PODATEK AKCYZOWY

POJĘCIA PODSTAWOWE I EWIDENCJA

PODATNICY

Podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,

które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Podatnikami są również

podmioty:

1) nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej

wysokości;

2) u których powstają nadmierne ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych;

3) będąc zleceniobiorcami usług polegających na wytwarzaniu wyrobów akcyzowych w ramach umowy o dzieło lub

innej umowy.

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

 wyroby akcyzowe zharmonizowane – to takie wyroby dla których Unia Europejska określiła minimalne stawki

podatku akcyzowego:

- paliwa silnikowe,

- oleje opałowe i gaz,

- napoje alkoholowe,

- wyroby tytoniowe.

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

 wyroby akcyzowe niezharmonizowane – to wyroby akcyzowe inne niż wyroby akcyzowe zharmonizowane.

Państwa Członkowskie same mogą je określić, a także ustalić dowolną stawka akcyzy.

- preparaty smarowe, preparaty przeciwstukowe, płyny hamulcowe hydrauliczne i podobne,

- odzież i dodatki ze skór szlachetnych,

- perfumy, wody toaletowe, kosmetyki, środki higieniczne (także dla zwierząt)

- broń palna i gazowa,

- energia elektryczna,

- samochody osobowe,

- karty do gry (z wyłączeniem kart dla dzieci),

- wyposażenie specjalistyczne obiektów działalności rozrywkowej osobno niewymienione: rulety wraz ze stołami do

rulety, stoły do gry w karty, automaty hazardowe, maszyny i urządzenia losujące, elektroniczne maszyny i
urządzenia do gry.

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

Do celów poboru akcyzy i obowiązku oznaczania znakami akcyzy na terytorium kraju, w imporcie oraz w dostawie i

nabyciu wewnątrzwspólnotowym stosuje się klasyfikację wyrobów akcyzowych w układzie odpowiadającym

Scalonej Nomenklaturze (CN)

PKWiU = CN

Do roku 2020 – obrót krajowy wg PKWiU

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

Podstawą opodatkowania w przypadku wyrażenia stawki akcyzy w procencie podstawy opodatkowania jest:

1) kwota należna z tytułu sprzedaży na terytorium kraju wyrobów akcyzowych pomniejszona o kwotę podatku od

towarów i usług oraz o kwotę akcyzy, należne od tych wyrobów;

2) kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić za wyroby akcyzowe, w przypadku nabycia

wewnątrzwspólnotowego;

3) kwota należna z tytułu dostawy wyrobów akcyzowych na terytorium państwa członkowskiego, w przypadku

dostawy wewnątrzwspólnotowej;

4) w przypadku importu - wartość celna wyrobów akcyzowych powiększona o należne cło i prowizję, koszty

opakowania, transportu i ubezpieczenia, jeżeli nie zostały do niej włączone, a już poniesione do pierwszego miejsca

przeznaczenia w kraju.

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

Ustawa o podatku akcyzowym zwalnia od akcyzy:

- eksport wyrobów akcyzowych,

- piwo, wino i napoje fermentowane wytworzone domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i

nieprzeznaczone do sprzedaży,

- energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii,

- dodatki lub domieszki do paliw silnikowych oraz towary przeznaczone do użycia jako paliwa silnikowe inne niż

paliwa silnikowe lub oleje opałowe, w przypadku gdy są zużywane do innych celów niż napędowe, opałowe lub jako

dodatki lub domieszki do paliw silnikowych.

Ponadto szereg zwolnień uregulowano w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie

zwolnień od podatku akcyzowego.

ZNAKI AKCYZY

Obowiązek oznaczania wyrobów akcyzowych podatkowymi znakami

akcyzy ciąży na producentach, importerach, podmiotach dokonujących

nabycia wewnątrzwspólnotowego, przedstawicielach podatkowych

oraz na podmiotach dokonujących pakowania, rozlewania

lub rozważania wyrobów w opakowania jednostkowe, a także

przepakowywania, ponownego rozlewania lub rozważania wyrobów

akcyzowych w inne opakowania jednostkowe.

Natomiast legalizacyjne znaki akcyzy sprzedawane są posiadaczom

występujących w obrocie wyrobów akcyzowych nieoznaczonych,

oznaczonych nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy

lub wyrobów z uszkodzonymi znakami akcyzy, a także nabywcom ww.

wyrobów, zbywanych przez właściwy organ władzy publicznej.

