You are on page 1of 125

ÇELİK YAPILAR TASARIM

181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

T.C.
KONYA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ
FAKÜLTESİ
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ
BÖLÜMÜ

ÇELİK YAPILAR TASARIM


UYGULAMALARI

HAZIRLAYAN
181204005
ALİ ALTUNBAŞ
4. SINIF

1
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

2
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ............................................................................................................ ..............................................4

PROJESİ VERİLERİ……………………………………………………………………..……………….5

ÇUBUK UZUNLUKLARININ BELİRLENMESİ ...................................................................................7

KAFES KİRİŞ ARALIKALARININ TAYİNİ .........................................................................................8

ÇATI KAPLAMASI SEÇİMİ .....................................................................................................................9

YÜK HESAPLARI ......................................................................................

A-)KAR YÜKÜ HESABI……………………………………………..……………...…………….10

B-)RÜZGAR YÜKÜ HESABI………………………………………..…….…………………...….11

C-)YÜK ANALİZİ…………………………………………….………..………………………..….11

AŞIK KESİTİ HESAPLARI........................................................................

A-)ZATİ AĞIRLIK BİRİM YÜKLERİ...........................................................................................12

B-)KAR YÜKÜ BİRİM YÜKLERİ: ................................................................................................12

C-)RÜZGAR YÜKÜ BİRİM YÜKLERİ..........................................................................................12

GERGİSİZ HESAP ...................................................................

A-)L’DE..............................................................................................................................................13

GERGİLİ HESAP ...................................................................

A-)L/2’DE (IPE140)...........................................................................................................................17

B-)L/3’DE (IPE140)...........................................................................................................................21

GERGİ ÇUBUKLARI İÇİN METRAJ .....................................................................................................27

KAFES KİRİŞE GELEN YÜKLER ...................................................................

A-) ZATİ YÜK (G)..............................................................................................................................28

B-)TAM KAR YÜKÜ..........................................................................................................................30

C-)YARIM KAR YÜKÜ....................................................................................................................31

D-)SOLDAN SAĞA RÜZGAR...........................................................................................................34

D-)SAĞDAN SOLA RÜZGAR...........................................................................................................37

ÇUBUK KUVVETLERİNİN EL HASABI TABLOSU…………………………………………………...…40

3
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

DÜĞÜM NOKTALARININ SAP2000 İLE KARŞILAŞTIRILMASI………………………….…..……….41

ÇUBUK KUVVETLERİNİN SAP200 DEĞERLERİ……………….……………………………….……….41

A-) ZATİ YÜK(G)..................................................................................................................................44

B-)TAM KAR YÜKÜ...........................................................................................................................46

C-)YARIM KAR YÜKÜ.....................................................................................................................49

D-)SOLDAN SAĞA RÜZGAR............................................................................................................50

D-)SAĞDAN SOLA RÜZGAR...........................................................................................................52

ÇUBUK TAYİNLERİ…………………………………………………..………………………………..…….65

BULON HESABI………………………………………………………..……………………………..……….80

KOLON HESABI…………...………………………………………………..……………………………..….117

METRAJ………………………………………………………………………………………….…………….122

RÜZGAR VE RİJİTLİK BAĞLANTI DETAYLARI……………………………………………………….123

KOLON VE TEMEL APLİKASYON PLANI DETAYLARI…………………………………...………….124

KAYNAKÇA….………………………………………………………………………………….…………….125

4
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÖNSÖZ
Çelik günümüzde değeri gittikçe artan bir malzemedir. Çeliğin değerinin artması ile çelik

malzemesi ile yapılan yapıların oranı da epeyce artmıştır. Özellikle Avrupa ve Amerika da yapıların

çoğunluğunda çelik kullanılmaktadır. Biraz maliyetli olmasına rağmen yapım aşamalarının kolaylığı ile

betonarmeye kıyasla daha uygundur.

Topraklarının %92'si deprem bölgelerinde bulunan ve insanlarının %95'i bu bölgelerde

yaşayan ülkemizde depreme dayanıklı yapıların önemi çoğu inşaat mühendisi tarafından bilinmekteydi. Bu

gerçek; büyük can, mal ve iş kayıplarına neden olan son depremlerden sonra kamuoyuna da mal olmuştur.

Fay hatlarının yeri konusunda yapılan gereksiz tartışmalar sürerken, tüm bu kayıplarda asıl suçlunun;

depremler değil depreme dayanıksız yapılar olduğu anlaşılmasıyla, ancak 1-2 kattan yüksek depreme

dayanıklı yapılar konusunda gündeme gelen tüm yapı türlerinde, ne yazık ki, yine betonun öne çıktığı

görülmektedir. Bu yüzden çeliğin önemi çok iyi bir şekilde kavratılıp uygulamaya dönüştürülmelidir.

Ülkemiz gibi aktif deprem bölgesinde bulunan ülkelerde, yapılan çelik yapılara gerekli önem

verilmemesi ve çelik yapılar konusunda proje yapabilen ve detaylandırabilen mühendislerin ülkemizde az

olması çelik yapılar projesini almamın en önemli nedenidir.

Bu proje yapımında bizi bilgilendiren, yanlışlarımızı ve doğrularımızı görmemizi sağlayan Prf. Dr. Ali KÖKEN
ve Arş. Gör. Hilmi ARISOY hocalarıma sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

5
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

PROJE VERİLERİ

TİP B
B 24.00 m
Kafes Adedi/Ara Mesafe 7 Adet-4.00 m
L 13.20 m
a 2,20 m
PROJE VERİLERİ Çatı Eğimi α (o) 17
İklim bölgesi III
H 5.00 m
Kaplama türü Sandviç panel kaplama
Birleştirme vasıtası Ezilme Etkili Bulon
Aşıklar Basit
Kafes kiriş eleman kesit tipi 2L Korniyer

6
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇATI PLANI ÇİZİMİ

7
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇUBUK UZUNLUKLARININ BELİRLENMESİ

→Alt Çubuklar;
U1= U2= U4=U5=2200 mm=2,2 m U3=4400 mm=2,2 m

→Dikme Çubuklar;
V1 = 2,2 x tan17 = 670 mm=0,67 m

V2 = 4,4 x tan17 = 1345 mm =1,34 m

V3 = V2 = 4,4 x tan17 = 1345 mm =1,34 m

V4 = V1= 2,2 x tan17 = 670 mm=0,67 m

VORTA=6,6 x tan17=2017,8=2,018 m

→Üst Başlık Çubuklar;


2,2
O1 = = 2300 mm= 2,3 m
𝑐𝑜𝑠17

2,2
O2 = = 2300 mm= 2,3 m
𝑐𝑜𝑠17

2,2
O3 = = 2300 mm= 2,3 m
𝑐𝑜𝑠17

O4 = O3 = 2300 mm

O5 = O2 = 2300 mm

O6 = O1 = 2300 mm

→Diyagonaller Çubuklar;
D1 = √(2,22 + 1,342 = 2576 mm » 1/200 Ölçek = 12,9 mm

D2 = √(2,22 + 2,0172 = 2985 mm » 1/200 Ölçek = 14,9 mm

D3 = D2 = 2985 mm » 1/200 Ölçek = 14,9 mm

D4 = D1 = 2576 mm » 1/200 Ölçek=12,9 mm

8
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇUBUKLAR UZUNLUK 1/200 → ÖLÇEKLİ


V1 670 mm 3,35 mm

V2 1350 mm 6,75 mm

V3 1350 mm 10,1 mm

V4 670 mm 6,7 mm

O1 2300 mm 11,5 mm

O2 2300 mm 11,5 mm

O3 2300 mm 11,5 mm

O4 2300 mm 11,5 mm

O5 2300 mm 11,5 mm

O6 2300 mm 11,5 mm

D1 2576 mm 12,9 mm

D2 2985 mm 14,9 mm

D3 2985 mm 14,9 mm

D4 2576 mm 12,9 mm

KAFES KİRİŞ ARALIKLARININ TESPİTİ

Sistem basit mesnetlidir. Kenar açıklık ve iç açıklıkta mesnet değerleri aynı olacağı için, bu açıklıkların
mesafelerini eşit seçmek en uygun olanıdır.
Toplam yapı uzunluğu 24 m olduğu için, bu mesafeyi eşit olarak bölecek ve ekonomiklik açısından maksimum
mesafeyi bulacak şekilde kafes kiriş aralıkları belirlenir.
Ls = 24 m n= ( aralık sayısı ) n=7 Ls / n-1 ( kafes kiriş aralık mesafesi )

24 / 6 = 4 m = 4000 mm olarak bulunur.


Sonuç : 7 Adet kafes kiriş seçimi yapılmıştır. Kafes kirişler arası mesafe 4 m ( 4000 mm) ‘dir.

9
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇATI KAPLAMASININ SEÇİLMESİ

Çelik sandviç kaplama seçilmiştir. (ÇELİK +Sac)

✓ -Uzun ömürlü ve ekonomiktir.

✓ -Büyük yük taşıma özelliğine sahiptir.

✓ -Ateşe karşı dayanıklıdır.

✓ -Isı izolasyonu ve her türlü dış etkenlere karşı dayanıklıdır.

✓ -Hafiftir

✓ Ağırlık = 9,24 kg/m2

10
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇATI KAPLAMASINA GELEN YÜK HESAPLARI

A-) KAR YÜKÜ HESABI

KONYA için

Rakım → 1016→ III İklim Bölgesi

𝑃𝑘 = 𝑚 𝑥 𝑃𝑘0
∝−30 17−30
m=1– ( )=1– ( ) =1,325
40 40

TS 498 çizelge 3

0-30° → m=1

TS 498 çizelge 4

Pk0 %10 artırılır. → 1,35*1.10=1,485 kN/m2=148,5 kg/m2

11
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

B-) RÜZGAR YÜKÜ HESABI

W = Cp x q

TS 498 çizelge 6

Cp = 1,2 x sinα = 1,2 x sin17 = 0,34

TS 498 çizelge 5

Yapı yüksekliği=5000 + 2018 = 7018 → 7018< 8000 mm olduğu için

q = 0,5 kN/m2

Bireysel çalışan elemanlarda rüzgar yükü %25 arttırılır.

W = 1,2 x sin17 x 50 x 1,25 = 21,927 kg/m 2

W=21,927 kg/m2

C-)YÜK ANALİZİ

→Kar Yükü: qk = 1,35 x10/100 + 1,35 = 1,485 = 148,5 kg/m2

→Rüzgar Yükü: W = 1,2 sin 𝛼 x q = 1,2 x sin17 x 50 = 21,927

∑P = Kar + Rüzgar + Zati = 148,5 + 21,927 + 9,24 = 179,67kg/m2 < P = 200 kg/m2 seçilen kaplama uygundur.

12
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

AŞIK KESİT HESAPLARI

9,24
→Çatı kaplaması zati ağırlığı: g1= 𝑐𝑜𝑠17 = 9,662 kg/m2

→Kar yükü: gk = 148,5 kg/m2


→Rüzgar W=21,927
Toplam Yük = Kaplama Zati + Kar + Rüzgar = 9,662 + 148,5+21,927 = 180,09 kg/m2→ L=4 m→

Tablo 9,2 ga bul.


→Aşık zati ağırlığı: ga = 9,10 kg/m2
→Rüzgar ve rijitlik bağlaması ağırlığı: ga/5 = 1,82 kg/m2

∑g = g1 + ga + ga/5 = 9,662 + 9,10 + 1,82 = 20,582 kN/m2

A-)ZATİ AĞIRLIK BİRİM YÜKLERİ

∑g1= 20,582 kN/m2

g1 = 20,582 x 2,20 = 45,06 kg/m = 0,442 kN/m

g1x = 45,06 x cos17 = 43,09 kg/m = 0,423 kN/m

g1y = 45,06 x sin17 = 13,17 kg/m = 0,129 kN/m

B-)KAR YÜKÜ BİRİM YÜKLERİ

∑g = 148,5 kg/m2 = 1,47 kN/m

gk = 148,5 x 2,20 = 326,7 kg/m = 3,23kN/m

gkx = 326,7 x cos17 = 312,42 kg/m = 3,09kN/m

gky = 326,7 x sin17 = 95,52 kg/m = 0,946 kn/m

C-)RÜZGAR YÜKÜ İÇİN

W = 21,927 kg/m = 0,215 kN/m

gw = (21,927 x 2,2)/cos17 = 50,44 kg/m = 0,495kN/m

➢ X YÖNÜ İÇİN;

1,2G + 1,6S + 0,8W bağıntısı en büyük değeri verir.

(1,2 x 43,09 )+ (1,6 x 312,42) + (0,8 x50,44 ) = 591,932 kg/m = 5,80 kN/m

➢ Y YÖNÜ İÇİN;

1,2G + 1,6S + 0,8W bağıntısı en büyük değeri verir.

(1,2 x13,17) + (1,6 x 95,52) + (0,8 x 50,44) = 208,99 kg/m = 2,05 kN/m

13
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

GERGİSİZ HESAP (L)


NOT: IP180 YAPILDI 1< OLDUĞU İÇİN DEĞİŞTİRİLDİ

IPE 200 İçin Hesap :

ix = 82,6mm iy = 22,4 mm Wex = 194,3 cm3 Wpx =220,6 cm3 Fy = 235 N/mm2

E = 200000 N/mm2 J = 6,98 cm4 d = 200 mm h = 159 mm bf = 100 mm

tf = 8,5 mm tw = 5,6 mm Ix = 1943 cm4 Iy = 142,4 cm4

Wey= 28.47 cm3 Wpy= 44.61 cm3

Güçlü Eksende Hesap;


Yerel Burkulma Sınır Durumu İçin Enkesitin Sınıflandırılması
→Başlık Parçası (Tablo 5.1B , Durum 10)
𝑏𝑓 100
λ= = = 5,68
2𝑡𝑓 2 ∗ 8,5

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,38 ∗ √ = 0,38 ∗ √ = 11,08
𝐹𝑦 235

λ < λ𝑝 olduğu için başlık parçası kompakttır.

→Gövde Parçası (Tablo 5.1B Durum 15)


ℎ 159
λ= = = 28,39
𝑡𝑤 5,6

𝐸 200000
λ𝑝 = 3,76 ∗ √ = 3,76 ∗ √ = 109,69
𝐹𝑦 235

λ < λ𝑝 olduğu için gövde parçası kompakttır.

Yerel burkulma sınır durumuna göre enkesitin başlık ve gövde parçalarının genişlik/kalınlık oranları tablo
5.1B’de verilen λ𝑝 sınır değerini aşmadan, enkesit (IPE200) kompakt olarak değerlendirilir.

Bu durumda, kuvvetli asal ekseni etrafında eğilme etkisindeki, çift simetri eksenli I-enkesitli elemanın
karakteristik eğilme momenti dayanımını, 𝑀𝑛 , yönetmelik 9.2 uyarınca belirlenecektir.

Akma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı, 𝑀𝑛 ;


Mn = Mp = Fy *Wpx = 235*220,6*10−3 = 51,84 kNm

14
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yanal Burulmalı Burkulma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı

𝐸 200000
𝐿𝑝 = 1,76 ∗ İ𝑦 ∗ √ = 1,76 ∗ 22,4 ∗ √ = 1150,12 𝑚𝑚
𝐹𝑦 235

𝐿𝑏 = 4000 𝑚𝑚

𝐿𝑝 ≤ 𝐿𝑏

Çift simetri eksenli I-enkesitlerde;

C=1.0 (9.7.a)
𝑏𝑓
İ𝑡𝑠 = (9.8𝑏)
1∗ℎ∗𝑡
√12(1 + 6 ∗ 𝑏 ∗ 𝑡𝑤 )
𝑓 𝑓

100
İ𝑡𝑠 = = 26,63 ℎ𝑜 = 𝑑 − 𝑡𝑓 = 200 − 8,5 = 191,5𝑚𝑚
1 ∗ 159 ∗ 5,6
√12(1 +
6 ∗ 100 ∗ 8,5

𝐸 𝐽𝑐 𝐽∗𝑐 2 0,7 ∗ 𝐹𝑦 2
𝐿𝑟 = 1,95 ∗ İ𝑡𝑠 ∗ ∗√ + √( ) + 6,76( )
0,7𝐹𝑦 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝐸

200000 6,98 ∗ 104 ∗ 1 6,98 ∗ 104 ∗ 1 0,7 ∗ 235 2


𝐿𝑟 = 1,95 ∗ 26,63 ∗ ∗√ 3
+ √( 3
)2 + 6,76( )
0,7 ∗ 235 194,3 ∗ 10 ∗ 191,5 194,3 ∗ 10 ∗ 191,5 200000

𝐿𝑟 = 4337,79 𝑚𝑚

𝐿𝑏 = 4000 𝑚𝑚 < 𝐿𝑟 = 4337,79 𝑚𝑚

Olduğundan karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn yönetmelik 9.2.2(b) uyarınca hesaplanır

𝐶𝑏 = 1,3 𝑎𝑙𝚤𝑛𝚤𝑟.

