You are on page 1of 14

Direcció d’Operacions

Tema 8
Disseny dels processos de
producció per producte:
l’equilibrat de línies

Departament d’Empresa

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 1

Índex

1. Conceptes i definicions
2. Càlcul del temps del cicle
3. Número mínim d’estacions de treball
4. Càlcul del temps ociós
5. Càlcul de l’eficiència
6. Assignació de tasques
Agrupació mitjançant relacions de precedència
Tècnica ordenadora de les posicions ponderades (Hegelson i Birnie)

Bibliografia:
DOMÍNGUEZ MACHUCA/ ÁLVAREZ GIL/ GARCÍA GONZÁLEZ/RUÍZ JIMÉNEZ:
Dirección de Operaciones. Aspectos estratégicos en la producción y los servicios. Mc. Graw-Hill. Interamericana de España, S.A. Madrid, 1994.

FERNÁNDEZ SÁNCHEZ/VÁZQUEZ ORDÁS:


Dirección de la producción II. Métodos operativos. Civitas, Madrid, 1994

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 2

1
Equilibrat dels llocs de treball

En la producció en línia els llocs de treball es col·loquen


un al costat de l’altre seguint l’ordre de les operacions i el
producte va passant progressivament per ells. Un lloc de
treball que requereix més temps que la resta actua de fre
per als altres que han d’esperar a que finalitzi per poder
actuar i això provoca l’aparició de temps ociós.

Per evitar-ho s’utilitza l’equilibrat de línies que consisteix


en intentar que totes les estacions de treball tinguin,
aproximadament, la mateixa càrrega de treball amb la
finalitat de minimitzar els temps inactius.

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 3

Definicions

Element de treball: Major unitat de treball que no pot dividir-se


entre dos o més operaris sense crear una interferència innecessària
entre aquests.
Lloc de treball: Àrea adjacent a la línia d’acoblament, on s’executa
una quantitat donada de treball (una operació). Usualment està a
càrrec d’un operari, encara que pot estar ocupat per més d’un.
Operació: Conjunt d’elements de treball assignats a un lloc de
treball.
Balanç de línia: Assignació d’elements de treball als llocs de treball.
Temps de cicle: Temps màxim de permanència del producte en
cada estació de treball. També és el temps que passa entre la
finalització d’un producte i el següent. Per tant, és el temps mitjà
utilitzat en produir un producte.
Retard en l’equilibri o demora de balanç: Quantitat total de temps
ociós en la línia, que resulta d’una divisió desigual dels llocs de
treball.

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 4

2
Definició de tasques, capacitat i temps de cicle

1) Es comença descomponent el treball en tasques o unitats


més petites que puguin ser realitzades de manera
independent.
El temps de cicle mínim vindrà donat per la duració de
l’activitat més llarga.
El temps de cicle màxim serà el temps requerit per executar
el procés, és a dir la suma dels temps de totes les estacions
de treball.
Si coneixem la producció desitjada per unitat de temps (Q),
el temps de cicle ens ve donat per:

60 (minuts/hora)
TC (minuts/unitat) =
Q (unitats/hora)

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 5

Capacitat de línia i càlcul del temps del cicle

Considerem ara un exemple d’un producte en l’acoblament


del qual s’utilitzen diversos components. Suposem que els
treballs de muntatge han estat dividits en 10 elements
bàsics de treball (a…j), amb els temps de duració que es
mostren en la següent taula:

Elements de treball i duració


Element de treball a b c d e f g h i j
Duració 5 10 5 2 7 5 10 2 5 7

El temps de cicle mínim serà de 10 minuts, ja que els


elements de treball b) i g) necessiten aquests minuts per
la seva execució. El temps màxim del cicle serà la suma
dels temps de duració de totes les estacions de treball, 58
minuts en el nostre exemple.
Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 6

3
Número mínim d’estacions de treball necessaries

2) Es calcula mitjançant la següent expressió

Σ ti
i=1
N=
TC

Quan el resultat no és un número sencer, s’haurà de


realitzar un ajust per excés.
El número resultant és el mínim imprescindible, la qual
cosa no impedeix que en la pràctica s’utilitzin més
estacions de treball si és necessari per fer front a la
producció.

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 7

Càlcul del temps ociós o improductiu

A TC
D
B
C
I II III IV

3) El temps ociós s’obté de la diferència entre el temps total


realment utilitzat menys el temps requerit teòricament per
obtenir una unitat de producte.

n
To = N * TC - Σ ti
i=1

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 8

4
Ejemplo: agrupación libre de los 10 elementos

Tiempo de ciclo de 10 minutos


Número mínimo teórico de estaciones de trabajo
n n
å= ti å= ti
58
i 1 i 1
£N£ +1 ; N= = 5,8 Þ 6 estaciones de trabajo
Tc Tc 10

Diez elementos agrupados en seis operaciones


Elementos de Suma de tiempos
Operación
trabajo de duración
I b 10
II g 10
III a, c 10
IV f, i 10
V d, e 9
VI h, j 9
58

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies


Tiempo ocioso: 2 minutos 9

Ejemplo: agrupación libre de los 10 elementos (2)

Tiempo de ciclo de 10 minutos

c f
b g e j TC = 10
a i
d h
I II III IV V VI

60 60
Q (producción) = = = 6 unidades/hora
TC 10
Tiempo improductivo = 2 minutos

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 10

5
Ejercicio:

Hallar la agrupación libre de los diez elementos del


ejemplo anterior para un Tiempo de Ciclo de 15
minutos y 12 minutos

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 11

Soluciones sin tiempo ocioso

Existen dos posibles soluciones sin tiempo ocioso

Solución 1: combinando los 10 elementos en una


sola operación de 58 minutos

Solución 2: agrupando cinco elementos en dos


operaciones con 29 minutos de ciclo.

