Fisika-Kimika 3 DBH 1. eta 2.

ebaluazioko Errepaso Fitxa

1. Bete esaldiak egoera aldaketa batekin:

Baporizazioaren alderantzizko prozesua. (Solidoa → Gas)

Iodoan eta naftalinan gertatzen den prozesua. (Solidoa → Gas)

Likidoen azalean sueloik gertatzen da. (Gas → Likido)

Uraren kasuan 100 ⁰C-tan gertatzen da. (Likido → Gas)

Gas baten tenperatura jaistean gertatzen da. (Gas → Líkido)

2. Aukeratu ondorengo esaldi hauetatik zein diren zuzenak.

a) Elementu baten isotopo guztiek neutroi kopuru berbera dute.
EGIA
b) Elementu baten isotopo guztiek elektroi kopuru berbera dute.
GEZURRA
c) Elementu baten isotopo guztiek protoi kopuru bera dute.
EGIA
d) Elementu baten isotopo guztiek masa-zenbaki berbera dute.
GEZURRA
e) Elementu baten isotopo guztiek zenbaki atomiko berbera dute.
EGIA

3. Osatu esaldiak
a. Protoiek eta ELEKTROIEK karga elektriko Berbera dute, baina
EZBERDIN (protoi +/ elektroi -) zeinukoa.
b. NEUTROI kopurua eta elektroi kopurua berdinak direnean, atomoa
ISOTOPO da.
c. Gorputz batek elektroiak jasotzen baditu, zeinu NEGATIBO karga
izango du, eta elektroiak galtzen baditu, zeinu POSITIBO karga izango
du.

1
Fisika-Kimika 3 DBH 1. eta 2. ebaluazioko Errepaso Fitxa

d. Zeinu bereko kargek elkar ERAKARPENA/ATRAKZIOA dute, eta

zeinu desberdinekoek elkar ALDENTZEN/BAZTERTZEN dute.

4. Sailka itzazu honako substantzia hauek lotura-motaren arabera: zilarra, sodio

bromuroa, Kaltzio kloruroa, butanoa (C4H10), kobrea, litio oxidoa, aluminioa,
kloroa.

-Zilarra: Elementua -Sodio bromuroa: Ioniko lotura

-Kaltzio kloruroa: Ioniko lotura -Butanoa (C4H10): Kobalentzia lotura

-Kobrea: Elementua -Litio oxidoa: Ioniko lotura

-Aluminioa: Elementua -Kloroa: Elementua

5. Idatzi sodioaren eta bromoaren konfigurazio elektronikoak. Ondoren, idatzi

taula periodikoaren zer posizio hartzen duten. Amaitzeko, jutsifikatu zein ioi
sortuko liratekeen eta zergatik. Zein lege erabili duzu hori arrazoitzeko?
Sodioaren (Na) configuración electrónica: 1s² 2s² 2p⁶ 3s¹
Bromoaren (Br) configuración electrónica: 1s² 2s² 2p ⁶ 3s² 3p ⁶ 4s² 3d¹ ⁰
4p⁵

Taula periodikoaren posizioa hartuz:

Sodio (Na) 1. taldean dago (taldea "A" taldea da), eta 3. energi-mailan du
bere azken elektronia.
Bromo (Br) 7. taldean dago (taldea "A" taldea da), eta 4. eta 5. energi-
mailak dira azken elektronioak.

Zergatik justifikatu:

Sodioaren konfigurazio elektronikoan, azken elektronia 3. energi-mailan

dago, eta bromoaren konfigurazio elektronikoan, azken elektronia 4. eta

2
Fisika-Kimika 3 DBH 1. eta 2. ebaluazioko Errepaso Fitxa

5. energi-mailak daude. Hau oso garrantzitsua da, eta lehen taldeko

elementuak (taldea "A" taldea) azken elektronia bakarra dute 3. energi-
mailan, eta azken taldeko elementuak (taldea "A" taldea) 4. eta 5. energi-
mailak betetzen dituzte. Hau da, azken mailako elektroniak
determinatzen ditu elementuak talde bakoitzean.

Lege hori erabiltzearen arrazoia:

Legea: Mendeleiev-en taulako lei batzuk. Elementuak bere izateak

baliabide zientifikoak dira, baina horiek posizioa taula periodikoan
ematen dute eta propietate kimikoak galdetu eta aurkitzeko erabiltzen
dira.

16. Idatzi eta doitu erreakzio honi dagokion ekuazio kimikoa:

Hidrogeno gasa eta nitrogeno gasa erreakzionatzen direnean, amoniako gasa
sortzen da.

a) Erreakzioa gertatzeko 24 g hidrogenoa jarri dugu eta 136 g amoniako lortu

dugu. Zein da erabili dugun nitrogenoaren masa erreakzio honetan?

b) Zer lege aplikatu duzu? Enuntziatu.

Stoikiometria legea. Erreakzio kimiko baten molekulak eta Gainerako
osagaiak (edo molak) arteko zuzeneko erlazioa zehazten du.

c) Kalkulatu 12g hidrogeno erabiliz zenbat gramo amoniako sortuko diren.

d) Kalkulatu 650mg nitrogeno erabiliz zenbat gramo amoniako sortuko diren.