𝐿𝑏−𝐿𝑝
𝑀𝑛 = 𝐶𝑏 ∗ [(𝑀𝑝 − (𝑀𝑝 − 0,7 ∗ 𝑊𝑒𝑥 ∗ 𝐹𝑦 ∗) ∗ ( ) ≤Mp
𝐿𝑟−𝐿𝑝

4000−1150,2
𝑀𝑛 = 1.3 ∗ [(51,84 ∗ 106 − (51,84 ∗ 106 − 0,7 ∗ 194,3 ∗ 103 ∗ 235) ∗ ( ) ≤Mp
4337,79−1150,2

=44289428,76 kgmm=43,44 kNm <51,84 kNm 43,44 kNm→kullanılır

15
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Zayıf Eksende Hesap ;


𝑾𝒆𝒚 = 𝟐𝟖, 𝟒𝟕 𝒄𝒎𝟑 𝑾𝒑𝒚 = 𝟒𝟒, 𝟔𝟏 𝒄𝒎𝟑 𝒃𝒇 = 𝟏𝟎𝟎 𝒎𝒎 𝒕𝒇 = 𝟖, 𝟓 𝒎𝒎

Yönetmelik 5.4 uyarınca


Yerel burkulma sınır durumu için enkesitin sınıflandırılması
→Başlık parçası(Tablo 5.1B Durum 13)
𝑏𝑓 100
λ= = = 5,88
2𝑡𝑓 2 ∗ 8,5

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,38 ∗ √ = 0,38 ∗ √ = 11,08
𝐹𝑦 235

λ < λ𝑝 olduğu için başlık parçası kompakttır.

Yerel burkulma sınır durumuna göre enkesitin başlık parçalarının genişlik/kalınlık oranları tablı 5.1B’de verilen
λ𝑝 sınır değerini aşmadığından, başlık parçaları kompakt olarak sınıflandırılır.

Zayıf asal ekseni etrafında eğilme etkisindeki, I enkesitli elemanın karakteristik eğilme momenti dayanımını, 𝑀𝑛 ,
Yönetmelik 9.6 uyarınca belirlenecektir.

Akma sınır durumunda karakteristik eğilme momenti dayanımı 𝑀𝑛


𝑀𝑛 = 𝑀𝑝 = 𝐹𝑦 ∗ 𝑊𝑝𝑦 ≤ 1,6 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝑊𝑒𝑦 (9.39)

𝑀𝑛 = 235 ∗ 10−3 ∗ 44,61 ≤ 1,6 ∗ 235 ∗ 10−3 ∗ 28,47

𝑀𝑛 = 10,48 ≤ 10,70 𝑘𝑁𝑚→ 10,48 kullanılır

Yerel burkulma sınır durumunda karakteristik eğilme momenti dayanımı, 𝑀𝑛


Enkesitin başlık parçaları kompakt olarak sınıflandırıldığından Yönetmelik 9.6.2 uyarınca, bu sınır durumunun
göz önüne alınmasına gerek yoktur.
𝑞∗𝐿2
Momentin bulunması: M=
8

𝐾𝑔 591,932 ∗ 42
𝑞𝑥 = 591,932 𝑀𝑢𝑥 = = 1183,86 𝐾𝑔 = 11,61 𝐾𝑛𝑚
𝑚2 8
𝐾𝑔 208,99 ∗42
𝑞𝑦 = 208,99 𝑀𝑢𝑦 = = 417,98 𝐾𝑔𝑚 = 4,09 𝐾𝑛𝑚
𝑚2 8

𝑀𝑑𝑥 = ɸ ∗ 𝑀𝑛𝑥 = 0,9 ∗ 43,44 = 39,09 𝐾𝑛𝑚

𝑀𝑑𝑦 = ɸ ∗ 𝑀𝑛𝑦 = 0,9 ∗ 10,48 = 9,43 𝐾𝑛𝑚


𝑀𝑢𝑥 𝑀𝑢𝑦 11,61 4,09
𝑀𝑑𝑥
+
𝑀𝑑𝑦
=
39,09
+
9,43
= 0,73 < 1 → IP220 de 1 den büyük çıktığı için bu profili ALDIM.

16
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Kesme Hesabı:
ℎ 𝐸 159 200000
≤ 2,24 ∗ √ = = 28,39 ≤ 2,24 ∗ √ = 65,34
𝑡𝑤 𝐹𝑦 5,6 235

𝑏𝑓 𝐾𝑣 ∗𝐸 100 1,2∗200000
≤ 1,10 ∗ √ = = 11,76 ≤ 1,10 ∗ √ =35,15
𝑡𝑓 𝐹𝑦 8,5 235

Gövdede düşey ara rijitlik levhalarının kullanılmadığı durumda, (10.3a)


Gövdede ɸ𝒖(𝒀𝑫𝑲𝑻) = 𝟏 𝑩𝒂ş𝒍𝚤𝒌𝒕𝒂 ɸ𝒖(𝒀𝑫𝑲𝑻) = 𝟎, 𝟗𝟎

𝐶𝑣1 = 1 𝐶𝑣2 = 1

𝑈𝑛𝑥 = 0,6 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡𝑤 ∗ 𝐶𝑣1 = 0,6 ∗ 235 ∗ 10−3 ∗ 200 ∗ 5,6 ∗ 1 = 157,92𝐾𝑁 = 16092,05𝐾𝑔

𝑈𝑛𝑦 = 2 ∗ 0,6 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝑡𝑓 ∗ 𝑏𝑓 ∗ 𝐶𝑣2 = 2 ∗ 0,6 ∗ 235 ∗ 10−3 ∗ 100 ∗ 8,5 ∗ 1 = 239,7 𝐾𝑁 = 24425,43𝐾𝑔

→𝑢𝑑𝑥 = 1 ∗ 𝑈𝑛𝑥 = 1 ∗ 16092,05 = 16092,05 𝐾𝑔

→𝑢𝑑𝑦 = 0,90 ∗ 𝑈𝑛𝑦 = 0,90 ∗ 2425,43 = 21982,89 𝐾𝑔

𝑞𝑥 ∗ 𝐿 586,12 ∗ 4
𝑉𝑢𝑥 = = = 1172,24 𝐾𝑔
2 2
𝑞𝑦 ∗ 𝐿 208,99 ∗ 4
𝑉𝑢𝑦 = = = 417,98 𝐾𝑔
2 2
𝑉𝑢𝑥 1172,24
= = 0,073 ≤ 1 ✓
𝑢𝑑𝑥 16092,05
𝑉𝑢𝑦 417,98
= = 0,019 ≤ 1 ✓
𝑢𝑑𝑦 21982,89

Sehim kontrolü :

Kullanılabilirlik sınır durumu için G+0,5S+W yüklemesi kullanılacaktır.


𝐾𝑔 𝑘𝑁 𝑁
𝑞𝑥 = 43,09 + 0,5 ∗ 312,42 + 50,44 = 249,74 = 2,4494 = 2497,4 ∗ 10−3
𝑚2 𝑚2 𝑚𝑚
𝐾𝑔 𝑁
𝑞𝑦 = 13,17 + 0,5 ∗ 95,52 = 60,93 2
= 609,3 ∗ 10−3
𝑚 𝑚𝑚
5 𝑞 ∗ 𝐿4
𝑓 = ∗
384 𝐸 ∗ 𝐼
5 2497 ∗ 10−3 ∗ 40004
𝑓𝑥 = ∗ = 2,14 𝑚𝑚
384 200000 ∗ 1943 ∗ 104
5 609,3 ∗ 10−3 ∗ 1333,34
𝑓𝑦 = ∗ = 0,88 𝑚𝑚
384 200000 ∗ 142,4 ∗ 104

400
√𝑓𝑥 2 + 𝑓𝑦 2 ≤ √0,2142 + 0,0882 = 0,90 cm < 1,33cm
300

17
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

GERGİLİ HESAP
NOT: IP160 YAPILDI 0.75> OLDUĞU İÇİN DEĞİŞTİRİLDİ

IPE 140 İÇİN (L/2) HESAP :

ix = 57,4mm iy = 16.5 mm Wpx = 88.34 cm3 Wex=77.32 cm3 Fy = 235 N/mm2

E = 200000 N/mm2 J = 2.45 cm4 d = 140 mm h = 112.2 mm bf =73 mm

tf = 6.9 mm tw = 4.7 mm Ix = 541.2 cm4 Iy = 44.92 cm4

Wey=12.31 cm3 Wpy=19.25 cm3

Güçlü Eksende Hesap;


Yerel Burkulma Sınır Durumu İçin Enkesitin Sınıflandırılması
→Başlık Parçası (Tablo 5.1B , Durum 10)
𝑏𝑓 73
λ= = = 5,289
2𝑡𝑓 2 ∗ 6.9

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,38 ∗ √ = 0,38 ∗ √ = 11,08
𝐹𝑦 235

λ < 𝛌𝒑 olduğu için başlık parçası kompakttır.

→Gövde Parçası (Tablo 5.1B Durum 15)


ℎ 112.2
λ= = = 23.87
𝑡𝑤 4.7

𝐸 200000
λ𝑝 = 3,76 ∗ √ = 3,76 ∗ √ = 109,69
𝐹𝑦 235

λ < 𝛌𝒑 olduğu için gövde parçası kompakttır.

Akma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı, 𝑀𝑛 ;


Mn = Mp = Fy *Wpx = 235*88.34*10−3 =20759,9 kgm= 20.759 kNm

18
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yanal Burulmalı Burkulma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı

𝐸 200000
𝐿𝑝 = 1,76 ∗ İ𝑦 ∗ √ = 1,76 ∗ 16.5 ∗ √ = 847.18 𝑚𝑚
𝐹𝑦 235

𝐿𝑏 = 2000 𝑚𝑚

𝐿𝑝 ≤ 𝐿𝑏

Çift simetri eksenli I-enkesitlerde;

C=1.0 (9.7.a)
𝑏𝑓
İ𝑡𝑠 = (9.8𝑏)
1∗ℎ∗𝑡
√12(1 + 6 ∗ 𝑏 ∗ 𝑡𝑤 )
𝑓 𝑓

73
İ𝑡𝑠 = = 19,44
√12(1 + 1 ∗ 112.2 ∗ 4.7)
6 ∗ 73 ∗ 6.9

ℎ𝑜 = 𝑑 − 𝑡𝑓 = 140 − 6.9 = 133.1 𝑚𝑚

𝐸 𝐽𝑐 𝐽∗𝑐 2 0,7 ∗ 𝐹𝑦 2
𝐿𝑟 = 1,95 ∗ İ𝑡𝑠 ∗ ∗√ + √( ) + 6,76( )
0,7𝐹𝑦 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝐸

200000 2.45 ∗ 104 ∗ 1 2.45 ∗ 104 ∗ 1 0,7 ∗ 235 2


𝐿𝑟 = 1,95 ∗ 19.44 ∗ ∗√ 3
+ √(
3
)2 + 6,76( )
0,7 ∗ 235 77.32 ∗ 10 ∗ 131.1 77.32 ∗ 10 ∗ 131.1 200000

𝐿𝑟 = 3462.55 𝑚𝑚

𝐿𝑏 = 2000 𝑚𝑚 < 𝐿𝑟 = 3462,55 𝑚𝑚

Olduğundan karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn yönetmelik 9.2.2(b) uyarınca hesaplanır

𝐶𝑏 = 1,3 𝑎𝑙𝚤𝑛𝚤𝑟.

𝐿𝑏−𝐿𝑝
𝑀𝑛 = 𝐶𝑏 ∗ [(𝑀𝑝 − (𝑀𝑝 − 0,7 ∗ 𝑊𝑒𝑥 ∗ 𝐹𝑦 ∗) ∗ ( ) ≤Mp
𝐿𝑟−𝐿𝑝

2000−847.18
𝑀𝑛 = 1.3 ∗ [(20.759 ∗ 106 − (20.759 ∗ 106 − 0,7 ∗ 77.32 ∗ 103 ∗ 235) ∗ ( ) ≤Mp
3462,5−847.18

=22379674.62kgmm=21.95 kNm > 20.759 kNm→kullanılır

19
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Zayıf Eksende Hesap ;


𝑾𝒆𝒚 = 𝟏𝟐, 𝟑𝟏𝒄𝒎𝟑 𝑾𝒑𝒚 = 𝟏𝟗, 𝟐𝟓 𝒄𝒎𝟑 𝒃𝒇 = 𝟕𝟑 𝒎𝒎 𝒕𝒇 = 𝟔, 𝟗 𝒎𝒎

Yönetmelik 5.4 uyarınca


Yerel burkulma sınır durumu için enkesitin sınıflandırılması
→Başlık Parçası (Tablo 5.1B , Durum 10)
𝑏𝑓 73
λ= = = 5,289
2𝑡𝑓 2 ∗ 6.9

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,38 ∗ √ = 0,38 ∗ √ = 11,08
𝐹𝑦 235

λ < 𝛌𝒑 olduğu için başlık parçası kompakttır.

Yerel burkulma sınır durumuna göre enkesitin başlık parçalarının genişlik/kalınlık oranları tablı 5.1B’de verilen
λ𝑝 sınır değerini aşmadığından, başlık parçaları kompakt olarak sınıflandırılır.

Zayıf asal ekseni etrafında eğilme etkisindeki, I enkesitli elemanın karakteristik eğilme momenti dayanımını, 𝑀𝑛 ,
Yönetmelik 9.6 uyarınca belirlenecektir.

Akma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı, 𝑀𝑛 ;


Mn = Mp = Fy *Wpy <1.6*Wey *Fy

Mn=19.25*235*10-3 =4.52 > 1,6*12.31*235*10-3 =4.62 ? → küçük olan alınır


Mn=4.52 kN/m=461.136 kgm

Yerel burkulma sınır durumunda karakteristik eğilme momenti dayanımı, 𝑀𝑛


Enkesitin başlık parçaları kompakt olarak sınıflandırıldığından Yönetmelik 9.6.2 uyarınca, bu sınır durumunun
göz önüne alınmasına gerek yoktur.
𝑞∗𝐿2
Momentin bulunması: M=
8

𝐾𝑔 591,932 ∗ 42
𝑞𝑥 = 591,932 𝑀𝑢𝑥 = = 1183,86 𝐾𝑔 = 11,61 𝐾𝑛𝑚
𝑚2 8
𝐾𝑔 208,99 ∗ 22
𝑞𝑦 = 208,99 𝑀𝑢𝑦 = = 104,49 𝐾𝑔𝑚 = 1,045 𝐾𝑛𝑚
𝑚2 8
𝑀𝑑𝑥 = ɸ ∗ 𝑀𝑛𝑥 = 0,9 ∗ 20.759 = 18,68 𝐾𝑛𝑚

𝑀𝑑𝑦 = ɸ ∗ 𝑀𝑛𝑦 = 0,9 ∗ 4.52 = 4.068𝐾𝑛𝑚

𝑀𝑢𝑥 𝑀𝑢𝑦 11,61 1,045


+ = + = 0,87 < 1
𝑀𝑑𝑥 𝑀𝑑𝑦 18,68 4.068

20
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Kesme Hesabı:

ℎ 𝐸 112.2 200000
≤ 2,24 ∗ √ = = 23.87 ≤ 2,24 ∗ √ = 65,34
𝑡𝑤 𝐹𝑦 4.7 235

𝑏𝑓 𝐾𝑣 ∗𝐸 73 1.2∗200000
≤ 1,10 ∗ √ = = 10.58 ≤ 1,10 ∗ √ =35.153
𝑡𝑓 𝐹𝑦 6.9 235

Gövdede düşey ara rijitlik levhalarının kullanılmadığı durumda, (10.3a)

Gövdede ɸ𝒖(𝒀𝑫𝑲𝑻) = 𝟏 𝑩𝒂ş𝒍𝚤𝒌𝒕𝒂 ɸ𝒖(𝒀𝑫𝑲𝑻) = 𝟎, 𝟗𝟎

𝐶𝑣1 = 1 𝐶𝑣2 = 1

𝑈𝑛𝑥 = 0,6 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡𝑤 ∗ 𝐶𝑣1 = 0,6 ∗ 235 ∗ 10−3 ∗ 140 ∗ 4.7 ∗ 1 = 92.77 𝑘𝑁 = 9457.49 𝑘𝑔

𝑈𝑛𝑦 = 2 ∗ 0,6 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝑡𝑓 ∗ 𝑏𝑓 ∗ 𝐶𝑣2 = 2 ∗ 0,6 ∗ 235 ∗ 10−3 ∗ 73 ∗ 6.9 ∗ 1 = 142.04 𝑘𝑁 = 14479.45 𝑘𝑔

→𝑢𝑑𝑥 = 1 ∗ 𝑈𝑛𝑥 = 1 ∗ 9457.49 = 9457.49 𝑘𝑔

→𝑢𝑑𝑦 = 0,90 ∗ 𝑈𝑛𝑦 = 0,90 ∗ 142.043 = 83.5 𝑘𝑔


𝑞𝑥 ∗𝐿 591,932∗4
𝑉𝑢𝑥 = = = 1183,86 𝐾𝑔=11.61
2 2

𝑞𝑦 ∗𝐿 208,99∗2
𝑉𝑢𝑦 = = = 208,99𝐾𝑔=2,049 kN
2 2

𝑉𝑢𝑥 1183,86
= = 0,139 ≤ 1 ✓
𝑢𝑑𝑥 8511.743
𝑉𝑢𝑦 208,99
= = 0,0111 ≤ 1 ✓
𝑢𝑑𝑦 18838,8

Sehim kontrolü :

Kullanılabilirlik sınır durumu için G+0,5S+W yüklemesi kullanılacaktır.


