Charakterystyka bohaterów

Stanisław Wokulski – główny bohater powieści. Na początku utworu ma 46 lat; jest kupcem,
właścicielem sklepu galanteryjnego; dorabia się majątku dzięki ciężkiej pracy, ale również za
sprawą ślubu z wdową po Józefie Minclu – Małgorzatą. Wiemy, że nosi wąsy „Od kilku
chwil czuł na wąsach jakąś gęstą wilgoć”. Trudno orzec, czy jest przystojny, bo każdy z
bohaterów powieści ocenia go inaczej. Tak widzi bohatera, matka Stawskiej, Jadwiga
Misiewicz: „Ależ on kompletnie piękny człowiek!... Cóż to za budowa, jaka szlachetna
fizjognomia, a co za oczy!... Pan się chyba nie znasz, panie Rzecki. A ja wyznam (bo mi to
wolno w moim wieku), że lubo widziałam wielu pięknych mężczyzn (Ludwik był także
bardzo przystojny), przecież takiego jak Wokulski widzę pierwszy raz. On między tysiącem
zwróciłby uwagę”. Z kolei dla Izabeli Łęckiej odrażające są jego czerwone ręce, które uważa
za symbol świata, do którego ona nie należy: „A czerwone ręce? – spytała panna Izabela. –
Odmroził je na Syberii – wtrąciła panna Florentyna z akcentem”. Wokulski brał udział w
powstaniu styczniowym, za co został zesłany na Syberię, a dokładnie do Irkucka. Jak sam
stwierdza, ożenił się, by nie umrzeć z głodu. Pomnożył majątek, dostarczając broń na wojnie
w Bułgarii, a później, robiąc interesy z Suzinem w Paryżu. Izabelę Łęcką widzi po raz
pierwszy w loży teatralnej. Od tej chwili wszystkie swoje działania podporządkowuje
zdobyciu jej, kupuje serwis i kamienicę Łęckich, klacz Krzeszowskiego, organizuje pokaz
ulubionego aktora Izabeli, uczy się angielskiego. Stanisław Wokulski to również filantrop.
Pomaga Mariannie, prostytutce spotkanej w kościele, opiekuje się Heleną Stawską, jej matką i
córeczką; wynajmuje adwokata, gdy kobieta zostaje niesłusznie oskarżona o kradzież: daje jej
środki na założenie własnego sklepu; załatwia pracę w Warszawie rzemieślnikowi
Węgiełkowi, gdy dowiaduje się, że jego dom spłonął. Stanisław Wokulski łączy w sobie
cechy romantyka i pozytywisty. Jako romantyk, idealizuje ukochaną, a kiedy poznaje jej
prawdziwe oblicze, wini za wszystko utwory poetów romantycznych, które czytał w
młodości: „Trzeba było poznawać kobiety nie przez okulary Mickiewiczów, Krasińskich albo
Słowackich, ale ze statystyki, która uczy, że każdy biały anioł jest w dziesiątej części
prostytutką”. O romantycznej naturze świadczy również próba samobójcza, gdy dowiaduje
się, że Łęcka go zdradza. Wokulski ma również duszę pozytywisty. Bliska jest mu praca u
podstaw, gdy wspiera najuboższych, jest zwolennikiem postępu, interesuje się wynalazkami i
różnego rodzaju odkryciami, wspiera finansowo profesor Geista, który chce wynaleźć metal
lżejszy od powietrza. Zakończenie powieści jest otwarte, nie wiemy, co stało się z
Wokulskim, czy zginął w ruinach zamku, czy wyjechał.

