Professional Documents
Culture Documents
İçerikten para Kazanma: Youtube Örneği: Uzman, Enformatik Bölümü Bingöl Üniversitesi Ikizilboga@bingol - Edu.tr
İçerikten para Kazanma: Youtube Örneği: Uzman, Enformatik Bölümü Bingöl Üniversitesi Ikizilboga@bingol - Edu.tr
İdris KIZILBOĞA1
Özet
Anahtar Kelimeler: İçerik Hakları, Video, YouTube Politikaları, YouTube'dan Para Kazanma
1.Giriş
Bilginin etkin bir şekilde kullanılması günümüzün ekonomik, siyasi ve sosyal hayatının
vazgeçilmezidir. Büyük maddi yatırımlar ve uzun süren bilgi teknolojilerinin alt yapı
çalışmalarından sonra, bilginin şirket veya toplum için değer ifade edecek şekilde analiz
edilmesi ve fayda sağlaması hayati bir mevzudur. Doğru ve yararlı bilginin elde edilme süreci
oldukça masraflı ve meşakkatlidir. Birçok kaynaktan süzülerek, kontrol edilerek, temizlenerek
ve eksik kısımları giderilerek belirli bir şablona sokulan enformasyondan nasıl faydalanılacağı
ve toplumun hangi sorunlarına derman olacağı tamamen ayrı bir konudur.
Büyük emekler verilerek ulaşılan alt yapının değer ifade etmesi gerekmektedir. Bu değer elde
edilen fayda ile ölçülebilir. Verimlilik, rekabet üstünlüğü, maliyetlerin düşürülmesi, bilginin
paylaşılması ve para karşılığında hizmet olarak sunulması faydalar arasında sıralanabilir.
Bununla beraber alt yapıya ihtiyaç duymadan kişisel veya kurumsal olarak amaçlarınız
1
Uzman, Enformatik Bölümü Bingöl Üniversitesi
ikizilboga@bingol.edu.tr
çerçevesinde birçok internet hizmetinden yararlanmak mümkündür. Google, Facebook,
Twitter, Airbnb, Flickr ve YouTube gibi dünyaca tanınmış şirketlerin sunmuş olduğu fırsatlar
da değerlendirilebilir.
Google sunmuş olduğu mail ve depolama özelliği ile milyonlarca kullanıcıya sahiptir.
Kurumlar ihtiyaç duyduklarında depolama ve mail hizmetlerinden hizmet alımı
yapmaktadırlar.
Bizim ana konumuzu oluşturan YouTube platformu, devasa bir büyüklüğe sahiptir. YouTube,
bir milyar kullanıcı, her dakika da 300 saatlik video yükleme, 75 ülkede yerelleştirilmiş ve 61
dilde hizmet sunan ve izlenimlerinin yarısı mobil olan web tabanlı bir video platformudur
(YouTube, 2015).
Birçok hizmet web ortamında internetin sunmuş olduğu imkânlar ile daha kolay, daha ucuz,
daha verimli ve daha etkili bir şekilde yapılmaktadır. YouTube, kullanıcılarına video
barındırma hizmeti sunan Google’ın bir alt şirketidir. YouTube ile milyarlarca insan bilgiyi
üretmekte, paylaşmakta ve diğerlerine ilham vermektedir. YouTube video üreticileri için
olduğu gibi aynı zamanda reklam verenler içinde çok önemli bir platformdur.
Youtube'dan en iyi şekilde faydalanmak için YouTube'da oturum açmak, yani Gmail hesabına
sahip olmak gerekmektedir. Gmail hesabı ile YouTube platformunda bulunan tüm
deneyimlerden yararlanılır. Sevdiğiniz kanallara abone olarak favori haber kanallarını, komik
videoları, herhangi bir ilgi alanı hakkında oluşturulan tüm videolara ve yeni videolara erişmek
mümkün olmaktadır. YouTube’un sunmuş olduğu sınırsız video yükleme alanına videolar
yüklenerek maddi ve manevi fayda sağlanabilmektedir.
2. Topluluk Kuralları
YouTube tüm kullanıcılarının güven içinde çalışmaları ve beklentilerinin karşılanması için
kurallar koymuştur. Bir milyarı geçmiş kullanıcısı ile YouTube platformunda güven ortamının
tesis edilmesi ve devam ettirilmesi karşılıklı yarar için gereklidir.