𝐾𝑔 𝑁
𝑞𝑥 = 43,09 + 0,5 ∗ 312,42 + 50,44 = 249,74 = 2497,4 ∗ 10−3
𝑚2 𝑚𝑚
𝐾𝑔 𝑁
𝑞𝑦 = 13,17 + 0,5 ∗ 95,52 = 60,93 = 609,3 ∗ 10−3
𝑚2 𝑚𝑚
5 𝑞 ∗ 𝐿4
𝑓 = ∗
384 𝐸 ∗ 𝐼
5 2432 ∗ 10−3 ∗ 40004
𝑓𝑥 = ∗ = 3,07 𝑚𝑚
384 200000 ∗ 1317 ∗ 104
5 604,7 ∗ 10−3 ∗ 20004
𝑓𝑦 = ∗ = 0,62𝑚𝑚
384 200000 ∗ 100,9 ∗ 104

400
√𝑓𝑥 2 + 𝑓𝑦 2 ≤ √0,3072 + 0,0622 = 0,69 cm < 1,33cm
300

21
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

IPE 140 İÇİN (L/3) HESAP :

İx = 57,4mm İy = 16.5 mm Wpx = 88.34 cm3 Wex=77.32 cm3 Fy = 235 N/mm2

E = 200000 N/mm2 J = 2.45 cm4 d = 140 mm h = 112.2 mm bf =73 mm

tf = 6.9 mm tw = 4.7 mm Ix = 541.2 cm4 Iy = 44.92 cm4

Wey=12.31 cm3 Wpy=19.25 cm3

Güçlü Eksende Hesap;


Yerel Burkulma Sınır Durumu İçin Enkesitin Sınıflandırılması
→Başlık Parçası (Tablo 5.1B , Durum 10)
𝑏𝑓 73
λ= = = 5,289
2𝑡𝑓 2 ∗ 6.9

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,38 ∗ √ = 0,38 ∗ √ = 11,08
𝐹𝑦 235

λ < 𝛌𝒑 olduğu için başlık parçası kompakttır.

→Gövde Parçası (Tablo 5.1B Durum 15)


ℎ 112.2
λ= = = 23.87
𝑡𝑤 4.7

𝐸 200000
λ𝑝 = 3,76 ∗ √ = 3,76 ∗ √ = 109,69
𝐹𝑦 235

λ < 𝛌𝒑 olduğu için gövde parçası kompakttır.

Akma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı, 𝑀𝑛 ;


Mn = Mp = Fy *Wpx = 235*88.34*10−3 =20759,9 kgm= 20.759 kNm

22
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yanal Burulmalı Burkulma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı

𝐸 200000
𝐿𝑝 = 1,76 ∗ İ𝑦 ∗ √ = 1,76 ∗ 16.5 ∗ √ = 847.18 𝑚𝑚
𝐹𝑦 235

𝐿𝑏 = 1333,33𝑚𝑚

𝐿𝑝 ≤ 𝐿𝑏

Çift simetri eksenli I-enkesitlerde;

C=1.0 (9.7.a)
𝑏𝑓
İ𝑡𝑠 = (9.8𝑏)
1∗ℎ∗𝑡
√12(1 + 6 ∗ 𝑏 ∗ 𝑡𝑤 )
𝑓 𝑓

73
İ𝑡𝑠 = = 19,44
√12(1 + 1 ∗ 112.2 ∗ 4.7)
6 ∗ 73 ∗ 6.9

ℎ𝑜 = 𝑑 − 𝑡𝑓 = 140 − 6.9 = 133.1 𝑚𝑚

𝐸 𝐽𝑐 𝐽∗𝑐 2 0,7 ∗ 𝐹𝑦 2
𝐿𝑟 = 1,95 ∗ İ𝑡𝑠 ∗ ∗√ + √( ) + 6,76( )
0,7𝐹𝑦 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝐸

200000 2.45 ∗ 104 ∗ 1 2.45 ∗ 104 ∗ 1 0,7 ∗ 235 2


𝐿𝑟 = 1,95 ∗ 19.44 ∗ ∗√ + √( )2 + 6,76( )
0,7 ∗ 235 77.32 ∗ 103 ∗ 131.1 77.32 ∗ 103 ∗ 131.1 200000

𝐿𝑟 = 3462,55 𝑚𝑚

𝐿𝑏 = 1333,33 𝑚𝑚 < 𝐿𝑟 = 3462,55 𝑚𝑚

Olduğundan karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn yönetmelik 9.2.2(b) uyarınca hesaplanır

𝐶𝑏 = 1,3 𝑎𝑙𝚤𝑛𝚤𝑟.

𝐿𝑏−𝐿𝑝
𝑀𝑛 = 𝐶𝑏 ∗ [(𝑀𝑝 − (𝑀𝑝 − 0,7 ∗ 𝑊𝑒𝑥 ∗ 𝐹𝑦 ∗) ∗ ( ) ≤Mp
𝐿𝑟−𝐿𝑝

1333,33−847.18
𝑀𝑛 = 1.3 ∗ [(20.759 ∗ 106 − (20.759 ∗ 106 − 0,7 ∗ 77.32 ∗ 103 ∗ 235) ∗ ( ) ≤Mp
3462,55−847.18

=25043895,99 kgmm=24,56 kNm > 20.759 kNm→ küçük olan kullanılır

23
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Zayıf Eksende Hesap ;


Wpy=19.25 cm3 Wey=12.31 cm3

Yönetmelik 5.4 uyarınca


Yerel burkulma sınır durumu için enkesitin sınıflandırılması
→Başlık Parçası (Tablo 5.1B , Durum 10)
𝑏𝑓 73
λ= = = 5,289
2𝑡𝑓 2 ∗ 6.9

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,38 ∗ √ = 0,38 ∗ √ = 11,08
𝐹𝑦 235

λ < 𝛌𝒑 olduğu için başlık parçası kompakttır.

Yerel burkulma sınır durumuna göre enkesitin başlık parçalarının genişlik/kalınlık oranları tablı 5.1B’de verilen
λ𝑝 sınır değerini aşmadığından, başlık parçaları kompakt olarak sınıflandırılır.

Zayıf asal ekseni etrafında eğilme etkisindeki, I enkesitli elemanın karakteristik eğilme momenti dayanımını, 𝑀𝑛 ,
Yönetmelik 9.6 uyarınca belirlenecektir.

Akma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı, 𝑀𝑛 ;


Mn = Mp = Fy *Wpy <1.6*Wey *Fy

Mn=19.25*235*10-3 =4.52 > 1,6*12.31*235*10-3 =4.63 ? → küçük olan alınır


Mn=4.52 kN/m=461.136 kgm

Yerel burkulma sınır durumunda karakteristik eğilme momenti dayanımı, 𝑀𝑛


Enkesitin başlık parçaları kompakt olarak sınıflandırıldığından Yönetmelik 9.6.2 uyarınca, bu sınır durumunun
göz önüne alınmasına gerek yoktur.
𝑞∗𝐿2
Momentin bulunması: M=
8

𝐾𝑔 591,932 ∗ 42
𝑞𝑥 = 591,932 𝑀𝑢𝑥 = = 1183,86 𝑘𝑔 = 11,61 𝑘𝑁
𝑚2 8
𝐾𝑔 208,99 ∗ 1,332
𝑞𝑦 = 208,99 𝑀𝑢𝑦 = = 46,21 𝑘𝑔 = 0,453 𝑘𝑁
𝑚2 8
𝑀𝑑𝑥 = ɸ ∗ 𝑀𝑛𝑥 = 0,9 ∗ 20.759 = 18,68 𝑘𝑁𝑚

𝑀𝑑𝑦 = ɸ ∗ 𝑀𝑛𝑦 = 0,9 ∗ 4.52 = 4.068𝑘𝑁𝑚


𝑀𝑢𝑥 𝑀𝑢𝑦 11,61 0.453
+ = + = 0,73 < 1
𝑀𝑑𝑥 𝑀𝑑𝑦 18,68 4.068

NOT: IP120 1,082 olup 1’den büyük çıktı bu profil dikkate ALDIM.

24
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Kesme Hesabı:

ℎ 𝐸 112.2 200000
≤ 2,24 ∗ √ = = 23.87 ≤ 2,24 ∗ √ = 65,34
𝑡𝑤 𝐹𝑦 4.7 235

𝑏𝑓 𝐾𝑣 ∗𝐸 73 1.2∗200000
≤ 1,10 ∗ √ = = 10.58 ≤ 1,10 ∗ √ =35.153
𝑡𝑓 𝐹𝑦 6.9 235

Gövdede düşey ara rijitlik levhalarının kullanılmadığı durumda, (10.3a)

Gövdede ɸ𝒖(𝒀𝑫𝑲𝑻) = 𝟏 𝑩𝒂ş𝒍𝚤𝒌𝒕𝒂 ɸ𝒖(𝒀𝑫𝑲𝑻) = 𝟎, 𝟗𝟎

𝐶𝑣1 = 1 𝐶𝑣2 = 1

𝑈𝑛𝑥 = 0,6 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡𝑤 ∗ 𝐶𝑣1 = 0,6 ∗ 235 ∗ 10−3 ∗ 140 ∗ 4.7 ∗ 1 = 92.77 𝑘𝑁 = 9457.49 𝑘𝑔

𝑈𝑛𝑦 = 2 ∗ 0,6 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝑡𝑓 ∗ 𝑏𝑓 ∗ 𝐶𝑣2 = 2 ∗ 0,6 ∗ 235 ∗ 10−3 ∗ 73 ∗ 6.9 ∗ 1 = 142.04 𝑘𝑁 = 14482.39 𝑘𝑔

→𝑈𝑑𝑥 = 1 ∗ 𝑈𝑛𝑥 = 1 ∗ 9457.49 = 9457.49 𝑘𝑔

→𝑈𝑑𝑦 = 0,90 ∗ 𝑈𝑛𝑦 = 0,90 ∗ 14482,39 = 13034,16𝑘𝑔


𝑞𝑥 ∗𝐿 591,932∗4
𝑉𝑢𝑥 = = = 1183,86 𝐾𝑔=
2 2

𝑞𝑦 ∗𝐿 208,99∗1,33
𝑉𝑢𝑦 = = = 138,99=
2 2

𝑉𝑢𝑥 1183,86
→ = = 0,125 ≤ 1 ✓
𝑢𝑑𝑥 9457,49

𝑉𝑢𝑦 138,99
→ = = 0,011 ≤ 1 ✓
𝑢𝑑𝑦 18838,8

Sehim kontrolü :

Kullanılabilirlik sınır durumu için G+0,5S+W yüklemesi kullanılacaktır.


𝑘𝑔 𝑘𝑁 𝑁
𝑞𝑥 = 43,09 + 0,5 ∗ 312,42 + 50,44 = 249,74 = 2,449 =2449 ∗ 10−3
𝑚 𝑚 𝑚𝑚

𝑘𝑔 𝑘𝑁 𝑁
𝑞𝑦 = 13,17 + 0,5 ∗ 95,52 = 60,93 = 0,597 = 597 ∗ 10−3
𝑚 𝑚 𝑚𝑚
5 𝑞 ∗ 𝐿4
𝑓 = ∗
384 𝐸 ∗ 𝐼
5 2449 ∗ 10−3 ∗ 40004
𝑓𝑥 = ∗ = 7,0 𝑐𝑚
384 200000 ∗ 541,2 ∗ 104
5 597 ∗ 10−3 ∗ 1333,34
𝑓𝑦 = ∗ = 0,27 𝑐𝑚
384 200000 ∗ 44,92 ∗ 104

400
√𝑓𝑥 2 + 𝑓𝑦 2 ≤ √0,72 + 0,0272 = 0,70 cm < 1,33cm
300

25
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

GERGİ ÇUBUĞU HESABI

Çift Gergili Durum


2.2
𝑡= =2.3 n=2.5 qy=208,99 kg/m = 2,05 kN/m Ly=4/3=1.33
cos(17)

𝐿𝑦 1.33
B=tan−1 ( )→tan−1 ( )=30.039
𝑡 2.3

𝑁 = 𝑞𝑦 ∗ 𝐿𝑦 ∗ 𝑡 ∗ 𝑛 = (2,05/2) ∗ 1.33 ∗ 2.3 ∗ 2.5 = 4,43 𝑘𝑁=451,74 kg


𝑁 4,43
𝑄=
cos(𝐵)
→ 𝑄 = 𝑐𝑜𝑠(30.039) = 5,12 𝑘𝑁 =521,76 kg

Karakteristik çekme dayanımı


R n = R nt = Fnt *Ab

Bulonlar 8.8 kalitesinde ve diş açılmış gövde kayma düzlemi dışında kabul edilecektir.

Fnt = 600 N/mm2

12 mm’lik bulon için hesap :


𝛑2 ∗122
Ab = = 113 mm2
4

R nt = Fnt *Ab = 600*113*10−3 = 67,8 Kn=6911.31 𝑘𝑔

YDKT ɸ = 0,75

ɸ*R nt = 0,75*67,8 = 50,85 Kn


Q 9,35
= = 0,17<1
ɸ∗Rnt 50,85

Uzunluğu;

L = (2300*2)+(√23002 + 20002 * 2) = 7647,95 mm

Not : %5 arttırılır.

Lgerçek = 7647,95 * 1,05 = 8030,38 mm

Lgerçek = 8,03 m

4 tane çerçeve aralığı için toplam boy

∑L = 4*L = 4*8,03*2 = 64,24 m

26
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Tek Gergili Durum


2.2
𝑡= =2.3 n=2.5 qy=165.084 Ly=4/2=2
cos(17)

𝐿𝑦 2
B=tan−1 ( )→tan−1 ( )=27.58
𝑡 2.3

N=qy *Ly* t*n= 165.084*2*2.3*2.5=1898.47

Q=n/cos(B)→ Q=1898.47/cos(27.582)=2141.85

Karakteristik Çekme Dayanımı


R n = R nt = Fnt *Ab

Bulonlar 8.8 kalitesinde ve diş açılmış gövde kayma düzlemi dışında kabul edilecektir.

Fnt = 600 N/mm2

12 mm’lik bulon için hesap :


𝛑2 ∗122
Ab = = 113 mm2
4

𝑅𝑛 = 𝑅𝑛𝑡 = 𝐹𝑛𝑡 ∗ 𝐴𝑏→600 ∗ 113 ∗ 10−3 = 67.8 𝑘𝑁 = 6911.31 𝑘𝑔

YDKT

R nt =0.75*6911.31=5183.48
Q 2141.35
= =0.41<1
ɸ∗Rnt 5183.48

Uzunluğu

L = (2300*4) + (√23002 + 1333,32 * 2) = 11858,5 mm

Not : %5 arttırılır.

