÓÞÇ ÅÎÂÄÞ ÔÕÓÖÍÕÖÓÐÑÌ ØËÏËË. ®ËÓ, ®ÑÔÍÄÂ,
1993
70. £. ¡. ¦×ÓÇÏÑÄ. ¥ËÔ. Æ-ÓÂ. ØËÏ. ÐÂÖÍ. ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1993
71. ¥.ª.·ÑÏÔÍËÌ. µÔÒÇØË ×ËÊ. ÐÂÖÍ, 129, 443 (1979)
72. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.Á.­ÇÑÐËÆÑÄ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. · ÔËÏÒÑÊ. ÒÑ ØËÏËË
ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ ×ÕÑÓËÆÑÄ. ªÊÆ-ÄÑ ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1998. ³. 79
73. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ´ÇÓÏÑÆËÐÂÏËÍ ÔÕÂÃËÎËÊÂÙËË ÔÑÔÕÑâÐËÌ
ÑÍËÔÎÇÐËâ ÏÇÕÂÎÎÑÄ Ä ÕÄÇÓÆÞØ ÕÇÎÂØ. ¡ÐÂÎËÊ àÐÕÂÎßÒËÌ ÑÃÓÂ-
ÊÑÄÂÐËâ ÃËÐÂÓÐÞØ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ, ÑÍÔËÆÑÄ Ë ÐÇÍÑÕÑÓÞØ ÍÑÏÒÎÇÍÔ-
ÐÞØ ÅÂÎÑÅÇÐËÆÑÄ. ®ÑÔÍÄÂ, 1986; ÆÇÒ. Ä £ª¯ª´ª å 8903-2 (1986)
74. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ. ¡ÆÆËÕËÄÐÞÌ ÓÂÔÚÇÕ àÐÕÂÎßÒËÌ
ÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ ÑÍÔËÆÑÄ ÏÇÕÂÎÎÑÄ. ®ÑÔÍÄÂ, 1986; ÆÇÒ. Ä £ª¯ª´ª
å 8433 (1986)
75. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. £ ÍÐ.
´ÇÊ. ÆÑÍÎ. XI £ÔÇÔÑáÊ. ÍÑÐ×. ÒÑ ÍÂÎÑÓËÏÇÕÓËË Ë ØËÏËÚÇÔÍÑÌ
ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÍÇ. ¯ÂÖÍÂ, ¯ÑÄÑÔËÃËÓÔÍ, 1986. ³. 42
76. £.®.´ÂÕÇÄÔÍËÌ. ¬ÎÂÔÔËÚÇÔÍÂâ ÕÇÑÓËâ ÔÕÓÑÇÐËâ ÏÑÎÇÍÖÎ Ë
ÍÄÂÐÕÑÄÂâ ÏÇØÂÐËÍÂ. ·ËÏËâ, ®ÑÔÍÄÂ, 1973
77. £.®.´ÂÕÇÄÔÍËÌ. ³ÕÓÑÇÐËÇ Ë ×ËÊËÍÑ-ØËÏËÚÇÔÍËÇ ÔÄÑÌÔÕÄÂ
ÏÑÎÇÍÖÎ Ë ÄÇÜÇÔÕÄ. ªÊÆ-ÄÑ ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1993
78. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 298, 1416 (1988)
79. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ¯.¦.¶ÂÆÇÇÄÂ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÂÐÂÎËÕ. ØËÏËË,
43, 465 (1988)
80. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¥.¡.±ÂÐÍÓÂÕÑÄ. £ÇÔÕÐ. ®¤µ. ³ÇÓ. 2. ·ËÏËâ, 36
(1), 51 (1995)
81. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, ¯.¡.©ÂÄßâÎÑÄÂ, ±.¦.¬ÂÊËÐ. ¨ÖÓÐ.
ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 34, 2199 (1989)
82. G.A.Mabbott. J. Chem. Educ., 60, 697 (1983)
83. ª.¯.¬ËÔÇÎÇÄÂ, ¯.¡.¦ÊÇÓÔÍÂâ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. XIV £ÔÇÔÑáÊ.
¹ÇÓÐâÇÄÔÍÑÅÑ ÔÑÄÇÜÂÐËâ ÒÑ ØËÏËË, ÂÐÂÎËÊÖ Ë ÕÇØÐÑÎÑÅËË ÒÎÂ-
ÕËÐÑÄÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ. ´. 1. ¯ÂÖÍÂ, ¯ÑÄÑÔËÃËÓÔÍ, 1989. ³. 144
84. ¯.¡.¦ÊÇÓÔÍÂâ, ª.¯.¬ËÔÇÎÇÄÂ, ª.¶.¤ÑÎÑÄÂÐÇÄÂ, ¡.±.¬ÎâÅËÐÂ.
¬ÑÑÓÆËÐÂÙ. ØËÏËâ, 16, 1127 (1990)
85. ³.¡.¬ÖÊÐÇÙÑÄ, ±.´.³ÕÂÐÅÓËÕ. ¨ÖÓÐ. ÒÓËÍÎ. ØËÏËË, 66, 2702 (1993)
86. £.ª.¯Ç×ÇÆÑÄ. ³ÕÓÑÇÐËÇ ÏÑÎÇÍÖÎ Ë ØËÏËÚÇÔÍÂâ ÔÄâÊß. ´. 1.
