Professional Documents
Culture Documents
Website:tailieumontoan.com
1. Định nghĩa: Ta gọi hệ thức dạng a > b ( ) là một bất đẳng thức
a. Bắc cầu:
b. Cộng hai vế của bất đẳng thức với cùng một số:
Hệ quả 1:
c. Cộng, trừ từng vế của bất đẳng thức cùng chiều được bđt cùng chiều với bđt đã cho
Hệ quả:
g. Nâng lên lũy thừa bậc nguyên dương hai vế của bất đẳng thức:
(n lẻ)
(n chẵn)
h. Lấy căn
Hệ quả: a, b > 0 có
i. Lấy nghịch đảo hai vế và đổi chiều bđt nếu hai vế cùng dấu
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
2
Website:tailieumontoan.com
Với
1. 2.
3. 4.
III. Các bổ đề hay sử dụng
1. 2.
3. 4.
5.
IV. Các dạng toán
Dạng 1: Dùng định nghĩa và các phép biến đổi tương đương
Lời giải
(luôn đúng)
Dấu “ = ” xảy ra
Bất đẳng thức cuối cùng đúng các phép biến đổi là tương đường nên bài toán được chứng
minh.
Dấu “ = ” xảy ra
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
3
Website:tailieumontoan.com
Bất đẳng thức cuối cùng đúng các phép biến đổi là tương đương nên bài toán được
chứng minh.
Lời giải
Xét hiệu:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
4
Website:tailieumontoan.com
Bất đẳng thức cuối cùng đúng các phép biến đổi là tương đương nên bài toán được
chứng minh.
Xét hiệu:
Vậy bất đẳng thức được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b = 1.
Xét hiệu:
Bất đẳng thức cuối cùng đúng nên bài toán được chứng minh.
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
5
Website:tailieumontoan.com
Dạng 2: Dùng các phép biến đổi tương đương
- Ta biến đổi các bất đẳng thức cần chứng minh tương đường với BĐT đúng hoặc BĐT đã
được chứng minh là đúng
a. b.
c. d.
Lời giải
a. (đúng)
c.
(luôn đúng)
d.
(luôn đúng)
và
Từ (1), (2) ta có điều phải chứng minh.
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
6
Website:tailieumontoan.com
b. Giả sử tồn tại cả ba số a, b, c lớn hơn 1 ( mâu thuẫn với giả thiết )
Vậy luôn tồn tại 1 số nhỏ hơn 1.
Ta có:
Lại có:
(luôn đúng)
Bài 6: [ Vào 10 Thanh Hóa, năm 2007 – 2008 ].
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
7
Website:tailieumontoan.com
Bất đẳng thức cuối đúng với mọi a > 0 nên bài toán được chứng minh.
Dấu “=” xảy ra khi a = 0
Bài 7: [ HSG – 1994 - 1995 ]
Bất đẳng thức cuối cùng luôn đúng các phép biến đổi là tương đương nên bài toán được
chứngminh.
Dấu “=” xảy ra khi x = y.
Bài 8: [ Chuyên An Giang năm 2010 - 2011 ]
Do
Đặt ta có:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
8
Website:tailieumontoan.com
Bất đẳng thức đúng với mọi x, y ≥ 0 do đó bài toán được chứng minh
Ta có:
Bất đẳng thức cuối cùng đúng các phép biến đổi là tương đương nên bài toán được chứng
minh.
Ta có:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
9
Website:tailieumontoan.com
Ta có:
Bất đẳng thức cuối cùng đúng nên bài toán được chứng minh.
Dấu “=” xảy rakhi a = b.
Dạng 3: Bất đẳng thức dạng nghịch đảo ( Cô si cộng mẫu )
*) *)
*)
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
10
Website:tailieumontoan.com
Tương tự:
Cộng vế ba bất đẳng thức trên ta được:
Bất đẳng thức được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b = c
Ta được: (đpcm)
Cách 1:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
11
Website:tailieumontoan.com
Cách 2: Áp dụng bất đẳng thức:
Tương tự:
Lại có:
Ta có:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
12
Website:tailieumontoan.com
Tương tự:
Lại có:
Vậy bài toán được chứng minh , Dấu “=” xảy ra khi a = b = c
Lời giải
Ta có:
Lời giải
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
13
Website:tailieumontoan.com
Thật vậy:
Ta có:
Từ:
Lại có:
Từ
Có tiếp:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
14
Website:tailieumontoan.com
Ta có:
Dấu “=” xảy ra khi x = y
Áp dụng:
Vậy bài toán được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b
Bài 4: Cho a, b, c, d, > 0 và abcd = 1. Chứng minh rằng:
Lời giải
Ta có:
Từ :
Có:
Vậy
Lại có:
Ta có:
Lại có:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
15
Website:tailieumontoan.com
Vậy bài toán được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b
Vậy bài toán được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b = c.
Có:
Lại có:
Vậy bài toán được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b = c = d.
a. b.
Lời giải
a. Ta có:
:
Tương tự
Vậy bài toán được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi x = y = z.
b. Theo chứng minh trên:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
16
Website:tailieumontoan.com
Vậy bài toán được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi x = y = z.
Lời giải
Ta có:
Áp dụng ta được:
Mà:
Lời giải
Ta có:
Áp dụng ta có:
Tương tự:
Cộng vế các bất đẳng thức trên ta được điều phải chứng minh.
Dấu “=” xảy ra khi a = b = 1.
Áp dụng:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
17
Website:tailieumontoan.com
Cộng vế các bất đẳng thức thức ta được điều phải chứng minh.
Ta có:
Dễ chứng minh:
Thật vậy
Hoặc:
Áp dụng:
Tương tự:
Ta có:
Mà:
Áp dụng:
:
Do đó
Giả sử:
Bài 4: Cho các số thực Chứng minh rằng có ít nhất 1 trong ba bất đẳng thức
sau là sai
Lời giải
Giả sử cả ba bất đẳng thức trên đều đúng, nhân chúng với nhau theo vế, ta được:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
19
Website:tailieumontoan.com
Tương tự:
Giả sử ba số a, b, c có 1 số không dương. Không mất tính tổng quát, ta giả sử:
Mà lại có:
Lại có:
Giả sử:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
20
Website:tailieumontoan.com
Giả sử:
do
Ta đi chứng minh:
Giả sử , khi đó
+)
+)
Suy ra:
Tương tự ta có:
Lại có:
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
21
Website:tailieumontoan.com
Từ (1), (2) suy ra: ( mâu thuẫn với giả thiết ) nên điều giả sử là sai.
Bài 11: Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn . Chứng minh rằng có ít
Ta có:
Đặt
Ta phải chứng minh có ít nhất hai trong ba bất đẳng thức sau đúng:
Giả sử có ít nhất 2 trong 3 bất đẳng thức sau là sai, chẳng hạn:
Từ giả thiết:
Do đó:
Bất đẳng thức cuối cùng vô lý nên bài toán được chứng minh.
Bài 12: Cho bốn số a, b, c, d thỏa mãn điều kiện: . Chứng minh rằng có ít nhất
Bất đẳng thức cuối cùng vô lý nên bài toán được chứng minh.
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học
22
Website:tailieumontoan.com
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038 Tài liệu toán học