Lgerçek = 11858,5 * 1,05 = 12451,44mm

Lgerçek = 12,45 m

∑L = 4*L = 4*12,45*2 = 99,6 m

27
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Ekonomik
Mukayese Gergisiz Çözüm L/2 den Gergili L/3 den Gergili
Tablosu Çözüm Çözüm

IPE 200 IPE 140 IPE 140


Seçilen Profil

22,4 12,9 12,9


Aşık
Ağırlığı(kg/m)

8 8 8
Aşık Adeti

24 24 24
Aşık Uzunluğu
(m)

4300,8 2476,8 2476,8


Toplam Aşık
Ağırlığı (Kg)

Gergi Çubuğu ------ Ø12 Ø12

------ 0,888*64,24 0,888*99,6


Gergi Çubuğu =57,045 Kg =88,44 Kg
Ağırlığı (Kg)

3609,6 Kg 2533,8 Kg 2565,24 Kg


Toplam Ağırlık
(Kg)

SONUÇ: Mukayese tablosundan kıyaslama yapılırsa L/2 den gergili çözümün daha ekonomik olduğu
görülür

28
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

KAFES KİRİŞE GELEN YÜKLER

A-) ZATİ YÜK (G): Kafes kirişe etkileyen zati yükler ; kaplama , aşık , rüzgar rijitlik bağlantısı ve

kafes kiriş ağırlıklarıdır.

gl = 9,662 kg/m2 ( Kaplama ağırlığı )


gmakas= 16 kg/m2 ( 1 kg/m2 = 1 metredeki yük olarak düşünülüyor. 16 m = 16 kg/m 2 )
ga=12,9 kg/m2 (seçilen aşık ağırlığı)

ga /5=12,9/5=2,58

∑g= gl+ga+ga/5+gmakas

∑g = g1 + ga + ga/5 = 9,662 + 12,9 + 2,58+12,6 = 37,742 kg/m2

∑g= 37,742 kg/m2

∑P = L*Lo*∑g =13,2 x 4x37,742 = 1992,78 kg

P = ∑P / n = 1992,78 /6 = 332,13 kg=3,26 kN

VA=VB=1992,78/2=996,38= 9,78 kN

Ma=0 → 3,26*2,2*3,26*4,4+3,26*6,6+3,26*8,8+3,26*11+1,63*13,2-Vb*13,2

Va=Vb=9,78

1.DÜĞÜM

∑y=0 9,78-1,63+O1*sin17=0 → O1= -27,87

∑x=0 U1+O1*cos17=0 → U1=26,65

2.DÜĞÜM

∑x=0 27,87*cos17-O2*cos17=0 → O2=O1

∑y=0 O1*sin17-O2*sin17-3,26-V1=0 → V1=-3,26

29
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

3.DÜĞÜM

∑y=0 D1*sin31,44-3,26=0 → D1= 6,25

∑x=0 D1*cos31,44-26,65+U2=0 → U2=21,31

4.DÜĞÜM

∑x=0 O3*cos17+27,87*cos17-6,25*cos31,440=0 → O3=-22,29

∑y=0 27,87*sin17-6,25*sin31,44-V2-3,26-22,29*sin17=0→V2=-4,889

5.DÜĞÜM

∑y=0 D2*sin42,54-4,889=0 → D2=7,231

∑x=0 7,231*cos42,54-21,31+V3=0 → V3=15,98

6.DÜĞÜM→ KONTROL

∑y=0 3,26+7,231*sin31,44*2-22,29*sin17*2=0

ÇUBUK NO ZATİ
U1-U5 26,65
U2-U4 21,31
U3 15,98
O1-O6 -27,87
O2-O5 -27,87
O3-O4 -22,29
V1-V4 -3,26
V2-V3 -4,889
D1-D4 6,35
D2-D3 7,231

30
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

B-) TAM KAR YÜKÜ (S)

qk= 148,5 kg/m2

∑Pk= L*Lo*qk

∑Pk= 13,2 x 4 x 148,5 = 7840,8 kg

Zati yük için yapılan çözümden elde edilen çubuk kuvvetleri P = ∑Pk / ∑P oranında çarpılarak elde

edilecektir.

P = ∑Pk / ∑P=7840,8/6

P = 7840,8 /6= 1306,8 kg= 12,82 kN

VA = VB = 7840,8 /2 = 3920,4 kg = 38,45 Kn

𝟑𝟖, 𝟒𝟓 𝟏𝟐, 𝟖𝟐
= = 𝟑, 𝟗𝟑
𝟗, 𝟕𝟖 𝟑, 𝟐𝟔

ÇUBUK NO TAM KAR


U1-U5 104,7345
U2-U4 83,7483
U3 62,8014
O1-O6 -109,529
O2-O5 -109,529
O3-O4 -87,5997
V1-V4 -12,8118
V2-V3 -19,2138
D1-D4 24,9555
D2-D3 28,41783

31
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

C-) YARIM KAR YÜKÜ (1/2S)

qk = 148,6 kg/m2

∑Pk=L/2*Lo*qk

∑Pk=13,2 / 2 *4* 148,6

∑Pk= 3923,04 kg

n = 3 olup ;

P = ∑Pk /3

P = 1307,68 kg =12,82 kN

∑Fy=0

VA+VB- 2P – 2 ( P/2) = 0

VA+VB = 3P

∑MA=0

P x 2,2 + P x 4,4 + P/2 x 6,6 – VB x 13,2 =0

VB= 9,615 kN

VA= 38,47-9,615=28,85 kN

1.DÜĞÜM

∑y=0 28,85-6,41+O1*sin17=0 → O1=-76,75

∑x=0 U1+O1*cos17=0 → U1=73,39

2.DÜĞÜM

∑x=0 O1*cos17+O2*cos17=0 → O2=-76,75

∑y=0 76,75*sin17-76,75*sin17-12,82+V1=0 → V1=-12,82

32
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

3.DÜĞÜM

∑y=0 D1*sin31,44-12,82=0 → D1=24,578

∑x=0 24,578*cos31,44-73,39+U2=0 → U2=53,32

4.DÜĞÜM

∑x=0 O3*cos17+76,75*cos17-24,578*cos31,44=0 → O3= -54,82

∑y=0 76,75*sin17-24,578*sin31,44-V2-12,82-54,82*sin17=0 →V2=-19,23

5.DÜĞÜM

∑y=0 D2*sin42,54-19,23=0 → D2=28,44

∑x=0 28,44*cos42,54-54,82+U3=0 → U3=33,86

11.DÜĞÜM

∑y=0 O6*sin17+9,615=0 → O6=-32,88

∑x=0 32,88*cos17+U5=0 → U5=-31,46

9.DÜĞÜM

∑x=0 O5*cos(17)-O6*cos(17)= → O5=O6=-32,88

∑y=0 O5*sin17-O6*sin17- V4=0→V4=0

10.DÜĞÜM

∑y= V4+D4*sin(31,44)=0 →D4=0

∑x=0 U5-U4-D4*cos(31,44)=0 → U4=31,46

33
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

7.DÜĞÜM

∑y=0 O4*sin(17)-O5*sin(17)-D3*cos(42,54)-V3=0 →V3=0

∑x=0 O4*cos(17)-O5*cos(17)-D4*sin(31,44)=0→O4=-32,88

8.DÜĞÜM

∑y=0 D3*cos52,54+ V3=0 → D3=0

∑x=0 U4*cos(17)-U3*cos(17)-D3*cos(42,54)→U3=33,86

ÇUBUK NO YARIM KAR


D1 24,578
D2 28,44
D3 0
D4 0
O1 -76,75
O2 -76,75
O3 -54,82
O4 -32,88
O5 -32,88
O6 -32,88
U1 73,39
U2 53,32
U3 33,86
U4 31,46
U5 31,46
V1 -12,82
V2 -19,23
V3 0
V4 0

34
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D)SOLDAN SAĞA RÜZGAR (W1)

W1 = ((1,2*sinα)-0,4)*q kg/m2

W1=((1,2 * sin17)-0,4 ) * 50

W1= -2,458 kg/m2 (emme)

W2= -0,4 * q

W2= -20 kg/m2 (emme)

Falan=L0*L/2/cosα = 4 *( 13,2/2 ) / cos17 = 27,6 m2

∑P1=W1*Falan = (- 2,458 x 27,6 ) = -67,86 kg

∑P2=W2*Falan = ( - 20 x 27,6 ) = - 552 kg

-P1= ∑P/3 = - 22,62 kg = -0,21 kN

P1*cos(17)=-0,21*cos(17)= -0,2 kN → y bileşeni

P1*sin(17)=-0,21*sin(17)= -0,06 kN → x bileşeni

-P2 = ∑P/3= - 184 kg = -1,80 Kn

P2*cos(17)=-1,80*cos(17)= -1,72 kN → y bileşeni

P2*sin(17)=-1,80*sin(17)= -0,529 → x bileşeni

6. düğüm → y bileşeni=-0,86-0,1= -0,96

→ x bileşeni= -0,03+0,264= 0,23

∑X=0 ➔ -0,06*3+0,529*3+HA=0 HA= -1,407

∑MA=0 ➔ VB*13,2+(0,86*13,2)+(1,72*11)-(0,53*0,67)+(1,72*8,8)-(0,53*1,34)+(0,96*6,6)-
(0,23*2,01)+(0,2*4,4(+(0,06*1,34)+(0,2*2,2)+(0,06*0,67)=0

VB= -3,918

∑Y=0 → VA= -1,85

35
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

1.DÜĞÜM

∑y=0 -1,85+0,1++O1*sin17=0 → O1= 5,98

∑x=0 5,98*cos17+U1-0,03-1,407=0 → U1= -4,28

2.DÜĞÜM

∑x=0 -5,98*cos17+O2*cos17-0,06=0 → O2= 6,04

∑y=0 5,98*sin17-6,04*sin17-V1-0,2=0 → V1=0,217

3.DÜĞÜM

∑y=0 D1*sin31,44+0,217=0 → D1= -0,416

∑x=0 0,416*cos31,44+U2-4,28=0 → U2= -3,925

4.DÜĞÜM

∑x=0 O3*cos17+6,04*cos17-0,416*cos31,44+0,06=0→ O3= 5,731

∑y=0 5,731*sin17-6,04*sin17+0,2+0,416*sin31,44+V2=0 →V2=0,326

5.DÜĞÜM

∑y=0 D2*sin42,53+0,326=0 → D2= -0,483

∑x=0 -4,166*cos42,53+7,697+U3=0 →U3=-4,627

11.DÜĞÜM

∑y=0 O6*sin17+0,86-3,918=0 → O6=10,45

∑x=0 10,45*cos17-0,26+U5=0 → U5=-9,74

36
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

9.DÜĞÜM

∑x=0 10,45*cos17-O5*cos17+0,529=0 → O5=11,003

∑y=0 11,003*sin17-10,45*sin17+1,72+V4=0 → V4=1,882

10.DÜĞÜM

∑y=0 D4*sin31,44+1,882=0 → D4= -3,607

∑x=0 U4-9,74+3,607*cos31,44=0 → U4=-6,66

7.DÜĞÜM

∑x=0 O4*cos17-11,003*cos17+3,607*cos31,44-0,529=0 → O4=8,34

∑y=0 V3-11,003*sin17+8,34*sin17-3,607*sin31,44+1,72=0 → V3=2,823

8.DÜĞÜM

∑y=0 D3*sin42,53+2,823=0 → D3= -4,176

∑x=0 -U3+U4-4,176*cos42,53=0 → U3= -3,58

ÇUBUK NO SOLDAN RÜZGAR(W1)


D1 -0,416
D2 -0,483
D3 -4,176
D4 -3,607
O1 5,98
O2 6,04
O3 5,731
O4 8,34
O5 11,003
O6 10,45
U1 -4,28
U2 -3,925
U3 -3,58
U4 -6,66
U5 -9,74
V1 0,217
V2 0,326
V3 2,823
V4 1,882

37
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D) SAĞDAN SOLA RÜZGAR(W2)

W2 = ((1,2*sinα)-0,4)*q kg/m2

W2=((1,2 * sin17)-0,4 ) * 50

W2= -2,458 kg/m2 (emme)

W1= -0,4 * q

W1= -20 kg/m2 (emme)

Falan=L0*L/2/cosα = 4 *( 13,2/2 ) / cos17 = 27,6 m2

∑P2=W2*Falan = (- 2,458 x 27,6 ) = -67,86 kg

∑P1=W1*Falan = ( - 20 x 27,6 ) = - 552 kg

-P2 = ∑P/3 = - 22,62 kg = -0,21 kN

P2*cos(17)=-0,21*cos(17)= -0,2 kN → y bileşeni

P2*sin(17)=-0,21*sin(17)= -0,06 kN → x bileşeni

-P1 = ∑P/3= - 184 kg = -1,80 Kn

P1*cos(17)=-1,80*cos(17)= -1,72 kN → y bileşeni

P1*sin(17)=-1,80*sin(17)= -0,529 → x bileşeni

6. düğüm → y bileşeni=+0,86+0,1= +0,96

→ x bileşeni= +0,03-0,264= -0,23

∑X=0 ➔ 0,06*3-0,529*3+HA=0 HA= 1,407 Kn

∑MA=0 ➔ VB*13,2+(0,1*13,2)+(0,2*11)-(0,06*0,67)(+(0,2*8,8)-
(0,06*1,34)+(0,96*6,6)+(0,23*2,01)+(1,72*4,4)+(0,53*1,34)+(1,72*2,2)+(0,53*0,67)

VB= -1,846

∑Y=0 → VA= -3,918

38
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

1.DÜĞÜM

∑y=0 0,86-3,918+O1*sin17=0 → O1=10,459

∑x=0 O1*cos17+U1+1,40-0,26=0 →U1=-11,14

2.DÜĞÜM

∑x=0 -O1*cos17+O2*cos17-0,53=0 → O2=11,013

∑y=0 -O1*sin17+O2*sin17-V1+1,72=0 → V1=1,856

3.DÜĞÜM

∑y=0 1,859+D1*sin31,44=0 → D1=-3,59

∑x=0 3,59*cos31,44+U2-11,14=0 → U2=-8,077

4.DÜĞÜM

∑x=0 O3*cos17-11,013*cos17+3,59*cos31,44-0,53=0→ O3=8,36

∑y=0 8,36*sin17-11,013*sin17+1,72+3,59*sin31,44+V2=0 →V2=2,82

5.DÜĞÜM

∑y=0 D2*sin42,53+2,82=0 → D2=-4,16

∑x=0 -4,16*cos42,53+8,077+U3=0 →U3=-4,99

11.DÜĞÜM

∑y=0 O6*sin17+0,1-1,846=0 → O6=5,971

∑x=0 5,971*cos17+0,03-U5=0 → U5=-5,681

39
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

9.DÜĞÜM

∑x=0 5,971*cos17-O5*cos17+0,06=0 → O5=6,033

∑y=0 6,033*sin17-5,971*sin17+0,2=0 → V4=0,218

10.DÜĞÜM

∑y=0 D4*sin31,44+V4=0 → D4=-0,418

∑x=0 D4*cos31,44-U4-5,681=0 → U4=-5,32

7.DÜĞÜM

∑x=0 -O4*cos17+6,033*cos17+0,06-0,418*cos31,44 =0 → O4=5,72

∑y=0 5,72*sin17-6,033*sin17+0,418*sin31,44-V3+0,2=0 → V3=0,326

8.DÜĞÜM

∑y=0 D3*sin42,53+0,326=0 → D3=-0,483

∑x=0 0,483*cos42,53-U3-5,32=0 → U3=-4,964

ÇUBUK NO SAĞDAN RÜZGAR(W2)


D1 -3,59
D2 -4,16
D3 -0,483
D4 -0,418
O1 10,459
O2 11,013
O3 8,36
O4 5,72
O5 6,033
O6 5,971
U1 -11,14
U2 -8,077
U3 -4,964
U4 -5,32
U5 -5,681
V1 1,856
V2 2,82
V3 0,326
V4 0,218

40
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

KOM1 0,9G
KOM2 0,9G+1,6W1
KOM3 0,9G+1,6W2
KOM4 1,2G+0,2S
KOM5 1,2G+0,5S
KOM6 1,2G+0,5S+1,6W1
KOM7 1,2G+0,5S+1,6W2
KOM8 1,2G+1,6S
KOM9 1,2G+1,6S+0,8W1
KOM10 1,2G+1,6S+0,8W2
KOM11 1,4G

41
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

DÜĞÜM NOKTALARININ SAP2000 İLE HESAPLANMASI

Çubuk isimlerinin olduğu sistem görünümü :

Düğüm noktalarının olduğu sistem görünümü :

Üç boyutlu sistem görünümü :

42
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Zati yük (G) yüklemesi için kafes kiriş sistem görünümü :

kNm

Kar yükü (S) yüklemesi için kafes kiriş sistem görünümü :

kNm

43
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yarım kar yükü (1/2 S )yüklemesi için kafes kiriş sistem görünümü :

kNm
Soldan sağa rüzgar (W1) yüklemesi için kafes kiriş sistem görünümü :

kNm

Sağdan sola rüzgar (W2) yüklemesi için kafes kiriş sistem görünümü :

44
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ZATİ YÜK(G)
a-Eksenel Kuvvet Grafiği

Eksenel Kuvvetlerin Tabloda Gösterilmesi :

Frame Station OutputCase P V2 V3 T M2 M3


Text m Text KN KN KN KN -m KN -m KN -m
D1 0 G 6,253 0 0 0 0 0
D2 0 G 7,238 0 0 0 0 0
D3 0 G 7,238 0 0 0 0 0
D4 0 G 6,253 0 0 0 0 0
O1 0 G -27,899 0 0 0 0 0
O2 0 G -27,899 0 0 0 0 0
O3 0 G -22,319 0 0 0 0 0
O4 0 G -22,319 0 0 0 0 0
O5 0 G -27,899 0 0 0 0 0
O6 0 G -27,899 0 0 0 0 0
U1 0 G 26,682 0 0 0 0 0
U2 0 G 21,345 0 0 0 0 0
U3 0 G 16,009 0 0 0 0 0
U4 0 G 21,345 0 0 0 0 0
U5 0 G 26,682 0 0 0 0 0
V1 0 G -3,26 0 0 0 0 0
V2 0 G -4,89 0 0 0 0 0
V3 0 G -4,89 0 0 0 0 0
V4 0 G -3,26 0 0 0 0 0