Ignacy Rzecki – przyjaciel Wokulskiego, uczestnik Wiosny Ludów, więziony w Zamościu

po powrocie do kraju; „stary subiekt”, który prowadzi pamiętnik, dzięki któremu
dowiadujemy się o niektórych wydarzeniach i możemy spojrzeć na głównego bohatera z
perspektywy Rzeckiego. Stanisław Rzecki to zwolennik Napoleona, uwielbienie to wpoił mu
ojciec; mężczyzna był wychowany twardą ręką, a po śmierci ojca szybko musiał dorosnąć,
pracując w sklepie u starego Mincla, gdzie często był łajany; sklep to dla niego cały świat;
nawet kiedy Wokulski sprzedaje go, mężczyzna pracuje tam za darmo; załamuje się, gdy
nowy właściciel traktuje go jak potencjalnego złodzieja. Rzecki ma swoje przyzwyczajenia,
prowadzi notes, w który ma rozpisany cały harmonogram dnia; zaniedbuje go, dopiero gdy
zaczyna martwić się o Wokulskiego. Choć sam jest zauroczony Stawską, chce zeswatać ją z
Wokulskim; jest dobry (obniża cenę lalki, by Stawska mogła ją kupić). Narzeka na nowy
porządek, subiektów i antysemityzm, który coraz częściej dochodzi do głosu. Nie wierzy w
śmierć Wokulskiego. Pod koniec powieści porusza się o lasce, ma problemy z sercem.
Umiera na zawał serca, gdy zdaje sobie sprawę, że jest już w sklepie niepotrzebny. Doktor
Szuman nazywa go „ostatnim romantykiem”.
Izabela Łęcka – obok Wokulskiego główna bohaterka powieści, według jednej z
interpretacji, tytułowa „lalka”. Młoda dziewczyna; jej ojciec traci cały majątek, więc
chociaż należy do arystokracji, to jest panną bez posagu; kokietuje swoich adoratorów, lecz
żadnego nie traktuje poważnie. Uważa, że małżeństwo to połączenie majątków i osób dobrze
urodzonych. Na początku związek z Wokulskim wydaje jej się czymś niedorzecznym (jego
czerwone ręce budzą w niej odrazę), lecz pod wpływem opinii otoczenia zmienia zdanie.
Kiedy się z nim zaręcza, stwierdza, że „jest to idealny mąż: bogaty, nietuzinkowy, a nade
wszystko człowiek gołębiego serca. Nie tylko nie jest zazdrosny, ale nawet przeprasza za
podejrzenia”. Łęcka opisywana jest jako „niepospolicie piękną kobietą. Wszystko w niej było
oryginalne i doskonałe. Wzrost więcej niż średni, bardzo kształtna figura, bujne włosy blond z
odcieniem popielatym, nosek prosty, usta trochę odchylone, zęby perłowe, ręce i stopy
modelowe. Szczególne wrażenie robiły jej oczy, niekiedy ciemne i rozmarzone, niekiedy
pełne iskier wesołości, czasem jasnoniebieskie i zimne jak lód”. Natomiast według doktora
Szumana Izabela jest „jak setki i tysiące innych! Piękna, rozpieszczona, ale bez duszy”.
Wokulski odkrywa, że kobieta jest kochanką Starskiego i porzuca ją. Po śmierci ojca,
Tomasza Łęckiego, adoratorzy tracą nią zainteresowanie, a dziewczyna wstępuje do zakonu.

Helena Stawska – po zaginięciu męża Ludwika samotnie wychowuje córkę Helusię i

opiekuje się matką Jadwigą; żyje bardzo skromnie; zamieszkuje kamienicę Łęckich; zarabia
na życie, ucząc gry na fortepianie, haftu i języka angielskiego, uważa, że Wokulski byłby
mężem idealnym, na plotki odpowiada, że nie jest kochanką Wokulskiego, bo on tego nie
chce; kobieta staje się powierniczką Stanisława, a ten pomaga jej, gdy zostaje niesłusznie
oskarżona o kradzież lalki przez Krzeszowską (ostatecznie kobieta ją przeprasza); Wokulski
uważa, że Stawska mogłaby być jego żoną, gdyby nie kochał Łęckiej. Bohater pomaga
Stawskiej w poszukiwaniach męża i daje jej pieniądze na założenie własnego sklepu. Rzecki
próbuje ją bezskutecznie zeswatać z Wokulskim. Kiedy okazuje się, że mąż kobiety, Ludwik,
nie żyje, Stawska przyjmuje oświadczyny subiekta Marczewskiego. Helena Stawska to
typowa kobieta epoki pozytywizmu; zarabia na życie pracą własnych rąk, sama się
utrzymuje, próbując zapewnić lepszy los swojej córce.