ZNAKI AKCYZY

Znaki akcyzy mogą mieć postać banderol, znaków

cechowych lub odcisków pieczęci. Obecnie stosowane

są banderole podatkowe i legalizacyjne, którymi

oznaczane są opakowania jednostkowe zawierające:

wino, napoje fermentowane, wermuty, wódki, likiery,

alkohol etylowy nieskażony o mocy alkoholu 80% lub

więcej, pozostałe napoje alkoholowe powyżej 1,2%

objętości alkoholu, papierosy, tytoń do palenia.

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW

Organami podatkowymi w zakresie akcyzy, stosownie do ich właściwości, są naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik

urzędu celno-skarbowego i dyrektor izby administracji skarbowej. Zasadą jest, że właściwość miejscową organów

podatkowych ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności lub wystąpienia stanu faktycznego,

podlegających opodatkowaniu.

Organem podatkowym właściwym w zakresie Wiążącej Informacji Akcyzowej jest dyrektor izby administracji

skarbowej.

Właściwość miejscową określa się dla:

1) osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej - ze względu na ich siedzibę i

adres;

2) osób fizycznych - ze względu na ich miejsce zamieszkania.

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW

Jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu są wykonywane lub stany podlegające opodatkowaniu akcyzą
występują

na terenie właściwości miejscowej dwóch lub więcej organów podatkowych, organem podatkowym właściwym

miejscowo, może być jeden z tych organów, wskazany przez podatnika w złożonym przez niego oświadczeniu.

Jednakże niewykonywanie czynności lub niewystąpienie stanów faktycznych w obszarze właściwości wskazanego

organu podatkowego przez 12 miesięcy skutkuje ponownym ustaleniem jej na zasadach ogólnych.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że w sytuacjach:

 ustalania norm dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych lub dopuszczalnych norm zużycia wyrobów

akcyzowych,

 przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy,

 powiadamiania naczelnika urzędu skarbowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy o zamiarze

wyprowadzenia wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego,

właściwość miejscową ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności lub występowania stanów

faktycznych podlegających opodatkowaniu akcyzą, z którymi związane są ww. czynności.

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW

W sposób szczególny uregulowana została również właściwość organów podatkowych w przypadku saldowania

zabezpieczeń akcyzowych. I tak właściwość miejscową organu podatkowego w sprawach odnotowania obciążenia
lub

zwolnienia zabezpieczenia generalnego z obciążenia ustala się ze względu na miejsce dokonania czynności lub

wystąpienia stanu faktycznego, stanowiących podstawę do tego odnotowania.

Z kolei w przypadku gdy zobowiązanie podatkowe lub obowiązek zapłaty opłaty paliwowej wygasa na skutek zapłaty

tego zobowiązania lub tej opłaty paliwowej, organem właściwym do odnotowania zwolnienia zabezpieczenia

generalnego z obciążenia jest naczelnik urzędu skarbowego, któremu podatnik składa deklarację podatkową albo na

wniosek podatnika inny naczelnik urzędu skarbowego, pod warunkiem, że posiada on informację, że zobowiązanie

podatkowe lub opłata paliwowa zostały zapłacone, lub podatnik przedstawi mu dokumenty potwierdzające
dokonanie

takiej zapłaty.
WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW

Z tytułu importu właściwymi w zakresie akcyzy są naczelnik urzędu celno-skarbowego właściwy, na podstawie

przepisów prawa celnego, do obliczenia i zaksięgowania kwoty należności celnych przywozowych wynikających z

długu celnego i właściwy dla tego naczelnika dyrektor izby administracji skarbowej oraz naczelnik urzędu

skarbowego, właściwy na podstawie przepisów prawa celnego, do poboru kwoty należności celnych przywozowych

wynikających z długu celnego.

Z kolei w przypadku osób fizycznych, które dokonują nabycia wewnątrzwspólnotowego, z wyjątkiem nabycia w

ramach prowadzonej działalności gospodarczej, organami podatkowymi są naczelnik urzędu skarbowego i dyrektor

izby administracji skarbowej właściwi ze względu na adres zamieszkania tych osób.

Natomiast w sytuacji ubiegania się o zwrot podatku akcyzowego właściwym organem podatkowym są naczelnik

urzędu skarbowego, któremu została złożona deklaracja podatkowa dla tej akcyzy lub który wydał decyzję

określającą wysokość tej akcyzy, i właściwy dla tego naczelnika w zakresie akcyzy dyrektor izby administracji

skarbowej.

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW

Jeżeli nie można ustalić właściwości według ww. sposobów właściwym organem podatkowym jest Naczelnik

Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w Warszawie i Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w

Warszawie.

Organami właściwymi w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzy zgodnie z art. 15 ustawy są naczelnik urzędu

skarbowego i dyrektor izby administracji skarbowej wyznaczeni przez ministra właściwego do spraw finansów

publicznych, których właściwość miejscową ustala się ze względu na adres siedziby lub zamieszkania podmiotu

obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.

Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w ww. sposób, właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego w

sprawach znaków akcyzy i właściwym dyrektorem izby administracji skarbowej w sprawach znaków akcyzy jest

Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w Warszawie i Dyrektor Izby Administracji

Skarbowej w Warszawie.

SZCZEGÓLNY NADZÓR PODATKOWY

Szczególnemu nadzorowi podatkowemu są poddane wyroby akcyzowe, które zostały objęte procedurą zawieszenia

poboru podatku akcyzowego podczas produkcji, magazynowania, transportu itp. i są to:

1) paliwa silnikowe, oleje opałowe i gaz,

2) napoje alkoholowe,
3) wyroby tytoniowe.

Ponadto szczególnym nadzorem podatkowym objęte są również:

1) oleje opałowe i oleje napędowe, w zakresie zawartości w nich nieusuwalnego znacznika oraz barwnika,

2) wyroby, w odniesieniu do których, na podstawie przepisów działu IV ustawy o podatku akcyzowym, został

wprowadzony obowiązek oznaczania znakami akcyzy.

ZWROT PODATKU AKCYZOWEGO

W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych zharmonizowanych zwrot akcyzy, zapłaconej

na terytorium kraju, przysługuje podatnikowi, który:

1) dokonał na terytorium kraju zapłaty akcyzy za wyroby akcyzowe zharmonizowane i posiada dokumenty

potwierdzające tą zapłatę;

2) dokonał dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z zapłaconą akcyzą;

3) posiada potwierdzenie, na trzeciej karcie uproszczonego dokumentu towarzyszącego lub kopii dokumentu

handlowego, otrzymania przez odbiorcę z państwa członkowskiego wyrobów akcyzowych zharmonizowanych;

4) posiada potwierdzenie zapłaty akcyzy lub jej zabezpieczenia w państwie członkowskim przeznaczenia wyrobów

akcyzowych zharmonizowanych.

Zwrot przysługuje również w przypadku eksportu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, od których została

zapłacona akcyza na terytorium kraju. Zwrotowi nie podlega akcyza od dostawy wewnątrzwspólnotowej i eksportu

wyrobów oznaczonych znakami akcyzy.

ZABEZPIECZENIE AKCYZOWE

Prowadzący skład podatkowy, zarejestrowany handlowiec, niezarejestrowany handlowiec, podmiot, który nabywa

wyroby akcyzowe zharmonizowane zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie z zastosowaniem

procedury zawieszenia poboru akcyzy, przedstawiciel podatkowy, a także podatnik prowadzący działalność

gospodarczą nabywający wyroby akcyzowe zharmonizowane z zapłaconą akcyzą na terytorium

państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej są obowiązani do złożenia

zabezpieczenia akcyzowego w kwocie pokrywającej zobowiązanie podatkowe.

Zabezpieczenie akcyzowe może być złożone na czas oznaczony lub nieoznaczony i może być stosowane jako

zabezpieczenie generalne lub ryczałtowe.

ZABEZPIECZENIE AKCYZOWE

Zabezpieczenie akcyzowe może zostać złożone w formie:

1) depozytu w gotówce;
2) gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej;

3) czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;

4) innego dokumentu mającego wartość płatniczą, np. weksla

OBOWIĄZEK PODATKOWY

Obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli przepisy prawa

podatkowego nakładają obowiązek potwierdzania fakturą czynności, obowiązek podatkowy powstaje z dniem

wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie 7 dni, licząc od dnia wykonania czynności. Jeżeli zaś zostały

naruszone warunki i formy wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązek podatkowy powstaje

z dniem wykonania tych czynności, a w przypadku, gdy nie można tego dnia określić - z dniem, kiedy uprawniony

podmiot kontrolujący stwierdził dokonanie takiej czynności.

W imporcie wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem:

1) powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego albo

2) objęcia wyrobów akcyzowych procedurą celną: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej lub przetwarzania

pod kontrolą. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania

wyrobów akcyzowych, będących przedmiotem tego nabycia, nie później jednak niż z dniem otrzymania faktury

dokumentującej nabycie, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej

obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie 7 dni, licząc od dnia

wykonania czynności.

PROCEDURA ZAWIESZENIA POBORU AKCYZY

Pobór akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych jest zawieszony, jeżeli wyroby są:

1) produkowane, przetwarzane lub magazynowane w składzie podatkowym;

2) przemieszczane między składami podatkowymi;

3) zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub dostarczane nabywcom upoważnionym do nabycia

zwolnionego od akcyzy wyrobu,

4) objęte zawieszającą procedurą celną.

