Professional Documents
Culture Documents
2024
KAVRAMALAR
Kavramalar 2
𝑴𝒎
Kavrama yük emniyet faktörü (1,25 – 5): 𝑺𝒌 = 𝟏 +
𝑴𝒅
− 𝟏 . 𝑰𝒆ş
1
13.02.2024
Kavramalar 3
Kavrama Çeşitleri 4
1. RİJİT KAVRAMALAR
1.1. Bilezikli – Zarflı kavramalar.
1.2. Flanşlı – Zarflı kavramalar
1.3. Cıvatalı – Zarflı kavramalar.
1.4. Flanşlı Rijit kavramalar
2. DENGELEME KAVRAMALARI
2.1. Mekanizma hareketli kavramalar (Oldham kavraması)
2.2. Mafsallı kavramalar (Kardan kavraması)
3. ÇÖZÜLEBİLEN KAVRAMALAR (Debriyaj, Lamelli kavrama)
3.1. Dişli kavramalar
3.2. Diskli kavramalar (Debriyaj)
3.3. Lamelli kavramalar
4. HİDRODİNAMİK KAVRAMALAR (Föttinger kavraması)
5. EMNİYET KAVRAMALARI
6. ÖZEL KAVRAMALAR
Makine Elemanları-II Ders Notu: Kavramalar
2
13.02.2024
1. Rijit Kavramalar 5
İki taraftan hafif olarak konik torna edilmiş manşonlar üzerine aynı
koniklikte bilezikler çakılarak kavrama için gerekli basınç sağlanır.
Çözülüp takılması kolaydır. Kirli, pis ortamlarda çevre hızları düşük olan
durumlarda kullanılırlar. Bileziğin çakılmasını kolaylaştırmak amacıyla
bileziğe yağ kanalları açılmıştır. Bu yağ kanallarından basınçlı yağ
gönderilerek iki yüzey arasında yağ filmi oluşturulur. Bileziğin çakılması ve
çıkarılması kolaylaşır.
3
13.02.2024
𝒑 𝒊 . 𝑨𝒊 = 𝒑 𝒅 . 𝑨𝒅
𝑨𝒊 = 𝝅. 𝒅. 𝑳𝒛 /2
𝑭𝒏 = 𝑨𝒊 . 𝒑𝒊 = 𝟏𝟐. 𝝅. 𝒅. 𝑳𝒛 . 𝒑𝒊
𝑭𝒔 = 𝑭𝒏 . 𝝁 = 𝟏𝟐. 𝝅. 𝒅. 𝑳𝒛 . 𝒑𝒊 . 𝝁
𝑴𝒔 = 𝟏𝟐. 𝑭𝒔 . 𝒅 = 𝟏𝟒. 𝝅. 𝒅𝟐 . 𝑳𝒛 . 𝒑𝒊 . 𝝁 = 𝑴𝒌 = 𝑺𝒌 . 𝑴𝒅
𝑴𝒔 = 𝟏𝟒. 𝝅. 𝒅𝟐 . 𝑳𝒛 . 𝒑𝒊 . 𝝁 = 𝑴𝒌 = 𝑺𝒌 . 𝑴𝒅
𝟒. 𝑭ö𝒏
𝝈ç =
𝝅. 𝒅𝟐𝟏
𝟏𝟔. 𝑭ö𝒏 . 𝒓𝟐 . 𝒕𝒈 𝜶 + 𝝆
𝝉𝒃 =
𝝅. 𝒅𝟑𝟏
𝝈𝑨𝑲
𝝈𝒆ş = 𝝈𝟐ç + 𝟑. 𝝉𝟐𝒃 ≤ 𝝈𝒆𝒎 =
𝑺
4
13.02.2024
(a) Kavrama milinde eğilme gerilmesi olmadığından, sadece burulma gerilmesi dikkate
alınarak ve emniyetli kayma gerilmesi em= 12 MPa alınarak yaklaşık mil çapı hesabı
yapılabilir.
