Eider Iriarte Ugalde

Donostian, 2011ko azaroaren 29an

Zuzenbide Zibileko 9. praktika

Bartzelonako Probintzia Audientziaren Epaia

2003/04/11 ( Sentencia numero 588/2009 de
14 septimbre RJ 2009/4445 )

Pertsonak eta harremanak:

Sra.Doña. Encarnación
Roca Trias (magistrada)

ezkontza
Doña Milagrosa D.Jose Pablo
(ama) (aita)
Don Tederico
Trias de Bes
oinordeko oinordeko (notarioa)

Don Bernardo
(perito)
ezkontza anaiak
Dña. D.Leonardo D.Victorio
Esperanza (semea) (semea)
(emaztea)

D.Ramon Sr. Montero

Feixo Brusele
Bergada (procurador)
(procurador)

Dña. Marta Ruiz Roldan D. Alfonso de Murga Florido

(procuradora, parte recurrente) (procurador, parte recurrida)

 D.Ramon Feixo Bergada: Egun horretan finkatutako apelazio

errekurtsoa ebatzi zuen.
Egitateak:

1947ko abuztuaren 22an Doña Milagrosak eginiko baliozko testamentua.

1962tik aurrera Don Jose Pablo Betelun, Nafarroan bizitzen ari

zela esan zuen.

1965ko urtarrilaren 8an Don Jose Pablo eta Doña Milagrosa Beteluko
Bake Epaitegiaren aurrean azaldu ziren.

1968ko azaroaren 21an Don Jose Pablo Iruñeko Erregistro Zibilean

inskribatuta egoteko azaldu zen bertako
Erregistro Zibilera. Behin baino
gehiagotan egin zuen.

1978an Don Jose Pabloren auzotartasunak efektua

galdu zuen.

1986an Don Jose Pablo Bartzelonan hil zen. Bera bizi

Izan zen betiko lekuan.

1986ko apirilaren 20an Doña Milagrosen auzotartasuna bukatu zen.

1987ko irailaren 3an Poliziaren aurrean deklaratu zuten.

1988ko abenduaren 29an Doña Milagrosak auzotartasun Katalana

berreskuratu zuen.

1996ko otsailaren 20an Doña Milagrosak Nafarroako auzotartasuna

mantendu nahi zuela adierazi zuen.

1996ko apirilaren 20an Doña Milagrosa Bartzelonan 10 urte baino

gehiago bizi izan zela adierazi zuten.

1996ko ekainaren 7an Doña Milagrosak bere borondatez Nafarroako

auzotartasuna mantendu zuen.

1998ko urtarrilaren 11an Doña Milagrosa Bartzelonan hil zen. Ondasuna

uzteko eskubidea.

Arazo juridikoa:

Don Leonardo eta Don Victorio, Doña Milagrosaren semeak dira. 1998ko
urtarrilaren 11an Doña Milagrosak, hiltzean, bere testamenduan ( 1947ko
abuztuaren 22koa) bi semeei dena uzten ziela adierazi zuen, biei kantitate
berdinean banatua. Beranduago, beste testamentu batzuk egin zituen. Hauen
ondorioz, ama hiltzean, Don Leonardo amaren herentzia guztiarekin gelditu
zen. Don Victoriok, bere anaia, demandatu zuen azalduz Kataluniako
Zuzenbide Zibila esaten zuena aplikatu behar zela bere amak auzotartasun
Katalana baitzuen. Hau horrela, Don Leonardok testamentua egin zen
momentuan, amak Nafar auzotartasuna zuenez, “ Fuero Nuevo”n finkatutakoa
aplikatu behar zela zioen.
Honi aurre egiteko, Doña Milagrosaren benetako auzotartasun zibila
zein den aztertzera ekin zioten.
Doña Milagrosa, Don Jose Pablo, Don Victorio, Don Leonardo eta Doña
Esperanza, Beteluko Bake Epaitegiaren aurrean azaldu ziren( 1965ko
urtarrilaren 8an) eta ondorengoa adierazi zuten: “ desde el año sesenta y dos
tiene su residencia en Betelu y haciendo uso de él gana la vecindad Navarra”.
Baina hori ez zen horrela izan ez zelako Erregistro Zibileko arduradunaren
aurrean egin. 1996an funtzionario horren aurrean egin zuen baina, momentu
horretan auzotartasun Katalana zuen Katalunian bizi zelako.

Hau dela eta, emakumeak Don Jose Pabloren bitartez auzotartasun

Nafarra berreskuratu zuen, bere senarraren eraginez. Deklarazioa ez zuen
Doña Milagrosak egin, bere senarrak bakarrik egin zuen eta.
Badakigu, senarraren eraginez auzotartasun Nafarra inposatu ziotela
emakumeari.

Azkenean, esan dezakegu, Doña Milagrosari auzotartasun Katalana

onartu zitzaiola, 10 urte baino gehiago Bartzelonan izanagatik eta beraz,
onartu zen testamentu bakarra 1947.urtean egindakoa izan zen. Hau da,
herentzia bi semeen artean banatzeko.

Bukatzeko, baieztatzen da, Don Leonardoren sententziaren gaineko

errekurtsoa gutxiesten dela. Aurretik zegoen sententzia baten gaineko
errekurtsoa jarri zuelako.

Oinarri juridikoa:

Doña Milagrosak bi semeei testamentua uztean, honako hau kontuan

izan behar dugu:

Kode zibileko 754.artikulua:

“El testador no podra disponer del todo o parte de su herencia en favor
del Notario que autorice su testamento, o del conyuge, parientes o afines del
mismo dentro del cuarto grado, con la excepción establecida ene l artículo
682.
Esta prohibición sera aplicable a los testigos del testamento abierto,
otorgado con o sin Notario.
Las disposiciones de este artículo son tambien aplicables a los testigos y
personas ante quienes se otorguen los testamentos especiales”

Kode zibileko 658. artikulua:

“ La sucesión se defiere por la voluntad del hombre manifestada en
testamento y, a falta de éste, por disposición del a ley. La primera se llama
testamentaria, y la segunda legítima.
Podrá también deferirse en una parad del hombre, yen otra por
disposición del a ley”
 Doña Milagrosaren auzotartasun zibila jakin behar dugu. Auzotartasun
zibila, ordenamendu bakoitzari nori aplikatu behar zaion erabakitzeko asmatu
zen.
Auzotartasuna eskuratzeko bi bide nagusi daudela esan dezakegu: ius
sanguinis ( gurasoengandik jasota) eta ius soili (lurralde jakin batean
jaiotzeagatik). Eskuratzen den auzotartasuna izan daiteke jatorrikoa, nahiz
eratorria eskuratzeko moduak:

Jatorrizko eskurapena hiru modutara eskura daiteke:

1. Auzotartasuna jaiotzaz eskuratzea:

* Kode zibileko 14.2. artikulua jarraituz:
“ Tiene vecindad civil en territorio de derecho común, o en uno de los de
derecho especial o foral, los nacidos de padres que tengan tal vecindad.
Por la adopción, el adoptado no emancipado adquiere la vecindad civil
de los adoptantes” , gurasoen auzotartasun berdina izango du jaiotakoak eta
baita adoptatu adingabeak.
* Adopzioaren ondorioz
* Gurasoek auzotartasun desberdinak izanez gero, aukera ematen zaie,
umea jaio eta sei hilabete igaro baino lehen, umeari bietako baten
auzotartasuna emateko.
* Aitak eta amak auzotartasun desberdina izanez gero, gurasotasunak
lehendabizi determinatu duen gurasoaren auzotartasun ere izango du umeak.

2. Lekuaz:
* Gurasoek auzotartasun desberdina izanik eta umearen filiazioa aldi
berean determinatu badute aitak eta amak, jaiotza lekuaren auzotartasuna
ezarriko zaio.
* Kode zibilaren 14.6. artikuluaren arabera:
“En caso de duda prevalecerá la vecindad civil que corresponda al lugar de
nacimiento”

3. Erkidea:
* Gurasoek auzotartasun desberdina izatea eta umea atzerrian jaiotzea,
orduan umeari auzotartasun komuna ematen zaio.

Gaur egun, jendea mugitzen da aintzina baino gehiago, jendea beste

lurralde batera joaten da lan bila eta horretarako, komeni da beste leku
horretan errotu denak bizitokiko auzotartasuna bilatzea. Horretarako bi
prozedura ditugu:

1. Bizitoki berrian bi urte jarraian bizitzeak. Erregistro Zibileko

arduradunaren aurren eskuratu nahi denaren deklarazio formala egin
behar da.
2. Hamar urtez leku berean bizitzeagatik, interesatuak kontrakorik
adierazten ez duen bitartean. Emantzipaziotik aurrera hasiko da
kontatzen 10 urteko egoitza epea. Aukera du interesatuak 10 urteko
epea igaro baino lehen, jatorrizko bere auzotartasuna gorde nahi duela
adierazteko. Adieraazpen hori errebokagarria da, interesatuak iritzia
aldatu eta egoitzaren tokiko auzotartasuna eskuratu nahi izanez gero,
aukera izango du.
Nafarroan, atzerrian bizi diren nafarrek bere auzotartasuna gordeko dute
nazionalitatea galtzen ez duten bitartean.