Jeżeli procedura zawieszenia poboru akcyzy jest związana z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych

zharmonizowanych, to warunkiem zawieszenia poboru akcyzy jest łączne spełnienie przez podatnika następujących

warunków:

1) dołączenie do przewożonych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych Administracyjnego Dokumentu

Towarzyszącego (ADT);
2) złożenie we właściwym urzędzie celnym zabezpieczenia akcyzowego.

SKŁAD PODATKOWY

To miejsce określone w zezwoleniu wydanym przez właściwego naczelnika urzędu celnego, podlegające

szczególnemu nadzorowi podatkowemu na podstawie przepisów o służbie celnej, w którym wyroby akcyzowe

zharmonizowane są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy i mogą być poddane czynnościom zgodnie

z ustalonymi warunkami.

W składzie podatkowym może być prowadzona działalność polegająca na produkcji, przetwarzaniu lub

magazynowaniu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych oraz na ich przyjmowaniu i wysyłce.

Produkcja i przetwarzanie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych może odbywać się tylko w składzie

podatkowym.

Prowadzącym skład podatkowy może być wyłącznie podmiot, któremu wydano zezwolenie na prowadzenie składu

podatkowego.

SKŁAD PODATKOWY

HANDLOWCY ZAREJESTROWANI I NIEZAREJESTROWANI

Celem wprowadzenia instytucji handlowców zarejestrowanych i niezarejestrowanych było zapewnienie

wysyłającemu produkty akcyzowe (jest nim prowadzący skład podatkowy) możliwości skorzystania z procedury

zawieszenia poboru akcyzy oraz obciążenie obowiązkiem zapłaty podatku odbiorcy produktów w osobie handlowca.

Z procedurą zawieszenia akcyzy z udziałem handlowca będziemy mieli więc do czynienia w przypadku dostawy

wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych, przy jednoczesnym ich dopuszczeniu do konsumpcji w państwie ich

odbioru (bez dalszego składowania w składzie akcyzowym).

Należy dodać, że ograniczone możliwości handlowców – w porównaniu z możliwościami składów podatkowych –

pociągają za sobą uproszczenie procedury uzyskania statusu handlowca zarejestrowanego i niezarejestrowanego w

stosunku do procedury uzyskania statusu składu podatkowego.

HANDLOWCY ZAREJESTROWANI I NIEZAREJESTROWANI

Handlowcem zarejestrowanym oraz niezarejestrowanym może zostać podmiot prowadzący działalność gospodarczą,

który spełni ustawowe wymogi. Procedura uzyskania statusu handlowca pokrywa się w znacznej części z procedurą

uzyskania pozwolenia na prowadzenie składu podatkowego (jest to jednak procedura uproszczona w stosunku do

wymagań stawianych kandydatowi na prowadzącego skład podatkowy). Różnice wynikają z charakteru i zakresu

działalności prowadzonej przez ww. podmioty.

Chcąc uzyskać status handlowca, należy złożyć pisemny wniosek do naczelnika urzędu celnego. Wniosek powinien
zawierać podstawowe dane identyfikacyjne wnioskodawcy, tj. siedzibę, adres, REGON, numer w rejestrze

przedsiębiorców. Ponadto wnioskodawca powinien dołączyć plan (w przypadku handlowca niezarejestrowanego –

opis) miejsca odbioru wyrobów zharmonizowanych oraz dokumenty potwierdzające spełnienie dodatkowych

warunków.

HANDLOWCY ZAREJESTROWANI I NIEZAREJESTROWANI

Niezarejestrowany handlowiec

To podmiot, któremu wydano jednorazowe zezwolenie na nabycie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z

innego państwa członkowskiego z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, w ramach prowadzonej

działalności gospodarczej.

Niezarejestrowany handlowiec nie może magazynować ani wysyłać wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z

zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.

HANDLOWCY ZAREJESTROWANI I NIEZAREJESTROWANI

Zarejestrowany handlowiec

To podmiot, któremu wydano zezwolenie na nabywanie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z innego państwa

członkowskiego z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, w ramach prowadzonej

działalności gospodarczej.

Wydając zezwolenie naczelnik urzędu celnego nadaje numer akcyzowy zarejestrowanemu

handlowcowi. Zarejestrowany handlowiec nie może magazynować ani wysyłać wyrobów

akcyzowych zharmonizowanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.

ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Ewidencje powinny być prowadzone w sposób ciągły i umożliwiający identyfikację obrotu wyrobami akcyzowymi.