Julian Ochocki – kuzyn Izabeli Łęckiej; wynalazca, naukowiec, który marzy, by stworzyć
pojazd latający; krytycznie nastawiony do arystokracji, której sam przecież jest
przedstawicielem. Uważany za naiwnego idealistę, pragnie wznieść się w powietrze.

Baronowa Krzeszowska – jest w separacji z mężem, choć pod koniec powieści godzi się z
nim i spłaca jego długi; nie przepada za Łęckimi i dąży do tego, by kupić ich kamienicę, co w
końcu jej się udaje. Procesuje się ze studentami, lokatorami kamienicy; rozsiewa plotki o
Stawskiej, niesłusznie oskarża ją o kradzież lalki, a później prosi ją o wybaczenie.

Prezesowa Zasławska – mądra, wrażliwa arystokratka i filantropka, jako jedyna z

arystokracji wciela w życie idee pozytywistyczne; w jej majątku ludziom żyje się dostatnio i
są szczęśliwi; jako jedyna naprawdę szanuje, podziwia i rozumie Wokulskiego; kiedyś
kochała jego stryja, lecz nie mogli być razem. Prosi więc Wokulskiego, by zrobił dla stryja
nagrobek, na którym kiedyś ona i stryj siadywali; kiedy umiera, Wokulski smuci się, ale nie
uczestniczy w pogrzebie, by nie zostawiać Izabeli.

Wdowa Wąsowska – uważa, że w świecie, w którym kobiety wychodzą za mąż dla

pieniędzy, a nie z miłości, mają prawo mieć kochanków; kokieteria i flirt to dla niej jedyne
rozrywki w życiu; podrywa również Wokulskiego, ale ten ją odrzuca. Stara się
usprawiedliwić Izabelę przed Wokulskim, wiedząc jednocześnie, że tych dwoje wcale się nie
zna.

Kazimierz Starski – zubożały arystokrata, który przez małżeństwo chce się wzbogacić;
utracjusz i bawidamek bez zasad; uwiódł Mariannę (grzesznicę, którą Wokulski spotyka w
kościele; późniejszą żonę Węgiełka; to przez niego dziewczyna się stoczyła, bo był jej
pierwszym kochankiem); ma romans z Eweliną, żoną barona Dalskiego i z Izabelą Łęcką.

Doktor Szuman – Żyd; medyk, przyjaciel Wokulskiego; kawaler (jego narzeczona umarła),
idealista, który poświęcił dekadę na badanie ludzkich włosów; filozof i myśliciel, który
potrafił zgłębić naturę ludzką; to on uświadomił Wokulskiego, że się zakochał; trafnie
przewidział również przyszłość Wokulskiego: „Będzie źle. […] Tacy ludzie jak on albo
wszystko naginają do siebie, albo trafiwszy na wielką przeszkodę, rozbijają sobie łeb o nią.
Dotychczas wiodło mu się, ale nie ma przecie człowieka, który by w życiu wygrywał same
dobre losy...”, jeśli wierzyć Ignacemu Rzeckiemu w pamiętniku, a także określa Rzeckiego
mianem „ostatniego romantyka”.

Geist – paryski profesor, naukowiec, wierzy, że potrafi wynaleźć metal lżejszy od powietrza.

Suzin – moskiewski kupiec, przyjaciel Wokulskiego z Syberii, robią wspólnie interesy, dzięki
którym Stanisław Wokulski pomnaża majątek.

Czytaj więcej na https://www.bryk.pl/lektury/boleslaw-prus/lalka.charakterystyka-

bohaterow#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox