1. Jaką rolę odgrywa majątek i pochodzenie w relacjach międzyludzkich?

Omów
zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej wypowiedzi
uwzględnij także wybrany kontekst.

Majętność jest dla ludzi bardziej lub mniej ważna. Często to ile pieniędzy ktoś
posiada, jaki ma status potrafi znacząco wpłynąć na nasze relację i
postrzeganie drugiej osoby. Od każdego indywidualnie zależy czy wartości
materialne będą odgrywać ważną rolę w jego życiu. Czy podczas nawiązywania
nowych znajomości na piedestale będzie stać majętność owego człowieka.
Możemy zauważyć, że na przestrzeni wieków pieniądz i status może mieć
znaczący wpływ na wartość człowieka, chociaż według mnie zdecydowanie nie
powinien.
Doskonałym przykładem wpływu majątku i statusu na relacje międzyludzkie
jest relacja Izabeli Łęckiej i Stanisława Wokulskiego w Lalce Bolesława Prusa.
Izabela wywodzi się z rodziny arystokratycznej. Od zawsze jest szykowana do
roli Pani domu. Wmawiane jest jej, że musi znaleźć majętnego męża, z takim
samym statusem co ona. Stanisław jest jednak kupcem, wywodzącym się z
mieszczaństwa. Mimo tego, że jest majętny i dokonuje wszelkich starań, aby
nie był postrzegany jako członek niższej klasy społecznej - jako zwykły kupiec
Izabela odrzuca jego zaloty, myśląc na przedzie o tym, że jednak nie jest on
arystokratą. Wokulski stara się to jak najbardziej ukryć, chodzi do teatru, na
bale, kwesty. Łecka jednak, dopóki nie zostaje przyciśnięta do muru nie daje,
żadnych szans temu związkowi.
Innym przykładem owego problemu może być relacja władcy Kuzco i jednego z
jego podwładnych Pachy, która jest przedstawiona w bajce Nowe szaty króla w
reż. Marka . Kuzco jest samolubnym władcą imperium inków, kompletnie nie
obchodzi go los poddanych. Młody król dba wyłącznie o swoją wygodę i dobre
samopoczucie. Pewnego dnia wpada na pomysł by wybudować sobie wille na
wzgórzu, które zamieszkuje Pacha z rodziną. Wówczas nie interesuje go los
poddanego. W skutek konfliktu w zamku władca zostaje zamieniony w kozę. Po
niefortunnym wypadku, zrządzeniem losu Kuzco trafia pod dach chłopa, który
decyduje się bezinteresownie pomóc nieszczęsnej kozie. Po wspólnie spędzonej
przygodzie, mającej na celu odzyskanie przez Kuzco pierwotnej postaci i
królestwa, zostaje z Pachą dobrymi przyjaciółmi. Mężczyznom udało się zatrzeć
różnice w statusie i majętności, Kuzco zrozumiał, że drugi człowiek mimo
braku majątku, może być wartościową osobą.
Te dwa przykłady pokazują nam, że majętność i status odgrywają często
znaczącą rolę w relacjach międzyludzkich, ale od człowieka zależy czy będzie
podddawać się stereotypom, oceniał książki po okładce, czy też będzie zwracać
uwagę na przadziwe wartości, pozytywne cechy i wnętrze drugiej osoby.

2. Kreacje kobiece w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie Lalki

Bolesława Prusa. W swojej wypowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Z biegiem lat kobietom w literaturze zaczęto poświęcać coraz więcej uwagi.
Zaczęto postrzegać je już nie tylko jako matki, żony, córki, ale jako
indywidualne jednostki z własnymi aspiracjami, marzeniami. Jako osoby
często postawione w sytuacjach, z którymi ciężko sobie poradzić. Ogólnie
ujmując - jako silne i niezależne. Jednym z pierwszych polskich autorów,
przedstawiających tak rozlegle sytuacje kobiet w literaturze był Bolesław Prus.
W swojej powieści pt. Lalka ukazał bliżej położenie pań z trzech warstw
społecznych: arystokracji, mieszczaństwa i proletariatu. Zaczynając od
arystokracji najdokłaniej została opisana historia Izabeli Łęckiej. Kobieta od
małego jest wychowywana w otoczeniu przpychu i bogactw, wszystko
podstawiane jest jej pod nos. Nie ma nawet szansy skosztowania prawdziwego
życia i jego wyzwań, trudności, gdyż wciąż jest chowana pod kloszem. Prus
przedstawił Izabelę jako lalkę salonową, zrzucajc na nią jednocześnie brzemie
sposobu wychowania dzieci w rodzinach arystokratycznych. Inną
przedstawicielką tej grupy społecznej jest baronowa Krzeszowska, która po
stracie jedynej córeczki, popadła w histerię. Wdaje się w sprzeczki z mężem,
służbą i każdym kto się jej nawinie. W środowisku arystokrackim wyróżnia się
zdecydowanie prezesowa Zasławska. Zależy jej na losie chłopów,
zamieszkujących na terenie jej majątku, obarcza arystokrację winą za rozbiory.
Wspiera i docenia Wokulskiego. Uważa, że w miłości nie powinny istnieć
bariery klasowe. Kolejną bohaterką utworu jest przedstawicielka zubożałej
szlachty (wysadzeni z siodła) Helena Stawska. Los postawił ją w bardzo trudnej
sytuacji. Jej mąż zaginął na wojnie, a ona sama musi opiekować się starą
matką i malutką córeczką, do tego płacić za mieszkanie. Mimo przeciwności
losu znalazła w sobie siłe i odwagę by wziąć sprawy w swoje ręce i zapewnić
rodzinie byt. Jest to postawa godna naśladownaia. Pozostaje jeszcze Maria
(biedota) zwana też „Magdalenką”, która z powodu trudnej sytuacji życiowej
decyduje się na prostytucję. Wokulski pomaga jej odbić się od dna i zacząć
nowe uczciwe życie.
Przykładem godnej podziwu postawy kobiety w literaturze może być również
Penelopa w Odysei Homera. Prezentuje ona postawe nie tylko wiernej żony,
która czekała na powrót swojego męża 20 lat, ale także silnej kobiety, mającej
nadzieję i trzymającej królestwo w ryzach. Odpierała ona wciąż zalotników, z
których każdy marzył o zostaniu królem Itaki; obiecała im, że podejmie decyzję
zamążpójścia po wykonaniu koszuli - wierna żona pruła w nocy zrobiony za
dnia fragment ubioru. Kobieta jest przykłądem wytrwałości, siły, odwagi,
zaradności i sprytu.
Przywołane postacie to jedynie kilka przykładów kobiecych portretów w
literaturze. Możemy już jednak zauważyć kontrasty; kobiety troskiliwe, dobre,
pomocne, miłosierne i te złośliwe, okrótne, samolubne i nieczułe.
3. Miłość jako siła motywująca do działania. Omów zagadnienia na podstawie
Lalki Bolesława Prusa. W swojej wypowiedzi uwzględnij również wybrany
kontekst.

Miłość. To uczucie potrafi wzbudzić w nas skrajne emocje, nie tylko te

pozytywne. Możemy ją żywić do drugiej osoby, zjawiska, rzzczy, ojczyzny i
wielu innych. Sprawia, że jesteśmy w stanie posunąć się do skrajnych czynów.
Często zamyka nam oczy. Potrafi przynieść szczęście, ale także ból. Może być
motywacją do działania. Taką sytuację przedstawia nam Bolesław Prus w
swojej powieści pt. Lalka. Występuje tam dwójka bohaterów Izabela Łęcka i
Stanisław Wokulski. Stanisław z uporem maniaka zabiega o względy
arystokratki, nie widzi poza nią świata, idealizuje ją jak bóstwo. W swojej
karierze i życiu kieruje się myślą o zdobyciu jej. Stara się zmienić sposób
postrzegania go przez Łęcką. Nie chcę być w jej oczach jedynie kupcem,
mężczyzną w średnim wieku, zwykłym mieszczanem. Robi wszystko aby
spojrzała na niego, jak na potencjalnego kandydata na męża. Izabela jednak
nie traktuję uczuć Stanisława na poważnie. Obrzydza ją myśl o wyjściu za niego
za mąż. Wokulski widząc, że jego starania nie przynoszą rezultatu popada w
melancholię. Nie widzi sensu w życiu, w którym nie może być z Izabelą. To
popycha go do destrukcyjnych czynów. Jak widzimy miłość ma tutaj bardzo
negatywny wpływ na bohatera.
Innym przykładem miłości wpływającej na zachowanie bohatera w literaturze
jest postać św. Aleksego. Legenda o nim jest opowieścią o człowieku z bardzo
bogatej, rzymskiej rodziny. Poślubia on córkę cesarza, jednak w noc poślubną
porzuca zarówno ją, jak i swój cały majątek i rodzinę. Odtąd prowadzi życie
żebracze, ascetyczne. Uważa bowiem, że tylko tak można osiągnąć zbawienie
i życie wieczne. Nie chce żadnej sławy, a umartwianie ciała i duszy uważa
za jedyną słuszną drogę życiową. Kieruje się miłością do Boga chce się mu
całkowicie oddać. Te przekonania prowadzą go przez życie.
Podsumowując moją wypowiedź mogę stwierdzić, że uczucie miłości może
popychać i motywować do przeróżnych czynów; tych pozytywnych jak i
negatywnych, nawet destrukcyjnych. Jest uczuciem, którym nikt nie powinien
się bawić.