Podmioty prowadzące wspomniane ewidencje w formie papierowej są zobowiązane dokonać ich zamknięcia i

podsumowania za każdy miesiąc kalendarzowy, nie później niż w terminie 3 dni po upływie ostatniego dnia każdego

miesiąca.

Ponadto w przypadku prowadzenia ewidencji w tej formie, przed rozpoczęciem wypełniania, karty ewidencji

powinny zostać przeszyte, a strony ponumerowane i opatrzone pieczęcią podmiotu prowadzącego ewidencję.

Właściwy naczelnik urzędu celno-skarbowego nakłada na przeszycie zamknięcie urzędowe w formie plomby

zaciśniętej na elemencie mocującym przy użyciu plombownicy, a na ostatniej stronie ewidencji wpisuje liczbę jej

stron i składa podpis.

ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Wpisów do ewidencji, należy dokonywać w sposób trwały i wyraźny. Zmiany i poprawki powinny być dokonywane

w taki sposób, aby przekreślony pierwotny tekst pozostał czytelny. Każda zmiana lub poprawka powinna zostać

potwierdzona podpisem osoby dokonującej zmiany lub poprawki z podaniem daty wprowadzenia, oraz w razie

potrzeby opisana w rubryce "uwagi".

Ewidencje, w formie elektronicznej winny być prowadzone zgodnie z pisemną instrukcją obsługi programu

komputerowego wykorzystywanego do ich prowadzenia i w taki sposób, aby:

- umożliwiały wgląd w treść dokonywanych wpisów oraz ochronę przechowywanych danych przed zniekształceniem

lub utratą;

- umożliwiały dokonywanie korekty danych opatrzonej adnotację osoby dokonującej tej korekty oraz daty jej

dokonania;

- pozwalały na drukowanie wpisów w porządku chronologicznym;

- uniemożliwiały usuwanie wpisów.

ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Podmioty prowadzące ewidencje w formie elektronicznej przechowują kopie ewidencji zapisane na informatycznych

nośnikach danych, w sposób zapewniający ochronę przechowywanych danych przed zniekształceniem lub utratą, lub

w formie wydruku sporządzonego za okresy jednodniowe.

ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Ewidencję wyrobów akcyzowych nabywanych wewnątrzwspólnotowo prowadzą:

- zarejestrowany odbiorca, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe

nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca;

- podatnik nabywający wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy,

znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej na

terytorium kraju;

- podatnik nabywający wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe niewymienione w załączniku nr 2 do ustawy, które

są objęte na terytorium kraju stawką akcyzy inną niż stawka zerowa

ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Przedmiotowa ewidencja powinna zawierać:

- nazwy wyrobów akcyzowych wraz z ich kodami Nomenklatury Scalonej (CN) oraz informacje o naniesionych na te

wyroby znakach akcyzy lub ich znakowaniu i barwieniu;

- ilości wyrobów akcyzowych w jednostkach miary właściwych dla ustalenia podstawy opodatkowania, a w
przypadku piwa liczbę hektolitrów gotowego wyrobu;

- datę wprowadzenia wyrobów akcyzowych do miejsca odbioru (zarejestrowany odbiorca) lub ich otrzymania;

- imię i nazwisko albo nazwę, miejsce zamieszkania albo siedzibę oraz numer identyfikacyjny podmiotu, który wysłał

wyroby akcyzowe z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy (zarejestrowany odbiorca) lub od które

zostały nabyte wewnątrzwspólnotowo;

- numer referencyjny e-AD, a jeżeli System jest niedostępny – lokalny numer referencyjny umieszczony w

dokumencie (dotyczy zarejestrowanego odbiorcy);

- zastępującym e-AD (zarejestrowany odbiorca) lub pozostałych przypadkach numer identyfikacyjny dokumentu, na

podstawie którego wyroby akcyzowe zostały przemieszczone na terytorium kraju;

ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

- kwotę podatku akcyzowego przypadającego do zapłaty.

W przypadku wyrobów nabywanych na rzecz innego podmiotu (usługowe nabycie) konieczne jest dodatkowe
podanie

danych klienta oraz informacji dotyczących koncesji (dotyczy przywozu paliw).

Prowadzący ewidencję zobowiązany jest odnotować nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych

niezwłocznie po ich wprowadzeniu do miejsca odbioru lub z chwilą ich otrzymania.

ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Ewidencja wyrobów akcyzowych wysyłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca

importu przez zarejestrowanego wysyłającego powinna obejmować takie dane jak:

- nazwy wyrobów akcyzowych wraz z ich kodami Nomenklatury Scalonej (CN) oraz informacje o naniesionych na te

wyroby znakach akcyzy lub ich znakowaniu i barwieniu;

- ilości wyrobów akcyzowych w jednostkach miary właściwych dla ustalenia podstawy opodatkowania, a w

przypadku piwa liczbę hektolitrów gotowego wyrobu;

- imię i nazwisko albo nazwę, miejsce zamieszkania albo siedzibę oraz numer identyfikacyjny, w szczególności NIP

lub REGON, importera;

- datę i numer zgłoszenia celnego, na podstawie którego wyroby akcyzowe zostały dopuszczone do obrotu;

- dane identyfikacyjne miejsca importu;

- datę wyprowadzenia wyrobów akcyzowych z miejsca importu;

- imię i nazwisko albo nazwę, miejsce zamieszkania albo siedzibę oraz numer identyfikacyjny, w szczególności NIP

lub REGON, podmiotu, do którego wyroby akcyzowe zostały wysłane z zastosowaniem procedury zawieszenia

poboru akcyzy;
ZASADY EWIDENCJI WYROBÓW AKCYZOWYCH

- numer referencyjny e-AD, a jeżeli System jest niedostępny – lokalny numer referencyjny umieszczony w

dokumencie zastępującym e-AD, albo numer identyfikacyjny dokumentu handlowego, w przypadku wyrobów

akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa;

- kwotę podatku akcyzowego, której pobór został zawieszony;

- kwotę podatku akcyzowego przypadającego do zapłaty.

UDOGODNIENIA W EWIDENCJI

Największe udogodnienie w kwestii prowadzenia omawianej ewidencji zawiera przepis art. 138p ust. 2:

„2. Ewidencje, o których mowa w art. 138a–138c i art. 138e–138l, mogą zostać zastąpione dokumentacją
prowadzoną

na podstawie przepisów prawa podatkowego innych niż przepisy o akcyzie, albo na podstawie przepisów o

rachunkowości, pod warunkiem że dokumentacja ta zawiera wszystkie dane wymagane dla danej ewidencji.”

Powyższe oznacza, że nie trzeba prowadzić żadnej ewidencji zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej, jeżeli

dany podmiot będzie posiadał stosowne faktury VAT (zawierające dane wymienione w art. 138f ust. 2).

Wprowadzone zmiany to bardzo duże udogodnienie dla przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia z podatku

akcyzowego dla wyrobów akcyzowych zwolnionych z akcyzy ze względu na sposób ich wykorzystania. Na przykład

nie muszą prowadzić specjalnych ksiąg ewidencyjnych.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Ze zwolnienia korzystają ubytki lub niedobory powstające podczas produkcji,

magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu do wysokości ustalonej przez

właściwego naczelnika urzędu celnego dla danego podatnika akcyzy. Wszelkie

dopuszczalne normy i sposób rozliczenia powstałych ubytków reguluje rozporządzenie

wykonawcze Ministra Finansów w sprawie wysokości maksymalnych norm

dopuszczalnych ubytków niektórych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, a także

szczegółowe zasady i terminy ogłaszania norm dopuszczalnych ubytków oraz norm

zużycia takich wyrobów.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

W celu uniknięcia problemów interpretacyjnych dotyczących różnic między

niezdefiniowanymi pojęciami „ubytek” i „niedobór” w ustawie funkcjonuje tylko ogólny

termin „ubytek” oznaczający wszelkie straty wyrobów akcyzowych określonych w

załączniku nr 2 do ustawy o akcyzie, powstałe podczas stosowania procedury

zawieszenia poboru akcyzy, a w przypadku napojów alkoholowych także straty tych

wyrobów objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie

uprawniające do zwolnienia. Jako ubytek będzie więc traktowana każda strata wyrobu

akcyzowego, bez względu na przyczynę i sposób jej powstania.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

W przypadku ubytków lub niedoborów wyrobów akcyzowych zharmonizowanych

obowiązek podatkowy powstaje z dniem ich powstania, a jeżeli tego dnia nie można

ustalić - z dniem ich stwierdzenia przez uprawniony podmiot. Ubytki bądź niedobory

mogą powstawać w procesie produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub

przewozu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych. Należą do niej: paliwa silnikowe,

oleje opałowe, gaz, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe określone w załączniku 2

do ustawy o podatku akcyzowym.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Przez ubytki piwa rozumie się straty, które powstają w czasie produkcji piwa od

momentu wybicia brzeczki z kotła warzelnego aż do zakończenia wszystkich czynności

produkcyjnych i napełnienia piwem naczyń przeznaczonych do transportu lub opakowań

jednostkowych. Za ubytki uznaje się również straty powstałe w trakcie pasteryzacji

dokonywanej w opakowaniach jednostkowych oraz straty powstałe podczas

magazynowania lub przewozu piwa. Do ubytków powstających w czasie produkcji piwa

zalicza się również ubytki powstałe w laboratoriach zakładowych, związane z kontrolą

produkcji i oceną wyrobów gotowych.