45
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Sap2000 ve Çubuk Kuvvetlerinin Karşılaştırılması :


Çubuklar Sap2000(kN) Düğüm Çözümleri % Fark
(kN)
D1 6,253 6,35 -1,55%
D2 7,238 7,231 0,10%
D3 7,238 7,231 0,10%
D4 6,253 6,35 -1,55%
O1 -27,899 -27,87 0,10%
O2 -27,899 -27,87 0,10%
O3 -22,319 -22,29 0,13%
O4 -22,319 -22,29 0,13%
O5 -27,899 -27,87 0,10%
O6 -27,899 -27,87 0,10%
U1 26,682 26,65 0,12%
U2 21,345 21,31 0,16%
U3 16,009 15,98 0,18%
U4 21,345 21,31 0,16%
U5 26,682 26,65 0,12%
V1 -3,26 -3,26 0,00%
V2 -4,89 -4,889 0,02%
V3 -4,89 -4,889 0,02%
V4 -3,26 -3,26 0,00%

Düğümlerin Yer Değiştirme Tablosu


Yükleme U1 (m) U2(m) U3(m)

1 G 0 0 0
2 G 0,001061 0 -0,004618
3 G 0,000306 0 -0,004606
4 G 0,001013 0 -0,005603
5 G 0,00055 0 -0,005569
6 G 0,000733 0 -0,005603
7 G 0,000454 0 -0,005603
8 G 0,000917 0 -0,005569
9 G 0,000405 0 -0,004618
10 G 0,001161 0 -0,004606
11 G 0,001467 0 0

46
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

TAM KAR YÜKÜ(S)


a-Eksenel Kuvvet Grafiği

Eksenel Kuvvetlerin Tabloda Gösterilmesi :

Frame Station OutputCase P V2 V3 T M2 M3


Text m Text KN KN KN KN -m KN -m KN -m
D1 0 S 27,05 0 0 0 0 0
D2 0 S 31,31 0 0 0 0 0
D3 0 S 31,31 0 0 0 0 0
D4 0 S 27,05 0 0 0 0 0
O1 0 S -108,614 0 0 0 0 0
O2 0 S -108,614 0 0 0 0 0
O3 0 S -84,478 0 0 0 0 0
O4 0 S -84,478 0 0 0 0 0
O5 0 S -108,614 0 0 0 0 0
O6 0 S -108,614 0 0 0 0 0
U1 0 S 103,876 0 0 0 0 0
U2 0 S 80,793 0 0 0 0 0
U3 0 S 57,709 0 0 0 0 0
U4 0 S 80,793 0 0 0 0 0
U5 0 S 103,876 0 0 0 0 0
V1 0 S -14,102 0 0 0 0 0
V2 0 S -21,153 0 0 0 0 0
V3 0 S -21,153 0 0 0 0 0
V4 0 S -14,102 0 0 0 0 0

47
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Sap2000 ve Çubuk Kuvvetlerinin Karşılaştırılması :


Çubuklar Sap2000(KN) Düğüm Çözümleri % Fark
(KN)
D1 27,05 27,31 -0,96%
D2 31,31 28,42 9,23%
D3 31,31 28,42 9,23%
D4 27,05 27,31 -0,96%
O1 -108,614 -109,53 -0,84%
O2 -108,614 -109,53 -0,84%
O3 -84,478 -87,48 -3,55%
O4 -84,478 -87,48 -3,55%
O5 -108,614 -109,53 -0,84%
O6 -108,614 -109,53 -0,84%
U1 103,876 103,16 0,69%
U2 80,793 83,75 -3,66%
U3 57,709 62,8 -8,82%
U4 80,793 83,75 -3,66%
U5 103,876 103,16 0,69%
V1 -14,102 -12,81 9,16%
V2 -21,153 -19,21 9,19%
V3 -21,153 -19,21 9,19%
V4 -14,102 -12,81 9,16%

Düğümlerin Yer Değiştirme Tablosu


Yükleme U1 (m) U2(m) U3(m)

1 S 0 0 0
2 S 0,003747 0 -0,016314
3 S 0,001081 0 -0,01627
4 S 0,003526 0 -0,019638
5 S 0,001923 0 -0,019503
6 S 0,002523 0 -0,019504
7 S 0,001521 0 -0,019638
8 S 0,003124 0 -0,019503
9 S 0,0013 0 -0,016314
10 S 0,003965 0 -0,01627
11 S 0,005047 0 0

48
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

YARIM KAR YÜKÜ(1/2S)


a-Eksenel Kuvvet Grafiği

Eksenel Kuvvetlerin Tabloda Gösterilmesi :

Frame Station OutputCase P V2 V3 T M2 M3


Text m Text KN KN KN KN -m KN -m KN -m
D1 0 1/2S 24,591 0 0 0 0 0
D2 0 1/2S 28,463 0 0 0 0 0
D3 0 1/2S 4,547E-13 0 0 0 0 0
D4 0 1/2S 9,663E-13 0 0 0 0 0
O1 0 1/2S -76,798 0 0 0 0 0
O2 0 1/2S -76,798 0 0 0 0 0
O3 0 1/2S -54,856 0 0 0 0 0
O4 0 1/2S -32,913 0 0 0 0 0
O5 0 1/2S -32,913 0 0 0 0 0
O6 0 1/2S -32,913 0 0 0 0 0
U1 0 1/2S 73,448 0 0 0 0 0
U2 0 1/2S 52,463 0 0 0 0 0
U3 0 1/2S 31,478 0 0 0 0 0
U4 0 1/2S 31,478 0 0 0 0 0
U5 0 1/2S 31,478 0 0 0 0 0
V1 0 1/2S -12,82 0 0 0 0 0
V2 0 1/2S -19,23 0 0 0 0 0
V3 0 1/2S -2,274E-13 0 0 0 0 0
V4 0 1/2S -6,821E-13 0 0 0 0 0

49
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Sap2000 ve Çubuk Kuvvetlerinin Karşılaştırılması :


Çubuklar Sap2000(KN) Düğüm Çözümleri % Fark
(KN)
D1 24,591 24,578 0,05%
D2 28,463 28,44 0,08%
D3 0 0 0,00%
D4 0 0 0,00%
O1 -76,798 -76,75 0,06%
O2 -76,798 -76,75 0,06%
O3 -54,856 -54,82 0,07%
O4 -32,913 -32,88 0,10%
O5 -32,913 -32,88 0,10%
O6 -32,913 -32,88 0,10%
U1 73,448 73,39 0,08%
U2 52,463 53,32 -1,63%
U3 31,478 33,86 -7,57%
U4 31,478 31,46 0,06%
U5 31,478 31,46 0,06%
V1 -12,82 -12,82 0,00%
V2 -19,23 -19,23 0,00%
V3 0 0 0,00%
V4 0 0 0,00%

Düğümlerin Yer Değiştirme Tablosu


Yükleme U1 (m) U2(m) U3(m)

1 1/2S 0 0 0
2 1/2S 0,002545 0 -0,01148
3 1/2S 0,000841 0 -0,011436
4 1/2S 0,001912 0 -0,012555
5 1/2S 0,001442 0 -0,012421
6 1/2S 0,000755 0 -0,011017
7 1/2S 0,000812 0 -0,00948
8 1/2S 0,002163 0 -0,00948
9 1/2S 0,001256 0 -0,006679
10 1/2S 0,002523 0 -0,006679
11 1/2S 0,002884 0 0

50
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

SOLDAN RÜZGAR YÜKÜ(W1)


a-Eksenel Kuvvet Grafiği

Eksenel Kuvvetlerin Tabloda Gösterilmesi :

Frame Station OutputCase P V2 V3 T M2 M3


Text m Text KN KN KN KN -m KN -m KN -m
D1 0 W1 -0,419 0 0 0 0 0
D2 0 W1 -0,485 0 0 0 0 0
D3 0 W1 -4,176 0 0 0 0 0
D4 0 W1 -3,607 0 0 0 0 0
O1 0 W1 5,98 0 0 0 0 0
O2 0 W1 6,044 0 0 0 0 0
O3 0 W1 5,733 0 0 0 0 0
O4 0 W1 8,336 0 0 0 0 0
O5 0 W1 11,004 0 0 0 0 0
O6 0 W1 10,454 0 0 0 0 0
U1 0 W1 -4,294 0 0 0 0 0
U2 0 W1 -3,936 0 0 0 0 0
U3 0 W1 -3,578 0 0 0 0 0
U4 0 W1 -6,657 0 0 0 0 0
U5 0 W1 -9,735 0 0 0 0 0
V1 0 W1 0,219 0 0 0 0 0
V2 0 W1 0,328 0 0 0 0 0
V3 0 W1 2,821 0 0 0 0 0
V4 0 W1 1,881 0 0 0 0 0

51
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Sap2000 ve Çubuk Kuvvetlerinin Karşılaştırılması :


Çubuklar Sap2000(KN) Düğüm Çözümleri % Fark
(KN)
D1 -0,419 -0,416 0,01%
D2 -0,485 -0,483 0,00%
D3 -4,176 -4,176 0,00%
D4 -3,607 -3,607 0,00%
O1 5,98 5,98 0,00%
O2 6,044 6,04 0,00%
O3 5,733 5,731 0,00%
O4 8,336 8,34 0,00%
O5 11,004 11,003 0,00%
O6 10,454 10,45 0,00%
U1 -4,294 -4,28 0,00%
U2 -3,936 -3,925 0,00%
U3 -3,578 -3,58 0,00%
U4 -6,657 -6,66 0,00%
U5 -9,735 -9,74 0,00%
V1 0,219 0,217 0,01%
V2 0,328 0,326 0,00%
V3 2,821 2,823 0,00%
V4 1,881 1,882 0,00%

Düğümlerin Yer Değiştirme Tablosu


Yükleme U1 (m) U2(m) U3(m)

1 W1 0 0 0
2 W1 -0,000243 0 0,001041
3 W1 -0,000049 0 0,001041
4 W1 -0,000279 0 0,001406
5 W1 -0,000094 0 0,001404
6 W1 -0,000257 0 0,00157
7 W1 -0,000091 0 0,001775
8 W1 -0,000176 0 0,001755
9 W1 -0,000003355 0 0,001609
10 W1 -0,000252 0 0,001602
11 W1 -0,000364 0 0

52
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

SAĞDAN RÜZGAR YÜKÜ(W2)


a-Eksenel Kuvvet Grafiği

Eksenel Kuvvetlerin Tabloda Gösterilmesi :

Frame Station OutputCase P V2 V3 T M2 M3


Text m Text KN KN KN KN -m KN -m KN -m
D1 0 W2 -3,61 0 0 0 0 0
D2 0 W2 -4,178 0 0 0 0 0
D3 0 W2 -0,485 0 0 0 0 0
D4 0 W2 -0,419 0 0 0 0 0
O1 0 W2 10,451 0 0 0 0 0
O2 0 W2 11,005 0 0 0 0 0
O3 0 W2 8,338 0 0 0 0 0
O4 0 W2 5,732 0 0 0 0 0
O5 0 W2 6,043 0 0 0 0 0
O6 0 W2 5,98 0 0 0 0 0
U1 0 W2 -11,135 0 0 0 0 0
U2 0 W2 -8,055 0 0 0 0 0
U3 0 W2 -4,974 0 0 0 0 0
U4 0 W2 -5,332 0 0 0 0 0
U5 0 W2 -5,689 0 0 0 0 0
V1 0 W2 1,882 0 0 0 0 0
V2 0 W2 2,823 0 0 0 0 0
V3 0 W2 0,327 0 0 0 0 0
V4 0 W2 0,218 0 0 0 0 0

53
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Sap2000 ve Çubuk Kuvvetlerinin Karşılaştırılması :


Çubuklar Sap2000(KN) Düğüm Çözümleri % Fark
(KN)
D1 -3,61 -3,59 0,55%
D2 -4,178 -4,16 0,43%
D3 -0,485 -0,483 0,00%
D4 -0,419 -0,418 0,00%
O1 10,451 10,459 -0,08%
O2 11,005 11,013 -0,07%
O3 8,338 8,36 -0,26%
O4 5,732 5,72 0,21%
O5 6,043 6,033 0,17%
O6 5,98 5,971 0,15%
U1 -11,135 -11,14 -0,04%
U2 -8,055 -8,077 -0,27%
U3 -4,974 -4,964 0,20%
U4 -5,332 -5,32 0,23%
U5 -5,689 -5,681 0,14%
V1 1,882 1,856 1,38%
V2 2,823 2,82 0,00%
V3 0,327 0,326 0,31%
V4 0,218 0,218 0,00%

Düğümlerin Yer Değiştirme Tablosu


Yükleme U1 (m) U2(m) U3(m)

1 W2 0 0 0
2 W2 0,002545 0 -0,01148
3 W2 0,000841 0 -0,011436
4 W2 0,001912 0 -0,012555
5 W2 0,001442 0 -0,012421
6 W2 0,000755 0 -0,011017
7 W2 0,000812 0 -0,00948
8 W2 0,002163 0 -0,00948
9 W2 0,001256 0 -0,006679
10 W2 0,002523 0 -0,006679
11 W2 0,002884 0 0

54
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

G yükü altında sistemin deformasyon olmuş hali :

G yükü altında sistemin kesme diyagramı (Shear 2-2) :

G yükü altında sistemin moment diyagramı (Moment 3-3) :

55
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇUBUK KUVVETLERİNİN SAP200 DEĞERLERİ

KOM1 0,9G
KOM2 0,9G+1,6W1
KOM3 0,9G+1,6W2
KOM4 1,2G+0,2S
KOM5 1,2G+0,5S
KOM6 1,2G+0,5S+1,6W1
KOM7 1,2G+0,5S+1,6W2
KOM8 1,2G+1,6S
KOM9 1,2G+1,6S+0,8W1
KOM10 1,2G+1,6S+0,8W2
KOM11 1,4G

56
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇUBUK KESİTLERİNİN SAP2000 İLE TAYİN EDİLMESİ

Hesapta seçilen kesitlerin sistem üzerinde gösterilmesi :

Hesapta seçilen kesitlerin sistem üzerinde değerlerinin gösterilmesi :

57
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D1-D4 ÇUBUKLARIN SAP2000’ de seçilen kesitinin ayrıntılı değerleri:

58
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D2-D3 ÇUBUKLARIN SAP2000’ de seçilen kesitinin ayrıntılı değerleri:

59
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

O1-O2-O3-O4-O5 ÇUBUKLARIN SAP2000’ de seçilen kesitinin ayrıntılı değerleri:

60
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

U1-U2-U4-U5 ÇUBUKLARIN SAP2000’ de seçilen kesitinin ayrıntılı değerleri:

61
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

U3 ÇUBUKLARIN SAP2000’ de seçilen kesitinin ayrıntılı değerleri:

62
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

V1-V4 ÇUBUKLARIN SAP2000’ de seçilen kesitinin ayrıntılı değerleri:

63
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

V2-V3 ÇUBUKLARIN SAP2000’ de seçilen kesitinin ayrıntılı değerleri:

64
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

SEÇİLEN KESİT
ÇUBUK NO
HESAPLA BULUNAN SAP2000

D1-D4 2L50x5/10/

D2-D3 2L50x5/10/
O1-O2-O3-O4-O5-
2L70x7/10/
O6
U1-U2 -U4-U5 2L60x10/10/

U3 2L60x10/10/

V1-V4 2L50x5/10/

V2- V3 2L50x5/10/

65
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

U1-U2-U4-U5 için (Alt başlıkların çubuk tayini )

Pmax = 198,22 KN (çekme çubuğu )

2L60*60*10 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2 (yön.tab.2.1.A)

Enkesit: Ag = 1110 mm2 d = 60 mm t = 10 mm Xg = 18,5 mm İz = 11,5 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik çekme kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca


Akma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,
Tn = Fy*Ag

→Tn = 235*(2*1110)*10−3 = 521,7 kN

Kırılma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,


Tn = Fu*Ae (7.3)

Ae = u*An (7.1)

Etkin enkesit alanı, Ae

𝑑ℎ = 12+2 = 14 mm (yönetmelik tablo 13.8)

𝑑𝑒 = 14+2 = 16 mm (yönetmelik 5.4.3 b )

An = 2*1110-16*10*2 = 1900 mm2

U = 0,60 (Yönetmelik tablo 7.1, Durum 2)

Ae = 0,6*1900 = 1140 mm2

→Tn = 360*1140*10−3 = 410,4 kN

YDKT
Td = Øt * Tn = 0,90*521,07 = 468,96 KN

Td = Øt * Tn = 0,75*410,4 = 307,8 KN
198,22
= 0,65 ≤ 1 ✓
307,8

66
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

O1-O2-O3-O4-O5-O6 ( Üst başlık çubuklarının tayini )

Pmax = -207,261 KN (basınç çubuğu ) L=2300 mm

2L70*70*7 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2

Enkesit: A = 940 mm2 J = 3,56 cm4 Ix=Iy=45 cm4 Xg=Yg=19,7 mm ix=iy= 21,2 mm iz = 13,6 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik basınç kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca


Yerel burkulma sınır durumu için sınıflandırma
Λ= b/f = 70/7 = 10 (Tablo 5.1.A durum 3)

𝐸 200000
Λr = 0,45*√ = 0,45*√ = 13,12
𝐹𝑦 235

Λ ≤ Λr olduğu için narin olmayan enkesittir.