Telif hakkı, teknolojinin gelişme hızına bağlı olarak içeriğin dijital araçlar ile sunulması
sürecinde sürekli şirketleri, devletleri ve şahısları karşı karşıya getirmiştir. İçerik sahibinin
haklarının korunması, toplumun bilgilendirilmesi ve devlet politikaları kıskacında ülkeden
ülkeye teoride birçok benzerlik olsa da uygulamalarda büyük farklılıklar gözlenmektedir.
Ülkemizde 5651 İnternet kanunu olarak bilinen düzenlemede içerik sağlayıcı, erişim sağlayıcı
ve yer sağlayıcının görev ve sorumlulukları belirtilmiş ve yetkili merci olarak Ulaştırma
Bakanlığı’na bağlı Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) olduğu kararlaştırılmıştır
(Resmi Gazete, 2007).
YouTube içerikleri tarayarak, içerik sahiplerinin kendilerine ait bir materyalin yüklenmesi
halinde ne yapacaklarının veritabanına kaydeder. Content ID olarak adlandırılan bu durum
içeriğin tanımlanmasında ve yönetilmesinde kullanılır. İçerik sahibi, içeriğinin yayınlanması
durumunda yükleyen kişiye nasıl bir yaptırımda bulunması gerektiğini belirler. Reklam
gelirlerinin kendisine ait olmasını isteyebileceği gibi videonun engellenmesini de isteyebilir.
Üç defa telif ihlali yapan bir kanal YouTube tarafından kapanır. Birinci veya ikinci telif
ihlallerinde de çeşitli yaptırımlar uygulanmaktadır. Videonun uzunluğu 15 dakika ile
sınırlanması veya içerik yayınlanmasında çeşitli sınırlılıkların uygulanmasına gidilir. Birinci
ihlalin oluşması durumunda altı aylık bir bekleme süresi gerekmektedir. İkinci telifin
kalkması için on iki ay beklenilmesi gerekmektedir. YouTube tarafından uygulanan cezalar
topluluk kurallarının ihlal edilmesi, telif hakkı ihlali ve Content ID engellemeleridir.
İçeriğin koruma altına alınması bir gereklilik olmasının yanı sıra toplum yararına bilginin
paylaşılması da gerekmektedir. Bunu düzenlemek için farklı yaklaşımlar mevcuttur.
Bunlardan ilk aklımıza gelen adil kullanımdır.
Adil kullanım, telif hakkıyla korunan materyali belirli koşullar altında telif hakkı sahibinden
izin almadan yeniden kullanabileceğinizi belirten yasal bir ilkedir. Telif hakkı sahibinin izni
olmadan materyal kullanmanın uygun olduğu durumlar için geçerli kurallar ülkeden ülkeye
değişmektedir. Örneğin, ABD'de yorum, eleştiri, araştırma, öğretim veya haber sunma
çalışmaları adil kullanım olarak kabul edilebilir. Mahkemeler her bir vakanın olgularını
dikkate alarak olası adil kullanımları analiz eder. Telif hakkıyla korunan materyal içeren
videolar yüklemeden önce bir uzmandan yasal tavsiye almak istenebilir.
Telif hakkıyla korunabilen çalışmalar nihayetinde telif hakkı korumasını kaybeder ve "genel
etki alanına" düşerek herkesin serbest kullanımına açılır. Çalışmaların genel etki alanına
düşmesi genellikle yıllar sürer. Telif hakkı koruması süresinin uzunluğu, çalışmanın nerede ve
ne zaman yayınlandığına, kiralama ve diğer etkenler için sunulup sunulmadığına bağlı olarak
değişiklik gösterir.
Başarılı olmak için kurallara uymak ve ilerisi için doğru adımları atmak gerekmektedir.
YouTube’dan bizi memnun edecek gelir elde etmek için zaman, kararlılık ve sıkı çalışma
gerekmektedir. Bu çalışmada YouTube politikaları, YouTube'dan para kazanma ve içerik
hakları üzerinde durulacaktır.
Kaynaklar
Resmi Gazete, “İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla
işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanun”,
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5651.pdf, 2007, Erişim tarihi:14/05/2015.