Dopuszczalne ubytki powstające przy magazynowaniu piwa w butelkach lub puszkach

ustala się w wysokości nie większej niż 0,02% ilości wydanej z magazynu. Rozliczenia

ubytków z powodu strat magazynowych dokonuje się za okresy kwartalne.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Podatnik powinien wyliczać ubytki magazynowe co do rodzaju piwa i jego opakowania

według określonej zawartości ekstraktu w brzeczce podstawowej, czyli według stopnia

Plato. Nie należy uwzględniać nazwy i pojemności handlowej wyrobu. Jedynym

ograniczeniem w grupowaniu powstałych ubytków będzie w tym przypadku rodzaj

opakowania: butelka lub puszka. Ułatwieniem w rozliczaniu ubytków będą prowadzone

przez podatnika, osobno dla każdego stopnia Plato, książki kontroli przychodów i

rozchodów piwa jako forma dokumentacji produkcyjnej.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

„Ubytkiem magazynowym piwa będzie więc tzw. stłuczka magazynowa, która powstała

wskutek zdarzenia losowego lub innego zdarzenia niezależnego od podatnika. Nie będą

natomiast takim ubytkiem wszelkie różnice pomiędzy stanem książkowym a

rzeczywistym ilości piwa w magazynie stwierdzone podczas inwentaryzacji, gdyż nie

można ustalić źródła i przyczyn ich powstania”

(pismo Naczelnika Urzędu Celnego w Kielcach z 11 kwietnia 2006 r. nr 341000-RPA-

911-1/06).

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Częstym zjawiskiem jest, iż w trakcie obrachunku miesięcznego podatnik stwierdza, iż

faktyczne wskaźniki procentowe piwa rozlanego do poszczególnych opakowań

jednostkowych różnią się od tych, które dopuszczają normy. Jeżeli różnica jest większa

niż 5 pkt, podatnik dokonuje, za okres objęty obrachunkiem, korekty miesięcznych

obrotów w ewidencji piwa gotowego, uwzględniając normy ubytków ustalonych przez

właściwego naczelnika urzędu celnego przy rozlewie do różnego rodzaju naczyń.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Przez ubytki wyrobów winiarskich rozumie się straty, które powstają w dwufazowym

procesie produkcyjnym na skutek parowania, ulatniania się i wytrącania się osadów, a

także wykonywania niezbędnych czynności i operacji technologicznych, oraz straty

powstałe podczas przerobu, magazynowania lub przewozu wyrobów winiarskich. Do

ubytków powstających przy produkcji wyrobów winiarskich zalicza się również ubytki

powstałe w laboratoriach zakładowych związane z kontrolą przebiegu produkcji i oceną

wyrobów gotowych. Dopuszczalne normy określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

Przy czym wskaźnik procentowy jest inny w zależności od fazy procesu produkcyjnego.

Każda z faz procesu produkcyjnego podlega odrębnemu rozliczeniu.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Niewykorzystane dozwolone ubytki lub stwierdzone nadwyżki w jednej fazie nie mogą

być wykorzystane na pokrycie nadmiernych ubytków w drugiej fazie.

Podobnie stwierdzone ubytki czy nadwyżki w jednym rodzaju wyrobu winiarskiego nie

mogą być wykorzystane na pokrycie nadmiernych ubytków w innym rodzaju.

Dozwolone ubytki niewykorzystane w roku obrachunkowym są przenoszone na

następny rok w rzeczywistej wysokości, jednakże nie wyższej od wysokości

dopuszczalnych ubytków obliczonych od równocześnie przenoszonych ilości napojów.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Maksymalne normy dopuszczalnych ubytków powstających w czasie magazynowania

wyrobów winiarskich w butelkach (stłuczka magazynowa) lub w innych opakowaniach

jednostkowych ustala się w wysokości nie większej niż 0,03% ilości wydanej z

magazynu. Rozliczenia ubytków powstających w czasie magazynowania dokonuje się

podobnie jak w zakresie piwa za okresy kwartalne.

Natomiast dopuszczalne ubytki powstające w czasie przewozu wyrobów winiarskich w

butelkach lub w innych opakowaniach jednostkowych ustala się w wysokości nie

większej niż 0,04% ilości wyrobów winiarskich pobranych do przewozu, ustalonej na

podstawie dokumentu przewozu. Ubytki te są rozliczane odrębnie dla każdej przesyłki

wyrobów winiarskich.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Przez dopuszczalne ubytki alkoholu etylowego rozumie się straty, które powstają w

czasie produkcji, przerobu, zużycia, magazynowania lub przewozu alkoholu etylowego,

napojów spirytusowych oraz ich półproduktów.

Ubytki alkoholu etylowego wyraża się w jednostkach objętości alkoholu etylowego

100% vol, a w przypadku alkoholu etylowego skażonego - w jednostkach masy.

Obejmują one straty powstałe w cyklu produkcyjnym, niezależnie od ilości oddziałów

produkcyjnych i ich lokalizacji, z wyłączeniem ubytków powstałych w czasie

magazynowania (leżakowania) i wydawania półproduktów oraz maderyzacji alkoholu

etylowego surowego.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Rozliczanie ponadnormatywnych ubytków jest uzależnione od rodzaju czynności, w

czasie których występują ubytki. I tak:

- narastająco za okresy roczne rozlicza się ubytki paliw ciekłych powstałe podczas
produkcji (od ilości zużytych do ich wytworzenia), magazynowania (od sumy dziennych

pozostałości), przyjęcia (od ilości przyjętych);

- za każdy miesiąc rozlicza się ubytki powstałe podczas przewozu (od ilości wydanych);

- za każdy miesiąc rozlicza się ubytki powstałe podczas produkcji i magazynowania

wyrobów akcyzowych zharmonizowanych innych niż paliwa ciekłe (od ilości zużytych

do ich wytworzenia).

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Jeśli wielkość ubytków przekroczy dopuszczalną normę, wówczas należy opodatkować

ubytki akcyzą na powstałej różnicy. Kwotę należnej akcyzy należy uiszczać w ramach

wpłat dziennych w ciągu 25 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz

wykazywać w miesięcznej deklaracji AKC-4. Obowiązek podatkowy przypada na dzień

stwierdzenia ubytku przez uprawniony podmiot, tj. na dzień potwierdzenia odbioru

towaru.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Przykład

Spółka prowadzi skład podatkowy, w którym produkuje paliwa ciekłe. Do momentu

wyprowadzenia ze składu paliwa spółka korzysta z procedury zawieszenia poboru

akcyzy. Dopiero po wyprowadzeniu ze składu wyrobów następuje przerwanie tej

procedury zawieszenia. Podczas transportu paliw powstają ubytki. Podczas przewozu

paliwa są przelewane do innych naczyń. W przypadku przelewu paliw ciekłych do

innych naczyń podczas przewozu naturalny ubytek nie może przekroczyć 0,20% ilości

przelanej.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Należy przeprowadzić następująca kalkulację:

- w odniesieniu do każdego transportu udokumentowanego ADT sprawdzić różnicę pomiędzy ilością

wyrobów akcyzowych zadeklarowaną przez spółkę jako „wysłane” a ilością wyrobów zadeklarowanych

przez odbiorcę jako „otrzymane”,

- dla każdej dostawy obliczone ubytki porównać z wielkością normy dopuszczalnych ubytków odniesioną

do ilości wyrobów zadeklarowanych przez spółkę jako „wysłane”.

Jeśli wielkość ubytków przekroczy dopuszczalną normę, wówczas należy opodatkować ubytki akcyzą na
powstałej różnicy. Kwotę należnej akcyzy należy uiszczać w ramach wpłat dziennych w ciągu 25 dni od

dnia powstania obowiązku podatkowego oraz wykazywać w miesięcznej deklaracji AKC-3. Obowiązek

podatkowy przypada na dzień stwierdzenia ubytku przez uprawniony podmiot, tj. na dzień potwierdzenia

odbioru towaru na karcie 3 ADT.

UBYTKI WYROBÓW AKCYZOWYCH

Dla poszczególnych podatników normy dopuszczalnych ubytków ustala w decyzji, na

wniosek podatnika lub z urzędu, naczelnik właściwego urzędu celnego. Jednak do

podatnika należy rozliczenie tych ponadnormatywnych ubytków. Rozliczenia te są

często weryfikowane przez urzędy. Sposób rozliczania ubytków jest uzależniony od

rodzaju czynności, w czasie których występują ubytki. Niektóre ubytki rozlicza się w

stosunku do każdej pojedynczej czynności, inne zaś narastająco za okresy roczne.

Ani ustawa o podatku akcyzowym, ani też rozporządzenie w sprawie ubytków nie

precyzują, co należy rozumieć przez rozliczanie ubytków „narastająco za okresy

roczne”. Należy jednak stwierdzić, iż chodzi o rozliczanie się za rok kalendarzowy, na

zakończenie tego roku.