(ªÕÑÅË ÐÂÖÍË Ë ÕÇØÐËÍË). ªÊÆ-ÄÑ £ª¯ª´ª, ®ÑÔÍÄÂ, 1973
87. £.ª.¯Ç×ÇÆÑÄ. ³ÕÓÑÇÐËÇ ÏÑÎÇÍÖÎ Ë ØËÏËÚÇÔÍÂâ ÔÄâÊß. ´. 3.
(ªÕÑÅË ÐÂÖÍË Ë ÕÇØÐËÍË). ªÊÆ-ÄÑ £ª¯ª´ª, ®ÑÔÍÄÂ, 1975
88. £.ª.¯Ç×ÇÆÑÄ. ²ÇÐÕÅÇÐÑàÎÇÍÕÓÑÐÐÂâ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËâ
ØËÏËÚÇÔÍËØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ·ËÏËâ, ®ÑÔÍÄÂ, 1984
89. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. £ÇÔÕÐ. ®¤µ. ³ÇÓ. 2. ·ËÏËâ, 38 (1), 3 (1998)
90. ¯.Á.´ÖÓÑÄÂ. ³ÒÓÂÄÑÚÐÞÇ ÕÂÃÎËÙÞ ÒÑ ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍÑÌ ØËÏËË.
£·¬, ²¡¯, ®ÑÔÍÄÂ, 1997
91. £.£.³ÇÓÇÃÓÇÐÐËÍÑÄ. ·ËÏËâ ÓÇÆÍÑÊÇÏÇÎßÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ.
(³ÍÂÐÆËÌ, ËÕÕÓËÌ, ÎÂÐÕÂÐËÆÞ). ´. 1. ´¤µ, ´ÑÏÔÍ, 1959
92. Handbook on the Physics and Chemistry of Rare-Earth. Vol. 1.
(Ed. K.A.Gschneidner). Interscience, New York, 1978
93. Gmelin Handbook of Inorganic Chemistry. Springer-Verlag, Berlin,
1983. Pt. D6B, C7B
94. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ, ¯.ª.±ÇÚÖÓÑÄÂ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. £ÔÇ-
ÔÑáÊ. ÍÑÐ×. ÒÑ ÒÓËÏÇÐËá àÍÔÕÓÂÍÙËÑÐÐÞØ Ë ÔÑÓÃÙËÑÐÐÞØ ÏÇÕÑÆÑÄ
ÓÂÊÆÇÎÇÐËâ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ Ë ÂÍÕËÐËÆÑÄ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1984. ³. 58
95. Q.Su, Z.Wu, C.Gao. In Value Adding Solvent Extraction. Vol. 1.
(Eds D.C.Shallcross, R.Paimin, L.M.Prvcic). University Mel-
bourne, Melbourne, 1996. P. 605
96. T.H.Con. In Value Adding Solvent Extraction. Vol. 1. Melbourne,
Melbourne, 1996. P. 565
97. ¬ÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÂâ ØËÏËâ ÓÇÆÍÑÊÇÏÇÎßÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ. (±ÑÆ ÓÇÆ.
£.ª.³ÒËÙÞÐÂ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ). ªÊÆ-ÄÑ ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1979.
³. 132
98. ­.¤.´ÑÏËÎÑÄÂ, ¬.®.¥áÏÂÇÄ, °.±.´ÍÂÚÇÐÍÑ. ªÊÄ. ¡¯. ³ÇÓ.
ØËÏ., 425 (1995)
99. L.J.Nugent, R.D.Baybarz, J.L.Burnett, R.L.Ryan. J. Inorg. Nucl.
Chem., 33, 2503 (1971)
100. L.J.Nugent. MTP Int. Rev. Sci., Ser. 2, 2, 195 (1975)
101. Yu.M.Kiselev. In Proceedings of the XXIst Rare-Earth Research
Conference. (Abstracts of Reports). Duluth, 1996. P. 44
102. M.F.Barakat, M.M.Abdel-Hamid. J. Radioanal. Nucl. Chem., 211,
461 (1996)
103. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.¢ÓÂÐÆÕ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 246, 879 (1979)
413
104. A.Brandt, Yu.M.Kiselev, L.I.Martynenko. Z. Anorg. Allg. Chem.,
474, 233 (1981)
105. ¡.¢ÓÂÐÆÕ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 257, 1189 (1981)
106. ¡.¢ÓÂÐÆÕ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 26, 927 (1981)
107. ¡.¢ÓÂÐÆÕ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 26, 2950 (1981)
108. ¡.¢ÓÂÐÆÕ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 28, 2806 (1983)
109. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.ª.±ÑÒÑÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 28, 348 (1983)
110. £.®.¡ÅÓÇ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 28, 597 (1983)
111. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.¢ÓÂÐÆÕ, ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, £.¤.±ÇÓÛËÐÂ. £ ÍÐ. ´ÇÊ.
ÆÑÍÎ. XIV £ÔÇÔÑáÊ. ¹ÖÅÂÇÄÔÍÑÅÑ ÔÑÄÇÜ. ÒÑ ØËÏËË ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐ-
ÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ, ªÄÂÐÑÄÑ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1981. ³. 687
112. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ.