Bağ levhası yerleşim aralığı kontrolü

Lcx = Lcy = K*L = 1*2300 = 2300 mm ( K=1 Çünkü iki ucu mafsallı )

2L70*70*7 ile teşkil edilmiş çok parçalı yapma enkesitli basınç elemanında

ix=21,2 mm

𝐼𝑦 185,1∗104
iy= → Iy = 2(42*10^4 +940*(19,7 + 3,5)2 ) = 185,104 𝑚𝑚4 →iy= √ = √ = 31,38 𝑚𝑚
𝐴 2∗940

Yönetmelik 8.4 uyarınca


𝐿𝑐 𝐿𝑐𝑥 𝐿𝑐𝑦 2300 2300
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ; )= ;
İ İ𝑥 İ𝑦 21,2 31,38

𝐿𝑐
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 =(108,49 ; 73,29)𝑚𝑎𝑘𝑠 = 108,49 ≤ 200 ✓
İ

𝑎 3 𝐿𝑐 766,67 3
≤ ( )𝑚𝑎𝑘𝑠 (8.22) = 56,37≤ ∗ 108,49 = 81,36 ✓
İ𝑖 4 İ 13,6 4

𝑎 766,67
= = 56,37 Bu çubuk y yönünde malzemesiz eksen olduğu için sadece y yönünde
İ𝑖 13,6

Etkin narinlik oranı hesaplanacak.

Eğilmeli burulma sınır durumunda kritik burkulma gerilmesi Fcr


𝐿𝑐𝑦 𝐿𝑐𝑦 2 𝐾𝑎
( ) = √( ) + ( )2 = √73,292 + 56,372 = 92,46
İ𝑦 𝑚 İ𝑦 İ𝑖

Λx = 108,49 ≥ Λy = 92,46 olduğu için x ekseni etrafında eğilmeli burkulma gerçekleşecektir.

67
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yönetmelik 8.4 Uyarınca


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fcx = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 167,71 MPa
( ) (108,49)2
İ𝑥

𝐹𝑦 235
= = 1,4 ≤ 2,25 (8.2)
𝐹𝑒 167,71

Fcr = 𝟎, 𝟔𝟓𝟖𝟏,𝟒 ∗ 𝟐𝟑𝟓 = 𝟏𝟑𝟎, 𝟕𝟐 𝑴𝑷𝒂

Pn = Fcr*Ag = (8.1) Pn = 130,72*2*940*10−3 = 𝟐𝟒𝟓, 𝟕𝟓 𝒌𝑵

Burulma burkulma sınır durumunda


Çift korniyer en kesitin kayma merkezini simetri ekseni üzerinde başlık kalınlığının orta noktasıdır.

Xo = 0 Yo = 19,7-7/2 = 16,2 mm Ag = 2*940 =1180 mm2

𝑖0 = 𝑥02 + 𝑦02 + 𝑖𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 = 02 + 16,22 + (31,36)2 + (21,2)2 = 1692,58 mm2


𝐺∗𝐽 77200∗(2∗3,56∗104)
Fez = = = 1742,67 MPa ( 8.12)
𝐴𝑔∗𝐼𝑜2 2∗940∗1696,58

𝑋𝑜2 ∗𝑌𝑜2 02 +16,22


H = 1- = 1- = 0,845
İ𝑜2 1696,58

Simetri ekseni etrafında eğilmeli burulmalı burkulma için


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fey = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 367,48 MPa
( ) (73,29)2
İ𝑥

𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧 4∗𝐹𝑒𝑦∗𝐹𝑒𝑧∗𝐻
Fe = ( )(1 − √1 − (8.6)
2𝐻 (𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧)2

367,48+1742,67 4∗367,48∗1742,67∗0,845
→Fe = ( )(1 − √1 − ) = 353,53 MPa
2∗0,845 (1742,67+367,48)2

𝐹𝑦 235
= = 0,666≤ 2,25
𝐹𝑒 353,53

→Fcr = 0,6580,667 ∗ 235 = 177,92 𝑀𝑃𝑎 > 130,72 → kullanılır

Pn = 130,72*2*940*10−3 = 𝟐𝟒𝟓, 𝟕𝟓 𝑴𝑷𝒂

YDKT
Pmax = 207,061 KN

Pd = Ø*Pn = 0,90*245,75 = 221,18 KN


𝑃𝑢 207,261
= = 0,936 ≤ 1 ✓
𝑃𝑑 221,18

68
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D1-D4 için

Pmax = 50,784 KN (çekme çubuğu )

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2 (yön.tab.2.1.A)

Enkesit: Ag = 480 mm2 d = 50 mm t =5 mm xg = 14 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın kar. çekme kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 ve 7,2,2 uyarınca
Akma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,
Tn = Fy*Ag

→Tn = 235*(2*480)*10−3 = 225,6 kN

Kırılma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,


Tn = Fu*Ae (7.3)

Ae = u*An (7.1)

Etkin enkesit alanı, Ae

𝑑ℎ = 12+2 = 14 mm (yönetmelik tablo 13.8)

𝑑𝑒 = 14+2 = 16 mm (yönetmelik 5.4.3 b )

An = 2*480-16*5*2 = 800 mm2

U = 0,60 (Yönetmelik tablo 7.1, Durum 2)

Ae = 0,6*800 = 480 mm2

→Tn = 360*480*10−3 = 172,8 kN

YDKT
Td = Øt * Tn = 0,90*225,6 = 203,047 KN

Td = Øt * Tn = 0,75*172,8= 129,6 KN
50,784
= 0,39 ≤ 1 ✓
129,6

69
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D1-D4 için DEĞİŞEN KUVVETLER İÇİN

Pmax = -0,148 KN (basınç çubuğu ) L=2576 mm

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2

Enkesit: A = 480 mm2 J = 0,39 cm4 Ix=Iy=10,46 cm4 Xg=Yg=14 mm ix=iy= 15,1 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M16-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik basınç kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca

Yerel burkulma sınır durumu için sınıflandırma


Λ= b/f = 50/5 = 10 (Tablo 5.1.A durum 3)

𝐸 200000
Λr = 0,45*√ = 0,45*√ = 13,12
𝐹𝑦 235

Λ ≤ Λr olduğu için narin olmayan enkesittir.

Bağ levhası yerleşim aralığı kontrolü

Lcx = Lcy = K*L = 1*2576 =2576 mm ( K=1 Çünkü iki ucu mafsallı )

2L50*50*5 ile teşkil edilmiş çok parçalı yapma enkesitli basınç elemanında

ix=15,1 mm

𝐼𝑦 47,56∗104
iy= → Iy = 2(10,46*10^4 +480*(14 + 2,5)2 ) = 47,56 ∗ 104 𝑚𝑚4 →iy= √ = √ = 22,13 𝑚𝑚
𝐴 2∗480

Yönetmelik 8.4 uyarınca


𝐿𝑐 𝐿𝑐𝑥 𝐿𝑐𝑦 2576 2576
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ; )= ;
İ İ𝑥 İ𝑦 15,1 31,38

𝐿𝑐
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 =(170,59 ; 82,09)𝑚𝑎𝑘𝑠 = 170,59 ≤ 200 ✓
İ

𝑎 3 𝐿𝑐 868,67 3
≤ ( )𝑚𝑎𝑘𝑠 (8.22) = 88,52≤ ∗ 170,59 = 127,94 ✓
İ𝑖 4 İ 9,7 4

𝑎 868,67
= = 88,52 Bu çubuk y yönünde malzemesiz eksen olduğu için sadece y yönünde
İ𝑖 9,7

Etkin narinlik oranı hesaplanacak.

Eğilmeli burulma sınır durumunda kritik burkulma gerilmesi Fcr


𝐿𝑐𝑦 𝐿𝑐𝑦 2 𝐾𝑎
( ) = √( ) + ( )2 = √82,092 + 88,522 = 120,72
İ𝑦 𝑚 İ𝑦 İ𝑖

Λx = 127,94 ≥ Λy = 120,72 olduğu için x ekseni etrafında eğilmeli burkulma gerçekleşecektir.

70
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yönetmelik 8.4 Uyarınca


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fcx = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 67,83 MPa
( ) (170,59)2
İ𝑥

𝐹𝑦 235
= = 3,46 ≤ 2,25 (8.2) →OLMADI
𝐹𝑒 67,83

Yönetmelik 8.1.1 utyarınca


Fcr = 𝟎, 𝟖𝟕𝟕 ∗ 𝑭𝒆 = 𝟎, 𝟖𝟕𝟕 ∗ 𝟔𝟕, 𝟖𝟑 = 𝟓𝟗, 𝟒𝟖 𝑴𝑷𝒂
Pn = Fcr*Ag = (8.1) Pn = 59,48*2*480*10−3 = 𝟓𝟕, 𝟏 𝒌𝑵

Burulma burkulma sınır durumunda


Çift korniyer en kesitin kayma merkezini simetri ekseni üzerinde başlık kalınlığının orta noktasıdır.

Xo = 0 Yo = 14-5/2 = 11,5 mm Ag = 2*480 =960mm2

𝑖0 = 𝑥02 + 𝑦02 + 𝑖𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 = 02 + 11,52 + (15,1)2 + (22,13)2 = 849,99 mm2


𝐺∗𝐽 77200∗(2∗0,39∗104 )
Fez = = = 737,94 MPa ( 8.12)
𝐴𝑔∗𝐼𝑜2 2∗480∗849,99

𝑋𝑜2 ∗𝑌𝑜2 02 +142


H = 1- = 1- = 0,77
İ𝑜2 849,99

Simetri ekseni etrafında eğilmeli burulmalı burkulma için


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fey = 𝐿𝑐𝑦 2 = = 292,92 MPa
( ) (82,09)2
İ𝑦

𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧 4∗𝐹𝑒𝑦∗𝐹𝑒𝑧∗𝐻
Fe = ( )(1 − √1 − (8.6)
2𝐻 (𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧)2

737,94+292,9 4∗737,94∗292,9∗0,77
→Fe = ( )(1 − √1 − ) = 260,3 MPa
2∗0,77 (737,94+292,9)2

𝐹𝑦 235
= = 0,9≤ 2,25
𝐹𝑒 260,3

→ Fcr = 𝟎, 𝟔𝟓𝟖𝟎,𝟗 ∗ 𝟐𝟑𝟓 = 𝟏𝟔𝟏, 𝟎𝟓 >59,48→ kullanılır

Pn = 59,48*2*480*10−3 = 57,1 𝑀𝑃𝑎

YDKT
Pmax = 0,148 KN

Pd = Ø*Pn = 0,90*57,1 = 51,39 KN


𝑃𝑢 0,148
= = 2,88 ∗ 10−3 ≤ 1 ✓
𝑃𝑑 51,39

71
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D2-D3 için

Pmax = 58,781 KN (çekme çubuğu )

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2 (yön.tab.2.1.A)

Enkesit: Ag = 480 mm2 d = 50 mm t =5 mm xg = 14 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın kar. çekme kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 ve 7,2,2 uyarınca
Akma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,
Tn = Fy*Ag

→Tn = 235*(2*480)*10−3 = 225,6 kN

Kırılma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,


Tn = Fu*Ae (7.3)

Ae = u*An (7.1)

Etkin enkesit alanı, Ae

𝑑ℎ = 12+2 = 14 mm (yönetmelik tablo 13.8)

𝑑𝑒 = 14+2 = 16 mm (yönetmelik 5.4.3 b )

An = 2*480-16*5*2 = 800 mm2

U = 0,60 (Yönetmelik tablo 7.1, Durum 2)

Ae = 0,6*800 = 480 mm2

→Tn = 360*480*10−3 = 172,8 kN

YDKT
Td = Øt * Tn = 0,90*225,6 = 203,047 KN

Td = Øt * Tn = 0,75*172,8= 129,6 KN
58,781
= 0,45 ≤ 1 ✓
129,6

72
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

D2-D3 için DEĞİŞEN KUVVETLER İÇİN

Pmax = -0,171 (basınç çubuğu ) L=2985 mm

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2

Enkesit: A = 480 mm2 J = 0,39 cm4 Ix=Iy=10,46 cm4 Xg=Yg=14 mm ix=iy= 15,1 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M16-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik basınç kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca

Yerel burkulma sınır durumu için sınıflandırma


Λ= b/f = 50/5 = 10 (Tablo 5.1.A durum 3)

𝐸 200000
Λr = 0,45*√ = 0,45*√ = 13,12
𝐹𝑦 235

Λ ≤ Λr olduğu için narin olmayan enkesittir.

Bağ levhası yerleşim aralığı kontrolü

Lcx = Lcy = K*L = 1*2985 =2985 mm ( K=1 Çünkü iki ucu mafsallı )

2L50*50*5 ile teşkil edilmiş çok parçalı yapma enkesitli basınç elemanında

ix=15,1 mm

𝐼𝑦 47,56∗104
iy= → Iy = 2(10,46*10^4 +480*(14 + 2,5)2 ) = 47,56 ∗ 104 𝑚𝑚4 →iy= √ = √ = 22,13 𝑚𝑚
𝐴 2∗480

Yönetmelik 8.4 uyarınca


𝐿𝑐 𝐿𝑐𝑥 𝐿𝑐𝑦 2985 2985
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ; )= ;
İ İ𝑥 İ𝑦 15,1 31,38

𝐿𝑐
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 =(197,68 ; 95,12)𝑚𝑎𝑘𝑠 = 197,68 ≤ 200 ✓
İ

𝑎 3 𝐿𝑐 995 3
≤ ( )𝑚𝑎𝑘𝑠 (8.22) = 102,57≤ ∗ 197,68 = 148,26 ✓
İ𝑖 4 İ 9,7 4

𝑎 995
= = 102,57 Bu çubuk y yönünde malzemesiz eksen olduğu için sadece y yönünde
İ𝑖 9,7

Etkin narinlik oranı hesaplanacak.

Eğilmeli burulma sınır durumunda kritik burkulma gerilmesi Fcr


𝐿𝑐𝑦 𝐿𝑐𝑦 2 𝐾𝑎
( ) = √( ) + ( )2 = √95,122 + 102,572 = 139,88
İ𝑦 𝑚 İ𝑦 İ𝑖

Λx = 197,68 ≥ Λy = 139,88 olduğu için x ekseni etrafında eğilmeli burkulma gerçekleşecektir.

73
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yönetmelik 8.4 Uyarınca


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fcx = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 50,51 MPa
( ) (197,68)2
İ𝑥

𝐹𝑦 235
= = 4,65 ≤ 2,25 (8.2) →OLMADI
𝐹𝑒 50,51

Yönetmelik 8.1.1 utyarınca


Fcr = 𝟎, 𝟖𝟕𝟕 ∗ 𝑭𝒆 = 𝟎, 𝟖𝟕𝟕 ∗ 𝟓𝟎, 𝟓𝟏 = 𝟒𝟒, 𝟐𝟗 𝑴𝑷𝒂
Pn = Fcr*Ag = (8.1) Pn = 44,29*2*480*10−3 = 𝟒𝟐, 𝟓𝟐 𝒌𝑵

Burulma burkulma sınır durumunda


Çift korniyer en kesitin kayma merkezini simetri ekseni üzerinde başlık kalınlığının orta noktasıdır.