4. Paca jako pasja człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława

Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Praca. Pracę musi w pewnym momecie naszego życia wykonywać każdy z nas.
Jest ona sposobem na zarobek, a co za tym idzie przetrwanie i godne życie. Dla
niektórych może być utrapieniem – czymś nie do zniesienia, codzienną walką z
sobą samym, a dla niektórych pasją i sensem życia.
Jednym z bohaterów literatury, który z pasją wykonuje swoje codzienne
obowiązki jest Ignacy Rzecki z powieści Bolesława Prusa pt. Lalka. Ignacy
 codzinnie punktualnie wykonuje poranną toalentę i otwiera sklep. Chociaż nie
jest jego prawowitym właścicielem pilnuje, aby wszystko było na swoim
miejscu, klienci byli zadowoleni i sklep miał jak najlepszą opinię wśród
mieszkańców Warszawy. Od małego interesuje się pracą subiekta. Za młodu
pracował już u Hopfera potem u Mincla, nauczył się fachu i szybko wykształcił
w technikach sprzedaży. Nie narzeka na swój los. Jest zaś zadowolony ze
swojego stanowiska, podchodzi do tego z powagą i zaangażowaniem. Maży
jednak o podróżach, więc obowiązki nie zajmują go na szczęście całkowicie,
lecz mimo wszystko poświęca przcy bardzo dużą część sibie.
Innym pszykładem może być latarnik pracujący na jednej z planet,
odwiedzonych przez Małego Księcia w książce Mały Książe, którą napisał
Antoine de Saint-Exupery. Latarnik mieszkał na najmniejszej z planet.
Znajdowała się na niej tylko latarnia i on sam. Jedynym zajęciem mężczyzny
było zapalanie i gaszenie latarni dokładnie co minutę. Oddawał się on
całkowicie swojej pracy. Nic nie było w stanie tego zakłócić. To zajęcię
zajmowało całe jego życie.
Podsumowując myślę, że praca może być dla nas pasją, ale też udręką, zależnie
jakie mamy do niej podejście. Warto także uważać by nie zamieniła się ona w
pracoholizm tak jak w powyższych przykładach.