VI £ÔÇÔÑáÊ. ÍÑÐ×. ÒÑ ØËÏËË Ë ÕÇØÐÑÎÑÅËË ÓÇÆÍËØ ÜÇÎÑÚÐÞØ
ÏÇÕÂÎÎÑÄ, ¡ÛØÂÃÂÆ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1984. ³. 119
113. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ª.À.¶ËÎÂÕÑÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
ªÊÄ. ¡¯ ³³³². ³ÇÓ. ØËÏ., 7 (1985)
114. ª.¤.¢ÑÅÆÂÐÑÄËÚ, ¯.ª.±ÇÚÖÓÑÄÂ, £.ª.³ÒËÙÞÐ,
­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 15, 2145 (1970)
115. ¢.¶.®âÔÑÇÆÑÄ, ª.¡.­ÇÃÇÆÇÄ. ²ÂÆËÑØËÏËâ, 19, 87 (1977)
116. ¡.³.³ÂÒÓÞÍËÐ, £.ª.³ÒËÙÞÐ, ¯.¯.¬ÓÑÕ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 228,
649 (1976)
117. £.¯.¬ÑÔâÍÑÄ, ¤.¡.³ËÏÂÍËÐ, ¡.¡.¢ÂÓÂÐÑÄ, ¤.¡.´ËÏÑ×ÇÇÄ.
²ÂÆËÑØËÏËâ, 19, 360 (1977)
118. £.®.¯ËÍÑÎÂÇÄ, ¤.¡.´ËÏÑ×ÇÇÄ, £.Á.£ÂÔËÎßÇÄ, ª.ª.¬ÂÒÛÖÍÑÄ,
¦.¡.¬ÂÓÇÎËÐ, ¯.³.¬ÑÔÖÎËÐ. ªÔÔÎÇÆÑÄÂÐËâ Ä ØËÏËË Ë ØËÏË-
ÚÇÔÍÑÌ ÕÇØÐÑÎÑÅËË ÕÓÂÐÔÖÓÂÐÑÄÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ. (±ÓÇÒÓËÐÕ
¯ªª¡², å 5). ¸ÐËËÂÕÑÏËÐ×ÑÓÏ, ®ÑÔÍÄÂ, 1986. ³. 686
119. T.Isobe, Yo.Okaue. Kidorui, 28, 240 (1996); Chem. Abstr., 126,
69323 (1997)
120. ª.¤.¢ÑÅÆÂÐÑÄËÚ. ¥ËÔ. ÍÂÐÆ. ØËÏ. ÐÂÖÍ. ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1971
121. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¥ËÔ. ÍÂÐÆ. ØËÏ. ÐÂÖÍ. ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1976
122. L.B.Asprey, B.B.Cunningham. In Progress in Inorganic Chemistry.
Vol. 2. (Ed. F.A.Cotton). Interscience, New York, 1961. P. 267
123. B.B.Cunningham. In Rare Earth Researches. (Proceedings of the
XVIIth International Congress on Pure and Applied Chemistry).
(Ed. F.Kleber). McMillan, New York, 1961. P. 127
124. £.ª.³ÒËÙÞÐ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ, £.¯.±ÓÖÔÂÍÑÄ,
£.¢.³ÑÍÑÎÑÄ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 219, 621 (1974)
125. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.¢.³ÑÍÑÎÑÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 29, 857 (1984)
126. R.G.Haire, L.-R.Eyring. In Handbook on the Physics and
Chemistry of Rare-Earth. Vol. 18. Elsevier, New York, 1994
127. R.G.Haire. J. Alloys Comp., 223, 185 (1995)
128. G.Brauer, H.Kristen. Z. Anorg. Allg. Chem., 456, 41 (1979)
129. G.Brauer, H.Kristen. Z. Anorg. Allg. Chem., 462, 35 (1980)
130. A.J.Jacobson, B.C.Toéeld, B.E.F.Fender. In Proceedings of the Xth
Rare-Earth Research Conference. (Abstracts of Reports). Arizona,
1973. P. 134
131. V.B.Gromov, N.Yu.Konstantinov, A.R.Kaul, A.S.Strelkov,
Yu.M.Kiselev. In Proceedings of the IInd International Symposium
on Solid State Chemistry. (Abstracts of Reports). Praga, 1989. P. 121
132. V.I.Spizin, L.I.Martynenko, J.M.Kiselew. Z. Anorg. Allg. Chem.,
495, 39 (1982)
133. £.£.¯ËÍÖÎËÐ, ³.¡.¤ÑÓâÚÇÐÍÑÄ, ®.£.¬ÑÓÑÃÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ,
­.¯.³ËÆÑÓÑÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 30, 2530 (1985)
134. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ®.¯.¢ÓÇØÑÄÔÍËØ, £.¡.¶ÇÆÑÓÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ.
¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 34, 1021 (1989)
135. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.¦.¶ÂÆÇÇÄÂ, ®.£.¬ÑÓÑÃÑÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
ªÊÄ. ¡¯ ³³³². ³ÇÓ. ØËÏ., 1012 (1989)
136. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ³.¡.¤ÑÓâÚÇÐÍÑÄ, ¯.¦.¶ÂÆÇÇÄÂ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ.
£ ÍÐ. VII £ÔÇÔÑáÊ. ÔËÏÒÑÊËÖÏ ÒÑ ØËÏËË ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ ×ÕÑÓËÆÑÄ.
(´ÇÊ. ÆÑÍÎ.). ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1984. ³. 178
137. À. ®. ¬ËÔÇÎÇÄ. ¥ËÔ. Æ-ÓÂ. ØËÏ. ÐÂÖÍ. ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1992
138. J.Paulik, F.Paulik. In Comprehensive Analytical Chemistry. Vol. 12.
Elsevier, Amsterdam, 1981
139. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ³.¡.¤ÑÓâÚÇÐÍÑÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 28, 16 (1983)
140. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ³.¡.¤ÑÓâÚÇÐÍÑÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. ¨ÖÓÐ.
ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË 28, 1153 (1983)
141. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ³.¡.¤ÑÓâÚÇÐÍÑÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ. ¨ÖÓÐ.
ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 29, 69 (1984)
142. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ²ÂÆËÑØËÏËâ, 25, 463 (1983)
414
143. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¿ÐÇÓÅËË ÓÇÛÇÕÍË Ë ÕÇÓÏÑÆËÐÂÏËÚÇÔÍËÇ ØÂÓÂÍ-
ÕÇÓËÔÕËÍË ÑÍÔËÆÑÄ Ë ×ÕÑÓËÆÑÄ ÓÇÆÍÑÊÇÏÇÎßÐÞØ àÎÇÏÇÐÕÑÄ Ë
ÂÍÕËÐËÆÑÄ. ®ÑÔÍÄÂ, 1985; ÆÇÒ. Ä £ª¯ª´ª å 4416 (1985)
144. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.¦.¶ÂÆÇÇÄÂ. £ ÍÐ. VIII £ÔÇÔÑáÊ. ÔËÏÒÑÊËÖÏ ÒÑ
ØËÏËË ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ ×ÕÑÓËÆÑÄ. (´ÇÊ. ÆÑÍÎ.). ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ,
1986. ³. 184
145. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ³.¡.¤ÑÓâÚÇÐÍÑÄ, ­.ª.®ÂÓÕÞÐÇÐÍÑ,
£.ª.³ÒËÙÞÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 278, 122 (1984)
146. ¡. Ô. 1312073 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ. (19), 100 (1987)
147. ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, £.¤.£ÑØÏËÐ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. ©ÂÍÑÐÑÏÇÓÐÑÔÕË ËÊÏÇ-
ÐÇÐËâ ÔÄÑÌÔÕÄ ÎÂÐÕÂÐËÆÑÄ Ë ÂÍÕËÐËÆÑÄ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1990
148. S.Bratsch, J.J.Lagowski. J. Phys. Chem., 89, 3310 (1985)
149. Yu.M.Kiselev. In Proceedings of the 2nd International Conference on
f-Elements. (ICFE-2). (Abstracts of Reports). Helsinki, 1994. P. 185
150. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ¡.£.¤ÑÓáÐÑÄ, ¯.¡.¹ÖÏÂÇÄÔÍËÌ,
­.¯.³ÂÄËÐÑÄÂ, £.¢.³ÑÍÑÎÑÄ, ³.¯.³ÒËÓËÐ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË,
35, 611 (1990)
151. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ®.¡.£ÂÎßÍÑÄÔÍËÌ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ,
¯.¡.¹ÖÏÂÇÄÔÍËÌ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË., 37, 1902 (1990)
152. J.Dumschat, R.Lubbers, I.Felner, G.Lucazeau, G.Wortmann.
J. Phys. IV, 7, 1019 (1997)
153. Yu.Hinatsu. J. Solid State Chem., 119, 405 (1995)
154. U.Staub, L.Soderholm, S.Skanthakumar, M.R.Antonio. J. Phys.
IV, 7, 1077 (1997)
155. L.Soderholm, S.Skanthakumar, U.Staub, M.R.Antonio,
C.W.Williams. J. Alloys Compd., 250, 623 (1997)
156. M.Murugesan, P.Selvam, M.Sharon, L.C.Gupta, R.Pinto, M.S.R.Rao,
C.S.Gopinath, S.Subramanian. J. Appl. Phys., 80, 6884 (1996)
157. A.Maignan, C.Martin, B.Raveau. Z. Phys. B, Condens. Matter, 102,
19 (1997)
158. S.Das, P.Mandal. Z. Phys. B, Condens. Matter, 104, 7 (1997)
159. F.Damay, A.Maignan, C.Martin, B.Raveau. J. Appl. Phys., 82,
1485 (1997)
160. ª.¡.´ÑÒÑÎß, £.±.£ÑÄÐÂ, ®.£.¬ÂÊÂÚÇÍ. ´ÇÑÓÇÕ. àÍÔÒÇÓËÏ.
ØËÏËâ, 23, 456 (1987)
161. B.Buffat, G.Demazeau, M.Pouchard, L.Fournes, J.-M.Dance,
P.Hagenmuller. C. R. Hebd. Seances Acad. Sci., Ser. C, 292, 509 (1981)
162. K.Bouzek, I.Rousar. J. Appl. Electrochem., 27, 679 (1997)
163. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. XVI £ÔÇÔÑáÊ.
¹ÖÅÂÇÄÔÍÑÅÑ ÔÑÄÇÜ. ÒÑ ØËÏËË ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ¹. 1.
¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1987. ³. 105
164. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, ¡.¡.¬ËÔÇÎÇÄÂ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ,
¡.±.¢ÑÃÞÎÇÄ, ¡.¢.ÁÙÍÇÄËÚ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 293,
1407 (1987)
165. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³²,
295, 882 (1987)
166. ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. £ ÍÐ. ÁÆÇÓÐÑ-
ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËÚÇÔÍÑÇ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÇ ÔÄÇÓØÕÑÐÍËØ ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËÌ.