Xo = 0 Yo = 14-5/2 = 11,5 mm Ag = 2*480 =960mm2

𝑖0 = 𝑥02 + 𝑦02 + 𝑖𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 = 02 + 11,52 + (15,1)2 + (22,13)2 = 849,99 mm2


𝐺∗𝐽 77200∗(2∗0,39∗104 )
Fez = = = 737,94 MPa ( 8.12)
𝐴𝑔∗𝐼𝑜2 2∗480∗849,99

𝑋𝑜2 ∗𝑌𝑜2 02 +142


H = 1- = 1- = 0,77
İ𝑜2 849,99

Simetri ekseni etrafında eğilmeli burulmalı burkulma için


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fey = 𝐿𝑐𝑦 2 = = 218,16 MPa
( ) (95,12)2
İ𝑦

𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧 4∗𝐹𝑒𝑦∗𝐹𝑒𝑧∗𝐻
Fe = ( )(1 − √1 − (8.6)
2𝐻 (𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧)2

737,94+218,16 4∗737,94∗218,16∗0,77
→Fe = ( )(1 − √1 − ) = 200,88 MPa
2∗0,77 (737,94+218,96)2

𝐹𝑦 235
= = 1,16≤ 2,25
𝐹𝑒 200,88

→ Fcr = 𝟎, 𝟔𝟓𝟖𝟏,𝟏𝟔 ∗ 𝟐𝟑𝟓 =144,02 > 44,29 → kullanılır

Pn = 44,29*2*480*10−3 = 42,51 𝑀𝑃𝑎

YDKT
Pmax = 0,148 KN

Pd = Ø*Pn = 0,90*42,51 = 38,26 KN


𝑃𝑢 0,148
= = 3,86 ∗ 10−3 ≤ 1 ✓
𝑃𝑑 38,26

74
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

V1-V4 için

Pmax = -26,475 KN (basınç çubuğu ) L=670 mm

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2

Enkesit: A = 480 mm2 J = 0,39 cm4 Ix=Iy=10,46 cm4 Xg=Yg=14 mm ix=iy= 15,1 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik basınç kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca

Yerel burkulma sınır durumu için sınıflandırma


Λ= b/f = 50/5 = 10 (Tablo 5.1.A durum 3)

𝐸 200000
Λr = 0,45*√ = 0,45*√ = 13,12
𝐹𝑦 235

Λ ≤ Λr olduğu için narin olmayan enkesittir.

Bağ levhası yerleşim aralığı kontrolü

Lcx = Lcy = K*L = 1*670 = 670 mm ( K=1 Çünkü iki ucu mafsallı )

2L50*50*7 ile teşkil edilmiş çok parçalı yapma enkesitli basınç elemanında

ix=15,1 mm

𝐼𝑦 47,56∗104
iy= → Iy = 2(10,46*10^4 +480*(14 + 2,5)2 ) = 47,56 ∗ 104 𝑚𝑚4 →iy= √ = √ = 22,13 𝑚𝑚
𝐴 2∗480

Yönetmelik 8.4 uyarınca


𝐿𝑐 𝐿𝑐𝑥 𝐿𝑐𝑦 670 670
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ; )= ;
İ İ𝑥 İ𝑦 15,1 31,38

𝐿𝑐
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 =(44,37 ; 30,26)𝑚𝑎𝑘𝑠 = 44,37 ≤ 200 ✓
İ

𝑎 3 𝐿𝑐 223,33 3
≤ ( )𝑚𝑎𝑘𝑠 (8.22) = 23,02≤ ∗ 44,37 = 33,27 ✓
İ𝑖 4 İ 9,7 4

𝑎 223,33
= = 23,02 Bu çubuk y yönünde malzemesiz eksen olduğu için sadece y yönünde
İ𝑖 9,7

Etkin narinlik oranı hesaplanacak.

Eğilmeli burulma sınır durumunda kritik burkulma gerilmesi Fcr


𝐿𝑐𝑦 𝐿𝑐𝑦 2 𝐾𝑎
( ) = √( ) + ( )2 = √30,262 + 23,022 = 38,02
İ𝑦 𝑚 İ𝑦 İ𝑖

Λx = 44,37 ≥ Λy = 38,02 olduğu için x ekseni etrafında eğilmeli burkulma gerçekleşecektir.

75
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yönetmelik 8.4 Uyarınca


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fcx = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 1002,65 MPa
( ) (44,37)2
İ𝑥

𝐹𝑦 235
= = 0,23 ≤ 2,25 (8.2)
𝐹𝑒 1002,65

Fcr = 𝟎, 𝟔𝟓𝟖𝟎,𝟐𝟑 ∗ 𝟐𝟑𝟓 = 𝟐𝟏𝟑, 𝟎𝟒 𝑴𝑷𝒂

Pn = Fcr*Ag = (8.1) Pn = 213,04*2*480*10−3 = 𝟐𝟎𝟒, 𝟓𝟐 𝒌𝑵

Burulma burkulma sınır durumunda


Çift korniyer en kesitin kayma merkezini simetri ekseni üzerinde başlık kalınlığının orta noktasıdır.

Xo = 0 Yo = 14-5/2 = 11,5 mm Ag = 2*480 =960mm2

𝑖0 = 𝑥02 + 𝑦02 + 𝑖𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 = 02 + 11,52 + (15,1)2 + (22,13)2 = 849,99 mm2


𝐺∗𝐽 77200∗(2∗0,39∗104 )
Fez = = = 737,94 MPa ( 8.12)
𝐴𝑔∗𝐼𝑜2 2∗480∗849,99

𝑋𝑜2 ∗𝑌𝑜2 02 +142


H = 1- = 1- = 0,77
İ𝑜2 849,99

Simetri ekseni etrafında eğilmeli burulmalı burkulma için


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fey = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 2155,7 MPa
( ) (30,26)2
İ𝑥

𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧 4∗𝐹𝑒𝑦∗𝐹𝑒𝑧∗𝐻
Fe = ( )(1 − √1 − (8.6)
2𝐻 (𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧)2

2155,7+849,99 4∗2155,7∗849,99∗0,77
→Fe = ( )(1 − √1 − ) = 756,057 MPa
2∗0,77 (2155,7+849,99)2

𝐹𝑦 235
= = 0,31≤ 2,25
𝐹𝑒 756,057

→Fcr = 0,6580,31 ∗ 235 = 206,33 𝑀𝑃𝑎 > 204,52 → kullanılır

Pn = 204,52*2*480*10−3 = 196,34 𝑀𝑃𝑎

YDKT
Pmax = 26,475 KN

Pd = Ø*Pn = 0,90*196,34 = 176,70 KN


𝑃𝑢 26,475
= = 0,149 ≤ 1 ✓
𝑃𝑑 176,70

76
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

V1-V4 için DEĞİŞEN KUVVETLER İÇİN

Pmax = 0,077 KN (basınç çubuğu )

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2

Enkesit: A = 480 mm2 J = 0,39 cm4 Ix=Iy=10,46 cm4 Xg=Yg=14 mm ix=iy= 15,1 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik basınç kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca

Akma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,


Tn = Fy*Ag

→Tn = 235*(2*480)*10−3 = 225,6 kN

Kırılma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,


Tn = Fu*Ae (7.3)

Ae = u*An (7.1)

Etkin enkesit alanı, Ae

𝑑ℎ = 12+2 = 14 mm (yönetmelik tablo 13.8)

𝑑𝑒 = 14+2 = 16 mm (yönetmelik 5.4.3 b )

An = 2*480-16*5*2 = 800 mm2

U = 0,60 (Yönetmelik tablo 7.1, Durum 2)

Ae = 0,6*800 = 480 mm2

→Tn = 360*480*10−3 = 172,8 kN

YDKT
Td = Øt * Tn = 0,90*225,6 = 203,04 KN

Td = Øt * Tn = 0,75*172,8 = 129,6 KN
0,077
≤1✓
129,6

77
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

V2-V3 için

Pmax = -39,713 KN (basınç çubuğu ) L=1350 mm

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2

Enkesit: A = 480 mm2 J = 0,39 cm4 Ix=Iy=10,46 cm4 Xg=Yg=14 mm ix=iy= 15,1 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik basınç kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca


Yerel burkulma sınır durumu için sınıflandırma
Λ= b/f = 50/5 = 10 (Tablo 5.1.A durum 3)

𝐸 200000
Λr = 0,45*√ = 0,45*√ = 13,12
𝐹𝑦 235

Λ ≤ Λr olduğu için narin olmayan enkesittir.

Bağ levhası yerleşim aralığı kontrolü

Lcx = Lcy = K*L = 1*1350 = 1350 mm ( K=1 Çünkü iki ucu mafsallı )

2L50*50*5 ile teşkil edilmiş çok parçalı yapma enkesitli basınç elemanında

ix=15,1 mm

𝐼𝑦 47,56∗104
iy= → Iy = 2(10,46*10^4 +480*(14 + 2,5)2 ) = 47,56 ∗ 104 𝑚𝑚4 →iy= √ = √ = 22,13 𝑚𝑚
𝐴 2∗480

Yönetmelik 8.4 uyarınca


𝐿𝑐 𝐿𝑐𝑥 𝐿𝑐𝑦 1340 1340
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 = ( ; )= ;
İ İ𝑥 İ𝑦 15,1 22,13

𝐿𝑐
( )𝑚𝑎𝑘𝑠 =(88,74 ; 66,55)𝑚𝑎𝑘𝑠 = 88,74 ≤ 200 ✓
İ

𝑎 3 𝐿𝑐 450 3
≤ ( )𝑚𝑎𝑘𝑠 (8.22) = 46,39 ≤ ∗ 88,74 = 66,55 ✓
İ𝑖 4 İ 9,7 4

𝑎 450
= = 46,39 Bu çubuk y yönünde malzemesiz eksen olduğu için sadece y yönünde
İ𝑖 9,7

Etkin narinlik oranı hesaplanacak.

Eğilmeli burulma sınır durumunda kritik burkulma gerilmesi Fcr


𝐿𝑐𝑦 𝐿𝑐𝑦 2 𝐾𝑎
( ) = √( ) + ( )2 = √66,552 + 46,392 = 81,12
İ𝑦 𝑚 İ𝑦 İ𝑖

Λx = 88,74 ≥ Λy = 81,12 olduğu için x ekseni etrafında eğilmeli burkulma gerçekleşecektir.

78
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yönetmelik 8.4 Uyarınca


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fex = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 250,66 MPa
( ) (88,74)2
İ𝑥

𝐹𝑦 235
= = 0,93 ≤ 2,25 (8.2)
𝐹𝑒 250,66

Fcr = 𝟎, 𝟔𝟓𝟖𝟎,𝟗𝟑 ∗ 𝟐𝟑𝟓 = 𝟏𝟓𝟖, 𝟕𝟐 𝑴𝑷𝒂

Pn = Fcr*Ag = (8.1) Pn = 158,72*2*480*10−3 = 𝟏𝟓𝟐, 𝟑𝟕 𝒌𝑵

Burulma burkulma sınır durumunda


Çift korniyer en kesitin kayma merkezini simetri ekseni üzerinde başlık kalınlığının orta noktasıdır.

Xo = 0 Yo = 14-5/2 = 11,5 mm Ag = 2*480 =960mm2

𝑖0 = 𝑥02 + 𝑦02 + 𝑖𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 = 02 + 11,52 + (15,1)2 + (22,13)2 = 849,99 mm2


𝐺∗𝐽 77200∗(2∗0,39∗104 )
Fez = = = 737,95 MPa ( 8.12)
𝐴𝑔∗𝐼𝑜2 2∗480∗849,99

𝑋𝑜2 ∗𝑌𝑜2 02 +11,52


H = 1- = 1- = 0,844
İ𝑜2 849,99

Simetri ekseni etrafında eğilmeli burulmalı burkulma için


𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
→Fey = 𝐿𝑐𝑥 2 = = 445,69 MPa
( ) (66,55)2
İ𝑥

𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧 4∗𝐹𝑒𝑦∗𝐹𝑒𝑧∗𝐻
Fe = ( )(1 − √1 − (8.6)
2𝐻 (𝐹𝑒𝑦+𝐹𝑒𝑧)2

445,69+737,95 4∗445,69∗737,95∗0,844
→Fe = ( )(1 − √1 − ) =381,83 MPa
2∗0,84 (445,69+737,95)2

𝐹𝑦 235
= = 0,61≤ 2,25
𝐹𝑒 381,83

→Fcr = 0,6580,61 ∗ 235 = 181,63 𝑀𝑃𝑎 > 152,37 min. → kullanılır

Pn = 152,37*2*480*10−3 = 146,27𝑀𝑃𝑎

YDKT
Pmax = 39,713 KN

Pd = Ø*Pn = 0,90*146,27= 131,64 KN


𝑃𝑢 39,713
= = 0,3 ≤ 1 ✓
𝑃𝑑 131,64

79
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

V2-V3 için DEĞİŞEN KUVVETLER İÇİN

Pmax = 0,116 KN (basınç çubuğu )

2L50*50*5 PROFİLİ İÇİN HESAP

Çelik sınıfı : S235 Fy = 235 N/mm2 Fu = 360 N/mm2

Enkesit: A = 480 mm2 J = 0,39 cm4 Ix=Iy=10,46 cm4 Xg=Yg=14 mm ix=iy= 15,1 mm iz = 9,7 mm

Bulonlar : M12-8.8 ( Standart dairesel delik çapı )

Elemanın karakteristik basınç kuvveti dayanımının belirlenmesi Yönetmelik 7.2.1 uyarınca

Akma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,


Tn = Fy*Ag

→Tn = 235*(2*480)*10−3 = 225,6 kN

Kırılma sınır durumunda karakteristik çekme kuvveti dayanımı Tn ,


Tn = Fu*Ae (7.3)

Ae = u*An (7.1)

Etkin enkesit alanı, Ae

𝑑ℎ = 12+2 = 14 mm (yönetmelik tablo 13.8)

𝑑𝑒 = 14+2 = 16 mm (yönetmelik 5.4.3 b )

An = 2*480-16*5*2 = 800 mm2

U = 0,60 (Yönetmelik tablo 7.1, Durum 2)

Ae = 0,6*800 = 480 mm2

→Tn = 360*480*10−3 = 172,8 kN

YDKT
Td = Øt * Tn = 0,90*225,6 = 203,04 KN

Td = Øt * Tn = 0,75*172,8 = 129,6 KN
0,116
≤1✓
129,6

80
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

BULON HESABI

➔ Bulon Delikleri Arasındaki Mesafeler;

3d ≤ s ≤ 14t ve 200 mm olacağından → 36 ≤ s ≤ 14*10=140 , 200 mm olduğundan uygundur.

➔ Eleman Kenarına Olan Uzaklık;

2d ≤ s ≤ 12t ve 150 mm olacağından → 2*12=24 ≤ s ≤ 120, 150 mm olduğundan uygundur.

81
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

1. DÜĞÜM

82
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

A-) ÜST BAŞLIK (O1):

2L70*70*7/10/

Pmax = -191,463 kN (basınç çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının (Yönetmelik 13.10.b)
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)


dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟑 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟑𝟐𝟓, 𝟕𝟐 𝒌𝑵

83
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

YDKT

Pu=-191,463 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*325,72 =244,29 Kn

𝑃𝑢 191,463
= = 0,78 < 1
𝑅𝑑 244,29

B-) ALT BAŞLIK (U1):

2L60*60*10/10/

Pmax = 183,111 kN (çekme çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının (Yönetmelik 13.10.b)
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

84
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟐 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟐𝟒𝟒, 𝟐𝟗 𝒌𝑵

YDKT

Pu=-183,111 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*244,29 =183,22 Kn


𝑃𝑢 183,11
= = 0,74 < 1
𝑅𝑑 182,

→Blok Kırılma Dayanımı (Yönetmelik 13.4.3)

Agv = (30 + 40 + 40 + 40) ∗ 2 ∗ 7 = 2100 mm2

Anv = 2100 − 3,5 ∗ 2 ∗ 16 ∗ 7 = 1316 mm2

Ant = 2 ∗ 30 ∗ 7 − 2 ∗ 8 ∗ 7 = 168 mm2

Rn = 0.60 ∗ 𝐹𝑢 ∗ 𝐴𝑛𝑣 + 𝑈𝑏𝑠 ∗ 𝐹𝑢 ∗ 𝐴𝑛𝑡 ≤ 0.60 ∗ 𝐹𝑦 ∗ 𝐴𝑔𝑣 + 𝑈𝑏𝑠 ∗ 𝐹𝑢 ∗ 𝐴𝑛𝑡

Rn = [0.60 ∗ 360 ∗ 1316] ∗ 10−3 + [1 ∗ 360 ∗ 168] ∗ 10−3 ≤ [0.60 ∗ 235 ∗ 2100] ∗ 10−3 + [1 ∗ 360 ∗ 168 ∗ 10−3 ]

344,89 < 356,58 → 344,89 (min) alınır

YDKT

Rd= Ø *Rn= 0,75*284,85=213,19


𝑃𝑢 191,463
= = 0,89 <1
𝑅𝑑 213,19

85
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

2 NOLU DÜĞÜM

86
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

A-) ÜST BAŞLIK (O1-O2):

2L70*70*7/10/

Pmax = V1’ den gelen -24,42’ bileşkesi =-24,424 olarak alındı (basınç çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)


dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

87
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

YDKT

Pu=-24,424 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,145 Kn

𝑃𝑢 24,424
= = 0,19 < 1
𝑅𝑑 122,145

B-) DİKME (V1):

2L50*50*5/10/

Pmax = -24,424 (basınç çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)