16. 𝑀 16.9550. 𝑃. 10 𝑃 6
𝜏 = ≤𝜏 →𝑑≥ = 160. = 160. = 29,5 𝑚𝑚
𝜋. 𝑑 𝜋. 𝜏 . 𝑛 𝑛 955
5
13.02.2024
𝑳
𝑨 = 𝟐. 𝑨𝒊𝒛 = 𝟐. 𝒅. = 𝒅. 𝑳
𝟐
𝑭𝒏 = 𝒑. 𝑨 = 𝒑. 𝒅. 𝑳
𝑭𝒔 = 𝝁. 𝑭𝒏 = 𝝁. 𝒑. 𝒅. 𝑳
𝒅 𝟏
𝑴 𝒔 = 𝑴 𝒌 = 𝑭𝒔 . = 𝝁. 𝒑. 𝒅𝟐 . 𝑳
𝟐 𝟐
𝒛
. 𝑭 = 𝑭𝒏 = 𝒑. 𝒅. 𝑳
𝟐 ö𝒏
6
13.02.2024
7
13.02.2024
8
13.02.2024
𝒅𝑨 = 𝟐. 𝝅. 𝑹. 𝒅𝑹
𝒅𝑭𝒏 = 𝟐. 𝝅. 𝑹. 𝒑. 𝒅𝑹
𝒅𝑭𝒔 = 𝟐. 𝝅. 𝑹. 𝒑. 𝝁. 𝒅𝑹
𝒅𝑴𝒔 = 𝟐. 𝝅. 𝑹𝟐 . 𝒑. 𝝁. 𝒅𝑹
𝑹𝒅
𝒅𝑴𝒔 = 𝟐. 𝝅. 𝒑. 𝝁. 𝑹𝟐 . 𝒅𝑹
Kasnaklı kavramada oluşan sürtünme yüzeyi 𝑹𝒊
𝒛. 𝑭ö𝒏
𝒑=
𝝅. 𝑹𝟐𝒅 − 𝑹𝟐𝒊
𝑴𝒔 = 𝟐𝟑. 𝒛. 𝑭ö𝒏 . 𝝁. 𝑹𝒎
9
13.02.2024
10
13.02.2024
11
13.02.2024
12
13.02.2024
a
FM m.(2 ) 2 .
2
13
13.02.2024
14
13.02.2024
3. Çözülebilen Kavramalar 30
15
13.02.2024
Dişli kavramalarda sistem devreye girerken iki milin eşit hızda olması
gerekeceğinden sistem durdurulur, dişliler birbirine geçtikten sonra
çalıştırılır. Devreden çıkışta ise sistemin durdurulması gerekmez.
16
13.02.2024
Konik Kavramalar 33
17
13.02.2024
18
13.02.2024
Debriyaj 38
19
13.02.2024
Debriyaj 39
Diskli Kavramalar 40
Yüzey basıncı:
Fk
p
(rd2 ri2 ).
Kavrama momenti:
rd
2.
M k 2. . p. . r 2 .dr . p..(rd3 ri3 )
ri
3
20
13.02.2024
21
13.02.2024
22
13.02.2024
23
13.02.2024
Çok sürtünme yüzeyli ve kullanım alanı oldukça geniş bir kavrama türüdür.
Sürtünme yüzeyi sayısı iç lamel sayısının iki katı olarak alınır.
a
Düşey kuvvet ve eksenel kuvvet ilişkisi: Fk Fh .
b
24
13.02.2024
.
𝑡 =𝐼 ; 𝜔= = 2. 𝜋. 𝑓
f : Frekans (Hz)
25
13.02.2024
1
𝑊 = 𝑀 . (𝜔 − 𝜔 ). 𝑡
2
. ,
∆𝑇 = = 𝑇 − 𝑇 ; 𝛼 = 5,22 + 6,94. 𝜗
. .
26
13.02.2024
27
13.02.2024
28
13.02.2024
4. Hidrodinamik Kavrama 58
29
13.02.2024
5. Emniyet Kavraması 59
𝟖. 𝐊. 𝐅𝐲. 𝐃 𝐆. 𝐝
𝛕= ≤ 𝛕𝐞𝐦 ; 𝐤 =
𝛑. 𝐝𝟑 𝟖. 𝐧. 𝐜 𝟑
6. Özel Kavramalar 60
30
13.02.2024
31