(´ÇÊ. ÆÑÍÎ. II £ÔÇÔÑáÊ. ÍÑÐ×.). ªÊÆ-ÄÑ ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1987. ³. 134
167. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 32, 2982 (1987)
168. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, ¡.±.¢ÑÃÞÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 34, 2654 (1989)
169. ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 35, 1793 (1990)
170. N.S.Kopelev, Yu.D.Peréliev, Yu.M.Kiselev. J. Radioanal. Nucl.
Chem., 157, 401 (1992)
171. N.S.Kopelev, Yu.D.Peréliev, Yu.M.Kiselev. J. Radioanal. Nucl.
Chem., 162, 239 (1992)
172. ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. VIII
£ÔÇÔÑáÊ. ¹ÖÅÂÇÄÔÍÑÅÑ ÔÑÄÇÜ. ÒÑ ØËÏËË ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ ÔÑÇÆË-
ÐÇÐËÌ. ¹. 1. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1987. ³. 327
173. N.S.Kopelev, Yu.M.Kiselev. In Proceedings of the XXVIIIth Inter-
national Conference on Coordination Chemistry. Vol. 2. Gera, 1990. P. 70
174. ¡. Ô. 1303553 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (14), 108 (1987)
175. ¡. Ô. 1318530 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (23), 76 (1987)
176. ¡. Ô. 1414783 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (29), 97 (1988)
177. ¡. Ô. 1567655 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (20), 112 (1990)
178. ¡. Ô. 1759959 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (33) (1992)
179. ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. VIII
£ÔÇÔÑáÊ. ÍÑÐ×. ÒÑ ÏÇÕÑÆÂÏ ÒÑÎÖÚÇÐËâ Ë ÂÐÂÎËÊ ÄÞÔÑÍÑÚËÔÕÞØ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ¹. 2. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1988. ³. 155
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ
180. A.A.Kamnev, B.B.Ezhov, N.S.Kopelev, Yu.M.Kiselev,
Yu.D.Peréliev. In The XXVIth Colloquium Spectroscopic Inter-
national. Vol. VIII. (Ed. D.L.Tsalev). Soéa, 1989. P. 77
181. ¡. Ô. 1604863 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (42), 132 (1990)
182. K.Leary, N.Bartlett. J. Chem. Soc., Chem. Commun., 903 (1972)
183. N.Bartlett, K.Leary. Rev. Chim. Miner., 13, 82 (1976)
184. P.Sorbe, J.Grannec, J.Portier, P.Hagenmuller. J. Fluor. Chem., 11,
243 (1978)
185. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, £.¶.³ÖØÑÄÇÓØÑÄ, £.ª.³ÒËÙÞÐ.
¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 296, 615 (1987)
186. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 32, 2276 (1987)
187. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 33, 965 (1988)
188. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.¡.´ËÏÂÍÑÄ, ¬.±.¢ÖØÂÓËÐ. ¨ÖÓÐ.
ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 33, 1252 (1988)
189. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ¬.±.¢ÖØÂÓËÐ, ¡.¡.´ËÏÂÍÑÄ,
®.£.¬ÑÓÑÃÑÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 33, 3205 (1988)
190. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 33, 2289 (1988)
191. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 33, 2294 (1988)
192. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.ª.±ÑÒÑÄ, £.¢.³ÑÍÑÎÑÄ, ³.¯.³ÒËÓËÐ. ¨ÖÓÐ.
ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 34, 434 (1989)
193. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¡.ª.±ÑÒÑÄ, ®.£.¬ÑÓÑÃÑÄ, ­.¯.³ÂÄËÐÑÄÂ,
£.¢.³ÑÍÑÎÑÄ, ³.¯.³ÒËÓËÐ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 34, 2240 (1989)
194. ¡. Ô. 1281518 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (1), 75 (1987)
195. ¡. Ô. 1281519 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (1), 75 (1987)
196. ¡. Ô. 1281517 ³³³²; ¢áÎ. ËÊÑÃÓÇÕ., (1), 75 (1987)
197. ¡.ª.±ÑÒÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. £ ÍÐ. ´ÇÊ.ÆÑÍÎ. XVI £ÔÇÔÑáÊ.
¹ÖÅÂÇÄÔÍÑÅÑ ÔÑÄÇÜ. ÒÑ ØËÏËË ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ¹. 1.
¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1987. ³. 342
198. R.Hoppe. Angew. Chem., 93, 641 (1981)
199. G.Demazeau, S.Darracq, J.H.Choy. High Pressure Res., 12, 323 (1994)
200. W.E.Pickett. Rev. Mod. Phys., 61, 433 (1989)
201. C.M.Varma. Physica C, 263, 39 (1996)
202. J.K.Burdett, S.A.Gramsch, B.T.Schilf. Z. Anorg. Allg. Chem., 621,
1508 (1995)
203. E.Goodilin, M.Limonov, A.Panélov, N.Khasanova, A.Oka,
S.Tajima, Y.Shiohara. Physica C, 300, 250 (1998)
204. E.Goodilin, M.Kambara, T.Umeda, Y.Shiohara. Physica C, 289,
251 (1997)