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 12

6
Soluciones sin tiempo ocioso (2)

Solución 1 Solución 2

a f a f
b g b g
c h TC = 58 c h TC = 29
d i d i
e j e j

I I II

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 13

Cálculo de la producción anual

Se considera un solo turno de trabajo

Para TC = 10 minutos
1 1
Producción = = 0,1 unidades/minutos
=
TC 10
0,1 unidades/minutos × 60 minutos/hora = 6 unidades/hora

Producción anual = 6 unidades/hora × 8 horas/día × 250 días/año =


= 12.000 unidades/año

Para TC = 15 minutos
1 1
Producción = = 0,067 unidades/minutos
=
TC 15
0,067 unidades/minutos × 60 minutos/hora = 4 unidades/hora

Producción anual = 4 unidades/hora × 8 horas/día × 250 días/año =


= 8.000 unidades/año

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 14

7
El tiempo de ciclo más adecuado

Para saber que tiempo de ciclo es el más adecuado no basta con


calcular el que mayor producción anual proporciona, debemos ver
cual cubre mejor la demanda del mercado.

Soluciones posibles para valores de demanda variables

Soluciones posibles
Demanda Tiempo de Número de Número
anual ciclo turnos de líneas
16.000 15 2 1
15 1 2
24.000 10 2 1
10 1 2
15 3 1
15 1 3
360.000 10 3 10
20.000 10 y 15 1 1y1

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 15

Identificación de precedencias de las tareas

Se identifican las actividades precedentes, es decir aquellas que han


de ser realizadas para que la tarea en cuestión pueda iniciarse. Esta
ordenación queda recogida en el denominado Diagrama de
Precedencias
Elemento Precede a Elemento
a >> b
a >> c
b >> d
c >> d
d >> e
d >> f
e >> h
f >> g
g >> i
h >> i
i >> j
j >> --

b e h
a d i j
c
Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies
f g 16

8
Asignación de las tareas

Para que una tarea pueda ser asignada a una determinada


estación de trabajo tiene que cumplir ciertas condiciones:
a) No debe de estar asignada previamente a ninguna estación
b) Todas las tareas precedentes han debido de ser asignadas a esta o
a otra estación previa
c) La suma de los tiempos de ejecución de todas las tareas asignadas
a una misma estación no puede superar el tiempo de ciclo

Existen dos reglas de selección de tareas:


1) Regla de la máxima tarea sucesiva. Seleccionando las que tengan
mayor tiempo de ejecución y dejando las actividades mas cortas
para un ajuste mas preciso.
2) Método de la técnica de ordenación de las posiciones ponderadas
(Hegelson y Birnie). Para cada tarea se suman los tiempos de
ejecución de la tarea y de todas las actividades posteriores a la
misma y se selecciona la que presente un total superior.
Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 17

Agrupación mediante relaciones de precedencia (2)

Tomamos uno de los 12 posibles ordenamientos {a, c, b, d, e, f, g, h, i,


j} y un tiempo de ciclo de 10 minutos.
La agrupación de elementos se muestra en la siguiente tabla:

Balance de los elementos de trabajo con un tiempo ciclo de 10 minutos

Suma tiempo Tiempo


Operación Elementos de elementos ocioso
I a, c 10 0
II b 10 0
III d, e 9 1
IV f 5 5
V g 10 0
VI h, i 7 3
VII j 7 3
58 12
Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 18

9
Agrupación mediante relaciones de precedencia (3)

II
b e h
III
d i
a j
VI VII
I IV
c f g
V

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 19

Cálculo de la eficiencia

Equilibrio perfecto N * TC - Σ ti = 0
i=1

Σ ti
Eficiencia máxima emax = i=1

N * TC

N, número mínimo teórico de estaciones de trabajo

Eficiencia real
Σ ti
ereal = i=1

M * TC

M, número de puestos de trabajo realmente utilizados


Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 20

10
Técnica Ordenadora de las Posiciones Ponderadas

Método de Hegelson y Birnie

1º- Determinar el peso de posición de cada elemento sumando


el tiempo de duración (ti) de ese elemento y el de todos los que
deben seguirle en el diagrama de precedencias hasta el final del
proceso.