-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)
dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir
1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

88
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Birleşimin karakteristik dayanımı:


𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵
YDKT

Pu=-24,424 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,14 Kn

𝑃𝑢 24,424
= = 0,199 < 1
𝑅𝑑 122,14

89
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

3 NOLU DÜĞÜM

90
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

A-) ALT BAŞLIK (U1-U2):

2L60*60*10/10/

Pmax =D1 ve V1 çubuk kuvv. bileşkesi=(46,85^2+24,424^2-24,424*46,85*2*cos17)^1/2=24,53 (çekme)

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

91
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

YDKT

Pu=24,53 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,145 Kn


𝑃𝑢 24,53
= = 0,2 < 1
𝑅𝑑 122,145

B-) DİKME (V1):

2L50*5/10/

Pmax = -24,424 (basınç çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

92
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

YDKT

Pu=-24,42 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,76 =122,145 Kn


𝑃𝑢 24,42
= = 0,19 < 1
𝑅𝑑 122,145

→Blok Kırılma Dayanımı (Yönetmelik 13.4.3)


Basınç çubuğu olduğu için hesaplanmaz

C-) DİYAGONAL (D1):

2L50*5/10/

Pmax = 48,85 (çekme çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

93
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

YDKT

Pu=-48,85 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*527,04 =395,28 Kn


𝑃𝑢 48,85
= = 0,123 < 1
𝑅𝑑 395,28

94
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

4 NOLU DÜĞÜM

95
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

A-) ÜST BAŞLIK :

2L70*70*7/10/

Pmax =D1 ve V2 çubuk kuvv. bileşkesi=(46,85^2+36,636^2-36,636*46,85*2*cos17)^1/2=15,95

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)


dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

96
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

YDKT

Pu=15,95 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,145 Kn

𝑃𝑢 15,95
= = 0,13 < 1
𝑅𝑑 122,145

B-) DİKME (V2):

2L50*5/10/

Pmax = -36,636 (basınç çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

97
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

YDKT

Pu=-36,636 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,145 Kn


𝑃𝑢 36,636
= 0,29 < 1
𝑅𝑑 122,145

→Blok Kırılma Dayanımı (Yönetmelik 13.4.3)


Basınç çubuğu olduğu için hesaplanmaz

C-) DİYAGONAL (D2):

2L50*5/10/

Pmax = 54,227 (çekme çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

98
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

YDKT

Pu=54,227 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,143 Kn


𝑃𝑢 54,227
= = 0,44 < 1
𝑅𝑑 122,143

99
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

5 NOLU DÜĞÜM

100
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

A-) ALT BAŞLIK (U1-U2):

2L60*60*10/10/

Pmax =D1 ve V1 çubuk kuvv. bileşkesi=(46,85^2+24,424^2-24,424*46,85*2*cos17)^1/2=24,53 (çekme)

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

101
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

YDKT

Pu=24,53 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,145 Kn


𝑃𝑢 24,53
= = 0,2 < 1
𝑅𝑑 122,145

C-) DİYAGONAL (D2):

2L50*5/10/

Pmax = 54,227 (çekme çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

102
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

YDKT

Pu=54,227 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,143 Kn


𝑃𝑢 54,227
= = 0,44 < 1
𝑅𝑑 122,143

B-) DİKME (V2):

2L50*5/10/

Pmax = -36,636 (basınç çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

103
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

YDKT

Pu=-36,636 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,145 Kn


𝑃𝑢 36,636
= 0,29 < 1
𝑅𝑑 122,145

→Blok Kırılma Dayanımı (Yönetmelik 13.4.3)


Basınç çubuğu olduğu için hesaplanmaz

104
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

6 NOLU DÜĞÜM

105
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

A-) ÜST BAŞLIK (O1):

2L70*70*7/10/

Pmax = -191,463 kN (basınç çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının (Yönetmelik 13.10.b)
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)


dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟑 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟑𝟐𝟓, 𝟕𝟐 𝒌𝑵

106
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

YDKT

Pu=-191,463 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*325,72 =244,29 Kn

𝑃𝑢 191,463
= = 0,78 < 1
𝑅𝑑 244,29

B-) DİYAGONAL (D2):

2L50*5/10/

Pmax = 54,227 (çekme çubuğu )

Bulon: M12 – 8.8 (Standart dairesel delik çapı kullanılacaktır ve diş açılmış bulon gövdesi bölümünün kayma
düzlemi içinde olduğu varsayılacaktır.)

Çelik: S235 Fy= 235 N/mm^2 Fu= 360 N/mm^2

Levha Kalınlığı: 10 mm

Birleşimin Karakteristik Dayanımının Belirlenmesi (Yönetmelik 13.3.9)


→Bir Bulonun Karakteristik Dayanımının
Rnv= 𝐹𝑛𝑣 ∗ 𝑛𝑠𝑝 ∗ 𝐴𝑏
𝜋∗122
Rnv = 0.450 ∗ 800 ∗ 2 ∗ ∗ 10−3 =81,43 kN
4

→ Bulon Delik Çevresi İçin Ezilme Sınır Durumu (Yönetmelik 13.3.13)

-Ezilme dayanımı için bulon delik çapı, dh (Yönetemelik Tablo 13.8)

dh=14+2=16

-Ezilme etkisi altındaki etkin kalınlık,(t)


t = 14 (7+7) > 10 → t=10 seçilmiştir

1-) Bulon Deliğinin Oval Form Alması Sınır Durumu

Rn1=2.4 ∗ 𝑑 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢 = 2.4 ∗ 12 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 =103,68kN

2-)Birleşen Elemanların Kesme Etkisinde Kırılması Sınır Durumu: 𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 𝑙𝑐 ∗ 𝑡 ∗ 𝐹𝑢

a-) Kenar Bulonlar için; lc = le-0.5*dh=30-0.5*14=23 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 23 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 99,36 Kn

b-) İç Kısımdaki Bulonlar için; lc = s-dh=40-14=26 mm

𝑅𝑛2= 1.2 ∗ 26 ∗ 10 ∗ 360 ∗ 10−3 = 112,32 Kn

Kenar bulonlar için karakteristik dayanım

Rnb = min(81,43; 103,68; 99,36) = 81,43 Kn

İç Kısımdaki Bulonlar için karakteristik dayanım:

107
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Rnb = min(81,43; 103,68; 112,3) = 81,43 kN

Birleşimin karakteristik dayanımı:

𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 + 𝟏 ∗ 𝟖𝟏, 𝟒𝟑 = 𝟏𝟔𝟐, 𝟖𝟔 𝒌𝑵

YDKT

Pu=54,227 Kn

Rd = Ø*Rn= 0,75*162,86 =122,143 Kn


𝑃𝑢 54,227
= = 0,44 < 1
𝑅𝑑 122,143

108
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇATI DETAYI

YARIM ÇATI DETAYI

109
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

1 NOLU DÜĞÜM

110
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

2 NOLU DÜĞÜM

111
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

3 NOLU DÜĞÜM

112
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

4 NOLU DÜĞÜM

113
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

5 NOLU DÜĞÜM

114
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

6 NOLU DÜĞÜM

115
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

KOLON HESABI

Rüzgar yükü;

0,5*0,8*1,25*0,8=0,4 kn/m2*5=2 kn/m

- P=72,31 kN

-V-2*5*1-1,12=11,12 kN

-M+2*5*1+1,12*4➔ M=-14,48 kNm

116
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

IPE 200 İçin Hesap :

ix = 82,6mm iy = 22,4 mm Wex = 194,3 cm3 Wpx =220,6 cm3 Fy = 235 N/mm2

E = 200000 N/mm2 J = 6,98 cm4 d = 200 mm h = 159 mm bf = 100 mm

tf = 8,5 mm tw = 5,6 mm Ix = 1943 cm4 Iy = 142,4 cm4

Wey= 28.47 cm3 Wpy= 44.61 cm3

Elemanın Karakteristik Eksenel Basınç Kuvveti Dayanımının Belirlenmesi


Yönetmelik 5.4.1 uyarınca
→Başlık Parçası (Tablo 5.1B , Durum 10)
𝑏𝑓 100
λ= = = 5,88
2𝑡𝑓 2 ∗ 8,5

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,56 ∗ √ = 0,56 ∗ √ = 16,63
𝐹𝑦 235

λ < λ𝑝 olduğu için başlık parçası narin değildir.

→Gövde Parçası (Tablo 5.1B Durum 15)


ℎ 159
λ= = = 28,39
𝑡𝑤 5,6

𝐸 200000
λ𝑝 = 1,49 ∗ √ = 1,49 ∗ √ = 43,46
𝐹𝑦 235

λ < λ𝑝 olduğu için gövde parçası narin değildir.

Yerel burkulma sınır durumuna göre enkesitin başlık ve gövde parçalarının genişlik/kalınlık oranları Tablo 5.1A
da verilen λr sınır değerini aşmadığından, enkesit (IPE 200) narin olmayan olarak değerlendirilir.

Yönetmelik 8.2.1 uyarınca, elemanın eksenel basınç kuvveti dayanımını, x ve y asal eksenleri etrafında eğilmeli
burkulma sınır durumlarında esas alınarak hesaplanan dayanımların küçüğü belirleyecektir.

Eğilmeli Burkulma Sınır Durumunda Asal Eksenlere Göre Eleman Burulma Boyları
Yönetmelik 6.3.3 uyarınca burkulma boyu katsayısı K=1.0 olarak alınır. Buna göre :

Lcx=Kx*Lx=1,0*4000=4000 mm

Narinlik oranları:
𝐿𝑐𝑥 4000
= = 48,23<200
𝑖𝑥 82,6

𝐿𝑐𝑦 4000
= =178,57<200
𝑖𝑦 22,4

117
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

Yönetmelik 8.1.1 uyarınca narinlik oranları Lc/i< 200 koşulu sağlanmaktadır.

Eğilmeli Burkulma Sınır Durumda Karakteristik Basınç Kuvveti Dayanımı;


(Lc/i)max= (𝐿𝑐𝑥 𝐿𝑐𝑦
; =)max=(48,23; 178,57)max= 178,54
𝑖𝑥 𝑖𝑦

Olduğundan elemanın eksenel basınç kuvveti dayanımını, y-asal ekseninde eğilmeli burkulma sınır durumu
belirleyecektir. Eğilmeli burkulma sınır durumunda kritik burulma gerilmesi , Fcr, için elastik burkulma
gerilmesi, Fe,

𝛑2 ∗𝐸 𝛑2 ∗200000
Fe = 𝐿𝑐𝑦 2 = = 61,903 N/mm2
( ) (178,54)2
İ𝑦

Yönetmelik 8.2 uyarınca


𝐸 200000
178,5>4,71*√ =4,71*√ =137,4 olduğundan
𝐹𝑦 235

Fcr=0,877*Fe=0,877*61,903= 54,28 N/mm2

Karakteristik Basıç Dayanımı


𝑃𝑛 = 𝐹𝑐𝑟 ∗ 𝐴𝑔 = 54,288 ∗ 2848,∗ 10−3 =154,612 kn

YDKT

P=ϴ*Pn

Pd=0,90*154,612=139,151 kn

Kolonların Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımının Belirlenmesi


Yönetmelik 5.4 uyarınca
Yerel Burkulma Sınır Durumu İçin Enkesitin Sınıflandırılması
→Başlık Parçası (Tablo 5.1B , Durum 10)
𝑏𝑓 100
λ= = = 5,88
2𝑡𝑓 2 ∗ 8,5

𝐸 200000
λ𝑝 = 0,38 ∗ √ = 0,38 ∗ √ = 11,08
𝐹𝑦 235

λ < λ𝑝 olduğu için başlık parçası narin değildir.

→Gövde Parçası (Tablo 5.1B Durum 15)

118
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ℎ 159
λ= = = 28,39
𝑡𝑤 5,6

𝐸 200000
λ𝑝 = 3,76 ∗ √ = 3,76 ∗ √ = 109,69
𝐹𝑦 235

λ < λ𝑝 olduğu için gövde parçası narin değildir.

Akma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı, 𝑀𝑛 ;


Mn = Mp = Fy *Wpx = 235*220,6*10−3 = 51,84 kNm

Yanal Burulmalı Burkulma Sınır Durumunda Karakteristik Eğilme Momenti Dayanımı

𝐸 200000
𝐿𝑝 = 1,76 ∗ İ𝑦 ∗ √ = 1,76 ∗ 22,4 ∗ √ = 1150,12 𝑚𝑚
𝐹𝑦 235

𝐿𝑏 = 5000 𝑚𝑚

𝐿𝑝 ≤ 𝐿𝑏

Çift simetri eksenli I-enkesitlerde;

C=1.0 (9.7.a)
𝑏𝑓
İ𝑡𝑠 = (9.8𝑏)
1∗ℎ∗𝑡
√12(1 + 6 ∗ 𝑏 ∗ 𝑡𝑤 )
𝑓 𝑓

100
İ𝑡𝑠 = = 26,63 ℎ𝑜 = 𝑑 − 𝑡𝑓 = 200 − 8,5 = 191,5𝑚𝑚
1 ∗ 159 ∗ 5,6
√12(1 +
6 ∗ 100 ∗ 8,5

𝐸 𝐽𝑐 𝐽∗𝑐 2 0,7 ∗ 𝐹𝑦 2
𝐿𝑟 = 1,95 ∗ İ𝑡𝑠 ∗ ∗√ + √( ) + 6,76( )
0,7𝐹𝑦 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝑤𝑒𝑥 ∗ ℎ𝑜 𝐸

200000 6,98 ∗ 104 ∗ 1 6,98 ∗ 104 ∗ 1 0,7 ∗ 235 2


𝐿𝑟 = 1,95 ∗ 26,63 ∗ ∗√ 3
+ √( )2 + 6,76( )
0,7 ∗ 235 194,3 ∗ 10 ∗ 191,5 194,3 ∗ 103 ∗ 191,5 200000

𝐿𝑟 = 4337,79 𝑚𝑚

𝐿𝑏 = 4000 𝑚𝑚 < 𝐿𝑟 = 4337,79 𝑚𝑚

Olduğundan karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn yönetmelik 9.2.2(b) uyarınca hesaplanır

𝐶𝑏 = 1 𝑎𝑙𝚤𝑛𝚤𝑟.

119
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

𝐿𝑏−𝐿𝑝
𝑀𝑛 = 𝐶𝑏 ∗ [(𝑀𝑝 − (𝑀𝑝 − 0,7 ∗ 𝑊𝑒𝑥 ∗ 𝐹𝑦 ∗) ∗ ( ) ≤Mp
𝐿𝑟−𝐿𝑝

4000−1150,2
𝑀𝑛 = 1 ∗ [(51,84 ∗ 106 − (51,84 ∗ 106 − 0,7 ∗ 194,3 ∗ 103 ∗ 235) ∗ ( ) ≤Mp
4337,79−1150,2

=34068791,35 kgmm=33,41 kNm <51,84 kNm 33,41 kNm→kullanılır

YDKT

Md=ϴ*Mn

Md=0,90*33,41=30,072

Birleşik Etkiler Altında Dayanım Kontolü


Pr/Pc=Pu/Pd=68,574/139,151=0,492>0,2

Pr/Pc+8/9*(Mrx/Mcx+Mry/Mcy)

68,574/139,151+8/9*(21,16/46,665)=0,889<1

Kolonların Kesme Kuvveti Dayanımının Belirlenmesi


Çift simetri eksenli I-enkesitte Yönetmelik 10.2.1.(a) uyarınca

200000
h/tw=159/5,6=28,392<2,24*√ =65,34
235

ϴ=1 dikkate alınır ve Cv=1

Karakteristik kesme kuvveti dayanımı


Yönetmelik 10.2 uyarınca
Vn=0,6*Fy*Aw*Cv1=0,6*235*200*5,6*1=157,92 Kn

YDKT

Vu= 11,12 kn Vd=1*Vn

Vd=1*157,92= 157,92
𝑉𝑢 11,12
= =0,0704 < 1
𝑉𝑑 157,92

120
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

METRAJ

121
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

RÜZGAR VE RİJİTLİK BAĞLANTI DETAYLARI

122
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

KOLON VE TEMEL APLİKASYON PLANI DETAYLARI

123
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

ÇATI PLANI DETAYLARI

124
ÇELİK YAPILAR TASARIM
181204005
UYGULAMALARI ALİ ALTUNBAŞ
PROJESİ

KAYNAKÇA
-Çelik Yapıların Tasarım, Hesap Ve Yapımına Dair Esaslar
-Çelik Yapıların Tasarım, Hesap Ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik Hakkında Uygulama Kılavuzu

-Türkiye Standartları, TS 498,

-Prof. Dr. Mustafa KARADUMAN, Çelik Yapılar

-Doç. Dr. Ali KÖKEN, Ders Notları

-Çelik Profil Tablolar

125

You might also like