205. E.Goodilin, A.Oka, J.G.Wen, Y.Shiohara, M.Kambara, T.Umeda.
Physica C, 299, 279 (1998)
206. L.M.Dall'Antonia, G.Tremiliosi-Filho, G.Jerkiewicz. Proc. Elect-
rochem. Soc., 96 (18), 292 (1996)
207. A.Krozer, M.Rodahl. J. Vac. Sci. Technol., A, Vac. Surf. Films, 15,
1704 (1997)
208. G.Demazeau, D.-Y.Jung. Europ. J. Solid State, Inorg. Chem, 32,
383 (1995)
209. G.Demazeau, D.-Y.Jung, L.Fournes, A.Largeteau, J.P.Sanchez. In
High Pressure Sciences Technology. (Proceedings of the Internatio-
nal Conference, 1995). Singapoore, 1996. P. 269
210. G.Demazeau. J. Korean Chem. Soc., 42, 135 (1998)
211. Rapport d'Activite Scientiéque. (Ed. P.Hagenmuller). Laboratorie
de Chimie du Solide, CNRS, 1977
212. £.¡.®ÖØÂÐÑÄ. £ ÍÐ. ¬ÓËÔÕÂÎÎÞ, ÓÑÔÕ, ÔÄÑÌÔÕÄÂ, ÓÇÂÎßÐÂâ
ÔÕÓÖÍÕÖÓÂ, ÒÓËÏÇÐÇÐËÇ. (´Ó. III ®ÇÉÆÖÐÂÓ. ÍÑÐ×.). ¡ÎÇÍÔÂÐÆ-
ÓÑÄ, 1997. ³. 171
213. M.K.Subramanian, M.Crawford, R.L.Harlow, T.Ami,
J.A.Fernandez-Baca, Z.R.Wang, D.C.Johnston. Physica C,
235/240, 743 (1994)
214. K.Ouchetto, F.Archaimbault, J.Choisnet, M.Et-Tabirou. Mater.
Chem. Phys., 51, 117 (1997)
215. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¥.¡.±ÂÐÍÓÂÕÑÄ, ¯.¡.¦ÊÇÓÔÍÂâ, ª.¯.¬ËÔÇÎÇÄÂ,
­.¡.ºÖÐÆÓËÐ, ®.±.±ÑÒÑÄËÚ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 39, 1340 (1994)
216. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ¥.¡.±ÂÐÍÓÂÕÑÄ, ­.¡.ºÖÐÆÓËÐ, ª.¯.¬ËÔÇÎÇÄÂ.
¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 41, 2069 (1996)
217. ¥.¡. ±ÂÐÍÓÂÕÑÄ. ¥ËÔ. ÍÂÐÆ. ØËÏ. ÐÂÖÍ. ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1998
218. ¥.¡.±ÂÐÍÓÂÕÑÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. XVI ®ÇÐÆÇ-
ÎÇÇÄÔÍÑÅÑ ÔÝÇÊÆ ÒÑ ÑÃÜÇÌ Ë ÒÓËÍÎÂÆÐÑÌ ØËÏËË. ´. 1. ¯ÂÖÍÂ,
®ÑÔÍÄÂ, 1998. ³. 239
219. ¥.¡.±ÂÐÍÓÂÕÑÄ, ±.¯.¬ÑÏÑÊËÐ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ,
ª.¢.±ÑÆÐÇÃÇÔÐÂâ, £.¥.¥ÑÎÉÇÐÍÑ. £ ÍÐ. ±ÓÑÃÎÇÏÞ ÔÑÎßÄÂÕÂÙËË
Ë ÍÑÏÒÎÇÍÔÑÑÃÓÂÊÑÄÂÐËâ Ä ÓÂÔÕÄÑÓÂØ. (´ÇÊ. ÆÑÍÎ. VII ÏÇÉÆÖÐÂÓ.
ÍÑÐ×.). ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1998. ³. 302
220. G.Blasse. Struct. Bond., 76, 154 (1991)
µÔÒÇØË ØËÏËË 68 (5) 1999 415

221. ¥.´.³ÄËÓËÆÑÄ, ².¬.³ÄËÓËÆÑÄÂ, À.¶.³ÏËÓÐÑÄ. °ÒÕËÚÇÔÍËÇ 240. À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, ³.¬.¥ÇÆÖÛÇÐÍÑ, ­.¡.¬ÖÎËÍÑÄ,

ÔÒÇÍÕÓÞ ËÑÐÑÄ ÒÇÓÇØÑÆÐÞØ ÏÇÕÂÎÎÑÄ Ä ÍÓËÔÕÂÎÎÂØ. ¯ÂÖÍÂ,
®ÑÔÍÄÂ, 1976
222. £.±.¤ÑÎÇÐÍÑ, £.¡.£ÂÐÞÛÇÄ, ¦.£.±ÑÎâÐÔÍËÌ, ¦.¤.ÁÓÑÙÍÂâ,
£.¤.ÁÓÑÙÍËÌ. ²ÂÊÄÇÆÍÂ Ë ÑØÓÂРÐÇÆÓ, (3), 19 (1995)
223. D.Reinen, U.Kesper, M.Atanasov, J.Roos. Inorg. Chem., 34, 184 (1995)
224. S.Kueck, S.Hartung, S.Hurling, K.Petermann, G.Huber. Phys. Rev.
B, Condens. Matter., 57, 2203 (1998)
225. M.Herren, H.U.Guedel. Inorg. Chem., 31, 3683 (1992)
226. T.C.Brunold, H.U.Guedel, S.Kueck, G.Huber. J. Lumin., 65, 293 (1996)
227. ¿.­ËÄÇÓ. ¿ÎÇÍÕÓÑÐÐÂâ ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËâ ÐÇÑÓÅÂÐËÚÇÔÍËØ
ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ´. 1, 2. ®ËÓ, ®ÑÔÍÄÂ, 1985
228. ­.¯.·ÑÎÑÆÍÑÄÔÍÂâ, À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. ¨ÖÓÐ.
ÐÇÑÓÅ. ØËÏËË, 42, 517 (1997)
229. S.K.Dedushenko, L.N.Kholodkovskaya, Yu.D.Peréliev,
Yu.M.Kiselev, A.A.Saprykyn. J. Alloys Comp., 262 ë 263, 78 (1997)
230. ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ. £ ÍÐ. ÁÆÇÓÐÑ-ÔÒÇÍÕÓÑÔÍÑÒËÚÇÔÍÑÇ ËÔÔÎÇÆÑÄÂÐËÇ
ÔÄÇÓØÕÑÐÍËØ ÄÊÂËÏÑÆÇÌÔÕÄËÌ. (´ÇÊ. ÆÑÍÎ. VI £ÔÇÔÑáÊ. ÍÑÐ×.).
ªÊÆ-ÄÑ ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1992. ³. 149
231. À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, ­.¡.¬ÖÎËÍÑÄ, ¯.³.¬ÑÒÇÎÇÄ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ.
£ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. I ²ÑÔÔ. ÍÑÐ×. ÒÑ ÓÂÆËÑØËÏËË, ¥ÖÃÐÂ, 1994.
²¯¸¬ª, ®ÑÔÍÄÂ, 1994. ³. 74
232. Yu.D.Peréliev, L.N.Kholodkovskaya, L.A.Kulikov,
Yu.M.Kiselev. In Proceedings International Conference on the
Applications of the MoÈssbauer Effect (ICAME'95). (Abstracts of
Reports). Pisa, 1995. P. 04-C16
233. À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. XVIII ¹ÖÅÂÇÄ-
ÔÍÑÅÑ ÔÑÄÇÜ. ÒÑ ØËÏËË ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ¯ÂÖÍÂ,
®ÑÔÍÄÂ, 1997. ³. 63
234. À.¥.±ÇÓ×ËÎßÇÄ, ­.¡.¬ÖÎËÍÑÄ, ­.¯.·ÑÎÑÆÍÑÄÔÍÂâ,
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. XVIII ¹ÖÅÂÇÄÔÍÑÅÑ ÔÑÄÇÜ. ÒÑ
ØËÏËË ÍÑÑÓÆËÐÂÙËÑÐÐÞØ ÔÑÇÆËÐÇÐËÌ. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1997. ³. 99
235. L.N.Kholodkovskaya, Yu.D.Peréliev, L.A.Kulikov.
In Proceedings International Conference on Solid State
Chemistry'96. (Abstracts of Reports). Bratislava, 1996. P. 130
236. Yu.D.Peréliev, L.N.Kholodkovskaya, Yu.M.Kiselev,
L.A.Kulikov. Ital. Phys. Soc., 50, 517 (1996)
237. S.K.Dedushenko, Yu.D.Peréliev, L.N.Kholodkovskaya,
Yu.M.Kiselev, A.A.Saprykin. In Proceedings of the 12th Inter-
national Conference of Solid Compounds of Transition Elements.
(Abstracts of Reports). Sent-Malo, 1997. P. O-23
238. S.K.Dedushenko, Yu.D.Peréliev, Yu.M.Kiselev, V.A.Andrianov,
M.G.Kozin. In Proceedings of the 14th International Symposium on
Quadrupole Interactions. (Abstracts of Reports). Pisa, 1997. P. 99
239. S.K.Dedushenko, Yu.D.Peréliev, Yu.M.Kiselev, V.A.Andrianov,
M.G.Kozin. In Proceedings on the International Conference on the
Applications of the MoÈssbauer Effect. (ICAME'97). (Abstracts of
Reports). Rio de Janeiro, 1997. MO. 4. P 03
À.®.¬ËÔÇÎÇÄ. £ ÍÐ. ´ÇÊ. ÆÑÍÎ. XVI ®ÇÐÆÇÎÇÇÄÔÍÑÅÑ ÔÝÇÊÆ ÒÑ
ÑÃÜÇÌ Ë ÒÓËÍÎÂÆÐÑÌ ØËÏËË, ´. 1. ¯ÂÖÍÂ, ®ÑÔÍÄÂ, 1998. ³. 245
241. S.K.Dedushenko, Yu.D.Peréliev, L.A.Kulikov,
L.A.Ponomarenko, Yu.M.Kiselev. In Proceedings of the XIth
International Conference on Hyperéne Interactions. Durban, 1998.
P. We19
242. L.A.Ponomarenko, S.K.Dedushenko, Yu.M.Kiselev,
N.A.Chumaevsky. Mendeleev Commun., 169 (1998)
243. £.®.¬ÖÊÐÇÙÑÄ, ¡.¯.¢ÂÓÂÐÑÄ, ¯.¯.°ÎÇÌÐËÍÑÄ, ¿.£.¬ËÔÕÇÓÇÄ,
°.£.¡ÃÓÂÏÑÄ, À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ. ¥ÑÍÎ. ¡¯, 358, 204 (1998)
244. À.¥.´ÓÇÕßâÍÑÄ, ¯.¯.°ÎÇÌÐËÍÑÄ, ¡.¡.£ÇÓÕÇÅÇÎ. ¨ÖÓÐ. ÐÇÑÓÅ.
ØËÏËË, 41, 932 (1996)
245. ¤.­.¤ÖÙÇÄ, ¡.ª.¢ÑÎÆÞÓÇÄ. ¨ÖÓÐ. ÔÕÓÖÍÕ. ØËÏËË, 26 (1), 22
(1985)
246. G.L.Gutsev, A.I.Boldyrev. Chem. Phys. Let., 108, 255 (1984)
247. P.Schwerdtfeger, P.D.W.Boyd, S.Brienne, A.K.Burrell. Inorg.
Chem., 31, 3481 (1991)
248. R.L.Deming, A.L.Allred, A.R.Dahl, A.W.Herlinger, M.O.Kestner.
J. Am. Chem. Soc., 98, 4132 (1976)
249. T.A.Magdesieva, K.P.Butin, Yu.M.Kiselev, O.A.Reutov.
J. Organomet. Chem., 235, 127 (1982)
250. ¬.±.¢ÖÕËÐ, À.®.¬ËÔÇÎÇÄ, ´.¡.®ÂÅÆÇÔËÇÄÂ, °.¡.²ÇÖÕÑÄ. ªÊÄ.
¡¯ ³³³². ³ÇÓ. ØËÏ., 716 (1982)
251. C.S.Gopinath, N.H.Hur, S.Subramanian. Phys. Rev. B, Condens.
Matter, 52, R9879 (1995)
252. C.S.Gopinath, S.Subramanian. Physica C, 232, 222 (1994)
253. ¤.­.¤ÖÙÇÄ, ¡.ª.¢ÑÎÆÞÓÇÄ. ¬ÑÑÓÆËÐÂÙ. ØËÏËâ, 10, 1455 (1984)
254. B.B.Chaivanov, V.B.Sokolov, S.N.Spirin. Research in the Field of
Inorganic Fluorine Chemistry. Atomonform, Moscow, 1989
255. £.ª.³ÒËÙÞÐ, ¤.£.ªÑÐÑÄÂ, ¡.¡.¬ËÔÇÎÇÄÂ. ¥ÑÍÎ. ¡¯ ³³³², 267,
676 (1982)
256. ´.ª.®ÂÍÔËÏÑÄÂ, ·.¶ÑÅÇÎßÊÂÐÅ, ·.ºÕÑÎßÙ, £. ×ÑÐ ÆÇÓ °ÔÕÇÐ.
¶ËÊËÍ ÕÄ. ÕÇÎÂ, 39, 1567 (1997)
257. C.E.Moore. National Standard Reference Data. Series 34. National
Bureau of Standards, Washington, DC, 1970
258. T.A.Carlson, C.V.Nestor, J.N.Wasserman. Atomic Data, 2, 63 (1970)
259. P.Rother, F.Wagner, U.Zahn. Radiochim. Acta, 11, 203 (1969)
260. ­.¯.³ËÆÑÓÑÄ. ¬ÑÑÓÆËÐÂÙ. ØËÏËâ 3, 1128 (1977)
261. ®. £. ¬ÑÓÑÃÑÄ. ¥ËÔ. Æ-ÓÂ. ØËÏ. ÐÂÖÍ, ®¤µ, ®ÑÔÍÄÂ, 1990
262. P.Kuerpick, W.-D.Sepp, B.Fricke. Phys. Rev. A, At. Mol. Opt.
Phys., 51, 3693 (1995)
263. Y.D.Wang, C.D.Lin, N.Toshima, Z.Chen. Phys. Rev. A, At. Mol.
Opt. Phys., 52, 2852 (1995)
264. W.Wu, C.L.Cocke, J.P.Giese, F.Melchert, M.L.Raphaelian,
M.Stoeckli. Phys. Rev. Lett., 75, 1054 (1995)
265. K.E.Zaharakis, R.R.Haar, O.Woitke, M.Zhu, J.A.Tanis,
N.R.Badnell. Phys. Rev. A, At. Mol. Opt. Phys., 52, 2910 (1995)
266. ³.®.¢ÎÑØËÐ, £.£.¬ÑÎÇÔÐËÍÑÄ. ¨ÖÓÐ. ÕÇØÐ. ×ËÊËÍË, 65 (5), 183
(1995)

THE PROBLEM OF STABILISATION OF OXIDATION STATES AND SOME REGULARITIES

FOR THE PERIODIC SYSTEM OF ELEMENTS

Yu.M.Kiselev, Yu.D.Tret'yakov
Department of Chemistry, M.V.Lomonosov Moscow State University
Leninskie Gory, 119899 Moscow, Russian Federation, Fax +7(095)932 ë 8846

The review is focused on the formulation of the basic statements of the concept of the oxidation state
stabilisation. The set of problems associated with the synthesis and ensuring stability of high valences for
transition metals is considered. Some new empirical data concerning the synthesis of compounds of rare
earth and d-transition metals in unusually high oxidation states are analysed. The possibility of existence
of +9 and +10 oxidation states for some metals (Ir, Pt, et al. in tetraoxo ions) are demonstrated. The
ways of realisation of these oxidation states are outlined. Solid compounds or matrices with alkali-metal
cations are the most suitable systems for stabilisation of these oxidation states. Some thermodynamic
correlations for metal halides and oxides are noted. Finally, a regularity in the change of the extremal
oxidation states of d-transition metals is elucidated.
Bibliography ì 266 references.
Received 1st December 1998