En el caso de nuestro ejemplo:

Ponderaciones de posición de los elementos de trabajo

Elemento i a b c d e f g h i j
Tiempo duración en minutos (ti) 5 10 5 2 7 5 10 2 5 7
Ponderación de posición (Wi) 58 48 43 38 21 27 22 14 12 7

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 21

Técnica Ordenadora de las Posiciones Ponderadas (2)

2º- Situamos los elementos de trabajo en orden decreciente de


acuerdo con sus pesos (o ponderaciones) de posición en la
tabla.

En nuestro caso:

Reordenación de los elementos

Elemento i a b c d f g e h i j

Tiempo duración en minutos (ti) 5 10 5 2 5 10 7 2 5 7

Ponderación de posición (Wi) 58 48 43 38 27 22 21 14 12 7

Elemento(s) precedente(s) - a a b, c d f d e g, h i

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 22

11
Técnica Ordenadora de las Posiciones Ponderadas (3)
3º- Especificar el tiempo de ciclo. En nuestro caso, Tc = 10 minutos.
4º- Agrupamos los diferentes elementos de trabajo en operaciones,
teniendo en cuenta que ninguna operación puede exceder el tiempo de ciclo
y que deben respetarse las relaciones de precedencia entre elementos. En
cada operación agrupamos los elementos en orden decreciente a sus
ponderaciones de posición (Wi). Repetimos el proceso hasta que todos los
elementos hayan sido asignados a alguna operación.

Balance inicial con 10 elementos y tiempo de ciclo de 10 minutos


Tiempo
Operación Elementos Σ ti ocioso
I a, c 5 + 5 = 10 0
II b 10 0
III d, f 2+5=7 3
IV g 10 0
V e, h 7+2=9 1
VI i 5 5
VII j 7 3
12
Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 23

Técnica Ordenadora de las Posiciones Ponderadas (4)

5º- Computamos la eficiencia máxima posible: å ti


e max =
N * Tc
donde, ti = tiempo de duración del elemento de trabajo i
Tc = tiempo de ciclo
N = mínimo número entero de estaciones de trabajo
En nuestro ejemplo,
å ti 58 58 =
N= = = 5,8 ® 6 e max = 0,966
Tc 10 6 ´ 10

6º- Computamos la eficiencia del balance posible å ti


obtenido en el paso 4º. e real =
M * Tc

donde M es el número de puestos utilizado. En nuestro ejercicio:


58
ereal = = 0 ,83
7 ´ 10

7º- Si ereal < emax , tratamos de reagrupar ciertos elementos, fijándonos primero
en aquellas operaciones con mayores tiempos ociosos y siempre que la nueva
reagrupación nos conduzca a un mejor balance (respetando las relaciones de
precedencia).
Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 24

12
Cadencia de producción y recursos necesarios

Cadencia de producción = 12.000 unidades por turno.


Tiempo de ciclo = 10 min. Cada hora se producen 6 artículos (60/10).
1 turno = 8 horas. Cada turno se producen 48 artículos (6 x 8).
Días laborables = 250. Cada año se producen 12.000 artículos (48 x 250).

Recursos necesarios.
Si asignamos un operario a cada operación se necesitarán 7 personas.
1 turno = 8 horas. Cada día disponemos de 56 horas (7 x 8).
Días laborables = 250. Cada año disponemos de 14.000 horas (56 x 250).
Horas productivas reales = 11.600 = 12.000 (unidades producidas) x 58 / 60
(suma de minutos de los tiempos de los elementos / minutos que tiene
una hora).
Por tanto, como disponemos de 14.000 horas / trabajador y sólo son
productivas 11.600, las restantes 2.400 son tiempo ocioso desperdiciado.

Para la planificación de operaciones deberemos tener siempre en cuenta el


tiempo total de producción y no sólo el tiempo realmente productivo.
Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 25

Caso Práctico

Una pieza debe montarse en una


cadena que se ha descompuesto en Elemento Elemento Tiempo de
11 elementos de trabajo, cuyos de trabajo predecesor duración
tiempos de duración (minutos) y
1 - 6
relaciones de precedencia se
expresan en la tabla: 2 1 2
Las características de la pieza 3 1 5
exigen que existan por lo menos 5 4 1 7
estaciones de trabajo en la cadena
de montaje. La empresa que monta 5 1 1
la pieza dispone de dos cadenas y 6 2 2
no entra en sus planes ampliar 7 3, 4 y 5 3
dicho número.
8 6 6
La empresa debe satisfacer una
demanda anual de la pieza de 9 7 5
54.000 unidades, de forma regular. 10 8 5
La jornada anual por turno de
11 9 y 10 4
trabajo es de 1.800 horas.

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 26

13
Caso Práctico

1. Establecer el programa de trabajo más adecuado en el


supuesto de que la empresa no desee realizar horas
extras más que para recuperar el tiempo de averías.

2. Hallar el equilibrado de la cadena si el tiempo de ciclo


fuese de 10 minutos, utilizando el método de Hegelson y
Birnie (o de las posiciones ponderadas).

3. Calcular la eficiencia máxima y la real para el apartado


anterior.

4. ¿Sería aconsejable mejorar el equilibrado?. En caso


afirmativo, ¿cuál propones?.

Disseny dels processos de producció per producte: l’equilibrat de línies 27

14

You might also like