5. Różne oblicz przyjaźni. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława

Prusa. W swojej wypowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Przyjaźń może mieć różne oblicza, może być szczera, bezinteresowna, ale też
taka nastawiona na zysk, fałszywa. W literaturze mamy wiele przykładów
przyjaźni takiej pomiędzy ludźmi, ale także takiej pomiędzy człowiekiem a
zwierzęciem i inne. Przyjaźń polega na intuicyjnym rozumieniu drugiej istoty i
na poczuciu więzi, dostrzeganiu u drugiego człowieka tego, czego nie zobaczą
oczy nawet najbystrzejszego obserwatora z zewnątrz, wspieraniu siebie
nawzajem.
Pierwszym przykładem przyjaźni może być relacja S. Wokulskiego i I.
Rzeckiego w powieści Bolesława Prusa Lalka. Bohaterowie pozkazują, że serce
czasem dostrzega więcej niż rozum i oczy. Autor przedstawia nam dwóch
bohaterów; młodszego Stanisława, który przejmuję w spadku sklep po swojej
zmarłej żonie i starszego Rzeckiego – subiekta w owym sklepie. Poznaja się w
sklepie Hopfera, Ignacy od razu zachwycił się niezwykłym umysłem młodziana,
mężczyźni szybko się zaprzyjaźnili. Panowie mają odmienne charaktery Rzecki
to romantyk i idealista, Wokulski natomiast to realista, mimo różnic dobrze się
rozumieją. Rzecki przygarną Stasia do siebie, kiedy ten nie miał gdzie
mieszkać. Opiekował się nim, wspierał, znosił niewygody, ufał mu. ( Pocieszał
go po przykrych wydarzeniach w sklepie u Hopfera ) Z czasem coraz bardziej
widoczna była relacja przypominająca relacje ojca i syna. Stanisław nie
pozostaje dłużny pozwala zamieszkać przyjacielowi w pomieszczeniu obok
 sklepu. Zadbał aby czuł się on tam jak w swoim starym lokum. ( Rzecki mimo
tego, że durzy się w Helenie Stawskiej, chce wyswatać z nią Stanisława / stary
subiekt jest w niej zakochany, chce jednak wyrzec się własnej miłości dla dobra
przyjaciela).
Powieść Ernesta Hamingwaya: „Stary człowiek i morze” pokazuje, że przyjaźń
nie patrzy na wiek. Starego Santiago i nastoletniego Manolina połączyła pasja
do morza i połowów. Manolin pomagał mężczyźnie nosić sprzęt rybacki, a ten
uczył go wszystkiego, co sam potrafił. Zwykle nie okazywali sobie uczuć.
Starzec z czasem stawał się coraz słabszy i podupadł na zdrowiu. Ponadto przez
bardzo długi czas nie mógł złowić żadnej ryby. Manolin dostał zakaz na połów z
Santiago, gdyż wierzono, że niepowodzenie w połowach może być zaraźliwe,
jednak mimo tego chłopak nie opuścił swojego przyjaciela. Przynosił jedzenie,
spędzał z nim czas i wspierał duchowo, aby Santiago nie przestawał wierzyć w
swoje umiejętności. Dlatego gdy wyruszył na połów chciał aby Manolin był tam
razem z nim. Po powrocie został otoczony opieką przyjaciela, który zawsze go
rozumiał.
Motyw przyjaźni w literaturze pokazuje jak ważna jest wzajemna pomoc.
Należy szanować się i wspierać. Przyjaźń powinna opierać się na zaufaniu i
zrozumieniu. Trzeba jednak uważać kogo wpuszczamy do naszego życia, gdyż
niefortunne wybory mogą prowadzic do katastrofy.

6. Obraz polskiego społeczeństwa. Omów zagadnienie na na podstawie Lalki

Bolesława Prusa. W swojej wypowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Pisarze na przestrzeni wieków postrzegali społeczeństwo polskie na różne

sposoby. Pokazywali jego wady i zalety. Bohaterstwo jak i negatywy.
Lalka-
Adam Mickiewicz w III cz. Dziadów przedstawia swoje spostrzerzenia
dotyczące Polaków, dzieląc ich na dwie grupy – na prawdziwych patriotów i
sprzedawczyków, którzy poddali się zaborcy. Pierwsza przedstawiona grupa, to
aarystokracja, która zajmuję się tylko własnymi interesami oraz tym aby żyło
im się jak najlepiej. Nie interesuja się upadającym krajem, który jest na skraju
wytrzymałości pod władaniem zaborców. Z przyjemnością i bez wyrztów
sumienia spotykaja się z wrogiem – Nowosilcowem – na wspólnych balach na
salonach. Widzą w nim dobrego kompana do zabawy, a nie kogoś, kto w
brutalny sposób chce zniszczyć Polskę i naród polski. Arystokracja nie
przejmuje się losem kraju, polityką. Przyjmuje bierną postawę. Tmu sprzeciwia
się druga grupa – młodzież, która chce walczyć i przelać krew w imie ojczyzny.
Patrioci rozmawiają o losach Polski, są wstanie wiele poświęcić, aby wyzwolić
kraj z rąk zaborcy. Nie przeraża ich również zakaz czytania i
rozpowszechniania polskiej kultury, literatury. W przeciwieństwie do
arystokracji czytają oni polskie ksiązki, poezję. Często sami piszą wiersze
wychwalające piękno kraju.
7. Miasto jako metropolia w ujęciu realistów. Omów zagadnienie na podstawie
Lalki Bolesława Prusa. W swojej wypowiedzi uwzględnij również wybrany
kontekst.

Miasta są areną ludzkiego życia już od starożytności. Każda epoka wytworzyła

indywidualny obraz tej przestrzeni. Renesans dążył na przykład do stworzenia